TASS: Solidariteit bedreigt
van Sovjet-Unie
Kamerleden op bres
voor joden in SU
Spanje uitgenodigd tot
NAV O-lidmaatschap
Nieuwe scheuring dreigt in Britse Labourpartij
Amnesty
protesteert tegen
verdwijningen
ussisch voorstellen
mogelijk proefballon'
PAPANDREOU ALS
HELD ONTHAALD
fITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 11 DECEMBER 1981 PAGINA 13
VERMAAKT ZIJN
ID AAN CHRISTUS
)EN De Engelsman Ernest Dig-
die in het gebied van Portsmouth in
ff euze afzondering leefde en vier jaar
'en overleed, heeft volgens het dag-
The Guardian", al zijn geld (1,25
.n gulden) vermaakt aan Jezus
;tus, opdat het hem bij een eventuele
keer aan niets zou ontbreken. De be-
tigde moet volgens een bij een verze
ndmaatschappij opgesteld contract
;n tachtig jaar op aarde terugkeren
i innen bewijzen, dat hij inderdaad Je-
s. Als de terugkeer in de komende
tig jaar zou zijn, moet het bedrag met
j worden verhoogd. Twee personen
en inmiddels al het geld opgeëist, te-
*efs. Getracht wordt om de familie
{en verzekering te laten profiteren
'de nalatenschap.
OPEC nog niet eens
over olieprijs
ABOE DHABI De vertegenwoordi
gers van de landen van de OPEC
(Oganisatie van Olie Exporterende
Landen) konden het gisteravond nog
niet eens worden over de prijzen van
lichte ruwe olie. De OPEC-ministers
bespreken een voorstel van de minis
terraad van de OPEC om de olieprijs
tot eind 1982 vast te stellen op 34 dol
lar per vat van 159 liter.
Vooral Algerije, Libië en Nigeria wa
ren het nog niet eens met de voorstel
len, die andere OPEC-landen hadden
gedaan om het kwaliteitsverschil van
olie uit Afrika en olie uit de landen
rond de Perzische Golf in de prijzen
tot uiting te laten komen. Vandaag
zetten de OPEC-ministers hun be
sprekingen in Aboe Dhabi voort.
Medewerker Reagan
verdacht van contact
met onderwereld
WASHINGTON Het Ameri-
kaanse ministerie van justitie is
een onderzoek begonnen naar
de minister van arbeid, Ray
mond Donovan. Het is het
tweede onderzoek naar een
naaste medewerker van presi
dent Reagan. Over het onder
zoek naar Donovan werden gis
teren nog geen bijzonderheden
bekend gemaakt.
Bij de benoeming van Donovan
kwamen tijdens de hoorzitting
in het Congres reeds geruchten
naar voren, dat zijn firma-een
aannemersbedrijf in de staat
New Yersey-betrekkingen heeft
onderhouden met de maffia.
Kans voor een Kind:
nieuwe actie Unicef
DEN HAAG Unicef, het kinderfonds van de
Verenigde Naties, is vanmorgen onder het mot
to „Kans voor een Kind" een actie begonnen
voor de kinderen in de armste gebieden. Doel is
door middel van jaarlijkse giften de levensom
standigheden van kinderen in de derde wereld
te verbeteren. Volgens Unicef neemt de kin
dersterfte in de armste gebieden weer toe. De
actie wordt gevoerd naar aanleiding van de op
richting van Unicef, 35 jaar geleden.
Tegen betaling van 13,50 per maand kan ie
dereen symbolisch een kind helpen aan
de voedsel, onderwijs en medische zorg. Met
het geld worden in eerste instantie Unicef-pro-
jecten (medische diensten, gezondheidscentra)
betaald voor kinderen in Zuid-Soedan. Voor la
ter staan ook andere projecten op stapel.
Spaanse leger ontslaat
vijf ondertekenaars
van rechts manifest
MADRID De generale staf van het
Spaanse leger heeft gisteren vijf kapiteins
ontslagen omdat ze het afgelopen weekein
de een tegen de regering gericht manifest
hadden ondertekend. Het manifest, dat ge
steund werd door 100 officieren, zegde steun
toe aan de militairen die negen maanden
geleden een staatsgreep op touw hadden ge
zet. Alle ondertekenaars van het manifest
hebben huisarrest gekregen. Onder de uit
hun functie ontheven kapiteins bevindt zich
Bias Pinar Gutierrez, de zoon van de enige
man uit het ultra-rechtse kamp die in het
parlement is vertegenwoordigd.
Schoondochter Sacharov
mag naar VS
MOSKOU Russische emigratiefunctiona
rissen hebben vanmorgen Liza Aleksejewa,
de schoondochter van de Russische dissident
Andrei Sacharov, formeel toestemming ge
geven om naar de Verenigde Staten te ver
trekken. Zij krijgt maandag haar uitreisvi
sum. Ook mag zij naar Gorki waar Sacharov
in ballingschap leeft. Liza zou vanmiddag
naar Gorki gaan. De autoriteiten zeggen dat
Sacharov, nu hij twee dagen geleden zijn
hongerstaking heeft opgegeven, voldoende
is hersteld om bezoek te ontvangen.
Sacharov ging op 22 november in honger
staking om te bereiken dat Liza Aleksejewa
naar haar man in de VS mocht vertrekken.
De autoriteiten erkenden echter het huwe
lijk niet dat bij afwezigheid van de zoon van
het echtpaar Sacharov in de zomer werd ge
sloten.
5KOU Het Russi-
persbureau TASS
1 t gisteren in haar
ste aanval op Solida-
sinds afgelopen zo
de onafhankelijke
[jond ervan beschul-
te streven naar de
erwerping van rege-
en parlement in Po-
De contrarevolutio-
e krachten in Polen
>reden het front van
openlijke strijd tegen
de communistische partij,
zo schreef TASS, die de si
tuatie in Polen kritiek
noemde.
TASS beschuldigde Solidari
teit ervan afgezanten naar het
zuiden van Polen te sturen om
tegen de regering en tegen de
Sovjet-Unie gerichte docu
menten te verspreiden. „Te
zelfdertijd worden de aanval
len op de bondgenootschappen
van Polen opgevoerd en wor
den eisen gesteld tot terug
trekking van Polen" uit het
Warschau-Pact en de Come
con. Volgens TASS wordt
hiermee de veiligheid van de
Sovjet-Unie bedreigd. In veel
streken in Polen is een sta
kingsbereidheid afgekondigd.
Daartoe organiseren plaatselij
ke afdelingen van Solidariteit
commando-eenheden van 250
a 300 man in de bedrijven.
Volgens TASS is er ook sprake
van diefstal van wapens en
explosieven uit opslagplaatsen
van de staat. TASS maakte
voorts melding van pamflet
ten, waarin 20 december
wordt aangekondigd als de
„zondag om de communisti
sche partij te verpletteren". De
leider van de afdeling Mazow-
se van Solidariteit zou volgens
TASS hebben gezegd dat er
plannen zijn om 17 december
de gebouwen van de Poolse
radio en televisie over te ne
men.
De leider van Solidariteit,
Lech walesa, heeft gisteren in
Gdansk verklaard,dat de vak
bond de confrontatie met de
Poolse autoriteiten wil vermij
den, maar dat Solidariteit
„geen stap meer terug kan
doen". Walesa is in Gdansk
met het dagelijkse bestuur van
Solidariteit bijeen om zich te
beraden over mogelijke stap
pen tegen het dreigende sta
kingsverbod van de regering
en tegen de toegenomen kri
tiek in de media op de onaf
hankelijke vakbond. Vandaag
vergadert de nationale com
missie van Solidariteit over
deze zaken. Solidariteit streeft
niet naar een „gewapende"
confrontatie, aldus Walesa,
omdat stakingen het enige wa
pen zijn.
t kamerlid Harry van den Bergh (PvdA) belt aan bij de Argentijnse ambassade aan de
agse Javatraat.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Meer dan tweeduizend mensen trot
seerden gistermiddag in Den Haag sneeuw en koude
om tijdens een demonstratieve tocht langs de ambassa
des van Marokko, Brazilië, Uruguay, Argentinië, Indo
nesië, Chili, de Filippijnen, Mexico en Zaïre te protes
teren tegen de schending van de mensenrechten. De
demonstratie, georganiseerd door Amnesty Internatio
nal ter gelegenheid van de gisteren gehouden interna
tionale Dag van de Mensenrechten, stond dit jaar bij
zonder in het teken van de vele verdwijningen van
mensen in een groot aantal landen.
Zes ambassadeurs waren bereid een kleine Amnesty-
delegatie te ontvangen, alleen die van Argentinië, In
donesië en Uruguay hielden hun deuren gesloten. De
Chileense ambassadeur beloofde Amnesty over twee
weken antwoord te geven op de vraag waar twee in
zijn land verdwenen personen zijn gebleven. Op de
stoep van alle negen ambassades werd door een groep
betogers gedurende bijna twee uur een stille demon
stratie gehouden. Aan de optocht langs de ambassades
ging een korte bijeenkomst in de Haagse Kloosterkerk
vooraf. Het kamerlid Harry van den Bergh ging in een
toespraak in op het begrip verdwijning het plots
klaps spoorloos verdwijnen van tegenstanders van een
bepaald regime waartegen Amnesty verleden
maand een wereldwijde campagne begon. Verder con
stateerde Van den Bergh, tot zijn ongenoegen, een ver
slapping van de aandacht voor de mensenrechten. „Als
wij niet spreken, zal het grote stilzwijgen over de men
senrechten niet lang op zich laten wachten", aldus Van
den Bergh.
RINKHORST:
ervolg van de voorpagina)
r Beek was ook verrast
or de opvatting van Af-
asjev dat alle midden-
ïge-afstands-wapens in
»nève op de onderhan-
lingstafel moeten ko-
n, dus ook de Russische
ckfire-bommenwer-
rs. Ter Beek zag in een
ander een verdere „op-
ïuiving" van het Sovjet-
andpunt. Aanvankelijk
lden de Russen immers
lemaal niet over de
Domwapens in Europa
iderhandelen, zolang de
WO zijn plaatsingsbe-
lit aangaande kruis- en
irshing-raketten niet
d ingetrokken. Intussen
„Genève" begonnen,
ift Sowjet-president
tezjnjev in Bonn aange-
jden om op voorhand
n aantal en bij een ak-
ord enkele honderden
issische kernraketten te
rwijderen en thans
aat men in Moskou over
ernietigen" van SS-20
ietten en over een
'eede nul-optie.
uitspraken van de Pravda-
öofdredacteur, die giste-
n in Moskou door D'66 frac-
ileider Brinkhorst als een
„mogelijke proefballon" wer
den gekenschetst verster
ken ook de indruk dat Moskou
in Genève bereid is tot traps
gewijze onderhandelingen. Af-
anasjev deelde de Nederlandse
gasten mee dat de dubbele
Russische nul-optie vier on
derdelen bevat: een „bevrie
zing" van het aantal land-ra
ketten; een maximale vermin
dering daarvan; alle overige
kernwapens die Europa kun
nen treffen bespreken; ook
daar de volledige afschaffing
bereiken.
Hoe deze „volgorde" zich laat
verenigen met de Russische
opvatting dat de SS-20 vooral
noodzakelijk is als tegenwicht
tegen de in Europese wateren
gestationeerde Amerikaanse
atoomonderzeeëers, is een van
de vragen waarop de Neder
landse parlementaire delegatie
vandaag een antwoord zal zoe
ken. „Landraketten weg, ter
wijl zeeraketten blijven, is
voor de Russen geheel onaan
vaardbaar", zo zei CDA-frac-
tie-voorzitter Lubbers gistera
vond. Hij vroeg zich daarom af
of deelakkoorden in Genève
mogelijk zijn. Zo niet, dan kan
de tweede nul-optie van Mos
kou eerder een complicatie be
tekenen in de onderhandelin
gen.
De leider van de parlementai
re delegatie, het kamerlid mr.
J. Schol ten, had de indruk dat
de Sovjets oprecht op vermin
dering van de bewapening uit
zijn.
(Van onze speciale verslagge
ver Mare de Koninck)
MOSKOU In alle con
tacten met hun Russische,
gesprekspartners stelt de
groep Nederlandse Ka
merleden die tot zondaga
vond in Moskou is, de
kwestie van de mensen
rechten in de Sovjet-unie
aan de orde.
„Wij benadrukken hier tel
kens hoezeer wij hechten aan
gewaarborgde vrijheden van
meningsuiting, van godsdienst
en van het vrije verkeer van
personen", aldus delegatie
voorzitter mr. J. Scholten
(CDA). „We pleiten voor een
royaal uitreisbeleid voor de jo
den in de Sovjet-unie en voor
mogelijkheden om hun cultuur
te beleven. Alles wat rabbijn
Soetendorp ons had gevraagd
voor ons vertrek hierheen
hebben we zeer duidelijk aan
de orde gesteld"," aldus mr.
Scholten.
De reacties van de Kremli-
n-autoriteiten leden van het
centraal comité van de Com
munistische Partij en van de
Opperste Sowjet bleven
echter formeel en ontwijkend.
Mr. Scholten zal namens de
gehele Nederlandse commissie
(onder wie de fractieleiders
Lubbers (CDA), Meijer (PvdA)
en Brinkhorst (D'66) ook
het lot van een aantal indivi
duele Russische joden en dissi
denten ter sprake brengen in
de hoop dat een dergelijke
aanpak meer concreet succes
kan hebben. Tot zover onze
correspondent.
In de Sovjet-Unie werd giste
ren de door de VN uitgeroe
pen dag van de mensenrech
ten gevierd. In de pers werden
de prestaties van de socialisti
sche staat breed uitgemeten.
Niettemin werden op het Rode
Plein in Moskou 30 mensden
opgepakt die demonstreerden
tegen de schending van men
senrechten.
Canetti en
Hartling bekroond
STOCKHOLM, OSLO In
Stockholm werd gisteren de
Nobelprijs voor de letterkunde
uitgereikt. De 76-jarige kosmo
politische in het Duits schrij
vende auteur Elias Canetti,
(zie bijgaande foto) kreeg de
Nobelprijs voor de letterkun
de. De Zweedse prinses
Christina leidde Canetti naar
het banket dat aan de eigenlij
ke uitreiking vooraf ging. In
zijn dankwoord bedankte Ca
netti in de eerste plaats een
aantal andere schrijvers, waar
onder Kafka en Musil, die gro
te invloed op hem hebben ge
had. Naast vervreemding
speelt in het werk van Canetti
de strijd tegen het fascisme
een prominente rol.
In Oslo nam de Hoge VN-
Commissaris voor de Vluchte
lingen, de Deen Poul Hartling,
de Nobelprijs voor de vrede in
ontvangst. Hartling zei het
geld van de prijs dat voor
alle winnaars een miljoen
Zweedse kronen bedraagt (on
geveer 450.000 gulden) te
bestemmen voor de gehandi
capte vluchtelingen.
Minister Van der Stoel van buitenlandse zaken (PvdA) ondertekent op de vergadering van NAVO-
ministers in Brussel het protocol voor de toetreding van Spanje tot de NAVO.
BRUSSEL De Spaanse
regering heeft gisteren
van de vijftien NAVO-
'landen een officiële uitno
diging gekregen, toe te
treden tot het bondge
nootschap. De ministers
van Buitenlandse Zaken
uit de NAVO onderteken
den gisteren in een cere
moniële sfeer een „proto
col van toetreding", waar
in genoemde uitnodiging
is vervat. Spanje zal echter
pas daadwerkelijk NAVO-
lid worden als de parle
menten van de huidige
lidstaten het protocol van
toetreding hebben goed
gekeurd.
De Nederlandse minister Van
der Stoel (Buitenlandse Zaken)
verklaarde na de onderteke
ning nadrukkelijk, dat de toe
treding van Spanje niet door
■mag gaan als ondemocratische
tendensen in Spanje weer de
overhand zouden krijgen. „Ne
derland heeft het protocol
mede ondertekend omdat een
weigering van de NAVO,
Spanje als lid toe te laten, een
slag zal zijn voor de Spaanse
nationale trots. Dat zou dan
juist door extreem rechts kun
nen worden uitgebuit", aldus
de minister.
Van der Stoel heeft zijn colle
ga's van Buitenlandse Zaken
gisteren officieel meegedeeld,
dat Nederland dit jaar geen
beslissing neemt over de plaat
sing van kruisraketten. Deze
mededeling is voor kennisge
ving aangenomen. Er is niet
verder over gediscussiëerd.
Wel heeft Van der Stoel van
zijn collega's te horen gekre
gen dat Nederland het NAVO-
besluit uit 1979 tot produktie
van 572 nieuwe kernraketten
als grondslag dient te beschou
wen voor de onderhandelin
gen tussen Amerika en Rus
land die nu in Genève aan de
gang zijn. De Amerikaanse on
derhandelaar Paul Nitze heeft
de ministers van Buitenlandse
Zaken gisteren verslag uitge
bracht van de stand van zaken
bij de onderhandelingen. Vol
gens Nitze verkeren de be
sprekingen nog steeds in een
fase van wederzijds „aftasten".
De problemen met Grieken
land (dat van NAVO-partner
Turkije een garantie had
geëist geen aanval op Grieken
land te doen) zijn gisteren in
de NAVO-raad officieel niet
meer aan de orde geweest. Mi
nister Van der Stoel sloot ech
ter niet uit dat de Griekse de
legatie vandaag opnieuw voor
problemen zou zorgen bij het
opstellen van de slotverklaring
van de ministers van Buiten
landse Zaken.
Van der Stoel heeft in een af
zonderlijk gesprek met zijn
Turkse ambtgenoot Turkmen
de Nederlandse bezorgdheid
geuit over de schending van
de mensenrechten door de
Turkse militaire junta. Turk-
men heeft Van der Stoel be
loofd, dat er spoedig een nieu
we Turkse grondwet zal ko
men, waarna op democratische
wijze verkiezingen zullen wor
den gehouden. Over het grote
aantal geëiste doodstraffen,
waarover Van der Stoel zijn
Turkse collega had aangeval
len, zei Turkmen dat van de
2000 uitgesproken doodstraf
fen er dit jaar slechts tien zijn
voltrokken.
V redesbewegingen
Bij de opening van de Noor-
datlantische Raad, de vergade
ring van de vijftien ministers
van Buitenlandse Zaken, be
steedde de Canadese minister
MacGuigan (die als voorzitter
optrad) uitvoerig aandacht aan
de vredesbewegingen. „In vele
delen van de bevolking, en in
het bijzonder onder de jonge
ren, is verwarring ontstaan
over de noodzaak tot militaire
verdediging en afschrikking.
Erger nog, velen van hen gelo
ven eenvoudig niet dat de
NAVO het vredespad bewan
delt. Sommigen menen zelfs
dat een kernoorlog dichterbij
komt als de NAVO haar raket
ten moderniseert", aldus de
Canadese bewindsman.
Verder zei hij: „We horen in
onze landen luide stemmen te
gen de NAVO-kernwapens.
We zien demonstraties, gericht
tegen de modernisering. Men
is zich er nauwelijks van be
wust dat de NAVO ook wil
onderhandelen over wapenbe
heersing. Deze zorgen en op
vattingen mogen dan afkom
stig zijn van een minderheid
die zijn stem verheft, maar ze
zijn niettemin ernstig bedoeld.
We moeten dan ook inzien, dat
we in de NAVO beter ons best
moeten doen voor een goede
communicatie met het pu
bliek".
De Nederlandse mipister Van
der Stoel stelde later tijdens de
bijeenkomst met zijn collega's
de zorg van de vredesbewegin
gen opnieuw aan de orde. Hij
vroeg voor die bezorgdheid be
grip op te brengen en er reke
ning mee te houden. Na afloop
van de vergadering verklaar
de Van der Stoel dat hij niet
de enige was geweest die deze
kwestie aan de orde had ge
steld.
(Van onze correspondent Roger Simons)
jONDEN In de Britse Labourpartij dreigt een nieuwe scheu-
lng te ontstaan tussen socialisten van de oude garde en mïlitan-
linkse radicalen. Het organisatorisch comité van Labour heeft
Kteravond met een marginale meerderheid besloten een onder
dek in te stellen naar de gedragingen van „Militant Tendency",
en extreem linkse fractie die uiterst actief is in ongeveer 400
Plaatselijke afdelingen.
De linkse radicalen beschouwen deze beslissing, die nog goedg
ekeurd moet worden door het partijbestuur, als het beg in van
een ware heksenjacht. Peter Taaffe, hoofdredacteur van het
weekblad Militant, beweerde dat de 400 links-radicale afdelin
gen in opstand zullen komen tegen de partijleiding.
De kritiek van de links-radicalen is in hoofdzaak gericht op La-
bourleider Foot. Deze maakt zich de laats te tijd ongerust over
het feit, dat al meer dan 20 socialistische Lagerhuisleden overge
lopen zijh naar de eerder dit jaar afgescheiden Sociaal-Democra
tische Partij. Foot is er onlangs in geslaagd de keuze van een
radicaal i linkse jonge Australiër tot kandidaat voor de Lager
huiszetel van een belangrijk Londens kiesdistrct ongedaan te
maken. Ook heeft Foot scherp protest aangetekend tegen de
werving van bekende linkse militanten als lid van Labour.
Ex-minister Tony Benn, die opkomt voor de belangen van de
links-radicalen, heeft laten weten dat hij als een tijger zal vech
ten tegen het Labour-besluit om bepaalde partijleden te laten
verhoreiji door wat hij noemt „een ideeënpolitie".
ATHENE De
Griekse premier
en minister van
defensie, Andreas
Papandreou, is
gisteren bij zijn te
rugkeer in Athene
van de NAVO-
conferentie als een
held ontvangen.
Terwijl een grote
menigte anti-
Navo-leden riep,
was vrijwel het
hele kabinet ter
begroeting van
Papandreou op het
vliegveld aanwe
zig.
De bijeenkomst
van de ministers
van defensie van
de NAVO eindigde woensdagavond laat zonder dat er een slot
verklaring kon worden uitgegeven. De Griekse premier eiste
namelijk dat de NAVO een garantie zou geven tegen een even
tuele inval van Turkije, dat ook deel uitmaakt van het bondge
nootschap.
Volgens Papandreou is door zijn optreden in Brussel de interna
tionale positie van Griekenland versterkt. Hij noemde het
Griekse veto een gebeurtenis van historisch belang. Hij wilde
niet zeggen wat Griekenland doet als de NAVO niet alsnog de
door hem gevraagde veiligheidsgarantie geeft. Papandreou zei
verder dat er een begin was gemaakt met het losmaken van
Griekenland uit de NAVO.
Andreas Papandreou
