•lledig kamerdebat
;r zaak-Van Dijk
Uniser-directeuren niet
vrij met de feestdagen
chting van de Arbeid:loonmaatregel „inbreuk"
k
Nationale Ombudsman beëdigd
Soldaat richt
ravage aan en
pleegt zelfmoord
weer
p
INLAND
leidse courant
woensdag 16 december 1981 pagina 11
irer»:1500
incn
kvervoer
De werk-
liet sreekver-
•n bij minister
an Sotiale Za-
fkgele^enheid
p tafel gelegd
scheppen van
banen in let
>er. Die ban»n
S de werkg-
om de ve-
(dit jaar Z6
I te vangen ei
ieit van d
ning te verbe
Vervoersbonc
jsitief tegen
Geen subsidie
voor stoken van
huisbrandolie
DEN HAAG Minister Tcrlouw van
Economische Zaken is niet van plan
huishoudens die zijn aangewezen op
dure huisbrandolie, in plaats van aard
gas, financieel tegemoet te komen via
hogere huursubsidies of vermindering
van de btw. Terlouw vindt dat deze ge
zinnen gebruik moeten maken van de
bijdrage van gasdistributiebedrijven in»
de kosten van aansluiting. In Neder
land zijn ongeveer 125.000 tot 200.000
woningen niet aangesloten op het aard-
gasnet. Door de hoge kosten van huis
brandolie is het leven voor deze gezin
nen aanzienlijk duurder.
Soetendorp: Twee
Breda niet vrijlaten
EINDHOVEN Rabbijn Sc-
tendorp vindt dat „de tvpe
van Breda" niet mogen wr-
den vrijgelaten, om te voorb-
men dat zij in hun land wr-
den binnengehaald in en
sfeer van heldhaftigheid, bn
andere reden is de angst vor
het toenemend neo-nazisrmin
West-Duitsland. Als de bide
oorlogsmisdadigers juist nu
worden vrijgelaten, betefent
dit groot onrecht aan «11e
mensen die nog dagelijks lij
den onder de gevolgen va de
oorlog. De rabbijn heeff dit
gisteren gezegd op een bijen
komst in Eindhoven overdis-
criminatie en anti-semitisie.
Keizersnede
niet altijd nodig
GRONINGEN Stuit-
ligging bij een bevalling
is minder gevaarlijk
dan algemeen wordt
aangenomen. Een kei
zersnede wordt in der
gelijke gevallen vaak
zonder noodzaak uitge
voerd. Tot die conclu
sies komt mevrouw R.
Faber-Nijholt in een
proefschrift, waarop zij
vandaag promoveert tot
doctor in de geneeskun
de aan de universiteit
van Groningen. Bij
stuitligging bestond
vaak angst voor ver
hoogde sterftekans of
hersenbeschadiging.
Van Leijenhorst:
Geen aanklacht
tegen vuistslag
DEN HAAG Staatssecretaris
Van Leijenhorst van Binnenland
se Zaken zal geen aanklacht indie
nen tegen degene die hem maan
dagavond een vuistslag in het ge
zicht gaf. Het incident gebeurde
aan het begin van een symposium
in Amsterdam over de rechten
van buitenlanders. Van Leijen
horst die speciaal is belast met
het minderhedenbeleid, was ge
vraagd een lezing te houden. De
man die Leijenhorst de klap ver-
kocht was het naar verluidt niet
eens met het elitaire karakter van
het symposium.
W elzi jnswerkers
Amsterdam staken
AMSTERDAM Een groot deel van de Am
sterdamse jongeren- en welzijnswerkers en
medewerkers van instellingen voor maat
schappelijke dienstverlening hebben gisteren
niet gewerkt uit protest tegen de plannen van
de gemeente om te bezuinigen op sociaal-cul
turele voorzieningen. Dit heeft een woord
voerder van de initiatiefgroep „Geen zes pro
cent eraf, maar zes procent erbij" gisteren
meegedeeld. Door de bezuinigingen dreigen
veertig arbeidsplaatsen te vervallen en moet
een groot deel van het buurthuiswerk in Am
sterdam worden geschrapt. Het bekende cen
trum de Kosmos zal moeten sluiten en de eni
ge joodse instelling voor sociaal-cultureel
werk in Amsterdam verliest dan haar subsi
die, aldus de initiatiefgroep.
Horeca-eigenaren bij
alcoholmisbruik niet
strenger aanpakken
DEN HAAG Eigenaars van café's, hotels
en restaurants moeten na het rijden onder
invloed of het weigeren van een bloedproef
dezelfde straf krijgen als andere burgers.
Tot nu toe lopen zij het risico, wegens het
begaan van genoemde delicten, hun horeca-
vergunning kwijt te raken. De Tweede Ka
mer heeft gisteren met grote meerderheid
een VVD-motie aangenomen met het ver
zoek aan de regering, om uit de Drank-en
Horecawet de bepaling te verwijderen die
zegt dat horeca-exploitanten die binnen vijf
jaar meer dan eens worden veroordeeld we-
igens rijden onder invloed, of een bloedproef
hebben geweigerd, de bedrijfsvergunning
wordt ontnomen.
Van Dijk schrijven over zijn bekering'
Zes in Neer-
jde Zuidafrikaase
sen van miniter
jat hij nu ook ati-
schrijven over 2jn
Zolang hij net
laten zien hoe >ij
fatale proces is vr-
rdoor hij van en
tot het tegenove-
orden zijn huidije
j twijfelachtig, a-
dus de zes in ballingenschap
levende zwarten in een brief
aan de Tweede Kamer.
De schrijvers, die zich „om
Van Dijks taal te gebruiken"
betitelen als „stinkende kaf
fers, bastaarden, een mengsel
van ongelukkige gedegene
reerde mensen" zeggen
vreemd tegen de houding van
het parlement aan te kijken.
Zij herinneren aan de uit
spraak van wijlen premieï
Vorster, dat het christelijk na;
tionalisme in Zuid-Afrika eei
bondgenoot is van het natie
naal-socialisme. Dit zo zijndi
vragen de briefschrijvers zio
af waarom dan enerzijs
mr W. Aantjes indirect weJ
gedwongen tot aftreden, te-
wijl anderzijds het gedrag vn
drs C. van Dijk als een „onP-
zelheid" wordt afgedaan.
parlementaire re
dactie)
|AG De zaak-
l komt morgen
iweede keer uit-
in de Kamer,
ie voorzitter Van
i vroeg en ver-
isteren toestem-
i minister Van
ontwikkelingssa-
ing) en staatsse-
Van Leijenhorst
edenbeleid) te
ïlfcren. De laatste
acteur van het
-apenveld" in de
tig en zestig, toen
t daarin racisti-
rergoelijkende ar-
publiceerde over
•ika.
ïlijk was het de be
at beide bewindslie-
ts mondeling zouden
;n op van tevoren
ragen van Van der
mevrouw Van Es,
PSP. Nu wordt het
waaraan alle
n desgewenst kun-
Imen. Volgens Van
is daar gezien de
de zaak alle reden
idden vorige week
beschouwde ook de PSP de
zaak als afgedaan, nadat Van
Dijk tijdens de behandeling
van zijn begroting afstand had
genomen van zijn artikelen.
Maar nu er wederom onthul
lingen mogelijk bleken, meent
Van der Spek dat de minister
er beter aan zou doen op te
stappen. Hij zal daarover een
motie indienen. De PSP'er
verwijst naar kranteberichten
over artikelen uit 1960 en
1966, waarin Van Dijk nog
steeds (veel) begrip opbrengt
voor het systeem van apart
heid, en op berichten over het
ijveren van Van Dijk voor de
deelneming van Zuid-Afrika
aan de Paralympics in 1980 en
zijn strijd tegen de opzegging
van het Cultureel Akkoord-
van ons land met Zuid-Afrika
begin dit jaar.
Het Humanistisch Instituut
voor Ontwikkelingssamenwer
king (HIVOS) in Den Haag
heeft ervoor gezorgd dat Van
Djk opnieuw een prijs op het
gebied van de ontwikkelings
samenwerking niet heeft kun
nen uitreiken. Onlangs wei
gerde het IKON de Dick-
Scherpenzeelprijs in ontvangst
te nemen uit handen van de
minister. De humanisten over
handigden de Jaap van Praag-
prijs liever zelf (aan efl orga
nisatie uit Turkije), /olgens
directeur ir R.J. Enelhardt
wilde men voorkome» dat de
discussie over de perpon van
de minister betrok.'en zou
wordep bij de prijsiitreiking
of daarover een schduw zou
werpen. Het HlVOSwil geen
oordeel geven over /an Dijk,
voordat deze andemaal in het
parlement verartwoording
heeft afgelegd.
Een groep ontwkkelingswer-
kers is een actie legonnen, die
er uiteindelijk to« moet leiden
dat minister Van iijk aftreedt, i
In binnen- en buienland wor
den daartoe hardtekeningen
verzameld. De „verontruste
ontwkkelingswerlers", zoals i
de groep zich neemt, zeggen
zich in ernstige 'erlegenheid
gebracht te voelendoor de pu
blicaties van Van Lijk in 1958.
De actievoerders naken ook
het parlement ernstige verwij
ten. De Tweede Kaner zou de
zaak volledig onderschat heb
ben. De verontrustÉ ontwikke
lingswerkers menen dat het
ambt van ministei niet kan
worden bekleed door „iemand,
die op 28-jarige leeftijd als af
gestudeerd econoom de meest
dubieuze racistische uitlatin
gen doet".
De eerste nationale ombudsman, dr. J. Rang, is gisteren aan het begin van de Kamervergadering
officieel beëdigd. Rang wordt voor zes jaar benoemd en mag geen andere openbare betrekkingen
verrichten waaraan een vaste beloning is verbonden. Zijn salaris is dan ook riant: 13.373 gulden in
de maand. Rang zal met name klachten over „administratieve lichamen" in behandeling nemen.
Op de foto: alle aandacht van de Kamerleden, als Rang (I) de eed aflegt ten overstaan van voorzit
ter Dolman.
Ministers positief over politie bij Dodewaard
DEN HAAG De ministers
Van Thijn (Binnenlandse Za
ken) en De Ruiter (Justitie)
vinden dat de politie tijdens de
gewelddadige demonstratie bij
'de kerncentrale te Dodewaard
in september in het algemeen
liet buiten haar boekje is ge-
jaan. De bewindslieden tonen
illeen bedenkingen tegen het
gebruik van traangas door de
politie. Naar hun mening moe
ten er duidelijker voorschrif
ten komen voor het gebruik
van dit gas. Daar wordt inmid
dels al aan gewerkt. Zij schrij
ven dit in een nota over de ge
beurtenissen bij Dodewaard,
die zij op verzoek van de
Tweede Kamer hebben opge
steld. In januari zal de Tweede
Kamer over deze nota met de
ministers in debat gaan.
tegen woord igers van de deel
nemende actiegroepen duide
lijk gemaakt, waar de grenzen
van het toelaatbare zouden lig
gen. De demonstranten heb
ben deze grenzen echter over
schreden, onder andere door
bouwmaterialen mee te voeren
om blokkades op te richten.
Volgens Van Thijn en De Rui- Ook waren de demonstranten
ter hebben overheid en politie n>et als één groep aanspreek-
voorafgaande aan de demon- baar, een „wel zeer ver door-
stratie in gesprekken met ver- gevoerde basisdemocratie".
parlementaire re
dactie)
lAG Werkne-
fverkgevers uit de
van de Arbeid
iem in het afwij-
de door minister
(Sociale Zaken)
igde loonmaatre-
hebben in een
Den Uyl eens
iet onaanvaard
baar over de maatregel
uitgesproken.
De vakcentrales CNV en FNV
hebben in afzonderlijke brie
ven nog eens een soortgelijk
oordeel geveld. De Unie
BLHP, de vakbond voor
beambten, leidingevend en ho
ger personeel, zal tijdens de
komende cao-onderhandelin
gen zulke looneisen stellen,
dat de gevolgen van de loon
maatregel en van de verzwa
ring der sociale premies voor
de middengroepen ongedaan
worden gemaakt.
Volgens de sociale partners in
de Stichting van de Arbeid be
tekent de loonmaatregel op
nieuw een inbreuk in de con
tractsvrijheid van de cao-par
tijen, die niet in het belang ge
noemd kan worden van de
economie. Internationale ar-
beidsverdragen verzetten zich
eveneens tegen de maatregel,
menen werkgevers en werk
nemers.
De Stichting vindt het staats
rechtelijk onzorgvuldig dat de
Tweede Kamer vandaag al
over de loonmaatregel moet
spreken, terwijl de Eerste Ka
mer zich nog niet heeft uitge
sproken over de wet op grond
waarvan de maatregel wordt
genomen.
Tijdens de behandeling van de
verlenging van de loonwet in
de Senaat kwam er veel kri
tiek van CDA en VVD. Een
meerderheid van de Senaat
vindt de loonmaatregel veel te
nivellerend. Ondanks het feit
dat minister Den Uyl die stel
ling omdraaide door te bewe
ren dat het met de nivellering
de laatste jaren nog wel mee is
gevallen, zal het CDA vandaag
de verlenging van de loonwet
wel steunen. Woordvoerder
Van Dalen legde dit desge
vraagd uit door er op te wijzen
dat er verschil is tussen de
loonwet aan de ene kant en de
loonmaatregel anderzijds. Vol
gens Van Dalen is een loonwet
die ingrijpen mogelijk maakt
best nodig. Hij is het alleen
niet eens met de loonmaatre
gel, maar het beoordelen van
de loonmaatregel is een zaak
van de Tweede Kamer.
PANIEK IN NAVO-DEPOT:
HAVELTERBERG De 21-jarige Amerikaanse sol
daat Mark Powalisz uit Orlando heeft zich vorige week
bij de bewaking van het NAVO-depot Darp (een kerk
dorp van Havelte) met een miltrailleursalvo van het
leven beroofd. Voordat hij de hand aan zichzelf sloeg
bracht hij het veiligheidssysteem grote schade toe. Dit
heeft een woordvoerder van het depot vanmorgen be
vestigd. In Darp worden geregeld atoomkoppen opge
slagen.
Hoewel majoor Roos van het in Heidelberg gevestigde hoofd
kwartier van de Amerikaanse troepen in Europa het incident
niet ernstig wil noemen, beweren insiders dat de schietpartij tot
in Amerika voor grote ongerustheid heeft gezorgd. De soldaat,
een radio-onderhoudstechnicus, was uitvoerig „gecreend" voor
dat hij tot het depot werd toegelaten.
Inmiddels is een onderzoek ingesteld naar de achtergronden van
de zelfmoord. Volgens Roos worden daarbij alle maatregelen die
een herhaling kunnen voorkomen ernstig overwogen.
Matige tot
strenge vorst
DE BILT De afgelopen
nacht is de huidige koudegolf
tot een dieptepunt gekomen.
Op het vliegveld Leeuwarden
werd in de vroege ochtendu
ren een temperatuur geregi
streerd van -18 graden. Ook
voor de komende dagen ziet
het er nog niet naar uit dat er
spoedig einde zal komen aan
de nu heersende vorsttoestand.
Voor de komende nacht wordt
er rustig weer verwacht. De
temperaturen kunnen dan op
nieuw op veel plaatsentot on
geveer -10 graden of lager da
len. Daarbij kunnen plaatselijk
mistbanken ontstaan. Morgen
blijft het droog met opklarin
gen en blijven de temperatu
ren ook gedurende de middag
uren enkele graden onder nul.
De matig tot zwakke wind
komt dan uit het noordoosten.
De verdere vooruitzichten wij
zen op een voortduren van de
vorst. Nieuwe oceaandepres
sies zullen zich later vooral in
de richting van Frankrijk uit
breiden. Dat betekent voor ons
land een aanhoudende aan
voer van koude lucht vanuit1*
oost tot noordoost. Wel zullen
de minimumtemperaturen dan
door de toenemende wind wat
minder laag worden. Of het
door deze zuidelijke depressie
activiteit ook bij ons opnieuw
tot sneeuwval gaat komen, is
echter nog onzeker.
Weersgesteldheid v;
Amsterdam
Oe Bilt
Deelen
Eindhoven
Den Helder
Lh. R'dam
Vhssingen onbew.
Z--Limburg geh.bew.
Aberdeen onbew.
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
i gisteren
Max Ml
tamptei
12 O rr
16 0 it
18 On
Stockholm
Zurich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
Beiroet
Tel Aviv
Tunis
geh.bew.
5SECRETARIS
ER (CRM):
"Id,
Staatssecretaris H. de Boer (I) nam gièteren het eerste ecemplaar van het boek „Oud
en nieuw fascisme" in ontvangst van de heer B. v.d. Wal, directeur van de Anne
Frank-stichting.
>am „Juist
tijd, waarin meer
n de knel komen,
b moeten vechten
t gevaar van fas-
•oor allerlei ont-
gen van deze tijd,
ie die van econo-
ard, zullen men-
eerder verzetten
Lepen die als be-
voor het eigen
belang worden gezien".
Dit zei staatssecretaris H.
de Boer (CRM) gisteren
bij de presentatie van het
boek „Oud en nieuw fas-
tisme" in het Anne
Frank-huis in Amster
dam.
Volgens De Boer heeft de
overheid zo zijn eigen taak bij
de bestrijding van fascistische
tendensen. „De regering doet
er alles aan de meerderheid
van de bevolking bewust te wordt".
maken van haar verantwocr- Het boek, dat is samengesteld
delijkheid voor en solidarity door de Anne Frank Stichting,
met minderheden", zo voerle tracht het begrip „fascisme"
de bewindsman aan. Een puit voor een breed publiek duide-
dat voortdurende aandacit lijk en herkenbaar te maken,
verdient, zo meent De Bo<r,
omdat een democratie zichzdf
moeilijk kan beveiligen tegin
het fascisme. „De basisgedaci
te dat iedereen gelijkwaard/
is kan ertoe leiden dat de vdi
feliike stemmen een mindr
eid zo sterk overstemmen ld
deze niet meer gehort
„Oud en nieuw fascisme" ver
schijnt ter gelegenheid van de
25ste verjaardag van de Anne
Frank Stichting volgend jaar.
Het Anne Frank-huis aan de
Prinsengracht wordt jaarlijks
door ongeveer 400*000 mensen
bezocht.
BREDA De rechtbank
in Breda heeft de voorlo
pige hechtenis van de vijf
in een milieu-schandaal
verwikkelde directeuren
van het afvalbedrijf Uni-
ser in Moerdijk andermaal
niet willen opschorten. De
advocaten in het Uniser-
proces verzochten de
rechtbank gisteren de
verdachten tot na de
feestdagen op vrije voeten
te stellen. Als reden daar
voor voerden de raadslie
den aan dat het algemene
beeld van hun cliënten en
de publieke opinie in de
loop van het proces is ver
anderd. „Men ziet nu ook
wel in dat we hier niet te
maken hebben met gewe
tenloze lozers of een mi
lieu-maffia, zoals in het
begin nog werd beweerd",
aldus de advocaten.
De president van de recht
bank, mr L. van der Plas,
de getuigenverhoren niet in
een ander daglicht komen te
staan, zo zei de rechter.
Mr Van der Plas hield daar
mee overeind wat hij op de
eerste zittingsdagen ook al te
gen de advocaten had gezegd,
namelijk dat de rechtsorde in
Nederland zeer ernstig is ge
schokt door de wijze waarop
het bedrijf met zijn afvalstof
fen omsprong. Het doorverko
pen van chemische afvalpro-
dukten, die door Uniser moes
ten worden vernietigd, betrok
de rechter eveneens in zijn af
wijzing. De voormalige Uni
ser-directeuren staan terecht
voor een waslijst van economi
sche- en gewone strafdelicten,
waaronder het illegaal lozen
van chemisch afval, contract
breuk, valsheid in geschrifte
en het ontduiken van de mi
lieuwetten. De maximale straf
die zij hiervoor kunnen krij
gen is vijftien jaar.
„Onschuld"
Van de tientallen getuigen die
afgelopen werken door de
rechtbank werden verhoord,
zijn de meesten werkzaam in
meende daarentegen dat het de chemische industrie of ver
beeld van de ten laste gelegde bonden aan ministeries, met
milieu- en strafdelicten gedu
rende de behandeling van de
strafzaak steeds dezelfde is ge-
name aan dat van Volksge
zondheid en Milieuhygiëne.
De advocaten in het afval-
bleven. De schadelijkheid van schandaal menen nu juist op
de door Uniser tegen het mi- grond van de talrijke verkla-
lieu gerichte praktijken is door ringen die eerstgenoemden af
legden een argument te zien
voor de „onschuld" van hun
cliënten. Steeds wanneer de
betrokkenheid en afhankelijk
heid van de oliemaatschap
pijen met het Brabantse gifbe-
drijf ter sprake kwam, ver
zuchtten de raadslieden hoe
het toch mogelijk was dat al
leen Uniser voor de al dan niet
legale afvalverwerking moest
opdraaien. „Dit proces is de
katalysator geweest van de
maatschappelijke discussies die
nu op grote schaal over de mi
lieuvervuiling worden ge
voerd. Duidelijk is geworden
dat Uniser ook goede dingen
heeft gedaan. De industrie
kampte met grote afvalproble
men, Uniser loste die op. En
nam daarmee alle risico's op
zich", benadrukte de verdedi
ging ook gisteren weer.
Scheikundeles
De advocaten werden in hun
opvattingen gesteund door het
verhoor van de laatste getuige
van deze maand, de Amster
damse hoogleraar in de che
mie, prof. dr Otto Hötzinger.
Deze in Oostenrijk geboren
deskundige op het gebied van
de bio-chemie werd door de
advocaten en verdachte Mag
nus S., technisch directeur van
Uniser en opgeleid als labo
rant, een uren durend „schei-
kunde-examen" afgenomen
over de aard en werking van
giftige stoffen. Dat de hoogle
raar niet zonder .meer uit zijn
hoofd op alle vragen antwoord
kon geven, versterkte het idee
bij de verdediging dat dan ze
ker niet de verdachte zaken
lieden, ten tijde dat ze nog ac
tief waren in de chemie, er
veel van af konden weten.
„Het zou trouwens alleen maar
belastende kennis zijn ge
weest", merkte een van de
strafpleiters bij wijze van grap
op. Óf het gebrek aan kennis
over de in de Nederlandse op
pervlaktewateren geloosde
chemische afvalstoffen en de
handel daarin de Uniser-top
zal vrijpleiten, is in het nieuwe
jaar echter ter beoordeling aan
de rechtbank.
De Bredase rechtbank beëin
digde gisteren met de verkla
ringen van de hoogleraar een
lange serie getuigenverhoren.
Op maandag 4 januari, wordt
de rechtszaak voortgezet. Men
begint dan met het verhoren
van de vijf hoofdverdachten
in het Uniser-proces, wat in
totaal vijf dagen kan gaan du
ren. Op 18 en 19 januari houdt
officier van justitie, mr W.
Koops, zijn requisitoir. De ad
vocaten komen enkele dagen
later aan de beurt. Voor het
houden van hun pleidooien
zijn ten minste drie dagen uit
getrokken. De uitspraak van
de rechtbank volgt op maan
dag 15 februari.
PETER VIERING
