Californische wijn:
strijd tussen
kwaliteit en commercie
De „Klap'geen
gespreksonderwerp
aan borreltafels
Wachten op
de grote aardschok
in Californië
Californische wijn in opmars in Europa
Onze correspondent in Washington, Dick Toet, heeft da
afgelopen zomer een omvangrijke trip door de Verenig
de Staten gemaakt. Hij legde bijna achttienduizend kilo
meter af, bezocht achtentwintig staten en verbleef drie
weken in Californië. Op deze pagina een aantal van zijn
impressies, betrekking hebbend op de bewegelijke bo
dem van deze Amerikaanse staat, waarover niemand
gaarne spreekt, maar waarover menigeen toch wel als
op eieren loopt en plezieriger onderwerp de Cali
fornische wijnbouw, die een reputatie te verliezen heeft
Dat wordt op deze zolfde pagina bevestigd door een on
zer verslaggevers, die de Californische wijnbouw vanuit
Europese hoek bekijkt en vaststelt, dat de Californischa
wijn hier in opmars is.
SAN FRANCISCO Het kan mor
gen gebeuren of over honderd
jaar. Maar één ding is zeker: Cali
fornië staat op de nominatie ge
troffen te worden door een zeer
krachtige aardbeving. Wat er dan
gaat gebeuren kan variëren van
een flinke dreun met grote mate
riële schade tot een vernietigende
klap, die het westen van Californië
inclusief de steden Los Angeles,
San Francisco en San Diego in do
oceaan zal laten verdwijnen. Aan
de veilige kant van de breuklijn is
door makelaars wel geadverteerd
met de leus „Koop een huis aan
de toekomstige kustlijn."
De laatste flinke aardbeving In Cali
fornië dateert van 1971, toen met
name in de San-Francisco Vallei,
vlak ten noorden van Los Angeles,
grote materiële schade werd aange
richt. De schok was van matige
kracht, er vielen geen doden, maar
de schade in het dichtbevolkte ge
bied liep in de miljarden. De zwaar
ste beving in Californië deed zich
voor in 1874, de meest beruchte in
1906, toen in San Francisco, mede
door her en der uitbrekende bran
den zevenhonderd doden vielen.
De aarde onder de Verenigde Sta
ten is altijd al onrustig geweest. De
eerste emigranten aan de oostkust
werden regelmatig opgeschrikt
door kleine maar angstwekkende
bevingen. De eerste grote schok
werd gemeld vanuit het nog dunbe
volkte westen (Montana, in 1811),
maar de eerste geregistreerde
Amerikaanse aardbeving die slacht
offers eiste, deed zich in 1886 voor
in Charleston (South Carolina).
Sedertdien is de aarde in het oos
ten betrekkelijk rustig geweest, al
behoort de instabiliteit van de aar
de ook aan de oostkant van de Ver
enigde Staten tot de voornaamste
argumenten van tegen kernenergie
agerende actiegroepen. Vorig jaar
bijvoorbeeld deed zich nog een
lichte trilling voor In Connecticut,
waarbij een kerncentrale maar ter
nauwernood aan een ramp zou zijn
ontsnapt.
De eerste emigranten, die In de
achttiende eeuw de lange tocht
naar het westen ondernamen,
maakten met een mengeling van
opwinding en vrees melding van de
aardse krachten dje zich aan de
westkant manifesteerden in geisers,
vulkanen en regelmatige aard
schokken. Hoewel de Californische
aardbewegingen menig emigrant
tot inkeer hebben gebracht, heeft
het de ontwikkeling van het westen
geenszins in de weg gestaan. Cali
fornië is de staat met de meeste in
woners (23 miljoen), van wie het
merendeel zich bevindt in wat
wordt aangeduid als de „grootste
gevarenzone".
DICK TOET
„KOOP EEN HUIS
AAN DE TOEKOMSTIGE
KUSTLIJN"»
ïpslrfc
ii-mr n
Mensen die een aardbeving
ben meegemaakt In CaÜfi
zijn dat er heel wat no« gr
het de meest beangstigende n.
ring die de natuur teweeg n'
brengen. „Er is geen enkelerif
schuwing. Het gebeurt. Het li tn
afschuwelijke ervaring maar
Jlekke is, dat als alles go*
oopt, je geneigd bent het tak
maal weer snel te vergeten"^:
due een Nederlandse emigra 01
Loe Angeles. Een lokale poll f
in San Francisco: „Ach, zo i h
toe realiseer je je wel wat eti
kunnen gebeuren. Ale het ji?u
dachten gaat beheersen, bljid
hier natuurlijk geen dag Ul.,
wonen".
:e
Aardbevingen hebben in de
nigde Staten sinds 1900 niet
dan 1.600 slachtoffers geëist. Op'!
van bijvoorbeeld wervelstormen
veel groter. hr
„De klap", zoals de grote aai11
ving in Californië wordt genoenf V
geen favoriet onderwerp aaih0
borreltafels. Dagelijks worden
rieuze voorbereidingen getroffeJG
dank zij grote voorlichtlngscamjcl
nes kan iedere Californiër w.*
hoe hij of zij het best op een f1
beving kan reageren.
Volgens de officiële gegevens L
gen de negentig procent van J
penbare gebouwen en het mi 1
deel van de nieuwere partici
gebouwen „aardschokbestei
gemaakt, dat wil zeggen dat
theorie een beving van bove
acht op de schaal van Richter
nen doorstaan. Slechts de ge
de praktijk kan echter aantoi
de theorie juist is.
Veel geld en tijd wordt best*
de mogelijkheid aardbeving*
voorspellen. In Point Reyes]
noorden van San-Francisco
andere seismologische centra
land wordt bijna elke bewegii
de aardkorst via zeer moderni
paratuur geregistreerd. De rei
ten komen via computers t*
bij gespecialiseerde wetens
pers. „Maar een betrouwbare
spelling maken, dat kunnen
niet".
Enkele kleine succesjes in
daargelaten is nog geen
aardbeving met enige waard*
precisie voorspeld. Nog onl
ontstond onder de Ameriki
specialisten grote deining,
Brian Brady van het seismol*
bureau in Denver met grote
held een zware beving in Peru
spelde. De prognose veroorz
daar flinke paniek. De aardi
bleef evenwel uit.
„Het meest zinnige wat we t*
toe kunnen doen, is met de n<
slagen om de arm de waarschi]
heid van een zware aarschok
geven. Die mogelijkheid is in
fornië zeker aanwezig. We r
langzaam vorderingen in de
van de voorspellingen, maar v
er absoluut nog niet", aldus]
seismoloog in Point Reyes.
De meest officiële prognose
het lot van Californië ligt voi
nog verankerd in een regering
port van een aantal jaren geli
De conclusie van het rapport]
er niet om: Er is meer dan
procent kans op een zware aai
ving langs de zuidkant vanL
breuklijn in de komende dertig rr
Daarbij zullen drieduizend tot KT
tienduizend slachtoffers kunneriso
len.
dickC
OP WEG NAAR
„CHATEAU COCA-COLA"
SAN FRANCISCO Napa Valley, het
hart van de Amerikaanse wijncultuur op
een uurtje rijden van San Francisco, is
nog geen vijftig kilometer lang en ge
middeld nog geen tien kilometer breed.
„Wine country USA", werd lange tijd een
beetje lacherig benaderd, maar wordt
sinds een aantal jaren serieus genomen.
„Slecht weer vandaag", grapt de gids in
een van de topwijngaarden in de vallei,
die van Robert Mondavi. Ergens heel ver
weg aan de stralende blauwe hemel te
kenen zich uiterst vaag de contouren af
van twee minuscule wolkjes. „Echt
waar", zegt hij, „dit is heel ongebruike
lijk hier in de zomer."
Het klimaat van de Napa Valley is van een
druivenstrelende betrouwbaarheid, de bo
demgesteldheid varieert volgens deskun
digen van goed tot voortreffelijk, de wijn
struiken komen uit Frankrijk en blijken on
der de Californische zon uitstekend te ge
dijen. In Napa Valley wordt prima wijn ge
maakt. Op internationale proeverijen heb
ben Californische wijnen al vele eerste
prijzen weggehaald.
De Verenigde Staten zijn de zesde wijn
producent in de wereld, achter Frankrijk,
Italië, Spanje, de Sovjet-Unie en Argenti
nië, maar ruim vóór erkende wijnlanden
als Portugal, West-Dultsland, Chili en Grie
kenland. Bijna negentig procent van de
Amerikaanse jaarproduktie van ruim an
derhalf miljard liter komt uit Californië.
Slechts Iets boven de tien procent daarvan
wordt geëxporteerd, voornamelijk naar
Canada, Midden-Amerika, Japan en een
deel naar Europa, welk deel de laatste tijd
echter aan sterke groei onderhevig Is. (21e
elders op deze pagina: „Californische wijn
in opmars in Europa"). De Amerikaanse
binnenlandse markt is van een enorme
omvang.
Wijn op ijs
Toch zijn de Amerikanen nooit echte wijn
drinkers geweest. De consumptie groeit nu
gestaag, maar ze doen er nog vaak de af
schuwelijkste dingen mee. Rode wijn is
weliswaar niet meer in ijskasten of geser
veerd met ijsblokjes te vinden, maar witte
wijn wordt nog geregeld op deze typisch
Amerikaanse wijze voorgeschoteld, In een
glas vol ijsblokjes. Als het waar is dat niet
alleen de wijn maar ook de drinker gerui
me tijd nodig heeft om op dronk te ko
men, dan is er in de Verenigde Staten nog
een lange weg te gaan. Te lang, meent een
Californische wijnboer, die dan ook een
rode wijn ontwikkeld zegt te hebben, die
het best tot zijn recht komt als de ijspe
gels eraan hangen.
De Napa Vallei herbergt 130 verschillende
wijngaarden, van hele kleine tot complete
wijnfabrieken, die jaarlijks bijna honderd
miljoen liter geestrijk nat voortbrengen. De
vallei produceert veertig verschillende wij
nen, een variatie die menig deskundige het
hoofd doet schudden. Drulvensoorten als
Cabernet-Sauvlgnon, Merlot en Sauvlgnon
Blanc deen het uitstekend in Napa, maar
de rest, zo erkent ook menige wijnbouwer,
blijft een kwestie van behelpen.
De, witte wijn komt er over het algemeen
beter uit dan de rode. Bijna alle wijn wordt
meteen geschikt geacht voor consumptie.
Sommige kleine wijnbouwers willen nog
wel eens een paar Jaar wachten, maar
langdurig op de fles laten rijpen, Is er nog
vrijwel nergens bij. BIJ slijterijen kom je
zelden een oudere Jaargang tegen dan
1976-77. Het gros van de Californische
wijnen gaat overigens zonder Jaaraandui
ding de deur uit.
Napa Valley biedt overigens niet de gla
mour, die je er zou verwachten. Ik moet
ruiterlijk erkennen, dat Ik op een soort
Disneyland had gerekend met reusachtige
beklimbare wijnflessen, bordpapieren kas
telen en doolhoven van plastic wijnranken.
Niets van dat alles. Het grootste deel van
de vallei biedt een bijna sombere aanblik.
Het stadje Napa ademt op geen enkele
wijze de kermisachtige sfeer, die Amerika
nen nogal eens bij toeristische trekpleis
ters plegen aan te richten.
Maar de commercie ligt wel op de loer. In
dustrieën, hotelconcerns en beleggers zijn
bereid enorme bedragen neer te leggen
voor elk stukje grond dat er vrijkomt. Tot
nu toe hebben ze weinig succes gehad,
maar men vreest toch dat met name een
aantal kleinere wijnbouwers ooit voor de
fantastische bedragen door de knieën zal
gaan. Het Coca-Colaconcern, dat al drie
andere wijngaarden elders in Californië
bezit, heeft zich Inmiddels een plekje ver
worven in de vallei. Ook de Cola-drinker
wil wei eens wat anders, zo redeneert men
bij het concern.
Goed Cocajaar..
Dat andere zal dan vooralsnog moeten be
staan uit zeer eenvoudige wijn. Maar, al
dus de nobele filosofie die daar achter
steekt, de simpele wijndrinker zal zich ook
ontwikkelen tot een fijnproever. Dan is het
tijd voor „Chateau Coca Cola". De serieu
ze wijnboeren zien dit echter allemaal niet
zitten. Er heerst, zo zegt men In de vallei,
een grimmige stemming onder hen. Ze zijn
niet van plan nog enig terrein prijs te ge
ven. De strijd tussen kwaliteit en commer
cie is nog niet beslist.
Maar de kwaliteit mag dan wellicht de
langste adem hebben, ae commercie heeft
het meeste geld. Er worden nu al fabel
achtige bedragen geboden voor weinig
opwindende stukjes grond In de vallei. De
bestuurders van Napa County zijn nog in
meerderheid op de hand van de wijnbou
wers. Een jarenlange strijd van enkele
wijnbouwers om te komen tot een kwali
teitsgarantie, zoals die In Frankrijk bestaat
(appellation controlóe), heeft tot nu toe
echter niets opgeleverd.
DICK TOET
De hoogtijdagen voor de gemiddelde
Weateuropese wijnboeren lijken, on
danks de nog steeds toenemende wijn
consumptie In de westerse wereld, voor
bij. Niet alleen Is er in de Europese Ge
meenschap sprake van een Jaarlijks
groeiend wijnoverschot en zullen de ko
mendejaren andere grote wijnproducen
ten als Griekenland, Spanje en Portugal
lid van de Gemeenschap worden, er ia
tevens sprake van een ongekende toena
me van da Import van Amerikaanse,
voornamelijk Californische, wijn. Neder
land bijvoorbeeld, heeft vorig Jaar bijna
twee maal zoveel wijn uit Amerika Inge
voerd als In 1979 en Engeland, West-
Duitsland en België zelfs drie maal zo
veel.
Europa heeft de Verenigde Staten, met
name Californië waar tachtig procent van
de Amerikaanse wijn vandaan komt, als
wljnland ontdekt. Rijkelijk laat eigenlijk,
want ruim tweehonderd Jaar geleden werd
In het zuidwestelijke deel van de Verenig
de Staten al aan wijnbouw gedaan.
Spaanse missionarissen brachten naast
het geloof wijnstokken en -kennis mee. De
produktle bleef echter beperkt voor eigen
gebruik.
Rond 1890 'viel het Californische wljna-
reaal ten prooi aan de gevreesde meel
dauw. Van de wijngaarden bleef weinig
over, uitgezonderd een aantal stokken dat
hiervoor Inmiddels Immuun geworden was.
Loten van deze van oorsprong Europe
se wijnstokken werden rond 1900 weer
naar de Oude Wereld overgebracht, om
dat ook daar complete wijngaarden teloor
waren gegaan.
De drooglegging In het Amerika van de Ja
ren twintig was er de oorzaak van, dat de
wijnbouw werd verwaarloosd. Zo bleef het
tot enige tijd na de Tweede Wereldoorlog.
Het Is met name aan het toerisme naar
Europa te danken, dat de Interesse In de
Verenigde Staten voor wijn en alles wat
daarmee te maken heeft sterk Is toegeno
men. De Amerikanen bemerkten, dat wat
In eigen land als wljn-van-elgen-bodem
werd aangeboden, vaak niet meer dan
zwaar gezoet drulvesap was.
Samen met het Davls Instituut van de unl-.
versitelt van Californië, dat de leerlingen
Inwijdt In de geheimen van zowel de wijn
bouw als de wijnen op zich, togen onder
nemende Amerikanen aan het werk. Van
uit Europa werden grote hoeveelheden
Franse en Duitse wijnstokken over de At
lantische Oceaan gevlogen en In de
vruchtbare Californische grond gepoot.
Het wijngebied beslaat op het ogenblik het
gebied van de besneeuwde Shasta ten
noorden van San Francisco tot aan de
Mexicaanse grens. Even ter vergelijking:
het Californische wijnareaal Is slechts vijl
procent van wat geheel Europa en onge
veer elf procent van wat Italië en Frankrijk
aan met wijnstokken beplante grond te
bieden hebben.
Het heeft nog lang geduurd, voordat de
Californische wijnen bulten de Verenigde
Staten bekendheid verwierven. Jarenlang
werden de Amerikaanse Rieslings, Zlnfan-
dels, Cabernets en Chardonnay's gelijkge
schakeld met de eerder genoemde, gewo
ne Amerikaanse tafelwijnen.
Een Jaar of wat geleden bleek een aantal
Fransen toch toekomst te zien In de Cali
fornische wijn. Champagnekoning Fródèrlc
Chandon bijvoorbeeld. Investeerde voor
een bedrag van vete miljoenen dollere en
PhlUppe Baron de Rothechlld ging samen
met de beroemde Amerikaanse wljii
Mondavi aan de slag In de Napa /al
Grote doorbraak
De grote doorbraak van de Ameriki M
wijnen kwam In 1979. Tijdens een Intik
tlonale wijnproeverij In Parijs, geor$a\
seerd door het gastronomische We
„Nouveau Guide Gault et Mlllau",
den Amerikaanse wijnen verschillen
ste plaatsen. Vanzelfsprekend viel aawa
kwaliteit en klasse van bijvoorbeelden
aantal rode Bordeaux (nog) niet te tokkt
Maar met name bij de Chardonnay |t v
Bourgogne) kregen de Fransen er a m
van langs. De eerste, tweede, vljfóbik
zesde plaats waren voor Callfornlschich
nen. Ook bij de Rieslings werden de /he
sen én de Duitsers afgetroefd. In arfsu
klassen gingen prijzen naar ItaliaIne
Spaanse en zelfs Australische wijnen, jlln
de bekende Franse chateaux. iak
In Nederland was het In 1979 super{
denier Albert Heyn, die met de Import*
Californische wijnen begon. Andere
hulzen en organisaties volgden spdh.
Deleave In Delft bijvoorbeeld, de grot li
Importorganisatie van slijterljen-wlji
delaren In Nederland met zeshoi>S)
deelnemers, brengt momenteel ook Mi
rikaanse wijnen op de markt. Voor de)
Van der Marei van Deleave hebbei
Amerikaanse wijnen als groot pm
dat de etiketten niet alleen de naairi
de wijn en die van de wijnboer vermd
maar tevens Informatie verschaffen
de soort druif, waarvan de wijn M
maakt, de smaak en soms over de gw
ten waarbij het drulvenat het bestel
worden geschonken en gedronken. L
JOS Tim
