KRO-TEAM IN VOETSPOREN VAN SLAVENHANDELAAR Fred Astaire als danser en veelzijdige filmster Radio gemist op stakingsdag TERUGBLIK RADIO/TELEVISIE - Willem Bosman in goud en slaven TELEVISIE VANAVONf TELEVISIE VRIJDAG RADIO VANAVOND f RADIO VRIJDAG LE3DSE COURANT DONDERDAG 3 DECEMBER 1981 PAGlf Op d« tekening het machtige Fort Amsterdam in de reven* tiende eeuw. Op de toto de si tuatie nu. De restauratie van het fort ia halverwege gestopt omdat het geld op was. HILVERSUM Willem Bosman, van 1687 tot 1701 opperkoopman van de West- Indische Compagnie aan de Goud- en Slavenkust, het te genwoordige Ghana, heeft nimmer kunnen vermoeden dat zijn gebundelde brieven bijna drie eeuwen later het onderwerp van een televisie serie zouden worden. Verle den jaar reisde een KRO- team onder aanvoering van Aad van den Heuvel aan de hand van Bosmans brieven enkele weken door Ghana, op zoek naar mogelijke over blijfselen van de Nederland se aanwezigheid daar. Het resultaat van dat bezoek is de serie „Willem Bosman, in goud en slaven", die vanaf vanavond op vijf achtereen volgende donderdagen op KRO-tv te zien zal zijn (Ned. II 19.25 uur). Plannen van de KRO om een Nederlandse ontdekkingsreizi ger uit de zeventiende eeuw op zijn expeditie te volgen konden om uiteenlopende re denen niet doorgaan. Wel werd bij toeval het bestaan ontdekt van een boek van ene Willem Bosman over diens verblijf aan de Goud- en Sla venkust Het bleek een in 1703 verschenen bundeling van Bosmans brieven aan het thuisfront In de achttiende eeuw was het boek een echte best-seller. In ons land werd het vier maal uitgegeven Fort St.-Sebastian, dat in 1644 door de Hollanders op de Portugezen werd veroverd. De tekening geeft aan hoe het fort er in de zeventiende eeuw uitzag. De foto bewijst dat het in drie eeuwen weinig voor het laatst in 1737 en er verschenen vertalingen in het Engels, Frans, Duits en Ita liaans. In het Amsterdamse Koninklijk Instituut voor de Tropen werd één exemplaar aangetroffen, de met veel te keningen verluchtigde uitgave van 1709. In zijn brieven had Bosman het niet alleen over dagelijkse gebeurtenissen. Uitvoerig be steedde hij aandacht aan de verschillende volken en ko ninkrijken langs de Goudkust, hun geschiedenis en cultuur, de (slaven)handel en de tien tallen forten van Portugezen, Denen, Britten, Zweden en vooral Nederlanders langs de niet meer dan vijfhonderd ki lometer lange kust. Tijdens het bezoek aan Ghana rolde het KRO-team van de ene verbazing in de andere. De periode van 274 jaar Ne derlandse aanwezigheid (1598- 1872) heeft duidelijke sporen nagelaten. Niet alleen in de vorm van forten zoals Fort Nasau, Fort Leidzaamheid, Fort Oranje en Ford Amster dam, om er maar een paar te noemen. Ook bepaalde gebrui ken en familienamen doen sterk aan Nederland denken. Zo is de deken van de Ghane- se orde van advocaten een di recte afstammeling van de Ne derlandse opperkoopman uit de zeventiende eeuw. Zijn naam:...Willem Bosman. Bo vendien blijkt de oude Bosman op de scholen in Ghana geen onbekende. Zijn verdienste is dat hij als eerste de geschiede nis van de Goud- en Slaven kust op papier heeft vastge legd. Voor de Ghanese histori ci die pogen de geschiedenis van hun volk te reconstrue ren, zijn Bosmans brieven van onschatbaar belang. Een negatief aspect van de banden tussen Holland en de Goudkust vormt de slaven handel. Onze voorvaderen, in hun tijd zeer beruchte slaven handelaren, hebben ettelijke honderduizenden negers van de Goud- en Slavenkust naar Brazilië, Suriname en de Vere nigde Staten weggevoerd. De vreemste ervaring van het KRO-team in Ghana was wel de plotselinge kreet van twee negerinnen: „Dag meneer van den Heuvel". Het bleken twee Nederlandse onderwijzeressen van Surinaamse komaf, nako melingen van de slaven, die in Ghana op zoek waren naar wortels van hun bestaan. In de vijf afleveringen van „Willem Bosman, in goud en slaven" probeert Aad van den Heuvel vergelijkingen te trek ken tussen de Goud- en Sla venkust die Willem Bosman beschreef en het Ghana van nu. Na de meer algemene afle vering van vanavond wordt achtereenvolgens aandacht be steed aan onderwerpen als de goudwinning vroeger en nu, de slavenhandel, de Afrikaan se cultuur en de slechte econo mische situatie van Ghana op dit moment Bij zijn beschrijving van het tegenwoordige Ghana consta teert Van den Heuvel dat het land, een van de weinige de mocratisch geregeerde staten op het Afrikaanse continent, er slecht voor staat Ondanks enorme mogelijkheden op het terrein van de landbouw en de goudwinning dreigt Ghana in de economische crisis tenonder te gaan. Hij pleit er daarom voor de banden opnieuw aan te halen, zowel in het belang van Ghana als van Nederland. In dat verband noemt hij de zogenaamde concentratielan- den, landen die in het kader van de Nederlandse ontwikke lingssamenwerking extra aan dacht genieten. Er is echter niet veel kans op dat Ghana de status van concentratieland krijgt Het streven van de groep landen kleiner te ken. Aan de vroegere Goud- en Slavenkust ligt een stuk va derlandse historie, herinnerin gen aan de meest roemruchte periode uit onze geschiedenis, de Gouden Eeuw. De duide lijkste voorbeelden daarvan zijn de eerdergenoemde for ten, waarvan een aantal ge heel is vervallen en andere in hun oude glorie hersteld. Van twee forten is de restauratie halverwege gestopt omdat het geld op was. Van den Heuvel hoopt door middel van de serie geld bijeen te krijgen om die restauratie te voltooien. Het gaat om de forten Batensteyn en Amsterdam, welke laatste in 1688 door Michiel de Ruijter op de Portugezen werd veroverd. Minder dan twee honderd jaar later werden de Nederlandse, belangen op de Goudkust verkwanseld aan de Britten, die er echter nooit in zijn geslaagd de Nederlandse invloed geheel uit te wissen. JOS TIMMERS De eerste kritieken over Fred Astaire bij zijn de buut als tapdanser waren niet lovend in zijn tiener jaren. Maar Fred meende voor niets anders dan voor de dans geboren te zijn en besteedde er een leven lang aan om van zijn ma nier van dansen een stuk levensbeleving te maken. Hij begon destijds als duo met zijn zuster, maar in de loop der jaren bouwde hij zijn faam als solodanser steeds verder uit. Ten slotte werd hij een be roemdheid, waarvan men op de hele wereld moest erkennen, dat er geen los- beniger en beweeglijker danser bestond dan hij. Van hem nu een filmpor tret, waarin hij de kans krijgt zijn sterkste kanten te laten zien, zowel als danser als als filmster en zanger. David Niven leidt hem in en verder zien we ook figuren als Cyd Cha- risse, Bob Fosse, Charlon Heston, Gene Kelly, Au drey Hepburn en nog meer van dat soort men sen uit de Amerikaanse showbiz. Ned. I 19.30 uur. Vinger aan pols Ria Bremer en dokter Lens nemen weer medische proble matiek door. Ditmaal de wijze van bevallen, het dragen van een bril en lange mensen die zich laten inkorten. Ned. I 194)0 uur. Indië den verklaarde Nederland in navolging van Amerika de oorlog aan Japan. Dit gebeur de na de onverhoedse aanval van de Japanners op de Ame rikaanse marinehaven Pearl Harbour. Hierop ontbrandde de strijd in Ned. Indië. Pieter Varekamp heeft de mensen opgezocht die hun herinnerin gen hieraan nog eens willen ophalen. Ned. 1 2L05 uur. hou t1 het lJ scherm in het oog Fred Astaire in een hem typerende danshouding. de orde in de Schoolbank-se rie. Niet alleen kritische infor matie, maar ook verluchting met lied en sketch. Ned. I 22.10 uur. Muppetshow Gene Kelly, die men op het andere net ook bij Fred Astai re kan zien, fungeert als spe ciale gast van de Muppets. Ned. II 18JÏ9 uur. Koning Arthur Koning Arthur en zijn ridders van de tafelronde staan voor niets, wanneer zij vijanden op hun weg ontmoeten. Ned. II 20.27 uur. Politiespanningen Brandpunt ging filmen bij de Haagse politie om de spannin- Sen vast te leggen die bij alle orpsen heersen. In deze uit zending komen ook politiepsy- chologen aan het woord. chologei Ned. II 2L20 uur. Schoolbank Het projectonderwijs komt aan Sullivans staat erbij te glimmen en oma haalt herinneringen op. Ned. II 2L55 uur. Alles is anders Aad v.d. Heuvel gaat praten met de heren Roodbeen en Meijers, rechtbanktekenaars, die laatst in Rotterdam gewei gerd zijn. Voorts advocaat mr. T. de Vries over tv in de cel.. Prof. Dunning komt afgeven op medische rubrieken in sen satiebladen. En Gerard Reve vertelt over zijn nieuwste boek Josine M, waarin hij zijn eigen zieleleven heeft blootgelegd. En waarom schrijft de pers nu pas over het kernbom menge- KRO krijgt tijdelijk directeur HILVERSUM Na het afwij- zen door de ondernemingsraad van Ad Langebent als media directeur heeft het bestuur van de KRO tijdelijk in deze vacature voorzien door de be noeming van mr. L. Wtlst, bij gestaan door de freelancer P.' Westerhoud. Tot tijdelijk tv- directeur is benoemd Warry van Kampen, die hoofd is van gevariëerde tv-pro gramma's. Tot deze tijdelijke benoemin gen is besloten om tijd te vin den rustig naar andere kandi daten uit te zien. Bidden met bijbel In „Bidden met de bijbel" zoekt een groep mensen weer naar de diepere religieuze be hoeften in zichzelf. Ned. II 23.20 uur. HILVERSUM Op 16 oktober j.l. zonden de vier Hil- versumse zenders tussen 7.00 en 12.00 uur geen pro gramma's uit als gevolg van een stakingsactie met als inzet de ingeleverde prijscompensatie over 1981 omge zet te krijgen in werkgelegenheid. In de wekelijkse telefoonen- ren op momenten dat dat ge- quête heeft de NOS onder- woonHjk gebeurt en 51% had zocht, hoe de luisteraars op het het gevoel gehad, niet zo goed wegvallen van de Hilversumse op de hoogte te zijn van wat er radio reageerden. Daaruit is gebleken, dat ruim de helft (60%) van de ondervraagden (van 15 jaar en ouder) gedu rende kortere of langere tijd naar de radio zou hebben ge luisterd indien er geen staking was geweest Ongeveer de helft van deze door de staking „slachtoffers" (53%) vond het min of meer vervelend, dat er geen Hilversumse zender in de lucht was, 47% vond het niet vervelend. De „slachtoffers" van de staking vonden het vooral vervelend, omdat het zwijgen van de zenders hun vaste luistergewoonte door brak en hun het nieuws ont hield (in dit geval in het bij zonder betreffende de juist ontstane breuk in het tweede kabinet-Van Agt). Naast het nieuws werden vooral ver keersinformatie, de EO-pro- gramma's en de actualiteiten rubrieken gemist. Verder vond 70% van de „slachtoffers" het niet zo leuk, geen radio te kunnen b«!uiste- ADVERTENVE Met een Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas. Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland- gaande was. Verder gaf 35% te kennen, niet met anderen te kunnen meepraten over actuele gebeurtenissen, 16% voelde zich een beetje los geslagen en onzeker en 9% van de „slachtoffers" had eindelijk weer eens een paar dingen kunnen doen waaraan men anders nooit toekwam. Bijna een derde van de „slachtof fers" (31%) had zijn toevlucht genomen tot een buitenlandse zender, 19% zocht een Neder landse radiopiraat op en 21% draaide die morgen zelf een plaat of bandopname. De helft van de „slachtoffers" bleek gewoonlijk geen och tendblad te lezen, maar als ge volg van de staking had 11% daarvan deze dag wél een och tendblad gelezen. Bijna de helft van de bevol king (40%) had het nieuws van de kabinetscrisis van een an der gehoord, 19% had het ver nomen via een buitenlands ra diostation, 7% via de Neder landse televisie, 12% uit een -dagblad, 5% via de Hilversum-.. se radio vóór 7.00 uur, 1% via een Nederlandse radiopiraat en 7% op andere manieren. Goud voor kinderelpee van VARA HILVERSUM Van de lang speelplaat „Kinderen voor Kinderen 2" zijn een maand na verschijning reeds meer dan 50.000 exemplaren ver kocht Dat betekent een gou den LP voor deze plaat De schijf zal zaterdag 5 december worden uitgereikt aan de pro ducer van „Kinderen voor Kinderen 2", mevrouw Flory Anstadt Een en ander gebeurt tijdens het „Concert uit Studio I", dat rechtstreeks vanuit de VARA- studio van 15.02-16.00 uur via de zender Hilversum 1 wordt uitgezonden. Tijdens dit programma zal ook de uitslag van de VARA- Speelgoed Actie, bekend wor den gemaakt NEDERLAND 1 NOS 18.20 Nieuws voor doven en slechthorenden TELEAC 18.28 Avantiavanti NOS 18.58 Journaal AVRO 19.00 Vinger aan de pols 19.30 Fred Astaire Een stralende ster 21.05 Televizier special: Indie NOS 21.37 Journaal NOS 21.55 Den Haag vandaag 22.10 De schoolbank, informatief programma NOS 22.45 Journaal 22.50 Nieuws voor doven en slechthorenden NEDERLAND2 NOS 18.25 Paspoort voor Turken 18.35 Sesamstraat 18.50 Jeugdjournaal KRO 18.59 De Muppet show 19.25 Willem Bosman In goud en Isvan documentaire serie NOS 20.00 Journaal KRO 20.27 De legende van Koning Arthurtv-serie 21.20 Brandpunt 21.55 De Sullivans tv - serie 22.20 De alles is anders show KRO-RKK 23.20 Bidden met de bijbel NOS 23.45 Journaal 23.50 Nieuws voor doven en slechthorenden OUrTSLAND 1 (Reg. progr.: NOR: 18.00 Ore) Damen vom Grill, tv-serie. 18.30 Actual. 18.45 KJeuterserte. 18.55 Reg. magaz. 19.25 Sport. 19.59 Progr. WDR: 18.00 Misdaadmagaz. I Der Leidensweg, tv-serie. 19.1a al. 19.45 Was Sich neckt, dal sich, tv-serie.). 20.00 Joum.| Talkshow. 21.15 Sondérdezerff tv-serie. 22.30 Actual. 23.00 (J 23.45 Joum. DUITSLAND 2 18.20 Der Bastiart, tv-serie. Progr. overz. 19.00 Journ. Spelprogr. 21.00 Actual. 21.2( cuesieprogr. 22.20 Der Traurn Gluck, tv-spef. 23.45 Joum. j DUITSLAND 3 WDR 18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cur» tuurkunde. 19.00 Inform. jeugi 19.45 Journal 3. 20.00 Journ. Prariebanditen (Reprisal), spe 21.25 Hobbymagaz. 22.10 Film tage. 22.55 Jourrn. BELGIE NEOERLANDS NET 1 18.00 Kinderserie. 18.05 KI progr. 18.35 Inform. Jongerenp*. 19.07 Inform, progr. 19.37 Medt Morgen. 19.45 Joum. 20.10 progr. 20.50 Actual, rubriek. I Dallas, tv-eerie. 22.25 Sport, i BELGIE NEDERLANDS NET II Van 18.00 lot 20.10: Zie NET Docum. serie. 20.55 Drie sterrei de dagen (Alyam. alyam). spe 22.20 Fllmnjbrtek. BELGIE FRANS 18.35 Nws. overz. 18.40 Spel|. 19.00 Reg. progr. 19.25 Wei;: 19.30 Journ. 19.55 Inform, (i 20.20 Toro, fora, tora, speelfiln aansl. een filmquiz en fllmnws. j;i;. Joum. en weerber. BELGIE FRANS 2 Tol 19.00 Zie Net I. 19.00 Po uitzending: De Christenen In h» dale leven. 19.30 Journaal. 20; Temps d'un Uvre. Literair maj van Jacques Goossens en Jean- Mersch. Deze week: bespreking het boek Le Due de St. Simon' Alphonse De Whaeiens en alSsij Henri Gulüemin. 20.30 Mondem Herinneringen van de Beigischep coloog Paul Collaer. Afl. 4: MÉ Hel Kamerorkest van de BRT| Frédéric Devreese en m.m.v. dfj ger Louis Davos. Joseph Ber' 21.30-23.05 The Hero. Opera v nottl. Uitgevoerd door Het Ko orkest van hel ThéStre Royal Monnaie o.l.v. Christian B< Vrijdag 4 december NEDERLAND 1 TELEBORD 10.00 Herh. geakunde NOS-NOT 10.30 Schooltelevisie NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden NEDERLAND2 NOS OUrTSLAND 1 10.00 Journaal en aktutaliteiten. 10.23 Der Traum vom Gluck. 11.50 Aktueel magazine. 12.10 Doe. 12.55 Perse verz. 13.00 Journaal. 16.15 Journaal. 16.20 Satirisch progr. 17.05 Jeugdprogr. 17 50 Journaal. (Regio naal progr. WDR: 8.10 Scboolteleviei) DUITSLAND 2 9.15 Klnderprogr. 10.00 Journt aktualitelten. 10.55 Sport. 12.5! soverz. 13.00 Journaal. 16.15 matieve serie. 16.45 Journaal. Jonderenjoumaal. 17.40 Geva progr. DUITSLAND 3 WDR 8.00 Gymnastiek. 8.10-11.40 S< televisie. 17.00 Idem BELGIE NEDERLANDS NET 1 14.00 Schooltelevisie. 17.00 Si televisie. BELGIE FRANS 12.00 Teletekst. 14.00 sie. 16.45 Vakatures van de C_ 17.30 Gevarieerd kinderprogr. 7' HILVERSUM 1 Leger des Hells 20.03 Vierkant voor muz. 21.02 (S) Op de vrije toer. 21.53 Om nooit te vergeten. 22.02 (S) NCRV-Oooderdag-Sport. 22.50 Politiek bekeken. NOS: 23.02 (S) Met het oog op HILVERSUM 3 morgen. KRO: 0.02 (S) De nachtspiegel. 1.02 (S) Niemandsland. 6.02 (S) Van 6zes Operette-muz. 20.00 Nws. 20.03 Jus kuittje en andere zaken, die het leve v 21.15 Spel met TELEAC: 21.30 Microelektronika (2). Management (4). AVRO: 22.30 Nws. Trefpunt 23JX) (S) Jazz Spectrum., klaar wakker. HILVERSUM 2 NA 18 UUR AVRO: 18.00 Nws. 18.10 AVRO's Radiojoom. P.P.: 18.20 Uitz. van de NOS: leder heel uur nws. 18.04 De spil3. TROS: 19.02 Poster. 20.02 Maat's soul show. 22.02 Sesjun. 23.0 HILVERSUM 4 20.15 Leden van het Radio klass. muz. 21.30 Operette. 22.00 amorf 00 Ml- (3 leder heel uur nieuws. KRO 0.02 (S) De nachtspiegel. 1.02 (S) Nie mandsland. 6.02 (S) Van 6sen I— klaar wakker. 7.03 Echo. 8.03 Echo. 9.03 (S) Mensen en mede klinkers. 12.03 (S) Tussen de mlddag...tussen de mensen. 13.05 Echo. 13.16 (S Kruis of munt. 14.02 (S) The Com- DM VPRO 7.00 Nws. 7.10 Och- I t endgymnast lek. 7.20 Radio- nieuwsdienst VPRO (7.30. 8.00 1 en 8.30 Nws.) NOS 9.05 Gymna- o sttek voor de vrouw. 9.15 Werk bank. 9.25 Waterstanden. 9.30 Nws. VPRO 9.32 EXpres VPRO. 10.30 Nws. 10.32 Democrtet. AVRO 11.05 De Neder landse schoolradio. 11.20 Switch on. TROS 30 Nws. 11.32 Week In - Week uit. 12.20 AGraria. NOS 12.26 Mededelingen voor land- en tuinbouw. 12.30 Nwe. TROS 12.36 Aktua 13.00 Nws. 13.11 Inkijk met Inbar. NOS 13.30 Nws. 13.32 Meer over minder. 14.30 Nws. TELEAC 14.32 Diabetes. 15.02 Spiegel van Belgie. 15.30 Nws. Het gesprek van de dag. 16.30 Nws. 11 kan van nut zijn. 17.00 Joumallalent 17.30 Nws. VOO 17.38 Info magazine leder heel uur nieuws. EcP Ronduit op drie. 8.03 EO-Ng daad-Memo. 8.05 Tijdsein, De muzikale fruitmand. l€ Muziek matlef. 10.45 Pass»,, clelo. NCRV 11.03 PrT wnlddag. VOO 14.031 rada 15-20 Pop Journaal. 15.30 Top 31 NOS 7.00 Nws. 7.02 Vroege slek. 8.00 Nws. 9.00 Muzijf de Middeleeuwen en Rena. ce. 9.55 Vrijdagmorgerw3 Wagner Curiosa VOO 11.0j{j ziek voor miljoenen. 11.30 l voor de scholen. 12.15 Nieuw3 meesterwerken. NOS 13.00 13.05 Nederlandse Muziakmagazine. L. 15.00 Muziek-op-vier. 6) In de „brief" het door de NOS uitgezonden en door Olga Madsen geregisseerde spel van Gerard Kerkvliet, wordt wei nig gesproken. Daarmee werd een valkuil omzeild, waarin veel oorspronkelijke Neder landse stukken tuimelen. Hoe meer woorden, hoe meer na druk. Dat geldt vooral voor stukken waarin het gaat om wat verzwegen wil zijn, zoals in dit stuk. Nederlandse ac teurs hebben toch al de nei ging de stem uit te zetten. Dat was in „de brief" helemaal niet nodig en kon ook nauwe lijks, wilde het subtiele gege ven niet breken. Schrijver en regisseuse hebben hun best ge daan de juiste toon te bewaren. En een stel geroutineerde ac teurs zorgde voor de rest. Dat betekende ook voor zich uit mijmeren in de verleden tijd, waarvoor een stille plek als de Lek bij Schoonhoven een uit gezochte lokatie was. Binnen drie kwartier speelde het zich af. Precies genoeg om het ge heim uit de doeken te doen. IKON besloot in de vooravond de serie over „puberteit". Vol gende week begint bij deze omroep een serie onder de titel „allemaal tuig". Men kree- alvast een voorproefje vaii j dadelijk niet zulke lieve ji als onder het gehoor van de Wijs. 1 Kenmerk liet soldaten aar woord, die wegens hun opP den in uniform tijdens de te demonstratie zijn bestrs In van Gewest tot Ge plaatste architect Piet Ij 1 kanttekeningen bij de mondse paalwoningen. Hi J er nu dit van: het aantal, tien, bleek te klein om hei stelde effect, wonen in t-i gewelf van een woud, te b. ken. Namens de geme1( vond men het juist een :e besluit het tot dat aantal ttflj perken. Ondervraagde bfi ners bleken enthousiast hun woongenot. Minder thousiast waren weer bL] ners die in het proeftypejj, ren neergestreken. Die w| weer zo gauw mogelijk p Voor Piet Blom is het exva ment niet afgelopen. In j mond komen er zestien ild we paalwoningen bij en s terdam heeft nu besloteië een kantorencomplex va/3 maken. p HERMAN HOFHUD"1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 2