oorzic htigheid
lederland noodlottig
Zelfbeheersing brengt Oranje niet ver
Hoe de invasie van
Parijs mislukte
RT
LEIDSE COURANT/
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1981 PAGINA 19.
[JS Zelfbeheer-
Jarengt het Neder-
elftal niet ver. Dat
[eravond in een, van
^tbalstadion gelei-
in een Franse car-
omgetoverd Pare
tinces wel gebleken,
en soort veredeld
[voetbal had het
;-team zich na zijn
Jaren redelijk ge
laafd in het interna-
milieu. Zo'n op
(eerde hardheid ge-
de aanpak, vooral
fct op intimidatie van
Igenstander, bracht
[ederlands elftal vo-
r nog naar het toer-
het Europees
kampioenschap,
et nationale team,
Igisteravond in na-
lelijke opdracht van
ÏKees Rijvers, tracht
fcure voetbalmidde-
Ten opponent tege-
j te treden, komen
ook de tekortkomingen
onmiddellijk aan het
licht.
De Franse ploeg, die voor zijn
laatste mogelijkheid stond om
kwalificatie voor het toernooi
om de wereldtitel in Spanje af
te dwingen, profiteerde gretig
van de Nederlandse „beleefd
heid". Wendde de eigen, niet
geringe kwaliteiten aan en
wist zich na afloop van een
wel zinderend, maar nimmer
groots duel, de luid bejubelde
winnaar.
Op grond van wat zich gister
avond in het Pare des Princes
afspeelde is het volkomen te
recht, dat niet Nederland,
eventueel nog via een beslis
singswedstrijd tegen Ierland,
maar Frankrijk volgend jaar
in Spanje aanwezig is. De
Haantjes, die symbolisch voor
hun grotere kwaliteit als
ploeg en meer individuele
klasse in de eerste helft wer
den vergezeld door een heuse
„soortgenoot", zullen tijdens
het WK een grotere attractie
vormen dan een ploeg, die
Kees Rijvers daar zou hebben
laten opdraven. Want terwijl
de Franse coach, Michel Hi
dalgo, met genoegen kon con
stateren dat zijn equipe de na
tuurlijke klasse -combineerde
met een zeer effectieve portie
felheid en soms zelfs hard
heid, kon zijn collega Kees
Rijvers slechts tot de conclusie
komen, dat zijn „vreemdelin
genlegioen" kan worden op
geheven.
Dertigers
Vanaf gisteravond is er geen
noodzaak meer om spelers als
Krol, Rep en Neeskens uit te
nodigen, want deze ruime
dertigers hebben geen toe
komst meer. Hetzelfde geldt
voor iemand als Kees van
Kooten, dierzijn interlandcar
rière ongetwijfeld nog even
zou hebben verlengd bij ten
minste een onbeslist in het
Pare des Princes. Kees Rij
vers kan opnieuw beginnen.
De bondscoach, die dank zij
enige kunstgrepen zijn team
vanuit een kansloze positie
nog tot aan de drempel van
het WK kon leiden, zal ook
gisteravond hebben ingezien,
dat zijn resterende contract-
duur van een kleine vieren
eenhalf jaar zal dienen te zijn
gericht op opbouw. Waarbij
hij zich wellicht nog geruime
tijd zal herinneren, dat zijn
boodschap, netjes te spelen,
aan het Nederlands elftal van
dit moment niet was besteed.
Weliswaar leverde Rijvers'
opdracht ondanks gele kaar
ten voor Poortvliet en Van de
Korput (respectievelijk we
gens het wegtrappen van de
bal en praten tegen de leiding
van de overigens uiterst war
rig fluitende Portugees Garri-
do) een hoge score aan sporti
viteit op. Maar doordat het ei
gen rendement daardoor aan
zienlijk 'werd verminderd en
de Fransen daardoor beter in
hun spel konden komen, was
het totale effect negatief.
Waarmee het Nederlandse
voetbal in zijn totaliteit terug
is naar af. Waar voor de
Franse voetbalwereld even
eens veel afhing van kwalifi
catie voor Spanje, vooral na
het teleurstellende optreden
van de Tricolores tijdens het
wereldbekertoernooi in Ar
gentinië, en de prestatie van
het team van Hidalgo een in
jectie voor de sport in het hele
land kan betekenen, geldt
voor Nederland het omge
keerde.
Nu de kortstondige Oranje-
doping gisteravond ritet twee
harde tikken ongedaan werd
gemaakt zal blijken, dat de in
teresse van het voetbalpu
bliek om in de nationale com
petitie wedstrijden te bezoe
ken, nog verder dalen. Daar
heqft Kees Rijvers in eerste
instantie niet zo'n boodschap
aan. Het was slechts zijn taak
om een zo gedisciplineerd mo
gelijk spelend team in het
veld te brengen voor een
wedstrijd in het land waar hij
zelf nog zo'n grote naam
heeft. Vooral Rijvers, die pre
tendeert een kenner van het
Franse voetbal te zijn, had
kunnen weten, dat als je de
haantjes laat vrijbuiteren, ze
tot veel in staat zijn.
Individuele klasse van spelers
als Rocheteau, Lacombe,. Six,
Platini en Geresse komt dan
het best tot zijn recht. Het
sierde Rijvers dat hij geen op
dracht gaf tot intimidatievoet
bal, dat overigens ook voor
zijn tijd in Brussel tegen Bel
gië al geen resultaat had ge
had. Maar Rijvers bouwde er
wel een groot extra risico mee
in, een te groot risico, zoals
gisteravond bleek.
In de eerste helft had het Ne
derlands elftal de zaken nog
aardig onder controle, al ont
stonden er ook toen al te veel
hachelijke momenten voor
het doel van Hans van Breu-
kelen. Toen Rijvers, wellicht
ietwat tè optimistisch door de
score bij de rust, een midden
velder (Metgod) verving door
een aanvaller (Tahamata)
ging het mis. Frankrijk greep
een overwicht op het midden
veld, hoewel de eerste treffer
niet direkt daaruit voortvloei
de. Het was uitgerekend een
van de gevreesde vrije trap
pen waaruit de Fransen zich
in gewonnen positie manoeu
vreerden. Waarbij het gebrek
aan routine van doelman
Hans van Breukelen van
doorslaggevende betekenis
was. De doelman van FC
Utrecht organiseerde zijn
muur zo onbeholpen en ver
zuimde daarbij het „gat" te
dekken, zodat Platini eenvou
dig de roos kon raken.
Het betekende het sein voor
Frans voetbal op zijn best en
een Nederlands team op zijn
smalst. Waar de Haantjes zich
uitleefden in speelse patroon
tjes, kon het door zoveel rou
tine gevulde Oranje-team
slechts bijna ademloos toekij
ken. Er was zelfs niet eens
meer voldoende inhoud om
nog met vier aanvallers iets
als een offensief te ontkete
nen, zodat de tweede Franse
treffer „logisch" was. Het Ne
derlandse voetbal dus terug
naar het nulpunt, het zal de
nodige tijd vergen om het dal
weer te verlaten.
FRANK WERKMAN
eir
KEES RIJVERS
GOKT
TEVERGEEFS
OP GELIJK SPEL
Oranje supporters halen hun vlag maar weer van café-bar l'Eclair. Aan het buffet zal
alleen nog maar koud worden geserveerd. De Nederlanders lopen ineens niet meer
warm voor een feestelijke biefstuk.
EEN KA TER OP DE CHAMPS EL YSÉES
PARIJS De Champs
Elysées gisteravond rond
middernacht: Een storm
vloed van toeterende
auto's spoelt over de bre
de boulevard aan de voet
van de Are de Triomphe.
Voorafgegaan en beklom
men door schreeuwende
en vlaggenzwaaiende
voetbalsupporters. Dat
wel. Alleen wil het nood
lot dat het Fransen zijn en
dat er niets over „die Hol
landers" gezongen wordt,
maar wel over „les bleus".
Een paar van die Hollan
ders rijden noodgedwon
gen nog in twee, opeens
armzalige bussen in de
drang van het verkeer
mee in die stoet. Ontluis
terd en meewarig. Nog
niet helemaal begrijpend.
Alsof er een blunder in de
regie-kamer had plaatsge
vonden. Alsof een myste
rieuze hand opeens een
monsterproduktie ver
keerd genaaide Hollandse
vlaggen in de handel had
gebracht. Want het was
allemaal zo mooi begon
nen.
's Middags om half vijf konden
de noordelijke horden de Pa-
rijzenaars nog verrassen met
een goed getimede invasie van
dik over de vijftig autobussen
die de Avenue du maréchal
Galliéni voor de Dóme des In
valides in ganzemars kwamen
oprijden. Een uniek moment:
Van links en rechts op het
grote plein, waar nietsvermoe
dende jeu de boules-spelers
hun kalotjes er eens voor
rechtzetten, komen de bussen
binnen. Tegelijkertijd een
langzaam aanzwellend geluid
van strijdkreten. De bussen
stromen leeg, en de supporters
idem dito bij een massale sani
taire stop op het Franse gras.
Er zijn Hollanders die om die
binnenkomst te zien, hun bus
kaartje ongebruikt hebben ge
laten, eerder met de auto zijn
gekomen en inmiddels al
Beaujolais-rode oogjes in Parijs
hebben opgedaan. Sportver
slaggever Kees Jansma (wél
familie) is aanwezig en krijgt
een breed scala aan begroetin
gen toegemeten: Schouder
klopjes, yells, plus de gebrui
kelijke hondse onderdelen
worden hem toebedacht. De
Parijzenaars kijken het alle
maal vooralsnog lachend aan.
Kleine Platini
De Oranje-golf die dan door de
straten spoelt is uniek, terwijl
je tegelijkertijd je hart vast
houdt dat het uit de hand
loopt. Een Parijse groente-
koopman staat grijnzend in
zijn kraam aan de Rue Cler.
Hij heeft de invasie rond de
beslissingsmatch Ajax-Benfica
meegemaakt. „Ze zijn nog
geen spatje veranderd, die
Hollanders" roept hij. „Ik vind
ze aardig". Door de straat loopt
een vierjarig Frans jongetje
dat inmiddels van een Hup-
Holland-petje en een Neder
landse vlag is voorzien, zijn
ouders lijken hem geschokt
verlaten te hebben. Niets ver
moedende dames worden door
de krullen geaaid. Een groep
jongens spreekt een Frans
echtpaar-met-baby aan, infor
meert of het inderdaad een
jongen is en brengt het in
bouwvallig Frans tot „Hii is
mooi. Kleine Platini". Alleen
een tweetal wat verzuurde da
metjes komt, als antwoord op
toespraken in supportersjar
gon, niet verder dan een „ta
gueule", oftewel dat ze hun
grote bek maar moeten hou
den.
Oranje-klaas
In de omgeving van Invalides,
Ei ff el toren en Montparnasse is
opeens geen café of restaurant
meer te bekennen waar niet
iets oranjigs beweegt. Fransen
beginnen van de weeromstuit
zelfs Duits te praten, de baas
van een établissement waar
jeu de boules-spelers honk
houden, herinnert zich zowaar
enkele goed-Hollandse kracht
termen, maar blijkt dan ook
relaties te hebben met een jeu
de boules-club uit Kennemer-
land. Van hem mogen de Hol
landers winnen. De kelner in
een restaurant verder op
houdt het ook al op de Hollan
ders, maar hij slijt in een half
uur tijd dan ook honderd bief
stukken met patat aan ze. De
eigenaar komt schielijk bij ons
informeren óf en hoe laat die
Hollanders 's avonds mis
schien nog terugkomen, dan
kan hij zijn zaak openhouden.
Arme man. Over zijn biefstuk
ken klinken Wilhelmus. Hup
Holland Hup en Sinterklaas
liedjes geïnspireerd door een
Oranjeklant die zelf een baard
ih de kleur van de Hollandse
wimpel door z'n biefstuk-mêt
sleept. Parijzenaars komen
van alle kanten voor de glazen
ruiten van het restaurant naar
binnenkijken. Geamuseerd, al
roept er iemand iets over „les
boches", de hier toch geogra
fisch lichtelijk misplaatste
scheldnaam voor Duitsers.
Onheil
Maar in het stadion naderen
de eerste tekenen van het on
heil. De grote massa van daar
vóór (2.500 man uit de bussen)
is opeens in het niet verdwe
nen. Her en der zijn er slechts
plukjes Oranje van over. Er
moeten méér Nederlanders
zijn. want de zwarte-kaarten-
verkoop heeft welig getierd, 's
Ochtends kostte een normale
.zitplaats zwart zelf 1100 Fran
se franken. Er doet zelfs het
verhaal de ronde dat iemand
in Zeeland per advertentie een
paar honderd kaartjes te koop
heeft aangeboden voor 300
gulden het stuk. Flukse reken
sommetjes brengen de man en
kele tienduizenden guldens
winst. Maar ook die Hollan
ders verdwijnen in het niet
door het geluid dat de Fransen
voortbrengen: Een nauwelijks
te meten explosie op de schaal
van Richter. Het is het eerste
voorteken. Televisiebeelden
hebben u de rest verteld.
Afscheid
En dan de komt de kater. Joop
Niezen, hoofdredacteur van
Voetbal International wil z'n
teleurstelling niet eens profes
sioneel verbergen. „Ik heb er
goed de pest in", mompelt hij.
Een Franse journalist zegt: „Ja
jongens, dit is het einde van
een tijdperk". Een waar
woord. Zelfs het feestje dat
voor aanvang nog groots rond
het Nederlands elftal werd
aangekondigd („of ze nu win
nen of verliezen, dat maakt
niet uit") is opeens van de
baan. En daar zou dan nog wel
afscheid genomen worden van
de internationals (Krol o.a.)
die het Oranje-team bij verlies
vaarwel zouden zeggen. Een
poging de supportersmeute
nog in de stad te achterhalen
mislukt. Ze zijn letterlijk en fi
guurlijk nergens meer. Het
einde van een tijdperk, jawel.
Uithuilen en opnieuw begin
nen.
BERT JANSMA
Nederland zal
.jaar bij de strijd
Iwereldkampioen-
IB betbal in Spanje
jn. Na tweemaal
Ikaar een finale-
j dit evenement te
bereikt, heeft
k Oranje gistera-
Parijs een illusie
emaakt door met
,nnen. Een illusie,
jebaseerd op hoop
itimisme. Toen
(ch Kees Rijvers
t van het vorig
voor het eerst
njé ging bezig
leek Oranje al
zich voor Spanje
,-ven kwalificeren,
es op Frankrijk,
en België en een
I tegen de Ieren
de hoop levend,
^rland alsnog bij
der beste voet-
i aanwezig zou
r is gisteravond in
[cende Pare des
een streep door
k dat via blufpoker
laatste snik in de
(ebleven, vergat zijn
te spelen. De swin-
•tij tegen de Belgen
0e Fransen de stui-
i' lijf gejaagd, maar
(tte de rem op de
bmotief. Een remise
èrs nog een herkan-
de Ieren. De Fran-
st zover niet ko-
uit een vrije trap,
:n de Oranjeleeuw
id. Rijvers kon na
iook niet anders be-
)i :„De Fransen heb-
nd gewonnen. Maar
gaat door". Als
j kan hij verder
lar de komende Eu-
j kampioenschappen,
land, Engeland en
'hebben zich kandi-
d voor het organise-
it eindtoernooi. Mis-
hetzelfde Pare des
l'er twee jaar een
jfris Oranje te zien
'Er lijkt nu een tijd-
bij, waarin Neder-
ben generatie voet-
Johnny Rep, hier omsloten door Franse spelers, deelde in de machteloosheid van de Nederlandse aanval.
ballers toonaangevend in de
wereld was.
En misschien is dit tijdperk
ook wel terecht voorbij. Gis
teravond leken de „oudjes"
uitgeblust. Het heilige vuur
ontbrak. Uitblinkers waren de
jongeren zoals Peters, Poort
vliet en Wijnstekers. Dat was
te weinig om echt indruk te
maken op de Fransen.
„We moeten aanvallen, dat is
ons enige kans om de Fransen
te verslaan", had Rijvers voor
af aangekondigd. De praktijk
in de eerste helft wees anders
uit. Rijvers gokte op 0-0. Met
een falende Van Kooten en
Rep alleen in de voorste lijn
bleef Oranje aanvallend mach
teloos. Solistisch kon de spits
van Go Ahead Eagles moeilijk
uit de voeten. Ook Johnny
Rep liep zichzelf voortdurend
vast. Rijvers speelde met zijn
taktiek hoog spel. Immers,
steeds weer mochten de Fran
sen komen, en iedere keer na-
medi^ze de dreiging van een
geforceerde vrije trap als een
strafschop mee. De Portugese
arbiter Garrido had wat dat
betreft een reputatie op te
houden. Echter, Nederland
mocht niet eens klagen, toen
een handsbal van Ruud Krol
in het strafschopgebied met
een indirecte vrije trap werd
bestraft in plaqts van met een
strafschop.
Balans
Nee, Oranje zat verdedigend
met een geconcentreerd spe
lende Wijnstekers en Poort
vliet op respectievelijk Six en
Rocheteau dan wel goed in el
kaar, op het middenveld was
de balans van het begin af aan
niet aanwezig. Metgod liep
verloren rond, Neeskens
kwam niet echt in de wed
strijd, omdat hij te veel gaten
moest stoppen en Arnold Müh-
ren had een volledige off-day.
van Frankrijk heeft alle troeven in handen: de bal, een sportief
Johan Neeskens en een door de scheidsrechter opgemerkte buiten-
Fotus. MILAN KONVALINKA
Rijvers later: „Ik had gehoopt,
dat Metgod meer in de gaten
zou kunnen duiken. Dat is er
jammer genoeg niet van geko
men. Maar ik vind, dat we de
eerste helft goed hebben ge
speeld. De Fransen hebben
nauwelijks kansen gehad".
Die opmerking was in zoverre
terecht, dat het thuisland nau
welijks voor Van Breukelen
verscheen. AlleenLacombe
wipte in de 20ste minuut de
bal net over de doellat. Verder
bleef het spel van beide lan
den oninteressant.
De kleine Giresse liep zich het
vuur uit zijn sloffen, maar
voorin kwamen de Franse
spitsen niet los. De gevaarlijke
Rocheteau kwam'tegen Poort
vliet nauwelijks aan de bak.
Al kostte het de kleine PSV-er
wel een gele kaart. Ook de Pa-
rijzenaar kreeg van de niet
slecht fluitende Portugees feen
gele kaart, toen hij gevaarlijk
was ingegaan op Van Breuke
len.
Op de tribune zat de Ierse
bondscoach Ion Hand zich te
verkneukelen. Met dit spelle
tje zou er nooit een doelpunt
vallen en bleef ook zijn team
in de race. Na rust veranderde
hèt spelbeeld drastisch. Met
god was in de kleedkamer
achtergelaten voor Simon Ta
hamata. Rijvers: „Johnny
speelde het minst scherp op
het middenveld. Daarom heb
ik hem er uit gehaald. Met Si
mon wilde ik meer druk voor
in brengen, zodat de Fransen
wat verder van ons doel zou
den komen te voetballen". De
ingreep van Rijvers leek pal
na de hervatting succesvol te
zijn. De kleine buitenspeler
van Standaard Luik bracht
Arnold Miihren alleen voor
doelman Castaneda. Ongecon
centreerd schoof de midden
velder van Ipswich de bal
naast.
Dure misser
Het zou een hele dure misser
worden. Want na zes minuten
in de tweede helft schoot Pla
tini uit een vrije trap de bal
langs Van Breukelen. Een
overtreding van Neeskens
bracht de bal op de rand van
het strafschopgebied. Platini
knalde tegen de uitlopende
Peters aan. Hands besliste
Garrido en opnieuw stond de
Franse aanvoerder achter de
bal. Met een simpele voetbe
weging schoof hij het leer in
de hoek. Riivers later: „Op dat
moment is het bij ons mis ge
gaan. Ik heb afgesproken, dat
Krol bij de eerste paal zou
-staan en Van Breukelen de
rest van het doel zou nemen.
Door de verwarring van de
tweede vrije trap, ik weet nog
niet waarom die werd gege
ven, is dat mis gegaan".
Oranje speelde op dat moment
een verloren wedstrijd. Al wil
de de bondscoach daar niet
aan. „De eerste 20 minuten
van de tweede helft hebben
wij het beste voetbal gespeeld.
En zelfs kansen gehad". Die
bleven overigens zeer beperkt.
De Fransen voelden zich
bevrijd van een grote last en
speelden kundig de wedstrijd
uit. Ook de wissel van Ling
voor Van de Korput, die geel
had gezien wegens opmerkin
gen op de leiding, zette geen
zoden aan de dijk. De Franse
bondscoach Michel Hidalgo
(„Dit is de gelukkigste dag in
mijn leven") haalde de gebles
seerde Platini en Lacombe uit
de strijd voor respectievelijk
Tigana en Zimako. De aan
hang van het gastland was
toen al in het Pare des Princes
langdurig bezig een feestje te
vieren. Acht minuten voor tijd
velde Six na een solo van Ro
cheteau het eindoordeel over
de Nederlandse speelwijze.
Bondscoach Hidalgo vond Ne
derland tactisch niet best. „Wij
waren zeker niet veel beter",
zei hij. „geluk heeft de belang
rijkste rol gespeeld. Van een
Franse 'krachtsexplosie was
geen sprake, eerder van geluk.
Voor de pauze had een Neder
lands doelpunt ons in onover
komelijke moeilijkheden kun
nen brengen. Nederlqnd heeft
overigens de kwalificatie al
veel eerder verloren, in België
en in Ierland".
Rijvers mag beginnen te bou
wen aan een nieuw Neder
lands elftal. Bij FC Twente en
PSV heeft hij bewezen, dat hij
het kan. Daar krijgt hij op
nieuw de gelegenheid voor.
Als de KNVB nu ook op ande
re, dan technische terreinen,
de zaken op een rijtje durft te
zetten, kan het de aanzet wor
den voor een nieuw tijdperk
van Oranje- voetbal.
HENK WAGEMAN j
