jrriekenland zet
AVO opstelten
Wapenoverleg tussen de beide
Duitslanden wekt verwachtingen
heysson:
CG-verklaring
liet verkeerd
Kapers Boeing geven zich over
Franse torpedoboot
in stri jd tegen
kapi taalvluch t
naar Zwi tserlan d
iupertrein laat
iet weer afweten
Walesa:
geen
algemene
staking
TOPONTMOETING TUSSEN SCHMIDT EN HONECKER
Schmidt zet geen stap in Oost-Berlijn
ITENLAND
LEIDSt) COURANT
.DONDERDAG 10 DECEMBER 1981 PAGINA 7
drie kapers van de Libische Boeing 727 maken na de
►rgave het overwinningsteken. Een van hen is nog in
bezit van een handgranaat.
BEIROET Na bijna 52 uur is gistera
vond laat ook de laatste van de vier
vliegtuigkapingen van maandag zonder
bloedvergieten geëindigd. De drie mili
tante leden van de sji'itische beweging
Amal, die een Libisch passagiersvlieg
tuig op de vlucht van Zürich naar Tri
poli kaapten, lieten de nog overgeble
ven 39 passagiers en drie bemanningsle
den vrij en gaven zich aan de Libanese
autoriteiten over. Het gekaapte vliegtuig
landde gisteren voor de derde keer op
het vliegveld van Beiroet.
Korte tijd na de,overgave vertrok de
Libische Boeing naar Syrië en arriveer
de later op het vliegveld van Damascus.
Het toestel is vandaag doorgevlogen
naar de Libische hoofdstad Tripoli,
waar het maandag al had moeten aan
komen. De bemanning en passagiers
bleven na de overgave in Beiroet in het
vliegtuig. Zij wilden niet ingaan op uit
nodigingen van de Libanese autoriteiten
eerst op het vliegveld wat op verhaal te
komen. Een Nederlandse passagier ver
scheen in de deuropening van het
staartstuk van het toestel en vroeg of er
verslaggevers uit Nederland aanwezig
waren. Een persman schreeuwde boven
het lawaai van de motoren „ja", hetgeen
de voormalige gijzelaar blijkbaar tot te
vredenheid stemde want hij begon
breed te grijnzen.
Cuba heeft gisteren laten weten, dat de
elf kapers van de drie Venezolaanse
vliegtuigen zich voor een rechtbank
voor hun daad moeten verantwoorden.
Een van de gekaapte vliegtuigen is in
tussen op het vliegveld van de Venezo
laanse hoofdstad Caracas aangekomen.
Ex-verkeersleiders
VS mogen weer
in overheidsdienst
WASHINGTON De naar schatting 12.000
Amerikaanse verkeersleiders, die eerder dit
jaar door de regering Reagan werden ontsla
gen toen zij in staking gingen, mogen weer
naar overheidsfuncties solliciteren. Eerder
was bepaald dat ontslagen verkeersleiders
gedurende drie jaar niet in aanmerking
voor overheidsfuncties zouden komen. Ver
keersleider zullen de betrokkenen echter
niet meer mogen worden, omdat hun terug
keer op de verkeerstorens „tot spanningen"
zou kunnen leiden. Bij een eventuele sollici
tatie naar een overheidsfunctie zal, zo liet
minister van verkeer Lewis weten, wel naar
de rol van de kandidaat tijdens de staking
van de verkeersleiders worden gekeken.
4PANDREOU EIST VREDESGARANTIE VAN TURKIJE
ÏSSEL De Griekse
imier Andreas Papan-
iu heeft gisteren in de
VO een rel veroor-
ikt. Papandreou, die be-
Ive premier ook minis-
r van defensie is, stelde
jh in de vergadering
in de NAVO-defensie-
jnisters zo hard op je-
ns NAVO-partner Tur-
je, dat de vergadering
oest worden besloten
tider een officieel slot-
pimuniqué. Het was de
rste keer in de 32-jarige
schiedenis van het wes-
ijk bondgenootschap
een ministersvergade
ring zonder slotverklaring
uiteen ging.
Papandreou bracht, gistermor
gen de ministers van Defensie
in grote verlegenheid met de
stelling dat Turkije een ernsti
ge militaire bedreiging voor
Griekenland vormt. Hij eiste
dat in de slotverklaring de ga
rantie zou worden opgenomen
dat Turkije geen daden van
agressie tegen Griekenland
zou plegen. De verhouding
tussen Griekenland en Turkije
is al eeuwenlang gespannen.
Die spanning nam in 1974 ern
stig toe door de Turks-Griekse
oorlog om Cyprus. Vorig jaar
kregen de Grieken opnieuw
de schrik in de benen vanwe
ge de geslaagde militaire
staatsgreep in Turkije.
De eis van Papandreou bracht
in de vergadering van de De
fensieministers grote beroe
ring teweeg. Het zou, zo vond
men, absurd zijn indien een
NAVO-lidstaat een van zijn
bondgenoten openlijk als een
bedreiging zou bestempelen.
Papandreou hield echter voet
bij stuk. „Ik kan niet thuisko
men als in de slotverklaring
van deze bijeenkomst geen
passage staat over de Turkse
dreiging", zo hield hij zijn col
lega's voor. „Als aan mijn
wens niet wordt voldaan, ga ik
ook niet akkoord met de ande
re besluiten die we hebben ge
nomen".
Na twee langdurige schorsin
gen, waarin op initiatief van
de Nederlandse minister van
Defensie Van Mierlo naar een
compromis werd gezocht,
bleek een oplossing niet haal
baar. Een bemiddelingspoging
van NAVO-secretaris-generaal
Luns leverde evenmin iets op.
Uiteindelijk werd dan ook be
sloten geen slotverklaring uit
te geven.
Het ziet er niet naar uit, dat
het conflict spoedig kan wor
den opgelost. In de wandel
gangen van het NAVO-ge-
bouw werd al gesproken over
een nieuwe ziekte die de
NAVO aantast. Na de Hollan
ditis is er nu ook de Hellenitis.
Overigens duidt niets erop, dat
Griekenland de NAVO zou
willen verlaten, zoals Papan
dreou dit jaar in zijn verkie
zingscampagne had beloofd.
Vandaag zullen de ministers
van Buitenlandse Zaken uit de
vijftien NAVO-lande» in
Brussel bijeenkomen. Het is de
bedoeling dat de Griekse mi
nister van Buitenlandse Zaken
Caralampopoulos deze dag de
kwestie opnieuw aansnijdt in
De Griekse premier Andreas Papandreou voerde giste
ren op de ambassade van zijn land in Brussel overleg
met de Amerikaanse minister Alexander Haig.
(Van onze correspondent Fred Hoogezand)
BERN Sinds Francois Mitterrand in Frankrijk het
bewind overnam van Giscard D'Estaing is uit dat land
een gigantische kapitaalvlucht op gang gekomen. Hoe
wel de Zwitserse banken geen enkele inlichting ver
strekken, lijdt het geen twijfel dat een aanzienlijk deel
van dat geld naar Zwitserland verdwijnt.
Deze vermoedens hebben ertoe geleid, dat de sterkte van de
Franse douane aan de Frans-Zwitserse snel is opgevoerd. De
zelfde uiterst strenge deviezencontrole geldt voor de Frans-Duit
se grens tussen Straatsburg en Bazel, omdat steeds meer Frans
geld Zwitserland via de Bondsrepubliek bereikt. De kapitaal-
vlucht uit Frankrijk is een gevolg van het totale gebrek aan ver^
trouweh van veel Fransen in de sociale en economische politiek
van de socialistische president Mitterrand. De Franse regering
probeert van alles om de geldvlucht tegen te gaan.
De jongste ontwikkeling in deze stille strijd is te zien op het
meer van Genève. Midden door het meer loopt over een lengte
van ongeveer 50 kilometer de Zwitsers-Franse grens. Tot nu toe
was het mogelijk met een boot vrijwel ongecontroleerd van de
Franse naar de Zwitserse oever te varen. Maar sinds kort heb
ben de Fransen er iets op gevonden. Van de atlantische kust is
een torpedoboot naar het meer overgebracht. Aan boord bevindt
zich een douaneteam dat gespecialiseerd is in het opsporen van
geldsmokkelaars. Met de torpedoboot wordt overdag en
's nachts al het Frans-Zwitserse scheepvaartverkeer gecontro
leerd. Verwacht wordt dat binnenkort soortgelijke maatregelen
worden genomen om het per privé-vliegtuig overvliegen van
Frans kapitaal te bestrijden.
Of het de Franse regering veel zal helpen? Het blijft een open
vraag. De Fransen maken zich in elk geval weinig illusies. Alain
Mauger, secretaris-generaal van de bond van Franse douane
ambtenaren, schat het bedrag dat sinds Mitterrands verkiezing
uit Frankrijk is gesmokkeld op zeker achttien miljard gulden.
Volgens hem is driekwart daarvan naar Zwitserland gebracht,
maar het Zwitserse bankgeheim biedt geen enkele mogelijkheid
om die bewering te controleren.
een persoonlijk onderhoud
met zijn Turkse collega Turk-
men.
Minister van Mierlo toonde
zich gisteravond zeer teleurge
steld over de gang van zaken.
„De kwestie die Papandreou
overleg" dat voornamelijk
handelde over materieelkwes-
ties en de omvang van de de
fensiebegroting „thuis. Het
is een zaak die door de minis
ters van buitenlandse zaken
behandeld moet worden;', al-
aansneed, hoort niet
het dus Van Mierlo.
RANKRIJK DEMPT
-JICHSTEMMING IN ISRAËL
-1
1USSEL De Franse minister van buitenlandse za-
n, Cheysson, heeft gisteravond in Brussel gezegd de
erpretatie te betreuren die sómmigen hebben gege-
n aan de opmerkingen die hij tijdens zijn bezoek aan
aël had gedaan. Hij liet weten de verklaring van de
die vorig jaar juni in Venetië werd gesloten en
arin wordt opgeroepen tot Palestijns zelfbestuur en
trokkenheid van de PLO bij vredesonderhandelin-
i, nooit verkeerd en absurd te hebben genoemd.
ïalve Cheysson hebben gisteren ook Franse regeringsfunctio-
issen getracht de juichstemming in Israël te verminderen. Zij
den dat de uitlatingen van hun minister geen wijziging in-
iden van de Franse politiek ten aanzien van het Midden-Oos-
In Israël werd gesproken over een belangrijke wijziging in
Franse beleid. „Er is evenwel geen sprake van verandering,
nt wat de minister gewoon zei, is dat West-Europa geen op-
>ing kan opleggen, maar dat Frankrijk en zijn partners wel
i nuttige rol spelen", aldus een woordvoerder van het Franse
ïisterie van buitenlandse'zaken.
woorden van Cheysson, die dinsdag in Israël zei dat de EG
;n inititief in het Midden-Oostenconflict zullen nemen en dat
Venetië-verklaring verouderd is, zijn in de Arabische wereld
ir slecht gevallen. Arabische staten hebben de EG gisteravond
vaarschuwd tegen het innemen van een te verzoeningsgezin-
houding jegens Israël. De Arabische ambassadeurs in Brussel
en in een communiqué weten, dat de EG-landen een passieve
uding innemen ten aanzien van de schendingen door Israël'
het internationale recht en de mensenrechten in de bezette
ook van Gaza. Daar wordt nu al meer dan een week geprotes-
rd tegen de instelling van een burgerbewind. Maandag scho-
i Israëlische militairen tijdens een demonstratie een Palestijn
jongen dood. De Palestijnen zien in de vorming van een bur-
bewind een verdere stap van Israël om de bezette gebieden
te lijven. Op de westelijke Jordaanoever leidde dit vorige
and tot felle anti-Israëlische betogingen.
(Van onze correspondent Roger Simoms)
)NDEN De Britse experimentele APT-supertrein,
e begin deze week in gebruik werd genomen, heeft
•termorgen opnieuw laten afweten. Dit keer was één
n beide remsystemen defect. Eerder waren er pro-
emen met het systeem dat de trein in de bocht laat
erhellen.
JȎn de APT gistermorgen klaar stond voor vertrek naar Lon-
n waren er maar zestig passagiers, terwijl de trein aan 258
ensen plaats biedt. De meeste reizigers van Glasgow naar Lon
en lijken er de voorkeur aan te geven met de gewone sneltrei-
•iï te reizen.
et ging gisteren al fout op 72 kilometer van Glasgow. De pro-
emen waren zo ernstig, dat besloten werd de supertrein ge-
oon terug naar Glasgow te slepen, waar de trein moest blijven
aan. Op de terugweg naar Glasgow werd de APT voorbijge-
lasd door de gewone express richting Londen. De passagiers
an de APT moesten later met de gewone trein naar Londen,
olgens British Rail is de ernstige koude de oorzaak van de pro
lemen.
WARSCHAU De leider
van de onafhankelijke
Poolse vakbond Solidari
teit, Lech Walesa, heeft
gisteren gezegd dat «r
geen algemene staking in
Polen komt. In een vraag
gesprek' verklaarde hij dat
het parlement op zijn zit
ting later deze maand niet
zal stemmen over het ver
lenen van „speciale vol
machten" aan de regering.
„Het staat niet op de
agenda van het parle
ment", aldus Walesa, „dus
komt er geen staking".
Aanvankelijk zou de kwestie
van de verlening van de spe
ciale bevoegdheden waarbij
de stakingsvrijheid van Solida
riteit zou worden ingedamd
morgen door het parlement
behandeld worden. Door de
omstreden kwestie niet door
het parlement te laten behan
delen, lijkt de regering aan te
geven dat zij de confronatie
met de vakbond wil vermij
den, ook al werd ook gisteren
de perscampagne tegen Solida
riteit voortgezet.
Gisteren sprak de leider van
Vele Polen wacht
ten gisteren in We
nen vergeefs op
de aankomst van
bekenden en
vrienden: die kre
gen echter geen
toestemming meer
Oostenrijk binnen
te komen, sinds er
vanaf afgelopen
maandag een vi
sum nodig is. Naar
schatting .driedui
zend Polen heb
ben nu in War
schau een derge
lijk visum aange
vraagd.
Solidariteit ook met de aarts
bisschop van Polen, Jozef
Glemp, die de regering had
opgeroepen af te zien van de
speciale volmachten. Specula
ties dat het tot een nieuw top-
gesprek zou komen tussen de
leiders van de staat, kerk en
vakbond werden naderhand
tegengesproken
Reagan dreigt
met olie
boycot Libië
WASHINGTON De Ameri
kaanse regering heeft de Libi
sche leider kolonel Khadaffy
gewaarschuwd voor „zeer ern
stige gevolgen", als door Libi
sche moordcommando's aan
slagen worden gepleegd op be
langrijke Amerikanen. Zoals
bekend is Washington ervan
overtuigd dat kolonel Kha
daffy opdracht heeft gegeven
president Reagan en naaste
medewerkers te vermoorden.
In Washington wordt ver
wacht dat ae VS de afname
van Libische olie gaan boycot
ten.
De Belgische ambassadeur in
Libië, die de Amerikaanse be
langen behartigt, heeft de
waarschuwing van Washing
ton aan de Libische regering
overgebracht.
In Washington wordt ver
wacht dat president Reagan
vandaag of morgen met voor
stellen komt voor een boycot
van alle Libische olie. Voor
dergelijke maatregelen zou hij
echter de steun van de bond
genoten willen hebben. Het is
echter niet waarschijnlijk dat
die steun wordt geveven, om
dat een aantal Westeuropese
landen nauwecolie-banden met
Libië heeft.
(Van onze correspondent Ami
van Vree)
BONN Elke Duitser
herinnert zich nog de
beelden van een jubelen
de menigte bewoners in
het Oostduitse Erfurt die
hier en daar zelfs drang
hekken onder de voet liep
en luidop „Willy, Willy"
scandeerde. Dat was in
maart 1970, en het en
thousiasme gold zeker niet
de eigen minister-presi
dent Willy Stoph, maar de
bezoeker uit het andere
deel van Duitsland, de
nieuwe bondskanselier
Willy Brandt. Het was de
eerste interduitse top
sinds de scheiding van het
land na de oorlog, enkele
maanden later gevolgd
door een tegenbezoek van
Stoph in Kassei. Hoewel
sindsdien de betrekkingen
tussen de beide Duitslan
den zijn verbeterd, zou
het meer dan elf jaar du
ren tot een soortgelijke
ontmoeting op Duitse bo
dem zal worden gehou
den. Dit gaat dan komend
weekeinde gebeuren als
Brandts opvolger Helmut
Schmidt naar de DDR
reist voor zijn eerste be
zoek aan de Oostduitse
partijsecretaris Erich Ho-
necker.
De topconferentie die aan de
aan de Werbellinsee ten noor
den van Berlijn wordt gehou
den. was al overigens wel eer
der gepland. Maar begin vorig
jaar werd hij door beiden afge
zegd in verband met de ont
wikkelingen rond Afghanistan
en in de zomer was de toe
stand in Polen er de oorzaak
van dat Schmidt telefonisch
aan Honecker liet weten dat
hij liever nog niet naar de
DDR kwam.
Dit alles duidt erop hoe gevoe
lig de betrekkingen tussen de
beide Duitslanden nog altijd
liggen, ook al heeft men de
laatste jaren geleerd zo goed
en zo kwaad als het gaat met
elkaar om te gaan. Maar ter
wijl topconferenties van de
Bondsrepubliek met zijn wes
telijke partners, met Moskou
en zelfs met andere Oostblok
landen inmiddels een dood
normale zaak zijn, is een ont
moeting tussen de leidende po
litici in Bonn en Oost-Berlijn
nog altijd een zeldzaamheid.
Helmut Schmidt en andere
Westduitse politici zien het
dwaze hiervan wel in en heb
ben dan ook van te voren ge
zegd dat dergelijke dialogen
eigenlijk veel vaker en zonder
krampachtigheid plaats zou
den moeten vinden.
Of dit lukt, hangt natuurlijk in
hoge mate af van de manier
waarop de gesprekken tussen
Schmidt en Honecker verlo
pen. Om zich wederzijds niet
bij voorbaat te blokkeren heb
ben beiden aangekondigd dat
het om eer\ open gesprek zon
der voorwaarden vooraf gaat
waarbij ieder mag zeggen wat
hij op zijn hart heeft. Tegelijk
werd in Bonn gewaarschuwd
voor het koesteren van al te
grote verwachtingen: er zullen
geen nieuwe verdragen wor
den ondertekend en evenmin
rekent men met concrete toe
zeggingen van de kant van de
DDR inzake de menselijke
contacten tussen Oost en West.
Een van de problemen die
normalisering van de betrek
kingen voor Bonn in de weg
staan is de eind vorig jaar in
gevoerde Oostduitse maatregel
om het „entreegeld" voor be
zoekers aan de DDR te ver
dubbelen. Dit heeft tot gevolg
gehad dat het aantal Westduit
sers dat in de DDR familie en
kennissen bezocht tot minder
dan de helft daalde. Aan de
andere kant zal Honecker on
getwijfeld opnieuw zijn eis op
tafel leggen dat de-Bondsrepu
bliek het Oostduitse staatsbur
gerschap erkent en de perma
nente DDR-vertegenwoordi-
ging in ambassade omdoopt.
Dit is voor Helmut Schmidt
onaanvaardbaar, al was het
slechts ómdat de Westduitse
grondwet en verschillende
hoogste rechterlijke uitspra
ken hem dit verbieden.
Het ziet er naar uit dat drie
thema's op de vóórgrond zul
len treden: bewapeningsvraag
stukken, economische samen
werking en humanitaire pro
blemen.
Ontwapening
Tegen de achtergrond van de
steeds dreigender atoomarse
nalen in Oost en West heeft
vanuit internationaal gezichts
punt de discussie over de di
verse nucleaire wapensyste
men het grootste belang. Wat
ligt er meer voor de hand
en hoe merkwaardig dat dit
nooit eerder is gebeurd dat
daarover met het andere
Duitsland wordt gepraat. In
zijn eigen militaire blok (het
Warschau Pact) is de DDR im
mers net zo'n vooruitgescho
ven speerpur' als de Bondsre
publiek in het zijne. En zeker
is dat beide Duitse staten van
de landkaart zullen verdwij
nen als het in Europa tot een
(begrensde) atoomoorlog zou
komen. Ook al wordt vaak ge
dacht dat Oost-Duitsland
slechts een vazal van de Sov
jet-Unie is, toch wordt hewt
heel goed denkbaar geacht dat
de DDR-leiding zonder de
in het Westen gebruikelijke
publiciteit wel degelijk, .in
vloed kan uitoefenen op de
oostelijke strategie waarbij
Oost-Duitsland in eerste in
stantie zelf betrokken is. Alle
ideologische verschillen ten
spijt is voor beide Duitse staten
immers het eigen voortbestaan
van de allerhoogste orde Al
leen het uitspreken van dit in
zicht al zou dienstbaar kunnen
zijn voor het behoud de vrede
in Europa.
Een uit nood geboren fractie
van gemeenschappelijkheid
tussen de beide Duitslanden
zou wat dit betreft wonderen
kunnen verrichten. De propa
gandamachine mag daarbij
rustig doordraaien. Het komt
niet op de schijn aan, maar om
het besef dat overleven be
langrijker is dan het gelijk in
het graf. Zo'n klein wondertje
zou de ontmoeting van
Schmidt en Honecker al tot
een historische gebeurtenis
maken.
„Berlin, Hauptstadt der DDR"
staat overal op de borden rond
Oost-Berlijn te lezen. Maar
aangezien de Bondsrepubliek
Berlijn niet als hoofdstad van
de DDR erkent, zal bondskan
selier Schmidt bij zijn bezoek
aan partijleider Honecker geen
voet op Oostberlijnse bodem
zetten. Zulke kleine maar ui
terst belangrijke protocollaire
regeltjes vindt men bijvoor
beeld ook terug in het feit dat
van Westduitse kant slechts
een ondergeschikte ambtenaar
van het ministerie van Buiten
landse Zaken meereist: de
DDR is immers geen buiten
land.
Schmidt, die met een Boeing
van het Westduitse leger mor
genmiddag op het vliegveld
Schonefeld bij Berlijn landt,
zal in het geheel vijf keer met
Honecker onder vier ogen
spreken: twee keer in de auto.
drie keer in het gastenverblijf
van de DDR-regering in Doll-
nsee of in zijn logies, het
jachtslot Hubertusstock aan de
Werbellinsee. Zondagmorgen
reist Schmidt met Honecker
naar het Mecklenburgse
plaatsje Gustrow, het enige
„toeristische" uitstapje Hier
bestaat voor Schmidt de moge
lijkheid om met burgers van
de DDR in gesprek te komen,
afhankelijk van de mate waar
in de Oostduitse veiligheidsau
toriteiten hem en de bevolking
daartoe in staat stellen.
