Basisschool niet speels
genoeg voor de kleuter
ScidsaOowumt
Uithoudingsvermogen
ónderen tegenwoordig
ach beter noch slechter
me 800;
3SKUNDIGEN
AAN ALARM
Meisjes ijveriger,
maar dommer"
Tinkartel op
losse schroeven
Gat van 13,5 miljoen
in onderwijsbegroting
De huid van de beer
Van Thijn en ambtenaren
oneens over vergoeding
ziekteverzekering
„Te weinig politieke
zwaargewichten slecht
voor infrastructuur"
weer
JENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1982 PAGINA 9
ÖEREN SLIKKEN
ïjEEL PILLEN
Kinderen slikken
ledieijnen dan medisch strikt
•lijk is. Dat gebruik zou moe
ien teruggedrongen teneinde'
lenmentaliteit", zoals die bij
Iwassenen bestaat, te voorko-
thoolartsen in zuid-Nederland
•ren dit na een onderzoek on-
ia 108.000 schoolkinderen in
Brabant en Limburg. Acht
I van de kinderen had in het
voorafgaande aan het onder-
of meer geneesmiddelen ge-
nclusief fluoridetabletten en
epreparaten, was dat zelfs 34
De dag voor het gesprek
27 3,5 procent van de kinderen
■"■■iersadvies en 15,3 procent deed
bril eigen initiatief.
ti.-
IN
Enthousiasme voor geldstraf
in plaats van celstraf bekoeld
DEN HAAG Of de Kamer minister De Ruiter
van justitie op zijn wenken zal bedienen wat be
treft zijn wetsontwerp om kleine overtredingen
niet langer met celstraf, maar met geldboetes te
bestraffen, is nogal onzeker geworden.
Volgens woordvoerders van de grote partijen zal
het met de afnemende welvaart voor minimumin
komenstrekkers en bijstandtrekkers uiterst pijn
lijk worden, de boetes te voldoen. Dit bleek giste
ren tijdens een mondeling overleg van de vaste
kamercommissie van justitie.
De boetes variëren van maximaal vijfhonderd
gulden voor lichte overtredingen tot maximaal
vijfduizend voor de zwaardere. De Ruiter verde
digde zijn ontwerp door onder meer te stellen dat
de boetes worden afgestemd op de financiële situ
atie van de overtreders en de ernst van het ver
grijp-
Christina 35 jaar
Prinses Christina, jongste doch
ter van prinses Juliana en prins
Bernhard, viert vandaag haar
35ste verjaardag. Het feestje,
wordt gevierd in Lech, waar
Christina en haar man een win
tersportvakantie houden.
Straffe rokers maken
gebouw onleefbaar
GRONINGEN Straffe rokers
hebben er aan meegeholpen dat
het gebouw van het Andragogisch
Instituut van de universiteit van
Groningen enige tijd onleefbaar
was. De lucht in het gebouw was
zo ongezond, dat het vorig jaar en
kele weken moest worden ont
ruimd. Een te hoge concentratie
spaanplaatgas bleek de oorzaak te
zijn, maar na bouwkundige veran
deringen verminderden de klach
ten niet. Nader onderzoek leerde
dat de hoge concentratie spaan
plaatgas niet alleen werd veroor
zaakt door het gebruik van bepaal
de bouwmaterialen, maar ook door
het straffe roken van de gebrui
kers.
Goudkoorts in Sloten
SLOTEN Inwoners van
Sloten zijn gisteren bevangen
door de goudkoorts nu bij het
uitbaggeren van de stads
gracht in de Friese stad behal
ve slib, ook gouden munten
naar boven komen. De politie
van Sloten is er niet gelukkig
mee omdat het slib wordt op
gespoten waardoor door drijf
zand levensgevaarlijke situa
ties kunnen ontstaan.
Vijf Slotenaren zijn inmiddels
bekeurd omdat zij het verbo
den terrein hebben betreden.
Volgens de politie zijn er in
derdaad gouden munten ge
vonden, maar zijn deze eigen
dom van de eigenaar van de
grond en dat is de gemeente
zelf.
-
I (Van onze parlementaire redactie)
sland 'jAAG Maar liefst achthonderd deskundigen uit me-
3 zijn. bvoedkundige en onderwijskundige kring hebben' in een
i uit 34an de Eerste en Tweede Kamer en aan de bewindslie-
ji onderwijs en volksgezondheid thun bezorgdheid geuit
ViENTB invoering van het basisonderwijs. De Wet op het Basi^-
ALOWlfjjSi jjjg vorig jaar al door beide Kamers is aangenomen,
i Mtn een zorÊvu^ige toetsing worden onderworpen, zo
ineenr wer^SroeP: -Het 's een gigantische operatie waarvan
on|rekkende gevolgen ook in onderwijskringen worden on-
v aJ1 a*dus de petitie.
n bosrFnvoeStnê van kleuter- en lager onderwijs zou weieens
v. j kunnen zijn voor de ontwikkeling van de kleuter, zo
bij ifie werkgroep. De verlaging van de leerplicht van zes
voor Hf jaar wijzen de ondertekenaars dan ook af.
te, Bueest dat in het basisonderwijs de kleuter te vroeg aan het
i 400 tfordt gezet en dat het speelse element van de huidige
19563.,
kleuterschool zal verdwijnen. „Ér wordt geen rekening gehou
den met het feit dat een kleuter op een heel andere wijze leert
dan de kinderen op een lagere school".
De groep deskundigen, afkomstig uit het protestants-christelijk,
neutraal en katholiek onderwijs en de vrije scholen, hebben zich
verenigd in de Werkgroep Identiteit Kleuteronderwijs, die de
petitie vandaag aan parlement en regering zal aanbieden.
Ervaringen
uitgewezen dat de ontwikkeling van het kind er juist door wordt
afgeremd. „Onomstotelijk is komen vast te staan dat kinderen
die op schoolse leest geschoeid kleuteronderwijs volgden, in het
lager onderwijs slechtere prestaties leverden dan de leeftijdge
noten uit het normale kleuteronderwijs", zo schrijft men.
De 45 kleuteropleidingen in het land zullen samen met de peda
gogische academies plaats moeten maken voor de pedagogische
academies basisonderwijs (Pabo's). De ondertekenaars betwijfe
len echter of het wel mogelijk is onderwijzers zodanig breed op
te leiden dat zij zowel met kleuters als met oudere kinderen
goed kunnen omgaan. Het omgaan met kleuters vergt een heel
Onder hen bevinden zich ook een veertigtal prominente hoogle-
raren, Zoals prof. Bladergroen en prof. Galjaard. De werkgroepandere instelling, zo stellen de deskundigen,
zal de petitie ook aan minister Gardeniers aanbieden om daar
mee te benadrukken dat ook de gezondheid van de kleuters in
het geding is. Ervaringen in het buitenland hebben volgens de
ondertekenaars aangetoond dat kleuters niet te vroeg aan het
leren moeten worden gezet.
Onderzoekingen in Duitsland en de Verenigde Staten hebben
De werkgroep vindt dat de beslissing over de basisschool is ge
nomen over de hoofden van de ouders en onderwijzers heen.
Bovendien heeft men nagelaten de deskundigen, zoals kin
derpsychologen en -psychiaters tè raadplegen over de gevolgen
die de integratie zal hebben voor het jonge kind.
jde-eeuwse koopvaarder is de trots van het museum voor scheepvaartarcheologie in Ketel-
|Het 30 meter lange en 7 meter brede schip wordt momenteel met grote zorg gerestaureerd.
!GEN Het uithou-
irmogen van kinderen
i afgelopen 30 a 40 jaar
eter, noch slechter ge-
Betere voeding en ge-
lichamelijke opvoeding
niet tot een duidelijk
conditie geleid. Aan de
kant heeft het gemak
technologische ontwik-
\tertarenbond:
llelijke
ien voor
fkloze
geren
tht De FNV-ambte-
tond ABVA/KABO
dat het mogelijk moet
ji dat werkloze jongeren
ihoud van hun uitkering
prvaring" opdoen in tij-
banen. Dergelijk werk
(hter niet verplicht wor-
Steld en moet aansluiten
[opleiding die de jonge-
bben gevolgd.
I in de gezondheids- en
%nzorg, het sociaal-cul-
J en maatschappelijk
de bosbouw, monumen-
i en gemeentelijke dien-
linnen volgens de amb-
jjibond jonge uitkerings
iers vrijwillig worden
-jongerencontact ziet
ïil in de ideeën van de
ïbtenarenbond. Onvol-
[en onvolwaardige ba
tten de bestaande werk-
pheid, de arbeidsvoor-
en de rechtspositie
ensen die wel een nor
arbeidsovereenkomst
onder druk, aldus een
loerder van de jonge-
inisatie.
I
keling, zoals vervoer en auto
matisering, de conditie van de
jongeren evenmin verslech
terd. Jongens zijn nog altijd
actiever dan meisjes, waar
schijnlijk door het rolpatroon
tussen beide sexen.
Tot deze conclusies komt de
Nijmeegse arts W. Saris, die
als wetenschappelijk mede
werker inspanningsfysiologie
is verbonden aan de Katho
lieke Universiteit van Nijme
gen. De afgelopen jaren onder
zocht hij een groot aantal kin
deren tussen de vier en acht
tien jaar; de resultaten daar
van zijn vervat in een proef
schrift waarop hij vandaag
promoveert. Saris kwam tot
zijn conclusies na vergelijking
van de resultaten met soortge
lijke onderzoeken van dertig,
veertig jaar geleden.
Bij veel jongeren gaat de con
ditie vanaf het vijftiende jaar
achteruit. Dat is vooral het ge
val bij bij schoolverlaters, bij
kinderen uit lagere milieus en
bij meisjes van de huishoud
school. Dat dikke kinderen
luier zouden zijn dan andere
leeftijdgenoten, wordt door het
onderzoek weerlegd. Kinderen
van een grotere omvang zijn
relatief even actief als andere
jongens en meisjes.
Om het onderzoek te verrich
ten heeft de arts een nieuw
apparaat ontwikkeld, waarmee
hij de hartslagfrequentie van
kinderen kon meten. Het ap
paraat, ter grootte van een
pakje sigaretten, moesten de
kinderen op hun borst met
zich meedragen. Op die ma
nier kon Saris een indruk krij
gen van het uithoudingsver
mogen.
NIJMEGEN Meer dan de helft van alle leerkrachten
van scholieren tussen tien en zestien jaar vindt dat meisjes
ijveriger, kwetsbaarder, volgzamer en dommer zijn dan
jongens. Docenten met voorkeur voor VVD of CDA, met
name de rooms-katholieken onder hen, zijn zich in het al
gemeen minder bewust van het probleem sekse-oiigelijk-
heid. Ze vertolken relatief gezien, sterker de rolbevestigen-
de opvattingen. Deze conclusies komen uit een lange rij,
die de onderwijssocioloog Paul Jungbluth uit Cuijk heeft
getrokken uit een onderzoek onder ruim duizend leer
krachten in lager en voortgezet onderwijs. Jungbluth pro
moveert 25 februari aan de Katholieke Universiteit op dit
onderwerp. Daarvoor heeft hij zes jaar lang de ideeën on
derzocht die bij leerkrachten leven over sekse-ongelijk
heid.
Uit het onderzoek blijkt dat driekwart van de docenten on
tevreden is met de traditionele sekse-ongelijkheid. Voor
verregaande afschaffing van die rolverdeling is evenwel
maar eenderde voorstander. Ruim 20 procent is daar zelfs
tegenstander van. Voor bestrijding van de rolbevestigende
praktijken beveelt Jungbluth aan de zogeheten pretpak-
ketten van het voortgezet onderwijs af te schaffen. Derge
lijke pretpakketten bieden weinig beroepsperspectief;
meisjes kiezen er vaker voor. Docenten stimuleren hen
minder hun talent te gebruiken. Dat gebeurt in de vorm
van positieve discriminatie: de welwillende tegemoetko
ming die meisjes in het algemeen ondervinden van docen
ten. In de school leven doelstellingen en praktijken, die
overeenkomen met die van het vroeger meisjesonderwijs.
Dit richtte zich feitelijk op het reproduceren van de sekse
ongelijkheid, zegt Jongbluth.
Teveel gif in
moedermelk
Spaanse vrouwen
MADRID De moedermelk
van Spaanse vrouwen bevat
over het algemeen zo'n hoog
gehalte voor het kind schade
lijke stoffen, dat het de moe
ders eigenlijk sterk moet wor
den afgeraden hun kinderen
borstvoeding te geven. Vol
gens het Spaanse ministerie
van volksgezondheid zou de
verkoop van voedingsmidde
len waarin een even hoog ge
halte gif wordt aangetroffen
als in de moedermelk ogen
blikkelijk worden verboden.
INDONESIË WIL NIET MEEWERKEN
DJAKARTA Indonesië is niet al te enthousiast over het Ma
leisische plan voor de oprichting van een organisatie van tinex-
porterende landen naar het voorbeeld van de OPEC, de Organi
satie van Olie Exporterende Landen. De Indonesische minister
van mijnbouw en energie, Soebroto, heeft gisteren gezegd dat hij
weinig voelt voor een produktiebeperking om de prijzen om
hoog te krijgen.
Soebroto verklaarde op een persconferentie in Djakarta nog
steeds te geloven in een internationle tinovereenkomst tussen
producenten en verbruikers. Hij hoopt erop dat de zesde inter
nationale tinovereenkomst (ITA) vóór 1 juli door genoeg landen
zal worden ondertekend om in werking te kunnen treden. Hij
heeft dat ook laten weten aan de Maleisische minister van pri
maire industrie, Paul Leong.
Premier Seri Mahathir Mohammed van Maleisië kondigde ver
leden week aan dat zijn land, de grootste tinexporteur ter we
reld, een organisatie van tinproducerende en -exporterende lan
den (Tinpee) wilde vormen. De organisatie zou een verkoopbu
reau moeten oprichten dat buiten de Londense Metaalbeurs om
werkt. Maleisië stelde tegelijk produktiebeperkingen voor.
Soebroto geeft vooralsnog sterk de voorkeur aan een tinove
reenkomst, waarbij buffervoorraden worden aangelegd ter stabi
lisering van de prijzen. „Maar als de zesde ITA er niet komt zul
len we wel aan het kartel mee moeten werken", aldus Soebroto.
Eis drie weken cel
voor weigeraars
kernwapenwacht
DEN HAAG De advocaat
fiscaal bij het hoog militair ge
rechtshof in Den Haag, mr. H.
van Ee, heeft gisteren in hoger
beroep drie weken cel geëist
tegen acht partiële dienstwei
geraars. Zeven van hen had
den geweigerd kernwapens te
bewaken, de achtste weigerde
mee te doen aan een zoge
naamde alert-oefening.
Volgens de advocaat-fiscaal
heeft de krijgsraad er reke
ning mee willen houden dat
de acht inmiddels de dienst al
achter de rug hebben. De acht
beklaagden hadden hoger be
roep aangetekend tegen het
eerdere vonnis van de krijgs
raad: zeven maal twee weken
cel en een maal drie weken.
De beklaagden maakten ken
baar kernwapens immoreel te
vinden en gevaarlijk voor de
vrede. Zij wilden deze opvat
ting ook binnen het leger tot
uitdrukking brengen.
VERZET TEGEN LANGERE SALARISSCHAAL
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG De behande
ling van de onderwijsbegro
ting in de Tweede Kamer
dreigt te worden vertraagd
door onenigheid bij de ambte-
narencentrales over de bezui
nigingen op de rechtspositie
van onderwijspersoneel. Daar
door vertoont de begroting, die
volgende week door de Twee
de Kamer zou worden behan
deld, ineens weer een gat van
13,5 miljoen gulden. Minister Door het verzet van de CMHA
betekent dat men een jaar la
ter op het maximum salaris
recht heeft. De andere vier
centrales gingen uiteindelijk
wel akkoord met de voorstel
len van Van Kemenade.
De CMHA vindt dat die maat
regel thuishoort in het het
overleg in de commissie voor
ambtenarenzaken, onder lei
ding van minister Van Thijn.
Die commissie komt echter pas
3 maart bijeen.
Van Kemenade laat het nu
aan de Kamer over te beslis
sen of de begrotingsbehande
ling moet wonlen uitgesteld.
zal het hele pakket van negen
bezuinigingsmaatregelen weer
opnieuw moeten worden beke
ken. Daar horen ook twee
maatregelen bij die Van Ke-
In het georganiseerd overleg menade vorige week in het
bleef de Centrale voor Middel- overleg had laten vallen: het
bare en Hogere Ambtenaren niet langer betalen naar be-
(CMHA) zich als enige van de voegdheid, maar naar het ni-
vijf centrales verzetten tegen veau waarop wordt lesgegeven
de verlenging van de salaris- en afschaffing extra salaris bij
schaal voor onderwijsperso- stapeling van bevoegdheden in
neel van 46 naar 47 jaar; dat het onderwijs.
ADVERTENTIES
Zo'n huis kopen is toch wel een
zware beslissing. Kalmte alleen
kan je redden: Valdispert®
HOE politici zich rijk rekenen. Dat zou de titel kunnen zijn
van een feuilleton, dat moeiteloos zou kunnen worden sa
mengesteld uit opgewonden politieke verklaringen over de
gaswinsten van de oliemaatschappijen en het aandeel daarin
van de overheid. Politici van PvdA en D'66 wekken de in
druk elkaar de loef af te willen steken in veronderstellingen
over extra winsten van de maatschappijen en over de wijze
waarop die meevallers de Nederlandse economie ten goede
kunnen komen.
De politici zouden er beter aan doen, alvorens tal van ver
wachtingen te wekken, eerst de concrete gegevens af te
wachten waar minister Terlouw van economische zaken om
is gevraagd. Pas als die er zijn is een zinnige conclusie moge
lijk. Als straks blijkt hetgeen niet uitgesloten is dat die
winsten van de oliemaatschappijen helemaal niet uitzonder
lijk gegroeid zijn, dan zal het vertrouwen in de politiek door
de ten onrechte gewekte verwachtingen opnieuw een deuk
hebben opgelopen.
Dat neemt natuurlijk niet weg, dat indien inderdaad blijkt
dat er extra winsten bij de gaswinning zijn geboekt, vergro
ting van het staatsaandeel of verdergaande investeringsaf
spraken zeer logisch zijn. Dat zou geen aanval zijn van de
staat of de samenleving op bezit van déze maatschappijen.
Want in principe is wat aan gas uit de grond wordt gehaald
het bezit van de samenleving, de Nederlandse economische
gemeenschap, en niet van de maatschappijen. Die hebben
slechts een winnings- en vindersconcessie verkregen met een
daarbij behorende afspraak over verdeling van de opbrengst,
op basis van de toenmalige winstverwachtingen. Indien dat
anders uitpakt, kan de verdeling van de winst dus wel dege
lijk onderwerp van onderhandeling zijn.
De politiek moet daarbij echter wel van concrete gegevens,
uitgaan en niet aan stemmingmakerij doen. Toegegeven: de
aarzelende en weinig doortastende houding van minister
Terlouw geeft de politieke partijen veel ruimte voor allerlei
veronderstellingen. Daarom is het van belang dat Terlouw
nu snel met concrete gegevens op tafel komt en een aantal
knopen doorhakt. Dan houden kamerleden vanzelf op met
het verkopen van huiden voordat de beer geschoten is.
Krakers herstellen gesloopte fabriek
Krakers in Nijmegen zijn gisteren begonnen met het herstel van
de etikettenfabriek die vorige week door een sloopploeg met een
bulldozer werd verwoest. De krakers hadden de lege fabriek ge
kraakt om hem te gebruiken voor enkele kleinschalige projecten.
Terwijl zij lagen te slapen werd de fabriek bijna met de grond
gelijk gemaakt. De slopers zijn gearresteerd.
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG - Er is gisteren een geschil ontstaan tussen de amb
tenarenbonden en de minister van Binnenlandse Zaken, de
„werkgever", over de vergoeding voor de kosten van ziektever
zekering. Een defitieve regeling bestaat hiervoor nog steeds niet.
Minister Van Thijn wilde nu de tussentijdse regeling wat veran
deren. De bonden zeiden er neen tegen en nu zal Van Thijn zelf
beslissen.
Thans krijgt het overheidspersoneel de helft vergoed van de ge
middelde premie voor de vrijwillige ziekenfondsverzekering. De
minister wil nu een andere,opzet. Hij wil ambtenaren, die van
wege de hoogte van hun inkomen aangewezen zijn op een vrij
willige ziekenfondsverzekering, de helft van de feitelijk ver
schuldigde premie terug betalen. Omdat voorheen werd uitge
gaan van het gemiddelde kan dit voor de ene ambtenaar een
voordeeltje betekenen, voor de andere aan terugval. Overheids
personeel boven de loongrens, die zich particulier verzekeren,
wil Van Thijn de helft van de premie vergoeden, die de verze
keringsmaatschappijen gemiddeld in rekening brengen, waarbij
ook de helft van de voor één kind beneden de 17 jaar verschul
digde premie zal worden vergoed. De bonden verzetten zich te
gen de vergoeding voor particulier verzekerden, omdat de mi
nister te ongunstige criteria zou hebben gehanteerd.
DEN HAAG Het is te betreuren dat er de laatste tien a vijf
tien jaar geen politieke zwaargewichten meer op het departe
ment van verkeer en waterstaat hebben gezeten, want dat heeft
duidelijk nadelige invloeden gehad op de infrastructuur (wege
naanleg, spoorlijnen, waterwegen) van Nederland.
Dit zei het oud CDA-kamerlid Maarten Schakel gisteren in Den
Haag, waar hij van AVBB-voorzitter Tiemstra de jaarlijkse pen
ning van verdienste kreeg aangeboden. Volgens Schakel die nu
nog onder meer burgemeester van het Zuidhollandse Noordeloos
is, is Verkeer en Waterstaat een van de weinige ministeries
waar concrete en belangrijke beslissingen worden genomen die
de bevolking direct raken.
Frankfort geh.b«w.
Weersgesteldheid van gisteren
Amsterdam geh.bew.
De Bilt
Dooien
Eetde
lamp temp «lag
Bartin
Bordeaux
Luxemburg zw.bew. -2 *2 Oir
München mist
Stockholm geh.bew. -1 -5 Or
Wonen zw.bew. 6 -1 0 n
geh.bow. 2 -1 0 n
v.bew. 16 8 0n
