oortzetting strategisch
apenoverleg niet zeker
Reinh old Messn ers kla u terpartijen
langs de dood
„Westduitse regering moet
zich meer richten op NAVO'"'
Geboortehuis
van Roosevelt
in as gelegd
SC meldt overlopen
njn hoge Poolse
jgnctionarissen
rarschau hekelt
Optreden VS
ITENLANDLEIDSECOURANT MAANDAG 25 JANUARI 1982 PAGINA 9
-HAMBURG KEERT
H TEGEN SCHMIDT
onze correspondent Ami van Vree)
- Op het afdelingscongres van de
de stadsstaat Hamburg is een motie
lomen, waarin wordt gepleit voor de
ig van een atoomwapenvrije zone in
Deze uitspraak betekent een ne-
voor bondskanselier Schmidt en
•r van defensie Apel, die beiden hun
trict in Hamburg hebben en die zich
;kelijk tegen de motie uitspraken,
rees er op dat een dergelijke atoom-
ivrije zone geen enkele garantie voor
veiligheid biedt zolang Europa nog al-
ordt bedreigd door raketten die ach-
Oeral staan opgesteld. Schmidt deed
ringend beroep op zijn partijgenoten
;h achter het beleid van de Bondsre-
te stellen en de eigen kanselier „niet
'rug aan te vallen".
Einde Britse trein
staking niet in zicht
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN In Groot-Brittannië
reed gisteren voor de tweede ach
tereenvolgende zondag geen enkele
trein.
Het ziet er niet naar uit dat de
20.000 ontevreden machinisten van
British Rail (BR), die nu zes dagen
staking achter de rug hebben, van
plan zijn hun prikacties spoedig op
te geven. Woensdag en donderdag
staken zij opnieuw. Iedere dag sta
king kost de Britse spoorwegen bij
na dertig miljoen gulden. Als de sta
king nog veel langer gaat duren zal
BR geen geld meer hebben om de
niet-stakende werknemers te beta
len.
„Moskou exporteert
misdaad naar VS"
LOS ANGELES De Sovjet-Unie maakt
van de uitreismogelijkheden voor Russische
joden gebruik om misdadigers en spionnen
naar de Verenigde Staten te sturen. Mos
kou exporteert dus misdaad naar de VS.
Aldus een hoge politiefunctionaris in Los
Angeles, Daryl Gates, naar aanleiding van
het rapport „De Russische immigranten-
mafia". Van verschillende kanten is al kri
tiek geuit op het rapport, vooral op de sug
gestie dat zich onder joodse immigranten
misdadigers zouden bevinden. In dat ver
band werd verder gewezen op de sterk te
ruggelopen emigratie van Russische joden.
Functionarissen van de Amerikaanse im
migratiedienst benadrukten verder, dat de
antecedenten van alle (joodse) immigranten
in de VS nauwkeurig worden nageplozen.
Congres tegen
Berufsverbote
BONN Tijdens een internatio
naal congres tegen het verschijnsel
„Berufsverbote", dat dit weekeinde
in Hannover werd gehouden, is de
afschaffing geëist van het zoge
naamde „extremisten-besluit". Op
grond van dit tien jaar oude besluit
zijn bijna drie miljoen Westduitsers
bij sollicitaties afgewezen, omdat
getwijfeld werd aan hun trouw te
genover de staat en grondwet; ruim
vierduizend gegadigden werden af
gewezen vanwege twijfels aan hun
politieke betrouwbaarheid. Het
congres veroordeelde de steeds va
ker voorkomende tendens in door
CDU en CSU geregeerde deelsta
ten, waar de Berufsverbote ook op
sympathisanten van de vredesbe
weging wordt toegepast.
Egypte vraagt
Moskou om hulp
KAIRO De Egyptische regering heeft de
Sovjet-Unie gevraagd om 66 deskundigen te
sturen, die bij de gezamenlijke projecten van de
twee landen van dienst kunnen zijn. Dit heeft
de Egyptische minister van buitenlandse zaken,
Hassan Ali, gisteravond bekend gemaakt. In re
geringskringen in Kairo werd vernomen, dat
Egypte de Sovjet-hulp hard nodig heeft.
Deze bekendmaking is de eerste officiële aan
wijzing, dat Egypte van plan is zijn betrekkin
gen met Moskou te herstellen. Eerder afgelopen
weekeinde deden er m Kairo geruchten de ron
de, dat de komende weken ambassadeurs wor
den uitgewisseld. Egypte en de Sovjet-Unie
staan sinds 1972 op slechte voet met elkaar,
toen wijlen president Sadat 17.000 Russiche ad
viseurs zijn land uitzette. Nog vorig jaar zette
Sadat de Sovjet-ambassadeur in Kairo met een
aantal medewerkers zijn land uit.
HYDE PARK Het geboortehuis van
de in 1945 overleden Amerikaanse pre
sident Franklin Delano Roosevelt is
gisteren, een week voor de officiële
herdenking van Roosevelts 100ste ge
boortedag, grotendeels afgebrand. De
brandweer moest urenlang vechten te
gen het vuur én het weer hevige
sneeuwstormen en een temperatuur
van ver beneden nul. Het geboortehuis
van Roosevelt en zijn nabijgelegen graf,
beide in Hyde Park, zo'n 100 kilometer
ten noorden van New York, worden
jaarlijks door duizenden bezocht.
Van onze
pondent Dick Toet)
HINGTON Aan
loravond van het ge-
tussen de Ameri-
)e minister van bui-
ïdse zaken, Alexan-
laig, en zijn Russi-
ambtgenoot, Gromy-
in Genève, bestaat
onzekerheid over de
j of de Amerikanen
ipgesprek zullen aan-
Kjn voor het openen
[nieuwe onderhande-
n over wederzijdse
|*king van strategi-
kernwapens. Duide-
alleen geworden dat
in het gesprek een
fe wenst te leggen
de recente gebeur
en in Polen en her
ig van de „SALT"-
pkingen. Het lijkt
Ichijnlijk dat de start
lieuwe besprekingen
strategische kernwa-
daardoor enige tijd
zal worden uitgesteld.
Toen de nieuwe regering-Rea-
gan aantrad, werd weliswaar
belangstelling geuit voor wa
penonderhandelingen met de
Sovjet-Unie, maar dat zou wel
afhankelijk gemaakt dienen te
worden van het gedrag van de
Russen. Naarmate Reagan zich
vooral onder Westeuropese
druk welwillender ten opzich
te van dergelijke onderhande
lingen begon op te stellen, ver
dween dat verband bijna ge
heel. Na afloop van de eerste
ontmoeting tussen Haig en
Gromyko in september in
New York werd meegedeeld,
dat tijdens een tweede ge
sprek, vroeg in 1982, de basis
zou worden gelegd voor een
nieuwe serie SALT-besprekin-
gen, die overigens niet langer
SALT, maar START-bespre-
kingen zouden gaan heten
(Strategie Arms Reduction
Talks) omdat Reagan met de
resultaten van de eerstge
noemde niet erg was ingeno
men.
Intussen zijn de besprekingen
in Genève over beperking van
de atoomwapens voor de mid
dellange afstand ondanks de
Poolse gebeurtenissen hervat.
Ook het gesprek tussen Haig
en Gromyko werd niet afge
last, maar bij de officiële aan
kondiging vorige week werd
informeel meegedeeld, dat de
besprekingen geen twee da
gen, maar een dag (26 januari)
zouden duren en dat geen de
finitieve afspraken zouden
worden gemaakt over een be
gin van de START-besprekin-
gen. Deze aankondiging werd
door politiek Washington ge
schoven op de rekening van
de „hard-liners" binnen de re-
gering-Reagan, zoals Defensie-
-minister Weinberger en am
bassadrice bij de Verenigde
Naties Jeane Kirkpatrick. De
verhalen daarover zouden mi
nister Haig in hoge mate heb
ben geirriteerd, maar hij zou
pas echt woedend zijn gewor
den, toen de nieuwe Ameri
kaanse houding in verband
werd gebracht met twee arti
kelen, die oud-minister Henry
Kissinger de afgelopen week
in de New York Times
schreef. Kissinger, wel de ar
chitect van de Amerikaanse
ontspanningspolitiek genoemd
en om die reden weinig popu
lair bij de ultra-conservatieve
aanhangers van Reagan,
schoot plotseling midden in de
roos bij ultra-rechts. Het zou
beschamend zijn, zo schreef
Kissinger, als Amerika onder
de huidige omstandigheden
normaal aan tafel zou gaan zit
ten met de Russen. De berich
ten werden niet officieel be
vestigd, maar wel vernam de
Washington Post dat er een
symbolisch uitstel van de be
sprekingen verwacht kon wor
den. Westeuropese diplomaten
in Washington menen hierin
een nieuwe aanwijziging te
zien voor het dilemma van de
Amerikaanse regering tussen
de binnenlandse druk om har
dere maatregelen tegen de
Sovjet-Unie te nemen en de
pogingen geen nieuwe proble
men in de verhouding met
West-Europa te scheppen. Het
is tevens een aanwijzing, dat
Reagans problemen ten aan
zien van een duidelijke buiten
landse politiek ook na het ver
trek van veiligheidsadviseur
Richard Allen en de verster
king van Haigs positie nog
lang niet zijn opgelost.
YORK Verscheidene hoge Poolse functiona-
onder wie een invloedrijke generaal, hebben
ïk asiel gekregen in Amerikaanse ambassades,
feeft het Amerikaanse televisiestation ABC vrij-
ond meegedeeld.
**lzoekers worden momenteel door de Amerikaanse inlich-
pienst CIA ondervraagd en zouden waardevolle informa-
schaffen over Polen, de Sovjet-Unie, het Warschau-Pact
Militaire capaciteit van de Sovjet-Unie. Een hoge Poolse
il, die al in november met zijn familie zou zijn overgelo-
zich op een geheime verblijfplaats in de staat Virginia
inden, verschafte de CIA dusdanige „explosieve" gege-
it de inlichtingendienst deze niet doorspeelde naar de
ir geëigende dinesten op het ministerie van buitenlandse
ABC zei de informatie uit kringen op het ministerie van
ie verkregen te hebben.
(Vervolg
lllllllbn de voorpagina)
llllllllCHAU De officiële
voerder van het militair
Urban, heeft in
en eistyeren gepubliceerd
met het Ameri-
:elf<* weekblad Newsweek
I dat de activiteit van de
kaanse radio Vrij Euro-
lllllll München zou kunnen
?en aan een verlenging
i staat van beleg in Po-
jolgens Urban roept de
Jcaanse zender op tot de
k^atie van een samen-
■ersnet in Polen.'„Op
®^iier steunt de zender de
'an beleg in Polen", al-
jban. Volgens Urban zijn
^«èrikaanse sancties niet
(«ld uit bezorgdheid over
^7 maar als eenzet in het
de macht tegen de
;Unie.
'arschau heeft gisteren
president rea-
tekeld om 30 januari uit
en tot dag van solidari-
jt Polen. Zulke initiatie-
Idus de radio, doen Po-
iigvallen op Moskou. De
Jde Staten proberen
e middelen de banden
riendschap en begrip
l van Westeuropese lan-
I verbreken. De aggres-
politiek van de Verenig-
jten jegens Polen ver-
(onze solidariteit met de
—'Unie, aldus radio War-
ichr
dansk is eerder deze
I een „nationaal comité
*rzet" opgericht samen-
i uit de niet opgepakte
Rieden van de vakbond
-fiteit. Een document
Jeze strekking bereikte
'orige week Warschau.
1 staat dat het comité de
plabp zich wil nemen van
&egere natuionale comité
e bond. Gewaarschuwd
tegen leden die namens
Titeit zouden willen on-
idelen met de regering.
^IkVO-landen hebben za-
Brussel niet besloten
rdergaande maatregelen
tegen Polen of de Sovjet-Unie,
ook al was men het er over
eens dat de toestand in Polen
is verslechterd. De Verenigde
Staten haden daarop aange
drongen. Nederland, zo is van
gezaghebbende zijde meege
deeld, overweegt stappen om
de bewegingsvrijheid van
Poolse diplomaten in Den
Haag te bepreken, omdat het
militaire bewind phet neder-
landse diplomaten praktisch
onmogelijk maakt Warschau
te verlaten.
Op de vorige week gehouden
conferentie in Parijs over de
export van technologie naar
de Sovjet-Unie is besloten een
rem te zetten op de export van
die materialen die directe mi
litaire toepassing vinden in het
oostblok. De controle op de ex
port van technologie raakt de
Sovjet-Unie dan ook op een
gevoelige plaats, zo is de me
ning van experts na afloop
van de vergadering. Op de
vergadering in Parijs heeft
men zich echter met kracht
verzet tegen het Amerikaanse
voorstel om de levering van
materialen aan de Sovjet-Unie
voor een aardgasleiding vanuit
Siberië naar West-Europa te
beperken.
De Poolse primaat
aartsbisschop Glemp
Australië dik in de
plus,
VS zwaar in de min
Hoge temperaturen in Austra
lië terwijl het in de Verenigde
Staten stevig wintert is een
jaarlijks terugkerend verschijn
sel. Maar het temperatuursver
schil van dit moment is niet al
ledaags: zeker zestig graden.
De winter houdt nog steeds
een groot aantal Amerikaanse
staten in een ijzig koude greep.
Temperaturen van tientallen
graden onder nul en hevige
sneeuwstormen zijn daar aan
de orde van de dag, zodat au
tobezitters zonder garage van
tijd tot tijd naar buiten moeten
om hun wagens eeen beetje
sneeuwvrij te houden (foto).
Australië gaat momenteel
eveneens gebukt onder ex
treem weer. Daar hebben gro
te hitte, bosbranden en over
stromingen tientallen slachtof
fers geëist. In Zuid-Australië,
waar het in deze tijd van het
jaar gewoonlijk prettig zomer
weer is, stijgt de temperatuur
overdag tot dicht bij de 50 gra
den, terwijl het kwik 's nachts
niet lager dan 33 graaen komt.
Tientallen door de hitte bevan
gen mensen liggen in zieken
huizen. In het westen van Au
stralië deden zich na de passa
ge van drie wervelstormen de
ergste overstromingen sinds
mensenheugenis voor. Duizen
den mensen hebben 'hun hui
zen moeten verlaten.
DIANA IN 'T OPENBAAR
Sinds de bekendmaking van haar zwangerschap is de Britse
prinses Diana weinig meer in het openbaar verschenen. Dit
weekeinde verscheen zij echter met prins Charles in Zuid-
Londen, waar zijn een schooltje bezochten. Daar bleek dat de
populariteit van de prinses er de afgelopen maanden niet op
is achteruit gegaan.
BONN De buitenlandse
politiek van West-Duits-
land moet zich voortaan
weer meer oriënteren op
het westelijk bondgenoot
schap. Het opnieuw vere
nigbaar maken van de
„Ostpolitik" met de bond
genootschappelijke poli
tiek dient hoge prioriteit
te krijgen. Dit is de con
clusie van een beleidsnoti
tie van het Westduitse mi
nisterie van buitenlandse
zaken, die vandaag in het
weekblad Der Spiegel is
gepubliceerd.
Gezien de scherpe kritiek uit
Washington en andere NAVO-
hoofdsteden op het Westduitse
beleid inzake de Poolse crisis
adviseren de beleidsambtenar
en tot een koerscorrectie. De
wil tot ontspanning dient ge
combineerd te worden met de
eisen van de veiligheid. Het
beleid van de Sovjet-Unie
moet niet als onschuldig wor
den voorgesteld, aldus het
Westduitse ministerie.
In de beleidsnotitie staat ver
der dat Bonn lering moet trek
ken uit de reacties, die de
Westduitse politiek tegenover
Polen heeft opgeroepen. Niet
alleen zijn er verschillen tus
sen Bonn en Washington ge
bleken, maar ook tussen Bonn
en Frankrijk, Engeland en Ita
lië. De Ostpolitik dreigt de
Westduitse diplomatie tegeno
ver het westelijk bondgenoot
schap te plaatsen. De opstellers
van het rapport vragen zich af
of het echt onverenigbaar was
met de Ostpolitik om eerder
de schendingen van de men
senrechten in Polen te veroor
delen, zoals ook president Mit
terrand heeft gedaan? Draagt
bovendien een al te gematigd
optreden niet het gevaar in
zich, zoals de Fransen ook me
nen, dat de Sovjet-Unie een
interne zwakheid denkt te
zien in ons land en dat Moskou
daarvan zal profiteren door
zijn op te voeren?
De ambtenaren van het West
duitse ministerie van buiten
landse zaken zien, volgens
deze studie, een uitweg in een
„veiligheidspolitiek beraad"
tussen de vier grote Europese
democratieën: Frankrijk, En
geland, Italië en West-Duits-
land. Deze zogenaamde „twee
de pijler" zal het bondgenoot
schap versterken. De opstel
lers hopen althans dat Was
hington deze „tweede pijler"
zal zien als iets constructiefs
en niet als een splijtzwam.
De Amerikaanse oud-minister
van buitenlandse zaken, Kis
singer, heeft zich afgelopen
weekeinde in een rede tot het
conservatieve „Comité voor
een Vrije Wereld" negatief
uitgelaten over het functione
ren van de NAVO. Als de lid
staten van het Atlantisch
Bondgenootschap er niet in
slagen internationale crises
met meer onderlinge eensge
zindheid tegemoet te treden
dan gaat het zijn ondergang te
gemoet, zo voorspelde Kissin
ger. Hij stelde de Amerikaanse
regering voor aan haar
NAVO-partners het voorstel te
doen het bondgenootschap vol
ledig te herzien om zijn doel-
stellingfen opnieuw te formu
leren.
Professor J.J.C. Voorhoeve,
hoogleraar Internationale Be
trekkingen en directeur van
de Telders Stichting-het we
tenschappelijk bureau van de
VVD-, zei in zijn rede tot het
Comité voor de Vrije Wereld
dat het karakter van de
NAVO enigszins moet veran
deren. De verantwoordelijk
heid van de Westeuropese
NAVO-partners zou geleide
lijk groter dienen te worden,
omdat het niet dragen van
verantwoordelijkheid een juist
oordeel niet mogelijk maakt,
aldus Voorhoeve. De NAVO-
landen, zo meende hij, dienen
het publiek de overtuiging te
geven dat zij alles in het werk
stellen om de wapen race te be
perken, de internationale
spanningen te verminderen,
mensenrechten te bevorderen
en de risico's van een oorlog te
verminderen.
Frankrijk en S.U.
sluiten
gascontract
PARIJS Vertegenwoor
digers van Frankrijk en
de Sovjet-Unie hebben za
terdag een 25-jarig con
tract gesloten voor de le
vering van aardgas uit Si
berië aan Frankrijk. Het
is het eerste grote contract
tussen een westers land en
de Sovjet-Unie sinds op 13
december vorig jaar in
Polen de militairen de
macht grepen.
Het contract voorziet in de
jaarlijkse levering van 8 mil
jard kubieke meter aardgas uit
de Sovjet-Unie, aldus een
woordvoerder van het Franse
staatsgasbedrijf Gaz de France
(GDF). Volgens de GDF-
woordvoerder was de overeen
komst vrijdagavond laat be
reikt na vijf dagen van onder
handeling tussen het GDF en
het Sovjet gasexportbureau So-
joezgaz.
Volgens de plannen zal met de
gaslevering in 1984 worden
begonnen, als tenminste de
pijpleiding vanuit Siberië naar
West-Europa klaar is. De
Fransen hebben in verband
met het contract onder aan
zienlijke Amerikaanse druk
gestaan, omdat Washington
van mening is dat West-Euro
pa daardoor tezeer afhankelijk
wordt van energie uit het oost-
blok.
ITALIAAN BEKLOM ZONDER HULP MOUNT EVEREST
(Van onze
correspondent Cees Manders)
ROME Om elk misver
stand weg te nemen:
Reinhold Messner, 's we
relds beste bergbeklim
mer, is Italiaan, en geen
Duitser, Oostenrijker of
Duitstalige Zwitser. Een
Italiaan als 56 miljoen an
deren, maar wél een,
waar die 56 miljoen land
genoten bijzonder trots op
zijn.
Dat bleek deze weken op
nieuw, toen Messner even
van de grote hoogten van de
Himalaya was afgedaald om
in het dal van Italië een klei
ne toernee te houden. Acht
keer bedwong hij bergen van
hoger dan 8000 meter, de ma
gische grens van het alpinis
me. Geen enkele keer deed
hij dat in gezelschap, maar
meestal in zijn eentje, zonder
zelfs een zuurstofapparaat en
andere kunstmiddelen. Waar
de meesten van ons al niet
meer kunnen ademhalen,
hijst Reinhold Messner zich
omhoog.
Hoe dat in zijn werk gaat, of
liever wat hem bezielt om op
zo'n eigenaardige wijze zijn
tijd te passeren, heeft Rein
hold uitgelegd in Milaan, Tu
rijn, Livorno, Rome en ande
re steden van Italië, waar zijn
sponsors een zaal voor hem
hadden gehuurd. Die zalen
waren stampvol, en een ont
haal van een geestdrift, waar
filmsterren, voetballers, poli
tici en andere volksidolen al
leen maar van kunnen dro
men. Maar hoe gewend hij
ook is aan de verlatenheid en
de immense stilte van het
hooggebergte, het enthousias
me dat hij ontketent, brengt
hem nauwelijke uit zijn even
wicht.
Messner (37) spreekt met een
Duits accent, normaal voor ie
mand die geboren is in Aosta,
in het noorden van Italië.
Normaal voor een Aostaan is
ook dat hij Italië niet als het
land beschouwt, waar hij zich
het meest thuisvoelt. Rein
hold Messner heeft in het
hooggebergte het enge natio
nalisme van thuis overstegen.
„Ik klim niet voor een land,
ook niet voor een groep of
partij. Ik klim alleen voor
mezelf, ik ben mijn eigen va
derland. Mijn zakdoek is mijn
vlag! Applaus van het Ita
liaanse publiek...
De eenzame klimtochten om
hoog, naar de werkelijke top-
f»en van de aarde, zijn letter-
ijk en figuurlijk klauterpar-
tijen langs de dood. Volgens
Messner heeft hij als hij ver
trekt, evenveel kans om terug
te keren, als om voorgoed
daar in die eeuwige sneeuw te
blijven. De Mount Everest,
met 8848 meter de hoogste
berg op onze aardbol, heeft
Messner nu van alle kanten
bedwongen, helemaal alleen.
Een keer, aangekomen op de
top, mocht hij volgens de wet
ten van de biologie maar en
kele minuten blijven, „maar
een kracht die sterker was
dan ikzelf, dwong me langer
te blijven. Ik bleef er meer
dan een uur! Een uur lang op
de top van de wereld, sneeuw
en ijs rondom, de intens blau
we lucht boven je, en aan je
voeten de dagenlange afda
ling, vaak nog moeilijker dan
het klimmen zelf. Tijdens de
lange eenzame beklimming
van de Mount Everest viel
Messner in een diep gat, nor-
De Italiaanse bergbeklimmer
Reinhold Messner, die zon
der zuurstoffles de Mount
Everest beklom.
maliter de graftombe van elke
bergbeklimmer. „Toen ik
daarin lag en omhoog keek
naar de opening acht meter
boven me, zei ik tegen mezelf
dat als ik er ooit in zou slagen
er uit te komen, ik nooit meer
alleen op pad zou gaan". Mes
sner werkte zich eruit, en
ging alleen verder, omhoog.»
„Er was iets in me dat sterker
was dan ikzelf, sterker dan de
belofte die ik aan mezelf ge
daan had". Afdalen zonder
dat je de top hebt bereikt, is
volgens hem onmogelijk.
„Want de kracht die je nodig
hebt'voor de afdaling, doe je
alleen ginds op, boven aan de
top".
Tussen het klimmen en het
dalen door is Messner een ge
fortuneerd man geworden.
Tien boeken heeft hij ge
schreven, bestsellers in deze
contreien, en bovendien heb
ben zich Zwitserse horloge
makers en Japanse came-
ra-industrieëlen over hem
ontfermd. Maar toch houdt
Messner vol, dat hij in dienst
van niemand anders is dan
zichzelf. Hij heeft wel enige
contacten en contracten maar
naar boven gaat hij op eigen
kracht.
In de lente vertrekt Messner
opnieuw naar Tibet. Chinees
Tibet (zijn visum kostte
160.000 gulden), om drie 8000
meter-toppen af te werken.
Dit jaar nog, een absoluut re
cord. Vrouw en kind laat hij
achter op 5000 meter hoogte.
Een Italiaan die dolgraag met
hem mee zou willen, is staat
spresident Pertini die hem
gisteren op zijn paleis ontving
en een van Messners grote be
wonderaars. Pertini is 83 jaar
oud en moet zich gezien de
omstandigheden voorlopig tot
enig laaggebergte beperken.
