Bezoek paus aan Argentinië
het moeilijkste van alle
U KUNT NU STAATSLOTEN KOPEI
Laatste staking
in de haven voorbij
Werkloosheid neemt toe tot 10 procent
Duitsers wordei
coalitie van
SPD en FDP m<
Dezeweek
bij de melkman:
Ina Brouwer
mogelijk opvolgster
van Marcus Bakker
V redesbeweging
present op
VN-conferentie
PLANBUREAU SCHETST BEKLEMMENDE SITUATIE
Va
MÉÉR KANS IN DE STAATSLOTERIJ.
BINNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURAN
DINSDAG 8 JUNI 1982 PAGINÈ
Extreem-rechts in El
Salvador versterkt macht
SAN SALVADOR De macht in het Midden-
amerikaanse El Salvador komt steeds meer in
handen van extreem-rechts. Na de verkiezingen
voor een grondwetgevende vergadering in maart,
toen extreem-rechts een meerderheid behaalde,
zijn de partijen begonnen op de ministeries en in
plaatselijke bestuurscentra nun macht te vergro
ten. Dat blijkt onder meer uit het grote aantal
christen-democratische ambtenaren dat de laatste
tijd ontslagen of vermoord is en opgevolgd door
leden van extreem-rechts. In totaal zijn sinds
maart zeventien vooraanstaande christen-demo
craten vermoord. Verder zijn duizenden boeren
van het land verjaagd, dat zij, als uitvloeisel' van
de doorgevoerde landhervormingen, legaal in be
zit hadden genomen. Dergelijke maatregelen zijn
echter onlangs ongedaan gemaakt; een van de
aanwijzingen dat de verkiezingen van maart de si
tuatie in El Salvador niet heeft'verbeterd.
ROTTERDAM De laatste staking in de
Rotterdamse haven, die bij het Ertsoverslag
bedrijf Europoort CV (EECV) is gisteren be
ëindigd. Bij het bedrijf (240 werknemers)
werd sinds 14 mei gestaakt voor arbeidstijd-
verkortende maatregelen. Het afgelopen
weekeinde werd het laatste struikelblok in de
onderhandelingen weggenomen, toen de di
rectie zich bereid verklaarde ook de werkne
mers in de dagdienst (naast de vol-continu-
werkers) twee dagen arbeidstijdverkorting te
geven, vooruitlopend op de uitslag van een
studie naar andere arbeidstijdsystemen.
De Unie BHLP heeft bij de president van de
Rotterdamse rechtbank een kort geding aan
gespannen tegen de directie van het Rotter
damse bedrijf Van Nelle-Lassie, om deel te
kunnen nemen aan de komende cao-onder-
handelingen bij dat bedrijf. Volgens de Unie
had de directie de toezegging al gedaan, maar
deze op aandrang van de FNV-bonden inge
trokken. De Unie heeft naar eigen zeggen ze
ventig leden onder de 1300 werknemers van
Van Nelle-Lassie. De onderhandelingen be
ginnen morgen.
Hoge Mozambikaan
vraagt asiel
JOHANNESBURG Het hoofd van de Mo-
zambikaanse veiligheidsdienst, de 30-jarige
George Costa, heeft gisteren aan het slot van
een routine-bezoek politiek asiel gevraagd in
Zuid-Afrika. Costa deed zijn stap vlak voor het
vertrek van het vliegveld van Johannesburg en
heeft in Zuid-Afrika om een permanente ver
blijfsvergunning gevraagd, aldus de Zuidafri-
kaanse radio.
Het hoofd van de Zuidafrikaanse veiligheids
dienst, generaal Johann Coetsee, zei dat Costa
uit eigen vrije wil besloten had in Zuid-Afrika
te blijven toen de overige twee leden van de
Mozambikaanse delegatie naar Maputo terug
keerden. De delegatie had in Zuid-Afrika over
leg gepleegd over politie-aangelegenheden zo
als bestrijding van de smokkel in verdovende
middelen en de grensbewaking.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME Landen die in
het programma van glo
betrotter Johannes Paulus
II zijn opgenomen weten
waar ze aan toe zijn: als de
paus eenmaal ergens heen
wil, gaat hij, of de gasthe
ren dat nü leuk vinden of
niet. „Tegen een paus kun
je niet zeggen, dat hij niet
kan komen", zei de paus
twee weken terug en
waarschijnlijk heeft deze
informele opmerking, ge
maakt tegen een journa
list, de generaals in Ar
gentinië ertoe bewogen
maar akkoord te gaan met
de komst van paus Johan
nes Paulus II.
Het bezoek aan Argentinië zal
een bliksembezoek zijn van
twee dagen (11 en 12 juni)
maar het zal een van de moei
lijkste zijn dat de paus ooit'
heeft afgelegd. Moeilijk voor
hem, maar zeker ook voor zijn
gastheren. Men hoeft echt niet
lang in een kristallen bol te
kijken om voor die tijd enige
problemen voor Argentinië en
zijn leiders te voorzien.
De paus zal arriveren in een
moeilijk uur van de militaire
dictatuur en wellicht specule
ren de generaals erop, dat de
paus "de ontgoochelde massa's
van Argentinië ervan zal
overtuigen, dat het in dit on
dermaanse niet gaat om mili
taire maar om spirituele pres
taties.
Vervolgden
Er zijn al tekenen die erop
wijzen, dat de vervolgden van
de zesjarige militaire terreur
in Argentinië tijdens het be
zoek van de paus \At hun
schuilplaatsen zullen komen
om de aandacht van de paus
en die van de gehele wereld te
vestigen op hun droevig lot.
De paus zal niet om de „Dwaze
Moeders" heen kunnen, om de
gegeselde politici en vak
bondsmensen, om de Nobel
prijswinnaar voor de vrede Es-
quivel en zijn beweging voor
de mensenrechten en niet te
vergeten om de Argentijnse
bisschoppen zelf, die hun af
keer hebben geuit over de ma
nier waarop de generaals het
land de laatste jaren hebben
geregeerd.
De paus wil zo zegt hij in
zijn aankondiging in Ar
gentinië „bidden voor een
rechtvaardige vrede boven de
oorlog", zoals hij ook in Groot-
-Brittannië heeft gedaan. Bij
een vrede is iedereen in Ar
gentinië gebaat, maar niet bij
elke vrede. De generaals zul
len niet blij zijn met een vrede
na een nederlaag en de Argen
tijnen zullen niet blij zijn met
de prolongatie van een vrede
waarin de militaire terreur in'
alle rust (en vrede) haar werk
kan verrichten. De paus zal
zijn vrede dus moeten toelich
ten.
Chili
Een andere voetangel voor de
Vaticaanse diplomatie is Chili,
vijand van Argentinië in het
conflict om de eilandjes in het
Beagle-kanaal. Dfe paus bemid
delt al jaren in dit geschil, zon
der succes. Zijn voorstel de
heerschappij over de rotspun
ten eerlijk te verdelen is door
Chili geaccepteerd, maar reso
luut verworpen door de Ar
gentijnse generaals. Chilenen
zijn geen vrienden van Argen
tijnen, noch in de kwestie-Be-
agle, noch in het conflict rond
de Falklands, waarin de Chile
nen tot grote verontwaardi
ging van Argentinië neutraal
zijn gebleven. Een bezoek aan
Argentinië is saarom ondenk
baar zonder een „tegenbe
zoek" aan Chili, zoals de paus
een bezoek aan Groot-Brittan-
nie snel moest laten volgen
door een bezoek aan Argenti
nië.
De Vaticaanse diplomaten pij
nigen zich dan ook de hersens
over deze complicerende fac
tor. Rekening wordt gehouden
met een korte tussenstop van
het pauselijk vliegtuig in de
Chileense hoofdstad Santiago,
op de terugreis naar Rome. Op
deze manier ontwikkelt de
paus van Rome zich steeds
meer tot een volslagen diplo
maat, die ook de pendel-me
thode als een vorm van mor
derne diplomatie heeft gea
dopteerd. De paus is al de
„Kissinger-in-het-wit" ge
noemd. Als dat betekent, dat
hij met zijn reizen naar landen
in oorlog evenveel succes oogst
als destijds Kissinger in het
Midden-Oosten, dan is paus
Wojtyla een aanwinst voor de
internationale politiek.
Risico's
Maar er blijven sceptici, ook in
het Vaticaan, die met enig
hoofdschudden denken aan de
morele, spirituele en ook fysie
ke risico's waaraan de pende
lende paus zich blootstelt.
Door twee partijen te zoeken
die met elkaar in oorlog zijn
zal zijn boodschap misbruikt
worden, aangewend worden
voor verschillende doeleinden.
En deze boodschap heeft het
in deze dagen toch al niet ge
makkelijk. De Italiaanse tele
visie toonde afgelopen week
enige interessante beelden:
Engelse katholieken die baden
voor de -terugkeer van de
Falklands in de Britse moeder
schoot én een bataljon Argen
tijnse militairen in Port Stan
ley die onder leiding van hün
legeraalmoezenier baden voor
hun eigen zaak. Naar verluidt
verschilden ook de Britse en
Argentijnse kardinalen die sa
men met de paus vorige week
een vredesmis iri de St. Pieter
celebreerden stevig met elkaar
van mening over de wenselijk
heid van de reis van de paus
en met name ook over de Fal-
kland-kwestie.
Volgens de bisschop van Bue
nos Aires, deze week nog tij
dens een mis voor de gevalle
nen, begrijpt men in het Wes
ten niets van de betekenis van
de Malvinas voor de Argentij
nen. In het westen niet en
evenmin in het Vaticaan.
De paus heeft dus nog enig
huiswerk te doen, voordat hij
overmorgen naar Zuid-Ameri-
ka vliegt. Was zijn Britse be
zoek het meest omstreden, het
komende bezoek aan Argenti
nië wordt het allermoeilijkste.
CEES MANDERS
.312
(Van een onze correspondent Ami van Vree) P1 0L
BONN „Het Waterloo van Helmut Schmidt" i°0^
de CDU-secretaris Heiner Geissler gisteren het j,
taat van de verkiezingen in Hamburg, de woon ,2
van de Bondskanselier. Hoewel deze uitspraak o
minst overdreven is, geeft hij toch wel enigszins-
wat er in de Bondsrepubliek aan de hand is: de
burger wordt de coalitie van sociaal-democraten
beralen moe.
Wat in Nedersaksèn afgelopen maart zich al aankondi
sterke verliezen voor de SPD en moeite om het hoofd
water te houden voor de FDP kwam in Hamburg ve
naar voren. Voor de Hanzestad zelf betekent dit, mede di
sterke opkomst van de „Groenen", die geen coalitie willf (jê)
gaan, dat de stad de komende tijd waarschijnlijk door ee
derheidsregering van de SPD zal worden bestuurd, tot
noodzaak van nieuwe verkiezingen niet meer te omze
Veel interessanter echter is het resultaat van de Hamburg
kiezingen voor de algehele politieke constellatie
publiek.
Deze week beginnen in Bonn de uiterst moeilijke bespre nor
over de begroting voor 1983 en de aanvullende miljard
bezuinigen, die nog voor dit jaar opgebracht moeten v
Het zal nodig zijn om zeer sterk op de staatsgelden te bf&el
gen, meer nog dan vorig jaar het geval was. Toen al ble opr
verschillea van mening tussen SPD en FDP over de aar
waarop dit moest gebeuren zo groot, dat de coalitie er bijr reil
uit elkaar barstte. Het resultaat van Hamburg is er nau
naar om deze onderhandelingen te vergemakkelijken.
Dan staan in het najaar de parlementsverkiezingen in d
staat Hessen voor de deur, het laatste „fond" waar een idi1^
regeringssamenwerking tussen sociaal- democraten en lil
bestaat. Gezien de huidige trend is het heel wel denkb
deze coalitie haar meerderheid verliest en moet afgeven
CDU of dat alleen CDU en FDP een meerderheid kunn^je
men. In dit laatste geval komt de regering in Bonn in een
geïsoleerde positie te verkeren.
De sociaal-democraten staan voor de moeilijke opgave <?n
remedie te vindén om het gestadige afbrokkelen van de
saanhang, en wel naar twee kanten: ter rechter zijde i
CDU (die vooral in arbeiderskringen in aanhang wint);
kerzijde aan de alternatieve partijen, die vooral een gro
trekkingskracht op jongeren blijken uit te oefenen. Voor
ralen lijkt de oplossing voor de hand te liggen: verlaat
kende schip en stap over naar de opstoppende kruiser
christen-democraten, die geleidelijk alle SPD-bolwerkenl
Maar zo eenvoudig ligt het voor de kleine FDP toch niel
eerste plaats is het ongewis hoe de liberale kiezers
sprong zullen reageren. En op de tweede plaats is het dl
of de CDU de liberalen eigenlijk nog wel nodig heeft, oi
mogelijk op eigen krachten absolute meerderheden kan 1
In dat geval betekent een overstappen voor de FDP reii
moord en voorgoed verlies van de macht die zij nu in ell
nog tot 1984 in Bonn heeft.
H.
•r l
El
i de B<i) c
aat
bi
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Tweede Kamerlid voor de CPN,
Ina Brouwer (32) wordt zeer waarschijnlijk de nieuwe
lijsttrekker en fractievoorzitter van de communisten in
de Kamer nu Marcus Bakker (58) heeft laten weten
zijn werkzaamheden in het parlement te willen stop
pen.
Omdat een nieuwe verkiezingscampagne en zittingsperiode door
Bakker als een "buitengewoon zware belasting wordt ervaren,
heeft hij de partij in ernstige overweging gegeven hem niet op
nieuw als lijstaanvoerder aan te wijzen. „Ik voorzag een soort
automatisme en dat heb ik willen doorbreken. Na ruim 25 jaar is
het voor mij welletjes", aldus Bakker.
Op het CPN-verkiezingscongres, dat op 26 juni wordt gehouden
zal worden besloten wie de nieuwe CPN-lijsttrekker wordt. Vol
gens Bakker beschikt de partij over goéde krachten, die de taak
van het lijsttrekkerschap nu van hem kunnen overnemen. Hij
vindt zelf dat het CPN-Tweede Kamerlid Ina Brouwer het lijst
trekkerschap op zich zou moeten nemen. „Ik heb de indruk dat
zij daartoe wel bereid is. Het zou zou voor ons de eerste keer
zijn, dat een vrouw de fractie gaat leiden. Dat lijkt me zeer ver
frissend werken".
De recentelijke publiciteit rond het beruchte rapport „De CPN
in de oorlog dat door Bakker werd geschreven en dat in 1958
tot een scheuring in de partij leidde, heeft volgens Bakker geen
enkele rol gespeeld bij zijn beslissing om als lijstaanvoerder te
rug te treden. „Ik heb de discussie over de partijgeschiedenis
zelf aangezwengeld. Ik vindt de huidige discussie binnen de par
tij bij de vernieuwing horen", aldus Bakker. Het CPN-bestuur
wil het bewuste rapport namelijk niet langer als officieel partij
stuk zien, omdat daarin ten onrechte een verband werd gelegd
tussen de afwijkende ideeën van sommige CPN-voormannen en
hun gedrag in de oorlog. De partij zal zich in het najaar over dit
voorstel moeten uitspreken.
Bakker heeft als kamerlid bij zijn collega-parlementariërs een
grote reputatie opgebouwd als degene die altijd opkwam voor de
rechten van het parlement. Ook staat hij in politieke kringen
bekend als een gevatte spreker. Hij begon als journalist en was
later hoofdredacteur bij het dagblad De Waarheid. Sinds 1956 zit
hij voor de CPN in de Tweede Kamer
NEW YORK, WASHINGTON De vertegenwoordi
gers van de Nederlandse vredesbewegingen bij de ont
wapeningsconferentie van de Verenigde Naties kunnen
rekenen op alle medewerking van de officiële delega
tie van de Nederlandse regering. De ontwapeningscon
ferentie is gisteren in New York geopend.
Premier Van Agt deelde dit gisteren mee aan de verte
genwoordigers van de vredesbewegingen die om een
onderhoud met hem hadden verzocht.
De ontwapeningsconferentie van de Verenigde Naties duurt tot
9 juli. Namens het Interkerkelijk Vredesberaad zal Wim Bartels
het woord voeren. Premier Van Agt, die tevens minister van
buitenlandse zaken is, zal ook in New York spreken, maar daar
„plat getreden paden blijven betreden", omdat het interim-kabi
net op het punt van de modernisering van kernwapens geen
nieuwe initiatieven wil aankondigen, aldus Van Agt. De rege
ring blijft bij plaatsing van de nieuwe kernwapens in 1983 als de
onderhandelingen in Geneve geen resultaat boeken.
Duizenden mensen, onder wie Japanse i
ben gisteren gedemonstreerd voor het i
VN in New York.
Nederland handhaaft
betrekkingen met El Salvadt
DEN HAAG Het doodschieten van de vier
landse journalisten door manschappen van het I
doraanse leger heeft geen gevolgen voor de tl
louter formele betrekkingen die Nederland mét r
vador onderhoudt.
Dit heeft premier Van Agt, in zijn hoedanighèid van
van Buitenlandse Zaken, gisteravond meegedeeld in dj
commissie voor Buitenlandse Zaken naar aanleiding van
finitieve rapport over het onderzoek naar de dood
journalisten.
Dit onderzoek heeft niet het bewijs voor moord opgelevei
wel de mogelijkheid dat de journalisten in een hinderl;
gelokt niet wordt uitgesloten.
De premier verklaarde dat deze conclusie niet kan leiden
„het meest ingrijpende besluit dat denkbaar is", het vei
van de diplomatieke betrekkingen. Deze betrekkingen
volgens Van Agt nauwelijks of geen betekenis. De Nedel
ambassadeur, die zijn ambassade in Mexico heeft, heeft l'
slechts tweemaal bezocht: eenmaal om zijn - geloofsbrii
overhandigen en de tweede maal in verband met de d<
de vier journalisten, aldus de premier.
-
(Van onze parlementaire
redactie)'
DEN HAAG Meer dan
tien procent van de Ne
derlandse beroepsbevol
king komt dit jaar zonder
werk. De werkloosheid
zal opnieuw met 75.000
toenemen en daarmee on
danks alle werkgelegen
heidsplannen dit jaar op
lopen tot een gemiddelde
van 525.000. Tot deze som
bere vaststelling komt het
centraal economisch plan
dat het Centraal Planbu
reau, de rekenmeester
van het kabinet, gisteren
aan de Tweede Kamer
heeft aangeboden.
Gaat men uit van de nieuwe
berekeningsmethode voor de
werkloosheid, dan stijgt het
aantal zelfs boven de 600.000.
Deze groei wordt mede ver
oorzaakt door een grotere
groei van de beroepsbevol
king: met 60.000 per jaar. Van
enige economisch herstel zal al
met al dit jaar nog geen sprake
zijn.
Tegelijk met de oplopende
werkloosheid zullen de reëel
besteedbare inkomens verder
achteruit gaan. De laagste lo
nen en uitkeringen verliezen
anderhalf tot twee procent aan
koopkracht, de hoogste drie
procent. De prijzen zullen zes
procent stijgen en de positie
van het bedrijfsleven blijft er
barmelijk: er worden nauwe
lijks of geen winsten meer ge
maakt. Ondanks alle bezuini
gingen neemt het overheidste
kort verder toe. Volgens Plan-
bureau-directeur Van den,
Beid lukt het de overheid on
voldoende de voorgenomen
bezuinigingen ook werkelijk
door te voeren. Hij voorziet
een tegenvaller van twee tot
drie miljard gulden, zodat het
financieringstekort oploopt
van ruim 25 miljard tot een re
cordbedrag van meer dan 28
miljard gulden, dat wil zeggen
meer dan 9 procent van het
nationaal inkomen.
Dat steeds toenemende tekort
dreigt hierdoor de ingezette
daling van de rente te frustre
ren, hoewelhet klimaat voor
terugdringing van het tekort
wel gunstig is, gezien het ver
wachte grote overschot op de
betalingsbalans van 15 miljard
gulden dit jaar. Dat overschot
is te danken aan de geringe
vraag naar (veelal geïmpor
teerde) investeringsgoederen
door het ineenstorten van de
investeringen, maar ook door
de gedaalde olie-importen en
een verbetering van de Neder
landse concurrentiepositie.
Loonmatigingr gekoppeld aan
belastingverlichting zou een
goed medicijn voor de econo
mie kunnen zijn. Dat betekent
weliswaar eerst een nog groter
financieringstekort door ver
minderde belastingopbreng
sten, maar na anderhalf jaar
gaat dit zich terugverdienen
door geringere kosten voor lo
nen, salarissen en uitkerjngen.
Tegelijk moet de heroverwe
ging van de gemeenschapsuit
gaven doorgaan,, meent Van
den Beid.
De directeur van het Centraal
Planbureau sprak gisteren van
een „in alle opzichten beklem
mende situatie" waar de eco-
ÏDI
nc
nomie in terecht is gef
Herstel tekent zich dit jl
niet af. Op z'n vroegst fm
jaar is er kans op wijijg
ving. WerkgelegenhfGr
gramma's zijn naar zfe z
deel nuttig, maar er
geen wonderen van
verwacht. Ze kunnen |jde]
de trend ombuigen.
Van arbeidstijdverkorl
in het kader van banj[en
nen wordt bepleit, hei
den Beid geen hoge pel
wees in dit verband
voorbeeld van Frankrij
een resolute verkortinj
arbeidstijd „volkomen
is en nu al weer word]
gedraaid.
Turkse diplomaat
bij aanslag gedood
LISSABON Bij een aanslag
in een voorstad van Lissabon
is de Turkse diplomaat Erkut
Akbay omgekomen. Zijn
vrouw, die eveneens op de
Turkse ambassade in Portugal
werkte, is zwaar gewond. Een
organisatie die zich „gerechtig-
heidscommando's tegen volke
renmoord jegens Armeniërs"
noemde, heeft de verantwoor
delijkheid voor de aanslag op
geëist.
Armeense nationalisten, die
Turkije beschuldigen van mas
samoord op anderhalf miljoen
Armeniërs tijdens de Eerste
Wereldoorlog, hebben in ver
schillende landen aanslagen op
Turkse diplomaten gepleegd
„om de massamoord te wre
ken"
ADVERTENTIE
IE
rd;
1 AI
lid
Wat u kunt winnen? Het half miljoen (schoon!). Het kwart Verkoopadressen in
miljoen. Twintig maal een ton. Liefst 700.000 andere geld- de Gouden Gids. Per
prijzen. Per lot speelt u drie keer mee. Gemiddeld 4 van de giro spelen kan ook.
10 loten zijn raak. Niet minder dan 70van de inleg gaat Bel voor informatie:
op aan prijzen. Dat zijn de ingrediënten van de Staatsloterij. 070 - 46 96 47^^*
Elf maal per jaar. Een Kapitale Kans. Speel mee!
nederii
ar^e
