Iemand doden kan ik niet
Besluit over
methylbromide
in strijd met wet
Zwitsers „LPO": Bankgeheim
hinderlijk voor derde wereld
Wassen in de wasserij
is 't beste voor milieu
DE VINDINGRIJKHEID VAN DE ITALIAANSE MISDAAD
99
99
Gezondheidszorg vaak dekmantel
voor maatschappelijke problemen
n
Aartsbisdom
Parijs komt met
piratenzender
'i
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1981 PAGIn|C
oin|c
ROME De man heette Palombini, en die
naam is in Italië bekender dan die van
Douwe Egberts of Van Nelle in Nederland.
In het café kun je Palombini bestellen en
dan krijg je een kop koffie. Palombini
stond aan het hoofd van de grootste Ita
liaanse koffiehandel, een bedrijf dat hij zelf
van de grond af aan had opgebouwd. Een
rijk en bekend mens dus, en dat is gevaar
lijk in Italië, een land waar de onderwereld
de krant uitpluist op zoek naar bekende en
vooral gefortuneerde prooien voor hun ont
voeringsactiviteiten.
Palombini, een man^ van 81 beurde, maar haar sloegen de
jaar, werd op 17 april 's avonds ontvoerders direct buiten wes-
voor het flatgebouw waar hij ten. De oude man verweerde
woonde door een bende misda- zich als een leeuw, verwondde
digers ontvoerd. Zijn echtge- zelfs een van zijn ontvoerders
note was bij hem toen het ge-
Gemeenten
krijgen
subsidie
voor aanpak
milieu-
overlast
door
bedrijven
DEN HAAG Gemeenten
die bedrijven willen ver
plichten een eind te maken
aan het veroorzaken van ge
vaar, schade en hinder voor
de woonomgeving, kunnen
daarvoor vanaf begin 1983
een rijksbijdrage krijgen.
De hoogte hiervan is mini
maal vijftig en maximaal
negentig procent van de kos
ten van de nodige maatrege
len. De gemeenten kunnen
meer schade en hinder be
perken door verplaatsing
van het bedrijf of als dit te
duur is, door liquidatie van
het bedrijf.
Dit heeft staatssecretaris Lam-
bers (Milieu) de Kamercom
missie voor Milieu schriftelijk
laten weten.
De gemeenten moeten lijsten
maken van bedrijven die ze
willen aanpakken. Op basis
daarvan wordt de hoogte van
de rijksbijdrage vastgesteld.
Het gaat naar schatting om
2000 bedrijven. De bijdragen
gaan het rijk zo'n 600 miljoen
gulden kosten. Voor het ko
mende jaar is tussen tien en 25
miljoen gulden beschikbaar.
De regeling stopt als alle be
drijven zijn aangepakt.
met zijn pistool, maar kon uit
eindelijk niet voorkomen dat
hij werd weggesleept. Zijn lijk
werd vorige week opgegraven
in een weiland zo'n zeventig
kilometer ten zuiden van
Rome. Eerst dacht men nog
dat hij pas gestorven was,
maar het laboratorium toonde
aan dat zijn ontvoerders hem
vier maanden geleden al had
den omgebracht, en dat hij de
hele zomer in een diepvries-
kist moet hebben doorge
bracht. Bekentenissen van de
ontvoerders, die allen zijn op
gepakt, bevestigen dat.
Lello de Manke
Het hoofd van de bende luis
tert naar de bijnaam Lello de
Manke, naar zijn lichamelijke
handicap. Maar hij ging vorige
week toen de politie zijn bui
tenverblijf bestormde wel
even vlot door de knieën om
te smeken voor zijn leven. De
man is specialist in ontvoerin
gen, en de politie was hem op
het spoor gekomen vanwege
de ontvoering van de 13-jarige
dochter van een rijke restau
ranteigenaar. Dit meisje, voor
wie het losgeld al lang was be
taald, stond op het punt uit de
weg geruimd te worden. Want
Lello laat nooit sporen na: alle
slachtoffers, losgeld of geen
losgeld, erewoord of geen ere
woord, schiet hij dood. Als het
even kan persoonlijk en onder
het genot van een drankje.
De beestmens noemen ze hem
ook al in de pers, met een re
putatie voor bloeddorst en
meedogenloosheid. Maar toen
hij vorige week gearresteerd
werd hield hij vol dat hij nog
nooit in zijn leven iemand had
gedood. En van Palombini
wist hij niets, die was aan een
andere bende doorverkocht.
Wat de ondervragingstechniek
is die de Romeinse politie op
dit soort individuen toepast, is
niet bekend, maar de gruwelij
ke aap kwam spoedig uit de
smerige mouw: Palombini was
dood en begraven, omdat hij
zich voortdurend verzette en
niet aan zijn ontvoering mee
werkte. De 81-jarige man had
doorsnee Romein, want op
Lello's dodenlijstje stonden be
kende figuren als de actrice
Virna Lisi, en een uiterst po
pulaire tv-omroepsters. Maar
die veilige tralies waren niet
meïijk al zeven keer ontsnapt,
en hij heeft nog levenslange
gevangenisstraf tegoed. Al ge
ven ze hem driehonderd jaar
(waar hij nu recht op heeft),"
niemand twijfelt eraan dat
dagen in de kerker geteld
len zijn. Daar zijn de tr; i^s
van het Italiaanse gevaiin
nissysteem te buigzaam vo
CEES MANDERS
den de zeven bendeleden dus
niet de baas gekund.
Het verhaal gereconstrueerd
toont de oude Palombini de
eerste weken van zijn gevan
genschap in een tentje ergens
in het veld. De man is ernstig
mishandeld, en wordt alleen
uit zijn ijzeren boeien bevrijd
voor de foto die de familie Pa
lombini tot grotere spoed bij
het betalen van het losgeld
moet bewegen. Het helpt,
want er wordt vlot en discreet
betaald. Maar de bende wil
meer, en de weken worden
maanden. Palombini blijft te
genstribbelen, en een keer op
een avond weet hij ztch uit de
boeien te bevrijden. Hij loopt
het veld in, in de richting van
het eerste huis het beste. Maar
wanneer hij daar aanklopt om
hulp te vragen wordt openge
daan door niemand minder
dan door Lello de Manke.
„Heb je je bevrijd?", roept Lel
lo. „Wil je soms dood?" Palom
bini wordt flink afgerost en
opnieuw opgesloten.
Vrieskast
In juli zijn de ontvoerders hun
lastige gevangene beu, en be-
slpiten hem uit de weg te rui
men. Lello zelf belast zich met
die taak. Hij laat Palombini
ongeblinddoekt tegenover zich
in een stoel plaatsnemen, en
met een glas champagne in de
ene, en een pistool in de ande
re hand schiet hij de verraste
Palombini drie kogels door het
hart. Het lijkt gaat direct de
vrieskast in. De familie Pa
lombini weet daar natuurlijk
niets van en blijft geld bij el
kaar zoeken. De uitnodigingen
om te betalen gaan vergezeld
van foto's die de oude man to
nen, met de krant van die dag
in zijn handen en met een we
zenloze blik in de ogen. Ach
teraf is gebleken dat de bende
iedere keer als ze Palombini
voor de foto nodig hadden, de
vrieskist openmaakten, hem
ontdooiden en opkalefaterden
zodat niemand goed kon zien
dat de gevangene niet meer in
leven was. De familie vond
wel dat opa zo'n vreemde blik
in de ogen had, maar aan zijn
dood dacht niemand, wilde
niemand denken. Het was ge
ruststellender de bende te ge
loven die gezegd had dat de
oude man het goed maakte,
maar wel erg naar zijn vrij
heid verlangde. Pas toen de
laatste lire losgeld betaald was
vonden de ontvoerders het
welletjes en stopten Palombini
ergens achteraf onder de
grond, het lijk met zout over
dekkend om zo het ontbin
dingsproces te vertragen. Hoe
meedogenloos de manke ben
deleider was blijkt ook uit de
verklaring die een lid van de
Het stoffelijk
overschot van
de 81-jarige
Italiaanse kof-
fiemakelaar
Giovanni Pa
lombini
(rechts) werd
eind vorige
maand aange
troffen op een
plaats veertig
kilometer ten
zuiden van
Rome.
bende tegenover de politie
heeft afgelegd. Toen het be
vroren lijk van Palombini
naar zijn graf getransporteerd
moest worden, kon een van de
bendeleden die daarmee belast
was, het niet in de kofferruim
te van zijn auto krijgen. Lello
beval hem dan maar een been
van het lijk te breken als het
niet anders kon. Maar in een
vlaag van zachtmoedigheid
weigerde het bendelid dit. Lel
lo ontstak toen in woede, sloeg
zelf het bevroren lijk de kof
ferruimte in en schoot zijn
weekhartige metgezel ter
plekke dood. Deze man werd
direct meebegraven.
Vangst
Lello de Manke is de grootste
vangst die de politie dit jaar
heeft gedaan. Hem worden nu
zeven moorden ten laste ge
legd. Hij ontkent natuurlijk al
les, want zoals hij beweert:
„Iemand doodschieten kan ik
niet".
Lello de Manke zit achter de
tralies, en dat geeft de door
snee Romein toch een iets vei
liger gevoel. En niet alleen de
DEN HAAG De gezondheidszorg wordt vaak gebruikt als een
dekmantel voor maatschappelijke problemen. De samenleving
schuift maatschappelijke beslissingen af naar de gezondheids
zorg door een medische oordeel en advies te vragen. Dat werkt
niet alleen ondeskundig handelen en bureaucratisering in de
hand, te veel zaken worden ook geheel vanuit de medische hoek
bekeken. Kort gezegd is dat het motto waaronder vandaag in
Utrecht het Nederlands congres voor openbare gezondheidsrege
ling is gehouden.
De directeur van de Haagse Gemeentelijke Sociale Dienst Th.
Terhorst zei in zijn rede dat het afgeven van een medische indi
catie door de huisarts voor bijvoorbeeld een huisvestingsvergun
ning of opname in een bejaardenoord vaak nutteloos is. De
wachttijd voor een geschikte woning is namelijk meestal zo lang
dat de indicatie bij opname niet meer klopt.
Ook in de bedrijfsgeneeskunde bestaat het gevaar dat de dokter
wordt gebruikt voor het „toedekken" als het om in feite sociale
problemen gaat of om bedrijfsbelangen. Bij ziekteverzuim tenge
volge van psychosociale problemen is het bij voorbeeld nog heel
gewoon dat de arts de indicatie stelt, zo zei dr. P. van Wely, di
recteur van Philips medische dienst op het congres.
Overigens is het met het overvragen van de psychiater niet a'n-
ders gesteld. Hij moet vaak oordelen over ingewikkelde maat
schappelijke verschijnselen en antwoorden op vragen als wat is
jeugdcriminaliteit, terrorisme, zelfmoord, euthanasie, aldus prof.
Smit, hoogleraar in de forensische psychiatrie.
Van Kemenade ook
voor banen
verantwoordelijk
DEN HAAG De demissio
naire minister van onderwijs,
Van Kemenade, beschouwt
anders dan zijn voorganer Pais
de werkgelegenheid in het on
derwijs als zijn verantwoorde
lijkheid. Voor het behoud van
arbeidsplaatsen ziet hij meer
in gerichte dan in algemene
maatregelen als bijvoorbeeld
verlaging van de groepsgroot
te. Hij ziet net nog meer dan
de NFO, de federatie van on
derwijsvakorganisaties, die dit
ook in haar sociaal plan had
laten blijken.' Dit plan, dat wil
voorkomen dat het aantal
werkzoekende onderwijs
krachten de komende tien jaar
met 30.000 toeneemt, is giste
ren aan Van Kemenade aan
geboden. In afwachting van fi
nanciële ruimte wil hij het
plan al door een werkgroep
van ambtenaren en mensne
van het NFO laten doorwer
ken.
Oproep ministerie: gebruik wasmiddelen zonder loslaten
Mé
de
DEN HAAG Eigenlijk moet
iedereen zijn was in de wasse
rij doen. De bedrijfsvoering
garandeert een zo zuinig mo
gelijk gebruik van water, was
middelen en energie en dat is
het beste voor het milieu.
Vaatwasmachines, wasver-
zachters en middelen die het
water ontkalken zijn daarente
gen uit den boze. Ze bevatten
grote hoeveelheden fosfaten,
welke het oppervlaktewater
vervuilen. In de brochure
„Wassen en het milieu" geeft
het ministerie van volksge- water doen algen zo
zondheid en milieu inzicht in groeien dat ze op den
die vervuiling en tips voor het door verstikking sterven,
gebruik van wasmiddelen zon- water gaat dan rotten, w
der fosfaten.
Jaarlijks komt 21 tot 24.000 ton
fosfaat in het water. Negen
duizend ton daarvan is afkom
stig uit wasmiddelen. Wasmid
delen bevatten fosfaten omdat
ze het water ontharden. Bo
vendien laten ze de zeep goed
in het wasgoed doordringen.
Fosfaten in het oppervlakte-
door de vissen op hun b
ter ziele gaan. Fosfaten
moeilijk uit het afvalwate
verwijderen. Na zuive
blijft zestig procent ervan jj
het water zitten. Volgens
chemische methode kan
nog vijftig procent van af.
overblijft is vuil slib en w,
dat niet meer drinkbaar val
maken.
NATUUR EN MILIEU:
UTRECHT De minis
ters van landbouw en van
milieuzaken, die kortgele
den het gebruik van
methylbromide hebben
toegestaan in de tuin
bouw, hebben daarmee
een besluit genomen dat
in strijd is met de Bestrij
dingsmiddelenwet. Deze
wet schrijft voor dat eerst
de Bestrijdingsmiddelen
commissie moet worden
gehoord, aldus de Stich
ting Natuur en Milieu.
Methylbromide, dat door tuin
ders wordt gebruikt om hun
groncLte ontsmetten, is een ge
vaarlijk gif, waarvoor echter,
volgens Natuur en Milieu, mi
lieuveilige vervangende mid
delen bestaan. Het gif kan ern
stige lucht- en bodemveront
reiniging teweeg brengen. Bo
vendien brengt het voor de ge
bruiker gezondheidsrisico's
met zich mee.
Het merkwaardige is, volgens
Natuur en Milieu, dat die ver
vangende middelen wettelijk
niet altijd mogen worden toe
gepast op grond van een oude
wet ter bestrijding van ziekten
en plagen: de Plantenziekten-
wet. Deze voorziet in een
plicht om bepaalde plagen uit
sluitend chemisch te bestrij
den. Er is sprake van een vi
cieuze cirkel: zolang die ver
plichting bestaat durven
ren en tuinders geen alter
tieven uit te proberen en
lang er geen alternatieven i
handhaaft de Plantenzie!
kundige Dienst de best
dingsplicht, zegt de Sticht
Natuur en Milieu.
ESI
De enig verantwoordelijke
windsman is de minister
landbouw. Natuur
pleit ervoor, dat die ver:
woordelijkheid op de sch !an
ders van de minister >ng
volksgezondheid en miliet io
ken komt te rusten, omdat
bodembeschermings- en an u'
re milieubelangen met het
bruik van methylbromide
andere giftige stoffen zijn
moeid.
!SS€
De aartsbisschop van Parijs, mgr. Jean-Marie Lusti-
ger, heeft kortgeleden besloten, dat de katholieken in
Parijs zo snel als mogelijk met een eigen piratenzen
der de lucht in moeten onder de naam „Radio Notre
Dame de Paris". Het is de bedoeling, dat de radiozen
der enige uren per dag voornamelijk kerkelijk nieuws
zal geven.
Het Westduitse blad „Publik-
Forum", dat dit meldt, zegt
dat de aartsbisschop daarmee
de achterstand tracht in te
halen die hij heeft op de con
servatieve katholieken uit de
kring van de geschorste
aartsbisschop, mgr. Lefèbvre.
Zij hebben de piraat „Lumiè-
re 101", die voornamelijk
stichtelijke uitzendingen ver
zorgt.
Frankrijk kent sinds 1977 ra
diopiraten. Zij zijn in aantal
sterk toegenomen na de ver
kiezing van Mitterand tot
president in juni van dit jaar.
Het aantal piraten in Parijs
wordt op tweeëntwintig ge
schat. In de omgeving zijn er
nog negen illegale zenders te
beluisteren.
Het initiatief van mgr. Lusti-
ger is waarschijnlijk het be
gin van een net van r. k. ra
diozenders over geheel
Frankrijk, dat vooral nieuws
uit de wereldkerk zou moe
ten brengen. Een eigen ad
vertentie-afdeling moet voor
de financiën zorgen.
De katholieke uitgeverij
Bayard-Presse, eigendom van
de paters assumpionisten en
uitgever van onder meer het
dagblad „La Croix" wil even
eens een eigen zender, die
vierentwintig uur in de lucht
zou moeten zijn. Het dagblad
„Le Monde" heeft al een mu
ziekzender. De joodse ge
meenschap in Parijs heeft
ook een eigen zender, „Radio
J", die nieuws geeft uit de
joodse wereld.
Het pastoraal forum der
Zwitserse katholieken
een soort LPO dat het
afgelopen weekeinde in
Lugano bijeenkwam, is
van mening, dat het
bankgeheim in Zwitser
land hinderlijk kan zijn
voor de ontwikkeling in
de derde wereld. In een
motie heeft het forum de
negatieve effecten ervan
veroordeeld. De Zwitser
se commissie Justitia et
Pax is verzocht de zaak
verder uit te werken.
In een tweede motie, die net
als de eerste met ruime
meerderheid werd aangeno
men, verzoekt het pastoraal
forum de parochies en de
kerkelijke instellingen hun
solidariteit met de slachtof
fers van de apartheid in
Zuid-Afrika te betuigen door
hun banken te vragen de fi
nanciële relaties met Zuid-A
frika te beëindigen. Mocht
hieraan geen gehoor worden
gegeven, dan moet er worden
uitgekeken naar een andere
bank. Kortgeleden verbrak
de Wereldraad van Kerken
zijn betrekkingen met twee
Zwitserse en een Duitse bank
Het overlegorgaan van de
Zwitserse katholieken heeft
een aantal aanbevelingen
voor de bisschoppen gefor
muleerd. De voorzitter van
(de Zwitserse bisschoppencon
ferentie, mgr. Otmar Maeder,
heeft gezegd, dat de bisschop
pen deze voorstellen nauw
keurig zullen bestuderen.
Onder meer wordt de bis
schoppen gevraagd het
vraagstuk van de priesterwij
ding der vrouw „open te
houden". Daarbij gaat het de
vrouwen niet om meer
rtiacht, maar om diehst aan
de gemeente. Ook wordt
geadviseerd het vraagstuk
van de vrouwelijke diaken te
bestuderen.
KORTE METTEN
De opbrengst van de kerk-
collecte voor Wereldmissie-
dag in oktober in West-
Duitsland wordt geschat
op dertig miljoen mark,
twintig procent meer dan
in 1980, toen het te duur
geachte bezoek van de paus
voor een daling van zestien
procent zorgde. Bij het na
tionaal bureau van de Pau
selijke Missiewerken in
Den Haag is tot nu toe
1.850.000 gulden binnen.
Volgens de directeur van
de PMW, rector Jos.
Schoenmakers, kan hieruit
worden afgeleid, dat de to
tale opbrengst ongeveer ge
lijk zal blijven aan 1980,
toen ruim 3,8 miljoen gul
den binnenkwam.
orthodoxe theoloog en studie
secretaris van de conferentie
van Europese kerken prof.
D. Popescu, alsmede William
Lazareth, directeur van de
afdeling „Geloof en Kerkor
de" van de Wereldraad van
Kerken zijn de drie voor
naamste sprekers op de con
ferentie van Europese ker
ken, die van 16 tot 20 novem
ber in het Logumklooster in
Denemarken zal worden ge
houden. Thema is „Geroepen
tot hoop Oecumenische
gemeenschap in gebed, getui
genis en dienst. Van katho
lieke zijde nemen veertig
kardinalen, aartsbisschoppen
en bisschoppen deel, van
niet-katholieke kant zijn er
eveneens veertig deelnemers,
van wie vijf vrouwen.
heeft bij de ambassadeur
van de DDR krachtig ge
protesteerd tegen de wijze
waarop de douane van de
DDR een delegatie van Pax
Christi heeft behandeld.
Vier leden van Pax Christi,
die op weg waren om in
Polen kerkelijke en sociale
groeperingen informeel te
ontmoeten, werden zowel
op de heen- als de terugreis
naar Polen langdurig aan
de grens opgehouden. Daar
bij namen de grenswachten
van de DDR zowel per
soonlijke bezittingen als
documentatiemateriaal in
beslag. Pax Christi schrijft
het uiterst cynisch te ach
ten, dat een douanier van
de DDR het materiaal had
omschreven als „gericht te
gen de vrede", vooral daar
Pax Christi zich niets an
ders ten doel stelt dan te
werken aan vrede in over-
eenstmming met de ak
koorden van Helsinki.
Behalve Engeland, Spanje en
Canada is nu ook Oostenrijk
op het reisprogramma van de
paus gezet. De paus heeft
kardinaal König, aartsbis
schop van Wenen, meege
deeld, dat hij iif september
1983 de Oostenrijkse katho
liekendag zal bezoeken.
De Amerikaan Georg
Bundy, hoogleraar te New
York en indertijd adviseur
van president Johnson,
Alexei Arbatov van de aca
demie van wetenschappen
in Moskou, André Fontai
ne, hoofdredacteur van het
Franse dagblad „Le Mon
de", mevrouw Inga Thors-
sen, voorzitter van de VN-
commissie voor ontwape
ning en ontwikkelings
vraagstukken, Canon Bur
gess Carr, oud-secretaris
van de Panafrikaanse
Raad van Kerken, de theo
loog Edward Schillebeeckx
en IKV-voorzitter Ben ter
Veer behoren tot de des
kundigen, die als getuigen
zullen optreden tijdens de
hoorzitting over kernwa
pens en ontwapening van
25 tot 27 november in Am
sterdam. Zij zullen onder
meer worden ondervraagd
door politici, rechters en
wetenschapsmensen uit
verscheidene landen. De
hoorzitting aan de VU
wordt, zoals gemeld, geo
pend door de oud-premier
van Zweden Olof Palme en
de seceretaris-generaal van
de wereldraad, Philip Pot
ter.
GOS moet zich
in 1984
uitspreken
tegen apartheid
t de
Wanneet de Gereformeerd En
Oecumenische Synod bei
(GOS) zich tijdens de zildoei
ting van 1984 niet ondul den
belzinnig uitspreekt tege r de
het apartheidsregime i PA
Zuid-Afrika zal de genera tege
'le synode van de Gerefoi
meerde Kerken in Nedei
land het lidmaatschap vaK
de GOS ter discussie ste 1/
len. Dit heeft de Nedei v
landse synode gisteravon
tijdens haar vergadering i,
Lunteren besloten.
Na de zitting van de GOS i
het Zuidfranse Nïmes vori
jaar voelde de synode ziel
medeplichtig aan het voort
bestaan van het apar
theidssysteem, omdat de GO!
op aandrang van de blank VEI
Nederduits Gereformeerd 0bh
Kerk in Zuid-Afrika geei^,
scherpe veroordeling van di
systeem had uitgesproken. 1
De generale synode van d )rde
Gereformeerde Kerken ii elm
Nederland wil ook de strupn'av
tuur van de GOS wijzigfl
van een synode tot een over
legorgaan. Daarin moeten d
lidkerken elkaar op hun ver 'P 1
antwoordelijkheid kunnel r E
aanspreken. De synode ach itje
de wijziging noodzakelijl Nvn
nadat de lidkerken in 190 l
scherpe kritiek hadden geij
verd op de standpunten val
de Gereformeerde Kerkei' hë
Nederland in het rappor pri
over het omgaan met de hofersta
mofiele naaste, alsmede 0 k
het dubbellidmaatschap va M
de Wereldraad van Kerke 1 r
en de GOS. Daarmee heel
de GOS de grondbeginsele lar 1
overschreden door zich m«
interne zaken te bemoeien. rde«
