Epilepsie-patiënt vraagt om begrip
segeringspartijen
lillen meer geld uit
^serves Ned. Bank
FNV-voorstellen voor stimulering bouw
PILLEN KUNNEN ZIEKTE MEESTAL BEDWINGEN
:ten;
GISTEREN
M'N
AUTO
INDE
KRANT.
VANDAAG
VERKOCHT.
weer
NENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 25 JANUARI 1982 PAGINA 7
—vangenen
f+fi gepakt
lOSCH De politie
•n Bosch heeft giste-
p uitbraak van zeven
genen uit het huis van
[rig in Den Bosch we-
I voorkomen. Een be-
ontdekte dat twee ge
le ipen bezig waren met
en] afleidingsmanoeuvre,
sabjderen zaagden onder-
t p> tralies door en ver-
ani ramen. De politie
n sgdirect gewaarschuwd
3dig) juist één van de ge-
n mjen. die al naar buiten
uij, in de kraag vatten,
tlere zes werden bin-
^igehouden.
„Anti-discriminatie-
wet onaanvaardbaar"
PUTTEN De federatieraad van de Reformatorische
Politieke Federatie (RPF) heeft zaterdag op een bij
eenkomst in Putten een resolutie aangenomen, waarin
het voorontwerp van de wet gelijke behandeling „on
aanvaardbaar" wordt genoemd. A. de Boer, lid van
het hoofdbestuur, zei dat zijn partij vooral tegen de
wet is, „omdat die geen verschil maakt tussen het dis
crimineren van mensen en het maken van onder
scheid op grond van gedrag".
Christelijke vrijwilligersorganisaties voor jeugd- en
jongerenwerk en jeugdpastoraten in Den Haag en om
geving wijzen in een open brief de reactie van de Be-
sturenraad van het protestants christelijk onderwijs op
het wetsontwerp van de hand. Door ruimte te vragen
voor discriminatie komt het christelijk onderwijs pas
echt op de tocht te staan, aldus de ondertekenaars.
Man met een
bijl bewerkt
ALMELO De politie
van Almelo heeft giste
ren vijf mannen, waar
onder vier broers, gear
resteerd. die kort daar
voor in twee woningen
hadden ingebroken en
een bewoner met een bijl
en een ketting hadden
bewerkt. Het slachtoffer
liep daarbij een hoofd
wond en een gebroken
pols op. De mannen, die
nog geen motief voor
hun daden hebben gege
ven, zochten hem. De po
litie vermoedt dat er een
vete aan ten grondslag
ligt.
In 1982 geen besluit over
afschaffing van kerntaken
HILVERSUM Minister Van Mierlo (Defensie) is niet van
plan nog dit jaar een besluit over afschaffing van een deel van
de zes atoomtaken van het Nederlandse leger te forceren. Het
gaat erom de kernwapentaken in hun samenhang te bezien, al
dus Van Mierlo zaterdag in een uitzending van VARA's „In de
Rooie Haan".
De PvdA wil dat dit kabinet een besluit neemt over het niet-
plaatsen van nieuwe middellange afstandsraketten. De Partij
verwacht van Van Mierlo al in de komende defensienota duide
lijkheid over de nucleaire taken en over vermindering daarvan.
De PvdA vindt dat eenzijdige afstoting van atoomtaken „niet
onder alle omstandigheden" mag worden uitgesloten. De waar
schuwing van vice-premier Den Uyl dat dit kabinet geen besluit
kan nemen om de kruisraketten te plaatsen deed Van Mierlo af
met „Den Uyl mag spreken voor zijn partij, ik spreek voor het
hele kabinet".
CNV: bezuinig bij
CRM niet overhaast
UTRECHT Het CNV vindt het
niet zinvol om banen te maken
door te bezuinigingen op de begro
ting van het ministerie van CRM,
als duidelijk is dat die bezuinigin
gen juist arbeidsplaatsen bij CRM
kosten. Volgens de vakcentrale
blijkt uit ombuigingsplannen van
het kabinet opnieuw dat over
haaste paniekbeslissingen worden
genomen. Dit schrijft het CNV in
een brief aan de Tweede Kamer.
Het CNV stelt, dat ombuigingen
binnen het sociaal-cultureel werk
alleen al 300 tot 400 mensen hun
werk gaat kosten. CRM moet 58,5
miljoen gulden inleveren. De rege
ring wil in totaal een miljoen be
sparen.
Fornuizen vaak onveilig
DEN HAAG Er zijn veel slechte
en zelfs elektrisch onveilige gas
fornuizen op de markt. Veel fabri
kanten leven de keuringseisen on
voldoende na, zo zegt de Stichting
Vergelijkend Warenonderzoek die
vijftien typen gasfornuizen (negen
met een gasoven en zes met een
elektrische oven) heeft onder
zocht. De meeste fornuizen vol
doen op een of meer punten niet
aan de eisen die worden gesteld
om het Giveg-merk te mogen voe
ren. Slechts bij vijf van de vijftien
was het elektrisch gedeelte in
orde. Bij een fornuis gaven de
branders te veel koolmonoxide af.
terwijl bij drie de morsbak lek
bleek. Bij enkele typen werden de
bedieningsknoppen erg warm.
De voorlichtingscampagne over epilepsie zal zich rich
ten op het onderwijs, het maatschappelijk werk, ver
pleegkundigen, medici, bedrijven en natuurlijk het
grote publiek. Op de jubileumdag morgen 26 januari,
zal prinses Margriet in het epilepsiecentrum „De Cru-
quiushoeve" een plastiek onthullen. De prinses krijgt
dan het eerste exemplaar aangeboden van het door
Adriaan Venema geschreven jubileumboek „Vanuit
het duister, schetsen van 100 jaar epilepsiebestrijding".
Venema heeft in dit boek de medische, maatschappelij
ke en emotionele kanten van de epilepsiebestrijding in
de afgelopen 100 jaar belicht door drie uitvoerige histo
rische hoofdstukken af te wisselen met vier novellen.
De eigenlijke voorlichtingscampagne start in de derde
week van maart met een tweedaagse manifestatie in
het Congresgebouw in Den Haag, die door de minister
van volksgezondheid en milieuhygiëne, mevrouw Gar
deniers, wordt geopend. Door middel van exposities,
film- en diaprogramma's, vormingstoneel, lezingen en
discussiebijeenkomsten kunnen de duizenden belang
stellenden die tijdens deze twee dagen worden ver
wacht (dus ook patiënten), zich nader informeren over
alle aspecten van epilepsie en het leven met deze aan
doening.
De campagne beperkt zich overigens bepaald niet tol
het Congresgebouw. Behalve de verschillende jubi
leumvieringen voor de meest direct betrokkenen, wor
den in april en mei in het hele land regionale voorlich
tingsbijeenkomsten gehouden.
HENK ENGELENBURG
sn] Meinardi, algemeen
deeur van het Instituut
ni epilepsiebestrijding
!uki en Bosch" - „De
k^ushoeve".
du
1 ^JSTEDE De georganiseerde epilepsie-bestrij-
u*i ons land start binnenkort een nationale voor-
„PÜgscampagne die het onbegrip en de onwetend-
We over deze aandoening moet wegnemen. Omdat
al teie nog zo'n beladen begrip is, durven veel van
'ierkeveer ^0.000 Nederlanders die deze aandoening
jacIfi, er nauwelijks over te spreken. Gelukkig kan
veiPhe behandeling de meeste epilepsie-patiënten
n nun aanvallen afhelpen, waarna zij weer normaal
ee t*n functioneren. De voorlichtingscampagne kan
BZ®ersende vooroordelen wegnemen, wat de terug-
{teJn de samenleving makkelijker maakt en het le-
rd pn veraangenamen van de epileptici bij wie me-
ibirèn niet helpen.
ileiding voor deze
■eelpnder het motto Epilep-
de hersenen door trauma's of
infecties, als door vergiftiging,
i gjis-Maatschappij, is -het stofwisselingsziekten en her
tijgldjarig bestaan van de
ist flijke Vereniging voor
ipleging van Lijders aan
dafie. De activiteiten van
de ereniging hebben geleid
t stichten van drie epi-
FR^entra in ons land en
uikiinieken.
ziekte
algemeen directéur
Jeer en Bosch" - „De
ushoeve" in Heemstede
in de drie centra), geen
{enoemd worden. Het is
een aandoening, een
/an factoren, ook wel
ziekte genoemd. De
inselen berusten op een
frrljjke overactiviteit
t w« hersencellen. In plaats
si» groepje cellen apart
digbeurt komt, treden
ipashg en spontaan ver-
ifzelde groepen cellen tege-
ilant werking. Zo'n storing
en in onwillekeurige be-
gelen of het even afwezig
ag de ledematen verstijven
e ppor de patiënt valt), ze
3nin)nen en verstijven weer
ge «armee het schokeffect
Hei Het verschijnsel van
id jke storingen kan zowel
Onderdrukken
De tegenwoordige medicijnen
voor de epilepsie-patiënt kun
nen de aanvallen in de meeste
gevallen onderdrukken. Maar
omdat hiermee de oorzaak niet
wordt weggenomen, moeten
die medicijnen regelmatig en
jarenlang ingenomen worden,
ook als die aanvallen er al ge
ruime tijd niet meer geweest
zijn. Bij zo'n 80 procent van
alle epileptici in ons land is
het mogelijk de aanvallen te
onderdrukken. De helft van
hen kan na vijf jaar zonder
medicijnen. De anderen bij
wie dat na vijf jaar niet lukt
(40 procent dus), zijn veroor
deeld tot een leven lang slik
ken van grote hoeveelheden
medicijnen. Geneesmiddelen
overigens, die na een relatief
korte periode van gewenning,
geen bijverschijnselen verto
nen. Dat is niet alleen te dan
ken aan de kwaliteit van de
geneesmiddelen, maar wellicht
eerder aan de exactheid van
de bloedproeven. Aan de hand
van die proef valt namelijk te
genwoordig precies vast te
stellen of de dosering van het
Creativiteitsontwikkellng in school „De Waterlelie" in Meer en Bosch.
medicijn te groot of te klein is.
Overigens is de aandoening
epilepsie niet dodelijk. Iemand
kan wel bij gebrek aan des
kundige behandeling sterven
door uitputting, als hevige
aanvallen zich binnen korte
tijd snel opvolgen. De dodelij
ke afloop van een aanval
wordt evenwel meestal ver
oorzaakt doordat de epileticus,
die de aanval ook niet „ziet
aankomen", buiten bewustzijn
raakt. Redding komt te laat als
hij zich op dat moment in het
verkeer bevindt of bijvoor
beeld op een ladder.
Hoewel epilepsie veel voor
komt, 1 op de 150 Nederlan
ders lijdt eraan, is de aandoe
ning nog altijd omgeven door
een waas van geheimzinnig
heid, wellicht veroorzaakt
door het onverwachte en door
de heftigheid van sommige
aanvallen. Vooral in vroeger
tijden werd de fantasie hier
door geprikkeld. Men dacht
dat de patiënt bezeten was
door bovenmenselijke krach
ten. Meinardi geeft als voor
beeld het sterfgeval van een
meisje in Duitsland dat niet zo
heel lang geleden aan de hef
tigheid van een epilepsie-aan-
val stierf. In plaats dat zij
werd behandeld voor de aan
doening, werd getracht bij
haar de duivel uit te drijven.
Veel verder terug in de ge
schiedenis mocht de koop van
een slaaf als ongedaan worden
beschouwd als bleek dat hij
aan epilepsie leed. Epilepsie is
dan ook een van de langst be
kende aandoeningen.
Meinardi: „Vroeger werden
epilepsie-patiënten als geestes
zieken beschouwd en opgeno
men in een psychiatrische in
richting. Epilepsie is echter
geen geestesziekte, maar een
aandoening van de hersenen.
Tussen de aanvallen in is er
niets aan de hand en kan de
patiënt volkomen normaal
functioneren. Het spreekt van
zelf dat een psychiatrische in
richting weinig zal bijdragen
aan de genezing van de epilep
ticus. Bovendien is in die in
richtingen gebleken dat de
werkelijk geesteszieken zeer
agressief reageerden op het ge
drag van de epilepticus tijdens
zijn aanval. Het komt veel
voor dat mensen die zwakzin
nig zijn door een beschadiging
van de hersenen, ook aan epi
lepsie lijden. Omkeerbaar is
dat dus niet".
Van de 90.000 epilepsie-patiën
ten in ons land worden er
acht- a negenduizend in de
drie opvangcentra en de poli
klinieken behandeld. In Meer
en Bosch verblijven gemiddeld
630 patiënten. Ongeveer de
helft van hen zijn zwakzinni
gen die er vele jaren, mis
schien wel hun hele leven,
zullen wonen. Een ander deel,
ongeveer 160 personen, brengt
vier tot vijf maanden in Meer
en Bosch door. De rest behoeft
enkele jaren behandeling.
Het verschil in verblijfsduur
zit vooral in de mate van suc
ces van de medische behande
ling. Tijdens het verblijf wordt
nagegaan welke medicijnen de
aanvallen van de patiënt kun
nen bedwingen en welke
exacte hoeveelheid daarvoor
gewenst is.
Meinardi: „In principe komt
iemand onder langdurige be
handeling, wanneer hij door
de regelmaat van zijn aanval
len niet meer in de samenle
ving mee kan. Iemand die
aanvalsvrij is kan weer terug
in de maatschappij. De patiënt
die al twee jaar geen aanval
meer heeft gehad, mag zelfs
autorijden".
Verveling
Meer en Bosch heeft een jaar
lijkse doorstroming van onge
veer 500 patiënten. Omdat zij
tussen hun aanvallen „niets
mankeren", maar toch enkele
maanden lang buiten de maat
schappij staan, beschikt het
centrum onder meer over een
sociale werkplaats en een
school. Kinderen hoeven dus
niet achter te blijven wat hun
onderwijs betreft. (Overigens
zijn er veel jonge patiënten,
omdat epilepsie in de helft van
alle gevallen ontstaat vóór het
twintigste levensjaar).
Het vier meter hoge plas
tiek dat speciaal is ontwik
keld om samenhang te
brengen tussen de vele
verschillende activiteiten in
het kader van 100 jaar be
strijding epilepsie.
Meinardi: „We hebben onlangs
zes weken lang een arts be
handeld die tussen zijn aanval
len in, de tijd had om z'n eigen
huiswerk te maken. De man
kon rustig nieuwe ontwikke
lingen op zijn vakgebied bij
spijkeren, iets waar hij in zijn
normale beroepsuitoefening
nauwelijks de gelegenheid toe
had".
Overigens dienen deze voor
zieningen niet alleen voor on
derwijs en het verdrijven van
verveling. De patiënten wor
den tijdens hun doen en laten
in de sociale werkplaats geob
serveerd om de uitwerking
van de medicijnen te testen.
Verder worden de patiënten
gedegen voorbereid op hun te
rugkeer in de samenleving.
Die resocialisatie is hard no
dig. omdat veel epileptici te
maken krijgen met de gevol
gen van hun aandoening in
het maatschappelijk functione
ren. Om dezelfde reden zijn er
aan de in de diverse provincies
gevestigde poliklinieken, bu
reaus voor maatschappelijke
hulpverlening verbonden.
Leren leven
De epileptici die niet in een
opvangcentrum komen (tien a
twintig procent van alle epi
leptici in ons land) worden in
de poliklinieken behandeld.
Zij krijgen zeer onregelmatig
een aanval, bijvoorbeeld om de
zes maanden, of een maal per
jaar. En juist dat maakt het
heel moeilijk deze mensen een
goede medische behandeling
te geven. Hoe minder aanval
len namelijk, hoe moeilijker
het is na te gaan of en welke
de medicijnen de aanvallen
kunnen onderdrukken. Deze
epileptici, die verder normaal
in de samenleving kunnen
functioneren, rest niets anders
dan te leren leven met hun
aandoening.
HENK ENGELENBURG
ailjo
inwi
hze parlementaire re
mde dactie)
flaHAAG De rege-
."„jrtijen CDA, PvdA
kker> z*Jn van niening
overheid dit jaar
h gfe bestrijding van de
tuiiiosheid meer geld
~e°jchikking moet krij-
edir reserves van de
j plandsche Bank. Ook
en I zij dat het finan-
macjstekort van de staat
°fer niet met alle
!kph behoeft te worden
le ^bracht naar 6,5
de van het nationaal
ndeen, zoals in het re-
jeruikoord is afgespro-
■rZm?p dit moment be-
mehet financieringste-
rerejuim 8 procent. De
dstu?êsPartijen zouden
lersff genoegen willen
tega met een daling tot
Ttief61" Procent-
leèr$en w'9en dit vandaag
S'llen tijdens een verea-
sie van Financiën met minis
ter Van der Stee. „We moeten
ons niet overdreven dogma
tisch opstellen", zo zei Bert de
Vries, financieel specialist van
het CDA, afgelopen zaterdag
in een dagblad-interview. Van
der Stee heeft met de Neder-
landsche Bank de afspraak ge
maakt, dat dit jaar hooguit an
derhalf miljard gulden uit de
reserves van de Bank zullen
worden aangesproken. Vol
gens de regeringspartijen mag
dat bedrag, in het belang van
de werkgelegenheid, wel wor
den vergroot. D'66 wil dit jaar
zelfs drie miljard uit de reser
ves putten. Hoever CDA en
PvdA willen gaan, was giste
ren nog niet bekend.
Bezinning
De PvdA-fractie hield vrijdag
en zaterdag in Doorn een „be
zinningsbijeenkomst" over de
situatie waarin de eigen partij
en het kabinet verkeren. Tij
dens deze bijeenkomst is de
fractie tot de conclusie geko
men, dat de bestrijding van de
werkloosheid veel harder
moet worden aangepakt. Na
afloop verklaarde fractieleider
Wim Meijer, dat daarvoor in
ieder geval twee maatregelen
noodzakelijk zijn: vergroting
van het staatsaandeel in de
aardgaswinsten van Shell en
Esso en een ruimere uitkering
aan de staat uit de reserves
van de Nederlandsche Bank.
Tegelijkertijd moet volgens de
PvdA worden doorgegaan met
de matiging van loonkosten en
terugdringing van de over
heidsuitgaven. Ook blijft de
PvdA bij haar plan om de
hoogte van de kinderbijslag af
hankelijk te maken van het
inkomen van de ouders, een
voorstel dat door CDA en D'66
nog steeds fel wordt bestreden.
In het t.v.-programma Het Ca-
pitool zeiden Meijer en PvdA-
minister Van Dam zondagmid
dag, dat de PvdA geen garan
tie wil geven dat de koppeling
van lonen en uitkeringen te
allen tijde zal worden gehand
haafd. Volgens de beide
PvdA'ers is de enige garantie
die de PvdA haar kiezers nog
wil geven, dat dit kabinet niet
zal besluiten tot plaatsing van
kruisraketten in ons land.
AMERSFOORT De
bouw- en houtbond van
de FNV wil dat de rege
ring spoedig een aantal
maatregelen neemt om de
bouw te stimuleren en zo
de hoge werkloosheid in
de bouw- en houtnijver
heid terug te dringen. Op
dit moment bedraagt het
aantal werklozen in de
bouw- en houtsector al
bijna 100.000. Dit houdt in
dat 1 op de 4 werknemers
in deze sectoren geen
werk heeft.
Tijdens de vanmorgen begon
nen vergadering van de
bondsraad van de bouw- en
houtbond FNV werden onder
CDA wil eigen bijdrage
niet blijvend blokkeren
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De CDA-fractie in de Tweede Kamer
zal deze week geen steun verlenen aan een PvdA-mo-
tie waarin de invoering van een eigen bijdrage van zie
kenfondspatiënten voor geneesmiddelen zonder meer
wordt afgewezen. Fred Borgman, CDA-woordvoerder
in het morgen beginnende debat over de begroting van
Volksgezondheid, heeft dit gisteren voor de AVRO-ra-
dio gezegd. „Wij zijn weliswaar op dit moment tegen
een eigen bijdrage, maar we willen zo'n maatregel niet
voor eeuwig blokkeren", aldus Borgman.
Volgens het CDA kunnen de noodzakelijk geachte bezuinigin
gen op de begroting van Volksgezondheid dit jaar ook worden
verkregen door vermindering van het aantal ziekenhuisbedden,
besnoeiingen op de artsensalarissen en een drastische beperking
van het aantal dure medicijnen, dat voorgeschreven kan wor
den. Er bestaan tal van goedkope geneesmiddelen die precies
dezelfde werking hebben als dure. „Wil iemand toch per se een
duur medicijn hebben, dan zou daarvoor wél een eigen bijdrage
betaald moeten worden", aldus Fred Borgman.
meer de volgende suggesties
aan regering en Tweede Ka
mer gedaan:
een grotere inspanning op
het gebied van stadsvernieu
wing en energiebesparing;
meer geld voor onderhoud
aan woningen;
afschaffing van de 6 pet.
overdrachtsbelasting, die moet
worden betaald bij aankoop
van een huis;
invoering van een vast sub
sidiebedrag voor ieder die een
nieuwe woning wil kopen.
De voorzitter van de bouw- en
houtbond, A. Buys, verzette
zich vanmorgen fel tegen het
kabinetsplan om de ziektewet
uitkeringen te verminderen
„Als die plannen doorgaan,
gaat dat de zieke vakman in
de bouw ongeveer vijftig gul
den in de week kosten", aldus
Buys. Daarbij wees hij erop,
dat de praktijk heeft geleerd
dat werknemers in de bouw
en houtsector bijna twee keer
zo lang ziek zijn als werkne
mers in andere bedrijfstakken.
Papegaaien
gestolen uit
dierenwinkel
NIJVERDAL Elf pape
gaaien hebben in de nacht van
zaterdag op zondag wellicht de
schrik van hun leven gekre
gen. De dieren werden gesto
len uit een dierenspeciaalzaak
in Nijverdal. De inbrekers na
men ook drie werpmolens en
een kooi mee.
TIJDELIJK REGEN
DE BILT - Een Oceaandepres
sie die de afgelopen nacht bij
IJsland aankwam, maakte
vandaag een einde aan een pe
riode met rustig weer en met
veel mist. Morgen neemt de
invloed van de IJslanddepres-
sie verder toe. Dit betekent
veel wind en, vooral in de
nacht en ochtend, regen. De
wind die ook morgen nog in
de zuidwesthoek zit, voert
oceaanlucbt aan waarin de
temperatuur geleidelijk tot een
graad of 6 zal oplopen. Na
morgen draait de wind naar
het noordwesten en wordt het
opnieuw wat kouder, waarbij
enkele sneeuwbuien kunnen
vallen. Deze temperatuurda
ling luidt waarschijnlijk geen
vorstperiode in, daar de kans
groot is dat aan het eind van
deze week oceaandepressies
weer vat op het weer bij ons
gaan krijgen.
Eelde
Eindhoven
Oen Helder
Lh. R'dam
Twente
Vlissingen
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Klagen furt
Kopenhagen
geh bew.
zwbew.
onbew
flatje*
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
-9 -11 0 n
-2 -40.2 n
2 -10.1 n
