edrijfsleven wijst wettelijk
gelegd investeringsloon af
Regeringsfracties: geen
nieuwe raketten in Europa
oorstellen voor
'ïn ander soort
ftbinetsformatie
Geen partij gelooft
in voldoende aanpak
financieringstekort
inkhorst: Meer wetenschaps
held naar Economische Zaken
Kamer eist nu
duidelijkheid
over plannen
Shell en Esso
NENLAND
Kritiek op aardgasstook in centrales
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1981 PAGINA 11
kriji
hadai ai
r Mil
de
IAAG D'66-frac-
zitter Brinkhorst
lat er duidelijkheid
e komen rond de
■deling tussen de
ries van onderwijs
|g onomische zaken
it betreft het we-
^psbeleid. Tijdens
t over de rege
ls rklaring in de
Tweede Camer stelde
Brinkhorsin bedekte ter
men dat ^en groot deel
van het totale weten
schapsheld moet verhui
zen naareconomische za
ken, war D'66-minister
Terlouu de scepter
zwaait.
Brinkhfst wees daarbij op het
advies van de Raad voor het
Wetenschapsbeleid (RAWB),
waarin het beleid op het ge
bied van de micro-elektronica
en de DNA-biotechnologie aan
economische zaken wordt toe
gevoegd. Ook de informatiebe
leid, dat volgens het RAWB-
advies bij onderwijs moet blij
ven, dient volgens Brinkhorst
naar EZ te gaan. Volgens de
D'66-woordvoerder wordt
voorbijgegaan aan de moge
lijkheden die de informatica-
industrie kan bieden voor in
novatie. PPR-fractieleider Ria
Beckers bleek daarentegen
juist grote bezwaren te hebben
tegen de plannen om het we
tenschapsbeleid „al dan niet in
stukken geknipt" naar Econo
mische Zaken over te hevelen.
Op die manier vallen alleen
nog méér beslissingen, waar zij
niet horen te vallen, meende
Brinkhorst.
DEN HAAG De inzet
van vier miljard kubieke
meter aardgas ten behoe
ve van de elektriciteit-
sproduktie om op die ma
nier de overheid 800 mil
joen gulden extra in het
laatje te brengen, is een
armoedeverschijnsel en
strijdig met een structreel
gezond energiebeleid, al
dus CDA-fractieleider
Lubbers. Lubbers eist van
de regering snel duidelijk
heid over de ombouw van
elektriciteitscentrales op
kolen. In dit betoog werd
Lubbers gesteund door
Engwirda (D'66) en PvdA-
fractieleider Meijer.
Engwirda vroeg van de rege
ring hoeveel van het gas
wordt ingezet ter overbrug
ging van de ombouw van de
centrales op kolen. Meijer zei
het prima te vinden dat de
overneid snel centrales wil
gaan ombouwen op kolenstook
maar meende dat dit onmid
dellijk in gang gezet moet wor
den, willen niet ongeveer 1000
arbeiders in de Nederlandse
ketelbouw op straat komen te
staan. Ook Lubbers wees op
het belang van de werkgele
genheid in een pleidooi voor
snelle ombouw. PSP-woord-
voerder Van der Spek betoog
de daarentegen dat de om
bouw van centrales op kolen-
stook niet mag voordat de mi
lieueffecten van kolenstook
bekend zijn. VVD-leider Wie
gel was het van harte eens met
een snelle ombouw, maar uitte
kritiek op het verstoken van
aardgas.
l onze sociaal-
komische redactie)
G De centra-
[evers- en werk-
■ganisaties in d€
van de Arbeid
gisteren eenstem-
wettelijk opge-
esteringsloon af-
Zij hebben-
dojeen aantal aanbe-
gedaan aan de
aferfan ten behoeve
'ilighf komende cao-on-
:ege|delingen. De be-
lngrijkste daarvan is, dat
padviseerd wordt bij die
<nderhandelingen ook te
preken over herverde-
ing van beschikbare ar
beid. Tot voor kort wezen
de werkgevers dit onder
werp als onbespreekbaar
van de hand. „De deur is
nu opengezet," stelde
FNV-bestuurder Frans
Drabbe tevreden vast.
Bespreking van het thema
„Werkgelegenheid en arbeids
duur" met het doel gezamen
lijke aanbevelingen en suge-
sties te doen aan de onderhan
delende partijen in bedrijfstak
ken en ondernemingen lever
de niet zo erg veel overeen
stemming op over concrete za
ken. Zo kwam men met be
trekking tot herverdeling van
werk niet verder dan dat er bij
het cao-overleg over gespro
ken zou moeten worden. Voor
de inhoud van dat overleg
werden geen handvatten aan
gereikt. Daarvoor zijn de so
ciaal-economische omstandig
heden te moeilijk, zeiden de
werkgevers.
Wel wordt nog gezegd, dat er
zou moeten worden nagegaan,
of het mogelijk is, meer deel
tijdbanen te scheppen, met
name ten behoeve van jeugdi
ge werklozen, die er ook mee
gebaat zouden zijn als zij de
plaats zouden kunnen inne
men van VUTers. Over een
aanbeveling tot werktijdver
korting ten behoeve van meer
banen viel geen overeenstem
ming te bereiken. De werkge
vers wilden er niet aan, tenzij
er ook zou kunnen worden ge
sproken over opvoering van
de effectieve werktijd. Want,
zo stelden de ondernemers, we
hebben het altijd wel over een
veertigurige werkweek, maar
in feite wordt er gemiddeld
als men vakanties, ziektever
zuim en dergelijke er af
trekt slechts 32 uur per
week gewerkt.
Met betrekking tot investe
ringsloon werd vastgesteld, dat
dit een zaak is voor het decen
traal overleg. Daar zou er wel
over gepraat moeten worden,
zo luidt de aanbeveling. Maar
de centrale organisaties kwa
men er weer niet uit toen het
ging over de vraag, of men het
inhouden van investeringsloon
via de cao mag opleggen, dan
wel of iedere werknemer vrij
willig moet bepalen of hij mee
wil doen. De werkgevers wil
den dit laatste, de vakbewe
ging ziet het liefst fondsen per
bedrijfstak tot stand komen,
waarop de werknemers een ei
gendomsrecht en zeggenschap
krijgen. Tenslotte werd nog
wel afgesproken, dat men via
de cao's zaken als ziektever
zuim en toetreding tot de wao
moet zien te beperken.
Over een tweede thema, het
beter laten functioneren van
het arbeidsmarktbeleid, werd
men het wel eens. Het ging
hier dan ook niet om een he
melbestormende zaak, doch
vooral om een technisch on
derwerp, dat weinig of niets
bijdraagt aan de oplossing van
de werkloosheid.
15 ag. Deze
leeft het
an het
iet meer
laakt.
i
'e inden
mdf"'
n f
ize parlementaire
redactie)
AAG De ook
premier Van Agt
zichtige" manier,
het kabinet tot
gekomen, heeft
soms felle kritiek
in de Twee-
De VVD con-
zelfs dat er
"echtelijk onzuiver"
ideld. Met uitzon
en het CDA toon-
grote fracties zich
[d, dat de regering
n onderzoeken hoe
binetsformatie an-
'U kunnen. VVD,
CPN kwamen zelf
net concrete voor
ter Hans Wiegel, nu
erder van de VVD-,
vooral bezwaar te-
lede^ptreden van de infor-
Lubbers en De Ko-
t zou met name aan
ie christen-democra-
idiben gelegen dat de
vijt haar anderhalf mil-
Veitamen de gehele for-
ianl itenspel stond. Wiegel
bin P op dat de informa-
ing bber
rs en De Koning
hadden willen gaan
befclan voor economisch
tisc ihoewel zowel de lei-
tie» het CDA (Van Agt)
in an de VVD (Wiegel)
ior tadden gevraagd",
oliti -voorman wil nu we-
irf" minister-president
laai of er toch niet beter
w >nnen worden gehan-
ige it plan had dan kun-
nis< len voorgelegd aan de
oi ande politieke par-
itie hadden dan mee kun-
of niet". Met deze
woorden haakte Wiegel in op
het publieke geheim dat Van
A«t en hijzelf hadden bedacht
op deze manier wellicht toch
een coalitie van CDA, VVD en
D'66 te kunnen verwezenlij
ken.
Lubbers, nu (weer) fractie
voorzitter van het CDA,
noemde later in het debat het
kabinet-Van Agt Den Uyl-
Terlouw het logische gevolg
van een aantal omstandighe
den. Ten eerste had het CDA-
congres een voorkeur uitge
sproken voor een „zo breed
mogelijk meerderheidskabi
net Ten tweede was er de
stembusuitslag, waarbij de
oude coalitie haar meerder
heid verloor, en ten derde wil
de de PvdA niet samenwerken
met de VVD en D'66 niet met
VVD en CDA, aldus Lubbers.
Onzuiver
Het eindverslag van Lubbers
en De Koning, die inmiddels
waren vergezeld van de socia
list Van Tnijn, verdiende vol
gens Wiegel die naam niet
„Het werk was niet af". Wie
gel herinnerde aan een uit
spraak van van Thijn, dat de
informateurs een „overvals-
scenario" hadden gehanteerd.
Volgens de VVD-leider was
dat staatsrechtelijk onzuiver,
omdat daarmee de problemen
bij de koningin werden gede
poneerd. „Zij moet dan name
lijk besluiten of toch maar
verder te gaan met dat rapport
of tegen de informateurs zeg
gen dat zij maar weg moeten
gaan of hun werk over doen".
Volgens Wiegel is het niet zo
zeer het stelsel zelf als wel het
handelen van „de politici bin
nen dat stelsel" de schuld van
dit soort problemen.
Wel acht Wiegel het zinvol dat
men zich bezint op de positie
van de informateur. Want vol
gens hem heeft ook de latere
informateur De Gaay Fortman
sr. onaf werk geleverd. „Het
kabinet is immers later geval
len". Wiegel bepleitte dat aan
informateurs een voorwaarde
wordt gesteld. Zij mogen niet
eerder eindverslag doen dan
nadat de de meest betrokken
fracties daarvooor toestem
ming hebben gegeven.
Voor de benoeming van De
Gaay Fortman, die kort daar
voor nog scherpe kritiek had
geleverd op het handelen van
de CDA-fractie onder leiding
van Van Agt, is niet de konin
gin verantwoordelijk, meent
Wiegel. Hij kijkt meer naar
degenen, die deze 'benoeming
hebben geadviseerd. „Hoe be
oordeelt de minister-president
de algemene positie van de mi
nisters van staat bij een kabi
netsformatie. Hun adviezen
zijn niet openbaar en zij kun
nen niet ter. verantwoording
worden geroepen
Laurens Jan Brinkhorst, frac
tievoorzitter van D'66, kwam
met het uit Israël stam
mende idee dat de leider
van de grootste partij na de
verkiezingen wordt benoemd
tot (in)formateur. Immers, ook
nu is het al zo dat de grootste
partii het initiatief heeft bij
een formatie. In de nieuwe op
zet zou de leider daarvan ge
durende een beperkte tijd en
gelegenheid een coalitiekabi
net moeten vormen, „waar
door eindeloos gerek van de
formatie wordt voorkomen".
Slaagt zo'n poging niet, dan
gaat de opdracht naar de lei
der van de op één na grootste
groepering. Als afronding van
de procedure ziet Brinkhorst
een vertrouwensvotum in het
parlement. Door dat laatste
zou het parlement de centrale
verantwoordelijkheid krijgen
voor het aantreden van een
kabinet
DEN HAAG Vrijwel
niemand in de Tweede
Kamer blijkt te geloven in
de toezegging van de re
gering dat het overheid
stekort volgend jaar met
zes miljard gulden zal
worden teruggedrongen.
Zowel oppositieleider
Wiegel als CDA-fractie-
voorzitter Lubbers plaat
sen grote vraagtekens bij
de haalbaarheid van deze
doelstelling. Ook Brink
horst en Engwirda (D'66)
vrezen dat het tekort vol
gend jaar weer veel hoger
zal uitvallen. Daarom
werd door zowel oppositie
als regeringspartijen met
klem gevraagd om een
zeer strenge controle op
de overheidsuitgaven.
D'66 wil zelfs maandelijks
op de hoogte gehouden
worden van de stand van
zaken.
Ook CDA en VVD willen dat
in geval van dreigende nieuwe
financiële tegenvallers al rond
de Kerst gerapporteerd wordt
en in het voorjaar maatregelen
worden genomen om nieuwe
gaten tijdig te vullen. De
PvdA-er Wöltgens bepleite
verdere ombuigingen om het
overheidstekort terug te drin
gen en daarmee een renteda
ling mogelijk te maken.
CDA-leider Lubbers wil voor
stellen tot aanvullende ombui
gingen koppelen aan de be
handeling van de solidariteits-
heffing. Lubbers maakte giste
ren opnieuw duidelijk dat dit
onderdeel van het werkgele
genheidsplan, dat 500 miljoen
Lubbers.
moet opbrengen, voor het
CDA nog allerminst een vast
staand feit is. Invoering ervan
staat of valt bij het doorgaan
van de noodzakelijke inko
mensmatiging, liet hij weten.
De VVD en eigenlijk ook D'66
moeten niets hebben van de
heffing. Engwirda (D'66)
noemde haar „een verkeerd
soort oplossing", omdat zij al
leen maar nog meer belasting
fraude in de hand zou werken.
Wiegel (VVD) diende een
voorstel in om helemaal af te
zien van de solidariteitshef-
fing, gezien het enorme verzet
in de samenleving, waarop
deze „ordinaire belastingver
hoging" is gestuit.
Wiegel heeft de Kamer ook
voorgesteld uit te spreken dat
aan de kinderbijslag niet ge
tornd mag worden. Hij weet
zich in de kritiek op het inko
mensafhankelijk maken van
deze bijslag gesteund door D'66
en vooral ook door het CDA.
Lubbers liet er gisteren geen
enkele twijfel over bestaan,
dat het CDA niets van deze
PvdA-wens moet hebben.
Volop kritiek was er ook op
het werkgelegenheidsplan dat
minister Den Uyl over vier
maanden in hoofdlijnen aan
de Kamer wil voorleggen.
D'66 vindt dat veel te laat en
wil bovendien dat er volgend
jaar al veel meer (deeltijdba
nen worden geschapen dan
het kabinet heeft toegezegd.
'Ook de PvdA wil op korte ter
mijn resultaten zien. De VVD
vindt daarentegen de doelstel
lingen nog veel te ambitieus
en heeft het kabinet gemaand
wat voorzichtiger te zijn in het
doen van beloften. Veel kri
tiek is er op de financiële on
derbouwing van het plan en
het feit dat er eerst offers van
de bevolking wordeh gevraagd
vóór er ook maar één baan
zichtbaar is.
CDA en VVD wierpen zich
gisteren eensgezind op als ver
dedigers van de belangen van
zelfstandigen. Wiegel hekelde
het schrappen van de perma
nente zelfstandigenaftrek. Ook
CDA-leider Lubbers wees op
de benarde inkomenspositie
van deze groep en hamerde te
gelijk op het belang van het
midden- en kleinbedrijf voor
de werkgelegenheid.
Het debat In de eerste termijn rit erop. Van Agt en Ter
louw wisselen nog enkele woorden terwijl zij hun papa
rassen Inpakken.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De regering zal de Tweede Kamer nog
deze week inzicht moeten geven over de investeringen
die Shell en Esso in ons land doen op basis van een
daartoe met de vorige regering gesloten gentleman's
agreement. Deze overeenkomst houdt in dat in ruil
voor het behoud van de winsten die beide onderne
mingen uit gasverkopen hebben tot 1985 voor 14 mil
jard in ons land investeren. Woordvoerders van alle de
regeringspartijen drongen er gisteren bij de regering
die gegevens nog deze week op tafel te leggen, omdat
er twijfel bestaat of Shell en Esso de afspraken wel na
komen.
Vanuit de kleine linkse fracties werd er al voor gepleit het staat-
saandeel in de winsten uit gasverkopen op te schroeven en de
afspraak met Shell en Esso te doorbreken. VVD-leider Wiegel
uitte echter waardering voor de regeringspoltiek de afspraak
met Shell en Esso nog niet te doorbreken.
CDA-leider Lubbers stelde in het debat dat de investeringen
van beide oliemaatschappijen een belangrijke plaats innemen in
het werkgelegenheidsbeleid. „Daarom dit: het bedrag moet vol
ledig besteed worden, tijdig en in Nederland", aldus Lubbers,
die daarover nog tijdens het debat over de regeringsverklaring
duidelijkheid eiste. Lubbers: „Evenzeer als wij bepleiten de ver
deling van de Slochterenwinst nu niet of nog niet in discussie te
stellen, evenzeer wensen wij op dit punt van de minister van
economische zaken een harde opstelling".
Namens D'66 haalde de financiel-economisch specialist van de
fractie Engwirda, publicaties in deze krant aan over de investe
ringen van Shell en Esso. Hij noemde de cijfers dat die investe
ringen maar 6,9 miljard gulden belopen, „schokkend".
Lubbers: kort MBO
urgenter dan middenschool
DEN HAAG De bestrijding van de werkloosheid onder jonge
ren zal ook met onorthodoxe middelen als stages en verplichte
bijscholing moeten gebeuren. Om de groeiende jongerenwer
kloosheid op te vangen moet het kort-MBO, dat is praktijkge
richt beroepsonderwijs voor 16- tot 18-jarigen, snel worden uit
gebouwd. Aldus CDA-fractieleider Lubbers tijdens het debat
over de regeringsverklaring.
„Misschien is dat laatste wel urgenter dan de befaamde midden
school", zo voegde hii eraan toe. De ministeries van sociale za
ken en onderwijs zullen samen met een plan moeten komen
„Dat heeft absolute voorrang".
DEN HAAG Het kabi
net-Van Agt is gisteren in
de Tweede Kamer gecon
fronteerd met een viertal
moties waarin wordt ge
vraagd om een beleid, dat
gericht is op vermindering
of afschaffing van kern
wapens. Het ziet er echter
naar uit dat slechts één
van deze moties, afkom
stig van de regeringsfrac
ties CDA, PvdA en D'66
tesamen, zal worden aan
genomen.
De overige drie moties, inge
diend door achtereenvolgens
de fractieleiders Meijer
(PvdA), Van der Spek (PSP)
en Beckers-De Bruijn (PPR)
maken geen kans op steun van
een meerderheid. Het is overi
gens niet uitgesloten dat een
aantal leden uit de linkervleu
gel van de PvdA-fractie de
moties van de kleine linkse
partijen zal steunen. In deze
moties zijn leuzen verwerkt
die zaterdag tijdens de lande
lijke anti-kernwapendemon
stratie zullen worden gebezigd.
In de compromis-motie van de
drie coalitiepartijen, die werd
ingediend door CDA-fractie
leider Lubbers, krijgt het kabi
net het verzoek, binnen de
NAVO aan te sturen op het
verwezenlijken van de zogehe
ten nul-optie. Dit houdt in, dat
de NAVO in de op 30 oovem-
ber te beginnen onderhande
lingen met de Sovjet-Unie
over wederzijdse wapenver
mindering zou moeten afzien
van de voorgenomen produk-
tie en plaatsing van 572 nieu
we kernraketten en dat ander
zijds de Sovjet-Unie de op Eu
ropa gerichte SS-20-raketten
zou moeten terugtrekken en
„ontmantelen". Ook vragen de
drie fracties het kabinet, bin
nen te NAVO een spoedige
hervatting te bepleiten van de
Amerikaans-Russische onder
handelingen over verminde
ring van intercontinentale
kernraketten (het „SALT-
overleg"). Ten derde willen
CDA, PvdA en D'66 dat het
kabinet zich inzet voor beper
king van de kernwapens voor
korte afstand, die in Europa
staan opgesteld.
De PvdA kwam vervolgens
nog met een eigen motie, die
veel verder ging dan de motie
van de drie regeringsfracties
tesamen. In de uitspraak die
de PvdA aan de Kamer voor
legde wordt plaatsing van
kruisraketten in Nederland
van de hand gewezen, zoals
ook in het verkiezingspro
gramma van de PvdA staat
aangegeven. Tevens spreekt
de motie uit, dat Nederland
geen verantwoordelijkheid
aanvaardt voor het in 1979 ge
nomen NAVO-besluit tot pro-
duktie en plaatsing van nieu
we atoomraketten, bestemd
voor Europa. De motie werd
ingediend onder druk van de
linkervleugel van de fractie.
De door de PSP ingediende
motie ligt wat de inhoud be
treft dicht bij die van de
PvdA: het kabinet moet alsnog
duidelijk uitspreken, het niet
eens te zijn met het NAVO-be-
sluit van 1979. In de motie van
PPR-fractieleider Ria Beckers
worden van het kabinet de
meest vergaande maatregelen
gevraagd: geen nieuwe kern
wapens in Nederland, verwij
dering van de bestaande kern
wapens en een actief beleid
van de regering om meer Eu
ropese landen (ook niet-
NAVO-landen) te bewegen
zich kernwapenvrij te maken.
