de opstand in
vdansk werd
eergeslagen
Israël kan
Palestijns feit niet
blijven negeren
aston Geens premier van Vlaanderen
Protest tegen
arrestatie
Poolse cineast
V S overwegen afbreken wapengesprek om Polen
Elecord schadevergoeding
voor verlamde Britse vrouw
'Annexatie Golan
is ongeldig besluit'
n/TENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 23 DECEMBER 1981 PAGINA 11
jIe stakingen
^rtugal
JON Het openba-
in Portugal heeft
veel hinder onder-
Van de stakingen op
'elden en van het
wan het openbaar
De achtergrond
[ze «takingen is het
[van de regering om
erhoging toe te
lie aanzienlijk ach-
bij de inflatie van
>r 25 procent. Ver-
rbben vandaag ook
Portugese bouwvak-
troffel laten staan
;re lonen en betere
es} voorzieningen af te
in.
Generaal Dozier
Rode Brigades:
NAVO-generaal ter
dood veroordeeld
ROME De verleden week door
de Rode Brigades ontvoerde
NAVO-generaal Dozier is door
zijn ontvoerders ter dood veroor
deeld. Dat is gisteren in een tele
foontje aan het Italiaanse persbu
reau Ansa meegedeeld door ie
mand die zei namen de Rode Bri
gades te spreken. Volgens de on
bekende man is Dozier inmiddels
terechtgesteld en kan zijn lichaam
in een klein doq>je worden ge
vonden. Zoekacties van de Ita
liaanse politie hadden vanmorgen
nog geen resultaat opgeleverd.
AMSTERDAM Zes Nederlandse organi
saties van cineasten hebben in een tele
gram aan het Poolse ministerie van cul
tuur in Warschau en de Poolse ambassade
in Den Haag krachtig geprotesteerd tegen
de arrestatie van hun vakbroeder Andrzej
Wajda. Wajda, regisseur van onder meer
de onderscheiden film „De man van ijzer"
die handelt over de stakingen in Polen en
de daaruit voortkomende oprichting van
Solidariteit, werd verleden week opge
pakt.
Polen gesmokkelde brief:
IKHOLM De
us»dse televisie ontving
en «een brief, getypt
Pools, op 20 decem-
n de Zweedse haven
nlshamn gepost en on-
1 kend met „Pawel
ia". Hij geeft een be-
van de botsin-
van 17 december in
sk tussen veiligheid-
n arbeiders,
lij :teker vijftig do-
vielen. Op die dag
:ht de bevolking de
iffers van de voed-
ien in 1970. Hieron-
nige passages uit de
de verjaardag van de
(offers van december-
wilde de bevolking van
;k, ah elk jaar, de dode
fers van de scheepswer-
herdenken, wier nage-
enis in ere wordt gehou-
door het standbeeld met
kruisen dat vorig jaar
onthuld en dat juist bui
lde werren staat. In de late
'nduren waren wij, tussen
ttion, het gebouw van
tru.m voor scheepscon-
ie ert de geblokkeerde
die ,naar het standbeeld
met 30.000 a 40.000 men-
7oor onze ogen zaken wij
anks de werf blokkeer-
>rwijl gewapende troepen
Ie milrtia, soldaten en vei-
idstroepen in gepantserde
ns hun automatische wa-
richtten op de menigte,
wen, mannen met kinde-
)p de schouders, jeugdigen
udenten waren kalm, ab-
gedisciplineerd en ga
de indruk dat zij in dat
ige moment de ijselijke
ling nüet bemerkten.
nenigte groeide nog aan,
ijen van de politie ver
ten zich. Om drie uur
de militia de spanning
de dichte, met stilte gewa
pende menigte niet meer aan
en viel de eerste rijen mensen
aan. De menigte, uitgeput,
koud (min tien graden) maar
dicht tegen elkaar doorstond
de aanval en bewoog zich
langzaam en uiteenwaaierend
in de richting van het stand
beeld. Mensen vielen onder de
stompen.In deze ongelijke
strijd zijn de verliezen aan de
kant van hen die in uniform
zijn onbelangrijk. Na een tijdje
kwam de volgende aanval, het
gevecht begon met vuisten,
handtassen tegen helmen,
stokken en schilden. Vlak na
vijf uur kwamen de tanks en
pantserwagens. De tanks re
den langzaam maar beslist de
menigte in, schietend met spe
ciale chemicaliën. Uit pantser
wagens gooiden soldaten rook-
en gasgranaten die het zenuw
stelsel verlammen.
Al de lichten gingen uit en
door de rook en de chemica
liën verloren mensen die nog
steeds met hun achtervolgers
vochten, hun oriëntatie. Het
waren apocalyptische scènes
van wanhoop en tranen, van
hulpeloosheid, verbittering,
opoffering en vastbeslotenheid
en schreeuwen en klaagzan
gen die verdronken in het ge
luid van tanks, het noodlot
keerde zich tegen de menigte.
Zij had geen plek om zich te
rug te trekken. De mensen
vertrapten elkaar, de tanks
stopten niet. De militia en de
veiligheidstroepen, geprikkeld
door de overwinning, gingen
op beestachtige wijze tekeer.
Het gevolg was dat het bloed
van slachtoffers aan beide zij
den vergoten werd. Wij zullen
ons nooit overgeven, riep de
menigte. Op jullie knieën, Ge
stapo, schreeuwden de vrou
wen.
Wie kan ze vandaag tellen, de
zwaar- en lichtgewonden, mis
schien waren het er vierhon
derd, misschien vijfhonderd.
Daar liggend, alleen in poelen
van bloed in de sneeuw, als op
een tapijt van nationale kleu
ren waren de militiamenseri
in uniform en de arbeiders ge
lijk".
De lange brief bevat voorts de
volgende passages: „Niemand
haalde de gewonden weg. Zij
wachtten tot de avondklok.
Sommigen verbonden de ge
wonden met hun hemd".
Gdynia was afgesloten. Tanks
blokkeerden de weg en het
verkeer, andere toegangswe
gen naar de brug waren afge
sloten door pantserwagens".
„Helikopters met machinege
weren en chemische wapens
cirkelden zonder ophouden
boven de straten en vlogen
laag boven de stad". „Dat was
het beeld van de drie steden
op 17 december 1981". „De
sneeuwstorm in de nacht erop
bedekte de sporen van het
slagveld".
Ondanks hun eigen tekorten aan levensmiddelen hebben talrijke
Polen de afgelopen dagen kerstpakketten gemaakt voor leiders
van Solidariteit, die worden vastgehouden. Déze foto, die in de
buurt van Warschau werd gemaakt en uit Polen Is gesmokkeld,
toont een pakket voor Lech Walesa. Of de pakjes zullen worden
bezorgd is niet bekend.
Actiescomités: Gezamenlijke
aanpak hulp aan Polen
UTRECHT De grootste onder de bijna 200 actiecomités die
zich bezighouden met de hulp aan Polen zijn gisteren op een
vergadering in Utrecht akkoord gegaan met een een voorstel
van het Nederlandse Rode Kruis om de onderlinge acties te
coördineren. Besloten is tot de oprichting van een werkcomité,
dat de coördinatie van de hulp op zich neemt en versnippering
van de acties zal trachten te voorkomen.
Alle actiecomités krijgen vandaag of morgen een brief van het
Rode Kruis, waarin zij worden uitgenodgd zich bij de gezamen
lijke aanpak aan te sluiten.
Intussen heeft het Nederlandse Rode Kruis weer radiocontact
met de Poolse zusterorganisatie. De Poolse ambassade in Den
Haag heeft de benodigde radio-faciliteiten beschikbaar gesteld.
In Den Haag hoopt men nu vaart te kunnen zetten achter de
uitrusting van een nieuw konvooi, dat vooral medische hulpgoe
deren naar Polen zal brengen. In Polen bestaat volgens de laat
ste gegevens een zeer groot tekort aan essentiële ziekenhuisbe
nodigdheden zoals medicijnen en injectiespuiten, verbandwat
ten, ontsmettingsmiddelen en operatiehandcshoenen.
BONN/WASHINGTON De
leider van het Amerikaanse
bureau voor ontwapening, Eu
gene Rostow, heeft voor de
Amerikaanse televisie de mo
gelijkheid geopperd dat de
Verenigde Staten in verband
met de situatie in Polen de
Amerikaans-Russische wapen-
gesprekken in Genève onder
breken. Bij de Westeuropese
bondgenoten stuit zo'n maatre
gel echter bij voorbaat op zeer
groot verzet.
Momenteel verblijft een uitge
breide delegatie van het Ame
rikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken in Europa om
met de bondgenoten overleg te
plegen over eventuele sancties
tegen de Sovjet-Unie, als het
tot een invasie van troepen
van het Warschaupact in Po
len komt. Vooralsnog zijn de
meeste regeringen, met de
Westduitse voorop, sterk tegen
dergelijke strafmaatregelen
gekant. De Nederlandse rege
ring is het oneens met de
alle hulp aan Polen moet wor
den gestaakt totdat de staat
van beleg daar is opgeheven.
Minister Van der Stoel is wel
voor het opschorten van de fi
nanciële hulp, maar de voed-
seltransporten moeten volgens
hem doorgaan.
onze correspondent Mare
de Koninck)
1SSEL Gaston Geens,
ir^rig christen-democraat uit
ven, is jgisteren tot „minis-
- (resident" van Vlaanderen
igd. Voormalig nationaal
ister van financiën Geens
zal de komende vier jaar voor
zitter zijn van de negen leden
tellende Vlaamse deelregering.
Als gevolg van de in 1980
grondwettelijk tot stand geko
men staatshervorming, zijn
thans voor het eerst in de Bel
gische geschiedenis de gewes
telijke besturen van zowel
Vlaanderen als Wallonië zelf
standige ministercolleges,
waarvan de leden niet meer
gelijktijdig in de landsregering
zetelen.
De ingewikkelde Belgische be
stuursstructuur zorgt ervoor
dat het Waalse landsgedeelte
twee afzonderlijke deeirege-
ringen krijgt: een voor cultu
rele aangelegenheden (cul
tuurregering) en een voor eco
nomische zaken (gewestrege
ring). Bovendien doet zich nog
de merkwaardige situatie voor
dat de speciale deelregering
voor het gewest Brussel met
een minister en twee staatsse
cretarissen nog wel deel uit
maakt van de nationale rege
ring Martens-5. Oorzaak daar
van is dat Vlamingen en Wa
len het bij de staatshervor
ming van 1980 niet eens zijn
geraakt over de bestuurlijke
toekomst van de hoofdstad.
j (Van onze correspondent)
ONDEN De autori
tten van de Britse ge-
Dndheidsdienst gaan een
nderzoek instellen naar
e oorzaak van een ge-
t eeskundig drama, dat
n het Londense Hoge
1 lerechtshof geleid heeft
Dt de toekenning van
ingeveer twee miljoen
i, tilden schadevergoeding
an de bjjne geheel ver-
amde mevrouw Carol
Irown (38).
'arol Brown bracht in janua-
i 1979 een gezonde baby ter
"ereld. De volgende morgen
ton ze zich niet meer be we
len. Na langdurige therapie
tan zij nu een arm oplichten,
naar haar man en kind voelt
niet. Verder heeft zij per-
nanent erge pijn onderaan
de borst en in naar handen
•n voeten,
-arol Browns permanente
Verlamming wordt toege
schreven aan het feit, dat iets
fout gegaan is bij het toedie
nen van pijnstillende inspui-
Carol Brown, thuis in haar bed.
tingen in de ruggegraat. On
geveer de helft van alle
vrouwen, die in Groot-Brit-
tannië kinderen ter wereld
brengen, krijgen dergelijke
inspuitingen. Bij Carol
Browh werd de eerste dosis
toegediend door een narcoti-
seur, latere extra-doses wer
den toegediend door ver
pleegsters. Het is waarschijn
lijk niet meer te achterhalen
of de laatsten zich in de soort
verdoving hebben vergist of
dat het gebruikte middel on
zuiver was.
Het heeft ruim twee jaar ge
duurd eer het betrokken
Zuidlondense ziekenhuis toe
gaf dat er een fout gemaakt
kan zijn. De schadevergoe
ding voor Carol Brown is de
hoogste in de geschiedenis
van de Britse rechtspraak.
Carol Brown vindt het toege
kende bedrag „nog aan de
lage kant", omdat zij voor de
rest van haar leven dag en
nacht verzorgd moet worden.
„Ik ben niet verbitterd", zegt
Carol, „maar eigenlijk lost
dat geld niets op". Ze is van
plan over haar lot een tv-
stuk te schrijven.
DEN HAAG De kritiek op
het beleid van de premier Be
gin stuit zowel buiten als bin
nen Israël op steeds zwaardere
kritiek. De feiten van de afge
lopen vijftien maanden geven
daartoe alle aanleiding. De in
lijving van Oost-Jeruzalem, de
aanval op de Iraakse kerncen
trale, het bombardement op
Beiroet, de annexatie van de
Golanhoogte en de groeiende
verwijdering tussen Israël en
de Verenigde Staten, hebben
Israël in een onmogelijk posi
tie gebracht.
Feiten die niet alleen de wrok
oproepen van de Arabieren,
maar ook Israël's bondgenoten
in verlegenheid brengen.
Sinds de inlijving van Oost-Je-
ruzalem heeft de regering-Be
gin Israël in dermate ernstig
politiek isolement gestort, dat
elk uitzicht op een vreedzame
regeling van het Israëlisch-
Arabisch conflict weggenomen
lijkt. Een zorgwekkende ont
wikkeling, temeer daar de re
gering-Begin op democratische
wijze is gekozen en het ver
trouwen geniet van veel Israë
li's.
De agressieve Israëlische poli
tiek lijkt omgekeerd evenredig
aan het Arabische vredesstre-
ven, dat de laatste jaren meer
gestalte is gaan krijgen. Vanuit
de Arabische wereld zijn
steeds krachtiger signalen op
gevangen, die erop wijzen dat
de Arabieren tot een vergelijk
met Israël bereid zijn. Stelden
de Arabische landen zich aan
het eind van de jaren zestig
nog onverzoenlijk op, nu be
staat er het inzicht dat de staat
Israël een feit is, waarmee on
derhandeld moet worden.
Egypte sloot vrede met Israël
en het vredesplan van de Sa-
oedische kroonprins Fahd lijkt
een juiste basis, waarop een di-
vrijdingsbeweging
staat al jaren het
stijnse
PLO
staat al jaren het besef, dat
haar uiteindelijke doelstelling
de vestiging van een staat
waarin jood, moslim en chris
ten in vrede naast elkaar kun
nen leven voorlopig geen
haalbare kaart is. De gematig
de krachten binnen de PLO,
die momenteel nog altijd een
overwicht hebben binnen de
Palestijnse bevrijdingsbewe
ging, beseffen dat gestreefd
moet worden naar een com
promis: de deling van Palesti
na in een Israëlische en Pales
tijnse staat, zoals dat is vastge
legd in de Delingsresolutie van
de Verenigde Naties in 1947.
Nog duidelijker dan PLO-
voorzitter, Jasser Arafat, heb
ben woordvoerders van de Pa-
lestijnen in de bezette gebie
den (Westelijke Jordaanoever
en de Gaza-strook) laten we
ten, dat zij een Palestijnse staat
naast Israël zullen accepteren.
Politieke factor
Waarom kiest de huidige rege
ring van Israël zo duidelijk
voor een politiek isolement?
Waarom worden doelbewust
onderhandelingsmogelijkhe
den afgesneden, die de kansen
op een vreedzame oplossing
van het Israëlisch-Arabisch
conflict tot nul reduceren?
Het antwoord op deze vragen
ligt besloten in de kern van de
Midden-Oosten kwestie: het
Israëlisch-Palestijnse conflict
Gedurende de afgelopen tien
Zakcomputer leert spreken
De Japanse onderneming „Sharp" brengt met Kerstmis
een zakcomputer op de markt, die niet alleen de kunst
van het rekenen verstaat, maar ook het spreken mees
ter Is. Het calculatortje vertelt In vloeiend Japans welke
toetsen Ingedrukt worden. Voor de goede verstaander
voorkomt dit misverstanden en worden verkeerde aan
slagen tot een minimum teruggebracht. Bovendien Is de
computer een uitkomst voor slechtzienden.
Premier Begin (I) wordt geluk gewenst door zijn minister van de
fensie, Sharon, nadat in het Israëlische parlement de nieuwe coa
litieregering werd goed gekeurd.
jaar heeft de PLO zich ont
wikkeld tot een zelfstandige
organisatie, die net als elke an
dere regering de belangen van
haar onderdanen behartigt. De
PLO beschikt over een eigen
leger, diplomatieke vertegen
woordiging, zelfstandige medi
sche en sociale instellingen,
zelfstandige ondernemingen
en wordt door meer landen er
kend dan Israël. Kortom, de
PLO heeft zich ontwikkeld tot
een zelfstandige politieke fac
tor in het Midden-Oosten en is
even als Israël een bestaand
feit.
In zijn onderhandelingen met
Israël had de Egyptische presi
dent Sadat hier nog te weinig
oog voor en konden Israël en
de VS hun „Palestina-pro-
bleem" nog omzeilen. Tijdens
de besprekingen tussen Egyp
te, VS en Israël die uitein
delijk geleid hebben tot de
Camp David-akkoorden
werd zorgvuldig de Palestijnse
kwestie en erkenning van de
PLO vermeden. De krachts
verhoudingen in de Arabische
wereld zijn nu echter dusda
nig, dat de bemiddelingsweg
die Sadat is opgegaan alleen
vervolgd kan worden als Is
raël het Palestijnse feit erkent.
Het plan-Fahd eist deze er
kenning en dit lijkt de reden
dat de Israëlische regering het
Saoedische vredesstreven af
wijst als een poging de staat Is
raël te vernietigen. Een voor
barige en onterechte afwijzing,
omdat in het plan-Fahd veilig
heid van alle staten in het
Midden-Oosten wordt na-
streefd inclusief Israël zoals
de Saoedi's hebben laten door
schemeren. Dat er tussen de
diverse Arabische landen en
de PLO nog grote onenigheid
bestaat over het Saoedische
plan is grotendeels een gevolg
van de impliciete erkenning
van de staat Israël. Juist om
dat Israëlische leiders sterk af
wijzend gereageerd hebben op
het Saoedische compromis
plan, ligt evenmin een aan
vaarding door Syrië en de
PLO voor de hand.
Moeilijke stap
De moeilijke stap die de Israë
lische regering zou moeten
doen bij de aanvaarding van
het plan-Fahd is de erkenning,
dat er naast een Israëlisch ook
een Palestijns volk bestaat. En
juist dat hebben de Israëli's al
tijd ontkend. Erkenning van
de aanwezigheid van een Pa
lestijns volk impliceert het be
staan van Palestijns grondge
bied-en dit grondgebied ligt
precies binnen de grenzen van
de staat Israël, zoals de rege
ring-Begin die getrokken wil
zien.
Erkenning van het Palestijnse
volk en daarmee zijn verte
genwoordiger, de PLO, leidt
daarom niet alleen tot een be
perking van de Israëlische ter
ritoriale aanspraken, maar zal,
tevens tot een ingrijpend emo
tioneel probleem leiden. Im
mers, de vraag die direct ge
steld zal gaan worden na een
eventuele Israëlische erken
ning van het Palestijnse volk
is: hebben wij, Israëli's, de Pa
lestijnen uit hun huizen ver
dreven om zelf veilig te kun
nen wonen Dit probleem zul
len de Israëli's zo lang moge^
lijk voor zich uit schuiven.
Vandaar dat de regering-Begin
elk vredesvoorstel, dat de
rechten van de Palestijnen
opeist in ruil voor erkenning
van de staat Israël, negeert.
Een ontkenning waaraan ook
de voorafgaande Israëlische
regeringen zich schuldig heb
ben gemaakt. Dit verklaart
waarom er van de kant van de
Israëlische oppositionele Ar
beiderspartij zo weinig kritiek
is geleverd op de nederzettin
genpolitiek van premier Be
gin. Hij voert gewoon een be
leid uit ten aanzien van de
westelijke Jordaanoever,
Gazastrook en de Golanhoog
te, die door de Arbeiderspartij
ontwikkeld was.
Vrede-nu
In Israël bestaan weliswaar
partijen en groeperingen, die
ijveren voor een Israëlisch-Pa
lestijnse dialoog. In dit ver
band kunnen genoemd wor
den de communistische Ra-
kachpartij en de Vrede-Nu be
weging. Maar deze kritische
geluiden worden nog niet door
de meeste Israëli's gehoord.
Zolang in Israël de rechten
van de Palestijnen niet mas
saal erkend worden en er in
brede kring geen redelijk al
ternatief bestaat voor de ne
derzettingenpolitiek heeft pre
mier Begin voldoende ruimte
om zijn halsstarrige annexatie
plannen ten uitvoer te bren
gen. Premier Begin is zich
sterk bewust van deze ruimte
en laat zich derhalve niet lei
den door een tactisch en diplo
matiek optreden.
Bovendien worden de Israëli's
geleid door een man, die ge
traumatiseerd is door zijn er
varingen tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Een heel begrij
pelijke zaak, gezien de ver
schrikkingen die Begin als
jood heeft moeten doormaken.
Maar een politicus, die zich
laat leiden door zijn trauma's,
behoort geen premier te zijn.
Zo gauw in het politieke vak
emoties de boventoon gaan
voeren, gaat dit ten koste van
een realistisch kijk op zaken
en wordt maar al te gemakke
lijk naar het middel van
geweld gegrepen om idealen le
realiseren.
Vanuit deze optiek is voor Is
raël maar een toekomst: ver
der wegzakken in een politiek
isolement, waarbij het in toe
nemende mate vrienden van
zich zal vervreemden. Ver
standige politici proberen juist
bondgenootschappen te behou
den en nieuwe vriendschappe
lijke relaties te leggen.
RICK KERSJES
KAIRO Het Egyptische parlement heeft gisteren Israël opge
roepen zijn „ongeldige" besluit de Syrische Golanhoogte te an
nexeren te herroepen.
Het Israëlische besluit is beslist ongeldig, vormt een ernstig ge
vaar voor de pogingen om tot vrede en sleurt het gebied in een
ernstige situatie die de internationale vrede en stabiliteit be
dreigt, aldus de verklaring van het Egyptische parlement. „Deze
maatregel ondermijnt het vertrouwen dat nodig is voor alle par
tijen, die een algehele en rechtvaardige vrede in dit gebied wen
sen", zo staat verder in de verklaring. Ook de Egyptische presi
dent Moebarak noemde de Israëlische stap tot annexatie van de
G olanhoogte „onrechtmatig".
Ongeveer tweeduizend Syriërs hebben gisteren aan de grens
met Israël geprotesteerd tegen de inlijving van de Golanhoogte.
De menigte verzamelde zich bij een VN-post en schreeuwde
verwensingen naar Israëlische soldaten.
