weekpuzzel door dr. Pluizer postzegels oplossing uorige puzzel NR. 51 KRUISWOORDRAADSEL b m H H SE m 1 B m m m m_mm mj m~wrmjÊ ■s e m m m m m&mmm WETENSCHAPPEN DENKSPORTEN/HOBBY LEIDSE COURANT ZATERDAG 19 DECEMBER 1981 PAGljR' De prijswinnaars van puzzel 50 zijn: Mevr. J.C.E. Lovink, Fr. van Mierisstraat 17at 2316 AK Leiden. G.C. Vreeburg, Mgr. Bekkerstraat 59, 2223 AR Katwijk aan de Rijn. De prijzen worden binnen drie weken -per cheque toegestuurd. Horizontaal: 1 kledingstuk; 8 gefortu neerd; 9 lofdicht; 10 Europeaan; 12 r.-k. godsdienstoefening; 13 plaats In Friesland; 15 insekt; 17 telwoord; 18 lichaamsdeel; 19 identiteitsbewijs; 21 hoofddeksel; 23 zangstem; 24 onbezonnen; 26 korte kous; 28 veerkracht; 30 Russische munt; 32 telwoord; 34 plaatkieuwig weekdier; 36 punt bij cricket; 37 kaartspel; 39 hoofddeksel; 41 knaagdier; 42 gedwee, mak; 45 bak met gaatjes; 46 soort hond; 47 bloeimaand; 49 deel v.e.auto; 51 smalle weg; 53 appelsoort; 55 uit roep; 58 alom; 61 mannelijk dier; 62 vaartuig; 64 bittere vloeistof; 65 toiletartikel; 67 bergruimte; 68 zwemvogel; 69 uiting van gene genheid; 71 omslag voor papieren; 73 mannelijk beroep; 74 lichte stof; 75 kleur; 77 krijgsmacht; 79 klein paard; 80 Europese rivier; 82 plaag geest; 83 telwoord; 84 harde vrucht. Verticaal: 1 melodie; 2 persoonlijk vnw.; 3 vis; 4 plaats In Gelderland; 5 lang smal stuk; 6 klaar; 7 snoer v.e. hengel; 8 koraalbank; 11 Inge beeld meisje; 12 liturgisch hoofddek sel; 13 goedbloed; 14 oogholte; 16 graangewas; 17 insekt; 18 manier van zingen v.e. kanarie; 20 rekenkun dig vraagstuk; 22 watervlakte; 23 li chaamsdeel; 24 naaldboom; 25 vo gelsnavel; 27 deel v.e. tabakspijp; 29 bekende luchtvaartmij. (afk.); 31 Europeaan; 32 dwaas; 33 onder deel v.e. tennispartij; 35 tennisterm; 37 geestelijke; 38 handelskorting; 40 plechtige verklaring; 41 belemme ring (fig.); 43 anekdote; 44 mager; 48 Europeaan; 49 biljartstok; 50 soort hond; 51 langwerpig onder kussen; 52 huisbedekking; 54 deel van de hals; 55 bovendien; 56 lacune; 57 woonschip; 59 beroep; 60 jong schaap; 62 gymnastiektoestel; 63 tel woord; 66 dwaas; 67 raamscherm; 70 vreemde titel; 72 Argentijnse munt; 73 binnenste v.e. zaad; 74 me taal; 76 grove stof; 78 brandstof; 79 lidwoord; 81 windrichting (afk.); 83 en omstreken (afk.). Oplossingen onder vermelding van Puzzel 51 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van: Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. &de ield Een bekende speelwijze wordt in onderstaand spel gedemon streerd: de leider heeft een mogelijkheid zijn ontbrekende slag door middel van een snit te verkrijgen, maar hij weet zijn kansen te vergroten door zo wel in de dummy als in zijn ei gen hand een kleur te verwij deren (eliminatie) en daarna een tegenstander aan slag te brengen, die in de dubbele re nonce of in een vork moet spe len. In dit spel is tevens nog sprake van een gedeeltelijke eliminatie van een tweede kleur en er zal blijken dat het noodzakelijk is dit niet achter wege te laten. We zullen, vooral voor de min der geroutineerde spelers, het proces op de voet volgen. Noord opende met 1 schop pen, zuid antwoordde met drie schoppen en noord gaf de vierde. West vond niet de dodelijke klaveruitkomst, maar startte met troef. Zuid maakte de ba lans op en stelde terecht vast, V 106 o A 10 o A 9 6 4 AV72 ♦532 H 764 o V 8 5 *895 WO "v98" W U OHB z *H864 AHB97 B5 O 10732 103 dat hij een slag In harten en, bij niet te ongunstig zitsel, er toch ook nog twee in ruiten zou moeten verliezen. Als dat laatste juist is, dan maakt hij vijf schoppens, een harten, twee ruitens en een klaverslag. Dat zijn er negen en de tiende zou verkregen kunnen worden door een snit op klaverheer. Menigeen zou zich onmiddellijk op deze kans hebben gestort, Eliminatie maar er kan niet genoeg de aandacht op worden gevestigd dat zo'n snit helemaal geen haast heeft: wat goed zit blijft goed zitten en daarom moet zuid eerst eens kijken of er nog andere mogelijkheden zijn. Kent men de eliminatietech niek dan is het probleem niet moeilijk: zuid moet proberen west niet aan slag te laten ko men (want die kan dan alsnog klaveren spelen) en trachten oost aan slag te krijgen op het moment dat noord en zuid geen hartens meer hebben en oost geen ruiten meer. Oost moet dan klaveren spelen en de tiende slag komt automa tisch binnen. Belangrijk is ook nog dat in die situatie noord en zuid nog troef hebben, omdat anders het spelen in de dubbe le renonce geen effect sor teert. Zuid moet daarom eerst een aantal slagen afstaan alvo rens de troeven te trekken. De beste methode Is de eerste slag in de hand te nemen en harten na te spelen. Als west een kleine legt wordt In noord de 10 gelegd en oost is aan slag. Speelt west de heer, dan moet het aas worden gelegd en de 10 nagespeeld In de hoop dat de hartenhonneurs verdeeld zitten. Oost speelt het beste troef na, die in noord wordt genomen, waarna de twee rode azen worden geïn casseerd. Oost, die de dreiging voelt naderen, gooit op ruite naas de heer onder (in de hoop dat zijn partner de 10 (i.p.v. de 8) heeft, maar na nog een rondje troef en ruiten na moet hij de boer spelen, die west niet kan overnemen om dat dat zuid een extra ruitens lag geeft, zodat de klaversnit niet meer nodig is. De gewen ste eindfiguur is nu bereikt. Speelt oost harten, dan gooit zuid een klaveren af, troeft op tafel en geeft alleen nog een ruitenslag af. Zou oost de der de troef hebben gehad dan gaat dit feest niet door, maar dan is er nog steeds de kans dat klaverheer goed zit. door aiïinWjIJn B. J. Nuys Wiersma-Gantwarg (3) Voor de honderden toeschou wers die dagelijks de match tussen Wiersma en Gantwarg bezochten, was het natuurlijk jammer dat er maar twee keer een beslissing viel. Twee jaar geleden won Wiersma vier keer en Gantwarg twee keer. Beide matches eindigden der halve In 2218 voor Wiersma. Er hadden vorige maand in de tournee door Nederland meer partijen gewonnen moeten worden. Vele keren was vooral- Wiersma daar dichtbij, maar kundig verdedigen van de Wlt- Rus stelde een verbreking van het evenwicht uit tot de vijf tiende partij. Al in de eerste partij moest Gantwarg oppassen. Na zijn 4338 is de volgende cljfer- stand ontstaan. Zwart: 8, 12, 13, 15/20, 25; wit: 26/29, 31/35, 38, 44. Wiersma neemt nu met 42. 19-23 43. 28x19 13x24 een ideale hekstelling in, maar Gantwarg vindt een onts nappingsmogelijkheid. 44. 27- 21 16x27 45. 32x21 18-22 46. 21-16 22-27 47. 35-30! 24x35 48. 38-32 27x38 49. 33x42 20-24 50. 29x20 15x24 51. 26-21 17x26 52. 16-11 26-31 53. 11-6 12-18 54. 44-39 18-23 55. 6-1 en remise op voorstel van Wiers ma. De stand van het eerste dia gram is uit de tweede partij. Gantwarg heeft al een prima stand door de risico's die Wiersma wil nemen. Stap voor stap bouwt de zwartspeler zijn voordeel uit. 28. 18-22 29. 29x7 20x40 30. 45x34 2x11 31. 34-29 13-18 32. 38-32 27x38 33. 43x32 10-14 34. 49-43 14-20 35. 43-38 8-13 36. 32-28 20-24 37. 29x20 15x24 38. 28x17 11x22 39. 47-42 18-23 40. 37-32 22-27 41. 32x21 26x17 42. 39-34 6-11 43. 36-31 13-18 44. 34-30 25x34 45. 33-29 24x33 46. 38x40. Wit is in een zeer nadelige positie beland. De remisedraad Is erg dun. 46. 17-21 47. 40-34 18- 22 48. 31-26 21-27 49. 35-30 23- 28 50. 44-39 11-17 51. 39-33 28x39 52. 34x43 22-28 53. 43-39 27-32 54. 30-24 9-14 55. 39-34 28-33 56. 34-29 33-39 57. 29-23 39-44 58. 42-38 32x43 59. 24-19 14-20 60. 19-13 43-49 61. 13-9 44-50 62. 23-19 50-28 63. 19-13 28-14 64. 9-4 20-25 en remise op voorstel van Gantwarg. In plaats van 20-25 mocht Gantwarg niet 14-3 spelen om wit van een tweede dam af te houden, want dan speelt Wiersma natuurlijk 4-15 20-25 15-33. Het tweede diagram is uit de derde partij. Gantwarg speelde 36. 44-40 35x44 37. 39x50, waarna Wiersma op remise af ging: 37. 19-24 38. 28x30 (28x8 17x30 8-2 30-35) 17x39 39. 34x43 25x34 40. 38-33 11-17 41. 33-28 17-22 42. 28x17 21x12 43. 32-28 12-17 44. 50-44 3-9. Het klopt precies. 45. 43-39 34x43 46. 48x39. Nu Gantwarg de bedreigde voorpost afruilt, is de spanning geweken. 46. 15-20 47. 45-40 20-24 48. 40-34 18-22 49. 27x18 13x33 50. 39x28 16-21 51. 37-32, waarna Gantwarg Wiersma's remise- voorstel aanvaardt. Als eerste waarde uit de per manente serie postzegels met afbeelding van koningin Beatrix verscheen deze week j.l. een zegel van 65 cent. Deze eerste zegel maakt deel uit van een serie van elf zegels, die in de loop van 1982-1983 zullen worden uitgebracht. Het gaat hierbij om zegels van 75 ct., 85 ct.. 1,-, 1,30, 2,-. 3.-, 4,-, ƒ5.-, ƒ5,50 en ƒ6.25. Als de brieven volgend jaar met een zegel van 70 cent ge frankeerd moeten worden, zal ook die waarde wel niet lang op zich laten wachten. Het ontwerp van deze postze gel werd zoals bekend ver zorgd door Peter Struycken uit Gorinchem, die ook ditmaal weer gebruik heeft gemaakt van een computer. De foto, van NRC-fotograaf Vincent Mentzel, werd gedigitaliseerd, dat wil zeggen vertaald in pun ten. Daarnaast werd de grafi sche vormgever Gerard Unger gevraagd om de typografie van de zegels te verzorgen. Daar men er van uit gaat dat de nlsuwe permanente zegel ze ker zo'n vijftien twintig jaar op de postkantoren verkrijg baar zal zijn, zullen in de loop der jaren de nodige herdruk ken plaatsvinden. Bij het ont werp, zoals dat nu is vervaar- d.gd, Is men er zeker van dat een constante kwaliteit ge waarborgd is. De zegel, die nu verschijnt, is gedrukt In een kleur, afgeleid /an oranje, tw. grijsoranje. Het oortret is uitgevoerd in zwart. Al deze nieuwe permanente ze gels krijgen het formaat 20,8 x 25,3 mm., het kleine formaat van de zgn. a-kam. De zegels die in de komende maanden zullen verschijnen, krijgen de Nogmaals: de Beatrixzegel door L. Hofland Het toreneindspel Van alle eindspelen zijn de to reneindspelen het meest be drieglijk. Door de rechte gang van de toren lijken dit soort eindspelen vrij simpel, niets Is echter minder waar. Tot deze conclusie zal een ieder komen, die regelmatig dit soort eind spelen speelt of er een uitge breide studie van maakt. Voor de laatste categorie Is er vorige week een uitstekend boek verschenen van onze na tionale bondscoach Cor van Wijgerden (uitgeverij Het Spec trum. 24,50, verkrijgbaar bij Iedere boekhandel). Op syste matische wijze worden hierin diverse materiaalverhoudingen behandeld. De eerste twee hoofdstukken zijn gebaseerd op het werk van, de vorige maand overleden, prof. Euwe. Hierin zijn enkele uitvoerig geanalyseerde recente voor beelden aangebracht. Hiervan een voorbeeld, dat aantoont hoe moeilijk een simpel uit ziend eindspel, ook voor de sterkste spelers ter wereld, Is. Zie diagram 1: wit: Kg6,Te3,g3 zwart: Kd5,Th8 uit de partij Taimanov-Larsen 1970 Hoewel de zwarte koning twee lijnen Is afgesneden is de remi se voor zwart, bij analyse, Diagram 1. makkelijk binnen te haten. Zie hoe onhandig de grote Deen dit speelt: 1~Kd5-d4 Nog niet echt fout, maar makkelijker was remise te maken door 1..Tg8f 2.Kf6 (2.Kf7 Tg4l) Kd4! 3.Ta3 Ke4 4.Tc3 Tg4! nu kan wit op geen enkele manier met de g-pion opmarcheren; dit heet frontale verdediging. 2.T«3-a3 Kd4-e4 Nu moet zwart al bijzonder op zijn hoe de zijn, want 2..Tg8f verliest wegens 3.K17 Tg5 4.Kf6 Tg8 5.g4! en 2..Ke5 wegens 3.Ta5f Ke6 4.Kg7 en de g-pion rukt op. 3.g3-g4 Th8-g8t 4.Kg6-h5 Tg8-h8 5.Kh5-g5 Th8-g8f 6.Kg5-h4 Ke4-e5? Larsen mist hier zijn laatste remisekans, als hij op de hoogte was geweest Diagram 2. van horizontale afsnijding was hem dit zeker niet overkomen. Na 6..KI4! 7.Ta4f Kf3! 8.Kh5 (8.g5?? Th8mat) Th8t 9.Kg6 Tg8f 10.Kf5 Tf8t 11.Ke6 Tg8 Is het eenvoudig remise. Nu wordt de zwarte koning beslis send afgesneden. 7.Ta3-a6! Ke5-f4 Schaak geven helpt ook niet meer: 7..Th8t 8.Kg5 Tg8t 9.Kh5 Th8t 10.Th6 enz. 8.Ta6-f6t Kf4-e5 9.g4-g5 Zwart geeft het op. Uiteraard kan een schrijver van toreneindspelboeken niet om de standaardstellingen van grote onderzoekers, als Tar- rasch, Lasker, Grigorjev en Chéron, heen. De eigen in breng van v. Wijngaarden is. echter niet gering, getuige de diverse arbitragepartijen (dit F"l M I li r'" Diagram 3. zijn afgebroken stellingen, die naar de bondscoach worden gestuurd voor een beslissing) en de zeer recente voorbeel den (o.a. het fraaie eindspel uit de partij Karpov-Hort Wad- dinxveen '79). Aardig is het laatste hoofdstuk, waarin vele tactische wendin gen in het torenspel worden besproken. Probeert u de vol gende probleempjes eens: Zie diagram 2: wit: Kf2.Tg6,h7 zwart: Kh1,Th5,g7 wit speelt en wint. Zie diagram 3: wit: Kc2,Tg8,a2,b3 zwart: Kb4.Th4,a6,c3,h3 wit speelt en wint! Wat ik in dit boek mis zijn de eindspelen van toren tegen pionnen, welke m.i. zeker in een boek over toreneindspelen thuis horen. OPLOSSINGEN: diagram 2: 1.Tg6-g1f Niet goed is 1.Txg7 Th3 waarna wit niet meer verder kan komen. 1...Kh1-h2 2.Tg1-g2t Kh2-h1 Niet goed is 2..Kh3 3.Kg1! en 4.Th2t 3.Kf2-g3! Th5-g5f 3..TH6 4.h8D Txh8 5.Ta2 4.Kg3-f3 Tg5-f5t Na 4..Th4 5.Txg7 Kh2 6.Kg4 ontkomt zwart aan mat, maar niet aan 5.Kf3-g4 Tf5-f8 6.Kg4-g3 Tf8- h8 7.Tg2-a2 met ondekbaar mat. diagram 3: 1.Tg8-g5! Vanwege de slechte stand van de zwarte koning wint wit nu deze ogen schijnlijk verloren stelling. Zwart heeft drie mogelijkhe den: A 1...h3-h2 2.a2-a3t Kb4xa3 £.Tg5-a5t Ka3-b4 4.Ta5-a4| e i wit wint de toren. B 1„.Th4-d4 Dit om in boven staande variant de zwarte to ren met 4..Kc5 te kunnen dek- 2.a2-a3t Kb4xa3 3.Kc2xc3 met ma' of torenverlies. C :...Th4-h8 2.a2-a3f Kb4xa3 3.Tjj5-g4! met ondekbaar mat. kleuren lichtblauw, rose, gèel- groen, blauwviolet, blauwgrijs- groen, roodviolet en donker geel. Een aantal waarden wor den in rollen (tweezijdig ge tand) aangemaakt. In de afgelopen maanden zijn er heel wat kerstzegels over de filatelisten uitgestort. Klassie ke, mooie, interessante of so bere, zoals de twee Zweedse zegels. Naar onze smaak de leukste komen van Gibraltar, waar op 19 november een se rie van twee zegels werd uitge bracht. Voor de motieven op deze zegels maakte men ge bruik van tekeningen die door kinderen werden vervaardigd. Reeds in mei van dit jaar was een wedstrijd daartoe uitge schreven. leder van de deelne mers mocht drie werkstukken inzenden, waardoor de jury 95 ontwerpen moest beoordelen, afkomstig van 59 inzenders. De 14-jarige Peter Parody ver diende zijn prijs met de teke ning van een sneeuwman-brie venbus (55 p). De 17-jarige Clilve Torres bracht het kerst gebeuren in beeld door een groep kinderen die kerstliede ren zingen (15 p). Gelijk met deze kerstzegels verscheen op Gibraltar een ze gel in het kader van „Het Inter nationale Jaar der capten". Deze zegel kre^efc waarde van 14 p. en wer^ge worpen door A.G.Rymain deze zegel ziet men het g? van een kind met een fc_ langs zijn wang, tegen dfed tergrond van zijn eigen a et. Op 15 december kwam Marino een serie var kerstzegels in Deze zegels hebben eer de van L 200, L 300 en I De motieven zijn details,j men uit het werk van liaanse kunstschilder to Tisi Garofalo (1481- Garofalo heeft nog enk^ ren samengewerkt met roemde schilder Rafae vriend van Giorgione van 1509 tot 1511 in R< Rafael. Hij overleed vc blind in 1559. Het werk,| 'uit de details genor draagt de naam „De ding door de Drie Kor St. Bartholomews". „Met een fobie h( je niet te leren lev Met als thema „Kan angst worden bestreden heeft de Stichting Fobieclub Nederland een bijeenkomst gehouden voor mensen die aan een of andere fobie lijden. De organi satie had er duidelijk niet op gerekend dat zoveel mensen hun angst om naar een bijeen komst te gaan zouden over winnen, want het zaaltje in Centrum De Brink in Zwolle was hooguit berekend op twin tig bezoekers, terwijl er maar liefst vijftig kwamen opdagen. Dat was uiteraard niet de be doeling van de voorlichtings bijeenkomst die er juist op was gericht mensen suggesties aan de hand te doen die ertoe kun nen bijdragen dat ze van hun angst af komen. Fobie Is een merkwaardig ver schijnsel, waarin veel mensen die er geen last van hebben niet geloven, maar dat de pa tiënten onnoemelijk veel leed kan bezorgen. Ze voelen angst voor een bepaald voorwerp of voor een onbestemd iets. „Het kan beginnen met een spinne tje, een muis of een mug. Zo'n vrees lijkt onschuldig maar kan tot hele rare gedragingen lel den. Je vindt het zelf ook raar, dat je bang bent voor zoiets.' maar toch ga je zweten, trillen, trekken je spieren samen of je krijgt last van hartkloppingen, een droge keel of duizelingen. Om van die vervelende licha melijke reacties af te komen ga je de bron van je angst vermij den. Als je bijvoorbeeld last hebt van straatvrees, durf je geen boodschappen meer te doen, geen gebruik meer te maken van het openbaar ver voer, niet meer naar verjaarda gen. Je bent er met geen stok meer naar toe te krijgen. Er zijn ook verschijnselen waarbij de spanningen niet zo centraal staan, aldus de psy chotherapeut Visser uit Zwolle. „Zogenaamde dwangverschijn- selen waardoor je je gedwon gen voelt heel regelmatig be paalde handelingen uit te voe ren. Twintig keer de gaskraan controleren bijvoorbeeld, of steeds maar je h'anden was sen, op een bepaalde manier het thuis binnen komen. Her haal je dat patroon niet steeds opnieuw, dan doen zich weer vervelende spanningen voor. Je bloed gaat sneller stromen, je krijgt hartkloppingen en daardoor vormt zich weer een nieuwe angst: die voor een hartaanval". Volgens Visser raakt de fobie lijder in een soort vicieuze cir kel, hij maakt zich overstuur en dat gedrag heeft uiteraard zijn Invloed op de naaste familiele den. Het kan de oorzaak zijn van relatieproblemen en dat betekent nog meer spannin gen. Hyperventilatie Is een li chamelijke klacht die bij veel mensen met een fobie voor komt. In feit betekent het al leen dat men, door te snel of te diep in te ademen, te veel zuurstof naar binnen krijgt en dat er te veel koolzuur uit het lichaam verdwijnt. Vrij onschul dig, maar het kan heel verve lende gevolgen hebben: er vindt namelijk een storing plaats in de bloedcirculatie waardoor de hersenen een ver keerd signaal krijgen. Dat kan zich uiten in benauwdheid, een prop in de keel, kramp In han den en voeten, duizeligheid, het idee flauw te vallen of druk op de borst. En weer kan daar door een nieuwe fobie worden geboren. Uit angst die aanval len van hyperventilatie te krij gen durf je de straat niet meer op. Kortom je gaat proberen aanleidingen te vermijden. In ons land lijden zeker 140.000 mensen op de een of andere wijze aan een fobie. Fobieri die veel voorkomen zijn angst om de straat op te gaan, of zich In een nauwe ruimte te bevinden. Reizen, alleen zijn en blozen vormen voor eveneens een probleen blijkt uit een onderzoel het Instituut voor Multidi j naire Psychotherapie (IK j Amsterdam onder tweed» I cliënten. Over het algemeen kornet) gelijke fobieën meer vo? vrouwen dan bij mannen. meer mannen dan vrc I hebben last van sociale sten: zij zijn bang voor of bang om te falen. Het heel opvallend dat mano ker stotteren dan vrouw^i zijn echter minder bang dieren, met name voor k j spinnen en wespen, an waar vrouwen wel over k ji Uit het onderzoek blijk d dat vrouwen meer moeite j ben met alleen zijn dan nen. Zij zijn vaker dep» en hebben meer last va graine en hoofdpijn als i van spanningen. Na het ei den van een geliefde of f< lid rouwen mannen over 11 gemeen korter dan vroun i Het onderzoek laat ook eenkomsten tussen de i sexen zien. Zo blijkt dat evenveel mannen als vr< claustrofobie (engtevreesj ben en aan hyperventila i den. De klachten koman meest voor onder kanto» i winkelpersoneel, huisvr» en bij mensen die geen b hebben. Maatschaf werk(st)ers, zakenlieden, i genwoordigers en kunste i melden zich het minst b IMP aan voor hulp. Je hoeft niet te leren leve 1 een fobie, er kan wezenil aan wordep gedaan. Me< voor therapieën in ieder terecht bij de IMP'S i twaalf steden zijn te vi Ook kan men terecht I Stichting Fobieclub Nede Boumanlaan 84 te Wo telefoon 03480-12674 12826, waar men over adressen beschikt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 12