De dood reed mee
in Parijs-Dakar
ZATERDAG 23 JANUARI 1982
imheid en zand, daaruit bestaat de wereld van de rallye'Parijs-Dakar.
1AI»Drilt- doden, één
gewonde en ontelbare
wonden, alsmede voor
tien guldens aan mate-
ihade. Dat was het resul-
ati de als zwaarste uit-
li^sproef bekend staande
Parijs-Da kar. Ken drie
I durende race over
10.000 kilometer, dik-
Idoor terrein dat zelfs
Ie meest geharde notna-
jwordl gemeden. Ken
ook waarin honderden
„geschikt" werden f*v-
t voor de schroothoop,
lisalor Thierry Sabine
|t de deelnemers de
(jkste omstandigheden te
pan. of de strijd te sta-
.villrkctiriK'* kreet
l.i tiu-lisniitfl'i-U.Ie proeven
i t niet 'meer wal ik lieli uc
Ilm- ik jjeieileii Im-ii. wal ik
lieli. maat' ik /.it er lint» bij"
Linlij> «eii.ieK vuIj-I er «een
Ivan kritiek .i.in liet in Ires
pilie. Oir I!» ilii^rli lirrll k«"
hi ilr slechtste mille tr vin
|«- Kranse lil! jarige playboy
filmacteur. ilie inmiddels is
j'llen tut liet srlrrlr greepje
It/onderlijk rijken, /.nil /irh
bis van klachten nuk mets
ken ..Ik ilwiitj* nietiiand
iliM'ii. of ilnur le ^aan. Ik»
(i weel ik line ver ik kan
iitkenl hij niet «lat de yri-ns
In-reikt liet 1.iuk<Iui'ik ver
van Mark Thatcher („Vnoi
bij upoit verloten geweest.
el» val» Ser^e- Hacnii
iet nagelaten «Ie imiliar mi
I wekken Het upspureli van
laindc Kn^elsman heelt vol
Meerijnse limnnen I l»f> Otltl
K«'k«»sl Keil snlllinetje «lat
snel /mi zijn uil^etrnkkeii
'tl iiiimler bekende dccluc
ls welwillend k«'baar heeft
al laten welen j»een dccla
/lillen indienen. De put
«l«- «ml wik kelin^s^elden
Kcslopt is kennelijk n«»K
'K Iais van dit feit rijst dc
f I'arijs-Dakar nmel wnnleii
Itwil als een s|M»rtief cvciic-
fan allure, dan wel itii race
[de waanzin overheerst Dc
minister van sportzaken
'luiehjk tot het laatste en
Kranse p«-rs fikse kri-
i-verd op «Ie aanpak van Sa-
•t lijkt twijfelachtig of dat
uitmaken Kr is een |>at in
kt ontdekt, .waarin het
ivnntuiir ceiitriKil slaat,
weel inmiddels tevens dat
rdaad in een voor velen.
5^ ',,s als 'dubieus In-schouwde
H- voorziet il«H»r de motorar-
J'wr ile woestijn en oiimiic
lijke steen vla kti-II Ie voeren. Dom
de deelnemers te dwingen «le meest
zwaiV- Iii-prnevinj4«-n Ie doorstaan.
Kik jaar komen er meer iH-fhehhi-rs
op zijn rae«- af ondanks «l«- vele «lm
/.enden guldens die met de insehrij
vm« gemoeid zijn. Parijs-Dakar is
ook in finaneieel opzicht een klap
stuk van «Ie eerste orde ^ewordi-n
Hoewel weinigen d«- «iffii-ii-h- cijfers
onder oK'-n krijgen, eireiileert ln-t
gerucht «lat Sahine elk jaar «V-li
miljoen ^nld«-n op zijn hank kan la-
len hijsehnjvi-n T«»«-h kan k'"ld al
leen met als de drijfveer van Salii
ne worden Itcschnuwd. Ook hij /.iel
een dergelijke tocht als een uilda-
Ki"K Hij h«-«-fl respect voor l«- «l«-el
iieiners «-li Im-woihIi-iI <l«- jjuh-p du-
Dakar lieri-ikl Heler «lan wié ook
in-sefl 11ij dal de dood steeds om dc
hoek gluurt. Zeker wanneer met
1 (10 kilometer per uur door i-eu
stofwolk wor.lt geraasd
I I;ird fjcvci-hl
i-ur pech heeft
«ian iiiiN-t hij
veelil leveren mn t«- overleven. Sa
hun- heeft «laarmei- overi^éiis /«-li
ervaring opgedaan. Tijdens dc
rally»- Ahidjan-Niee is Iiij «l«- wck
kwijt geraakt i-n «hm- «la^en zoek
Krwecst. 11ij'is daardoor hard v«M»r
/.lehzelf i*i-wor«l«-n en is dat ook
voor «Ie «leelni-mer.s aan zijn rallvc
Toekoinsli^e «-oun-urs doen er j*«u-«l
aan te blijven rekenen op hiiilcn-
sporigc eisen Klassementsproeven
met liijna olihaalliare gemiddelde
snelheden, blijven «>p hel program
ma prijken De deelnemers zullen
elk uirf van de «I.ik worden npK»'-
jaaj4«l. /.<- hebben bij In-I nemen van
miv«-rantwoord«- risico's wel één
„zekerheid". Wanneer «-r «-en onge
luk gt'liet ui is hulp redelijk snel ter
plaatse. Kn wanneer iemand in
woestenij verloren raakt dan wordt
«•«•n zoekactie K-'iiU «elirailil
Kchtcr pas na drie da^cn' In tegen
stelling tot hijvoorheeld de minder
bekende rallye Ahidjan-Niee Ih--
seliikt Sahine «ver helikopters en
vliegtuigen mn in geval van nnod
te kunnen ingrijpen. Desondanks
zijn er «lil jaar net zoals in
liMII doden te ln-lr«-urcn. Dit
maal Hert Oosterhuis (Sahine: ..Ik
betreur het ongeval, maar kan het
verdelen"). Ursula Zcnlsch en een
Algerijns kind «lal de weg overstak
en «lom4 één van de passerende wa
gens is gcgrr|Mii.
Il«-t lu-«-ft velt; Nederlandse deelne
mers min of meer verwonden! «lat
de doktnreu niet meer werk hrb-
lien gekregen. buister naar Frits
Kiggc. de moedige bakkenist die
tielidui/enil kdmneter heeft j>e-
staan. ..Het is in deze race u-der
voor zich. Kr wordt nn-kclims grre-
dcn. De wil om t«- winnen «ver
heerst. Ik heli af en lot- de schrik
van mijn leven gekregen. Soms ko
men de auto's recht op je af. tcKcn
het verkeer in. ze passeren je rake
lings. Dc coureurs die aan «l«* top
meest rijden, spelen met hun Ie-
v«-n". Kn Tun van Ih-iigten: ..Krits
heeft gelijk. Ik zal dt/.e wedstrijd
dan ook nooit rijdeii«oui te winnen.
Alleep l»ijviH»rl>eeld om een motor
liil t«- testen".
Pcpmiddclcn
Ook Mans Westerhaan en Joop Sta
man Ik-IiIm-ii de veiligheid met uit
sn-1 «m»k verloren Daarom ook heh-
In-n zi- met K'K|«'I,,m naar |icpliiiil
delen. Ken aantal cmiciu renten
heeft dal wel gedaan. Uit een soort
noodzaak out het i-ontael met de
koplopers met le verhezen Ook al
omdat in «leze rallye grote financië
le iiclan^cii np het spel staan.
Toch heeft 11iiIm-i'! Kasiiu-r. hel
hiHifd van de ouder de s|M»usor
naam (.AP 1150 o|N-rerende tuedl
schi- organisatie, met kunnen nier
ken dat er Veel dope wordt K"'
hriiikt. ..Ik krijn daarvan wi-min
•annalen Niemand komt erom vra
n«-n!" Dat /al «unelwijfeld waar
zijn. want alle deelnemers Iii-IiIn-ii
wel zoveel peppillen iiieenciiomen
dat er bijna sprake is van een rij
dende apnlheek in de wucstiin.
Hoewel Hasiuer liiet de In-stc hc-
diM-linn is Ih-zicIiI. kan li ij met mit-
kelilieii dat el' een aantal kautteke-
iiinncu nim-t worden ncpluatst luj
deze rallye. De deelneiiiers In-hoe
ven zich Vooraf bijvoorbeeld niet
aan een medische controle le on
derwerpen Hasiuer „De deelne
mers hebben een licentie en zijn
dus gdkcurd. Vooraf keuren door
mis kan met in verband met hel
grote, aantal deelnemers eli de
daaraan vi-rlmiuli-n hoge kusten. Ik
kan iemand onderweg wel een
startverhod oplegen, maar dat doe
ik niet snel. Kr staat te veel op het
spel. Zo lu-h ik Pliihp|m- I'assard
een injeetie gegeven alsmede een
speciale liehandelm^. omdat luj en
kele da^eii vm»r hel einde van dc
raee een ka|M»tte onderarm heeft
opgelopen. Ik dm- dat Zo lanj; hij
zijn leven en dal van anderen niet
in gevaar bren^i De risico's in een
rallye als Parijs-Dak.ir zijn inder
daad jp'ont. Dc veraiitwmtrdclijk-
hcid drukt dan mik zwaar op me.
Ik moet vaak echter volstaan niet
adviseren".
Dc III!-jarige Fransman, die een
^rote crvarinj» heeft en al jaren
meerijdt in dc rallye Parijs-Dakar
en ui dc Tunesische rallye. werkt
m Parijs m een ziekenhuis. Tijdens
ile/e rallye staat hij aan het hoofd
van ivo ^riH-p van elf artsen, die
allemaal vrijwilli)* en gratis hun
medewerking verlenen. Ikisuu-r
tmint zich zeer terni-cr^csl.i^cn
wanneer dc dmut van Oostcrhuis
icr sprake wordt gebracht. ..Kr is
één Irmist. Zelfs als zou hel midden
ui Parijs y.ijii ^cIn-ui'iI. Iiij het meest
moderne hospitaal, dan hadden wij
wcinij* voor hem kunnen iIih-ii. Het
was zeer triest hem te zien sterven
Medische* afdeling
ilocwei llulH it Hasiuer Ih-Ii-i dan
wie ook de gevaren onderkent ver
wacht Iiij niet dat dit i-veni-iui-ul
zal verdwijnen Hij prolN-ert dan
ook up (■elii-el ei^eii ui.iliier cell bij
drage te leveren de veiligheid te
verho^en „Ik Zm-k een Klote spmi
sor om een echte medische .ddellUK
op te Inhiwi-ii. Keu K""'P du- eebter
met alleen moet worden lUKe/et in
de rallye Parijs Dakar, maai alle
ki'olc rallve's In-ki-Ii-iiIi Dal is
evenwel met eenvmidiK Hel klinkt
mom. maar bel is ciKcnhjk bvpo
crict
Inmiddels Kaal de Kt'"l<' race door.
Ook al omdat de commerciële In-
la)iK«'H li-u overheersende rol spc
leu Neem bijviHiiiN-eld lu-t K1"1''
K«-Vccbl lussen llmida cl» V.Itn.dia
Op de Franse markt is veel vraaK
naar /oK«-na.inide terrein niotoreii
(«lillies Desllelilles. de aanvoerder
van het Hoiiila-labrieksti-ain. steil
luj afwi-ziKheid van uianaK<-r (ïtul
loiiv: „In cell rare als de/e koiul de
iN-troiiwhaarhi-id van het materiaal
tot mtiiiK. De winnende machine is
de motor du- de lueliseii zullen ko
pen VoriK jaar heeft Vaniaha de
vcrkiNipeijfcrs bijna zu-II verdubbe
len. Daaróm is ilmiila er alles aan
Kelt-Ken mn ditmaal Ie winnen"
Honda heeft de zaak K1'""1* aatiKc-
pakt. 'Zeven coureurs, ondersteund
door een IcKcrtjc van uitKcslapeii
-mmitéurs. midi-rKebracht in nut
minder dan vier voIkw.ikcIis. zijn
op wck Kestuilfil. Kil'met succes,
want waar een fabru-ksteam als
HMW vul led IK is w.-KKiValli-n. daar
heeft ilollda op hetzelfde tern-ill de
lakens llltKcdeeld Voor Ilollda telt
het resultaat en met «le mens Al
thans. dat laatste kali worden K« -
cmu-ludeerd uit opmerkmKeii van
«Ie Nederlanders du- liieiu-li dat
coureurs aan de top niet hun leven
s|x-leii. (iiidlouy: „Wij kunnen het
niveau van «Ie coureur nu t In-pa
len". Hoe hét ook zij. Honda kmnt
binnenkort met een nieuw model
op de markt en dat zal voIki-iis dc
Fransman K»'1"'1^ aftrek vinden
Dat moet eiKeulijk ook wel. want
de fabriek heeft ruim drie miljoen
Kulden ui het raMyctcum Ke|M»mpt
Minder k('ld. maar iiok altijd iiok
Wel de iuhIiKc tonnen Ill-eft de pre
sident-directeur van DAK. de heer
.1 P.Cï. van Doornc. vm»r hel evene
ment vrijKetnaakt. Hm-wel hij met
lil details wil treden, laat hij wel
merken dat met een K'n-dc aanpak
veel is K('m<><,|<l Ili*l blijft (-« liter
riskant, want er kan zelfs sprake
ziju van weKK*TIH»«d Kehl- Als de
D.-\F-truck midden in de rimliiH-
blijft steken, is dat uiteraard k«'cn
reclame. De N-'JJJDb. een type dat
speciaal is ontwikkeld voor de c\
portmarkli-n in Afrika «-u lu-t Mul
di-n-()osteu. beeft zich ditmaal
voorti'i-ffi-hjk k'houdin in is als
cliiKc lil zijn klasse in Dakar aaiiK«-
koiiu-n Van Doornc „Tot nu loc
liebln-li wij er zo'n duizend a
twaalfhonderd van verkocht. Wat
«leze overw innniK voor de verkoop
zal iH-li-keiu-n. weel natuurlijk nu-
mand vooraf. Dal moet je maar af
wachten .Ie weet wat mccdm-ii aan
een dei'Kehjk evenement kost.
maar wal het ophrciiK'. onzeker.
Maal' leiislolle iiiih-I el' Iih-Ii u-inalid
een Ih-sIissuik lieineii en we lu-bbeii
er ui KeliH.fd"
Terecht u.i.ir I balls blijkt en il.it
moet ook Voor in.iiiaKcr Tmiu- van
Vliet, du- lu-1 idee heeft k«'op|H-rd
«Nik mee ti- doen aan de eliiK<' vom
vr.u litwaK«-lls open staande race tel
wereld een opluchliiiK zijn Ze kei
na hel éi hee v.m p»ai I«h-ii de w
Ken alleen iM-keiulheid vciwu-rl
omdat de In-m.iliimiK lieselnk
kniK had over eell dmuhe Ken
Iiiik maK ovcriKeiis »»ok n«»K m het
voordeel van DAK worden Kcsl.-ld
DesKevraaKil vi-rklaarl «Ie heel
Van Doornc nadrukkelijk ..Dc
mens blijft Vimr oils In l.uiKi Ijki l
dan het resullaat Als het voor dc
lieinanniiiK met verantwoord i>.
wordt i-r Kcstopt"
Parijs-Dakar breiiKt heel w.»t te
weeK Dok binnen het bestel v.»n dc
interna tloii.de inolorol Kaliisat u-s
Hekelld Is d.it dc KIA. I'idel'.itUtli
Internationale AlltoUmhihste. ili
bepaald nu l kiiuli-r.u b11K«"l'K.ilii-
satu- Van Halcstrc eriisTiKe in-zw.»
ren koestert uind.it .into s. vr.irbl
waKvnscii motoren door elk.i.ii 11j
d«-n. dl- KIM. Feder.itn>11
Internationale Motmi-yeliste. vindt
hel maar luets «lal et.ippes v.m !«Ml
kilometer ell meer Worden v.istKe
stcld Toell blijkt el' niet Veel li-Ken
het spel v.m Thu-rry S.ibnii- te In-
Kinnen zijn De sponsors zu-n ei
brood lil I.ee va li D.iiu. de bekwa
me leider van hel Dutch Motorcy
cle Team. heeft, bijvoorbeeld I.oi>
alweer In-reid K'Vondeii om ei
eventueel ook VoIki-iuI ja.il' in ti
stap|H-n „Het sluit pr.u-htiK a.m op
cell promotion, eli ill hel Voorj.ia!
wordt bi-Konnen met een nieuwe
verkoi ip.utii-"
Fu dan de eoun-urs du- lu-t uitein
delijk allemaal /rit moeten doen.
IJll «looi alle onlhermKi'll liu-t echt
afKi-M'hrokken Kijk eens naai
C.rnrKc Feiioiid. de 151 Jul'lfjé si hl IJ
ver en einireiir. Hij is van plan-ui
oktober valt dit jaar Zeil een soort
Parijs-Dakar te orKauiseleii. maal
Hij blijft ook actief „Als je je K"« d
vihii'Ih'Ieidt, hard traint en ei ei lil
Voo|- leeft Is Parijs D.ikal' echt loet
ZO K('Vaarlljk liet I- cell hulde,
maar eerlijke rally. Naiiiurlijk is
er ook Kcvaar. maar dat k« It mi
ku k Net zou is uls zeezedi-u Du
jaar is hel dc Fransman nu l k< hikt
voorin te flIldlKcU Ilitl K» luleel
„In o|Nirachl v.m de in.iUuK< i v.m
HMW liioesl ik stoppen oliid.il uil
deren Iiiiii Vers|ieihliKdi.ik lil «li-
puree huilden K*'dr.iuld op de -lil
K«- oVel'KebleVi-li liiotol' hel» ik tuil
teil luedeillliKUiK de elup|n- liuul
K,'t','deii Ik Im-ii zi lts in <l»
buurt vun Mci'ov K« bli v.-n en du- i>
toell bo«»K KciuuliK"! Ik boud i
v.m Hel is een sooil hui tstocht «lu-
me I. uit
Kil «Ie Ncdel luliders"' llelik Klim
muil houdt' het Voor kc/u-ii Hij Ih
sclu'iiwt zijn uuiikoiiist ui Dukur uls
een hooKtepunt in zijn euinère
Mell snort ufslllltlllK- al Zul luj Op
een under liiveuii oliKelwijleld Zijn
partij blijven liieeblu/eli Munt' .loop
Slumuii en Muiis West.-tl.uun zijn
KeKtcpeli »I«mi| Pul'ijs Dukur Stu
iiiuii. die viu hel nikuuis» n o v .m
blUK" uVolidcll Zijl» stuit lieelJ Hum-
ten vi-riheiu-n. zi-K' -Ik lui» wel
cells Kciluelll Wuufuuli Im ii iU hc
Kollliell Jr W'i ifill eell s»io| t bei-si
/oiulel' K*'du«'bteli Kl Zit K'«n
Ktcintje ineliselljklleid meer in je
uls je eeiiinuul K'" d oiulcrwi K bent
Ik lleb Vuuk K''ducht meer.
muur nu ik in Dukur n we. i ik
het liu-t Alleen stuut wel Vust dut
ik nu-t me» t Ih-I'cuI Im-ii sluUKclil t»
betuli-nKen bcshssitiK du- ook
Mans Westel'haan lleefl k«iu»ii
De eolireiir uit IVdenisVuu» I. du-
vijftien uur straftijd heelt ».pK« 1"
pen oindut hij een etilitl'ole hud K»'
mist „Ik Was venlw.iuld en durfde
niet verder te K-|-'i' moest ku-
zen tussen 's nachts «.vei stenen
rijden of dooiKaaii" Hij lu-ell el
„Daarvoor moet je Ie veel uf/u-n
.Ie moet in deze l'aee K<-hd\ hebln-ii
Ik ben soms lutiKs Kt'"''- Kalen K''
komen du- ik nu l eens ln-l» kcZu ii
Het Zalid Is Vaak lu-1 eell spu-Kvl
D«- mtK'trapli- kuiresporcii /ijn
keihard Hel Is Hiel oli.k« v .rul lljk
Ik Im-ii «m»k b.uiK k'"u«-est «lui ik m
«le woest ij v i /oil uitvallen Iedereen
weel dat hi| Ziell ilali liiaal iium-I
Zleli I- icl.ieli mil Pul ijs I ïukul
nmel je Viel pu.rt' «»KeU lleblM-n li ji
vi-rsluiul el luj boiuleii Ih-ellijk
!»m-n ik nu ul «I» bepriH v iiiK« n luj
TuniKune «I» «mi-uui» z.»k. i»h-ii lu b
ik wel even ino.-t.-t» slikken Des
otuiuiiks. ook Mails Westelllu.iti is
In-rehi lelUK te kelt-ll
Dnduiiks lu-t ui'V.iui. o
■dunks
II. tul. Miss. lu. li ruuki
.bm i
llll-llli U. dc ulltoi out Ill
.Ie kol li
van »li- /uuk uls Iiij Kl
Kén »IimI«-
ui <l«- rally.- is mi ls' Injz.
ll.ll-ls D..(
K«-Im iiiI i«»k m «Ie r.dlv»
vuil Moiite
('al lo .11 ull.li l. lui es
1 luuloVrl
h»H»r j«- iroiiw.-ns iiu-iii.it
1 Nu w. 1
terwijl lui kcIm-iiii op
cel» oik» ti
piste lh-1 Is i-iKcnhjk Vei
1 i C.» 1 uls
iemuiidil.it lot ti.lt tijd»
keeisotiKeluk II» t is .-
1. uul.llK.-
tlitspluuk. m.iui InKuut
i»o| bl| uull
lu-t leeil «lat is ontsiuui
.looi b.t
iloodrijdi-n v.m h. t Ah;»
ijl is kind
VoIhcikU- t'dilic
Pu rijs Duk.il l« éel'sle Viiolbelii
«liliK* i' v"..| vijlde eilllu Zijlul
weer Kclrolli-n De Jachl «»p io»-uf
eli K' ld Kuut oiiiVi-lliillulelil Voolt
Zelfs .Ie 'dI Vul. Heli 0..m i huis.
waarover dooi d. r.tllvi-. ..ui« nis m
de oK«'li Vult >le bfllleliwreld b.ild
wi.rdl K'i'eaKecl'd llnj wiM Wuuluuii
hij Im-K"H rii luj was nu l K' siiuki
voor dit werki is nu i ulsi-hnkwck
kend In Kebu-den w.iui lueilseii el
alles voor »»v«-r Iu IiIm-ii mn m leven
l«- blijven. Zeilen uiideli-ll «iulZi-ltdi-
leven op hel spel Het is eiKeldijk t«-
K« k «in los te lopen Toch dwuiK« n
«ile/elfde deeluenu-l's om hun inoetl
en door/» tluiKsVi-riiioKeU ln-W«»nd«-
ruiK af lli-t blijft echter een w.i.iii
y111r11K«Zaak
Kr K'""" evenwel eell lu hlplinlje
u.ill de ll« >1'ly«i De ulltolituin pel
soouhjkhi ul. du- Thu-rry Subnu-
heel. blijk» K« v"« l'K v«m»i kritiek
Vrij oiivcrw-.M hts heeft hij ui Da
kal' uuliKckolldlKd \'el ululi I UiK« U
le oVerWi-Kell Hij denkt auli een
inaMimim v.»n IfO'l deelnemers
Voorts speelt luj luet «I» K''d.u bic
uilto- eli inotoreoiireill's le m heulen,
terwijl hij de laatste K''"cp wil »»li-
derbrel»K«:li ui cell pl'of- eli uinu
leur- «uteKorn- S«l«-(iu- nim-t
pluutsllebbi li uuli de ll.illiI v.ili de
slu.it vun diëtist, de klasse \uii de
waK'i». de v»m»rl»« reuhiiK el» «l« «»p-
Kedaiu- «-rv.iiiUK Het K('x"i,(li' x «i
stand Kaat kennelijk Iih h ovi-rheer
sen ih-l InK'l' Is el' lil leder K<'v.»I
PFTFIJ VAN PI "IT F. N
