Inalë
weekpuzzel door dr. Pluizer
m
m
Lil
lij
postzegels
sterrenhemel
oplossing vorige puzzel
NR. 21
KRUISWOORDRAADSEL
WIJT]
i
AH
Afc
KUB
m A
AA
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 29 MEI 1982
irijswinnaars van puzzel nr. 20 zijn:
'Paddenburg. Aert van Neslaan 603, 2341HV Oegsgeest.
érdoes, Rijndijkstraat 33, 2313NG Leiden.
►rijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal: 1. kaartspel: 5. kaart
spel; 10. vreemde taal; 12. Sanitaire in
richting; 14. rivier in Frankrijk; 15.
bontgekleurde papegaai; 17. appel
soort; 19. grappenmaker; 20. buitel-
poppetje; 23. gewrichtsholte; 25. tegen
stander; 27. mannelijk beroep; 28. zon
der moed; 29. traditionele vijandschap;
30. godin van de huiselijke haard; 32.
kleurling; 34. stad in Oostenrijk; 35.
oude lengtemaat; 36. behoeftig; 38.
snel; 39. staafvormig werktuig; 40.
muzieknoot; 41. draaiziekte bij scha
pen; 43. roofdier uit de Himalaya; 45.
gesteente; 46. deel van de hals; 47.
bejaard; 48. huisdier; 50. huidziekte op
het behaarde deel v.h. hoofd; 53. niet
fraai; 56. verbrandingsrest; 58. lok-
spijs; 59. kleefstof; 61. gefortuneerd;
62. uitroep; 63. vieze lucht; 65. vliesje
om graankorrels; 67. vogel; 69. rivier
in Duitsland; 70. deel van India; 71.
Europeaan; 73. bevlieging; 74. bedrog;
75. tak van sport; 78. energie; 79. fles-
vormig hout; 81. hoofddeksel; 82.
grondvlak; 84. schroef v;e. helikopter;
86. tamelijk; 87. overdreven voorliefde
voor iets; 88. rietsoort.
Verticaal: 1. wijfjesschaap; 2. inko
men v.e. rivier; 3. gebroken getal; 4.
boom; 6. oosterlengte (afk.); 7. sierlijke
tafelfles; 8. wild zwijn; 9. loopplaats
voor kippen; 10. kostbaar pelswerk;
11. Zweedse munt; 13. signaal; 14. voe-
ringstof; 15. stuk bouwland; 16. niets
uitgezonderd; 18. heilig symbool bij
primitieve vólken; 19. appelkruintje;
21. elektrisch geladen atoom; 22. bloei-
wijze; 24. kleurstof; 26. vreemde taal;
29. optisch instrument; 31. vlaktemaat;
33. bittere vloeistof; 34. drank; 37. re
kenkundig teken; 39. familielid; 41.
etiket om de hals v.e. medicijnflesje;
42. landtong; 43. soort vaas; 44. vaar
tuig; 49. herdenkingsfeest; 51. beroep;
52. aanwijzend vnw.; 54. kleefstof; 55.
ovaalvormig verfplankje; 57. bedekte,
hateliike opmerking; 59. sluithaak
voor boeken; 60. kleur v.h. gelaat; 62.
vreemde titel; 64. nauwelijks; 65. ge
boden bedrag; 66. onderdeel v.e. ten-
nispartij; 68. losgeraakte draad v.e.
weefsel; 70. koordvormig weefsel; 72.
mechanisch mens; 75. tweede letter
v.h. Griekse alfabet; 76. boom; 77.
taaie lekkernij; 80. kleefstof; 83. zwar
te band bij judo; 85. regiment infante
rie (afk.); 86. windrichting (afk.).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 21 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
I
3
-
door
B. J. Nuys
Wedstrijd KVD
«wedstrijden verheugen
in een toenemende
ngstelling. Dit heeft ook
de Kring voor Dam-
aan den lijve
De oploswed-
gehouden bij het 40-jarig
an, trok maar liefst 796
hemers. Velen vielen af
iet toekennen van de. der-
srijzen, omdat er addertjes
het gras zaten. Dit
kte vooral in het nadeel
[de niet-clubdammers, die
eze problemen niet de baas
pen. Trouwens, de helft
het oplosserslegioen be-
d uit thuisdammers.
ideed me genoegen dat ook
aantal deelnemers aan de
irwedstrijd in deze ru-
.namelijk L. T. Koersen
R. Smits Zoetermeer
H. Ludwig Smilde een
'eroverden. Koersen won
jaarabonnement op het
•blad De Problemist,
Smits wonpen het
lumboek van de KVD.
prijswinnaars hebben in-
lels bericht ontvangen.
De oplossingen van de drie
vraagstukken van Piet Lau-
wen zijn: Lauwen 1 (zwart: 6,
11, 12, 14. 17. 33, wit: 24, 27,'29,
30. 31. 38): 24-20 14x23 38x16
17-21 27-22 21-27 16-11 6x28
31x33, een eenvoudig pro
bleem; Wilsens 2 (zwart: 38-32
36x29 32x1 22x33 1x34 35-40
34-29 33x24 45x34 een even
simpel probleem: Lauwen 3
(zwart: 8, 14/16, 29, 36, wit: 21,
22, 28, 37, 38. 42): 37-31 16x18
28-23 36x27 23x3 27-32A 3x33
32x43 42-38 43x32 33-42, dit is
de eenvoudige hoofdvariant,
de A-variant leverde vele
huisdammers onoverkomelijke
problemen op: 14-19 3-12 19-23
42-37 23-28 12x34 28-32 37x28
27-31 34-48 31-36 48-37 15-20
38-33 20-25 33-29 25-30 29-24
30x19 28-23 19x28 37x23, een
heel scherpe ondervariant.
De drie moeilijkere vraagstuk
ken van Hein Wilsens hebben
de volgende oplossingen: Wil
sens 4 (9, 11/13, 16. 17, 19,
23/25, 35, 36, wit: 28, 30, 32/34,
38. 39. 43/45. 47. 48): 28-22
18x27 32x21 16x27 34-29 23x34
47-41 36x47 38-32 27x40 48-43
47x29 43-38 34x32 45x3 25x34
3x16 35-40 16-11 40-45 11-50;
Lauwen 5 (zwart: 12/14, 17, 18,
20, 22, 24, 26. 28, 29, 32, 35, wit:
16, 21, 25, 31, 33, 37. 39/41, 44,
45, 48. 49): 16-11 17x6 (anders
is zettehverwisseling mogelijk)
21-16 29x38 49-43 38x49 48-43
49x38 39-33 28x50 37x10 26x46
25x14 35x44 16-11 6x17 10-5
46x10 5x6; Lauwen 6 (zwart: 1,
6/9, 13, 14, 16/19, 21. 22, 30,
wit: 25/27, 29, 31, 32, 34, 36/39,
41, 48, 49): 25-20 14x25 29-23
•18x40 27x18 13x22 49-44 40x49
39-34 30x39 48-43 39x48 38-33
49x27 33-28 22x33 31x4 48x31
36x27 21x32 41-37 32x41 26-21
16x27 4x2 met het bekende
motief Canaléjas.
Ongeveer 400 inzenders pro
beerden de bijoplossing 25-20
14x25 39-33 30x28 32x23 21x43
48x39 met schijfwinst, maar
overzagen dat zwart sterk 7
11 kan spelen dat niet alleen
2227 dreigt, maar bovendien
2318 verhindert met 1721!
Als bijoplossing werd wel aan
gemerkt de stille zet 49—43,
waarna zwart de dreigingen
niet meer de baas kan.
Tenslotte een partijfragment
uit het Oosteuropese zonetoer-
nooi. De diagramstand is uit de
partij DolataChristov na
wits zet 39—34. Christov wint
met een bekende, maar ver
rassende slagzet die in dit soort
•stellingen altijd slachtoffers
oplevert: 27. 1420 28.
25x23 24-29 29. 33x24 22x42 30.
48x37 13-18 31. 23x12 21-26 32.
12x21 16x49. Om te onthou
den.
Waddenzegels en Peerke Donders
8 juni geeft de PTT twee
zegels uit die het Wadden-
onder ide aandacht
igen. Deze zegels hebben
rden van 50 cent en 70
De zegel van 50 cent
t als afbeelding een grote
i én een eidereend. Een
al brandganzen vormt het
irwerp voor de zegel van
ent. De zegels zijn uitge-
in de kleuren rood,
geel en zwart, terwijl
J'eide zégels de bijzondere
„Waddenzee" voorkomt,
ontwerp kwam van de
I van F. Landsman uit
/erd en de zegels werden
ukt door Joh. Enschedé
onen te Haarlem.
Suriname is op 18 mei een
e van twee postzegels uit
komen ter gelegenheid van
zaligverklaring van pater
trke Donders. Op een zegel
35 ct. ziet men pater Don-
omringd door een aantal
aatsen. Een zegel van
•t toont het geboortehuis
Peerke Donders te Til-
'g- Verder ziet men ook
weer zijn portret en een
Eelte van de kaart van
i-Amerika. Beide zegels
'ben als bijzondere tekst:
ligverklaring Pater Don-
mei 1982".
Naast deze zegels verscheen
een souvenirvelletje, bestaan
de uit één zegel van 65 ct. Dit
velletje heeft als randschrift:
„Zaligverklaring Pater Don
ders" en {opnt verder het wa
pen van de Congregatie Sanc-
tissimi Redemptorus. Het ge
heel werd ontworpen door de-
heer S. Kromoredjo uit Para
maribo. Zowel zegels als velle
tje werden in offset gedrukt
door Joh. Enschedé en Zonen
te Haarlem. Deze emissie blijft
in de verkoop tot en met 12
juli 1982.
Dit jaar is het 75 jaar geleden
dat de eerste TT-races op het
eiland Man verreden, werden.
Ter gelegenheid hiervan zal de
PTT van Man op 1 juni een uit
vijf zegels bestaande serie uit
brengen. Dit wórdt dan de
derde keèr elat er hier een bij
zondere serie verschijnt die de
TT-races als onderwerp heeft.
Ook nu werd het weer een bij
zonder fraaie serie die in geen
verzameling met als thema
„Motorsport" mag ontbreken.
De eerste, in 1907 gehouden
TT-race. werd gewonnen door
Charlie Collier uit Plumstead.
Charlie was een lid vari de
Collier-familie; die in 1899 was
begonnen met de fabricage
van motorrijwielen van het
merk ..Matchless". Colliers ge
middelde snelheid tijdens de
race bedroeg plm. 63 km. per
uur. Op de zegel van 9 p. ziet
men het portret van Collier en
krijgt men een indruk van zijn
Matchless.
De zegel van 10 p. toont het
portret van Freddie Dixon. Hij
was de winnaar van de eerste,
op Man gehouden TT-race
voor motoren met zijspan. Dat
was in het jaar 1923. Daarnaast
won hij in 1927 de Junior TT.
op een H.R.D. Ook dit gebeu
ren werd op de zegel afge
beeld.
De man die zich in Engeland
de naam verwierf van „Un
lucky Jim" is te zien op de ze
gel van 24 p. Jimmie Simpson
maakte acht maal de snelste
ronde, doch hij mocht êlechts
eenmaal het genoegen smaken
op het erepodium te staan.
Simpson vergde vaak het ui
terste van zijn machine, waar
door hij meestal in de proble
men kwam; dit ging dan ten
koste van een goede klasse
ring.
Tussen 1958 en 1967 behaalde
Mike Hailwood maar liefst
9P ISLE OF MAN
10P ISLÊÓPMAN
24P 1SLEOFMAN
29P ISLE OF MAN
Deze serie wordt afgesloten
met een zegel van 29 p waarop
het portret van Jock Taylor,
bijgenaamd „de vliegende
Schot". Hij kwam voor het
eerst naar de TT in 1978 en
werd meteen winnaar in de
zijspanklasse. Nadien behaalde
hij overwinningen in 1980 en
1981. De machine waarmee hij
op de zegel werd afgebeeld is
de 700 Fowler Yamaha waar
op hij in 1980 won. Het ont
werp voor deze zegels werd
vervaardigd door J.H. Nichol
son en G.V.H. Kneale. De ze
gels werden gedrukt door„The
House of Questa" te Londen.
Eveneens op 1 juni komen op
Man de Europa CEPT-zegels
in de verkoop. Voor het thema
„Historische gebeurtenissen"
greep men ver terug in de ge
schiedenis. Een zegel in de
waarde van 9 p. herinnert aan
de verschijning van het eerste,
op Man gedrukte boek. Dit
boek werd geschreven door de
Anglikaanse bisschop T. Wil
son. De titel luidt in vertaling
„Grondslagen en Plichten van
het Christendom". Het boek
verscheen in 1707, en niet al
leen in het Engels, doch ook in
de taal van Man. Met een zegel
van 19.5 p. brengt men èen feit
uit 1507 in herinnering. Het
gaat hierbij om de landing
Thomas III, lord Derby, in
Derbyhaven op Man. Lord
Derby had het recht zich ko
ning van Man te noemen.
Naast het portret van lord
Derby krijgt men een beeld
van zijn aankomst op Man. De
zegels werden ontworpen door
A.D. Theobald. Het drukken
in meerdere kleuren was in
handen van Hélio Courvoisier.
in Zwitserland.
twaalf TT-overwinningen. In
1978 en 1979 maakte „Mike
the Bike" zijn come back op
Man en triomfeerde weer als
vanouds. Zijn naam werd vaak
in één adem genoemd met
Norton. Het is dan ook de
1961-racemaehine van dit
merk die, met Mike in het za
del, op de zegel van 26 p. werd
afgebeeld. Mike werd voor zijn
verdiensten voor de motor
sport vele malen onderschei
den. Helaas maakte een nood
lottig verkeersongeval op 23
maart 1981 een einde aan zijn
leven. Met Mike Hailwood
verloor de motorsport een van
de populairste rijders, met fans
over de gehele wereld.
door
L. Hofland
Hübner
Eén van de vreemdste top-
schakers van dit moment is de
Westduitse grootmeester Ro
bert Hübner. Twaalf jaar gele
den behoorde hij al tot de
wereldtop, maar bij de kandi
datenmatches bleek toen, dat
hij niet over sterke zenuwen
beschikte. In zijn match tegen
Petrosjan trok hij zich na het
eerste de beste incidentje te
rug.
Bij de laatste wereldkampioen
schappen gebeurde iets derge
lijks; in de finalematch tegen
Kortsnoj lieten zijn zenuwen
het kompleet afweten. Op het
moment, dat hij Kortsnoj leek
te overklassen, maakte hij een
vreselijke blunder en trok zich
gedesillusioneerd terug. Het
leek er sterk op, dat Hübner
na dit debacle verloren zou
zijn voor de schaaksport, maar
uit het deze maand gespeelde*
toernooi te Chicago, blijkt dat
hij weer helemaal terug is. Met
de fraaie score van 8 uit 10
won hij dit sterk bezette groot-
meestertoernooi, vóór Browne
en Kórtsnoj. Zijn s^el in Chi
cago vertoonde weer de ouder
wetse diepzinnigheid van voor
de dramatische strijd tegen
Kortsnoj.
Lein-Hübner
Katelaans.
1. d4 Pf6 2. Pf3 d5 3. c4 e6 4.
g3 Pbd7
In de partij Sosonko-Hübner
'79 probeerde de Westduitser
met 4... dxc4 5. Pf3 a6 6. 0-0
b5?! een pion te winnen, maar
dit bekwam hem na 7. Pe5
V.
Tm
5
A A'W
'E J
W
IA
A
Diagram 1
Pd5 8. Pc3 c6 9. Pxd5 exd5 10.
e4 Le6 11. a4 b4 J2. exd5 Lxd5
13. Dg4! slecht.
5. Lg2 dxc4 6. Da4 a6 7. Pc3
Le7 8. Dxc4 b5 9. Dd3 Lb7 10.
<M) 0-0 11. Le3?!
Tot hier was de stelling al vele
malen voorgekomen en-er is
nog geen methode gevonden
om wit enig initiatief te geven.
Normaal zou hier zijn: 11. Tdl
c5 11. dxc5 Pxc5 12. Dc2 Da5
met gelijk spel. Het idee van
Lein is nieuw, maar zal geen
navolging vinden.
11... Pb6!
Na 11...C5 zou wits vorige zet
tot z'n recht komen, maar deze
simpele zet degradeert het wit
te plan tot tijdverlies.
12. Lg5 c5! 13. Lxf6 gxf6
Hübner heeft goed getaxeerd,
dat de verzwakte koningsvleu
gel niet erg is, zijn meerder
heid op de damevleugel is
daarentegen wél van belang.
14. Tfdl c4 15. Dc2 f5 16. a3
Pd5 17. Pd2
Diagram 2
Lein is er de man niet naar om
rustig af te wachten, toch was
in deze stelling passiviteit ge
boden.
17... Lf6 18. e4?! fxe4 19.
Pdxe4 Lg7 20. H4 h6 21. Dd2
Lc6 22. Pe2 De7 23. Tel Tfd8
24. P4c3 Db7
Het wordt duidelijk dat de
witte „aktie" op niets is uitge
lopen; zwart heeft nu twee
aanknopingspunten: druk op
de diagonaal hl-a8 en de
zwakke pion d4.
25. Lh3 Pe7 26. De3 Td6 27.
Tadl Tad8 28. Pf4?!
Zoals zo vaak in slechte stel
lingen, versnelt de witspeler
zijn einde in de hoop op een
„schwindel".
28... LR 29. Td2 Txd4 30.
Txd4 Txd4 31. Lxe6
Met de bedoeling 31... fxe6 32.
Dxe6+ Kf8 33. Dxe7+! Dxe7
34. Pg6+, helaas Hübner kan
ook kombineren...
31... Txf41!
Zo wint zwart een kleine kwa
liteit, samen met de meerder
heid op de damevleugel is dit
winnend.
32. Dxf4 fxe6 33. Txe6 Lc6
33... Lhl? 34. f3! Lxf3 35. Txe7!
en Dxf3 geeft wit nog overle
vingskansen.
34. Dd6 Lhl!
Nu kan het wel! Wit is nu ge
dwongen af te wikkelen naar
een hopeloos eindspel.
35. Pe4 Lxe4 36. Txe7 Dd5 37.
Dxd5 Lxd5 38. Te2 a5 39. Td2
Le4 40. Td8+ Kf7 41. Td7+
Kf8
Wit geeft het op.
Probleem van de
maand
Zie diagram 1
Het probleem van de vorige
maand was, getuige hel aantal
goede inzendingen, niet al te
ingewikkeld.
De oplossing is: 1. Dh8+ Ke7
2. Pf5+! gxf5 3. Dxd8+ Kxd8
4. h6 en wit wint.
Winnaars van de boekenbon-
nen zijn, na loting: J. Gerrit
sen, Neerstraat 19, Deventer
en H. J. de Graaf, Vlist 16,
Zwolle. Het probleem voor
deze maand is wat lastiger,
maar erg fraai.
Zie diagram 2
Wit: Kh2, De4, Tf5. Pd6, H2.
f6. h3.
Zwart: Kh8, Dg6, Ta8, Tg8, a6,
b7, f7. h7.
De opgave luidt: wit speelt en
wint.
Inzenden naar L. Hofland. C.
Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
Zomerhemel biedt weinig opzienbarends
Tot aan de gedeeltelijke zons
verduistering op 20 juli
deze maand is er ook een, die
overigens alleen in Zuid-Afri-
ka waarneembaar is is het
rustig aan de sterrenhemel. De
zomer begint op 21 juni, pre
cies om zeven minuten voor
half acht 's avonds; de zon
staat op 23°26'27" noorder-
beeedte dan loodrecht boven
de aarde. Op het noordelijk
halfrond duren de dagen nu
het langst, en ten noorden van
de poolcirkel gaat de zon zelfs
helemaal niet onder.
Voor aardige waarnemingen
zijn we deze maand weer van
de maan afhankelijk. Op 28
juni kan men, na het invallen
van de duisternis, een fraaie
samenstand zien van maan,
Mars en Saturnus, en dat alles
in het sterrenbeeld Maagd. Sa
turnus heeft een helderheid
die gelijk is aan die van de
helderste ster van de Maagd,
Spica. Mars is nog helderder.
Voor bezitters van een kijker
is het de moeite waarde om
dan gelijktijdig het sterren
beeld verder te bezichtigen,
waaronder de dubbelster
Arich.
Voor doorgewinterde astrono
men die een dagje kunnen uit
slapen is een nachtelijk uit
stapje naar de dichtbij de
Maagd vertoevende Comae
Berenices (Haar van Berenice)
zeker een uitdaging. Het ster
renbeeld telt enkele extra-ga
lactische stelsels (die zich dus
buiten ons melkwegstelsel be
vinden), waarvan er enkele
met een behoorlijke telescoop
zichtbaar zijn. Daarmee er
vaart men hoe nietig onze pla
neet in het geheel van de
ruimte eigenlijk is.
Meteoren zwermen óok deze
maand rond, maar dan de zo
genaamde daglichtzwermen.
De dichtst is de zwerm der
Arietiden, die op 7 juni zijn
grootste activiteit vertoont: 60
per uur bij een snelheid van 38
kilometer per seconde.
Oost
Van de planeten hebben we
Mars en Saturnus al genoemd.
Behalve Mercurius zijn alle
Planeten zichtbaar. Aardige
zoekplaatjes zijn Uranus (in
het sterrenbeeld Schorpioen)
en Neptunus die zich bevindt
op de grens van de sterren-
Zuid
beelden Schutter en Slangen-
drager. In volle glorie is Venus
te aanschouwen, vooral op 24
juni, en op dat moment dicht
bij de sterrenhoop de Pleiaden.
Zelfs als de zon al op is, is Ve
nus nog zichtbaar.
Mars, Saturnus en Jupiter ver-
West
tonen zich in de nanacht aan
de zuidwestelijke hemel. Mars
en Saturnus komen deze
maand steeds dichter bij el
kaar, althans schijnbaar, want
de werkelijke afstand tussen
die twee is dan nog altijd 1250
miljoen kilometer.
