Strijd om gasprijs voor
tuinders naar hoogtepunt
VOLGENS DE BIOIOGIEBOEKJES ZIJN DE
OERWOUDEN ROND DE AMAZONE DE IONGEN VAN DE MENSHEID.
DE KRANT WEET HOE LANG NOG.
Pastoraal werkenden vinden
basisregeling onaanvaardbaar
i
GEWEST
LEIDSE COURANT
DINSDAG 29 DECEMBER 1981 PAGh-
II
DEN HAAG De tuin-
bouw moet er dus toch
aan geloven, de gasprijs
moet sneller omhoog dan
tot nu toe werd gedacht.
De Europese Commissie,
die heeft aangekondigd
een procedure tegen de
Nederlandse staat aan te
spannen, wil dat de gas
prijs voor 1 oktober 1982
wordt opgetrokken tot het
niveau dat voor de indu
strie geldt. Het Land
bouwschap en de Gasunie
waren echter een andere
datum overeengekomen,
namelijk 1 oktober 1984.
Ergens tussen beide data
moet de gasprijs voor de
tuinders gelijk zijn aan de
industrieprijs. Daarmee
krijgt de tuinbouw niet
helemaal de eigen zin,
maar de Europese Com
missie en de EG lidstaten
ook niet. „We willen een
gebaar maken", zo ver
klaarde minister De Ko
ning (Landbouw en Visse
rij) onlangs in de Tweede
Kamer. Een gebaar dat
naar mogelijkheid en in
houd nog besproken
wordt met de betrokke
nen, maar dat in feite al
vaststaat. Of de betrokke
nen er echter genoegen
meer zullen nemen, is de
vraag.
De Koning bleek voor wat de
houding van het Landbouw
schap betreft nog het minst
bevreesd. Achteloos liet de mi
nister weten dat als de tuin
bouw in zou stemmen met het
'sneller optrekken van de ei
gen gasprijs dan in de over
eenkomst met de Gasunie
voorzien, er vanuit de over
heid extra geld zou komen om
de tuinbouw te helpen bij enr-
giebesparende maatregelen.
De minister sprak daarbij van
een „corresponderende wijzi
ging" van het programma a
raison van 300 miljoen gulden
dat medio 1981 werd opgezet.
Dit programma kwam er om
de tuinbouw over te halen in
te stemmen met het optrekken
van de eigen gasprijs tot indu
strieniveau. Dit betekende, dat
die tuinbouw nog een extra
verhoging van de gasprijs te
verwerken kreeg van 4,5 cent
bovenop een reeds overeenge
komen stijging van de gasprijs
met vier cent per kubieke me
ter. In totaal betaalt de tuinder
over 1981 ongeveer 42.500 gul
den meer voor zijn energie
dan over het jaar daarvoor.
Meer kosten
Volgens de overeenkomst met
de Gasunie moet de tuinbouw
voor oktober 1984 nog eens
fors meer gaan betalen voor de
energie. Het huidige prijsver
schil met de industrie (circa
twaalf cent per kubieke meter
gas) plus eventuele wijzigingen
in dat verschil (op 1 januari
ongeveer 17 cent) moeten wor
den weggewerkt. Dit betekent
voor de gemiddelde tuinder tot
eind 1984 nog een een extra
kostenpost van 85.000 gulden.
Dat in een sector waar het
slecht gaat en de tuinders
maar moeten afwachten wat
zij voor hun produkten via.de
veiling krijgen. Opbrengsten,
die mede de energiekosten
dienen op te vangen.
In dit licht is de eis van de Eu
ropese Commissie, dat de tuin
bouw het verschil tussen de ei
gen gasprijs en de industrie-
prijs voor 1 oktober 1982 weg
moet werken, absurd te noe
men. Welke tuinder kan in
een jaar 85.000 gulden op tafel
leggen, terwijl de laatste jaren
steeds verder op financiële re
serves is ingeteerd en men in
veel gevallen alleen met lenin
gen het hoofd boven water
kan houden.
De Koning en de Tweede Ka
mer, lieten er dan ook geen
twijfel over bestaan, dat de eis
van de Europese Commissie
niet ingewilligd wordt. Het
dicteren van een datum is on-
vaardbaar, aldus de minister,
die stelde dat de regering en
de tuinbouw dat niet zonder
meer zullen slikken. Wat dan?
Eigenlijk heeft De Koning, en
met hem de tuinbouw, weinig
mogelijkheden.
Export
De minister erkende dit rui
terlijk. De EG heeft gelijk als
men op het EG verdrag wijst,
waarbij prijsverschillen in gas-
prijzen verboden zijn. Dat
staat vast en betwist de minis
ter niet. Van de andere kant
moet hij een gebaar maken
naar de Europese Commissie
en de andere EG lidstaten wil
hij geen procedure voor het
Europese Hof riskeren en het
sluiten van grenzen voor Ne
derlandse produkten. In beide
gevallen wordt de tuinbouw,
maar niet alleen die sector, er
slechter van. Immers land- en
tuinbouw zijn voor het groot
ste deel van de export afhan
kelijk. Een exportpositie, die
florissant te noemen is. De Ko
ning liet dan ook weten dat de
De gasprijs voor de tuinders moet sneller omhoog dan werd gedacht.
land- en tuinbouw de EG no
dig heeft. Het is daarom nood
zakelijk dat Nederland als eer
ste het EG verdrag respec
teert. Dit betekent dat een
eventuele procedure voor het
Hof uiterst ongewenst is en de
minister wil die kant dan ook
niet op.
Om die procedure te vermij
den dient er echter iets gedaan
te worden aan de overeen
komst van Landbouwschap en
Gasunie. Dit in een poging om
de Europese Commissie tevre
den te stellen en haar te laten
afzien van de procedure voor
het Hof, die men zeker zal
aanspannen als Nederland de
eis die men gesteld heeft zon
dermeer naast zich neerlegt.
Met de Europese Commissie is
het mogelijk dat ook de andere
EG lidstaten zich tevreden to
nen.
De enige mogelijkheid om iets
te doen dat alle partners tevre
den kan stellen, is het bekor
ten van de periode genoemd in
de overeenkomst van Land
bouwschap en Gasunie. Dit be
tekent een extra aanslag voor
de tuinbouw. De Koning weet
dit en noemt de snellere aan
passing van de gasprijs voor
tuinders aan die van de indu
strie „eigenlijk te veel ge
vraagd".
Compenseren
Tegelijk weet de minister ech
ter dat hij iets moet doen.
Daartoe dient de bittere pil
voor de tuinbouw in de vorm
van de snellere aanpassing
van de gasprijs, gecompen
seerd te worden door meer
overheidsgeld. Dit overheids
geld is voor een deel weer uit
de tuinbouw afkomstig. Im
mers als de gasprijs in deze
sector sneller stijgt, krijgt de
staat extra inkomsten (90 pro
cent van de opbrengsten gaan
naar de schatkist, de rest naar
Shell en Esso).
De hele tuinbouw verstookt
nu jaarlijks 3,5 miljard kubie
ke meter gas. Tegen een prijs
van ruim dertig cent per ku
bieke meter aan het eind van
dit jaar betekent dit voor de
staat een bron van inkomsten
van 945 miljoen gulden. Gaat
de gasprijs voor de tuinbouw
nu de komende jaren omhoog
tot circa 45 cent per kubieke
meter, dan stijgen de ir
sten voor de staat daarnfat
ruim 1,4 miljard gulden.gu
Uit die extra imkomste
De Koning nu proberjUll
tuinbouw meer geld tejyo
voor energiebesparing. dV
het programma van f. 3(P"
joen nu zou de minister gjf
ge veer 100 tot 200 miljoe
den bij moeten stoppen. 1
overheidsgelden zou deCO
bouw dan 40 tot 50 pppj
energie kunnen besf
waarmee de kostensl"1
tenminste voor een deelhQ
vangen kan worden. y,
Andriessen
Het is nu alleen de vraafj
Europese Commissie
opzet wil instemmen,
door de andere EG lidst]
die zelf overigens scheut|
met belastingvoordeeltji
subsidies op olie en koleij
de eigen tuinbouw wai
men echter niets wil hij
lijkt dit twijfelachtig. D
kan de rol van de Nederl
EG commissaris Andr»
van doorslaggevende b(
nis zijn.
Het was Andriessen die e
weken geleden de regeri»
riep tot het maken van ei
baar inzake de gasprij:
tuinders. Dit zou volger
in Brussel wel eens wor
kunnen doen. Andr
wees er daarbij strategis
dat het conflict over
prijs wel ging om een
van de Nederlandse tuiij
en de eigen klanten.
Ondertussen schijnt he
Andriessen te zijn die infl
sel de formele EG beschif
tegenhoudt alhoewel de
op 20 november het
nam Nederland de datuij
1 oktober 1982 voor te
len. Overigens beheer
driessen in Brussel de pc
dedinging, de post waar
concurrentievervalsing,
door de gasprijzen, valt.
Zenuwen
Of Andriessen zijn collei
de EG lidstaten kan tegej
den, is echter de vraag]
De Koning lijkt daar n
rust op. Hij liet deze wee
ten niet zeker te zijn
procedure voor het Eu
Hof voorkomen zou
worden. Hij wilde echt
gebaar naar de EG mal
zien wat ervan komt.
„Zolang er alternatieve
zullen wij die tot het u
uitbuiten om een procec
voorkomen", aldus de
ter. Daarop liet hij vt
wens volgen, dat alle
kenen hun zenuwen
dwang moeten houden
niet op korte termijn op
punten vast te leggen, dl
alleen maar problemen
pen. Het is voor De Kor
de tuinbouw te hopen,
oproep ook in Brussel g
is.
CAREL GOSE
Natuurterreinen voor
gehandicapten beter
toegankelijk maken
DEN HAAG Hoe staat het
met de toegankelijkheid van
natuurterreinen voor gehandi
capten met rolstoelen?
Dat vraagt het PPR-lid van
provinciale staten van Zuid-
Holland, C.P.G. Tilanus, aan
het college van gedeputeerde
staten. Tilanus wijst erop, dat
de Dienst Staatsbosbeheer van
plan is „met doorgaans een
voudige middelen" wandel
routes beter toegankelijk te
maken voor gehandicapten.
Hij wil van GS weten welke
activiteiten de provincie voor
gehandicapten gaat uitvoeren.
Tips Nootdorp
NOOTDORP Elf draverijen staan
morgenmiddag op het programma
van de draversbaan in Nootdorp. De
eerste start is om 14.30 uur. Onze tips
voor deze meeting luiden.
ILPENDAMPRIJS: Uniek Jeha,
Urban Fortuna en Unos Cavaljos.
IRNSUMPRIJS: Urana. Theo Bel-
win en Tama R.
JAARSVELDPRIJS: Uncrowned,
Umido Albo en Unka Fez.
GOUDENSTARPRIJS: Urdy Dar
tel. Santiago D en Tessa Boshoeve.
JONKERSVAARTPRIJS(l): Tin-
co, Ster Wittestein en Sir White.
JELSUMPRIJS: Sweety. Toscan
Star en Tatum R.
JULIANADORPPRIJS: Umberto
K, Sal Geluk en Silverglorie.
JOUREPR1JS: Serge Buitenzorg,
Opstalan en Samba Judson.
JÜTPHAASPRIJS: Ortwin. Poesj-
kin en Parade Hanover.
JUBBEGAPRIJS: Torino Majo,
Topsey en Speedy Fortuna.
J0NRERSVAARTPRIJS<2): Tina
Gold, Umber Oostwijck en TRuus
Hinde.
DPR bespreekt
rapport van „Vrouw
en Kerk
De Diocesane Pastorale Raad
Rotterdam zal maandag 11 ja
nuari om half acht weer bij
eenkomen en wel in het ge
bouw van de academie „Tho
mas Morus" aan de Stations
singel 80 te Rotterdam.
Op de agenda staat onder
meer de bespreking van het
rapport „Openbaring van de
ervaring". Deze nota is geba
seerd op verslagen van inter
views en van vrouwenpraat
groepen naar aanleiding van
het project „Vrouw en Kerk"
van de Katholieke Raad voor
Kerk en Samenleving. Doel
stelling van dit project is het
op gang brengen en stimule
ren van een bewustwordings
proces over de positie van de
vrouw in de r. k. kerk.
Dit door de opbouw en be
vordering van een dialoog
over de situatie van de
vrouw om zo de emancipatie
van de vrouw in kerk en sa
menleving te bevorderen. De
nota betekent de afsluiting
van de eerste fase van het
project. De projectgroep
„Vrouw en Kerk" heeft het
dagelijks bestuur van de Dio
cesane Pastorale Raad ge
vraagd deze nota in de DPR
te bespreken. Behalve over
dit rapport zal de DPR nog
praten naar aanleiding van
de instelling van de perma
nente commissie „Diakonie"
op 1 december.
Het landelijk beraad van de
Vereniging Pastoraal Wer
kenden heeft de bisschoppen
conferentie laten weten, dat
de ontwerp-basisregeling voor
pastoraal werkers, zoals die er
nu ligt, onaanvaardbaar is.
Het gaat er volgens het be
raad om, dat in de regeling
recht wordt gedaan aan het
meest wezenlijke dat is ge
groeid, namelijk dat de pasto
raal werker, gedragen door en
in samenwerking met mede
gelovigen en collega-priesters,
functioneert in de algemene
leiding van de geloofsgemeen
schap en de verkondiging,
alsmede in de bedieningen die
daaruit voortvloeien.
Het landelijk beraad biedt de
bisschoppen aan om samen in
gesprek te gaan over deze
ontwerp-basisregeling. Zij ziet
de basisregeling als een be
perking die een gezonde ont
wikkeling van het beroep van
de pastoraal werkenden blok
keert. Daarvan zullen de pijn
lijke consequenties terechtko
men op het normaal en ge
zond functioneren van de pa
rochies. Het beraad had ver
wacht, dat de nieuwe regeling
een ondersteuning zou wor
den van het werk, dat nu al
vijftien jaar door de pastoraal
werker wordt verricht.
Nu wordt de positie van de in
functie zijnde pastoraal wer
ker verzwakt, terwijl de moti
vatie van de vele mannelijke
en vrouwelijke theologiestu
denten om binnen de Neder
landse kerkprovincie te gaan
werken, met de hier gegeven
vooruitzichten zeker niet zal
worden versterkt, aldus het Celibaat
beraad in zijn brief aan de
bisschoppen.
mogelijkheden van de pasto
raal werker zijn naar de me
ning van het beraad niet
voorhanden.
Het is van mening, dat met
het doorvoeren van deze ont
werp-basisregeling het func
tioneren van het gewone pa
rochieleven wordt bedreigd,
omdat jonge mensen niet
meer als pastoraal werkenden
aan de slag willen en de hui
dige parochiepriesters overbe
last worden. Andere wegen
om het bedreigde parochiele
ven te redden dan het dank
baar gebruik maken van de
De Vereniging van Pastoraal
Werkenden heeft ook een
brief gestuurd aan paus Jo
hannes Paulus II met het ver
zoek met spoed de aanvragen
voor ontheffing van het pries
tercelibaat af te handelen. De
vereniging dringt er voorts op
aan de huidige regeling, date
rend van februari 1980, aan te
passen aan het gangbare
recht.
De vereniging wijst erop, dat
de betrokken priesters recht
op een snel antwoord hebben.
Opschorting van de beslissing
over hun dispensatieverzoek
leidt tot onverschilligheid.
Deze priesters blijven hun
werk doen zonder zich te
houden aan de celibaatsver
plichting of zij verlaten het
ambt.
In een bijgevoegd memoran
dum wordt gezegd, dat het ce
libaat niet is gebaseerd op bij
belse gegevens. Omdat het
{>riestertekort in de katho-
ieke kerk nijpend is, pleit de
vereniging voor opheffing
van de celibaatsverplichting.
De kerk loopt anders het ge
vaar, dat zij een kleine groep
van orthodoxe gelovigen
wordt, die geen contact meer
met de tijd heeft.
Korte metten
Bij zijn afscheid als direc
teur van het kerkelijk docu
mentatiecentrum „De Hor-
stink" in Driebergen en als
hoofdredacteur van het blad
„Archief der Kerken" is
Harry van Santvoort be
noemd tot officier in de orde
van Oranje Nassau.
De orthodoxe kerk van Ge
orgië in de Sovjet-Unie heeft
vergunning gekregen om in
Tiflis veertigduizend exem
plaren van het Nieuwe Testa
ment te drukken. Patriarch
Ilia II heeft het Duitse bijbel
genootschap in Stuttgart ge
vraagd om vijfentwintig ton
papier en om bindmateriaal.
Het benodigde bedrag van
ruim honderdduizend gulden
moet nog bijeen worden ge
bracht. Vorig jaar is er een
nieuwe vertaling van het
Nieuwe Testament tot stand
gekomen in het Georgisch,
dat aanzienlijk van het Rus
sisch verschilt en ook eigen
lettertekens heeft.
De Basisbeweging van Kri
tische Groepen en Gemeenten
in Nederland betreurt het, dat
de bisschoppen hun oordeel
over bezit en gebruik van
kernwapens hebben opge
schort tot juni 1982, omdat
volgens haar juist nu om een
duidelijk neen werd ge
vraagd. Zij verwacht, dat de
bisschoppen in juni 1982 een
duidelijk neen zullen laten
horen en bekend zullen ma
ken, dat de campagne van het
Interkerkelijk Vredesberaad
onverkort zal worden ge
steund. De basisbeweging zegt
dit in een kerstboodschap aan
de bisschoppen, waarin zij
hen tevens verwijt geen tijd te
hebben vrijgemaakt om met
elkaar over de kernwapen-
problematiek in discussie te
gaan, terwijl zij dit van de ge
loofsgemeenschap wél ver
wachten. „Had u in de zomer
van 1981 stelling genomen
dan was de discussie in de ge
loofsgemeenschap er niet
minder om geweest. Het voor
deel was dat u uw gezicht had
laten zien", aldus de basisbe
weging.
In Sittard is overleden pas
toor drs. H. Sanders (66) uit
Oirsbeek, in het bisdom Roer
mond een bekend dogmaticus.
Twintig jaar lang, van 1947
tot 1967, was hij professor aan
het grootseminarie Roermond.
Als pastoor was hij een veel
gevraagd raadsman. Tal van
priesters bezochten de door
hem geleide „preek-in", waar
hij het thema van de zondag-
spreek behandelde en van
commentaar voorzag. Hij
werkte mee aan diverse theo
logische tijdschriften.
De veiligheidsdienst van het
militaire bewind in Chili
heeft de afgelopen weken zes
medewerkers aangehouden
van de organisatie voor de
rechten van de mens in Chili.
Zij zijn aangehouden wegens
hun lidmaatschap van een
christelijke radicale politieke
partij. Het gaat om de advo
caat Molina Valdivieso, secre
taris en oprichter van de or
ganisatie, Pablo Zegers, Luis
Corvalan, Sergio Melo, Raul
Reyes en Ramon Pina. In An-
tofagasta, in het noorden van
Chili zijn twaalf mensen aan
gehouden wegens het lid
maatschap van een verboden
socialistische partij.
Ruim 6.000 J
Nederlanders i"
in missie it
Het aantal Nederlan
missionarissen e
gieuzen in het buitj
land is de laatste vijf j|
met negenhonderd
daald tot 6200, van
dertig procent ouder!
dan vijfenzestig jaar.
1976 was dit nog twin
procent. e
Dit blijkt uit het verslag oe
de activiteiten over de ja>
1979, 1980 en 1981 van f(
Centraal Missie CommiM
riaat.
In Azië zijn momenteel f'
Nederlandse missionari#
ouder dan vijfenzever
jaar. Ongeveer dertien f
cent van de uit Nederfl
uitgezonden missionaris'
heeft de afgelopen jaren fjj
andere nationaliteit aange*
men. Dit is vooral gebei?
omdat de regering van f'
land waar men werkzaar#
dit als eis stelde om de w<£
zaamheden voort te zetter*
Van de genoemde 6200
sionarissen en religie^
heeft achtenveertig prod
te kennen gegeven wd
zaam te zijn in de pastoij
Ruim driehonderd persob
(vijf procent) hebben r
hoofdtaak het adviseren!
leiding geven bij ontwilft
lingsprogramma's. In Af|i
zijn 1684 Nederlandse misi
narissen. Via het Cent||
Missie Commissariaat zijm
in dat werelddeel 167 ld
vrijwilligers werkzaam. I
