Europa trekt zich lot Midden-Amerika aa
EG-TOP BESLUITELOOS TEGENOVER CRISIS
Columbia lijdt nog
aan kinderziekten
Hoofddader miljoenen-
kraak betrokken
bij aanleg alarmsysteem
in bankgebouw
BUITENLAND
Lousma en Fullerton veilig terug op aarde
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 31 MAART 1982 PAGINA
(Van onze speciale verslaggever Rik in 't Hout)
BRUSSEL Mede op initiatief van Nederland zal de
Europese Gemeenschap zich meer gaan bemoeien met
Midden-Amerika. De economische en ontwikkelings
hulp aan dit deel van de wereld zal worden gecoördi
neerd en uitgebreid. Voorts heeft de Gemeenschap het
optreden van Israël op de westelijke Jordaanoever
scherp veroordeeld, met name het afzetten van drie
democratisch gekozen burgemeesters.
De besluiten ten aanzien van Midden-Amerika zijn „een belang
rijke stap voorwaarts", aldus de Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. Max van der Stoel, gisteren na afloop van
de Europese topconferentie in Brussel. De hulp van de Gemeen
schap kan er zijns inziens wellicht toe bijdragen, dat niet nog
meer landen de weg opgaan van El Salvador en Guatemala. De
minister wees op een zinsnede in het communiqué van de Brus
selse bijeenkomst, waarin de situatie in Midden-Amerika wordt
gezien als een „gevolg van de ernstige economische problemen
en sociale ongelijkheid".
De Europese Gemeenschap toont zich ingenomen met elk initia
tief „dat een eind zou kunnen maken aan het geweld in Mid
den-Amerika". Volgens Van der Stoel moet daarbij worden ge
dacht aan de voorstellen, die Mexico heeft gedaan met betrek
king tot vooral El Salvador. Deze voorstellen zijn mede geba
seerd op het principe van de niet-inmenging van andere landen.
Van der Stoel zei dan ook te verwachten, dat de Verenigde Sta
ten, die nadrukkelijk aanwezig zijn in El Salvador en Guatema
la, niet zo blij zouden zijn met de houding van Europa.
Somber toonde Van der Stoel zich over de uitslag van de „zoge
naamde verkiezingen" in El Salvador, die de extreem-rechtse
majoor D'Aubuisson aan de macht zou kunnen brengen. „Hij zal
daardoor een nog sterker stempel kunnen drukken op de situa
tie in dat land. Dat zou zéér, zéér ernstig zijn", aldus Van der
Stoel. Majoor D'Aubuisson wordt onder meer verdacht van be
trokkenheid bij de moord twee jaar geleden op aartsbisschop Ro
mero. Volgens Van der Stoel is het niet de bedoeling van de Eu
ropese Gemeenschap economische steun te verlenen aan El Sal
vador. Wel wil men humanitaire hulp proberen te geven aan
allen in dit land, die dit nodig hebben. De minister maakte geen
uitzondering voor de linkse verzetsbeweging FMLN-FDR.
De Europese Gemeenschap doet een dringend beroep op Israël
om een einde te maken aan „de gevaarlijke cyclus van geweld
en onderdrukking". Daarbij wórdt niet alleen gedoeld op het af
zetten van de drie Palestijnse burgemeesters, maar ook op de
„schgndingen van de vrijheden en rechten" van de inwoners
van de westelijke Jordaanoever, die volgen kort na de maatre
gelen tegen de bevolking van de Hoogvlakte van Golan. Vol
gens Van der Stoel erkent Europa het recht van Israël op het
waarborgen van zijn eigen veiligheid, „maar dat beteki
dat wij goedkeuren wat er nu gebeurt". De minister stj
eens met nadruk dat een rechtvaardige en allesomvatten
de in het Midden-Oosten alleen mogelijk is als de Palestn
trokken worden bij de onderhandelingen.
Het rapport van de Belgische minister van Buitenlandi
Leo Tindemans, over Turkije dat binnen twee jaar weei
mocratie wil zijn, werd in Brussel met instemming, n
met enige scepsis ontvangen. De Europese Gemeenschap
bij Turkije zich graag zou aansluiten, verwacht van del"
regering, dat zij de mensen vrijlaat die gevangen zitten]
vakbonds- of journalistieke activiteiten en dat zij de s
beleg opheft. „Daar lijkt me geen woord Turks bijaldi
ter Van der Stoel. Volgens de militaire machthebbers ii
zal er in november van dit jaar een grondwetgevende
ring worden gehouden, waarna eind 1983 of begin 1984
ne verkiezingen zullen worden uitgeschreven.
AMSTERDAM Met de
arrestatie gisteravond van
de 37-jarige Amsterdam
mer C.V. heeft de Amster
damse recherche een van.
de drie hoofdverdachten
kunnen grijpen in de mil-
joenenkraak van afgelo
pen weekend in het bijge
bouw van Slavenburg's
Bank in Amsterdam-zuid.
Deze arrestant blijkt betrok
ken te zijn geweest bij de aan
leg van de alarminstallatie in
het gebouw, enkele jaren gele
den. De politie kwam daar
achter door eenvoudigweg de
lijsten na te lopen van alle
mensen die ooit bij de aanleg
waren betrokken. Inmiddels is
uit de verhoren van de nu in
totaal acht verdachten bekend
feworden, dat de daders ruim
1 uur - van zaterdagnacht tot
zondagnacht - de tijd hebben
genomen voor hun klus.
Gedegen speurwerk, logisch
denken, een goed archief en
een dosis geluk heeft de Am
sterdamse politie al binnen 24
uur op het spoor gebracht van
de daders van de sensationele
bankkraak. Inmiddels is voor
ruim tien miljoen gulden aan
contanten, waardepapieren,
sieraden, munten en zegels
achterhaald, maar de recher
che is er niet van overtuigd
dat daarmee de hele buit terug
is, zoals de daders beweren.
Eigenlijk weet ook geen mens
hoe groot de buit precies is. De
inventarisatie zowel bij de po
litie als bij de bank van het ge-
stolene en van de achtergeble
ven kostbaarheden, was giste
ren nog in volle gang. Volgens
een politiewoordvoerder
„moet ér nog heel wat boven
tafel komen". Bovendien heb
ben pas negen cliënten mede
delingen gedaan over hun
kluisinhoud; volgens de bank
voor een totaalbedrag van 1
miljoen gulden.
Overigens blijft het de vraag
of ooit bekend zal worden hoe
groot de buit in totaal is ge
weest. De mogelijkheid blijft
immers bestaan dat sommige
cliënten van de bank niet de
juiste opgave verstrekken van
hun kluisinhoud, in verband
met het bezit van bijvoorbeeld
zwart geld.
Het speurwerk van twintig re
chercheurs bracht in de loop
van maandag bepaalde feiten
boven tafel waardoor de aan
dacht van de politie zich richt
te op de 35-jarige D.H., een
Amsterdammer die al in de ar
chieven voorkomt als inbre
ker. Hoe dit spoor precies ge
volgd kon worden is nog ge
heim. De twaalf agenten die
maandagnacht in de Von Ze
senstraat zijn woning binnen
vielen, troffen daar behalve de
man zelf, ook de 28-jarige
Yvonne O. aan (een moeder
en ex-echtgenote van een van
de vier broers zoals later zou
blijken), alsmede 60.000 gulden
aan bankbiljetten waarvan de
nummers bij de bank bekend
waren. Daarmee was bewijs
materiaal dus al geleverd.
Naar de verdachte beweerde
lag zijn auto op de schroot-
-hpop, maar de politie vond het
voertuig in de buurt van de
Von Zesenstraat met daarin de
verrassende vondst van mil
joenen aan waardepapieren en
juwelen. Gistermiddag hebben
rechercheurs nog 42.000 gul
den aan contanten opgegraven
bij het Jan van Galenbad, in
de buurt van deze verdachte.
Daarbij werd ook nog gezocht
naar een sta-caravan ergens op
een camping in Amsterdam,
die de daders zouden hebben
gehuurd. Na de arrestatie van
de eerste verdachten was het
aanhouden van de anderen,
onder wie drie broers van
D.H., van resp. 18, 22 en 23
jaar, als het ware kinderspel.
Ook in Haarlem werd een'ar
restatie verricht: de 21-jarige
J.S. Gisteravond werd met
C.V ook zijn vriendin gearres
teerd, waarmee het totale aan
tal verdachten op acht komt.
De 35 C.V en de 35- en 23-jari-
ge broers C.H en D.R., worden
als de drie hoofdverdachten
beschouwd. De anderen heb
ben volgens de politie vrij on
betekenende bijrollen ge
speeld. Waarschijnlijk word
zij beschuldigd van heling.
WC-raam
De drie hoofdverdachten heb
ben de kraak uitgevoerd.
Twee gingen naar binnen, ter
wijl met de derde buiten con
tact werd onderhouden via
een portofoon. Hii voegde zich
na enkele uren bij de eerste
twee. De twee eersten, die on
der meer een flinke boorma
chine bij zich hadden, kwa
men op de binnenplaats achter
het bankgebouw door de tegels
uit de straat te lichten zodat zij
onder een hek door konden.
Daarna sloegen zij het wc-
raampje van de bank in.
Buurtbewoners hebben dat
weekend wel boor- en hakge-
luiden gehoord en zelfs enkele
figuren gezien die zich ver
dacht ophielden, maar nie
mand zag daarin reden genoeg
de politie in te schakelen.
Noch de politie, noch de heren
van de bank wilden gisteren
meedelen of het wc-raampje
wel of niet beveiligd was ge
weest. Met de arrestatie van
C.V. gisteravond is bekend ge
worden dat deze man het
alarmsysteem inderdaad heeft
uitgeschakeld. Volgens de po
litie gistermiddag wees alles
erop dat een van de daders
zeer goed op de hoogte moest
zijn geweest van de werking
van het alarmsysteem. Voor
de arrestatie van C.V. sprak de
politie al het vermoeden uit
dat een van de daders „wel
licht bij de aanleg van het sy
steem was betrokken". Uit het
achterlaten van waardevolle
spullen en het ordinaire hak
en breekwerk dat de daders
verrichtten om in de kluis te
komen, viel ook af te leiden
dat de deskundigheid van de
drie zich heeft beperkt tot
kennis over het alarmsysteem.
Inmiddels heeft één verdachte
een volledige bekentenis afge
legd en een ander gedeeltelijk.
Aanstaande donderdag of vrij
dag worden de verdachten
voorgeleid aan de officier van
justitie C. Fhemus.
Het ruimteveer Columbia tijdens de laatste kilometers voor de landing.
(Van onze redacteur
ruimtevaart)
WHITE SANDS Een
dag of veertien geleden
werd er bij NASA, het
Amerikaanse bureau voor
lucht- en ruimtevaart,
nog vrij serieus met de
gedachte gespeeld om de
vierde (tevens laatste)
testvlucht van het rumte-
veer Columbia niet -
zoals de officiële plan
ning wilde - op 7 juli aan
staande te laten begin
nen, maar minstens een
week eerder.
Het is nu echter zeer de vraag
of men in die opzet nog zal
slagen en er zijn zelfs al ex
perts die menen, dat die vier
de vlucht - met de astronau
ten Mattingly en Hartsfield -
pas in de tweede helft van juli
werkelijkheid zal kunnen
worden.
Hoewel er de afgelopen dagen
enorme hoeveelheden mate
rieel van de basis Edwards in
Californië naar het landings
gebied White Sands in New
Mexico zijn overgebracht om
de eerste controles zo vlot mo
gelijk te laten verlopen, wordt
er niettemin rekening mee
gehouden dat de afhande-
Üngsprocedures de nodige
vertraging zullen ondervin
den, niet in de laatste plaats
door de wind, die White
Sands van tijd tot tijd en met
name in de middag - in een
dikke mist van fijn woestijn-
stof kan vullen. En de kans is
aanwezig dat de terugkeer
naar Cape Canaveral, op de
rug van een aangepaste
Boeing 747, een kleine veer
tien dagen later zal plaatsvin
den dan het geval zou zijn ge
weest wanneer de landing
normaal op Edwards zou zijn
uitgevoerd. Een landing
rechtstreeks op Cape Canave
ral zou natuurlijk helemaal
ideaal zijn geweest, maar daar
wil men toch liever mee
wachten totdat alle landings
eigenschappen van het toestel
onderzocht en bekend zijn.
Problemen
Er zijn trouwens meer fakto-
ren die een zekere vertraging
in het lanceringsplan voor de
vierde vlucht tot gevolg kun
nen hebben. De missie van
Jack Lousma en Gordon Ful-
lerton mag dan als een „ge
weldig succes" worden aange
merkt, toch deden er zich in
het verloop van die vlucht
nogal wat problemen en pro
bleempjes voor, die de techni
ci op Cape Canaveral nog
handen vol werk gaan bezor
gen als het toestel eenmaal
naar de lanceerbasis zou zijn
teruggevlogen. Die ongerech
tigheden variëren van een
weigerachtig toilet tot de ver
dwijning van een kleine 40
anti-hitte-tegels van het neus-
gedeelte, van een nukkige
krachtbron voor de hydrauli
sche systemen tot een forse
aantasting van de communi
catiemogelijkheden en van
een stikstoflekkage en „besla
gen" ruiten tot het uitvallen
van een aantal televisiecame
ra's (o.a. aan het polsgewricht
van de 15 meter lange grij
parm).
Zo waren er tal van technolo
gische onvolkomenheden, die
Lousma en Fullerton een bij
zonder drukke week bezorg
den. „Het is bijna ongelooflijk
dat ze er in geslaagd zijn alle
opdrachten zo. goed uit te voe
ren, vooral wanneer men be
denkt dat we hun opdrach
tenschema al zwaar en zeer
gecompliceerd noemden voor
dat al die extra problemen en
onvolkomenheden er nog bij
kwamen en ook weer de no
dige extra aandacht vergden",
aldus een vluchtleider in
Houston. Hij vergat gemaks
halve maar even dat Lousma
de eerste dagen nogal wat
hinder van ruimteziekte (en
gestoorde nachtrust) had on
dervonden en dat Fullerton -
na een wat lichtere aanval
van ruimteziekte - ook nog
met maagklachten was gecon
fronteerd.
Vier man
Mattingly en Hartsfield krij
gen in juli eveneens een be
hoorlijk drukke week.N
daarna wordt het allema
ders. Dan zal de bemrf
ook niet meer uit twee,*1
uit vier astronauten be^
Bij de vijfde vlucht - i!r
vember a.s. - zijn dat d»
roepsastronauten T'
Brand en Bob Overmyp
de missie-specialisten l!s
Allen en Dr.Bill ijt
Brand en Overmyer W€
zich tijdens die eerste le
tionele missie vrijwel un
tend bezig met het vlief"
nisch gedeelte, terwijl !n
en Lenoir zich voorna?5
concentreren op de „vn
in dat geval twee comm?
tiesatellieten, die dod*'
ruimtependel in een lag£«
om de aarde worden gi
neerd en vandaar me 1
aangekoppeld rakets#
naar hun definitieve pla4:
36.000 km. boven de e\*
moeten worden geschottv
En daarna komt ook dei1
de ruimtependel, de „CW*
ger", aan bod. Vermot»1
Eas in januari 1983, ma1
et allemaal een beetje?1
zit, nog in december v?1
jaar. Bij NASA heeftS
goede hoop, dat de k!(
ziekten die de Columtf
nog plagen, bij de ChalM
kunnen worden voorkJ
In dat geval hebben de
komenheden, waaraa?*
jongste vlucht nog al rijP1
dan toch nog hun nut gf I
(Van onze redacteur
ruimtevaart)
WHITE SANDS „Wel
kom thuis, Columbia. Dat
was prachtig werk!". Met
die woorden begroette de
dienstdoende vluchtleider in
Houston de astronauten
Jack Lousma en Gordon
Fullerton, toen dezen gister
avond om 6 minuten over 6
(Nederlandse tijd) hun ruim
tependel na een vlucht van
acht dagen vier minuten en
49 seconden feilloos tot stil
stand hadden gebracht op
baan 17 van de basis White
Sands in de door bergen om
sloten woestijn van New
Mexico. Drie kwartier later
konden de astronauten het
toestel verlaten.
Met die perfecte landing
het aanvliegen gebeurde au
tomatisch, maar de laatste
kritieke fase werd door ge
zagvoerder Jack Lousma op
handbesturing gedaan
kwam een einde aan de
voorlopig langste vlucht van
Amerika's ruimtevliegtuig.
De volgende missie door
de astronauten Mattingly en
Hartsfield zal een dag
korter duren, zoals aanvan
kelijk ook de bedoeling was
voor Lousma en Fullerton.
De beide atronauten waren
gisteren al heel vroeg ge
wekt (om twee uur in de
nacht) en hadden bij die ge
legenheid te horen gekre
gen, dat er toch werd ge
mikt op een landing in de
woestijn van New Mexico,
maar dat de landingsplaats
zou worden verlegd naar
Cape Canaveral wan-nf
weersomstandigheden F
White Sands opnieuvr
den verslechteren.
naut John Young hieldv
uit een trainingsvliegtif
situatie op White L
scherp in het oog; zijn'
ge Bob Crippen deed
zelfde op Cape Cana'
White Sands zou het,
uiteindelijk winnen. I
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL Binnen vijf jaar
moeten alle schoolverlaters in
de hele EG de garantie krijgen
dat ze een beroepsopleiding
kunnen volgen of een „eerste
werkervaring" kunnen op
doen. Aldus luidt het minst
vage „besluit" dat de EG-
staatshoofden en -regeringslei
ders tijdens hun gisteren
beëindigde Europese Raad in
Brussel hebben genomen ter
bestrijding van de economi
sche crisis. Uit de toelichtin
gen na afloop door de verschil
lende deelnemers aan de Eu
ro-top bleek echter meteen al
dat geenszins op verwezenlij
king van deze afspraak kan
worden gerekend.
Zo verklaarde bondskanselier
Schmidt dat het „uitgesloten"
is, dat West-Duitsland over
vijf jaar al zijn jeugdige werk
zoekenden een specialistische
opleiding dan wel een „tijdelij
ke" baan kan aanbieden. En
Nederlands premier Van Agt
haakte daarop in met de op
merking: „Wie ben ik dan, dat
ik dit voor Nederland wél kan
beloven". Volgens Van Agt be
helst het EG-besluit „niet
meer en niet minder dan een
serieuze inspanning om alle
schoolverlaters in Europa in
elk geval iets om handen te
geven". Hij wees erop dat ons
land binnen Europa reeds een
boven-gemiddeld arbeidsaan
bod kent en dat de financiële
inspanning voor zo'n jeugd-
plan navenant zou zijn.
Op de vraag waarom deze ge
dachte dan toch als een con
crete conclusie van de Europe
se top was gepresenteerd, wees
de premier erop dat in de ont
werptekst van het slotcommu
niqué vermeld had gestaan dat
de tien EG-landen zich tot ge
noemde maatregel tegen de
jeugdwerkloosheid zouden
verplichten. Maar in de discus
sie ter zake waren zoveel tech
nische en financiële bezwaren
opgeworpen dat deze dwang-
formule plaats moest maken
voor de intentie „al het moge-'
lijke te doen om in de loop van
de komende vijf jaar alle jon
geren die zich voor het eerst
op de arbeidsmarkt melden
een beroepsopleiding of een
eerste werkervaring te verze
keren in het kader van specia
le jongerencursussen of ir-
beidscontracten". Bij dat laat
ste zou aan stages bij bedrijven
of overheid moeten worden
gedacht.
De rest van de tekst maakt
ook duidelijk dat elke lidstaat
zelf verantwoordelijk blijft
voor dit plan. Van een EG- ac
tie met gemeenschappelijke fi
nanciering is geen sprake.
Achtergrond daarvan is dat
het benodigde geld uit het Eu
ropees Sociaal Fonds had moe
ten komen. De armste EG-lan
den, zoals Italië, Griekenland
of Ierland, die thans het meest
profiteren van het Sociaal
Fonds, verzetten zich tegen
een heroriëntatie daarvan
naar de jeugdwerkloosheid in
heel het EG-gebied. Wel heb
ben de regeringsleiders afge
sproken dat ze op de Europese
top die in het najaar in Dene
marken zal worden gehouden,
elkaar zullen inlichten over de
concrete uitvoeringsbesluiten
die elke regering inzake dit
Er komt rond die tijd
een speciale „Jumboi j
EG-vakministers
Economische er
Zaken) over 1
werkloosheidsproblee
meer met het doel de
le maatregelen inzal
tijdverdeling en -v
beter op die van de ai
staten af te stemmen.
