Washington zet Cuba en
Nicaragua de duimschroeven
aan
Prior belaagd bij begrafenis
Reagan wil met aanbod
over kernwapens
vredeswil tonen
„VS verspreiden valse
geruchten over aanslag
op Libische leider"
Solidariteit starten
gezamenlijk overleg
Poolse regering en
Bonn: instemming
met toespraak van
president Reagan
BUITENLAND
Luchtaanval op
vluchtelingenkamp
in Pakistan
ISLAMABAD Helikop-
ters van de Afghaanse
luchtmacht hebben gisteren,
voor de vierde maal in een
maand tijd, aanvallen uitge
voerd op drie vluchtelin
genkampen in Pakistan.
Daarbij kwam zeker een
vrouw om het leven en
werden meer dan vijftien
mensen gewond. In de
kampen zijn de Afghaanse
vluchtelingen onderge
bracht, die hun land hebben
verlaten na de Russische in
val in Afghanistan, twee
jaar terug. In de kampen,
op ongeveer tien kilometer
van de grens tussen Paki
stan en Afghanistan, bevin
den zich naar schatting 2,3
miljoen vluchtelingen.
(Van onze correspondent Dick
Toet)
WASHINGTON Ame
rika is van plan de zoge
naamde nul-optie in te
brengen bij de onderhan
delingen met de Sowje-
t-Unie over de beperking
van atoomwapens voor
middellange afstand, na
me) de mogelijkheid,
dat üe NAVO-landen niet
zullen besluiten tot instal
latie van middellange af
standsraketten als de Sov
jet-Unie alle bestaande ra
ketinstallaties van dit ka
liber ontmantelt. Al eer
der hadden woordvoer
ders van de regering Rea
gan langs informele weg
enige bereidheid getoond
aan deze Europese wens te
voldoen. Ministers Van
der Stoel maakte enige
weken geleden na een be
zoek aan de Amerikaanse
defensie-minister Wein
berger gewag van „een
positieve Amerikaanse in
stelling ten aanzien van
de nul-optie".
Vandaag zal president Reagan
die bereidheid hoogstpersoon
lijk in het openbaar uitspreken
in een rede die voor het eerst
geheel gewijd is aan de buiten
landse politiek. Hoewel een
dergelijke rede volgens woord
voerders van het Witte Huis al
enige tijd in de pen zat, liggen
de redenen voor een aankon
diging op zo korte termijn
voor de hand. Behalve de al
geruime tijd bestaande proble
men in de relatie tot de West-
europese bondgenoten heeft
Reagan er de laatste weken
een aantal ernstige interne
problemen bijgekregen. De
president lijkt alle redenen te
hebben om te proberen de
aandacht af te leiden van een
reeks zeer pijnlijke incidenten
rond minister Haig, begro
tingsdirecteur Stockman en
veiligheidsadviseur Richard
Allen. De Westeuropese be
zorgdheid over de Amerikaan
se politiek, hier aangeduid als
groeiend pacifisme en neutra
lisme, is de laatste weken al
leen maar toegenomen. Eerst
leverde de president brandstol
door voor de vuist weg te filo
soferen over een 'beperkte
atoomoorlog in Europa'. Ver
volgens lanceerde Haig de mo
gelijkheid van een „nucleair
waarschuwingsschot", wat
meteen door minister Wein
berger van defensie werd te
ruggenomen. Haig en Allen
werden door Reagan op het
Witte Huis ontboden om ver
antwoording af te leggen voor
wat Haig had genoemd „een
tegen mij gerichte interne
guerrilla". Bovenop deze bui
tenlandse perikelen kwam hel
„Stockman-interview", waarin
deze geestelijke vader van
Reagans ingrijpende economi
sche plannen min of meer liet
weten er allang niet meer in te
geloven. Het debat over de po
litieke toekomst van Stock
man, die door een groeiend
aantal politici zeer somber
wordt ingezien, was nog maar
nauwelijks op gang, of Richard
Allen zorgde voor een nieuw
incident. Voor het regelen van
een interview van een Japans
tijdschrift met mevrouw Rea
gan had Allen acht maanden
geleden 1000 dollar in ont
vangst genomen. Hij had het
in een kluis gestopt en was het
vervolgens vergeten, aldus zijn
lezing. Hoewel Stockman en
Allen inmiddels het onder
werp van bijtende spot zijn ge
worden en nogal wat kranten
en politici onomwonden op
BONN Bondskanselier Helmut Schmidt heeft giste
ren zijn instemming betuigd met de toespraak die pre
sident Reagan vanmiddag zou houden.
Schmidt heeft de hoofdpunten van Reagans betoog met de rege
ring doorgenomen, nadat zij daarvan in kennis was gesteld door
de Amerikaanse regering.
Behalve dat het onderhandelingsdoel in Genève de zogenaamde
nuloptie betreft (het niet plaatsen van de 464 kruisraketten en
de 108 Pershings-II in W-Europa als de Sovjet-Unie zijn raket
ten van het type SS-20 opruimt), zal Washington, overeenkom
stig de wens van Bonn, in de komende onderhandelingen in de
eerste plaats streven naar een overeenkomst betreffende de op
l\et land gestationeerde kernraketten. Daaronder vallen niet al
leen de SS-20-raketten, maar ook de nieuwste Russische raket-
ten van het type SS-22, die een kleinere reikwijdte hebben dan
de SS-20 en bij uistek geschikt lijken voor een zogenaamd be
perkt kernconflict.
Regeringswoordvoerder Becker verklaarde dat Bonn Reagans
toespraak ziet als een tegenhanger van het op 2 november gepu
bliceerde vraaggesprek met het Westduitse blad Der Spiegel.
Daarin betoogde de Russische leider dat men bij het beoordelen
van de sterkte van Oost en West in Europa niet alleen moet kij
ken naar de op het land gestationeerde raketten, maar ook naar
de raketten die van schepen kunnen worden afgeschoten. Vol
gens hem zijn zo bezien Oost en West even sterk. De Westduitse
regering zou echter graag zien dat de twee supermogendheden
in Genève in fasen tot overeenstemming komen. Het overleg
zou echter eerst moeten worden geconcentreerd op de wapens
die in West-Europa het evenwicht hebben verstoord, waarmee
de Westduitse regering doelt op de nieuwe SS-20-raketten. Ook
Washington zit op deze lijn.
Oostenrijk: geen geld
voor nieuwe straaljagers
WENEN Wegens geldge
brek zal Oostenrijk de komen
de jaren geen nieuwe ge
vechtsvliegtuigen kunnen ko
pen. Dit heeft de Oostenrijkse
premier Bruno Kreisky mee
gedeeld.
Aanvankelijk had de nationalè
defensieraad zich in principe
uitgesproken voor de aankoop
van Franse Mirage-toestellen
ter vervanging van de verou
derde Zweedse Saab-vliegtui-
gen. In een eerste reactie
noemde een woordvoerder
van de liberalen die in de op
positie zijn, het besluit 'drama
tisch' en 'catastrofaal voor de
geloofwaardigheid van het
Oostenrijkse leger'. De aan de
regering zijnde Volkspartij liet
weten zich af te vragen of een
neutraal land zich een derge
lijk besluit wel kan veroorlo
ven. Krachtens het verdrag
van 1955 voert Oostenrijk een
actieve neutraliteitspolitiek,
die het land verplicht een ap
paraat ter verdediging van zijn
grondgebied te vormen.
LEIDSE COURANT WOENSDAG 18 NOVEMBER 1981 PAGINj frf]
(Van onze correspondent
Dick Toet)
WASHINGTON De
Verenigde Staten hebben
de druk op El Salvador en
Nicaragua aanzienlijk ver
groot. Via nieuwe krachti
ge uitlatingen van minis
ter van buitenlandse za
ken Alexander Haig in
het openbaar en druk di
plomatiek overleg achter
de schermen lijkt de rege
ring Reagan te willen la
ten weten, dat het geduld
op is.
Hoewel waarnemers in Was
hington op korte termijn geen
directe militaire betrokken
heid van de Verenigde Staten
waarschijnlijk achten, lijkt het
de bedoeling de situatie in
Midden-Amerika opnieuw., in
internationale schijnwerpers te
plaatsen. Al snel nadat presi
dent Reagan afgelopen januari
zijn ambt aanvaardde, lanceer
de Haig een opgewonden aan
val op de „communistische ex
pansiedrift" in Midden-Ameri
ka. Mede door een in het Con
gres onomwonden uitgespro
ken vrees voor „een tweede
Vietnam" verdween Midde
n-Amerika enige tijd uit de
frontlijn van de Amerikaanse
buitenlandse politiek.
Washington lijkt zich in zijn
zoekactie naar Russische in
menging ephter weer op El
Salvador en Nicaragua te con
centreren. Haig opende het of
fensief door te verklaren, dat
de fors opgevoerde militaire
en economische steun aan het
regime in San Salvador nog
aanzienlijk moet worden ver
groot. Bijna tegelijkertijd liet
in Panama de commandant
van de Amerikaanse troepen
in Latijns-Amerika, generaal
Wallace Nutting, weten dat de
situatie in El Salvador uiterst
precair is en dat „Washington
de linkse guerrilla's duidelijk
moet maken, zonodig met mi
litaire kracht, dat ze El Salva
dor niet zullen krijgen".
Een paar dagen later zei Haig
over- harde bewijzen te be
schikken dat Cuba nog altijd
sterk betrokken is bij wapen-
Ieverancies aan Nicaragua en
via dat land ook aan de rebel
len in El Salvador. Nadat pre
sident Reagan vorige week
verklaarde dat „er geen plan
nen bestaan om Amerikanen
ergens in de wereld in de
strijd te brengen", bleef Haig
toespelingen maken op de in
zet van militair geweld.
„Bluf", aldus de meeste waar
nemers in Washington. Deson
danks wordt rekening gehou
den met meer beperkte acties
als een marine-blokkade van
Nicaragua, demonstratieve mi
litaire oefeningen in het ge
bied, een nieuwe campagne
voor een internationale econo
mische boycot tegen Cuba of
subversieve CIA-acties. Een
aantal bevriende Midden- en
Zuidamerikaanse landen is in
middels benaderd met de
vraag of ze mee zouden willen
doen aan de vorming van een
internationale zeemacht voor
controle op verschepingen
naar Nicaragua.
Vice-president Bush lijkt in
tussen een andere lijn te be
wandelen. Terwijl Haig de
harde aanpak predikt, zei.
Bush deze week in een toe
spraak in Miami dat „de revo
lutionaire regering van Nica
ragua in de Verenigde Staten
een betere vriend kan vinden
dan in Castro's Cuba". Hoewel
het politieke klimaat in Nica
ragua de laatste weken is ver
slechterd, blijkt nog steeds een
groot aantal invloedrijke figu
ren de revolutie te steunen.
Arturo Cruz, lid van de Demo
cratisch Conservatieve Partij
en onlangs afgetreden als am
bassadeur van Nicaragua in de
Verenigde Staten zei deze
week tegen de Washington
Post „het op veel terreinen on
eens te zijn met de Sandinisti-
sche regering, maar deson
danks liever alles te willen
doen de regering t^ steunen
dan het regime te zien vallen
door Amerikaanse druk of ge
welddadige binnenlandse op-
tei
irc
positie." De recente arr ad
in Nicaragua van ledcpt
oppositie-partijen, ondrLi
drie communistische t
zijn volgens Cruz mede Je
volg van de toenemendi aei
rikaanse druk. De vijt 1
houding van de Vei An
Staten geeft de aanl Ite
van de harde lijn bin P
revolutionaire regering bb
legenheid hun eigen h;
verbergen door een be pli
doen op nationalistisc h<
voelens, menen politiek h'
ren als Cruz. Zowel in Jar
gua als in El Salvador »ai
veel invloedrijke politi "v
de grootste fout die ir1
hington wordt gemaal o:
ontkennen is var. de w ui
ke bron van de huidige t
decennia van economis#lei
gelijkheid, sociale oifen
vaardigheid en politiel hê
derdrukking.
Mireille
militair
De Franse zangeres
Mireille Mathieu
bracht gisteren een
(zang)bezoek aan
de Franse troepen
in West-Berlijn. Bij
aankomst werd de
In militair tenue ge
stoken zangeres op
gewacht door de
commandant van
de Franse troepen,
generaal Jean-Pler-
re Liron.
Arbeidsonrust
in Roemenië
PARIJS In Roemenië
hebben zich de afgelopen
maand op verschillende
plaatsen stakingen en be
togingen voorgedaan.
Vooral in mijncentra is
sprake geweest van grote
arbeidsonrust. Dat heeft
de in Parijs gevestigde
Liga voor de Rechten van
de Mens in Roemenië gis
teren meegedeeld. Bij de
onrust in de stad Orsova
(aan de grens met Joegos
lavië) zou zelfs een partij
secretaris door demon
stranten zijn vermoord.
Over het verloop van de
onrust en de reacties van
de autoriteiten heeft de
liga geen mededelingen
gedaan.
TRIPOLI Libië heeft
gisteravond geruchten te
gen gesproken als zou ko
lonel Khadaffy tijdens een
aanslag om het leven zijn
gekomen. Volgens een
woordvoerder van het Li
bische persbureau JANA
zijn de geruchten over een
moordaanslag door de
Amerikaanse inlichtin
gendienst naar buiten ge
bracht en vervolgens door
enkele Westerse persbu-
reau's verspreid.
„De geruchten over de moord
aanslag werden in Tripoli met
hoongelach ontvangen", aldus
liet een politieke redacteur
van JANA in een telexbericht
weten. In dit bericht werd
verder gezegd, dat „de leider
van de revolutie (kolonel Kha-
daffy-red.) vanavond de
plaatsvervangend premier van
Turkije, Torgüt Ozal, en de
persoonlijke afgezant van de
Jemenitische president Saleh
zal ontvangen". Met de ver
spreiding van de geruchten
over een moordaanslag heeft
de Amerikaanse inlichtingen
dienst getracht verwarring te
zaaien, aldus JANA.
De geruchten over een aanslag
op de Libische leider Kha
daffy volgden op een publica
tie in het Amerikaanse week
blad Time. Deze week bericht
te dit blad, dat een hoogge
plaatste Franse functionaris
uit de regering van president
Giscard d'Estaing in februari
van dit jaar naar Washington
was gegaan om goedkeuring
•de
de VS te
een aanslag op Khada
dat in het voorjaar
in Frankrijk aan
kwam, werd het
ringsplan in de ijskas
Het Witte Huis heeft
staan van zo'n
en het Franse
elk commentaar gew
hun ontslag aandringen, zijn
beiden nog in functie.
Brezjnev
Reagan heeft echter nog een
andere belangrijke reden om
zijn als een „major JBress"
aangekondigde toespraak deze
week te houden. Hij wil zijn
goede wil tonen, voordat de
Russische president Brezjnev
komend weekeinde een be
zoek begint aan West-Duits-
land. Adviseurs van Reagan
vrezen, dat Brezjnev zondag
als een soort vredesduif in
Bonn zal neerstrijken en nog
meer de aandacht zal vestigen
op de Amerikaanse agressivi
teit.
Overigens bestaat er binnen
de kring van Reagan-advi-
seurs weinig hoop op een snel
le doorbraak in de onderhan
delingen, die 30 november in
Genève beginnen. Hoewel de
nul-optie is aanvaard als mo
gelijk einddoel, gaan de Ame
rikaanse voorstellen voorals
nog uit van een aanvaarding
door de Russen van plaatsing
van 572 Pershing II- en kruis
raketten in West-Europa,
waarbij de Russen zich dan
zouden moeten verbinden aan
halvering van het aantal SS-
20, SS-4 en SS- 5-raketten. Dat
voorstel ligt mijlenver verwij
derd van Brezjnevs laatste
suggestie, gedaan in een inter
view met Der Spiegel: Bevrie
zing van de installatie van SS
20-raketten als de NAVO zou
besluiten de -672 raketten niet
te installeren.
WARSCHAU De eerste
ronde van crisisbesprekingen
tussen de Poolse regering en
de onafhankelijke vakbond
Solidariteit hebben vanoch
tend tot overeenstemming ge
leid over de vorm waarin het
vervolg van het overleg moet
worden gegoten. De regering
zou zich officieel akkoord heb
ben verklaard met de toetre
ding van Solidariteit tot het
„front van nationale eenheid",
waarmee de economische cri
sis in Polen effectiever bestre
den moet worden.
De afvaardiging van Solidari
teit wordt geleid door Wado-
lowski, lid van het dagelijks
bestuur van de vakbond. De
regeringsdelegatie staat onder
leiding van Ciosek, de onder
minister die belast is met het
voeren van de onderhandelin
gen met Solidariteit. Het be
sluit om gezamenlijk overleg
te voeren werd op 4 november
genomen, toen premier Jarü-
zelski een ontmoeting had met
vakbondsleider Walesa en
aartsbisschop Glemp.
Solidariteit heeft voor overleg
met de regering een zes pun
ten tellende agenda ingediend.
De belangrijkste eisen van de
onafhankelijke vakbond zijn:
meer inspraak bij h'et ontwer
pen van een economisch her
stelplan, zendtijd voor Solida
riteit en het organiseren van
vrije regionale verkiezingen.
Na een eerste onderhande
lingsronde van bijna tien uur,
die door beide partijen i
structief werd besc
werd besloten tot de
ting van vier commis
elk van deze commis J
een aspect van de econ<
en politieke problemen
deld worden, waarmee
momenteel te kampenon;
De eerste commissie,
gesproken gaat worde
het toezicht op de ee<
begint morgen haar w<
andere drie commissies
volgende week van
gaan.
Een lid van de Poolsi
ringsdelegatie vergele
marathonzitting van va
met een schaakwedstrij
speler weet dat de partij e
remise zal eindigen.
TIJDENS BIJWONEN VAN BEGRAFENIS VERMOORD LAGERHUISLID
BOMAAANSLAG IN PARIJS
Parijse politiemannen bekijken de schade die in de nacht van maandag op dinsdag door een bom
werd aangericht in de hal van het station Gare de l'Est. Bij de ontploffing van de bom, die was
verborgen in een bagagekluis, werden twee mensen gewond. De aanslag is opgeëist door de Ar
meense guerrillabeweging „Orly-Groep", die de vrijlating wil van een verleden week in Parijs aan
gehouden leider van het „Geheime Leger voor de Bevrijding van Armenië". Dit leger heeft in tal
van Westerse landen aanslagen gepleegd, vooral op Turkse diplomaten en bezittingen.
Dominee Ian Paisley tijdens de begrafenis van de zaterdag om het le
ven gebrachte dominee Bradford.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons
LONDEN De Britse re
gering is ernstig geschrok
ken van de boosaardige
manier waarop rouwende
Noordierse protestanten
de minister van Ulster,
Prior, vanmiddag ont
haald hebben op de be
grafenis van Lagerhuis-af-
gevaardige Robert Brad
ford, een dominee van de
methodistische kerk. Als
vertegenwoordiger van de
regering in Londen woon
de minister Prior de ker
kelijke plechtigheid on
verwacht bij.
Bij zijn aankomst werd hij
brutaal uitgejouwd. „Moorde
naar, verrader", scholden de
kerkgangers. De politie die
Prior omringde, slaagde er
slechts met grote moeite in
hem veilig in het kerkgebouw
te krijgen. 4
Na de dienst wachtte minister
Prior twintig minuten lang om
ongehinderd te kunnen ver
trekken. Toen hij de kerk ver
liet, werd hij echter opnieuw
gemolesteerd. De menigte pro
beerde hem te slaan; zij wier
pen de minister allerlei dingen
naar het hoofd en beschadig
den zijn auto. Prior bleef onge
deerd, maar hij was geheel
van streek.
Dominee Ian Paisley, die de
begrafenisplechtigheid ook bij
woonde. sprak later de mening
uit, dat de minister had moe
ten wegblijven. „De protes
tantse bevolking van Noord-
Ierland is nu zo overstuur, dat
ze zich niet langer kan be
dwingen", zei Paisley.
Met het doel Noord-Ierland
onbestuurbaar te maken, heeft
hij een beroep gedaan op de 26
districtraden van deze provin
cie om de Britse regering te
boycotten. Paisley denkt onder
meer aan een b.t.w.-staking.
Vandaag adverteert hij in de
Noordierse kranten zijn richt
lijnen voor een grote protes
tantse actiedag op 23
ber. Premier Thatcher
teravond in het Lagerh
de opstandigheid van d
Paisley nog meer leven
vaar zou kunnen brenj
In bijna alle stede
Noord-Ierland ging de
fenis van de zaterd
moorde dominee Brad
paard met een korte
en allerlei plechtighe L(
zijn nagedachtenis in
houden. In Belfast vei
taxichauffeurs een tij<
straten van de binnen:
''e Ir
lc ee
V
De Britse minister voor Noord-Ierland, James Prior, werd
standers voor „moordenaar" uitgemaakt en aangevallen toen
teren in Belfasts Dundonald Presbyteriaanse kerk de begrafertan
de vermoorde dominee Bradford kwam bijwonen. Een veiligh) k
gent hield Prior een hand boven het hoofd om de minister tege|de
hem bestemde stenen te beschermen.
