weekpuzzel door dr. Pluizer
ilillilMII
postzegels
WETENSCHAPPEN
oplossing vorige puzzel
ra sarara n ra ra Hina ra
rara rarara rarara mmm rara
rarara nnra ra airan rarara
■utara rarararassrara bieiisib
■ranra raranrara hisibé
rnimm rarara ratnrah
■rarira ra rarini
irn lEiMrni^i
e
m
m
M
k
A
4
E
u
n
m
E
m
m
IM
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 24 APRIL li
KAPITALIST en BOOMKWEKER
De prijswinnaars van puzzel nr. 15 zijn:
Mevr. C. van der Poel-Sassen, Aert van Neslaan 146, 2341 HJ
Oegstgeest
J.S. den Dubbelden, Eikenlaan 4, 235INT Leiderdorp
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
NO. 16
CRYPTOGRAM
HORIZONTAAL
1 Bij hem kan de klant echt koning
zijn! (14);
8 Vindt men het erg om mensen
hiermede van de samenstelling
van het geneesmiddel op de hoogte
te brengen? (9);
9 Gangmaker onder de dieren (3);
10 Register voor acteurs? (3);
11 Het is vereist het beeld van deze
godin te verplaatsen (5);
12 In het begin kon de meester me
missen (5);
13 Autoriteit in hoog water (7);
16 Moet u die noot voor de doelman
niet malen? (2);
17 Dat moet een zwak persoon zijn!
(4);
20 Bemerkt u niet dat dit hiervan de
helft is? (4);
21 Het is beter hieraan geen koper toe
te voegen als u niet met de justitie
in aanraking wenst te komen (2);
22 Landvoogd met een lomp karakter
(7);
24 Dat dier heeft al heel wat hoofd
pijn veroorzaakt! (5);
25 In de richting van 'n plaats? (5);
26 Met deze drank zit het je niet te
gen (3);
27 Pas op de terugweg werd het nat
(3);
28 Men speelt wat door elkaar om ru
zie te maken (9);
29 Is die macht er om schoolstrijd te
veroordelen? (14);
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 16 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
VERTICAAL
1 Erg in trek zijnde zitplaats (9);
2 Dat verhaal met die dieren lijkt
mij nogal sterk (5);
3 Woud bij een Duitse stad? (8);
4 Men draalt bij de EEG om het aan
iedereen duidelijk te maken (9);
5 Tekent de makelaar hierin soms
ook aan dat zijn Engelse wagen pas
is nagekeken? (6);
6 Daarop wordt maar deels door
Spanjaarden gedanst (9);
7 Zitplaats zonder verhoging (4);
14 Als het vlees pa te goedkoop
wordt, lijkt het mij beter dat hij al
het vee direct verkoopt (9);
15 Haar man spreekt steeds voor zijn
beurt (9);
18 Dat is een goede remedie tegen
een smalle taille! (9);
19 Dat herstellingsteken vindt u niet
op bouwwerken bij een restauratie
(8);
23 Men vindt het schrander om een
knaagdier voor niets te krijgen (6);
24 De hospes raakte zijn werkgever
kwijt; nu blijft hij met zijn eten zit
ten! (4);
26 Moet 't koor de uitvoering hiervan
eveneens verzorgen? (5).
Omdat tegenwoordig de tegen
partij nogal licht tussenbiedt
zijn Helma en ik overgegaan
op het „Negatieve doublet",
ook wel sputnik doublet ge
noemd. We konden niet meer
het bod doen wat we normaal
van plan waren te doen, zon
der tussenbieden van de te
genpartij. Dit kon twee oorza
ken hebben: a. het tussenbod
is hoger dan het door ons ge
plande bod; b. het tussenbod
verandert de betekenis van
het bod dat hij had willen
doen en in die veranderde be
tekenis kan hij het bod niet
doen.
Een voorbeeld van a: Helma is.
in het bezit van:
S: 6 2
H: H V 10 8
R: H B 7 5
K: 9 8 3
Ik opende 1 klaver en mijn
linkertegenstander volgde met
één schoppen. Zonder tussen
bieden had Helma 1 ruiten
geantwoord. Nu haar rechter
tegenstander één schoppen ge
boden heeft, kan ze geen twee
ruiten of twee harten meer
bieden, want dit beloofd min
stens een vijfkaart en mini
maal 10 punten.
Het doublet van Helma belooft
nu: Partner, ik heb wel wat,
maar géén schoppen dekking
en géén vijfkaart, maar min
stens in één van de niet gebo
den kleuren een vierkaart.
Men moet met de partner af
spreken, dat men in deze situ
atie minstens een vierkaart
harten heeft.
Een voorbeeld van b: Helma is
in het bezit van:
S: 9 8 3
H: B 2
R: A 9 8 3
K: H 10 9 5
Ik opende één harten en Hel
ma heeft nu het normale tus
senbod van 1 SA. Als mijn lin
ker tegenstander nu 1 schop
pen tussenbiedt, kan Helma
geen SA meer bieden, want ze
heeft geen schoppen dekking.
Nu belooft het doublet het
doublet 7 mooie of 8/9 punten
en geen schoppen dekking, te
vens geen direkte steun in de
kleur van de partner.
De meningen over tot hoe
hoog moet je het negatieve
doublet spelen lopen nogal uit
een. Helma en ik hebben afge
sproken dat we deze conventie
spelen tot en met 2 ruiten. Het
„Negatief doublet"
nadeel van deze conventie is
dat het strafdoublet vervalt
(niet altijd, zie het laatste
voorbeeld).
Nu nog twee voorbeelden,
waarbij het negatieve doublet
in de interne viertallencompe
titie van de club succes ople
verde.
Ik was in het bezit van:
S: 9 8 7
H: A B 10 7
R: A B 9 7
K: 8 5
Helma opende met 1 klaver
(normaal). Mijn rechter tegen
stander volgde met één schop
pen, doublet van mij en mijn
linker tegenstander bood nu 2
schoppen en Helma bood met
de volgende kaart 4 harten.
S: 9
H: H V 8 5
R: H 4 3
K: A H 8 7 2
Niemand was kwetsbaar en
Helma maakte het contract
met een overslag: score +450.
Onze partners ware in drie
schoppen beland dat gedou
bleerd twee down ging: score -
300, dus een positieve score
voor ons van +150.
In dezelfde wedstrijd leverde
het de tweede ronde nogmaals
een succes op maar dan uit een
andere hoek.
S: A 2
H: A B 10 7 3
R: H V 10 8 5
K: 9
W O
S: 10 7 5 3 S: V 8 6
H: H 9 8 5 4 H: 6
R: - R: A B 7 6 4 2
K: 8 7 5 2 K:AV4
Z Helma
S: H B 9 4
H: V 2
R: 9 3
K: H B 10 6 3
Noord was gever en allen wa
ren kwetsbaar. Ik opende 1
harten; Oost volgde met 2 rui
ten. Helma doublet (negatief),
West paste en ik maakte van
het negatieve doublet een
strafdoublet. Dit contract ging
3 down score +800. Aan de an
dere tafel was het bieden ge
gaan: lh - 2ru - 2s - pas 2 Sa
1 score 150.
2 SA - p - p - p -. Een positieve
score voor ons van +650.
De Drentse Dambond heeft
veel propaganda gemaakt rond
het Kampioenschap van Ne
derland. Ongetwijfeld zal de
bond nog de vruchten plukken
van de vele activiteiten rond
om de titelstrijd. Simultaan-
séances Van Harm Wiersma in
Annen en Westerbork er. de
monstraties van Ton Sijbrands
in Hoogeveen, Nieuw-Amster
dam, Beilen, Assen en Emmen
trekken altijd bewonderend
publiek omdat zij nu eenmaal
de sterkste spelers van Neder
land zijn.
Uit sportief oogpunt valt het
natuurlijk te betreuren dat
beide spelers niet hebben mee
gedaan in Drenthe. Sijbrands'
afwezigheid is te verklaren: hij
heeft min of meer afscheid ge
nomen van het actief bedrij
ven van topsport op het aller
hoogste niveau.
Het niet-meedoen van Harm
Wiersma valt niet te rijmen
met zijn titel wereldkampioen.
Het is immers niet zo logisch
wanneer 's werelds sterkste
speler verstek laat gaan bij de
nationale titelstrijd.
Men kan aanvoeren dat de
voorbereidingen voor het her
overen van de wereldtitel en
de match veel van zijn krach
ten hebben gevergd, waardoor
optimale voorbereiding op
„Drenthe" niet mogelijk is,
aan de andere kant speelt wel
licht ook mee dat Wiersma
niet andermaal wil falen.
Immers, in de drie voorgaande
kampioenschappen wist hij
niet de titel te veroveren:
Hans Jansen, Rob Clerc en
Jannes van der Wal bleven
hem telkens voor.
Wiersma heeft natuurlijk bo
vendien de pech dat ook de
mindere goden tegen hem pers
se een puntje willen pakken.
Dat komt Wiersma's spel niet
ten goede. Hij moet het meer
van matches hebben, zoals
Gantwarg tot twee keer toe
moest ondervinden.
Ook in Drenthe werden
prachtige partijen afgewisseld
met onbegrijpelijke blunders.
Wat te denken van de misgre
pen in de partij tussen Fris
Luteyn en Hans Vermin,
waarin beide spelers dezelfde
fout maakten.
Finale (1)
In de cijferstand zwart 4, 14,
18, 19, 23, dam op 50; wit: 15,
25, dam op 1 kan Vermin op
slag winnen door 6523-28
66.1x32 56-28 67.32x23 19x28.
Vooral omdat er geen sprake
was van tijdnood, begreep nie
mand Vermins 65. 14-20??
alsmede Luteyns reactie: hij
gaf het meteen op. Beide spe
lers „berekenden" 14-20 15x22
50-45 1x29 45x27, maar overza
gen dat zwart na 15x22 moet
slaan, waardoor het remise
wordt...
Opvallend in Drenthe was het
spel van Ruud Palmer, jaren
buiten beeld, maar nu weer
duidelijk terug. Subtopper
John van den Borst (zwart)
kwam er na een foutje niet
meer aan te pas. 1. 31-26 19-23
2. 37-31 14-19 3.41-37 10-14 4.34-
30 20-25 5.46-41 25x34 6.39x30
5-10 7.44-39 17-21 8.26x17 12x21
9.31-26 21-27 10.32x21 16x27
11.39-34 15-20 12.30-25 10-15
13.43-39 8-12 14.48-43 11-17
15.5044 6-11 16.34-30 17-22
17.39-34 1-6 18.44-39 2-8 19.33-29
11-17 20.37-31 6-11 21.38-33 27-
32? Een foutje in deze ongere-
gelmatig opgezette, zeer inter
essante partij
VAN DEN BORST
igl
1
1111!
I i
I 1 S I f
8 H
H itig
_s_l'd
PALMER
Van den Borst heeft
doende de gevolgen bei
De voorpost kan wel
verdedigd, maar er dreij
der gevaar. 22. 42-38
23.31x22 18x27 24.
13x22. Het alternatief 1!
niet zo aantrekkelijk. 25.
19x30 26.35x24
De dreiging 23-19 14x23
met schijfwinst kan alleej
fedaan worden gemaakt'
7. 14-20 28.25x14 9x2f'
14-19 23x14 9x20 25x14 4-
oplossing. 29.40
8-13 31.23-18
32.36-31 27x36 33.38x29
schijf- en partijwinst. i
Vorige week was het weer zo
ver. Het belangrijkste schaak
blad, dat halfjaarlijks ver
schijnt, de 'Schaakinformator'
is uitgekomen. Iedere serieuze
schaakstudent kijkt hier reik
halzend naar uit, want alle
(theoretisch) belangwekkende
partijen van het tweede half
jaar van 1981 staan in dit boek.
De partijen zijn op openingen
gerangschikt, zodat snel na te
gaan is of een openingenreper
toire gerestaureerd moet wor
den, vanwege een vervelend
nieuwtje.
Aardig in dit vérband is, dat
de redaktie alle gespeelde
nieuwtjes verzamelt en deze
aan een deskundige jury voor
legt, om de belangrijkste te be
palen. In het laatste half jaar
werd onderstaande partij met
overmacht gekozen als theore
tisch het meest interessant.
L. Polugajevski-E. Torre
Moskou '81
Damegambiet
I.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3
e6 5.Lg5 dxc4 6.e4 b5 7.e5
Wit moet wel ingaan op de
vreselijke verwikkelingen,
want na het rustiger 7.a4 Lb4
8.e5 h6 9.exf6 hxg5 10.fxg7 Tg8
II.h4 Pd7 heeft zwart geen
problemen.
7...h6 8.Lh4 g5 9.Pxg5
9.exf6 gxh4 10.Pe5 Dxf6 ll.g3
Pd7 12.De2 c5! is beter voor
zwart.
9...hxg5 10.Lxg5 Pbd7 ll.exf6
Lb7 12.g3 c5 13.d5 Pb6
Slechf is 13..Pe5, want na
14.Lg2! Pd3f 15.Kfl Dd7
16,dxe6 heeft de zwarte ko
ning geen veilig onderkomen
meer.
14.dxe6!
Komt neer op een kwaliteit
soffer, maar dit is allemaal nog
bekend.
14...Dxdlt 15.Txdl Lxhl 16.e7
a6
Natuurlijk niet 16..Lxh6?
17.Pb5 Tc8 18.Pc7f! Txc7
19.Td8 17,b4ü
Een schitterend nieuw idee,
wit offert een volle toren,
maar Th8 kan niet in het spel
komen. Bekend was 17.exf8
door
L. Hofland
Kxf8 18.Td6 Tb8 19.Le3 Th5
20.Le2 Te5 met ongeveer ge
lijk spel Beljavski-Bagirov '81.
Wanneer een speler een der-'
gelijke vondst aan het uitvoe
ren is, verslapt niet zelden de
koncentratie, zodat het realise
ren van het voordeel vaak
zeer stroef gaat. Ook een
wereldklassespeler als Poluga-
jevski ontkomt hier niet aan.
17...Lh6 18.f4! b4 19.Td6 Tb8
19..dxc3 20.Txb6 cxb2 21.Txb2
en Lxc4 verliest direkt.
20.Pdl Lxg5 21.fxg5 Pd5
Zwarts enige kans is een stu
koffer, maar met de pluskwa
liteit kan hij niets beginnen,
vanwege de vrije witte h-pion.
22.Lxc4 Pxe7 23.fxe7 Kxe7
24.Tf6 Thf8 25.Pe3 Le4
26.Txa6 Tbd8 27.Tf6 Td6
28.TI4 Td4 29.h5 Ld3 30.Pd5!
Jaagt de Koning1 van de h-
pion.
30...Kd6 31.Txd4 cxd4 32.Lb3?
Hiermee is Polu op de ver
keerde weg 32.Lxd3 Kxd5
33.h6! Tg8 34.h7 Th8 35.Kd2
Kd6 36.Kc2 Ke7 37.Kb3 had
eenvoudig gewonnen. Ver
moedelijk had deze partij dan
ook in aanmerking gekomen
voor beste partij uit '81.
32...Lc2 33.Lxc2 Kxd5
34.Lb3t?
Zie vorige aantekening.
34...Ke5 35.g4 Kf4?
In hevige tijdnood grijpt de Fi
lippijn mis, na 35..d3! 36.Kd2
Kd4 is wit in moeilijkheden,
want 37.g6? fxg6 38.hxg6 Tf2f
39.Ke3 verliest zelfs en zwart
dreigt ...Te8 en ..Te2j\
36.g6! Ke3
Of 36..fxg6 37.hxg6 Te8f
38.Kd2 Te7 39.Lf7! en wint.
37.g7 Tc8 38.Kfl d3 39.Kg2
Kf4 40.h6.
En in deze hopeloze stelling
overschreed zwart de tijd.
PROBLEEM
Het probleem van de maand
maart was overduidelijk te
moeilijk, want van de 48 in
zenders was er niet één die
een volledig goede oplossing
gaf. Dat betekent, dat er deze
Schaakinformator
maand een extra boekenbon te
verdienen valt en deze keer is
het niet te moeilijk. Maar eerst
de oplossing van de vorige
puzzel.
g
A
De opgave was: wit speelt en
wint. Een lastige maar zeer
fraaie studie van de nationale
bondscoach v. Wijgerden. I.c6!
(l.Kb6 Ke6 2.Kc6 Th6 3.Kb7
Th4 4.Le5 Txg4 5.c6 Tgl 6.c7
Tblf is niets voor wit) l...Txd6
(l..Ke6 2.Lc5! Tg8 3.Kb6 Tg8
4.Kb7 Th8 5.c7 Kd7 6.Le7! ver
liest direkt). 2.Kb6 Te6! (Een
sluwe verdediging) 3. Kb7
Te7t 4.c7 Ke6 5.Kb8 Te8t
(5..Kd6 6.c8Pf met gewonnen
pionneneindspel) 6.c8TÜ (Het
is deze zet, die de studie extra
moeilijk maakte. Na 6.c8D
Kd6! 7.Dxd8 is het pat!) 6...Te7
7.Tc6t Kf7 8.Tc7 Het pionne
neindspel wint eenvoudig.
Nieuwe opgave:
wit: Kh2,De5,Ph6,f2,g2,h5
zwart: Kf8,Dd8,Lb5,a6,f7,g6.
Wit speelt en wint.
België: vier sportzegels
Verschillende takken van
sport vormen het onderwerp
voor een bijzondere serie, die
de Belgische PTT op 29 maart
heeft uitgebracht. Deze serie
bestaat uit vier zegels, die ook
in de vorm van een souvenier-
blok werden uitgegeven. Op
een zegel van 6 fr. 2 fr. ziet
men een karakteristieke fase
van het biljartspel. De Ko
ninklijke Belgische Biljartbond
werd opgericht in 1906. Ook in
België is deze sport enorm po
pulair en bracht namen voort
als Horemans, Gabriels, Vin-
gerhoedt, Vervest, Schrauwen,
Steylarts, Dielis en Ceulemans.
Hiervan is Ceulemans thans
de meest bekende met meer
dan 100 titels en 25 wereld
kampioenschappen,
deze zegel ziet men het zeil
schip „Traité de Rome" in vol
le zee.
De zegels van het souvenier-
blok dragen dezelfde afbeel
dingen als de zegels van de se
rie, maar ze hebben elk een
waarde van 25 fr. Zowel de
losse zegels als het blokje wer
den ontworpen door Marthy
Graphic.
„Wielrennen" vormt het the
ma voor een zegel van 9 fr
4 fr. Dit jaar viert de Konink
lijke Belgische Wielrijders-
bond het 100-jarig bestaans-
feest. Op dit moment reikt de
K.B.W.B. jaarlijks 7.000 ver
gunningen uit aan renners en
meer dan 16.000 aan wielertoe
risten. Bovendien wordt toe
zicht uitgeoefend over meer
dan 6.000 wielerwedstrijden
per jaar. Op de aan de wieler
sport gewijde zegel ziet men
een wielrenner in actie.
Voetbal is ook in België de
meest beoefende sport en de
Koninklijke Belgische Voetbal
Bond is met 430.000 leden en
2.000 aangesloten clubs de
grootste sportfederatie. Met
een zegel in de waarde van
10 fr. 5 fr. wordt deze popu
laire sport extra in het zonne
tje gezet. Op de zegel ziet men
een voetballer in actie.
Oorspronkelijk was zeilen een
manier om zich op het water
te verplaatsen. Nu is het een
sport geworden. Om vertegen
woordigd te zijn bij zee-zeil
wedstrijden werd in 1976 het
zeilschip „Traité de Rome"
uitgerust op initiatief van de
„Sail for Europe". Met een Eu
ropese bemanning voltooide
dit schip in 1977-1978 zijn eer
ste race om de wereld in vier
etappes en behaalde een derde
plaats. „Sail for Europe", een
initiatief van de Europese Ge
meenschappen, wordt onder
de aandacht gebracht met een
zegel van 50 fr. 14 fr. Op
Dit jaar is het 100 jaar geleden
dat de Belgische minister van
Staat, Joseph Lemaire, gebo
ren werd. Joseph Lemaire
(1882-1966) heeft zich o.a. inge
zet voor de bestrijding van tu
berculose. Daarnaast bracht hij
het in 1955 tot voorzitter van
„De Sociale Voorzorg", een
coöperatieve verzekerings
maatschappij die in 1907 was
opgericht. Ter herdenking van
Lemaire verscheen op 19 april
een zegel in de waarde van
6,50 fr. Op de door Etn. de
Schutter ontworpen zegel ziet
men het portret van Leii
Al deze Belgische zegelsF
den gedrukt voor de All
ne Werkplaats van hetj
te Mechelen.
Ook de Belgische PTT za]
tegenwoordigd zijn
„Philexfrance '82" die
tot en met 21 juni i
worden gehouden. In de|
ciële klasse zal het Muj
van Posterijen en Telecof
nicatie een selectie tonej
Belgische postzegels,
naast is men aanwezig ml;
verkoopstand waar de gal
re Belgische zegels gel
kunnen worden. Poststi
die op deze stand wordei
geboden zullen worden
zien van een bijzondere
keningsstempel.
Autistische kinderen: gebruik maken van hun sterkste kar
Autistische kinderen die in
Nederland voorkomen met
een frequentie van drie op
tienduizend, en bij jongens
driemaal zoveel voorkomend
als bij meisjes hebben een
stoornis die zich kenmerkt,
door taalproblemen en een on
vermogen tot sociale contac
ten. De kern van het probleem
ligt in hun onmacht om naar
iets te verwijzen dat niet in
hun onmiddellijke omgeving
zichtbaar aanwezig is. Autisti
sche kinderen hebben een
stoornis in de symboolfunctie.
Symbolen zijn tekens waar
mee men aan anderen iets
kenbaar maakt. En omdat bij
taal symbolen worden ge
bruikt, hebben autistische kin
deren problemen met de taal.
Met een proefschrift („Taal
noch teken") over vroegkin
derlijk autisme is gisteren de
heer J. Hammes in Tilburg ge
promoveerd tot doctor in de
sociale wetenschappen. Pro
motor was prof. dr. J. van
Meel, hoogleraa? in de ontwik
kelingspsychologie. Autisme
ontstaat vóór de leeftijd van
2'/2 jaar. Al direct na de ge
boorte doet het zich voor. De
wereld om het autistische kind
is verbrokkeld. De waarne
mingen van zo'n kind bestaan
uit een verzameling van delen
die niet naar elkaar verwijzen
of op elkaar betrokken zijn.
Hierdoor wordt ook duidelijk
waarom deze kinderen zo
vasthouden aan rituelen. Deze
geven het kind de houvast die
het anderszins totaal ontbreekt
en waardoor het geen nieuwe
betekenissen behoeft te ontle
nen aan voor hem of haar
nieuwe situaties.
Uit de stoornis in het verwij
zen ontstaat ook een stoornis
in doelgericht handelen. Au
tistische kinderen kunnen hun
wensen en bedoelingen moei
lijk kenbaar maken. Als ge
volg daarvan wordt de relatie
tussen opvoeder en kind be
dreigd.
Wil men autistische kinderen
wat leren, dan kan men vol
gens Hammes het beste ge
bruik maken van hun sterke
kanten. Een sterke kant is dat
deze kinderen goed kunnen
imiteren, zelfs lichaamsimita
ties zijn mogelijk. Autistische
kinderen steunen over het al
gemeen sterk op visuele ken
merken van de omgeving.
Hiervan kan men gebruik ma
ken door bijvoorbeeld het kind
door middel van plaatjes de
gelegenheid te geven zijn wen
sen kenbaar te maken. Als er
eenmaal gezamenlijke belan
gen van ouder/opvoeder en
kind ontstaan, kan er op de ui
tingen van het kind beter wor
den gereageerd. Daardoor kan
er een begin van relatie tot
stand komen.
De auteur is voorstander van
het aanleren van een non-ver
bale dialoog aan autistische
kinderen. Hieronder worden
verstaan: het gebruik van te
kens om de aandacht van de
volwassene ergens op t(
ten (iets aanraken, aanr<
hulp vragen, beurtverwi
geef en neemspelletje:
Het gaat hier dus om 1
lingen waarin verwij
zichtbaar gemaakt w
deze kunnen wellicht ee
zet zijn om op een een
niveau een dialoog tot st
brengen.
Hammes legt veel nadi
het belang van het vroe
onderkennen van het ai
Niet alleen met het oog
belang van het kind is
dig, maar ook voor ouc
opvoeders. Hierdoor
thuisbehandeling plaat:
ben, wat voor beide p(8ch
zeer positief kan zijn.
