ottenbakkende Benedictijnen tonen
oortreffelijk monnikenwerk in gres
Provincie tegen dubbele
heffing voor Merenwijk
jvregiq
meente wil
atregelen om
ade aan panden
voorkomen
Winkelcentrum
Winkelhof
iharuQe...
ovinciale Vrouwenraad krijgt meer geld
Moties over kernwapens
weggestemd in provincie
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 11 DECEMBER 1981 PAGINA 5
(POSITIE IN LEIDEN TOT 2 JANUARI
moesten er met de
bijgesleept worden,
twee kleiende en
lekende paters van St.
ul. Straks staat u
•llicht hun glanzende
jdukten onder het
i^idelijke priëeltje met
°t strooien dak in de
ïgename atmosfeer van
Holiday Inn-se
lidome, even buiten
iden te bewonderen,
lar het schijnt daarbij
moeten blijven. De
nedictijnen van de Sint
ulus Abdij in
sterhout is het alleen
ar te doen om een
mere bekendheid aan
n kunstzinnige
tidenarbeid te geven;
vertrouwen meer op
H. Geest dan op de
rkoop.
ïdaar dat u tevergeefs
zoeken naar prijzen; er
it, tot 2 januari van het
gend jaar, ook geen pater
ist de waren die aanprijst,
chtingen verschaft of
Iers aanneemt. Geenszins,
in zal de schoonheid der
ren, schalen, potten en
jeers in zich op kunnen
nemen en daarna weer
vertrekken. Alleen een
uiterst vasthoudende
aspirant-koper mag op een
vervolg rekenen; zoals deze
week een Amerikaanse
dame die verontwaardigd
met haar traveler cheques
liep te zwaaien en per se wat
van die „eenlingen" wilde
kopen: „I don't take no for
an answer", nee was er voor
haar niet bij. Ze kreeg van
de Inn-directie het
telefoonnummer van de
paters in Oosterhout.
Het gaat om de expositie
„Gres" uit de pottenbakkerij
van de Sint Paulus-abdij,
een uitstalling van
handgedraaide unica, of
eenlingen, vervaardigd door
een paar eerwaarde
pottenbakkers die hun
draaiwerk verrichten aan de
Oosterhoutse Hoogstraat. Tot
even na Nieuwjaar te zien in
een hoekje van de overdekte
subtropische tuin van H. I.
Leiden. Fijn monnikenwerk
van biddende Benedictijnse
handen die ook artistiek met
klei om kunnen gaan en in
een erg mooi ambacht zijn
thuisgeraakt. Schalen,
vazen, groot en klein,
verstilde gevormde en
gebakken schoonheid,
gewrocht tussen de priem en
de andere kleine uren door,
tot aan de completen.
waarna Klaas Vaak ook de
abdijen komt aandoen. Want
pottenbakken is mooi, ook
voor de volgelingen van
Benedictus, maar onder het
koorgebed komen ook die
geprofeste handwerkers niet
uit.
De potterie van de
Oosterhoutse abdij is
ontstaan in 1970. Pater
Radher osb weet er alles van
en hij vertelt erover in
anonimiteit. „In 1965 was
namelijk een der paters van
onze abdij naar een
Benedictijner klooster in
midden-Frankrijk
vertrokken. In dat klooster
was een pottenbakkers-
atelier gevestigd. Die pater
leerde er het vak in al zijn
onderdelen kennen door vijf
jaar lang mee te werken. In
'70 keerde hij in Oosterhout
terug en daar richtte hij,
samen met een
medebroeder, een atelier
op". Pater Radher had zijn
stiel gevonden, timmerde er
niet mee aan de weg geen
patertje langs de kant dus
maar zijn vader abt en
overige overheden hadden
er niets op tegen als de
uitkomsten van deze
Benedictijnse bedrijvigheid
wat meer bekendheid
zouden krijgen. Zo kwam
een reizende expositie tot
stand, bevorderd door de
Bredase VVV.
Pater Radher: „Omdat in
Frankrijk hoofdzakelijk
kennis was gemaakt met de
zogeheten gres-klei, werd
ook in Oosterhout het atelier
feheel afgestemd op deze
leisoort. Gres heet in 't
Frans grès cerame, in 't
Duits Steinzeug, steentuig
zeg maar, in het Engels
stoneware. Het is een
meestal gekleurd ijzeraarden
deeg, dat door sintering van
zijn „biscuit" op hoge
temperatuur een half-glazige
breuk krijgt, en al of niet
kan worden bekleed
(ondoorzichtig). Welnu,
omdat deze klei een brand-
temperatuur vraagt van 1250
tot 1300 graden Celcius,
houdt zij het midden tussen
aardewerk dat tussen 900 tot
1100 gr. C. gebrand wordt en
het porcelein, dat op ca. 1400
gr. tot stand komt".
Het produkt van gres-klei
wordt in ons land ook gres
of steengoed genoemd. Als
gres op haar sinter-
temperatuur (ca. 1250 gr.)
gebakken wordt, heeft zij de
eigenschap niet poreus, maar
waterdicht te zijn, in
tegenstelling tot aardewerk
dat poreus blijft na het
branden, welk euvel men
dan opheft door het glazuur.
Gres wordt, vakkundig,
geglazuurd door de twee
monniken, maar niet om het
object waterdicht te maken,
slechts omwille van de
verfraaiing of de hygiëne.
Dit glazuur kan bij gres al op
de gedroogde klei worden
aangebracht, terwijl
aardewerk eerst gebrand,
dan weer geglazuurd en dan
weer gebrand moet worden.
Dit soort monnikenwerk zou
teveel van het goede en
trouwens overbodig zijn, bij
gres. Het moge
vanzelfsprekend zijn, dat,
vanwege de hogere
temperatuur, ook niet
gewerkt kan worden met de
in de handel zijnde glazuren
voor aardewerk.
Gres-klei komt slechts
spaarzaam voor, het is
zeldzaam als truffels, maar
was niettemin ook al bekend
bij de zeer oude Chinezen,
en zelfs nog vóór hun
beroemde porcelein. Pater
Radher: „De oudste Chinese
celadon-vazen, die uit graf-
opgravingen bekend zijn
geworden, zijn vazen van
gres, en worden „la
préporcelaine" genoemd.
Vooral in China heeft men
in de loop der eeuwen in
gres de allerschoonste
vormen ontwikkeld, met de
meest gevarieerde kleuren.
In Europa heeft de gres-klei
vooral zijn waarde gehad
voor de vervaardiging van
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
erg veel middeleeuwse
gebruiksvoorwerpen.
Speciaal het Rijngebied bij
Siegburg en Rriren heeft
veel aan ons werelddeel
geleverd. Men denke slechts
aan de zg. Jacoba-kannetjes
en de „baardman"-kruiken".
In Frankrijk, moeder van
vele schone kunsten, was
het vooral de streek rond
Bourges, de „Berry", waar
het pottenbakken met gres
tot op heden in gebruik is
gebleven. De pater vertelt
verder: „Op de daar
gebruikelijke stijl en vormen
hebben wij ons in
Oosterhout 't eerst
geïnspireerd, maar al zijn
benedictijnen geen
Chinezen, toch blijven ook
de edele vormen en kleuren
van het Chinese werk ons
steeds boeien. Hierdoor
vallen onze produkten
meestal wel onder het
klassieke of rustieke, het
landelijke genre".
Benedictijnen zingen Gods
lof, ook in Oosterhout, en
daarbij bakken ze potten.
Daarvoor mogen wij nu. op
onze beurt, hun lof zingen,
want de scheppingen van
deze monniken zijn niet
alleen voorbeeldig en tot in
onderdelen „uniek" (men
vindt geen tweede
exemplaar van het
tentoongestelde), men kan
ook, na lang aandringen lijkt
het wel, bijdragen in het
onderhoud van de
overwegend biddende,
menselijke en «derhalve
materiële vestiging, die
uiteindelijk ook niet louter
van de bezielend blazende
wind kan leven. Buiten de
expositietijd om, kan men
ook ter plaatse de eigen
Oosterhoutse benedictijnse
potterie-toonzaal bezoeken;
behalve 's zondags elke dag
van kwart over twee tot
kwart voor vijf, tot tegen de
vespers aan.
U is daar van
harte welkom. Even het
kanaal passeren, bij een
boerderijhek inrijden, langs
boerderij en boomgaard
tuffen, en dan sta je algauw
voor de gres van St> Paulus.
IN De gemeente is van plan verdergaande maatregelen
en om te voorkomen.dat door de uitvoering van werken
ontstaat aan particuliere panden. B en W hebben dit
oord op vragen van de vier grote raadsfracties. Het colle-
jg rit dat vooral de methode van werken meer op de omge-
fji oet worden afgestemd. Verder zou de voorlichting aan de
lenden moeten worden verbeterd.Bij de uitvoering van
lamheden in opdracht van de gemeente is de aannemer
ht op naam van de gemeente een verzekering af te slui-
anneer er als gevolg van de werkzaamheden schade ont-
an dit via deze verzekering worden vergoed. Hierbij is
lang dat, voordat de werkzaamheden aanvangen, van de
on d van de panden rapport is opgemaakt. Het eventuele
ri van schade wordt echter door de gemeente zoveel mo-
/asvoorkomen door tevoren verschillende adviesbureaus te
tgen.
rkzaamheden aan het Rapenburg en de Doelengracht ont-
e gemeente schadeclaims van zeventien bewoners. Tot op
,jit is één claim afgehandeld, de andere zullen spoedig vol-
at dit nogal lang heeft geduurd, komt volgens de gemeen-
at er enige onduidelijkheid was over de vraag in hoever-
schade voorkomen had kunnen worden. De afhandeling
voorkomen van schade wordt in het algemeen echter be
diend geacht. Sinds kort wordt bij de uitvoering van ingrij-
werken vooraf rapport opgemaakt over de toestand van
nentale panden in de omgeving.
met altijd
goed winkelweer
bijvoorbeeld.
Inkopen doen in winkelcentrum
Winkelhoi is overdekt winkelen met
airconditioning geregeld klimaat,
'9 zomers lekker koel en 's winters
behaaglijk, dus altijd goed winkelw«
Maak van winkelen een
'middagje uit' in hét winkelcentrum
bij u in de buurt ruim 50 zaken
binnen handbereik, waar u al uw
nkopen kunt doen in een gezellige
iedere dinsdag e
ijsbewust winkelen met tal v
iedkope aanbredingen.
09 00 lot 21 00 uui
WINKELCENTRUM
WINKELHOF
T.FTrranQRP'
'OI
iAIHAAG De provinciale vrouwenraad krijgt meer geld.
het gevolg van een gisteren door provinciale staten van
illand aangenomen motie.
is ondertekend door CDA en VVD. Zij betoogden, dat
iwenraad jarenlang financieel achtergesteld is" en een
ie achterstand" moet inhalen. Officieel zegt de motie dat
iwenraad het geld moet krijgen dat men nodig heeft om
te maken". (Dat zou veel meer zijn dan men
nu krijgt. PvdA, D'66 en de PPR vonden de motie voorbarig. Zij
loopt volgens woordvoerders van deze partijen vooruit op een
discussie over de verdeling van het geld voor de vrouwenraad.
De PPR beklemtoonde nog, dat het geven van geld aan de vrou
wenraad nu niet juist is, omdat nog moet worden bekeken, of de
staten de vrouwenraad in de totale prioriteitstelling een bepaal
de voorrang geven.
ONTPOLDERING OMSTREDEN GEBIED NABIJ
LEIDEN/DEN HAAG
415 Huiseigenaren in de
Leidse Merenwijk zijn
binnenkort waarschijnlijk
van de dubbele heffing
van onroerendgoedbelas-
ting én polderlasten ver
lost.
Dat is een gevolg van het aan
nemen van de motie-Wessel
(D'66) door provinciale staten
van Zuid-Holland. Mogelijkhe-
.den van ontpoldering van de
Merenwijk worden, aldus de
motie, in overleg met Leiden
en het waterschap De Oude
Veenen „ernstig onderzocht".
De motie is een gevolg van
een conflict tussen de gemeen
te Leiden en het waterschap
de Oude Veenen over de Me
renwijk. Een partje van de
Merenwijk maakt officieel
deel uit van het waterschap
De Oude Veenen (de voorma
lige Broek- en Simontjespol-
der). De gemeente Leiden
heeft een deel van de taken
van het polderbestuur overge
nomen, toen met de bouw van
de wijk werd begonnen. Met
het bestuur van de toen nog
Broek- en Simontjespolder
werd afgesproken, dat het ge
bied ontpolderd zou worden.
De ontpoldering is echter niet
doorgegaan. De polder kwam
later onder bestuur van het
waterschap te staan. Dit be
stuur achtte zich niet gebon
den aan afspraken, die voor
zijn tijd door het bestuur van
de Broek- en Simontjespolder
zijn gemaakt. Zodoende beta
len de bewoners van de Me
renwijk zowel polderlasten
van bijna honderd gulden per
jaar (aan het waterschap) als
onroerendgoedbelasting (aan
de gemeente). Een dubbele
heffing dus.
Volgens de motie-Wessel staan
tegenover de heffing van het
waterschap geen adequate
prestaties. In de motie wordt
de huidige situatie „onaan
vaardbaar" genoemd. Andere
argumenten voor ontpoldering
zijn, aldus de motie, dat de Me
renwijk zijn oorspronkelijk
agrarisch karakter verloren
heeft. „Door bebouwing heeft
de waterstaatkundige situatie
in de Merenwijk „drastisch ge
wijzigd". En: „Tussen het
voormalige polderbestuur en B
en W van Leiden bestond in
beginsel al overeenstemming
over de ontpoldering".
Leids transport
naar Polen
LEIDEN Zes volbeladen
voertuigen zullen morgen
ochtend om acht uur vanaf
de Leidse Vondellaan ver
trekken voor een tweede
transport naar het Poolse To-
run.
De vrachtwagen en vijf bestel
busjes transporteren medicij
nen, babyvoeding, kleding,
zeep, voedselpaketten, ver
bandmiddelen en watten. Dit
keer zal ook een apotheker de
reis meemaken om in Polen
tekst en uitleg te geven bij de
meegestuurde medicijnen. Het
gezelschap bestaat behalve uit
leden van het dagelijks be
stuur van de Stichting Regio
Leiden Helpt Polen, ook uit
het Leiderdorpse raadslid A.
Tieken.
DEN HAAG Provinciale
staten van Zuid-Holland heb
ben gisteren twee moties over
kernwapens weggestemd.
Een CDA-motie waarin ge
steld werd „dat er nu geen
nieuwe kernwapens in Neder
land mogen worden opgesteld!'
werd door alle andere partijen
afgestemd. Uitslag: 22 voor, 54
tegen. VVD, SGP en drie
D'66-ers stemden tegen omdat
de beslissing over het al of niet
plaatsen van kernwapens geen
provinciale aangelegenheid is.
De PvdA, de twee andere
D'66-ers en de PPR omdat in
de motie staat „nu" en „nieu
we". Men wil nooit kernwa
pens in Nederland plaatsen en
ook de al aanwezige atoomwa
pens weg hebben. Een PPR-
motie aanzienlijk verstrek
kender dan die van het CDA
waarin wordt verwoord,
„dat de opslag van nucleaire
wapens in de provincie Zuid-
Holland ongewenst is" kreeg
de PvdA, de PPR en de twee
D'66-leden mee. Uitslag: 36
voor, 41 tegen. De VVD, drie
democraten en de SGP stem
den tegen omdat het geen pro
vinciale zaak is. Het CDA om
dat het karakter van de motie
volgens de partij „eenzijdig" is
en ook omdat men de motie
strijdig vindt met het landelijk
beleid.
Gedeputeerde Staten (4
PvdA-ers. 2 CDA en 2 VVD)
waren 'optimaal' verdeeld
over de atoomwapens en
brachten geen advies uit aan
de statenleden. Dat werd door
de VVD-woordvoerder „te
genvallend" genoemd.
