Leidse Courant | 1981 | 17 november 1981 | pagina 5

mm

universiteitsraad

streven

S^ar afschaffing

renwijkse Bosneger Eddy King belicht de
naar een onvervreemdbare identiteit

11»

a 1

Werkloosheid blijft stijgen

asliefhebbers lieten zich verwennen

LEIDSE COURANT

DINSDAG 17 NOVEMBER 1981 PAGINA 5

mevj
Dp 3<J
ondef
m pol
staanl
beJ

iestoi

Op mijn omwegen door stad en larid kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tienen elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.

Gewestelijk
Orkest
krijgt 7 ton
extra

LEIDEN Het Ge-
westelijk Orkest
krijgt zeven ton extra
om de geldproblemen
op te lossen. Provin
ciale Staten van Zuid-
Holland geven 3,5
ton, CRM eenzelfde
bedrag.

Het orkest, dat in 1981
2.130.000 gulden kreeg,
dreigt door het geld
heen te raken. Voor het
voldoen aan verplich
tingen is tot en met de
cember 1981 nog ruim
zeven ton nodig. Het
rijk draagt nu met
1.078.000 bij, in plaats
van 718.000. Dat is 3,6
ton meer dan in de pro
vinciale begroting was
geraamd. De 3,5 ton van
de provincie krijgt het
orkest in de vorm van
voorschotten op het
subsidie. De provincie
hoopt een deel van het
geld door bijdragen van
de diverse gemeenten
terug te krijgen.

LEIDEN/LISSE Het aantal werkloze
mannen nam in de regio Leiden in de
maand oktober verder toe tot 4.404. Dat
is een stijging van 195. Het aantal vrou
wen dat een baan zoekt, bleef op 1.843
staan. Totaal zijn er nu 6.247 werklozen.
Dit meldt het gewestelijk arbeidsbureau
in zijn maandoverzicht.

Werkloosheid Bollenstreek fors
gestegen

De werkloosheid in de Bollenstreek is in okto
ber fors gestegen met bijna negen procent. Bij
het arbeidsbureau Lisse staan nu 1.548 werklo
zen ingeschreven, 136 meer als in de maand
september. Het aantal mannelijke werklozen
nam toe met 87, het aantal vrouwelijke met 49.
Ten opzichte van dezelfde maand verleden jaar
is bijna van een verdubbeling sprake. Toen
stonden 840 werklozen in Lisse geregistreerd.

Bij de jongeren is het aantal geregistreerde
werklozen gedaald van 282 naar 228. Het Ar
beidsbureau Lisse tekent daarbij aan dat zij niet
allemaal een baan naar wens hebben gevonden.
Een deel is in een andere categorie werk te
recht gekomen, een deel heeft een tijdelijke
baan gevonden en een andere groep is begon
nen met een vervolgopleiding.

Verdeeld over de verschillende gemeenten in
de regio Lisse, spant Noordwijk de kroon met
320 werklozen. Daarna volgen Lisse (200), Hil-
legom (182), Noordwijkerhout (122), Sassenheim
(116) en Voorhout (55). Naast deze mensen ston-
den in oktober nog 288 vrouwen en 171 man
nen bij het Arbeidsbureau ingeschreven, die
wel een baan hebben, maar graag van werk
kring willen veranderen.

Evenals de vorige maand hebben de ouderen
onder de mannen het grootste aandeel in de
werkloosheidsstijging. De toename bij mannen
was vooral merkbaar in de bouwsector, de ho
reca en in de categorie personeel algemene
dienst. Het aantal vrouwelijke werklozen in de
leeftijd tot en met 18 jaar nam af, terwijl het
aantal oudere werkloze vrouwen toenam.
Een flink aantal schoolverlaters slaagde erin
een baan te vinden: dit aantal daalde in verge
lijking met september van 383 naar 319. Eind
oktober stonden er onder de jongeren tot 22
jaar 1037 werkloze mannen en 933 werkloze
vrouwen geregistreerd. In oktober 1980 waren
deze aantallen respectievelijk 587 en 531. Het
aantal vacatures dat vorige maand nog 292 be
droeg, liep stevig terug naar 231. De metaalsec
tor gaf hierbij een forse uitschieter te zien. In
deze sector verdwenen 30 vacatures. „Maar
toch vertoont deze sector naar verhouding nog
altijd een redelijk vraag (42) naar gekwalifi
ceerd personeel," aldus de directeur van het ar
beidsbureau in een toelichting op de cijfers.

In de gemeenten in het rayon van het arbeids
bureau ziet de werkloosheidsontwikkeling er
als volgt uit:

Plaats

Alkemade
Katwijk
Leiden
Leiderdorp
Oegstgeest
Rijnsbrug
Valkenburg
Voorschoten
Warmond
Zoeterwoude
Overige

aamse overlevering geeft nauwelijks voedselaan eenheidsgedachte

::v

-:v-

Andries Jozefzoon van Klaaskreek (met de'
statussymbool): wel al oud, maar nog geen do-
lel op zoek naar de eeuwige rust.

Wat er verder ook moge
gebeuren: Eduard zal
van z'n leven niet meer
naar zijn geboorteplaats
kunnen terugkeren. Die
plaats bestaat namelijk
niet meer; Kabel werd
onder water gezet omdat
er een stuwdam nodig
was die voor elektriciteit
moest gaan zorgen. Wie
er woonde moest naar
elders evacueren,
transmigreren. Ja, dat
was Kabel, in Suriname.
Meer dan 20
„transmigratiedorpen"
gingen verloren: de
energiebehoefte zette
een gebied, ter grootte
van de provincie
Utrecht, onder water.

Mensen weg, en de
ontwrichting deed haar
intrede. Kabel foetsie. Ook
Eduard ging foetsie, maar
het liet hem niet koud. Toen
hij twee jaar geleden als
vrijgemaakte rijksgenoot
naar Nederland kwam, was
hij vastbesloten iedereen die
er maar van wilde weten,
maar zeer beslist zijn mede
uitgeweken landgenoten,
alles te vertellen over de
Surinaamse bevolkingsgroep
die achtergebleven is en
waaruit hij zelf is
voortgekomen: de
Bosnegers. We staan nu
tegenover de onverwachte

situatie: een Bosneger in de
Leidse Merenwijk schrijft
over een etnische groep die
op weg is naar een eigen
identiteit.

Eduard (Eddy) F. King is 25
jaar en sinds drie weken
getrouwd met Coby, die in
Leiden geboren en getogen
is. Eddy bekwaamde zich als
onderwijzer in zijn
geboorteland, waar hij de
hoofdakte haalde. In Leiden
studeert hij op het ogenblik
wiskunde, en als zijn studie
voltooid is en het
tijdsgewricht gunstig, hoopt
hij zich eenmaal
verdienstelijk te kunnen
maken voor zijn
landgenoten in Suriname.
Maar zover is het bij lange
na nog niet.

Eddy King mag dan een
intellectueel zijn, een
intelligente knaap die
weloverwogen zijn
gedachten formuleert, mild
is in zijn oordeel over
onbegrip, kalm en
voorkomend, hij is ook niet
meer te herkennen als een
afstammeling van de
Westafrikaanse slaven die
eeuwen geleden ook in
Zuid-Amerika als
werkpaarden op plantages
werden gebruikt, er
ontsnapten en later
Bosnegers werden gqnoemd.
Niettemin is hij een
Bosneger, die vandaag
comfortabel leeft in de
Merenwijk, ontdaan van de
attributen van zijn
voorvaderlijk verleden.

Istellen, het koppel
Ifius uit Leiden
I en het echtpaar
Irland uit
^ond (rechts),
zich met hun
maar wel
vd^jfijn laten
|nnen met een
(einde in Holiday

Inn Leiden, dat zoveel
geneugten in zijn
hotelpakket heeft. De
twee paren kwamen tijd'
te kort om gebruik te
maken van alle
faciliteiten die ér
voorhanden zijn; ze
kwamen zelfs
nauwelijks aan slapen

toe, in hun king-size
kamer. De verwennerij
was te danken aan het
feit, dat de twee heren
een prijs hadden
gewonnen in de
opstellenwedstrijd die
werd uitgeschreven in
het kader van de door
H.I. gehouden

Elzasweek. De twee
Elzas-„deskundigen"
met hun dames hebben
het ervan genomen. De
meneer die op de foto
tussen de prijswinnaars
in staat, is Frank
Wentink van H.I.-
publiciteitszaken.

Maar Eddy King wil weten
wie hij is, wie zijn
rasgenoten zijn. Daar komt
hij voor op. Hij wil de zijnen
en zichzelf voor anderen
herkenbaar maken. Hij wil
ook, dat de Bosnegers zich
niet ten gronde richten.
Vandaar het boekje „De
Bosneger op weg naar eigen
identiteit", een uitgebreide,
informatieve en
geïllustreerde „brochure",
waaraan ook zijn vrouw
Coby meewerkte door er
behalve een voorwoord aan
te wijden ook Bosneger
gedichten voor te vertalen
en bewerken. Verwarring
en vooroordelen: daartegen
wil Eddy zich verzetten.
„Bosneger is een aanduiding
die het niet zo erg goed doet.
Ook in Suriname zelf niet.
Liever noemt men ze, in
ontwikkelde kringen,
Marrons, een woord dat aan
het Spaans ontleend is en
„voortvluchtige" of
„weggelopen dieren"
betekent. Bosneger, dat
levert associaties op met
negers die in het bos wonen.
Dat vindt men maar niks,
dat is denigrerend, denkt
men. Ik heb daar geen
moeite mee: Marrons vind ik
veel denigrerender; ik ben
geen weggelopen vee..; veel
eerder een Bosneger".

Eddy King moest over die
dingen schrijven; „het was
noodzakelijk. We bewegen
ons op het intermenselijk
vlak, met z'n
verstandhoudingen,
vooroordelen, rangen,
standen en geloven.
Afwijkingen drijvert je in
een hoek. Maar daar hoef je
niet in te blijven, nietwaar
Vandaar het door Eddy
weergegeven verhaal van de
Bosnegers in Suriname, als
een achtergestelde „tribe",
een ondergeschoven stam
van een koloniaal verleden.
Een dramatische situatie die
ongeveer 300 jaar geduurd
heeft. Degenen die aan de
„zegeningen" van de
westerse cultuur (radbraken,
geseling, levend verbranden
en opsluiting) ontsnapten,
raapten het oorspronkelijke
Afrikaanse leefpatroon weei
op. diep in de veilige
wouden: een familieclan met
een kapitein aan het hoofd,
bijgestaan door de
„bastiaans" als assistenten.
De granman was het
opperhoofd van de stam,
waar de kapiteins en oude
wijze mannen en vrouwen
een stem in het kapittel
hadden.

King beschrijft zijn
„stamgenoten" als „mensen
met een ijzeren wilskracht
en saamhorigheidsgevoel".
Er is een

samensmeltingsproces van
culturen aan de gang,
acculturatie, die evenwel
gehandicapt wordt door,
onder andere, de
„hokjesgeest" in Suriname,
het achterstellen van
Indianen en Bosnegers:
tweederangs burgers. King
heeft zijn politieke
terechtwijzingen klaar en
stelt zijn vertrouwen op de
jonge Surinamers die
„duidelijk een andere koers
willen volgen". „Ze willen
kappen met de taboes en
tradities, die niéts positiefs
in zich hebben".

Als een profeet roept King
buiten eigen land op tot
eenheid in Suriname, tot
collectieve aanpak van de
eenheidsgedachte. „Ik ben
de mening toegedaan dat

de ontwapening. De indiener
van de motie de heer Dekker
stelde daar echter tegenover
dat .juist de wetenschap er
voor heeft gezorgd dat die
wapens konden worden ge
maakt. Welke waarde heeft
de wetenschap als zij alleen
maar leidt tot dé ondergang
van de mensheid?", hield hij
de raad voor.

Na ampel beraad besloot
men in elk geval in de motie
de woorden „eenzijdige ker
nontwapening" te vervangen
door alleen: „kernontwape
ning". Daardoor was het
grootste discussiepunt wegge
vallen. Dit betekende echter
niet dat er nu unaniem vóór
de motie werd gestemd. De
heer Dekker kreeg steun van
21 raadsleden. Tien leden
stemden tegen en drie ont
hielden zich van stemming.
Het college van bestuur, dat
door het raadsbesluit de op
dracht kreeg om „landelijke
bekendheid te geven aan de
motie", zei bij monde van
voorzitter Cath zich intern
nader te zullen beraden en
erover te praten „of nog een
eigen mening zal worden
toegevoegd". De heer Cath
was ontevreden met de be
handeling van een onder
werp waarover elk individu
zijn of haar eigen mening
heeft. Dit bleek inderdaad
duidelijk uit de stemming
aan het eind van de lange
vergaderrit toen meerdere
raadsleden zich niet als één
fractie opstelden maar indi
vidueel hun voor of tegen
bekend maakten.

alle mensen onder bepaalde
omstandigheden slecht zijn,
maar de meeste van hen
worden in hun slechtheid
gedreven door egoïsme en
opportunisme". Ook op het
Surinaamse schip van staat.
King houdt zich verder
bezig met de positie van de
vrouw in de
Bosnegergemeenschap
(sexuele revolutie en een
toenemend aantal onwettige
kinderen), de invloed van dt
kerk (die zich de status van
een „bedrijf" heeft
verworven, „en één van de
produkten, die zij aan de
man brengt, is het evangelie
ofschoon de kerk een grote
bijdrage heeft geleverd aan
de ontwikkeling van de
Bosnegers"). Hij gaat in op
de strijd voor bestaansrecht
en erkenning, ziet de
mannen bijna allemaal naar
de kust trekken om geld te
gaan verdienen; „ze kunnen
niet anders terugkeren dan
met geschenken voor hun
verwanten en vrouwen". De
stadse Bosneger; de jeugd
van vandaag is het
(Bosneger)volk van morgen.
„Ze zullen hun eigen gezicht
moeten blijven etaleren".
Zonder (weer) te vervallen
in een hokjesgeest, zoals die
geschilderd wordt in een
Bosnegergezegde:
„deugnieten dansen samen
in het zelfde dorp", ofwel:
soort zoekt soort. De
bewuste eenheidswording is
er nog ver te zoeken,
doordat de
Bosnegerstammen
onafhankelijk van elkaar
proberen te leven en eigen
cultuurelementen

ontwikkelen: „er is een
veelheid in diversiteit",
aldus Eddy King.

Op zoek naar het eigen
verleden, op weg naar een
eigen identiteit. Eddy King
is achter de toedracht
gekomen, heeft de
milieubepaling
geanalyseerd. Maar niet in
Nederland, niet sinds kort in
de Merenwijk. Daar is de
Bosneger overgeleverd aan
de assimilatie, zoals ieder lid
van een ethnische
minderheid. Hij zit hier
„dingen te overbruggen".
„Je moet meedoen binnen
de hele context van deze
westerse samenleving. Dat is
de druk die op je wordt
uitgeoefend". Het is niet de
vraag: „waarom kom je dan
hier naar toe Het is een
belevenis waarin zijn eigen
wezen, z'n eigen zijn wordt
ondergedompeld. De druk
die in Nederland op hem
wordt uitgeoefend is voor
hem niet zo moeilijk, „voor
anderen wel".

Met de werkgelegenheid ligt
het wel even anders.
Wiskundeman King kan,
buiten zijn studie, slecht uit
de voeten met zijn métier:
„ik heb een jaar in een
wasserij gewerkt, en toen
kreeg ik een tijdelijke
aanstelling als leraar
wiskunde aan een chr.
mavoschool in Leiderdorp.
Dat contract is nu ook weer
afgelopen". Het past
allemaal in de tijdgeest, in
the struggle for life. „Kan
ook best een sluimerende
discriminatie zijn. Dat weet
ik niet; heb ik ook niet aan

den lijve ondervonden".
Bosneger Eddy King wordt
consequent door de westerse
worstmolen gedraaid. Hij
weet dat hij daar niet
onderuit kan, hij weet ook
dat een aanpassing
onontkoombaar is. Eddy
King aanvaardt het logische
proces. Maar hij heeft, zeker
terwille van zijn
„verplaatste" landgenoten,
een blik naar achteren
willen werpen en, vooral
ook, een toekomstvisie
willen geven. Maar laat de
Bosneger een Bosneger
blijven, met z'n eigen
wezenskenmerken. Laat
hem althans groeien naar
een zelfbewuste integratie
binnen het Surinaamse volk
in opbouw.

Boekje voor Surinamers, het
geschrift „De Bosneger op
weg naar éigen identiteit",
maar ook een vademecum
voor belangstellende
Nederlandse boeren, burgers
en buitenlui, die iéts meer
willen weten over het wel
en wee van die verre, eens
aan ons eigen nationale lot
gekoppelde Bosnegers met
hun wankele positie binnen
de Surinaamse
werkgelegenheid, 't Kan
geen kwaad, daar kennis
van te nemen. Het boekje is
in de handel bij boekerij
Kooijker en in de
Kopermolen, mogelijk later
ook bij andere
boekverkopers in het
Leidse. Eddy King is ook
bereikbaar onder
telefoonnummer (071) 21 49
18.

le gif

tee

1

van]
r heJ

raad *1

werd aangezwengeld in de de raad vindt van niet, om-
raad door het progressieve dat het „politieke zaken" be-
raadslid L.J. Dekker. Al aan treffen. Anderen, als „pro-
het begin van dit vergader- gressief" bekend, menen dat
jaar had hij - toen nog als in- juist een universiteit als in
spreker - zijn mening over vloedrijke instantie moet
dit onderwerp in een emotio- meehelpen bij besluitvormin-
neel betoog duidelijk te ken- gen over gewichtige zaken
nen gegeven. Gisteren kwam als deze.
zijn mening in de vorm van Het had niet veel gescheeld
een concept-motie in de ver- of de kernontwapening was
gadering aan de orde. Zoals dan ook afgevoerd van de
al eerder in de raad was ge- agenda gisteravond. Met
beurd, als het om een alge- name de uit studenten be-
mene mening van de Leidse staande fractie CGL uitte be-
universiteit ging en dus niet zwaren tegen de motie. „Het
om een besluit over een con- is zeer onwetenschappelijk
crete maatregel, kwam ook om zich beslist achter één
gisteren weer de grote vraag standpunt te scharen", aldus
naar voren: moet een derge- de CGL, die bovendien vond
lijk onderwerp wel door de dat er te weinig harde gege-
universiteit ter tafel worden vens waren over de menin-
gebracht? Een gedeelte van gen van de Hollanders over

De Leidse uni-
iraad steunt het stre-
ïbujf1" universele afschaf-
ze"n kernbewapening.

baa v'ndt °°k dat de
'w3teiten en hogescho-
e kennis dienen te ge-
om mogelijkheden te
de kernbewape-
)mli(uS te dringen. Voorts
pre£ raad op tot deelna-
I voide landelijke vredes-
Dtratie in Amsterdam
?en fnde zaterdag. Tot
i ve ;andpunten kwamen
*epri imenlijke raadsleden
ond na langdurige
o°r lagingen en - vaak
huisbel wikken en we-
n bfh eikaars argumenten

f !ze gevoelige zaak.
1 e ernbewapeningskwestie

Eddy F. King: zijn identiteit ligt ver over de oceaan..