Freddy heeft Emy vermoord
ONDANKS CRISIS TOCH SOLIDARITEIT"
a/IOTTO VOORWERELDMISSIEDAG 1981
nti-abortusbeweging hield haar eigen groei tegen
genland
>RTIER SCHUIFT ALLE SCHULD VAN ZICH AF
KORTE
METTEN
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 16 OKTOBER 1981 PAGINA 9
•>1
G „Ik weet zeker dat Freddy Emy den
ft doogeschoten. Niet ik, maar hij heeft des-
de Pompidou gezegd Emy (18) te hebben ver-
Portier Koos H. schoof hiermee gisteren de
dag in het Haagse moordproces in elk geval
tuld van zich af. Verder bouwde de Hagenaar
ist verder aan een alibi voor maandag 29 sep-
1980, de dag waarop het schoolmeisje Edith
1) uit Wassenaar voor het laatst in leven werd
Met grote hardnekkigheid ontkende hij ooit te
'egaan op een aanbod van de recherche cocaïne
pteren in ruil voor zijn bekentenissen. Wel gaf
schertsverhalen te hebben opgedist. Om in een
gevangenis terecht te kunnen komen.
oorbrak gisteren dan
c het stilzwijgen. Onaf-
n was hij mikpunt in
jisverhoor van zijn
Kootte stuurde in zijn
aan op het verblijf
ly den Boer in Koos'
et grotaan de Zuidwal. Tech-
rerswjanwijzingen als bloed-
- zeldzame B-groep
jes van een oorbel ga-
tnen om aan te nemen
*kin< r inderdaad bij Koos in
- geweest en mogelijk
Jd.
me niet voorstellen
y in mijn huis js dood-
pn, zeker niet door
la itwoordde Koos toen
OmgPt Kootte hem vroeg of
idi meisje in zijn „martel-
aan de Zuidwal had
ïeschëtrd.
ker*n wel zijn dat Freddy
laar heeft gemarteld,
dama wel zo'n man om
Udme te mishandelen".
Jerenkjdent: „Ontkent u dat
ondeS u in huis is geweest?"
het echt niet weten,
et uitgesloten, maar ik
r nooit gezien. Er kwa-
il meer mensen over de
dy had bijvoorbeeld
itel van de voordeur.
At zeker dat hij haar
xmoord, maar niet of
lijn huis is gebeurd".
:t u dat eerste zo ze-
maar Fred zei in de
lou: „Ik heb haar door
J en hoofd geschoten",
jfoe dader kon dat toen
er had nog niets over
■anten gestaan. En om-
Je dader niet ben, moet
wel zijn geweest. Mijn
was er nota bene bij
-eddy het mij vertelde",
•otte: „Waarom vroeg u
t afgelopen dinsdag tij-
het getuigenverhoor
t loog toch alles bij me-
PBc was door haar ge-
Hef had geen enkele
kan hebben afgespeeld. De
Hagenaar achtte het onwaar
schijnlijk dat Emy den Boer in
deze ruimte is doodgeschoten.
Koos daarover: „De twee ko
gels hebben het lichaam weer
verlaten, maar van een koge
linslag in het kamertje was
geen sprake. Zouden die ko
gels dan echt in een dun ma
trasje, waar dat kind op gele
gen zou hebben, zijn blijven
steken? Kom nou edelachtba
re! Er zijn trouwens geen
kruitsporen en looddeeltjes op
haar lichaam aangetroffen en
dat had wel zo moeten zijn als
de moordenaar op korte af
stand had geschoten".
De rechter: „U hebt nogal wat
verstand van vuurwapens."
Koos H.: „Nee, ik heb een jaar
fecklbdink b'ofeè.
thntim
lang de tijd gehad om alle fei
ten op een rijtje te zetten. Dit
elinslag
die zijn verweer
foren in nauw overleg
advocaat had op
en het resultaat daar-
leerst en kundig aan de
voorlas, gaf een
trofessionele wending
lezing van de recher-
ir wat er zich in het
rde kamertje mogelijk
heb ik samen met mijn advo
caat uitgedokterd".
Havermout en
cacao
Over de moord op Tialda Vis
ser, een meisje dat in mei '79
levenloos in de Laakhaven
werd aangetroffen, stelde mr.
Kootte de portier dezelfde
soort vragen als bij Emy: „Is
het meisje op uw kamer ge
weest en kende u haar?". Koos
antwoordde hierop steeds ont
kennend, ook toen de presi
dent met nadruk stelde, dat er
technische aanwijzingen wa
ren, dat zij wél op het adres
aan de Zuidwal moet zijn ge
weest. Koos: „Ik weet het echt
niet, er kwamen zo veel men
sen bij mij over de vloer".
Dat de portier al weken voor
de moord op Edith Post door
verschillende mensen in en
rond de Wassenaarse duinen
was opgemerkt, schreef H. toe
aan' het feit, dat hij in het dui
nengebied „De Ganzenhoek"
spullen had verstopt Volgens
hem ging het om acht pond
„havermout" en vier pond
„cacao", maar mr. Kootte wil
de best geloven dat het hier
een hoeveelheid hashjies en
cocaïne betrof. Een briefje dat
na Koos' arrestatie bij hem
thuis in een vuilniszak werd
aangetroffen, liet een tekening
zien van de Wassenaarse dui
nen. Daarbij zat ook een aan
tekening met de volgende in
formatie: acht pond „h" en
vier pond „c". Koos liet zich
hier echter niet over uit, om-
„Leugens"
In het jaar dat de portier in
voorarrest zat heeft hij samen
met zijn advocaat, mr. J. Th.
Duijnstee, alle processtukken
kunnen bestuderen en door
spreken. Met als resultaat dat
hij nagenoeg alle door getui
gen afgelegde verklaringen en
processen-verbaal als „leu
gens" bestempelde. De verba
len van de politie beschouwde
Koos als vodjes papier waar
vaak halve waarheden en veel
onzin op stonden vermeld. Met
name enkele bekentenissen
die Koos in het Huis van Be
waring in Maastricht zou heb
ben afgelegd deden hem voor
de eerste maal in dit proces
emotioneel reageren:
„Die schoften" met het
hoofd een minachtend gebaar
makend naar het recherche
team in de rechtszaal
„schrijvén er niet bij in Welke
omstandigheden die verhoren
zijn afgenomen. Ze hebben me
zeven maanden lang voor
smerige moordenaar uitge
maakt".
President mr. Kootte: „Maar u
hebt tijdens een verhoor wei
eens gezegd: „Ik heb er geen
zeven, maar acht koud ge
maakt".
„Weer zoiets. Dat was een dol
letje en dat schrijven ze dan
ook meteen op. De hele tijd
hebben die rechercheurs het
over moorden, moorden,
moorden en nog eens moor
den. Eerst zes, dan weer elf,
dan weer zeven. Ik werd afge
schilderd als Jack the Ripper.
Rond die verhoren hing een
heel speciale sfeer, alsof ik al
zonder meer de moordenaar
was".
Levenslang
Mr. Kootte: „Waarom zei u
destijds tegen de recherche dat
u liever tbr (mét therapie) dan
levenslange gevangenisstraf
had? Daar gaf u dan toch mee
te kennen dat u schuldig
was?"
„Omdat ze me verhoorden op
een manier van: „Als je die
moorden hebt gepleegd, en als
je wordt veroordeeld, wat kies
je dan". Maar dat schrijven ze
weer niet op. Nee, alleen dat
ik liever tbr krijg dan levens
lang".
Mr. Kootte: „U hebt ook tegen
de politie gezegd dat u mis
schien nog wel eens alles zou
bekennen. „Maar", zei u, „daar
moeten jullie wel de deur voor
open zetten. Ik zit potdicht".
Wat bedoelde u daarmee?"
Koos H.: Ik wilde uit die si
tuatie in Maastricht. En ze
hadden me lekker gemaakt
met cocaïne".
„Onder invloed van geestver
ruimende middelen zou u zo
veel vertellen, zei u toen, dat u
niet meer op de zitting hoefde
te verschijnen. U zei letterlijk:
„Ik zal dan details geven, die
alleen de dader kent".
„Dat is een grandioos verhaal
van de recherche. Laat ik u
zeggen edelachtbare, dat ik de
recherche nooit het verzoek
heb gedaan om cocaïne. Ik
speelde het spelletje dat ik het
graag wilde hebben wel met ze
mee. Maar dat deed ik alleen
om overgeplaatst te worden
naar een andere gevangenis,
waar het beter was. Ze hebben
me toen cocaïne en overplaat
sing beloofd. Ik heb een
schertsverhaal opgehangen en
het proces-verbaal dus niet on
dertekend".
Getuigenissen
De portier had eveneens veel
kritiek op de verklaringen van
een verpleegster uit het Am
sterdamse Lucas Ziekenhuis
die op 29 september, de dag
dat Edith Post werd vermist,
zijn linkerpink had verbon
den. De verpleegster had te
gen de politie gezegd, dat de
wond al zeker een paar uur
oud was, hetgeen niet strookte
met de lezing van H., die zei
kort tevoren door een herders
hond te zijn gebeten. Voor
Koos op de EHBO-afdeling
van het ziekenhuis zat 's a-
vonds een jongenman die door
een hond was aangevallen. De
portier zei dat het om het zelf
de dier ging. De eigenaar van
de hond herinnerde zich daar
niets van: zijn hond had alleen
het eerste slachtoffer gebeten.
Voor de uitleg van de ver
pleegster en van de hondenei
genaar had Koos geen verkla
ring. Dit bleek gisteren een
zwak punt in zijn verweer.
„Maniak"
Voor de rechtbank passeerde
verder nog een groot aantal
andere getuigenissen de revue,
waaronder die van een barjuf
frouw uit de Pompidou die uit
gesprekken met barpersoneel
en kennissen van Koos had
begrepen dat men in de per
soon van Koos met een „ma
niak" te doen had. Uit angst
noteerde de vrouw thuis alles
wat zij wist op een briefje, dat,
indien zij zou worden ver
moord, door de politie in haar
woning kon worden aange
troffen. Zij was bang gemaakt
door ontboezemingen van
Freddy, die voor de dood van
Edith Post rondbazuinde „dat
die rat weer een meisje ging
vermoorden". Fred vertelde
de barjuffrouw dat Koos al
eerder twee Zweedse meisjes
had vermoord, die hij. op va
kantie in Spanje had ontmoet.
Andere getuigenissen waren
voornamelijk afkomstig uit*
Koos' vriendenkring. De ver
halen stonden veelal haaks op
elkaar: de ene vriend achtte
Koos wel tot moorden in staat,
anderen spraken van „een
doodgoeie jongen", die geen
vlieg kwaad deed.
Immoreel
De president besloot deze op
somming met droge feiten uit
eerder over Koos gemaakte so
ciaal-psychiatrische rapporten.
Toen Koos, een van de zestien
kinderen H., negen jaar was
kreeg hij hersenvliesontste
king, waarvoor hij in een zie
kenhuis moest worden opge
nomen. Een groot deel van
zijn leven sleet hij in jeugdte
huizen, gesloten inrichtingen
en gevangenissen. Al vanaf
zijn jeugd stapelde hij het «ne
criminele feit op het andere.
In 1973 (bij het opmaken van
het laatste psychiatrische rap
port) concludeerde de psychia
ter over Koos het volgende: hij
vertoont een grote mate van
immoreel gedrag, kent geen
schuldgevoel, is een gevaar
voor de openbare orde en leeft
in een schijnwereld.
Maandag om half tien houdt
mr. R.A. Schimmel zijn requi
sitoir.
AP VAN DER MEULEN
PETER VIERING
iti-abortusbeweging
ederland heeft in de
lopen tien jaar rem-
d gewerkt op haar
groei en invloed.
ieft zich soms onno-
irriterend opgesteld,
ijl goede beleids-
ien vaak ontbraken.
daardoor is de
abortusbeweging
geworden wat men
wilde, namelijk een gro
te volksbeweging. Een
en ander heeft er ook toe
geleid dat men niet vol
doende politieke druk,
met name op het CDA,
heeft kunnen uitoefenen.
Tot deze conclusies komen O.
J. Zijl (voorlichter bij de Ver
eniging tot Bescherming van
het Ongeboren Kind, VOOK)
en A. P. Wisse (journalist bij
het „Nederlands Dagblad") in
een studie over de eerste tien
jaar van de anti-abortusbe
weging, die dezer dagen in
boekvorm verschijnt („anti-
abortus in perspectief").
Zij schetsen de strijd van een
beweging die sinds 1970 heeft
gepoogd de (beperkte) legali
sering van abortus provoca-
tus tegen te houden, maar die
daarin naar eigen gevoel niet
in geslaagd is. Bovendien ge
ven zij een analyse van de
maatschappelijke ontwikke
lingen temidden waarvan
zich de striid rond het abor
tusvraagstuk afspeelde.
Zijl en Wisse pleiten voor een
reorganisatie van de anti-
abortusbeweging, die erop
gericht moet zijn, dat er een
andere visie op abortus komt
bij degenen die nu abortus
aanvaardbaar achten. Daar
naast moet volgens hen de
hulpverlening aan vrouwen
die abortus willen, worden
uitgebreid.
Het is onjuist om de anti-
abortusstrijd af te schilderen
als een zaak waarvoor uit
sluitend christenen warm lo
pen, aldus Zijl en Wisse. Zo
wel in de PvdA als in de
VVD zijn er groepen die door
de anti-abortusbeweging ge
mobiliseerd kunnen worden.
Volgens een onderzoek is
vijftien procent van de
PvdA-kiezers en elf procent
van de VVD-kiezers princi
pieel tegen abortus. Vaak
met als reden dat abortus te
gen de menselijke waardig
heid is. Schrijvers bepleiten
terzake samenwerking van
christenen en niet-cnriste-
nen. Beiden pleiten er ten
slotte voor, dat voor- en te
genstanders van abortus een
serieuze discussie met elkaar
beginnen. Vaak heeft men
alleen karakatuurbeelden
van elkaar.
oinderde opbrengsten -
1980 en ongunstige
ilkoersen hebben het
lionale bureau der
Hjke Missiewerken
>me in een moeilijk
et gebracht Het heeft
gebruikelijke uitke-
rergadering in no-
Iber, waarin de uitke-
:n voor de tweede helft
1981 worden gedaan,
indeels moeten laten
llen. De uitkeringen
n pas in 1982 kunnen
len hervat uit de op-
sten van 1981. Vol-
rector J. Schoenma-
directeur PMW-Ne-
nd betekent dit dat
Internationaal in
niet een anderhalve
ifeuille vol aanvragen
maar waarschijnlijk
niet met anderhalf keer zo
veel geld.
Rector Schoenmakers zegt
dit in verband met Wereld
missiedag, die in ons land
wotdt gehouden in het ko
mende weekeinde. Morgen
en overmorgen wordt in alle
parochies voor de missie ge
collecteerd. Daarnaast is er in
deze tijd een giroactie via gi
ronummer 1566 ten name
van Wereldmissiedag te Den
Haag.
De internationale financie
ring van de hulp aan jonge
kerken in Afrika, Zuid-Ame-
rika, Azië en Oceanië is
moeilijk komen te zitten van
wege tegenvallende resulta
ten in landen als Duitsland
(een reactie op het bezoek
van de paus, dat men te kost
baar vond), Nederland en an
dere Westeuropese landen.
De moeilijkheden werden
nog aanzienlijk verzwaard,
doordat steeds meer marken,
guldens en francs moesten
worden ingeleverd voor de
dollar, de rupiah en het,
pond. De opwaardering van'
de mark en van de gulden
kan pas in 1982 weer verlich
ting brengen, tenminste als
de dollar als internationale
verrekeneenheid niet in
waarde stijgt
Wereldmissiedag heeft dit
maal voor katholiek Neder
land een extra motto: „On
danks crisis toch solidariteit".
Het motto is ingegeven door
het feit, dat'de jaarlijkse op
brengst voor PMW sedert vo
rig jaar voor het eerst is te
ruggelopen. In 1979 kreeg
PM W-Nederland ruim 8,1
miljoen gulden binnen, vorig
jaar nog geen 7,7 miljoen.
De ongunstige wisselkoersen
hebben de bestedingsmoge
lijkheden flink ingeperkt, zo
dat de kas voortijdig leeg is.
Volgens rector Schoenma
kers moet de opbrengst van
de oktoberinzameling nor
maal dienen om de hulpver
lening in het komende ka
lenderjaar 1982 mogelijk te
maken. Nu moet bovendien
nog worden gereageerd op de
aanvragen van de laatste
maanden van 1981. Hiervoor
is een opbrengst van vijf mil
joen gulden nodig. In 1979
kwam in oktober ruim vier
miljoen binnen, vorig jaar
ruim 3,8 miljoen. Rector
Schoenmakers rekent er dan
ook niet op, dat de verslech
terde economische situatie
een recordopbrengst van vijf
miljoen zal toelaten.
Ruim dertig plaatselijke ker
ken rekenen voor 1982 op
katholiek Nederland. Hier
voor is acht miljoen gulden
nodig. PMW-Nederland
plaatst van alle aanvragen er
twee op de voorgrond, name
lijk de kerk in Suriname en
in West-Irian, het vroegere
Nieuw-Guinea. In beide ge
bieden doet zich met betrek
king tot de toekomst van de
kerk het probleem voor, dat
de weg naar het priester
schap klassieke studie en
celibatair leven voor de
jonge mannen uit de plaatse
lijke bevolking bijna niet te
gaan is. Toch bestaat er on
der de indiaanse bevolking
van Suriname en onder de
Papoea's van West-Irian
belangstelling voor het pasto
rale en sociale werk van de
kerk. Bisschop Zichem van
Paramaribo heeft dit jaar de
eerste groep van achttien le-
ken-pastores kunnen bevesti
gen. In de dorpen in het Su
rinaamse bosland geven zij
leiding aan de christelijke ge
meenschap.
In West-Irian gaat de Neder
landse bijdrage naar de geza
menlijke hogeschool voor
theologie en pastoraat van de
bisdommen Merauke, Jajapu-
ra, Monokwarie-Sorong en
Agats. Daar studeren vijftig
Papoea's voor priester of le-
ken-pastor.
Pastor E. van Delden, die
zoals gemeld op 24 Oktober
door mgr. Simonis tot
ftriester zal worden gewijd
n de kathedrale kerk aan
de Mathenesserlaan te Rot
terdam is geboren in Sche-
veningen en heeft na zijn
schoolopleiding negen jaar
bij de ANWB in Den Haag
gewerkt Daarna begon hij
zijn priesterstudie te Rol-
due. Sinds 1 oktober vorig
jaar werkt hij in de paro
chie van de Heilige Petrus
en Paulus aan de P. C.
Hooftlaan te Maassluis,
waar hij op 4 april de dia
kenwijding ontving. De
dag na zijn priesterwij
ding, zondag 25 oktober, zal
hij om elf uur zijn eerste
Slechtige mis opdragen tij-
ens een grootse viering in
de Petrus en Pauluskerk.
Hierna zal er een receptie
zijn in het Gemeenschaps
huis achter de kerk van
half een tot half drie.
„Godsdienst van gisteren in
de wereld van vandaag" is
het hoofdthema van de „In
ternationale Frankfurter
Buchmesse" van volgend
jaar. Volgens de directeur
van de beurs, Peter Weid-
haas, is dit thema gekozen,
omdat over de hele wereld
een nieuwe religiositeit te be
speuren valt. Na het „bank
roet van het rationalisme"
wenden de mensen zich
steeds meer tot de godsdienst
om hulp bij het aanpakken
van actuele problemen.
Vanwege zijn wezenlijke
bijdrage aan de verbete
ring van de verhouding
tussen Duitsers en Neder
landers heeft de Westduitse
bondspresident de Neder
landse hoofdlegerpredi-
kant W. Jense het groot
kruis van verdienste toege
kend. Ds. Jense, die met
functioneel leeftijdsonts
lag de krijgsmacht verlaat,
kreeg de onderscheiding
woensdagmiddag van de
Westduitse ambassadeur in
Den Haag, G. Fischer. Ds.
Jense is vijfentwintig jaar
als legerpredikant werk
zaam geweest en was de
initiatiefnemer voor regel
matig overleg tussen Duit
se en Nederlandse legerpre-
dikanten.
De prior van de oecumeni
sche kloostergemeenschap
van Taizé, frère Roger,
brengt momenteel een be
zoek aan de Verenigde Sta
ten. Naar uit Taizé wordt
medegedeeld maakt hij een
„bedevaart der verzoening",
waarbij jongeren van ver
schillende confessies samen
komen en deelnemen aan het
leven van alledag in achter
gebleven stadsdelen. In New
York heeft hij deelgenomen
aan gebedsdiensten in de ka
tholieke, anglicaanse en or
thodoxe kathedralen. Zater
dag en zondag zal hij hetzelf
de doen in tie kathedralen
van Philadelphia en Boston.
Al een paar jaar leven broe
ders van Taizé tussen de be
woners van een van de arm
ste en meest verwaarloosde
delen van New York.
