3ritse regering ermijdt contact et de paus „We hadden nauwelijks tijd om „dekking" te schreeuwen lartine Bijlin ven tariseert Pieck-uren in De Ef teling BUITENLAND LEIDSE COURANT VRIJDAG 28 MEI 1982 PAGINA 15 inskiion Jack voortaan „Vlag der vrijheid" NDEN In de strijd om de Falkland Eilanden is voor- r|prde Britse sensatiepers geen moeite te veel om de natie te irtuigen van de nobele belangen die op het spel staan, j eressant is vooral de taal die ze bezigen om deze bood- ebbl aP over te brengen. 1 Paar voorbeelden: de Union Jack wordt „de vlag der gla'jheid", de Zuidatlantische Oceaan „de wrede wateren" rliik de Britse soIdaten ..onze dappere jongens". Voor discri- ma' latie wordt niet teruggedeinsd. De Britse slachtoffers -eldo1 ,,de pri^s van d^,overwinnin8". maar datzelfde geldt »r A 1 voor Argentijnse doden. Sea Harriers gaan altijd •DersFdoren of worden ..neergeschoten" terwijl Mirages en t Aiyhawks in de regel „uit de lucht worden geknald". Vol- vis hetzelfde patroon worden Argentijnse kanonneerbo- orici ,,aan diëSelen geschoten" terwijl de Britse oorlogsbo- is meestal gewoon „zinken". Engelands dappere vlieg en voeren bomaanvallen uit of „beschieten" vijandelij- ^schepen; Argentijnse piloten daarentegen ondernemen nhopige zelfmoordmissies" of voeren „meedogenloze itaanvallen" uit. Londen protesteert vergeefs tegen Sovjet-berichtgeving MOSKOU De regering in Londen heeft protest aangetekend tegen de scherpe kritiek van Moskou over de Britse acties rond de Falkland-Eilanden. Dit is gisteren door een woordvoerder van de Britse ambassade in de Russische hoofdstad mee gedeeld. Ambassadeur Keeble was gisteren op het Russische ministerie van buitenlandse zaken om de „Sovjet-interpretatie" van de gebeurtenissen in de Zuidatlantische Oceaan „te corrigeren". On danks Keeble's klachten waren de Russische nieuwsmedia gisteren niet minder fel in hun kri tiek op Londen. Een commentaar van Radio-Mos kou stelde gisteren dat de regering ^hatcher vast besloten is het geschil met militaire middelen op te lossen, ondanks pogingen door andere partijen om tot een staakt-het-vuren te komen. De Sovjet- krant Izvestia noemde de Britse operatie in de Zuidatlantische Oceaan een „koloniale expeditie". Conservatieve zege bij tussentijdse verkiezingen LONDEN Bij een tussentijdse verkiezing voor een Lagerhuiszetel in Beaconsfield bij Londen heeft de Conservatieve Partij een duidelijke overwinning geboekt. De Tories behaalden ruim 60 pro cent van de stemmen, iets meer dan bij de vorige verkiezing. Bea consfield is van oudsher een con servatief bolwerk. Toch was de verkiezingsoverwinning van giste ren opmerkelijk, omdat de Tories in opiniepeilingen aanvankelijk slecht voor de dag kwamen. Als oorzaak voor de winst van de Con servatieve Partij de kan de Falk land-crisis gezien worden. Argentinië levert felle kritiek op president Reagan BUENOS AIRES President Galtieri heeft gisteren een scherp antwoord gegeven op president Reagan's voorstel de betrekkingen tussen Argentinië en de VS nauwer aan te halen. Galtieri noemde gisteren Reagan's voorstel „onbegrijpelijk", vanwege de steun die Was hington in de Falkland-crisis aan Engeland verleent. De Argentijnse minister van bui tenlandse zaken, Costa Mendez, sprak in New York openlijk over de mogelijkheid van hechtere relatie met het Sovjet-blok. Voor de Amerikaanse televisie noemde hij het aanha len van de betrekkingen met de Sovjet-Unie en Cuba „een praktische mogelijkheid". „Argentinië heeft nieuwe Exocet-raketten" LONDEN Argentinië heeft een nieuwe voorraad Exocet-raketten ontvangen. Dit is gisteren verno men uit een regeringsbron in Londen. De exocet- raket is van Franse makelij en heeft bewezen ui terst doeltreffend te zijn. Omdat het Engelse ministerie van defensie gisteren het berricht niet wilde bevestigen of ontkennen, is het niet geheel zeker dat Argentinië de beschikking heeft over een nieuwe Exocet-raketten. Deze hyper moderne raket, die al twee Britse schepen heeft vernietigd, kan van groot belang zijn voor het verloop van de oorlog om de Falkland-Eilanden. De Britse heeft geen doeltreffende afweer tegen dit trefzekere wapen. 'an onze correspondent Roger Simons) DEN Na twee jaar nsieve voorbereiding zijn bezoek, is paus nes Paulus II dan orgen in Engeland [ekomen. Johannes us II is de eerste paus in Groot-Brittannië aan de grond zet. Bar Engeland heeft wel en at zelf een paus voortge- apt-4cht. Nicholas Break- uP?lare, geboren tussen 0 en 1120 te Abbots igley, in het graafschap Jordshire, werd eenparig tot paus ge- Als Hadrianus IV ituurde hij„met vaste va"jtid en groot vertrou- he|n" gedurende vijf jaar esidej rooms-katholieke kerk. ble< enaajjs Johannes Paulus zal het jirer pastorale en oecumeni- karakter van zijn bezoek A| meer naar voren brengen en>r in Groot-Brittannië her- gepjldelijk te prediken tegen groqoorlogen in de wereld. Za- lag en zondag bidt de paus ten met Anglicaanse gees- jke voor stopzetting van de idelijkheden in het Falk- l-conflict. „Hij komt als tan van God en apostel van vrede", zei de Engelse Bptoms-katholieke kardinaal |P|jsil Hume aan de vooravond j* het pauselijke bezoek. ■^•us Johannes Paulus heeft oit eerder een land bezocht lljkf ofschoon niet officieel ,^0' in oorlog is. De gebeurtenis- t van de laatste dagen, arin zowel Groot-Brittannië R Argentinië zware militaire /liezen leden, hebben ervoor iorgd dat vrede het hoofd- *na van de paus zal zijn. ir voortdurend erop te wij dat oorlogvoeren volledig in strijd is met de goddelijke leer, en herhaaldelijk te bid den voor de staatslieden, die het lot van hun medemensen in handen hebben, zou paus Johannes Paulus de Britse premier Thatcher en haar re gering wel eens in verlegen heid kunnen brengen. Pre mier Thatcher gelooft immers nog steeds, dat haar beslissing om tegen Argentinië ten strij de te trekken en een militaire oplossing van het Falkland-ge- schil na te streven, de enige juiste is. De Britse regeringsleidster zal zich trouwens niet aan de paus vertonen. Die beslissing heeft ze genomen toen het nog onze ker was dat het pauselijke be zoek wel doorgang zou kun nen vinden. Thatcher zei toen, dat haar regering er zich van zou distantiëren om te voorko men dat de aanwezigheid van paus Johannes Paulus in Groot-Brittannië een politiek karakter zou krijgen. Minister van buitenlandse za ken Francis Pym was zelfs niet aanwezig op de vliegha- ven van Gatwick toen de paus vanmorgen aankwam uit Rome. Oorspronkelijk zou Pym hem daar in naam van de Britse regering welkom he ten. Premier Thatcher heeft ook besloten vanavond niet de receptie bij te wonen, die ter ere van de paus door kardi naal Hume aangeboden wordt in zijn residentie, nabij de rooms-katholieke kathedraal van de Londense gemeente Westminster. Maar de paus heeft vanmiddag wel een bezoek aan koningin Elizabeth II in Buckingham Palace gebracht. De Britse vorstin is het titulaire hoofd van de Anglicaanse kerk. Zoals alle Britse monarchen draagt zij de eretitel „Verde digster van het geloof", die vóór de reformatie door paus Clemens werd geschonken aan koning Hendrik VIII als belo ning voor het tractaat dat deze iet wassenbeelden museum in Londen werd gisteren de laat- I hand gelegd aan paus Johannes Paulus II. De wassen paus Jat nu tussen de aartsbisschop van Westminister. Runcie (R), I kardinaal Hume (L). trouwlustige Engelse vorst ge schreven had tegen de protes tantse beweging van Maarten Luther. Het bezoek van paus Johannes Paulus wordt beschouwd als een historische stap in de ver zoening tussen het Vaticaan en Groot-Brittannië, 400 jaar na de Britse breuk met Rome. Maar er zal niet gauw iets ver anderen, want alles zal bliiven zoals het is. Later zal wellicht blijken, dat het pauselijke be zoek de wereld meer attent ge maakt heeft op de diepe me ningsverschillen tussen de An glicaanse en de rooms-katho- lieke kerk, een kloof die niet gauw overbrugd zal worden. Ook wat zijn smeekbede voor de vrede betreft, zal de paus in Groot-Brittannië waarschijn lijk aan dovemans deur klop pen. Dat was in 1979 ook het geval in het overwegend rooms-katholieke Ierland, waar de pogingen van de paus om een einde te maken aan het bloedvergieten, toen ook géén verzoening tot stand bracht. De politieke en sociale strijd tussen de protestanten en rooms-katholieken van het noorden duurt nog steeds voort. De paus begon zijn eerste dag in Engeland vandaag met een eucharistieviering in de Lon dense kathedraal van West- minster, waarbij alle rooms- katholieke bisschoppen van Engeland en Wales aanwezig zullen zijn. Na zijn bezoek aan de Britse vorstin begeeft de paus zich naar de rooms-ka tholieke St. George-kathedraal in het Zuidlondense South- wark, voor een eucharistievie ring in aanwezigheid van 4.000 zieken, gehandicapten en ster venden. 's Avonds zit de paus in Westminster een bijeen komst van de bisschoppen voor. Zaterdag neemt paus Johannes Paulus in de Anglicaanse ka thedraal van Canterbury deel aan een oecumenische dienst, die hij samen met protestantse geestelijken in het teken van het algemene verlangen naar vrede en verzoening zal plaat sen. De paus praat in Canter bury ook met andere kerkelij ke leiders. 's Middags begeeft hij zich naar het reusachtige voetbal stadion van het Londense Wembley voor een eucharis tieviering, bijgewoond door 82.000 gelovigen uit alle delen van de Britse hoofdstad. Zon dag bezoekt de paus Liverpool; maandag reist hij naar het Noordengelse Manchester en York, om zijn drukke dag ver volgens te besluiten in de Schotse hoofdstad Edinburgh. PORT SAN CARLOS Na een vijf uur durend wanhopig gevecht tegen de vlammen moesten ka pitein Sam Salt van de onderzeebootjager „Shef field" en zijn bemanning op 4 mei hun door een Argentijnse Excocet-ra- ket getroffen schip ver laten. Een paar dagen la ter verdwenen de eerste Britse oorlogsbodem en de lichamen van de twintig bij de aanval om gekomen mariniers in de golven van de oceaan rond de Falkland Eilan den. „Er geen enkele kans meer de „Sheffield" als slagvaardi ge oorlogsbodem te behou den", aldus kapitein Salt, wiens relaas pas gisteren door het Britse ministerie van defensie werd vrijgege ven. „Het vuur breidde zich zo snel uit, dat onze eigen ammunitie- en rakettenvoor- raad gevaar liep. De beman ning zat al vijf uur in gure weersomstandigheden aan dek. We hadden geluk dat we al zo lang als team had den samengewerkt. Ik twijfel er niet aan dat de bemanning zijn redding grotendeels aan zijn eigen gezonde verstand heeft te danken". Bijtende rook Tussen de waarschuwing dat de raket in aantocht was en het moment dat de „Shef field" getroffen werd zaten slechts enkele seconden. „Een raket die met de snel heid van het geluid komt aanvliegen geeft als hij tot op een paar honderd meter ge naderd is weinig tijd meer om te reageren. Het was ver schrikkelijk. De raket raakte het schip bijna twee meter boven de zeespiegel, in het midden, het centrum van alle operaties. Twee comparte- menten werden beschadigd en ontploften". „Binnen een kwartier stond het hele operationele deel van het schip het midden stuk vol met zwarte, bij tende, prikkelende rook", al dus kapitein Salt. „Aanvan kelijk werd dat alleen ver oorzaakt door brandende elektrische kabels en verf. Later werd het nog erger doordat ook brandstof en an dere materialen in brand vlo gen. Uiteindelijk werd het hele schip warm. Zelfs op de bovenste dekken voelde je de hitte door je schoenen heen. Het gedeelte waar de raket het schip was binnengedron gen was echt gloeiend heet. Toen het vuur zich ver spreidde vielen elektriciteit, licht en radio. De mannen die al sinds november op zee zaten, gedroegen zich onge looflijk goed. Ieder beman ningslid bestreed de brand zeer kalm en verstandig". „Dekking" De 23-jarige Al Clark, een Bemanning door Exocet-raket getroffen Sheffield: Bijna alle 261 overlevende opvarenden van de „Sheffield" zijn gisteren in Groot-Brittannië terug gekeerd. Op de luchtmachtbasis Brize Norton speelden zich zeer emotionele taferelen af. Hier omhelst een jonge matroos zijn huilende moeder. helikopterwaarnemer, is een van de weinige bemannings leden van de „Sheffield", die de Exocet-raket hebben zien aankomen. „Ik stond op de brug en keek toevallig die kant uit. Ik kon een oranje gloed zien van de raketmotor en een sliert rook die op ons afkwam. Er was letterlijk al leen tijd om „dekking" te schreeuwen en toen dook ik op de vloer met mijn handen op mijn hoofd. Het was een hevige klap, alles dat niet stevig vast zat vloog in het rond. Daarna liep iedereen verdoofd rond niet wetende wat er gebeurd was". Heli kopterpiloot Brain Leyshon (30) heeft de raket eveneens gezien. „Ik zag dat het een Exocet-raket was. Hij kwam vlak boven het water op ons af, dansend over de golven. Ik stond helemaal gefasci neerd te kijken. Ik weet dat het idioot klinkt maar ik zocht niet eens dekking". Matroos David Galsbey (20) hielp een zwaar gewonde man redden van het bene- dendek. Daarna ging hij sa men met een kameraad op zoek naar brandblussers, maar zij werden door de rook bevangen. „Blijkbaar zijn we gevonden door een man met een zuurstofmasker. Hij sleepte mij het eerst naar buiten. Later heb ik gehoord dat ik bijna dood was". Voor de matroos die samen met Galsbey op zoek was gegaan naar de branblussers kwam de redding te laat. Toen hij- aan dek werd gebracht was hij al overleden. Ingestort Een aantal opvarenden van de „Sheffield' werd met he likopters overgebracht naar te hulp gesnelde schepen. De meesten trachtten echter over te springen op oorlogs bodems die langszij kwamen, wat een riskante onderne ming bleek vanwege de grote deining. Toen zij „hun" brandende schip eenmaal achter zich hadden gelaten stortten veel mannen, die uren tegen de vlammen hadden gevochten, in. Matroos Peter Walpole (26): „Met een nerveuze ener gie hadden we geprobeerd het schip te redden. Wij wa ren kalm, maakten zelfs grappen. Maar toen we het schip eenmaal hadden verla ten, stortte de een na de an der in elkaar. We zaten ver dwaasd naar elkaar en in de ruimte te staren. Bij het min ste of geringste geluid sprong iedereen verschrijkt op". Copyright The Guardian ATSHEUVEL De hoog- arde tekenaar Anton :k, die sinds mensenheuge- met een alsmaar wassende >m van kalenders en itbriefkaarten lijn probeert irengen in de nostalgie van landgenoten, heeft einde- de bron genoemd, waaruit ooit de inspiratie heeft ge- voor zijn levenswerk De fling in Kaatsheuvel. Hij et dat in een vanmiddag in d l recreatieoord ten doop ge zoden boekje, waarin Marti- qï rige baard en een roodkleurig pakje met bijbehorende pelle- rien van duidelijk antieke snit. Hij stelde zich voor als Efte- ling, ambassadeur van de Stichting „Kabouters In Nood", die ijverde voor op drift geraakte sprookjesfiguren als Vrouw Holle, Roodkapje en Holle Bolle Gijs en al die an dere verzonnen hersenspin- Bijl zijn wonderbaarlijke Verder uit de doeken levenissen i Utcnkt U zie] - zich mijn irritatie zegt hij, „toen ik op een Tgen welgemoed plaatsnam eid, #1161" mijn werktafel en op t-Un# de avond tevoren klaarge- rder(de blanke vel papier een se- it prei voetafdrukken ontdekte. Ie voetafdrukken als die een kabouter. Ik heb het ne volkje wel vaker over vloer. Het stoort me niet. •uters komen op vilten 'es, hebben eerbied voor materiaal en vegen dan hun voeten voor ze door open raam naar binnen ,neiïk£Pen- Ik heb daartoe een Lilleril10 kokosmatje met WEL- en tpM erop in de vensterbank bereden houdP1 ongenode gast, die van :ich service geen gebruik had lent^aakt bleek zich achteraf >u deJuil te houden in zijn prul- ;eër ijmand. Het was inderdaad f» kabouter met een plukke- Pieck, die op dat moment reeds een leeftijd had bereikt, waarop een mens meer heil ziet in dromen dan in de wer- Kruistocht kelijkheid, legde resoluut zijn veder neer en luisterde met gespannen aandacht naar het minuscule baasje, dat door zijn werkkamer marcheerde en staccato zong: „Onze dagen zijn geteld, Want eikenbos en heideveld, Zijn weggevaagd door snelle autowegen. Wij zijn al jaren op de vlucht, Voor olie- en benzinelucht Daar kunnen wij kabouters niet goed tegen. Dus sluit je bij ons aan. Het gaat om ons bestaan". Met deze getoonzette hartek- reet pleitte Efteling voor een beschermd reservaat in het overvolle Nederland, waar de kabouters met hun geestver ruimende verwanten voortaan in vrede konden leven. „Kabouters in nood, kabou ters in nood. We staan tegen de muur, we zitten in de boot. Hoort ons aan en zegt het voort- De mens heeft ons bestaan verstoord. Wij zullen dus een vuistje moeten maken". Tijdens het laatste deel van dit oh zo gevoelige lied zag Pieck zijn gast spierwit wegtrekken. Ook brak zijn stem hier en daar. Maar toch kwam er nog een smartelijke toegift: De tekenaar, die toch al in een ver verleden leeft, erkende onmiddellijk de redelijkheid van dit verzoek en begon aan een kruistocht door de muffe wereld van raadsvergaderin gen, college's van B W, pro jectontwikkelaars en grond- speculanten. De wereld ook van koffie in papieren beker tjes'en wolken sigarettenrook, van aanvraagformulieren in triplo, blauwdrukken en be stemmingsplannen. En overal waar hij zijn plannen voor een kabouterpark op tafel legde werd hij allervriendelijkst ont vangen en allervriendelijst weer afgescheept. Woongenot De enige uitzondering vormde de burgemeester van de Bra bantse gemeente Kaatsheuvel, die na een begrijpelijke aarze ling op aandringen van zijn dochter Maartje een gedeelte van de Loonse- en Drunense duinen afstond op voorwaarde, dat de kabouters, die zich met terwoon in Kaatsheuvel zou den vestigen, bereid moesten zijn om zich overdag aan de mensen te vertonen. De tekenaar toog hierna aan het werk en ontwierp met zwierige rondschrijfpen de aangepaste behuizingen voor Hans en Grietje, de heks. Doornroosje en de Zeven Gei ten. Hij liet zich ook door Efte ling uitvoerig voorlichten over het woongenot van kabouters. „Bouw alles meteen maar scheef", zei deze, „kabouters houden niet van rechte lij nen". Pieckpark Restte het probleem van de naamgeving. De burgemeester had enkele suggesties achter de hand: „Wat zou U denken van Kaboutervreugd?. Of an ders Roodkapjes' Holiday, de Drunense Droomwereld?. Of Pieck Park. Is dat wellicht iets?". De tekenaar schudde het hoofd en mompelde: „Te veel eer burgemeester. Die komt mij niet toe". Pas op de openingsdag werd onthuld, aan welke naam men dfi, voorkeur had gegeven. „Eén ding nog", riep de burge meester, „ik zou kabouter Ef teling willen verzoeken om de officiële opening van het park te verrichten door de naam er van te onthullen". „Trekken", joelde de menigte daarop in koor. Het laken dat het bovenste ge deelte van de toegangspoort tot dan toe bedekte dwarrelde op de grond. Boven de poort stond in sierlijke smeedijzeren letters: „Sprookjespark De Ef teling". „Meneer Pieck", riep op dat moment de burgemeester met hese stem, „ik geloof, dat ik hem zie. Ja, ik zie de kabouter. Ik kan de kabouter zien. Ik zie ze trouwens allemaal. O, wat mooi. Dag Efteling. Dag jon gen". Hij boog zich voorover en schudde Efteling zo lang en zo onbeheerst de hand, dat alom gevreesd werd dat de broze kabouterarm zou breken. (He laas was deze magistraat één der weinigen, aan wie het voorrecht gegund was om Ef teling te kunnen traceren. De overige aanwezigen zaten na melijk niet in de politiek en geloofden al lang niet meer in sprookjes.) Monument Zo is tenslotte toch bekend ge worden, aan wie Neederlands' grootste recreatiepark zijn naam te danken heeft. Te lang is Efteling door zijn geestelijke vader onder de tekentafel ge houden. Maar nu het park in snel tempop volgestort wordt met reuzenrupsen, super acht banen en volautomatische rad- brakers en de kabouters op nieuw de verdrukten van deze samenleving dreigen te wor den achtte Pieck het moment gekomen om zijn bron te noe- Hij deed die bekentenis aan de zangeres Martine Bijl, die zelf ook kind aan huis is in de diaspora, waar kabouters zich schuil houden. Haar lichtvoeti ge inventarisatie van de Pieck-uren in De Efteling le verde een klein bedrukt mo nument op, dat in de beste ka boutertradities, verlucht met vele werktekeningen van de Meester, door de Zuid-Hol landse Uitgeversmaatschappij is opgetrokken. Een kostelijk bezit voor de ge lukkigen, die zich bijtijds heb ben teruggetrokken in een we reld, waarvan boze tongen blijven beweren, dat hij niet bestaat. LEO THURING ..Anton Pieck en de wonderlij ke geschiedenis van De Efte ling, verteld aan Martine Bijl". Zuid-Hollandse Uitge versmaatschappij Amster dam/Brussel. Prijs/29.50. Aantal kerosineschepen door Rijn moet beperkt ALPHEN AAN DEN RIJN Het Alphense college wil dat er minder kerosinesche pen de gemeente via de Oude Rijn gaan passeren. In een brief aan het ministerie van economische zaken wordt aangedrongen op een onderzoek naar de mogelijk heden om het vervoer van gevaarlijke stoffen over deze route te verminderen. De o- penbare veiligheid van Al phen wordt ernstig bedreigd door deze gevaarlijke trans porten, stelt het college. Iedere dag varen schepen met gevaarlijke en explosieve stof fen door de Oude Rijn. De meeste schepen vervoeren ke rosine voor Schiphol. Sinds vorig jaar is er een pijpleiding aangelegd om de doorvoer te verminderen, maar er zijn nog steeds te veel gevaarlijke transporten, stellen burge meester en wethouders. Er is een speciaal Rampenplan Oude Rijn opgesteld omdat een onploffing nabij de dicht bebouwde Rijnoever war- schijnliik veel slachtoffers zou den vallen en er overal bran den zouden uitbreken. De ge meente Alphen hoopt op subsi die van Rijk en provincie voor het omleggen van de Oude Rijn. Een ontgrondingsvergun ning voor het uit te graven traject is reeds aangevraagd. Maar zelfs daarvoor is geen geld beschikbaar. Het college vindt dat er in ieder geval een tweede pijpleiding voor het kerosine vervoer bij zou moe- taji komen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 15