Nar Youp van 'f Hek
bezeten van theater
Documen taire ten toonstelling
rond Rembrandts Eendracht
Playtex
STYX kopiëert eigen
plaatmateriaal perfect
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1981 PAGINA 19
pAM Van 14 no-
i Museum Boy-
I Beuningen te Rot-
4n documentaire ten-
jjflg ingericht over het
Ivan Rembrandt 'De
I van het Land'. De
Inleiding om dit be
ende schilderij op
idere manier te expo-
i e zojuist gereedgeko-
luratie.
jg van deze restaura-
let werk sinds april
in het museum te
schilderij is nu opge-
le eerste zaal van de
*gel, waar eerder de
laire rond de Meester
(is getoond. Het ver-
de restauratie is in
fenzende zaal te vol-
een dia-klankbeeld,
fmatie in tekst en
iangegeven op wand-
ir hebben het onder-
de restauratie enkele
gegevens opgeleverd,
h blijft 'De Eendracht
tand' een raadselach-
Jerij. Vragen over de
jetekenis van de voor
men in het kader van de viering van het
200-jarig bestaan Bicentennial) van de
Amerikaans-Nederlandse betrekkingen.
Nederland heeft de langste ononderbro
ken vriendschappelijke betrekkingen met
de Verenigde Staten en dat zal in 1982 in
beide landen gememoreerd worden via
talrijke evenementen. Erg veel strelingen
voor ons vaderlandse ego zal dat overi
gens niet teweeg brengen, want behalve
dat de sprookjesminnende Amerikanen
onze koningin te zien zullen krijgen, zullen
Amerikanen van het feest voornamelijk de
indruk krijgen, dat wij een land zijn van
kunstschilders.
Dat wij toch op het punt staan door te
breken op het fragiele terrein van de be
roemdheid, heeft echter een heel andere
oorzaak. Nederland, zo blijkt steeds dui
delijker, wordt het land van in het oog
springende ziektes. Toen de Amerikanen
enige jaren geleden enorm te kampen kre
gen met de Dutch Elm Disease (Neder
landse olmen- of iepenziekte), waren we al
even op de rand van de doorbraak. Uit die
tijd dateert ook een andere vaderlandse
ziekte, via de complete voorpagina van
Wallstreet Journal aan het licht gebracht.
Wal 1st reet Journal, een toonaangevend fi-
nancieel-economisch dagblad, wist te mel
den dat de Nederlandse economie toen
een weliswaar rooskleurig beeld vertoon
de, maar dat dit slechts te danken was
aan het rigoreus exploiteren van de gas
bel. Het op die wijze trekken van een zwa
re wissel op de toekomst, is door het
Amerikaanse dagblad bestempeld als ,,de
Hollandse ziekte". Dat we op dit moment
economisch kerngezond zijn, is moeilijk
vol te houden, maar ons aardgas stroomt
nog lustig en onze economie is er op dit
moment niet essentieel slechter aan toe
dan bijvoorbeeld de Amerikaanse.
Inmiddels heeft zich echter een nieuwe
„Nederlandse ziekte" (ook wel aangeduid
als Hollanditis) ontwikkeld. Volgens de
Amerikaanse geneesherengaat het
daarbij om een groeiend pacifisme en neu
tralisme, een toenemende vatbaarheid
voor Russische propaganda en een ster
ker wordend anti-Amerikanisme. Grootste
Amerikaanse vrees is het feit dat de „Hol
landse ziekte" besmettelijk blijkt te zijn en
uitzaaiingen vertoont in België, West-
-Duitsland en Engeland. De afgelopen
week heeft minister Van der Stoel (zij het
in een soort semi-demissionaire hoedanig
heid) zijn opwachting gemaakt bij de Ame
rikaanse „geneesheren". Je zou kunnen
zeggen dat Van der Stoel zijn plasje heeft
ingeleverd bij de heren Weinberger en
Haig, respectievelijk minister van defensie
en buitenlandse zaken. Het medisch com
muniqué: Positieve sfeer, openhartig en
zeer bevredigend.
Hoewel Van der Stoel er aanzienlijk min
der blozend uitziet dan zijn voorganger
Van der Klaauw, mocht hij met een ge
zondheidsverklaring op zak terug naar Ne
derland. Als artsen toch eens politici wa
ren, dan ging er niemand meer dood.
DICK TOET
tier zijn is een keihard kapita
listisch vak: Geen publiek,
geen brood".
Hij prijst zich gelukkig met de
laatste jaren steeds gunstiger
recensies en steeds vollere za
len van een vast publiek. Meer
en meer klikt het tussen de
zaal en wat hij te zeggen heeft.
In de zestiger jaren heette alles
volop in beweging te zijn. Men
trad uit de traditionele patro
nen, huwelijk weg, samenwo
nen was het parool. Maar
Youp ziet hoe dat samenwo
nen met de dag meer het ka-
rakter krijgt van vanouds het
huwelijk, met alle sleur die de
kinderen bij vader en moeder
thuis wensten te ontlopen. Al
lemaal blijken volgens „Nar"
in „Zonder twijfel" van verre
gaande collectieve gestoord
heid. Dat levert een gezellig
avondje bodemloze wanhoop
op, leedvermaak verpakt in
humor, die Youp van 't Hek
zelf heeft bedacht, na een en
ander te hebben doorgepraat
met Ivo de Wijs en Pieter van
Empelen, en het muzikaal te
hebben laten inlijsten door
Hans van Gelder en Michel
yan Bergen Henegouwen. Al
ineer dan 150 voorstellingen
achter de rug en nog honderd
voor de boeg. En intussen een
elpee waarop de tekst te koop
is. Tegen Kerstmis trouwens
ook nog een single van Youp
met dat liedje van dat gepij
nigde jochie, dat met de kerst
zijn geliefde konijn Flappie als
kerstmaal verorberd ziet. On
peilbaar verdriet. Maar wel
een zilveren harp van Cona-
mus voor al dit werk.
Niet alleen
Youp: „Zo iets maak je natuur
lijk niet allemaal alleen. Zon
der het team van „Nar" doe je
niet veel. Jaarlijks bij nacht en
cntij vijftig-tot-honderddui
zend kilometer samen langs de
weg. Dan moet je het samen
kunnen vinden of het verge
len. Als je vervuld bent van
cabaret, ben je er de hele dag
mee bezig, als met een liefde.
Sr zijn mensen die mij vragen
wat ik overdag doe. Wel, de
ideeën voor je programma om
en om laten gaan in je hoofd,
er woorden voor vinden, weg
strepen en opnieuw beginnen.
Juichen om een inval. Bij mij
staat niet alles tevoren vast op
papier. Het groeit uit invallen,
uit probeervoorstellingen in
zalen die je mee moet zien te
krijgen. Bezetenen van theater
hebben geen tijd voor andere
zaken. Ik heb mijn voorstellin
gen zo in elkaar zitten, dat ik
kan reageren op bijval uit de
zaal. Voor mij is de essentie
van cabaret dat het ergens
over moet gaan. Daar moet je
je publiek zo direct mee te lijf,
dat het zich helemaal door
jouw gedachten laat pakken.
Ik weet het. De laatste tien
jaar zijn heel wat cabaretgroe
pen gekomen en gegaan. Het
publiek bepaalt wat blijft. En
„Nar" bestaat nog. Wat mij be
treft moet het zo blijven".
Pantykorselct.
Perfekt
korrigerend.
Wit, skin.
B,C 80/95
Normale
prijs 79.-
)TON Het blijft een enigszins
d feit, maar de aandacht in de
i Staten voor ons toch geducht
tg timmerende landje mag rustig
-—pnoemd worden. Hoewel we de
Viuitenlandse investeerders in de
9C Staten zijn, de eerste slaven
toe hebben verscheept, New
ben gesticht (al wordt ons dat
■''JC York eerder aan- dan ,oegere-
i&sidrie presidenten met Neerlands
0/0 d'adren hebben geleverd (de
en Van Buuren) ligt de gemid-
erikaan niet wakker van het wel
The Netherlands, dan wel Hol-
tnamen voor één land, zoals een
erikaan terecht weet vast te
erudiete kringen willen de tul
en en windmolens nog wel eens
naar voren komen. Een enkele
end goed ingelichte Amerikaan
1 naar de voortgang van de Del-
ÜJ0, maar door de bank genomen
,n Amerikaan een zorg zijn wat er
-<%elt in de „hoofdstad van Kopen-
zal er enige verandering in ko-
MARINEBIAUW BLAZER-PAK. KOMPLEET MET EXTRA
BROEK VAN GRIJZE SERGE OM MEE TE KOMBINEREN.
stelling en over de oorspron
kelijke functie kunnen niet
met zekerheid worden beant
woord.
Bij de tentoonstelling is een
geï"ustreerd boekie te koop.
waarin de verschillende aspec
ten van het schilderij worden
belicht.
MANNEN SLAGEN BIJ HIJ.
A
zaal komt. Ja, ik noem me
zelf een linkse cabaretier. Er
is zo onnoemelijk veel recht
te trekken, weerwerk te le
veren tegen misleidende ge
dachten. Ver buiten Amster
dam geef ik voorstellingen.
Daar kijken ze met grote
ogen van verbazing wanneer
ik heelhuids en in levende
lijve arriveer. Hoe kan dat,
vragen ze, die gevaarlijke
stad. Ik geef die mensen ge
lijk, vertel ze, dat mij op elke
straathoek een shot heroïne
wordt aangewreven, dat een
hoek verderop mijn vrouw
wordt verkracht en een
straat verder mijn kinderen
tuchtigingen en ontucht on
dergaan in de handen van
pedofielen. Ik kom die men
sen tegemoet in hun rechtse
gevoelens, overdrijf die en
dan weten ze gelijk waar ik
sta. Ook in mijn programma.
Pak een plaats, Venray, op
een doodgewone doorde
weekse avond. Dan stroomt
er toch tweehonderd man de
zaal in. Natuurlijk, een caba
retier moet geestig zijn, amu
sement brengen, dat verlangt
zijn vak, maar even zo vro
lijk dien je je publiek tegen
de haren in te strijken. Het
mooiste wat je hebben kunt,
kan je na afloop ten deel val
len. Eerst applaus, drie, vier
keer terug, en dan ook men
sen, die je vertellen, dat ze
erg gelachen hebben, maar
tegelijk moeten vaststellen,
dat er veel inzit in wat je
zegt. Dat zijn dus dingen die
elke cabaretier graag hoort
Ik ook, want daar sta ik vooi
te werken".
(\G Op zijn ze-
f jaar nu tien
ien ging Youp
k voor de bijl. Aj
twaalfde schreel
mten met gedich-
Ip5 en teksten vol,
3n mocht hij op
mlingenavond de
eigen werk bezig
Na afloop steeg
tuis van applaus
en figuurlijk
hoofd. Toen wist
\ij voor het thea-
ien was.
it hij alweer een
ss. zeven het hele
'oorstellingen van
•abaret „Nar". Ko-
ijdag en zaterdag
weer neer in het
ligentia zoals in
pen weekeinde on-
Keelzeggende titel
ivijfel", want hij
radstecds heel zeker.
Uiten de coulissen
pn kan. In het be-
j al blij een redelij-
Qgfin handen te heb-
laal eigen makelij,
zich wat hij deed
rmvast, theatraal
dan. Hij ging toen
dan een jaar
iele land met zo
als „Mayonnai-
een geest uit de
irmenloos moeilijk
tigen wegen volgt,
ft ji tussen je vingers
r intussen groeide
-Utfeep op zijn eigen
--.pptaat nu stevig met
ars in handen, zijn
lOCpgramnia, dat voor
8ie geijkte cabaret-
van sketchje en
)e tweede helft van
j-piden onderwerpt
P*Hechter aan een ge-
andering. Hij
^"Tle huid van speel-
qJ (per Van Dam. die
..'«rechts en dolge-
illl%chiatrische hulp
Odpie hulp krijgt hij
Za de Nes en Hans
Q- als geroepen ver-
twee mensen die
Je wondere wegen
SI' wensen te gaan.
Iele achterna,
j't Hek: „Ik ben de
lAL een Amsterdam-
"*nls forens in Naar-
^"T^vonen. Daar werd
maar ik voel me
CUfomer en toen ik
Wfdoende volwassen
Ln ik daar weer
en. Daar ontmoet
a de mensen uit de
-iet wie theater ont-
de manier waarop
Mm en, praten en wer-
llllonderden kroegen
j||pjeszaken vind je
y^inonimiteit, de ver-
het opgaan in de
t sfeertje waarin je
wat uiteindelijk in
p papier en in de
Bezetenheid
Zijn bezetenheid bouwt Youp
steeds verder uit. Volgend jaai
gaat hij de boer op met een
solo-programma. Aletta de
Nes, kersvers van de Klein
kunstacademie, zoekt na de
kennismaking met het theater
door middel van „Nar" andere
wegen en de als muzikant aan
getrokken Hans van Gelder
vertrekt met een band naar
Amerika. Youp heeft zijn idee
voor zijn nieuwe eigen pro
gramma al rond. En weet ook
al een theaterman van naam,
die hem hierbij tegenspel~zal
geven, al wil hij die naam nog
'Niet tegeloven'
cross-your-heart.
Wit, skin,
B 75/95
C 80/95
Normale
prijs 29.95
Perfect is het enige juiste woord om de ruim twee uur
en een kwartier durende show zonder pauze van de
Amerikaanse formatie Styx mee te omschrijven. Per
fect niet alleen qua opbouw, maar ook zangtechnisch
en qua kopiëren van het plaatmateriaal. Het was dan
ook niet zo verwonderlijk dat het publiek in het uit
verkochte Rotterdamse Ahoy' Sportpaleis gisteravond
al snel op zijn kop stond.
Styx in perfect stereo, zoals het uit de luidsprekerboxen thuis
nooit zal klinken, is opwindend. Elpees als 'Crystal Ball', 'The
Grand Illusion', 'Cornerstone', maar ook de laatste Paradise
Theatre' zullen voorlopig wel even in de platenkast blijven
staan. Als je namelijk écht in het 'Paradise Theatre' bent ge
weest. zoals gisteravond, dan is alles wat er op volgt, slechts een
flauwe afspiegeling.
Styx, die pas in 1977 echt succesvol werd met de elpee 'Grand
Illusion', introduceerde de bezoeker bij opkomst in haar eigen
paradijs: een lust-oord waar 'het vermaken van publiek' de be
langrijkste regel is. „We hebben zolang gewacht voordat we in
dit theater en op dit podium konden staan", vertelde gitarist
Tommy Shaw ter introduktie van „Lights". Terwijl kleine, aan
het plafond hapgende lampjes aan en uit gingen, werd een
nauwkeurige kopie van de plaat nagespeeld inclusief de hoge,
ijle samenzang van de met watjes in zijn oren spelende toetsenist
Dennis de Young, gitarist James Young en gitarist Tommy
Shaw. Er ging trouwens steeds een klein verhaaltje aan ruige
songs en melodieuze ballads vooraf, waarbij tijdens het spel als
extra illustratie soms een achtergrond-decor diende zoals tijdens
het titelnummer van de elpee 'Grand Illusion', waarbij de hoes
werd getoond. Tijdens het concert stond in de coulissen een le
gertje hulpjes klaar om op het juiste moment een beker sap, een
handdoek en de juiste gitaar aan te reiken of in het donker de
piano te verrijden. Mede hierdoor kon het concert, dat een aan
eenschakeling van hoogtepunten was inclusief hits als 'Babe'
en 'Boat On The River' vlekkeloos verlopen. Na de toegift
werd het 'Paradise Theatre' door middel van geprojecteerde
dichte deuren, gesloten. Terwijl het titelnummer van de laatste
elpee nog speelde, flitsten de vijf leden nog even getekend door
het beeld en werd iedereen, die aan de show had meegewerkt op
orginele manier bedankt. Styx was in Nederland. Jammer dat
het maar eenmalig was.
HANS PIET
Filmer Abel Ganee overleden
PARIJS De Franse filmregisseur Abel Gance is in Parijs
op 92-jarige leeftijd in Parijs overleden. Hij was een week
geleden in een ziekenhuis opgenomen.
Gance begon als acteur, werd scenarioschrijver en debuteerde in
1911, met „La digue" (de dijk). Hij is de uitvinder van de polyvi-
sie. de voorloper van de cinerama.
Zijn Voornaamste werk is „Napoleon" (1926). Abel Gance was de
eerste die stereofonisch geluid gebruikte Mede door deze vin
dingen is Gance's invloed op de huidige film groot geweest.
Regeringsverklaring
uitgebreid op tv
HILVERSUM NOS-tv zal volgende week de regerings
verklaring, die maandag 16 november door minister-presi
dent Van Agt wordt afgelegd, rechtstreeks via Ned. II van
14.00 tot ongeveer 16.30 uur uitzenden.
Van de Kamerdebatten op de drie volgende dagen komen uitge-
breide samenvattingen in extra lange uitzendingen van Den
Haag Vandaag. In verband daarmee worden de programma's op
die dagen aanzienlijk gewijzigd. De Kamerdebatten zullen ook
gevolgd kunnen worden op de kabelnetten van Amsterdam.
Rotterdan en Den Haag. Deze proefneming geschiedt met toe
stemming van het ministerie van CRM. De NOS zal de volledige
reportages aanbieden aan de kabelnetten.
Nu is al bekend dat Den Haag, Wassenaar en Delft de reportages
de hele dag uitzenden op kanaal 4.
De uitzendingen lopen dinsdag van 11.00 tot 23.00 uur, woensdag
van 14.00 tot 23.00 uur en donderdag van 10.15 tot 24.00 uur
De NOS-radio zal de regeringsverklaring maandag vanaf 14.00
uur via Hilversum 1 rechtstreeks uitzenden. In aansluiting daar
op verzorgt de TROS in een extra aflevering van Aktua een
programma met reacties van een aantal politici.
Humor
Youp: „Ik heb nu zes eigen
programma's geschreven. Ik
denk dat ik weet hoe humor
werkt. Je moet niet in één
richting doordrammen, maar
met wendingen werken, zijwe
gen inslaan. Dan ontstaat het
onverwachte waarop humor
drijft. Doe je dat niet, dan gaat
het publiek vóór je uit denken.
En kun je zelf je mond wel
dicht houden. Elke verrassing
verdwijnt. De spanning van
een voorstelling moet ook in
jezelf blijven zitten. Die kan
ook te groot worden. Zo heb ik
destijds voor geen goud mijn
eerste voorstelling in Amster
dam willen geven. Een stad zo
vol theaters, wel dertig, die zat
niet op mij te wachten, vond
ik. Ik kon in Den Haag in Pe-
Pijn terecht. Daar stond ik
voor het eerst van mijn leven
echt in een theater, nadat ik
voordien in alle stulpen en
tenten tot in de verste uithoe
ken mezelf heb staan bekwa
men. Ik heb geen theateroplei
ding. Ik heb alles zelf moeten
leren. Op de raarste tonelen
heb ik gestaan, bijv. één met
in de achterwand van het to
neel de toegang tot het toilet,
zodat iedereen die moest langs
mij over het podium liep voor
zijn boodschap. Ik dacht, dit is
dus cabaret met een bood
schap. Een zachte wenk. Op
inspelen en tegelijk gewoon
doorgaan, dacht ik. Daardoor
kun je je niet van je werk la
ten houden. Eerder spoort het
aan. Zo heb ik me door dik e.i
dun haar applaus toe staan
werken. Daar kom je om acht
uur voor op om dat om elf uur
mee te maken. Overdag werk
te ik bij e^n wijnhandel, laler
bij een uitgeverij. Er moest ge
geten worden en die Amster
damse kamer betaald. Cabare
zelf en laat zich regisseren
door Pieter van Empelen,
vroeger een van de mensen
van de cabaretgroep Don
Quishocking, momenteel di
recteur van het Scheepvaart
museum, en met hart en ziel
nog steeds betrokken bij het
theater. Op het toneel krijgen
we niet anders te zien dan die
man op die kamer, maar hij
zal overgeleverd zijn aan in
nerlijke woelingen, die hun
weerslag op de zaal moeten
krijgen. Dat moet schrijnende
humor opleveren.
niet prijs geven aan het grote
publiek. Dat programma gaat
„Man vermist" heten en speelt
zich af op de kamer waar die
man zich teruggetrokken
heeft, na in het nauw gedre
ven te zijn door de samenle
ving. Het thema van die voor
stelling zal zijn de machteloze
mens. Een uitgesproken on
derwerp voor een cabaretvoor
stelling, daar gaat Youp van
uit, hij giet het alleen in een
uitgesproken theatervorm,
omdat cabaret volgens hem te
veel vast zit aan voorbedachte
stijl en theater veelvormiger
kansen biedt. Het gebeurt
waar je bij zit. Dat is theater.
Die man ontdekt, dat zonder
hem het leven door gaat. Youp
gaat die man spelen, een man
van zijn eigen leeftijd, die tot
de conclusie komt, dat als je
vrij rondloopt, het mogelijk is
enige invloed op de rhaat-
schappij uit te oefenen, meer
dan alleen door je stembiljet.
Hij schrijft de tekst helemaal
„Cabaretier zijn is een keihard kapita-
Youp van 't Hek:
listisch vak".
