abinet niet gelijmd maar gespalkt
lichtbrug naar Houston
n opgeheven worden'
jgrategie Westduitse christen-democraten blijft onveranderd
a
Politiek
Partij
Parlement
fRZITTER HARTPATIENTENVERENIGING:
RG Anderhalf
iD-Mark heeft het
deze week gekost
>g best haar partijcongres
'gevenjburg boeren, bur-
duicelijk
en dat er op dit
op tl maar één partij
jen de-Duitsland is (ie in
koele.pet worden geacht
tfand door de noei-
wel dcn van de :aren
iters vfe loodsen. Die een
n mls&e visie op politiek
s vorsttschappij heeft en
a' a'g^rtijd open staat
ad^a0 Pr°blemen die
n, ma^e bevolking en
Idtootft name onder het
lar die deel ervan, le
gal wfoals gebruikelijk
ing m< een perfekt geor-
interbrde' k''U°os ™rl°"
itusselw die in de Duitse
i ook dat is ge-
een >jk een zeer gro-
kreeg. Zelfs
k°w«ir om vijlbcnderd
deling ,ui1t .,te nodigen
naai opeltelijk aan de de-
mg rodeel te nemen
voldooerfekt uitgevoerd
en He
CDU-voorman
Helmut Kohl
wordt aan het
eind van het
CDU-congres
deze week in
Hamburg toe
gejuicht door
de congres
gangers.
en naadloos in de vlekke
loze organisatie ingepast.
Maar als de jeugdige gasten
erop gerekend hadden dat hun
aanwezigheid als een symbool
kon worden opgevat dat de
partij een opener koers zou
gaan volgen en zich meer op
de basis zou gaan oriënteren,
moeten ze toch met grote twij
fels Hamburg hebben verlaten.
Op het congres bleek van het
begin af aan, dat CDU-politici
die de partij wat meer leven
willen inblazen en die twijfels
of onzekerheden en principië
le discussies daarover niet
schuwen, het loodje moesten
leggen en dat het overgrote
deel van de bestuurders en de
gedelegeerden vast wil houden
aan de oude strategie, namelijk
om ten koste van alles naar
buiten toe de indruk te wek
ken van eensgezindheid en
vastbeslotenheid. Volgens het
principe van Adenauer: Geen
experimenten De toejuichin
gen die verdedigers van deze
lijn, en vooral de ovatie die
Helmut Kohl ten deel vielen,
spraken wat dit betreft boek
delen.
Na afloop van de discussies in
Hamburg kan men zich inder
daad niet aan de indruk ont
trekken dat het „open ge
sprek" met de jeugd, gezien de
onveranderde standpunten
van de gevestigde politici,
meer een gebaar was en een
geste naar buiten toe dan dat
de CDU bereid is haar hou
ding daardoor wezenlijk te
veranderen. Helemaal onbe
grijpelijk is dit niet. Nog nooit
in de afgelopen twaalf jaar is
de greep naar de macht zo
dicht bij geweest als nu. Een
ommekeer hangt in de lucht.
De sociaal-democraten zijn in
tern hopeloos verdeeld, met
name over atoomvraagstuk
ken; de coalitie tussen SPD en
FDP is, mede door de econo
mische malaise en de gevolgen
daarvan, tot op het laatste
greintje gemeenschappelijk
heid versleten, de regerende
bewindslieden in Bonn stralen
nog slechts lijdzaamheid en
vermoedheid uit. Daarentegen
koestert de CDU zich in het
welwillende zonnetje van de
gunst der kiezers, bij de deel
staatverkiezingen volgend jaar
zijn grote verrassingen ten
gunste va n de CDU niet uit
gesloten, wat ongetwijfeld zijn
weerslag in Bonn zal hebben.
Onder deze omstandigheden
wil men vlak voor de streep
het „mooie plaatje" niet door
interne partijdiscussies over
personen of zaken laten beder
ven. Vandaar de demonstratie
ve eendracht in de partij en de
overtuigde ondersteuning voor
Helmut Kohl.
Een andere vraag is of de
CDU er verstandig aan doet
om zich altijd maar weer ach
ter het oude vertrouwde te
verschansen. Om op de lange
duur een volkspartij te willen
blijven, zal de CDU een ant
woord moeten weten te vin-
den op de dringende vragen
die een onzekere na-oorlogse
generatie haar en alle ande
re politieke partijen stelt
(voor zover ze überhaupt nog
in politiek is geïnteresseerd).
Zo'n antwoord is zeker bij de
CDU nog ver te zoeken. Het
wordt ook niet gegeven door
enkele tientallen keurige jon
geren drie minuten tijd te gun
nen om hun zegje te zeggen.
Eén van hen merkte na afloop
dan ook schamper op: „Dan
komen al die prominente, pro
fessionele politici in de zit
tingszaal op ons af; tv erbij,
tientallen fotografen. Maar
daarna zie je ze nooit meer. Is
dat de dialoog met de jeugd?"
AMI VAN VREE
nedePAG Het kabinet zit er weer. Dat is zo ongeveer de
"iclusie, die getrokken mag worden na het optreden van
mateursduo De Galan en Halberstadt. Vrijwel al het
lat deze economen beweren tot stand te hebben ge
bluf, Haagse bluf. Zij hebben het kabinet niet gelijmd,
Je vflPS1"* gespalkt en dan nog met luciferdunne houtjes,
tot ei
s was alleen het gevolg geweest van misverstanden en
genstellingen en kon betrekkelijk eenvoudig worden op-
>or wat orde te brengen in de cijfers, zeiden de inmid-
nformateurs donderdagochtend op hun persconferentie,
'geet het maar. In die vriezende oktobernacht brak het
door kil wantrouwen tussen de ministers van CDA en
'ie gapende kloof is nu slechts in schijn overbrugd,
i? Daarvoor moeten we eerst recapituleren op welk
tegenstellingen tussen sociaal- en christen-democraten
rits werden gedreven. Minister Den Uyl eiste een flink
uit de schatkist, waarmee hij volgend jaar al, zoals be-
het verkiezingsprogram van de PvdA, arbeidsplaatsen
nen scheppen. De CDA-ministers Van Agt en Van der
igerden dit, omdat de toestand van de overheidsfinan-
naar hun mening niet toeliet. Zij bleven bij die stelling,
Den Uyl zijn vraagprijs steeds met een paar honderd
Verlaagde. Zo werd het punt bereikt dat de PvdA-leider
^er terug meende te kunnen en geen andere mogelijk-
zag dan een crisis.
ng
nu willen De Galan en Halberstadt dit oplossen? Door
astingverhoging van bijna één procent. Per 1 april zou
er, behalve de allerarmsten, een zogeheten solidariteits-
moeten gaan betalen. Met de opbrengst daarvan, geschat
op een half miljard, mag Den Uyl dan nieuwe banen creëren.
Daarmee worden uiteraard wel de grenzen van het regeerak
koord overschreden. Afgesproken ^as dat de druk van de col
lectieve lasten niet zou worden verhoogd. „Maar", aldus Halber
stadt, „het gaat om hooguit 0,15 procent".
Hij vergat erbij te zeggen dat in het eerste stuk van hem en De
Galan een lastenverhoging van anderhalf miljard was voorge
steld (één miljard in de sfeer van loon- en inkomstenbelasting
en een half miljard door het autorijden duurder te maken). Dit
botste op een vastbesloten „neen" van Van Agt en Van der Stee.
Dezen waren pas weer bereid serieus te onderhandelen, nadat
een compromis van D'66 op tafel was gekomen. Daarin was de
solidariteitsheffing gehalveerd en werd nog eens 500 miljoen ge
vonden door de woningbouwverenigingen te laten lenen op de
kapitaalmarkt (250 miljoen) en wat te schuiven in de pot, waar
uit Economische Zaken investerende ondernemers subsidieert.
Afwenteling
Maar, zei Van Agt vervolgens, wie geeft mij de garantie dat de
vakbonden die belastingverhoging niet afwentelen op de werk
gevers door zwaardere eisen te stellen in de cao-onderhandelin
gen Na veel heen en weer gepraat bedachten de informateurs
dat zo'n eventuele afwenteling achteraf te corrigeren zou zijn en
wel door maatregelen te nemen in de rijksbegroting voor 1983.
De premier wilde daar niet van horen, omdat dan volgens hem
het kwaad al geschied zou zijn. Hij wilde vooraf de zekerheid
hebben dat de lastenverzwaring niet doorgeschoven zou kunnen
worden. Met andere woorden: minister Den Uyl moest schrifte
lijk beloven zonodig een loonmaatregel te nemen.
Daarmee zat de PvdA-leider hoog in de gordijnen. Met zo'n
boodschap wilde hij niet bij de vakbeweging aan komen. Dan
zou elke kans op een eendrachtige aanpak van de werkloosheid
compleet verkeken zijn, meende hij. De informateurs schaarden
zich aan de zijde van Den Uyl en formuleerden hun voorstel
zoals gezegd, met alleen een correctie-achteraf. Ook bevatte het
de mogelijkheid dat de minister van Sociale Zaken het „gat" op
zijn begroting zou kunnen dempen met de invoering van een
kinderbijslag, waarvan de hoogte afhankelijk is van het inko
men. Woensdagochtend om tien uur kregen de vijf ministers
van het kernkabinet, die de onderhandelingen voerden, deze
tekst in handen gedrukt.
Garantie
Van Agt belegde een vergadering met de overige vijf CDA-mi
nisters en fractieleider Lubbers. Gezamenlijk kwamen zij tot de
conlusie dat deze voorstellen onaanvaardbaar waren. Het CDA
bleef een garantie-vooraf eisen en wees erop dat kinderbijslag
een wettelijk recht is voor iedereen, rijk of arm. Deze standpun
ten legde Van Agt neer in een brief, die rond half drie bij de
informateurs werd bezorgd. Dezen belden onmiddellijk met Den
Uyl. Wat nu De PvdA-voorman liet zich haastig per dienstauto oo___.
naar het ministerie van Algemene Zaken brengen en probeerde dat premier Van Agt maandagavond nog, tijdens een diner a
Van Agt een uur lang tot andere gedachten te brengen. Tever- deux met Terlouw op het Catshuis, het uiterste probeerde om
geefs- D'66 los te weken van de PvdA. En dat hem dat niet gelukte,
In uiterste wanhoop namen kamerleden van de PvdA contact had niet zozeer te maken met de opstelling van Terlouw, die
op met collega's van het CDA. Ook dezen bleken de mening toe- sociaal-economisch ongeveer zo denkt als de minister-president,
gedaan, dat het onder deze omstandigheden niet gewenst is te maar met de houding van de D'66-fractie. Deze wil zich houden
of dat er een loonmaatregel komt. Den Uyl ging akkoord. En
ook stemde hij ermee in dat de inkomens-afhankelijke kinder
bijslag slechts als een mogelijkheid werd genoemd.
Van dit alles kwam niets in het officiële eindverslag van de in
formateurs aan de koningin. Daarin staat slechts dat op 4 no
vember het „definitieve, totale voorstel" is overhandigd, waarop
de vijf bewindslieden „met ja" zouden hebben geantwoord.
Kinderbijslag
Bij het CDA was men niet erg content met deze gang van zaken.
Op zijn persconferentie waarschuwde fractievoorzitter Lubbers
dat Den Uyl niet aan de kinderbijslag moest gaan morrelen. In
een gesprek met onze krant legde hij daarna uit dat de solidari
teitsheffing, waarmee Den Uyl een deel van zijn banenplan
moet bekostigen,, in het geheel niet zeker is en dat dus ook een
deel van het banenplan van Den Uyl op losse schroeven staat.
Alles overziende kunnen we niets anders constateren dan dat de
PvdA, in haar angst voor groot verlies bij nieuwe verkiezingen,
toch heeft gebogen. En Den Uyl en de zijnen weten bovendien
gaan dreigen met een loonmaatregel. Zo ontstond dan de tekst,
zoals die nu in het compromis staat. De solidariteitsheffing
wordt ingevoerd, „ervan uitgaande" dat de vakbeweging niet zal
proberen deze af te wentelen. Maar mocht dit toch gebeuren of
dreigen te gebeuren (de Voedingsbond FNV heeft al verklaard
met een extra looneis te komen) dan ontstaat een nieuwe situa
tie en kan alsnog worden besloten dat de heffing niet doorgaat
aan de verkiezingsbelofte, dat zij niet zonder de PvdA in het
kabinet gaat zitten.
Hoe lang de spalkjes van De Galan en Halberstadt het houden,
is uiteraard niet te voorspellen. Een CDA-Kamerlid formuleerde
het onlangs zo: „Ik heb eens een tante Marie gehad, die drie,
vier ziekten tegelijk had. Maar ze is wel 95 geworden".
RIK IN T HOUT
PAGI ONLANDLEIDSE COURANT
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1981 PAGINA 9
'ND „De
TJ naar Houston in
^kan net zo goed
n worden. In het
ite mote Bru6Ke is nog
:iteit van 250 tot
ie uitrusen over. Benut
i de eenn, dan bespaar je
Ie kleinjtiënten de over-
iotor B' fen doodver-
den. De vliegreis en een
nse madde omgeving,
ontbrtt niet alleen,
ook veel goed-
q °Pen-bartope-
jke ev>uston komt °P
luit ven in Brugge
ruiterfninder dan de
Iriedeur
■sie is p;
ir™ekreet is van Piet
j;_ rt_yeld uit Boermond,
wielophVan de Nederlandse
McPf vereniging. Hij
mPt la?s n°2al wat kritiek
schroe waar suPerdokter
ooley mes
.Van Overveld be-
j. Jfs dat er net hart-
rertru>sold werd „Ja dat
timistis mlssch'en (en beet-
elke z) uitgedrukt Ik heb
i stadsvat aanmerkingen op
Han ifnmigen builen onze
;_J eisten zelfs m'n af-
hi^ettemin blif ik en
J of Vinln Korti ur ieK
5.000 -
tpn nf onvern(hterza-
enten ierika teru8- Let wel»
rvJensen die aanvanke-
-j lnd van medische ge-
niddeldKr Coo'ey rijt geac-
trhii ujïNa een luchtreis van
veiie i*gen ze dan inHous"
ld veel.' dat Z- niCt '?ope"
verve
ibruik
ïjkw;
ïn volj_
ir zeke
len. Zoiets komt
hard aan, dat is voor zo ie
mand een klap voor z'n her
sens".
Hoeveel mensen zijn er voor
niets naar Houston geweest?
„Nou, toch gauw een stuk of
dertig sinds 1976. Het ellendige
is, dat deze mensen niet ver
teld is waarom ze niet geope
reerd worden. Ze worden als
onmondige kinderen behan
deld. U kunt zich voorstellen
wat voor hopeloos gevoel zo
iemand krijgt. Gelukkig zijn
enkelen van hen elders wel
geholpen. En met succes".
Het geval Meuffels zit Van
Overveld nog immer dwars.
Wil Meuffels, een 36-jarige
Sittardse chauffeur, stierf drie
maanden geleden nadat dokter
Cooley hem binnen verloop
van enkele dagen achtereen
volgens een kunsthart en een
donorhart had ingeplant. Die
ingreep kwam de vermaarde
Cooley op een storm van kri
tiek te staan. Voor gebruik
van het kunsthart had hij geen
toestemming van de Ameri
kaanse autoriteiten, beli
chaamd in de machtige Food
and Drugs Administration
(FDA).
Van Overveld: „Meuffels was
zwaar hartpatiënt. Hij was al
eerder naar Houston gereisd,
maar weer naar huis terugge
stuurd, hoewel hij aanvanke
lijk door Cooley geaccepteerd
was voor een operatie. Op ei
gen verzoek is Meuffels later
opnieuw naar Houston gegaan.
Nadat hij uiteindelijk toch op
de operatietafel was beland
deden zich ernstige complica
ties voor. Om de man te red
den gebruikte Cooley zijn
kunsthart. Er was geen donor
hart beschikbaar op dat mo
ment. Er zitten allerlei nare
kanten aan deze zaak. Je
krijgt het gevoel alsof Meuffels
voor proefkonijn heeft ge
diend. Ik word bijvoorbeeld
misselijk van de triomf die uit
de fotoreportage van Life
spreekt. In het septembernum
mer van dat Amerikaanse blad
zie je Cooley met zijn mede
werkers rond het bed van de
bewusteloze Meuffels poseren.
Als een stel halfgoden bij de
enige man ter wereld, die een
week lang met drie verschil
lende harten leefde, zoals het
blad zegt".
Over de kwaliteit van de me
dische behandeling en sociale
begeleiding in Houston kan
Van Overveld niet klagen.
„Dat is het punt niet. Het gaat
om een onzorgvuldige voorbe
reiding. Eerst patiënten aanne
men en dan terugsturen, dat
kan natuurlijk niet. Wij willen
als vereniging wat dat betreft
garanties van Cooley en in af
wachting daarvan hebben wij
gezegd: zet.de luchtbrug naar
Amerika voorlopig stop. Maar
de ziekenfondsen en de parti
culiere verzekeraars voelen
daar niets voor. Want, zeggen
ze, het aantal afgewezen pa-
tienten is voor ons acceptabel.
Nu begrijpen wij als vereni
ging ook donders goed, dat een
enkele afwijzing soms onver
mijdelijk is, maar dit aantal
ligt in Houston te hoog".
Hij vertelt, dat de omstreden
hartchirurg Van der Schaar,
die na grote trammelant in de
Bredase kliniek De Klokken-
berg met een gouden hand
druk ontslag kreeg, nog altijd
de Houstonvluchten begeleidt.
„Voordat dokter Cooley een
Nederlandse hartpatiënt ac
cepteert bespreekt hij de medi
sche gegevens in Houston met
Van der Schaar. Na acceptatie
begeleidt Van der Schaar de
patiënten naar Amerika. Wat
$ANKS DIALOOG MET DE JEUGD:
gebeurt op veertiendaagse
vluchten. Per patiënt ontvangt
Van der Schaar via de Zieken
fondsraad duizend gulden. Bij
nacalculatie komt dat bedrag
op veertienhonderd gulden.
Sinds 1976 toen onze vereni
ging het initiatief nam voor de
Houstonvluchten heeft Van
der Schaar zo'n twaalfhonderd
patiënten begeleid".
De Hartpatiëntenvereniging
heeft geen directe bemoeienis
meer met de luchtbrug naar,
Amerika, wèl met de vluchten
van Londen en Genève. Van
Overveld: „Naar Londen en
Genève gaat een hoofdver
pleegster mee, geen arts. De
verzekeringen betalen voor
haar alleen een vliegticket,
meer niet. Ik vind dat vreemd.
We hebben het wel aange
kaart bij de Ziekenfondsraad,
maar men vindt het daar een
normale zaak".
Een woordvoerder van de Zie
kenfondsraad te Amstelveen:
„De vergoeding voor dokter
Van der Schaar is voor ons
geen punt van discussie. Het
gaat om een reëel bedrag. Be
geleiding door een arts op zo'n
lange vlucht achten wij nood
zakelijk".
Over de Houstonvluchten zegt
hij: „Ons standpunt is, dat die
vluchten voorlopig gehand
haafd moeten blijven. Dat is
overeenkomstig de mening
van de werkgroep ziektenkos-
tenverzekeraars en de begelei
dingscommissie hartchirurgie
Nederland, waarin een aantal
hartchirurgen en cardiologen
zitten. Kijk, er zijn onvoldoen
de alternatieven in eigen land.
Houston is een zeer voortreffe
lijk centrum, dat zijn kwaliteit
bewezen heeft. Brugge heeft
nog een vrij jonge hartkliniek,
die zich nog moet bewijzen.
We willen niet dat de patiën
ten risico's lopen. We durven
Brugge nog niet aan".
Van Overveld bestrijdt dat
laatste. Ook Brugge levert
naar zijn mening goed werk,
getuige ook het grote aantal
Zeeuwse patiënten dat er baat
bij heeft. Bovendien is Brugge
in sociaal opzicht veel aan
trekkelijker. „De taal is geen
struikelblok, de patient kan
zichzelf redden". En de kosten
zijn de helft van die van Hous
ton".
De woordvoerder van de Zie
kenfondsraad: „Als je kwali
teit voorop stelt is.de kosten
factor ondergeschikt".
Het eerste halQaar van 1980
zijn in Houston 87 Nederland
se hartpatiënten geopereerd,
in Londen 81 en in Genève
326. In ons eigen land kwam
dat aantal op rond 2500. In
Houston kost een open harto
peratie 35 tot 40 mille, in Lon
den 22, Genève 28 en in Ne
derland 25 mille.
„Het zal nog wel enkele jaren
duren", aldus de zegsman van
de Ziekenfondsraad, „voordat
de operatiecapaciteit in Neder
land zo groot is, dat we de
vluchten naar het buitenland
kunnen opheffen. Uiteraard
streven we naar die situatie, e-
venals trouwens de Hartpa-
tientenvereniging. Maar we
zijn afhankelijk van het over
heidsbeleid. Er vinden in Ne
derland gelukkig steeds meer
operaties plaats. Urgente ge
vallen worden ogenblikkelijk
in ons land geholpen. En wie
hier langer dan drie maanden
moet wachten kan naar het
buitenland. Er wordt gewerkt
aan uitbreiding van de Neder
landse capaciteit. U weet, dat
Zwolle ook een eigen hartchi-
rurgisch centrum krijgt. Maar
tot nu toe zijn die vluchten no
dig".
HOMME KROL
Voorzitter van de Hartpatiëntenvereniging Piet van Overveld: „Brugge is goed en
per".
de
helft goedko-
