Leidse Courant | 1981 | 11 november 1981 | pagina 9

ynif Dl/ TEA

MtW fif'iili M

KLM

eschermd
dreigdgeeft
je jaar
spiezier

jiishoudschoolkookboek en Chinese volkskookkunst

Proefjes in de
keuken

[EN

Handboek voor de
donkere kamer

15pr wonen goedgeefse mensen

zenmaar ook doen

Ik houd
van eten

PA<_—

LEIDSE COURANT/

WOENSDAG 11 NOVEMBER 1981 PAGINA 9

VISII

deffiLikl 'I BEmKSSI mMÜ ÉMnaSra mSl W stad tegenop kan. Re- .vfck I 1 Hi

aël ij Kraag inlichtingen bij uw reisbureau en/of KLM-kantoor of bel voor toeristische informatie het KLM A menka Informatie-

rage centrum 020-234853/491982, geopend van 10 tot 16 uur, zaterdags van 10 tot 14 uur. Tarieveninfonnatie en boekingen 020-432243. Jy

Vt

>bend

ligde

tract^i

dlemi/

gster;

-.ove

heel kend maakt meer bemind. Met die slagzin in
atisclerhoofd heeft de Vereniging tot Behoud van
ig Monumenten in een prachtig geïllustreerd boek
1 vocjhermde/bedreigde dier- en plantesoorten van
leest geranêschikt. Men heeft hiervoor een metho-
Iteerd die doet denken aan de vroegere Verka-
en dos. Het 160 pagina's tellende boek gaat name-
jigenen met een kalender van 36 kleurenplaten
ijheid maanden van de jaren '82, '83 en '84. Telkens
e.1 OI>rstrijken van een maand kan op de correspon-
m ®zwart-wit ilustratie in het boek, een kalender-
n geplakt worden. De bijbehorende tekst geeft de
an Aeardigheden over de dieren en planten op de

;ld v<

e^rofijver Piet van Zalinge wijst in zijn inleiding op de
en het sterke meeleven van vele Nederlanders voor
ie glorie van onze flora en fauna. Veel mensen wil-
Tvl<$chter veel meer van weten en vandaar dit boek,
t alep- kennis over ^3 planten en 94 dieren in
is echter te groot om in korte tijd op te nemen. Het
izichk de bedoeling dat de lezer elke maand bij het in-
sr 19ran de' kalenderplaat, de bijbehorende tekst met
ïderéardigheden leest. Uiteindelijk zal meer kennis tot
allatile voor de beschermde-bedreigde flora en fauna lei-
eeft ans, dat hoopt de vereniging.

het boek een register met de gebruikte namen, een
lgen/erklarende termen en een uitgebreide adressenlijst
zoalNederlandse verenigingen en stichtingen die zich
t je (prbescherming inlaten.

inde(

Jammer dat de prijs aan de hoge kant is. Maar voor de lief
hebber is het boek ongetwijfeld een prachtig Sinterklaas
cadeau.

Beschermd Bedreigd, tekst Piet van Zalinge, illustraties
Piers Hayman, uitgeversmaatschappij Holland. Prijs:
ƒ59.50.

Oude

brouwsels van
Carmiggelt
nog altijd
„fruitig"

Onder de titel „Verhaaltjes
van vroeger" is bij de Arbei
derspers een herdruk versche
nen van verhaaltjes van Si
mon Carmiggelt, die in 1955
en 1956 gebundeld verschenen
onder de titels „Haasie over"
en „Vliegen vangen'„Ver
haaltjes van vroeger" bevat
éénenzestig „Kronkels", die
hoewel ze vijfentwintig jaar
oud zijn, nog even fris zijn als
toen ze de kolommen van Het
Parool sierden. Een vergelij
king met goede wijn die
overigens geen krans behoeft
lijkt voor de hand te liggen,
maar kan niet kloppen. Wijn
wordt voller, zwaarder, gaat
meer karakter tonen en dat
soort dingen. De brouwsels
van Carmiggelt hebben de
eeuwige jeugd. Ze blijven frui
tig-

De laatste bijdrage van Car
miggelt op de door hem be
roemd gemaakte pagina drie
van Het Parool verscheen op
20 december 1980. Sindsdien
doet deze meester-stukkies-
schrijver het rustiger aan. Car
miggelt schrijft nu voor de za-
terdagbijlage van Het Parool.
„Verhaaltjes van vroeger"
biedt de mogelijkheid tot een
hernieuwde kennismaking
met deze heerlijke kost.

S. Carmiggelt: „Verhaaltjes
van Vroeger". Grote ABC
(Arbeiderspers). 219 blz.;
ƒ18,90.

Voor amateurfotografen die hun hobby serieus willen
beoefenen en daarbij de doka-techniek optimaal willen
beheersen verscheen het „Handboek voor de donkere
kamer".

Auteur Fritz Meisnitzer houdt niet van halve maatregelen het
geen blijkt uit de wijze waarop hij het doka-werk benadert. Er
van uitgaande dat een goede vergroting slecht gemaakt kan
worden wanneer een uitstekend negatief voorhanden is be
schrijft hij uitvoerig een methode om te komen tot een ideale
combinatie van ontwikkelaar en film waaruit een negatief ont
staat met een maximum aan contrast en scheidend vermogen.
Het bezit van een elektronenflitser, een grijstrap en een test-
kaart is daarbij een voorwaarde.

Meisnitzer geeft aardige tips voor de inrichting van de donkere
kamer en legt uit waarop gelet moet worden bij het kopen van
bijvoorbeeld een vergrotingsapparaat, een ontwikkeltank of een
color-analyser.

Vergrotingen maken, ook in kleur, is niet moeilijk. Met de uit
stekende aanwijzingen van de auteur kan er eigenlijk niets mis
gaan. Het creatief bezig zijn begint echter pas goed met het ex
perimenteren met de vele beschreven vervreemdingstechnie
ken. Het toepassen van kunstgrepen, filters of chemicaliën biedt
mogelijkheden die vaak leiden tot verrassende resultaten waar
door de fotograaf veel plezier aan het zelf afwerken beleeft. Uit
gangspunt blijft het beheersen van de techniek en een gedegen
kennis van de materialen waarmee men werkt. Meisnitzer weet
er alles van.

Fritz Meisnitzer Handbboek voor de donkere kamer. Uitg.:
Focus Elsevier. Prijs ƒ49.75.

Tips

Een nieuw boekje in de serie „Foto-en film. tips" is het werkje
„200 apparatuur tips" van Rolf A. Bürkle.

Die apparatuur betreft camera's met toebehoren, lenzen, filtsers
.projectoren en projectieschermen. Het boekje geeft algemene
informatie over nuttige en onnuttige zaken en verklaard een
aantal in de fotografie gebezigde termen. Het kan dienen als lei
draad bij de aanschaf van foto-apparatuur. Van een goede foto
handelaar mag echter verwacht worden dat hij die informatie
ook verschaft zodat het nut van dit boekje nogal twijfelachtig is.
Rof A. Brkle: 200 apparatuur tips. Uitg.: Focus Elsevier.
Prijs ƒ11.90.

MISBOEKEN WERKJE OM ERBIJ TEHEBBËN

„Kookboek van
Sterdamse Huis-
[- bol" door C.J.
is bij H.J. Becht
erdam de negen-
Iruk verschenen.

5eeftd weer een 6eheel
!Uvre druk, waarvoor
aterdi Ina Drukker,
in Linge en Jan
ihed< Negentien druk-
!Pïï één -en zeventig

it me11 <i

wagïis niet mis. Als ik
e wo«vergis, wordt van
„huishoudschool-
kritlken" het Amster-
ie °®|i aantal drukken
oemctloor het Haagse

^td, het Amsterdamse
■™"is in alle Opzichten
felfs een rots van een

iel

kookboek. Door de jaren heen
heeft het tal van befaamde be
werksters gehad: mevrouw
A.G. del Baere-Rovers en ook
mevrouw R. Lotgering-Hille-
brand. Zij hebben echter voor
al aangevuld, de nieuwste culi
naire ontwikkelingen inge
voegd, maar het wezen van
juffrouw Wannée's werk niet
aangetast.

In de jongste druk dus ruim
baan voor de nieuwe inzichten
in de voedingsleer: kortere
kooktijden, kleinere hoeveel
heden, moderne apparatuur en
verbeterde kooktechnieken.
Veel recepten, die in de eerste
druk van dit als basis-kook
boek bedoelde werk werden
opgenomen, komen in de ne
gentiende druk nog altijd voor,
maar zijn dan wel aangepast
aan hedendaagse inzichten en
mogelijkheden.

Veel illustraties ook, in de
kersverse versie van dit oer-

Hollandse kookboek. Zelfs een
aantal „appetijtelijke" kleu
renfoto's. En het streven naar
duidelijkheid en volledigheid
gingen de bewerkers zelfs zo
ver, dat ze voor het illustratief
voorstellen van het vormen
van kaas-, aardappel- en ma-
caronicroquetten (mijlenver
uit elkaar in het boek opgeno
men) steeds dezelfde plaatjes
collage gebruikten. Wel wat
veel van het goede dus en in
dat verband mag het op z'n
minst merkwaardig heten, dat
de vleescroquetten (veruit de
meest gemaakte soort) het zon
der illustratie moeten doen.

Zulke merkwaardigheidjes
komt u stellig meer tegen in
dit „Kookboek van de Amster
damse Huishoudschool", maar
dat zal de keukenpret voor de
gene die er iets mee gaat doen
zeker niet drukken. Nog eens:
een baas van een kookboek

voor een schappelijke prijs!

„Kookboek van de Amster
damse Huishoudschool",
door CJ. Wannée (negen
tiende, geheel herziene
druk) is een uitgave van
HJ.W. Becht's Uitgever
smaatschappij te Amster
dam en kost 39,50.

Uit derde hand

Eten bij „de Chinees" doen
heel wat Nederlanders, maar
in veel gevallen heelt dat met
écht Chinees eten weinig te
maken. Meestal zijn het aan de
Nederlandse smaak aangepaste
Chinees-Indische gerechten,
die tussen de Chinese vazen,
lampen en lampionnetjes wor
den opgediend.

Bij Zomer en Keuning te Ede
is nu verschenen een Neder
landse versie van "Dazhong

Caipu": Kookboek voor het
volk. In feite is „Het volks
kookboek van China", zoals de
uitgever z'n goed verzorgde
paperback noemt, een uittrek
sel uit het in 1966 in de Volks
republiek China verschenen
groot kookboek met receptuur
van het Chinese vasteland.

De bloemlezing van 158 recep
ten, die de Nederlandse uitga
ven haalden, staat op naam
van de Japanse culinaire pu
bliciste Sumi Hatano. Zij ver
bleef jaren in China om er de
keuken te bestuderen en
schrijft daar veel over in de
Japanse kranten en tijdschrif
ten. Ze heeft ook al een res
pectabel aantal „Chinese"
kookboeken op haar naam
staan en daar is „Het volks
kookboek van China" er een
van.

In zekere zin dus Chinese re
cepten uit de derde hand.

Maar ze zijn er bepaald niet
minder om! Niet in de laatste
plaats door ingrijpen van die
derde hand: de vertaalster en
bewerkster Maja Krans.
Het boekje bevat zo'n hon
derdvijftig eenvoudige en be
taalbare recepten, gezond en
veelal ook mooi van kleur. Ze
zijn afkomstig uit heel China
en werden lang niet allemaal
eerder gepubliceerd. Veruit de
meeste gerechten stammen uit
de noordelijke provincies; ze
zijn dan vaak donker van
kleur en hartig (sojabonen-
saus en-of -pasta). De zuidelij
ke smaak met 'n voorliefde
voor ketchup en roomsaus is
evenwel ook volop aanwezig.
Tamelijk sober, 'n beperkt ge
bruik van vlees, geraffineerd-
eenvoudige keukentechnieken
en (heel belangrijk) ook in ons
land tamelijk goed verkrijgba
re ingrediënten, dat zijn een
paar belangrijke aspecten van

dit bundeltje vertaalde en nog
eens vertaalde Chinese volks
kookkunst.

Achterin het boekje zes volle
dige menu's (met kleurige fo
to's en al). De bereiding van de
gerchten ervoor, vindt men el
ders. Erg prettig voor onzeke-
ren, die (nog) moeite hebben
met combineren. Rijst of mi
hoen moeten ze er wel zelf bij
zetten, want over die maag
vullende vanzelsprekendheid
wordt in „Het volkskookboek
van China" in alle talen ge
zwegen.

Leuk boekje om erbij te heb
ben (en dat kan ook voor zo'n
prijs).

„Het volkskookboek van
China" door Sumi Hatano is
een uitgave van Zomer en
Keuning Boeken te Ede. De
prijs bedraagt tot 1 januari
22,50, daarna ƒ27,50.

JEANNE SCHEEPSTRA

Enkele reis
of retour

Adoptie wordt niet altijd een
succes. De enkele reis van een
kind, dat in een pleeggezin
wordt opgenomen, neeft dik
wijls een retour tot gevolg. Dat
beschrijft de leraar Nederlands
Bob Tiesema uit Utrecht in
zijn boek: Enkele reis of re
tour. Het viel hem niet moei
lijk een en ander op papier te
zetten, want in zijn vrije tijd
schrijft en leest hij veel. Hij is
getrouwd en heeft twee zoons.
Tot voor kort telde het gezin
Tiesema een paar jaar lang een
pleegzoon. Ondanks vele po
gingen van beide kanten om
aan elkaar te wennen, ging het
uiteindelijk toch mis. De
pleegzoon verliet het gezin om
terug te keren naar het kin
dertehuis. „Enkele reis of re
tour" is een boeiend verhaal.
Dennis van dertien komt uit
een kindertehuis. Op een dag
krijgt hij een nieuw thuis: de
familie De Groot in Drieber
gen. Zijn verwachtingen zijn
hooggespannen. Een nieuwe
vader en moeder, nieuwe
broertjes, een nieuwe school,
nieuwe vriendjes. In het begin
gaat het nog goed, maar later
blijkt, dat Dennis zich moeilijk
kan aanpassen. Zijn onbere
kenbare karakter leidt tot las
tige situaties. Hij krijgt heim
wee naar Kees zijn vroegere
begeleider uit het tehuis. Ook
vraagt hij zich steeds meer af
wie en waar zijn eigen vader
en moeder zijn. En dan be
denkt hij een plan om zijn
moeder te zoeken. Het boek
betrekt de lezer in de onzeke
re, wankele pogingen van een
kind en een pleeggezin om er
samen iets van te maken.
Bob Tiesema, Enkele reis of
retour. Uitg. Van Holkema
Warendorf, Bussum.
Prijs: 16.90.

Rozijntje

Clara Asscher-Pinkhof, een
ruim tachtig jaar oude schrijf
ster, wonend in Beth Joles,
een tehuis voor Nederlandse
bejaarden in Haifa, heeft jaren
geleden voor de Joodsche
Jeugdkrant een vervolgver
haal geschreven, dat tal van
lezertjes heeft geboeid. Hoewel
de belevenissen van Rozijntje
zich zo'n vijftig jaar gelden af
speelden zijn ze aardig genoeg
ook de kinderen van nu voor
te schotelen. Vandaar, dat
Amphora Books het verhaal
nu in boekvorm heeft uitgege
ven. Rozijntje woont in een
dorp ergens in Nederland. Ze
is joods en in het dorp wonen
maar heel weinig joodse gezin
nen. Met de kinderen uit de
overige gezinnen gaat Rozijn
tje zo nu en dan wel om, maar
een beetje op een afstand. Cla
ra Asscher-Pinkhof heeft in
haar boek Rozijntje op een on
troerende manier weergege
ven hoe het destijds was om
als joods meisje op te groeien
in een klein dorp.

Clara Asscher-Pinkhof. Ro
zijntje, Uitgeverij: Amphora
Books, Amstelveen. Prijs:
ƒ17.50.

je, dat Henk Barnard
i titel „Hier wonen
d se mensen" heeft ge-
dat is in feite een bundel
.„j. verhalen: het titel-
-naeDe grote Mars en Het
gensiefje. Het eerste ver-
llt zich af in een pro-
s ziifje ergens in Neder-
Jef, die iets buiten het
le- in een groot huis
rvictat om met de Turkse
oon- ^jorssie een Sursi-
ïngen. Met zijn drieën
ijke| een groep zigeuners
raar» door de politie wor

den weggestuurd. Een actueel
onderwerp. „De grote mars"
speelt zich in het buitenland
af, te weten in Peru. De vader
van het Peruaanse jongetje
Puma, dat met zijn familie in
het mijnstadje La Oraya
woont, is mijnwerker. Plotse
ling vallen er honderd onstsla-
gen in de mijn. Zijn vader is er
niet bij ,maar meer ontslagen
volgen. Het verhaal over het
loterijbriefje gaat ook over een
Peruaans jongetje, José die sa
men met zijn vader en moe
der, broers, zussen en groot

moeder in een huis op het Pe
ruaanse land. Ze woonden
eerst in de krottenwijk van de
stad Lima en waren dus heel
arm. Totdat José een loterij
briefje toegestopt kreeg.. Als
bijzonderheid zij nog gemeld,
dat de verhalen van Henk
Barnard zijn geïllustreerd door
zijn vrouw, de illustratrice
Reintje Venema.

Henk Barnard, Hier wonen
goedgeefse mensen. Uitg.
Van Holkema Warendorf.
Prijs: 17.90.

kinderboekenmarkt
ancien de laatste tijd
e eer boeken, die je niet
tint lezen, maar die je
De aanzetten iets te
elijten. In dit geval gaat
en boekje, waarméé ie
kunt doen. „Hoe de
vlekken van de lui-
ïlde" heet het en er
verhalen in verteld
>Of van Kessel. Eigenlijk
}0ffij ze op 48 bladzij-
aa, want hij is missio-
*^woont in Tanzania en
ïft hij ze van de men

sen gehoord en opgetekend.
Dat over die luipaard is één
verhaal, maar dat beest beleeft
nog veel meer. Het is een ech
te Afrikaanse haas, die een
schaap stal zonder zijn schoe
nen kwijt te raken, de leeuw
zijn koeien afnam, ervoor
zorgde dat de olifant zijn bil
len kwijtraakte en nog veel
meer zonderlinge dingen be
leefde. Een figuur zoals wij die
in de wereld van de kinderlec
tuur al jaren hebben en Broer
Konijn heet. De verhalen zijn
nu in een boekje uitgegeven

om de Nederlandse kinderen
eens hartelijk te laten meela-
chen met de Afrikaanse. De il
lustraties van Ineke Lubsen
zijn zo getekend, dat de kinde
ren ze zelf kunnnen inkleu
ren. Dat is het doe-gedeelte
van het boekje. Daarbij wordt
nog een bundeltje met zestien
losse kleurkaarten geleverd,
die hetzelfde lot kunnen on
dergaan en daarna aan vriend
jes, tantes of oma's via de post
als ansichtkaart kunnen wor
den gezonden.

Leo van Kessel: Hoe de haas
de vlekken van de luipaard
telde en andere Afrikaanse
verhalen. Uitg. BijEEN-pu-
blicaties, Postbus 33, 5750
AA, Deurne. Prijs: ƒ15.-.

„Ik houd van eten" heet
het boekje van Christina
Björk en Lena Anderson,
een in meer dan een op
zicht smaakvol werkje,
want het gaat om een soort
kookboek voor kinderen.
Maar het is beslist geen
boekje met uitsluitend re
cepten om de kinderen eens
lekker te laten aanknoeien
in de keuken, al kunnen ze
dat met dit boekje in de
hand naar hartelust doen.
Het leuke van deze uitgave
is, dat de kinderen (van
acht jaar en ouder) het ge
heel ook als een verhaal
kunnen lezen. De hoofdper
soon daarin, Floor; belandt,
omdat hij de huissleutel
vergeten is en even op zijn
moeder moet wachten, in
de keuken van zijn buur
vrouw waar hij belangstel
ling krijgt voor het koken.
Hij vertelt in het boek wat
hij allemaal leert over ge
zond en lekker voedsel be
reiden en zelfs zijn vriendje
Erik, die bijna niets lust,
vindt het allemaal even
lekker. Niet alleen over de
bereidingswijze van bij
voorbeeld de aardappel
komt het jonge lezertje het
nodige te weten, maar ook
over de vraag waar die
vandaan komt. Ook staat

Een van de illustraties van
Lena Anderson voor 'Ik houd
van eten'.

erin hoeveel melk een koe
geeft en wat daar allemaal
van gemaakt kan worden.

Niet alleen beschrijven de
samenstellers hoe een lek
kere salade gemaakt kan
worden, maar ook hoe een
keukenschort inelkaar ge
zet moet worden. Verder
leert het jonge lezertje
heerlijke kaneelkoekjes en
roggebrood bakken. Behal
ve een aantal recepten voor
twee personen treft men in
het boek veel wetenswaar
digs aan over voedsel, bij
voorbeeld het antwoord op
de belangrijke vraag of er
wel genoeg eten is voor ie
dereen op aarde. „Men
denkt, dat een miljard men
sen ondervoed zijn. De helft
daarvan zijn kinderen. Dat
betekent, dat een op de vier
mensen op aarde te weinig
te eten krijgt. Velen krijgen
zo weinig te dat ze hoger
lijden en ziek worden, een
aantal gaat dood", zo kun
nen de kinderen lezen.
Heel goed, dat ook aan dit
aspect in dit door Marijke
Keits en Marianne Wolters
vertaalde en met fraaie te
keningen van Lena Ander
son verluchtigde boekje en
kele bladzijden zijn gewijd.

Christina Björk en Lena
Anderson: Ik houd van
eten, Uitg. Ploegsma, Am
sterdam. Prijs: 16,90.

Wie een kind met de komende feestdagen voor ogen
eens een „doe-boek" wil geven zou kunnen overwegen
het boekje „Proefjes in de keuken" van Rob Sijmons
aan te schaffen. Het is geen kookboek, maar meer de
beschrijving van een reeks proeven, waarbij de keuken
als laboratorium dient. Rob Sijmons is redacteur van
Vrij Nederland en heeft in de kinderkrant van dit blad
een serie uitgebracht met de titel van het nu versche
nen boekje.

Hij wil de kinderen in de keuken allerlei proeven laten doen
waarbij ze gebruik kunnen maken van spullen, die daar on
getwijfeld te vinden zijn, zoals gemalen peper, zout, mayo
naise en dergelijke. Het kind leert bijvoorbeeld hoe men door
zout bij gesmolten halvarine te voegen er achter komt hoe
verbluffend groot het watergehalte daarvan wel is. Verder
kunnen ze zelf regen leren maken, leren ze een touwtje vast
te laten vriezen met zout en kunnen ze peper over het water
laten rennen. Het gaat erom dé kinderen op een leuke ma
nier basisbegrippen uit de natuurwetenschap bij te brengen.
Uit het geblinddoekt eten van witte, pure en melkchocola
blijkt daarbij, dat men vaak met de ogen proeft. Er staan in
het boekje, een eenvoudige pocketuitgave, veel wetenswaar
digheden, waarop zelfs menige volwassene verrast reageert.
Rob Sijmons schrijft overigens al jaren over eten. Hij werkte
onder meer niee aan de boeken Voedsel in Nederland, Dran
ken in Nederland en Vermageren in Nederland.

Rob Sijmons, Proefjes in de Keuken; Uitg. De Arbeider
spers, Amsterdam. Prijs: 19,50.