VS betreuren overhaaste
reactie van Moskou
Wederopbouw Tsjaad
afhankelijk van Westerse hu
polit
ie
Noordierse
waarschuwt tegen
moordcampagne IRA
Nog diepe kloof tusseifa
regering en Solidariteb
BUITENLAND
Medisch
mirakel in
Belg
ie
Vakbonden en
Democraten
eensgezind tegen
Reagan
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1981 PAG<
SWAPO-leiderwil rechten
blanken garanderen
..LUSAKA SWAPO-leider Sam Nujoma heeft
gisteren in de Zambiaanse hoofdstad Lusaka
gezegd dat de SWAPO (Zuidwest-Afrikaanse
Volksorganisatie) de rechten van de blanke,
minderheid in een onafhankelijk Namibië zal
garanderen. „We zijn bereid een garantie te ge
ven, een waarborg voor het leven van de blan
ke kolonisten, die in Namibië een minderheid
vormen, omdat ze burgers zullen zijn van het
onafhankelijke Namibië, aldus Nujoma in een
redevoering.
De SWAPO-leider zei dat de Verenigde Staten
er op aan dringen dat de SWAPO de rechten
van de blanke minderheid garandeert.
President Reagan moet begrijpen dat de vrij
heidsstrijd van het Afrikaanse volk niet gericht
is tegen individuele blanke kolonisten, maar te
gen het kolonialisme, het imperialisme, de on
derdrukking en de uitbuiting.
Huwelijk
op toneel
Morgenavond gaat
In het londense Pa
lace Theater het to-,
neelstuk „Her Royal
Highness", dat han
delt over het huwe
lijk van prins Char
les en Lady Diana
Spencer, in premiè
re. Gisteravond was
de generale repeti
tie. Van links naar
rechts de koningin
moeder, koningin
Elizabeth, prins An
drew, het bruid
spaar en de moeder
van de bruid. De
echte koninklijke fa
milie zal morgen
avond overigens
niet bij de première
van het stuk aanwe
zig zijn.
HADDAD HEFT
BLOKKADEOP
TEL AVIV De christelijke milities in
het zuiden van Libanon hebben gisteren
hun blokkade van de wegen naar het
Unifil-hoofdkwartier bij Naqoera opge
heven. Dit is uit bronnen in Israël ver
nomen. Hiermee kwam een einde aan de
blokkade van 300 man civiel VN-perso-
neel, die vier dagen heeft geduurd.
Volgens de leider van de rechtse christe
nen, majoor Haddad, was de blokkade
een vergeldingsmaatregel voor het om
komen van drie militieleden toen zij op
een landmijn reden die door Palestijnse
verzetsstrijders was geplaatst. Haddad
hief de blokkade op als „gebaar van goe
de wil tegenover Unifil". De Israëlische
premier Begin zou grote druk hebben
uitgeoefend op Haddad om de blokkade
te beëindigen.
Khadaffy met naar
Arabische Top
PARIJS Kolonel Khadaffy heeft gis
teren laten weten, niet aanwezig te zul
len zijn op de Arabische Topconferentie
die volgende week woensdag in het Ma
rokkaanse Fez begint. De Libische leider
beschuldigde de Arabische regeringen
van „verraad en onderwerping".
Khadaffy verweet gisteren in een radio
rede de Arabische regeringen „dat zij af
zijdig bleven toen Amerika bezit nam
van Egypte, Soedan, Oman en Somalië".
Deze landen onderhouden sinds enkele
jaren goede betrekkingen met de VS.
Ook verweet Khadaffy de Arabische
landen afzijdigheid toen de Amerikaanse
vloot Libische gevechtsvliegtuigen aan
viel en tegelijkertijd de territoriale wate
ren en het Libische luchtruim schond.
Koe doodt mei
1SJM
ROME De Italiaanse politie
week een van de merkwaard!
den van de afgelopen tijd kuAA1
sen. Het ging om het vierjafkec
Tamara, dat vorige week vein c
haar ouderlijk huis langs de (ell
Napels. Twee dagen later werrt v
minkte lijkje in een put aangejid
politie stond voor een raadsebeh
de boer op wiens land het rijeni
gevonden aan te houden op gesl
van moord. Nader onderzoende
ter geleerd dat het meisje op j of
haar verdwijning de koeiensjn?,
buurman is binnengewandeld v
door de koeien is vertrapt. Tcf v<
het lijkje ontdekte raakte hij
en gooide het in de put. Hij wf—
schuldigd van verduistering,
stoffelijk overschot.
WASHINGTON, MOS
KOU De Verenigde
Staten betreuren de
„overhaaste en onjuiste
reactie" van de Sovjet-au
toriteiten op de voorstel
len van president Reagan
inzake wederzijdse ver-,
mindering van de kernbe
wapening. Woordvoerder
Dean Fischer zei dat de
voorstellen van de Ameri
kaanse president aan Mos
kou illustreren dat de
Verenigde Staten uit zijn
op „serieuze onderhande
lingen over de verminde
ring van het kerngevaar".
Amerikaanse regeringsfunc
tionarissen verklaarden het
echter niet uit te sluiten dat de
Russen nog met een serieus te
genvoorstel zullen komen. Zij
lieten echter ook weten dat de
VS doorgaan met hun statio-
neringsplannen voor de mid
dellange afstandswapens, als
de Russen de komende onder
handelingen in Genève laten
voortslepen zonder tot resulta
ten te willen komen.
Intussen heeft de regering in
Washington zich gisteren ge
haast commentaren tegen te
spreken, waarin Reagans rede
als een belangrijke wijziging
van het Amerikaanse beleid
wordt voorgesteld. Minister
Caspar Weinberger verzeker
de dat de toespraak vooral be
doeld was om de bezorgdheid
in West-Europa voor de ope
ning van het Amerikaans-Rus
sisch overleg in Genève weg te
nemen. De president „heeft
eenvoudig aangekondigd welk
standpunt de Amerikaanse re
gering, die eveneens de landen
van de NAVO vertegen
woordigt, bij die onderhande
lingen zal ipnemen".
In een tweede reactie ep Rea
gans toespraak beschuldigde
Tass de Verenigde Staten er
van dat zij de bewapenings
wedloop willen opvoeren en
zich voorbereiden op een be
perkte kernoorlog in Europa.
Volgens het hoofd van het
persbureau was Reagans rede
slechts bedoeld om niet-geïn-
formeerde mensen de indruk
te geven dat de VS plotseling
een vredesinitiatief hebben
ontplooid. „Ongelukkigerwijze
gaat het in feite meer om een
propagandakussen dat de on
gunstige politieke consequen
ties van de koers van de VS
moeten opvangen", aldus Lo-
sev. Die koers hield volgens
heip stellig in „het voorberei
den van een beperkte kern
oorlog op het Europese conti
nent".
In de Oosteuropese satelliet-
landen werd gisteren eveneens
felle kritiek geuit op de toe
spraak van de Amerikaanse
president.
Waarnemers in Washington
gaan er algemeen van uit dat
de door West-Europa geïnspi
reerde nul-optie, die nu door
de Amerikaanse regering is
aanvaard (niet-plaatsing van
de kernwapens voor de mid
dellange afstand in ruil voor
terugtrekking van de Russi
sche raketten in Europa) een
belangrijke stap voorwaarts
betekent voor het komende
wapenoverleg in Geneve. Nog
slechts een aantal weken gele
den leek een dergelijk Ameri
kaans uitgangspunt voor de
onderhandelingen met de Sov
jet-Unie nagenoeg ondenk
baar. De heropening van de
onderhandelingen over beper
king van intercontinentale
atoomwapens in februari of
maart is een ander positief
punt, zij het in het met name
West-Europa als negatief be
schouwde licht van het terzij-
deschuiven van het eerder be
reikte SALT-akkoord.
Schietklaar pistool, kogelvrij vest en opschrijfboekje behoren tot de standaarduitrus
ting van de politie in Belfast, die dagelijks honderden auto's doorzoekt op wapens en
explosieven.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN De Noord
ierse politie heeft gisteren
gewaarschuwd dat de IRA
van plan is leidende bur
gers te vermoorden om
daarmee in Ulster een to
tale wanorde te veroorza
ken. „De doelen van het
Ierse Republikeinse Leger'
(IRA) vormen een bedrei
ging van de gehele ge
meenschap, protestant zo
wel als katholiek", aldus
een verklaring van hoofd
commissaris van politie,
Jack Hernon. Hij deelde
verder mee dat door ver
hoogde waakzaamheid al
een bomcampagne van de
IRA is verijdeld. Britse
veiligheidstroepen hebben
zich gisteren in grote geta-
Dominee Ian Paisley heeft in
middels voor zijn aangekon
digde protestacties de steun
gekregen van het personeel
van een van Noordierlands
grootste electriciteitscentrales,
in de havenzone van de stad
Larne. De arbeiders zullen
maandag wanneer Paisley een
grote protestbetoging op de
been wil brengen, het werk
neerleggen. Als de centrale in
derdaad geheel of gedeeltelijk
stil valt, kan dat ernstige ge
volgen hebben voor het gehele
Noordierse bedrijfsleven.
Het voornemen van dominee
Paisley om Noord-Ierland to
taal onbestuurbaar te maken
wekt bij minister Prior van
Noordierse zaken grote wrevel
op, zo gaf hij gistermiddag te
verstaan in een vraaggesprek
met buitenlandse journalisten.
„Noord-Ierland is en blijft eert
van een mogelijke burgeroor
log te spreken.
Een voorzichtige minister
Prior beklemtoonde wel dat
Paisley vreedzaam mag de
monstreren. „Dat is hun de
mocratisch recht. Meer kan ik
er niet over zeggen, want zoals
u weet is de heer Paisley ei;g
pietluttig".
Ie begeven naar de grens deel van het Verenigd Ko
rnet Noord-Ierland om
daar de protestantse ge
meenschappen te bescher
men tegen acties van IRA-
strijders.
ninkrijk". „De wetten van het
Verenigd Koninkrijk moeten
er toegepast en nageleefd wor
den. Wij zullen er geen enkele
schending van dulden". Prior
weigerde betreffende Ulster
BRUSSEL Een 52-jarige:
man uit het Belgische Geër-
aardsbergen heeft een hartstil
stand van ruim een uur over
leefd. Toen de huisarts bij de
man arriveerde constateerde
deze dat de dood was ingetre
den. Toch ging hij tot de
komst van de ziekenauto,
veertig minuten later, door
met hartmassage. In de ambu
lance en het ziekenhuis werd
dc?e bch.indelihT f-endo
•.or. U uur rvi r.;«v !v.v.:-r
weer uit zkhzc'.f boron i.'
kloppen. Artsen spreken van
een „medisch mirakel". Ge
vreesd wordt echter dat de pa
tiënt, al blijft hii in leven, ern
stig hersenletsel aan de hart
stilstand zal overhouden.
De
WASHINGTON
Democratische partij en
de Amerikaanse vakbon
den hebben elkaar weer
gevonden. Bijeengedreven
door gemeenschappelijke
zware kritiek op de eco
nomische plannen van de
Reagan-regering sloten de
traditionele bondgenoten
elkaar deze week in New
York als oude geliefden in
de armen. Het congres
van de overkoepelende
vakbondsorganisatie AF-
L-CIO kreeg bijna het ka
rakter van een Democra
tische conventie. De twee
meest vooraanstaande De
mocraten, Walter Monda-
le, vice-president tijdens
de regering van president
Carter, en Edward Ken
nedy, waren de belang
rijkste gastsprekers.
De Amerikaanse vakbonden
hebben het door de jaren heen
beter met de Democraten dan
met de Republikeinen kunnen
vinden. Tijdens president Car
ter bereikte de verhouding
echter een dieptepunt. Dat uit
te zich bij de presidentsverkie
zingen van vorig jaar, toen de
AFL-CIO zich neutraal opstel
de en 44 procent van de vak
bondsleden die stemden de
voorkeur aan Reagan gaven.
De voorzitter van AFL-CIO,
Kirkland, zei na november
1980 snel weer nauwe contac
ten met de Democratische par
tij te zullen zoeken.
Deze week liet de AFL-CIO er
geen twijfel over bestaan dat
de vakbondsfederatie zich in
1984 als een blok achter de
Democratische presidentskan
didaat zal plaatseh. Voor vol-
Send jaar, als er nieuwe ver-
iezingen zijn voor het Huis
van Afgevaardigden, werden
de vijftien miljoen leden opge
roepen om die congresleden
die Reagan steunen weg te
stemmen.
Er werd in New York nauwe
lijks over technische vak
bondszaken gesproken. In fei
te was het congres een lange
en uitermate felle aanval op
de economische plannen van
president Reagan onder aan
voering van Walter Mondale,
de Democratische voorzitter
van het Huis van Afgevaar
digden Tip O'Neill en senator
Edward Kennedy.
(vervolg van voorpagina)-
WARSCHAU Dat er
ondanks de vooruitgang
in het overleg nog steeds
sprake is van een grote
kloof tussen regering en
Solidariteit, blijkt wel uit
de woorden van vice-pre
mier Rakowski. De minis
ter, die speciaal belast is
met vakbondsaangelegen
heden, zei gisteren dat So
lidariteit verantwoordelijk
is voor de meeste proble
men van het land.
schuldiging voerde Rakowski
aan, dat de onafhankelijke
vakbond in gebreke blijft bij
het nakomen van de toezeg
gingen geen stakingen uit te
roepen of te steunen. De lei
ders van Solidariteit riepen
gisteren op tot „de grootst mo
gelijke interne discipline", om
dat de besprekingen met de
regering in een kritieke fase
waren beland.
De leider van Solidariteit,
Lech Walesa, deed gisteren-
vermoedelijk tot ongenoegen
van de politieke leiding in
Warschau-een rechtstreeks
verzoek aan de vakbonden en
arbeiders in West-Europa zijn
landgenoten met voedsel te
hulp te komen.
De Poolse automobilisten zul
len vanaf zondag 50 procent
meer voor hun benzine moe
ten gaan betalen. De commis-
staat verklaarde, daf?j?
regel is genomen onfiide
te beperken en ietgt d
aan de chronische
korten. De benzinep
ging is niet van toep
invaliden en zij die
halve op hun auto z
wezen. L
Tony Benn niet in IC
Labour- schaduwkabinet
LONDEN De leider van de
linkervleugel van de Britse
Labourpartij, Tony Benn, is
gisteren niet gekozen in het
socialistische schaduwkabinet.
Benns nederlaag wordt be
schouwd als een ernstige slag
voor de linkervleugel van La
bour en een overwinning voor
de gematigde partijleider Mi
chael Foot, die verleden week
besloot Benns kandidatuur
niet meer te steunen. In de
Britse politiek is een plaats in
het schaduwkabinet van groot
belang, omdat men daardoor
fractiewoordvoerder
De Labourpartij aP
moest gisteren een jj
lies verwerken. Lidi)^
Hogerhuis Lord HiT^
lipp, de raadsman
vroegeré socialistisch)
Callaghan en een
grote politieke er\
veel connecties, beslo'
lopen naar de socii
cratische SDP. De r
heid van „trotskist^-
menten" in Labour e
tijstandpunt over
ontwapening haddeifl
verklaarde hij, tot zijj'
bracht.
Na het vertrek van de Libische troepen uit
Tsjaad is begin deze week het eerste (Zaïre
se) contingent van de Afrikaanse vredes
macht in de hoofdstad N'Djamena gearri
veerd. De bedoeling is dat Tsjaad, dat na
zestien jaar burgeroorlog aan de rand van
de afgrond balanceert, met steun van deze
vredesmacht begint aan de wederopbouw.
Geen gemakkelijke taak, omdat verdeeld
heid nog steeds heerst in het land. Troepen
van de Tsjadische opstandelingenleider Ha-
bre zijn sinds de Libiërs zich begin deze
maand terugtrokken weer met een offensief
begonnen en beheersen nu vier steden in het
oosten vaij Tsjaad.
De wanhoop in het failliete Tsjaad grijpt
snel om zich heen. Financiële hulp van hc-t
Westen is dan ook dringend noodzakelijk
wil het land niet opnieuw verzanden in een
uitzichtsloze burgeroorlog.
F'
N'DJAMENA Een jonge Franse chirurg van
de vrijwilligersorganisatie Médecins du Monde
(Artsen van de Wereld) behandelde vorige
week zondag een zwanger meisje in het geïm-
nroviscrdc •••ckcr.huis dat hij sprrten met cnkc-
eoT hoc.'', ongeze? ran do oevers van de
Isiau
LT/.mcnn. liet 35- rr.---ir.jo had per onge
luk een overdosis valium gekregen in het cen
trale ziekenhuis en was naar het noodzieken
huis van de Franse doktoren gebracht omdat
alleen daar operaties worden verricht Ze bleek
in verwachting te zijn yan een tweeling, die de
arts vergeefs probeerde te redden. Ondanks een
bloedtransfusie overleed nog dezelfde nacht
ook de moeder.
Incidenten als deze zijn de afgelopen twee jaar
in Tsjaad eerder regel dan uitzondering ge
weest. Het enige 'ongewone' aan dit geval was
misschien dè identiteit van de behandelend
arts, Eric Cheysson. Zijn oom, de Franse minis
ter van buitenlandse zaken Claude Cheysson,
en president Mitterrand vergaderden vorige
week in Parijs over financiële hulp aan Tsjaad.
Tijdens die bijeenkomst werd hun in feite de
rekening gepresenteerd van Mitterrands diplo
matieke staatsgreep die resulteerde in de terug
trekking van de Libische troepen.
Als de nuchtere minister Cheysson zou willen
weten waar zijn regering aan begonnen was,
zou hij zeer goed te rade kunnen gaan bij zijn
neef Eric die geregeld eet in het Chari Hotel.
Hotelgasten, treffen hier vaak een ongebruike
lijke mengeling van faciliteiten aan in hun ka
mers. In de meeste ramen zit geen glas en op de
tweede en derde verdieping komt er geen wa
ter uit de kranen omdat de leidingen en water
torens tijdens de burgeroorlog zijn vernield.
Daarentegen is er vaak wel air-conditioning en
de hotellichten branden de hele nacht omdat de
autoriteiten als de dood zijn om de enige gene
rator in de stad die het nog doet, uit te schake
len.
Op het hoofdkwartier van de afdeling ontwik
kelingsprogramma's van de Verenigde Naties
waar de Parijse bijeenkomst over Tsjaad in gro
te lijnen is voorbereid, heerst een bijna wanho
pige stemming over de Tsjadische problemen.
De Ifranse ex-kolonie heeft een buitenlandse
schuïd van bijna zeshonderd miljoen gulden en
is helemaal bankroet.
De wegen in N'Djamena zijn vergeleken bij an
dere Afrikaanse steden uitstekend, maar dat is
dan ook het enige. Al bijna een jaar is er geen
contact met de buitenwereld, geen telex, geen
telefoon, geen postbestellingen.
De stad zelf is helemaal uitgebrand en de eens
zo elegante boulevard Charles de Gaulle is een
grote opeenvolging van spectaculaire ruines
met als triest bekroning de overblijfselen van
de kathedraal waarvan alleen de twee reusach
tige deuren nog als twee smekende handen bo
ven de rokende puinhopen uitsteken. Buiten
het stadscentrum staan alleen lemen hutten. De
bewoners die in de oorlog zijn gevlucht, hoeven
er niet op te rekenen hun hutten terug te vin
den, want de meeste zijn gewoon verdwenen
door de enorme regenval
De wederopbouw van het land is tot d
sluitend ten laste gekomen van de 1
Naties, maar iedereen is het er ovePaeri
westerse hulpverleners en met name U a
over de brug zullen moeten komen, d
voorkomen dat het land opnieuw wé i fj
chaos en burgeroorlog.
De voortekenen zijn niet al te rooskleue_
sident Mitterrand heeft al een angstig
het Tsjadische boodschappenlijstje la P
en naar men zegt allesbehalve entho UWi
reageerd op het gevraagde bedrag van
miljoen gulden voor de wederopbouw
Tsjadische leger, terwijl de Fransen di
toch zelf in de hand hebben gewerk
regering van president Goukouni Ou«
pens aan te bieden. Sl
Vele waarnemers hadden verwacht Uail
rugtrekking van de Libische troepen,
zou vrijmaken voor aanzienlijke hulj
Verenigde Staten. In N'Djamena is iftir.
wel een Amerikaanse diplomaat gei )en
die zich zeer optimistisch heeft uitgel prich
het vertrek van de Libiërs. Amerikaa stic
is echter nog uitgebleven. atie d
IAN GUEST/THE GU >et ct
n m
h<
