fooie
jdrien
rpel
;aakt
ïrookje
aar
ZATERDAG 20 MAART 1982
LONDEN Een vraaggesprek
met Adrien Arpel is een verwar
rende ervaring. Het is niet alleen
dat ze er zo uitstekend verzorgd
uitziet, zo onberispelijk is opge
maakt en zo krachtig en doelbe
wust overkomt dat ik me pijnlijk
bewust word van mijn eigen ge
brek aan deze plotseling benijdens
waardige eigenschappen. Evenmin
is het haar scherpe, alles registre
rende blik die aan haar onver
wachte offensief een nog scherper
karakter geeft. Het is vooral het
feit dat ze niet afwacht welke vra
gen haar gesteld gaan worden.
Met het montere lachje van een
vertegenwoordiger begint ze haar
preek. Preken onderbreek je niet.
Ze uit zich in een mengeling van
inspirerende kreten, Newyorkse
spitsvondigheden en het pseudo-in-
tpllectuele jargon dat de cosmetica-
ir.dustrie eigen is. Af en toe door
spekt ze haar verhaal zelfs met een
eenvoudige vergelijking om iets te
verduidelijken of een lachje op te
wekken.
Haar angst ebt enigszins weg als ze
zich realiseert dat ze op haar eigen
belerende, omslachtige manier ant
woord geeft op de thuis voorbe
reide nog niet gestelde vragen.
Ze is, schijnt het, een of twee keer
eerder geïnterviewd.
Anders viel ook niet te verwach
ten. Op 40-jarige leeftijd is Adrien
Arpel presidente van een miljoe
nenconcern dat ze 23 jaar geleden
oprichtte met de vierhonderd dol
lar die ze had verdiend met baby
sitten. De basis van het succes was,
zoals bij het vergaren van een for
tuin zo vaak het geval is, een bril
jant idee.
De meeste vrouwen staan in de
sterk geurende parfumerie-afdelin
gen van een groot warenhuis ver
twijfeld om zich heen te kijken en
denken bij zichzelf dat de over
vloed aan verfjes en poeders alle
maal wel prima zou zijn, als zij per
soonlijk maar wisten hoe ze het
goed op moesten smeren. Stom
merds die we zijn dat niemand van
ons afgezien dan van Adrien Ar
pel hier ooit iets mee gedaan
heeft.
Fortuin
„Er wacht een fortuin op degene
die bereid en in staat is mij en de
rest te leren hoe je costemica goed
moet gebruiken", zo mijmerde
Adrien Arpel destijds. „Ik besloot",
zegt ze, terwijl ze wat naar voren
leunt en een warme glimlach pro
duceert om de dramatiek van wat
ze gaat zeggen te onderstrepen,
„om het te doen". Ze vond het ver
keerd dat, hoewel één procent van
de Amerikaanse vrouwen zich zo'n
behandeling kon veroorloven in
een schoonheidssalon van Ruben-
stein of Arden, negenennegentig
procent dat niet kon.
Ik stapte naar de kappersbond van
New Jersey en bood aan meisjes
neer te zetten in de kapsalons van
de leden om de klanten te leren
hoe ze make-up moesten aanbren
gen. Ik benaderde de beste salons
en zette vervolgens een paar adver
tenties voor aantrekkelijke meisjes
die wilden werken als make-up-ar-
tiesten. Als tegenprestatie voor het
feit dat ik hun produkten gebruik
te, lieten de grote cosmeticahuizen
mij hun tweedaagse opleiding tot
schoonheidsconsulente volgen.
„In het begin verlangden de vrou
wen zo naar kennis dat ze niet in
de gaten hadden dat wij niet veel
meer wisten dan zij. Later toen we
ons ook gingen bezig houden met
huidverzorging een van mijn be
langrijkste stellingen is dat een
goede make-up geen slechte huid
kan verdoezelen, maar dat een
slechte huid wel verbeterd kan
worden door een juiste behandeling
volgde ik opnieuw enkele cur
sussen op de dermatologische afde
lingen van de farmaceutische fa
brieken die mijn produkten ma
ken".
Toen ze achttien jaar was, had
Adrien Arpel meisjes-werken in 76
winkels. Momenteel heeft ze haar
eigen stand in vierhonderd waren
huizen in de Verenigde Staten en
een aantal goed lopende, supermo
derne boetieks in elf andere lan
den. Ze heeft twee bijzonder suc
cesvolle handboeken over schoon
heid geschreven, Adrien Arpels
Crash Makeover/Shapeover
Beauty Programme en How To
Look 10 Years Younger.
Geen ijdelheid
„Er jonger uitzien is een eerste ver
eiste voor vrouwen in de jaren
tachtig", zegt ze. „Het is een nood
zaak, geen ijdelheid. Vrouwen
moeten weer aan het werk en als
een vrouw op een baan uitgaat
moet ze zelfvertrouwen ontlenen
aan de wetenschap dat ze de best
mogelijke indruk maakt op haar
toekomstige werkgever. Het is ge
woon zo, dat als een vrouw van
vijftig samen met een even goed
gekwalificeerde vrouw van veertig
naar een baan dingt of iemand
die er uitziet als veertig ook al zegt
haar doopbewijs wat anders de
baan gaat naar de vrouw die er het
jongst uitziet.
Een andere goede reden om er een
paar jaar jonger uit te zien is het
toenemende aantal echtscheidin
gen. „Daardoor staan vrouwen als
het om mannen gaat op concurre
rende voet met elkaar. Ik bedoel
heus niet dat ze er zo belachelijk
jong uit moeten zien als ze in de ja
ren zestig deden toen iedereen zich
nog in minirokken hulde en zich
waagde aan die strakke broekpak-
ken van Courrège; ze moeten hun
goede punten accentueren door een
dieet te houden, oefeningen te doen
en een slim gebruik van cosmetica
te maken en ze moeten hun slechte
punten leren camoufleren. „Je
kunt dat onder meer met je kapsel
doen. Ik heb bijvoorbeeld rimpels
op mijn voorhoofd, dus liet ik een
pony knippen. Niemand zou het
ooit weten".
Ze vervalt in een korte stilte om
deze uitspraak gepaste nadruk te
geven en ik maak tamelijk on
eerbiedig van de gelegenheid ge
bruik om mijn twijfels te uiten over
deze versterking van de jeugdcul-
tus waar alle nadruk ligt op fysieke
volmaaktheid. Buit je zo niet de
twijfels uit die vrouwen hebben
met betrekking tot hun uiterlijk?
„Nee, het is geen uitbuiting. Ik zal
je zeggen wat uitbuiten is. Het is de
cosmetica-industrie in het alge
meen die maar nieuwe produkten
op de markt blijft brengen, die
worden gepropageerd door adver
tentiecampagnes die beloven dat
een vrouw mooi wordt gewoon
door tegen een enorme prijs die lo
tion of die lipstick aan te schaffen.
Het is een verschrikkelijke, volko
men verkeerde en oneerlijke voor
stelling van zaken, maar de vrouw
van de jaren tachtig trapt er niet
meer in. Vandaag de dag koopt nie
mand meer een toverflesje. We zul
len volledig terugkeren tot dienst
verlening omdat we met minder
geen genoegen hoeven te nemen".
Realistisch
„En als je bedoelt dat de vrouwen
zich moeten concentreren op hun
schone zielen in plaats van op hun
uiterlijk, laten we wel realistisch
blijven. De eerste indruk weegt het
zwaarst. De meeste mannen nemen
niet de moeite om uit te vinden
welk 24-karaats hart er in je
schuilt, als het niet aantrekkelijk
verpakt is".
Een volledige Arpelbehandeling
kost in Amerika tussen de vijftig
en honderd gulden afhankelijk van
de tarieven van de kapsalon waar
je het laat doen. Voor dat geld krijg
je een gezichtsmassage, met onder
meer een dieptereiniging en een
vaculimbehandeling die de meeë-
ters verwijdert („Er is geen huid
die daar niet van op zou knappen,
net als met een tapijt dat af en toe
goede schoonmaakbeurt nodig
heeft") een complete make-up en
een behandeling met hars. Verder
wordt je haar geknipt, gewassen en
geföhnd of gepermanent.
De behandeling wordt afgestemd
op de behoeften van hel individu
waarbij gebruik wordt gemaakt
van een uitvoerige vragenlijst die
de cliënte heeft beantwoord. Ver
volgens adviseert de consulente op
basis van gegevens over figuur en
haar- en gelaatskleur welke kleren
de cliënte het best kan dragen en
wat de tien beste kleuren voor haar
zijn. „Het zijn allemaal kleuren die
in de mode zijn, want ons kleuren
scala is afgestemd op de laatste Pa-
rijse mode.
„In de Verenigde Staten komen
onze meeste klanten aan het begin
van het seizoen om hun make-up-
kleuren speciaal voor hen te laten I
samenstellen en de tien kleuren te
noteren waar ze zich bij het kopen
van kleding het best aan kunnen
houden. Het is een tijd- en geldbe-
sparende dienstverlening die ze
verder nergens kunnen krijgen".
Preken worden verondersteld ziel
tjes te winnen. Met een beetje ge
luk moet dat lukken. Ik had niet
genoeg tijd om mijn haar te laten
knippen, maar mijn collega's von
den dat de gezichtsbehandeling
wonderen had verricht.
BRENDA POLAN /COPYRIGHT
THE GUARDIAN
le neigingen, een dominerende rol
van 's mans moeder en een diepge
wortelde vrouwenhaat. Het ver
baasde haar niets, zei ze, dat deze
man nu in de gevangenis om vrou
wenkleren had gevraagd en zich
als een vrouw wilde kleden.
Ze benadrukt dat een grafoloog een
hele reeks kenmerken in ogen
schouw moet nemen en dat een as
pect op zichzelf niet het hele ver
haal vertelt. Een greep uit de be
langrijkste regels van het spel laat
zien dat de richting van het hand
schrift belangrijk is. Een hand
schrift dat enigszins naar rechts
overhelt is normaal en duidt op een
extroverte, gezellige persoonlijk
heid die waarschijnlijk met veel
mensen om zich heen werkt. Maar
als het te ver naar voren helt, is er
sprake van sterke, vaak onbeheer
ste emoties, een gebrek aan weer
stand tegen spanningen en een nei
ging tot onverantwoordelijk ge
drag.
Een kaarsrecht handschrift wijst op
een koel, rationeel en onafhanke
lijk iemand, mogelijk wat egocen
trisch en zeer kritisch. Een hand
schrift dat naar links helt behoort
toe aan een verlegen, introverte
persoonlijkheid, mogelijk een beet
je achterlijk, met een verlangen
naar de kinderjaren, misschien wat
angstig voor sexuele contacten en
enigszins defensief ingesteld. Je
ziet het vaak bij kinderen in de pu
berteit. Mensen die nu eens wat
naar rechts schrijven en dan weer
naar links zijn weinig consequent,
onevenwichtig en veranderlijk.
Drie zones
In de grafologie zijn drie zones: de
bovenste zone betreft het bovenste
gedeelte van de letters, de midden
zone betreft de ronde delen die op
de regel rusten en de onderste zone
alle lijnen die onder de regel uitko
men zoals bij de g of de y. De bo
venste zone heeft betrekking op de
idealistische, creatieve en filosofi
sche kant van iemands karakter;
de middenzone weerspiegelt het le
ven van alledag, terwijl de onderste
zone betrekking heeft op de primi
tieve instincten zoals durf, materia
lisme en sexuele behoeften. Hoe
evenwichtiger iemand is, des te ge
lijkmatiger zijn de halen, lussen en
streepjes van de letters over de drie
Het puntige, hoekige handschrift
van Himmler, een teken van nau
welijks verholen agressie met m-
distische trekjes.
zones verdeeld. Idealiter zijn de
drie zones even groot.
Schrijven in een rechte lijn is be
langrijk. Iemand die op blanco pa
pier toch recht blijft schrijven is
vaak eerlijk, betrouwbaar en prak
tisch. Iemand die enigszins naar
boven schrijft is optimistisch en
ambitieus van aard, terwijl iemand
die naar beneden schrijft pessimis
tisch is en vaak aan depressies lijdt.
Het hoeft geen betoog dat het wag
gelen over het papier duidt op „in
nerlijke conflicten en onzeker
heid".
Pas hierna komt de schrijfstijl zelf
aan de orde. Een hoekig hand
schrift duidt op discipline en een
zekere starheid waarbij de rede de
evoelens overheerst. Een klein
oekig handschrift duidt op een
„bezadigde, conventionele persoon
lijkheid". Een soepel, vloeiend
handschrift met veel krullen wijst
op een „ontvankelijke, vredelie
vende persoonlijkheid die zich
makkelijk aanpast". Het hand
schrift waarbij alle letters door el
kaar lopen intrigeert Patricia Mar-
ne het meest. Het is snel, onlees
baar, dun en uitgestrekt, vaak met
letters ertussen gevoegd. Ze zegt
dat bijna alle creatieve, spontane,
intelligente mensen zo schrijven,
hoewel het kan duiden op bedrog
en een wens hun werkelijke bedoe
ling te verdoezelen. En tenslotte
zijn er nog de voorzichtige, langza
me handschriften, „vaak toebeho
rend aan kleine misdadigers, een
teken van onvolwassenheid of
domheid dienen als masker".
Patricia Marne zegt dat het zo goed
als onmogelijk is om de ware aard
van je handschrift te verdoezelen.
„Er zijn altijd wel dingen die je
verraden, dingen waar de mensen
zich niet van bewust zijn".
Een groot handschrift duidt zoals je
zou verwachten op overmoed en
zelfvertrouwen, mogelijk zelfs
grootheidswaan en opschepperij.
Iemand met een klein handschrift
is een denker en geen man (of
vrouw) van actie. Patricia Marne
zegt dat 's werelds slimste mensen
een neiging hebben tot een priegel-
handschrift, zoals Einstein en Dar
win. Ook kantlijnen spreken boek
delen. Een brede linkerkantlijn die
het verleden voorstelt, duidt op te
rughoudendheid, mogelijk snobis
me en een sterke invloed van het
verleden. Een smalle kantlijn bete
kent informeel gedrag. Een brede
kantlijn aan de rechterkant wijst
op angst voor de toekomst, terwijl
een smalle kantlijn meestal wijst op
een ongeremde, mededeelzame
persoonlijkheid. Brede kantlijnen
zowel ter rechter- als ter linkerzij
de wijzen op fobieën, angsten en
isolement.
Richard Nixons handtekening als
jongeman. De handtekening is
duidelijk leesbaar waaruit blijkt
dat hij toen nog onbevangen was
en het leven met open vizier tego-
moet trad.
In 1959 als vice-president. Niet al
leen valt hier een verminderde
leesbaarheid op, maar ook de
streep door de handtekening die
mogelijk dan al een aanwijzing is
van Nixons politieke zelfmoord als
gevolg van het Watergate-schan-
daal.
In 1969 toen hij aan zijn eerste
ambtstermijn in het Witte Huis be
gon en hij steeds afhankelijker
werd van gemanipuleer en be
drog.
Kort voor zijn aftreden in 1974.
Geen enkele letter is meer te on
derscheiden. Manipulatie heeft
plaats gemaakt voor leugens, be
drog en oneerlijkheid
Ook de handtekening is buitenge
woon belangrijk. „Het zegel van je
zelf", aldus mevrouw Marne. De
meest evenwichtige handtekening
is de handtekening die qua grootte
en stijl in overeenstemming is met
de rest van je handschrift. Een
handtekening die meer dan een
halve pagina in beslag neemt, duidt
op een enorm minderwaardigheids
complex. Onleesbare handtekenin
gen zijn soms een teken dat de
schrijver zijn identiteit wil verber
gen en anoniem wil blijven, vaak
ook een gebaar van bedrog. Me
vrouw Marne heeft een studie ge
maakt van de veranderingen in de
handtekening van ex-president
Nixon. „De vierde handtekening
waarin geen enkele letter meer te
onderscheiden is, toont aan dat ma
nipulatie heeft plaats gemaakt voor
leugens, bedrog en oneerlijkheid".
Ook, zegt ze, blijkt hier een wegeb
bende lichamelijke kracht.
Puntige handtekeningen duiden op
agressie. „Het nauwelijks beheer
ste, hoekige handschrift van
Himmler straalt aan alle kanten
agressie uit. De vlijmscherpe halen
ademen intolerantie uit, met sadis
tische trekjes". Dan zijn er ook nog
de vloeiende handschriften met
veel krullen en halen die duiden op
„een ijdele, egoïstische persoonlijk
heid met een hang naar bewonde
ring en aandacht".
Ook hoe je het puntje boven de let
ter i zet, is .belangrijk. Zet je het
puntje enigszins naar rechts, dan
ben je impulsief en een snelle be
slisser. Maar als je het puntje enigs
zins naar links zet, ben je niet
spontaan en heb je de neiging din
gen uit te stellen. Mooie kunstmati
ge letters wijzen op ijdelheid en ex
hibitionisme.
Soms verschijnen er in iemands
handschrift symbolen van het soort
werk dat hij doet, meestal zonder
dat de schrijver zich daarvan be
wust is. Bij een schilder kan dat
een kwast zijn, bij een piloot vleu
gels en bij de zeeman een schip.
Een van de wat oudere voorbeel
den van een pictogram (beeld
schrift) komt voor bij mensen die
aan godsdienstwaanzin lijden. Zon
der zich er van bewust te zijn over
drijven godsdienstfanaten en isole
ren ze vaak de letter t om die te
veranderen in een soort kruis. Als
iemand hen hier achteraf op wijst,
zijn ze daarover oprecht verbaasd.
Geaardheid
Patricia Marne heeft in haar
nieuwste boek ook veel te vertellen
over sexuele voorkeuren en ge
aardheid. Korte of bijna niet be
staande strepen onder de regel sug
gereren een gebrek aan belangstel
ling voor sex, mogelijk frigiditeit of
impotentie. Vooral de y en de g zijn
verraderlijk. Als ze overdreven ver
onder de regel uitkomen, is er vaak
sprake van sexuele bluf die niets
om het lijf heeft. Lesbische vrou
wen maken vaak grote, ronde lus
sen onder de regel, terwijl manne
lijke homosexuelen vaak de lussen
van de y en g heel prominent ma
ken en enigszins naar links laten
hellen.
Als u na dit alles gelezen te hebben
ook alles gelooft, durft u misschien
nooit meer een pen op papier te
zetten uit angst voor wat daaruit
kan worden afgelezen. Vast staat
wel dat ik nog nooit tijdens een in
terview zo heb geprobeerd mijn no
titieblokje weg te houden. Bij het
schrijven van een sollicitatiebrief is
het misschien raadzaam een type
machine te gebruiken^ daar steeds
meer bedrijven grafologen in de
arm nemen. Als je je uiterste best
doet rechtop te schrijven, met even
grote halen in de bovenste, middel
ste en onderste zone, dan val je on
middellijk door de mand vanwege
een gebrek aan natuurlijkheid.
Na mijn gesprek met Patricia Mar
ne heb ik stiekem weer eens wat
handgeschreven brieven van
vrienden nagekeken en ik kwam
tot de conclusie dat hun hand
schrift vaak veel zei over hun ka
rakter. Hersenen en klein hand
schrift lijken inderdaad hand in
hand te gaan. Maar niets hiervan
valt daadwerkelijk te bewijzen. Te
genwerpingen als het feit dat men
sen op school volgens een bepaald
patroon leren schrijven, werden
door Patricia Marne echter wegge
wuifd. Ze antwoordde dat ongeacht
hoe iemand het geleerd heeft, er
onmiddellijk verschillen optreden,
tenzij hij of zij zich met opzet ver
schuilt achter voorbeeldboeken,
hetgeen maar zelden voorkomt. Ze
geeft toe dat er minder verschillen
zijn bij mensen die nauwelijks kun
nen schrijven, maar ook bij hen
zijn er nog ettelijke aanwijzingen te
vinden.
POLLY TOYNBEE/COPYRIGHT
THE GUARDIAN
»n Arpel was nog
I achttien toen ze
ot om het geld dat
Jet babysitten had
oend, in de
inheidsindustrie te
nn. Ze is nu veertig
aat aan het hoofd
:en
senenconcern.
de tot in de puntjes
vrouw die met een bril-
en een benijdenswaardig
een fortuin
de Verenigde
naam een begrip bij
die met een mini-
een maximum aan
willen uitstralen.
dinggevende functies. Patricia
Marne is echter niet erg tevreden
over het feit dat grafologie in haar
eigen land door velen nog steeds
nauwelijks serieus wordt genomen
ondanks het feit dat grafologie aan
bijna alle Europese universiteiten
wordt onderwezen als onderdeel
van de studie psychologie. „Grafo
logie is buitengewoon handig bij
het stellen van een diagnose. Met
name de psychologische faculteiten
in Duitsland, Frankrijk, Zwitser
land en Israël zijn er goed in", zegt
ze. Zelf wordt ze vaak ingeschakeld
om het karakter en daarmee de
identiteit te achterhalen van schrij
vers van anonieme brieven. Soms
ook doet de politie een beroep op
haar.
Sollicitanten
Maar haar werk betreft toch vooral
het selecteren van sollicitanten die
ze zelf nooit ontmoet. Ze zegt dat ze
kan zeggen wat iemands sterke en
zwakke kanten zijn, of hij zal be
zwijken onder grote spanningen,
hoe stabiel hij is en zelfs tot op ze
kere hoogte hoe zijn lichamelijke
gesteldheid is. Ze ziet of iemand
een alcoholist is of verslaafd aan
drugs, ze kan bepalen in hoeverre
hij iemand is die zelf initiatieven
ontplooit, of hij creatief is, intelli
gent, gewelddadig of agressief.
„Natuurlijk kun je onmiddellijk
zien of iemand homosexueel is".
Bij een bedrijf waarschuwde ze nog
niet zo lang geleden dat een bepaal
de kandidaat aan depressies leed en
mogelijk een neiging tot zelfmoord
had. (Een van de dingen waaruit
een neiging tot zelfmoord blijkt is
een streep door de handtekening
waarmee de schrijver als het ware
zijn eigen naam wil wegvagen.) Het
bedrijf nam de man toch in dienst.
Een half jaar later sneed hij zijn
polsen door. Bij het bestuderen van
het handschrift van een verkrach
ter bespeurde ze sterke homosexue-
- Wat kan de we-
uit je handschrift?
de Engelse gra-
ricia Marne. Voor
van ons zal het in-
niet als een verras-
dat ons hand
over ons kan ver-
we houden daar ook
rekening mee
pen ter hand nemen
dat uit je handschrift
ook kan blijken
bent aan alco-
;s, was voor mij
mensen krijg ik vaak
onbekenden en hun
geeft me op het eerste
sterke aanwijzingen over
Het ontwikkelings-
de briefschrijver is een
"te dingen dat opvalt,
een geringe schoolop-
n intelligentie schrijven
hoofdletters en schijnen
te hebben voor aller-
inkt. Dan heb je na-
de bezeten, verkramp
en de beverige,
hand van de heel oude
het analyseren van
voor de meesten van
een hobby is, is het het
Patricia Marne. Over
die een handschrift in
heeft ze inmiddels'twee
/en: Graphqjogy,
handleiding voor
van iemands karakter-
uit zijn schrift, en
Sex in Handwriting
en Sex in Handschriften)
in Engeland is versche-
grafologen wordt
vaak ingeroe-
bedrijven bij het se-
kandidaten voor lei-
