Massa beweging tegen honger in de wereld Griekenland op tweesprong Naar wintersport, zon of Robin Hood ^acs in Egypte ekt op patrouille VOORSTEL BAS DE GAAY FORTMAN: Staking verkeersleiders steeds meer voelbaar Massa-ontslag dreigt bij British Leyland 3ALISTEN VOOROP IN VERKIEZINGSSTRIJD ENLAND LEIDSE COURANT VRIJDAG 16 OKTOBER 1981 huis JGn qy i)e voormalig (Vljie minister van bui- t zaken Mosje Dajan Éimorgen met spoed ;enhuis opgenomen, evrouw Dajan zoe- :toren nog de reden plotselinge ziekte, ns haar geen sprake iden i nartaanval, zoals in i arh'tieva"en Dajan speel- L I-, iote ro' het °Pstel* de akkoorden van Dinneivid in 1979 nam hij iQfli"rer onts'aS na me* 1981 .tchillen over het Pa- jebiedlvraagstuk met pre- het bujn. van Hi Miltvuur-eiland beter beveiligd LONDEN Het met miltvuur besmet te Schotse eiland Gruinard is gisteren door het Engelse ministerie van defen sie sterker beveiligd. Enkele dagen ge leden had een Britse milieuorganisatie pakjes met sinds 1941 besmette grond van het eiland naar het vasteland ge bracht. De organisatie dreigt de grond op grote schaal te verspreiden als de regering Gruinard niet wil ontsmetten of er be ton over wil gieten. Woensdag was een zakje Anthrax in Blackpool neergelegd, vlakbij de plaats waar de Conservatieve partij van pre mier Thatcher een congres houdt. De politie ontdekte het met besmette aarde gevulde zakje op tijd. Deskundigen noemen de actie „krankzinnig". Naar verluidt zou de aarde nog maar zwak besmet zijn. De Britse regering deed in de Tweede Wereldoorlog proeven met bacteriolo gische wapens. Het twee bij eén kilo meter metende eiland Gruinard werd gebruikt als proeftuin. Volgens deskun digen is het eiland de eerste duizend jaar niet toegankelijk. Nieuwe leden Veiligheidsraad NEW YORK De Veilig- heidsraad van de Verenig de Naties heeft vijf nieuwe leden gekozen voor een periode van twee jaar. Togo, Jordanië, ZaTre, Guyana en Polen zullen over de brandhaarden van de wereld gaan praten, sa men met de vaste verte genwoordigers China, Frankrijk, Engeland, Rus land en Amerika. De nieu we vijf komen in de plaats voor Niger, Mexico, Tune sië, Oost Duitsland en de Filippijnen. In het concertgebouw van Tel Aviv kwam het gisteravond tot een handgemeen, toen het Israëlisch Filharmonisch Orkest voor het eerst muziek van de Ouitse componist Richard Wagner ten gehore bracht. Wagner was in de Tweede Wereldoor log zo ongeveer de huis componist van de nazi's. Toen „Tristan en Isol de", werd aangekondigd gingen voor- en tegen standers van Wagner met elkaar op de vuist. Na atloop van het stuk kreeg het orkest een langdurig applaus. Grote diamantvondst in Australië SYDNEY In het noordwes ten van Australië is een grote diamantvondst gedaan. De- vondst is gedaan in de buurt van een andere recent gevon den diamantlaag, de Argyle- -reserve, die een geschatte waarde heeft van 15,2 miljard dollar. Deze reserve kan de wereldproduktie van diamant met vijftig procent vergroten. In Australië gaan door de gro te voorraad diamant steeds meer stemmen op om een ei gen martbeleid op te zetten en de Zuidafrikaanse monopolie positie op diamantgebied te doorbreken. fog min Nancy" Het lij het op nogelij' e aanl| ikt. ïd verigel de CI3 tnigdc Staten twerklopen weken "vvpfclri; bouw Lady Nancy ds deet name haar tike! 5P,.voor ™im nljoen gulden incy Reagan [pft staat, zo i schril t de politiek irikanen ethoufral v Jieneiv raagt V r het 1 KcsnVoj Lsen in Was- jpenb» om te dopen is getpn Nancy". inforf tovern- Libië heeft gisteravond de Verenigde Staten ge- uwd voor de gevolgen van hun „imperialistische po- het Midden-Oosten" en geëist dat hieraan direkt een ï,v" imt. Met name werd de terugtrekking geëist van de igende radarstations van het type Awacs die gisteren jypte verschenen en direct begonnen aan een pa- Aucht langs de Egyptisch-Libische grens in het wes- Shetland, opnif 3.G. tat gekant is tegen de levering vari Awacs-toestellen aan jde li^rabië heeft gisteren laten weten dat het geen bezwaar 5e iei6en het tijdelijk gebruik van de toestellen. Ze worden 1 Amerikaanse bemanning gevlogen en blijven slechts, nog wordt aangenomen, tijdelijk in Egypte. In de VS is ïLeicdoor een commissie van de senaat de levering van r élekan Saoedi-Arabië verworpen, nadat eerder het Huis van >eve ^digden er zich tegen uitsprak. De voltallige senaat I ZoJnd vólgende week een beslissing. ibtische minister van defensie, Ghazala, zei dat Egypte ï^wacs-toestellen had gevraagd, aangezien het zich be- lelt door Libië. ider Leonid Brezjnev heeft gisteren een telegram met aangeboden aan president Moebarak, waarin hij be- iteun belooft bij het zoeken naar vrede in het Midden- 'let telegram was bijna vier kéer zo lang als de betui- deelneming na de moord op president Sadat. z president Nimeiry heeft giteren verklaard dat zijn overweegt saboteurs naar Libië te sturen als vergelding iische acties. Eerder verklaarde de Soedanese president ^ibische leider Khadaffy hoe dan ook uit de weg moet {geruimd. DEN HAAG „Elke twee seconden sterven er in de wereld één kind en twee volwassenen van de honger. In diezelfde tijd wordt er zestigduizend gulden uitgegeven aan be wapening". Bas de Gaay Fortman, PPR-senator en deskundige op het gebied van ontwikkelingshulp, spreekt deze verschrikke lijke woorden uit op kal me toon. Daarna pauzeert hij even, gezeten in de sta tige eetzaal van de Eerste Kamer achter zijn bordje met twee broodjes en een appel, als om het effect van zijn boodschap te ver sterken. De reden van het vraagge sprek met „Bas", is tweeledig. In de eerste plaats is het van daag, 16 oktober, voor de eer ste keer Wereldvoedseldag. Daarnaast vindt De Gaay Fortman jr. dat de gebruikelij ke manier van hulpverlenen is vastgelopen. Volgens hem is er dringend iets anders nodig en moet ons land daarbij het voorbeeld geven. „Brave Hendrik" De Gaay Fortman, ook voor zitter van de NOVIB, de groot ste particuliere organisatie voor ontwikkelingssamenwer king in ons land, is niet meer zo onder de indruk van wat Nederland doet voor de Derde Wereld. „We geven wel trouw elk jaar 0,7 procent van ons bruto nationaal product maar dat is al heel lang zo". Volgens NOVIB-voorzitter komt Ne derland hoe langer meer te boek te staan als een „Brave Hendrik". „We moeten eens ophouden de anderen te zeg gen dat ze ons voorbeeld moe ten volgen. Laten we in plaats daarvan liever weer eens een initiatief nemen". De sleutel tot het voedselpro bleem ligt naar de mening van De Gaay Fortman niet in een sterke groei van de economie in de onderontwikkelde lan den. Evenmin is hij gechar meerd van voortdurende voedselhulp. „In de SAHEL heeft dat ertoe geleid dat hele nomadenstammen niet meer zwerven, maar zich gevestigd hebben in de buurt van steden vanwege de voedseluitdelin- gen". De enige kansrijke ma nier van hongerbestrijding is volgens De Gaay Fortman de bevordering van de zelfvoor ziening. Waar dat mogelijk is moeten de mensen zelf hun voedsel verbouwen. „Zo heb je de harde garantie dat de hulp ook inderdaad bij diegenen komt, die haar het hardst no dig hebben". Massabeweging Met opzet laat Bas de Gaay Fortman 'ook het woord wa pens vallen. Daarvoor heeft hij een plan. De nieuwe aanpak van hongerbestrijding die hem voor ogen staat wil hij van de grond krijgen door massale druk van onderaf. Hij spreekt met vuur over de gigantische vredesdemonstratie vorige week zaterag in Bonn. „Zoiets moeten we ook hebben tegen de honger". De Gaay Fortman ziet dat als de manier om de publieke opinie, die nu tame lijk afgestompt lijkt waar het hongerende naasten betreft, wederom te mobiliseren. De massale verontwaardiging van het begin van de jaren zeven tig met name over de toe stand in de Sahel moet te rugkomen, vindt hij. Daarmee zou naar zijn mening tevens bereikt worden dat de rege ring onder druk wordt gezet om meer te doen. De Gaay Fortman is van plan het volle gewicht van zijn ei gen persoon in te zetten om een anti-hongerbeweging op poten te zetten. Want hij be seft heel goed dat een protest alleen op gang komt als een aantal aansprekende het voortouw neemt. „Wat we nodig hebben is een initiatief comité met een aantal beken de namen". De Gaay Fortman zal in de eerste plaats gaan zoeken via zijn eigen NOVIB. „Want die is uniek. Waar el ders vind je in ons land een organisatie waar zowel de PPR als de VVD in vertegen woordigd zijn?". Daarnaast heeft hij al contacten gelegd met de Raad van Kerken, Pax Christi, Justitia et Pax en wil hij nog gaan praten met de vakbeweging. „Allemaal heb ben zij bovendien zusterorga nisaties in het buitenland" Dat alles moet zijn voorlopig hoogtepunt vinden in een massaal protest op straat het komende voorjaar. „En dan wordt het misschien ook mo gelijk Wereldvoedseldag vol gend jaar wat meer te doen le ven. Het is, alle begin is moei lijk, nu nog een beetje dunne tjes". RIK IN T HOUT Poolse regering ziet af van prijsverhogingen WARSCHAU De Pool- se regering heeft besloten de prijsverhogingen voor belangrijke levensmidde len voorlopig uit te stel len. Tegen de aangekon digde verhogingen was door het vakverbond Soli dariteit geprotesteerd door middel van een stakings dreiging. Solidariteit en de regering gaan binnenkort praten over maatregelen die moeten bij dragen aan de oplossing van de economische problemen in Polen. De Poolse communistische partij heeft gisteren een voor aanstaand lid van Solidariteit, Bodgan Lis, uit de partij gezet. Lis, die eens de derde man was in de Poolse partijhierar- chie, is uit de partij gezet om dat hij partijstatuten zou heb ben overtreden. Hij zou in het openbaar ideeën hebben uitge dragen die ingaan tegen het partijprogramma! LUGO Giuseppe Saronni heeft gisteren de Ronde van Romagne gewonnen. Hij ver sloeg Moser in de eindsprint. WOLFERDANGE Den Bosch heeft gisteren de tweede wedstrijd in het toernooi om de Europese basketbalbeker voor landskampioenen gewon nen. De Nederlandse lands kampioen versloeg Amicale Steinzel uit Luxemburg met 110-63. Washington wijst sancties tegen Z.-Afrika af WASHINGTON De Ameri- kaanse ministeries van buiten landse zaken, financiën en handel zijn tegen maatregelen die Zuid-Afrika onder econo mische druk zetten. Democra tische congresleden hebben hiervoor wetsontwerpen inge diend. Joseph Dennin, minister van handel, zei dat dit soort maat regelen „onze handelsbelangen in de wereld schaden". De mi nister van financiën voegde daaraan toe dat als Amerika geen geld leent aan Zuid-Afri- ka, een ander land dat wel zal doen. Andere bewindslieden benadrukten dat de VS con structieve relatie met Zuid A- frika moet hebben. Druk van buitenaf door middel van de voorgestelde wetten zal, zo werd verder betoogd, geen so ciale veranderingen tot gevolg hebben. (Van onze correspondent Dick Toet) WASHINGTON De al ruim twee maan den durende staking van bijna twaalfdui zend Amerikaanse verkeersleiders begint steeds meer gevolgen te krijgen voor het Amerikaanse luchtverkeer. Het aantal gere gelde lijnvluchten, dat nu achttien procent beneden het normale niveau ligt, zal per 1 december nog verder moeten afnemen. Al eerder zullen flinke beperkingen moeten worden opgelegd aan privé- en zakenvluch- ten. Tegelijk worden ook steeds meer klachten ge hoord van passagiers. Het aantal vertragingen van meer dan een half uur is sinds de staking vervijfvoudigd. De luchtvaartmaatschappijen, die aanvankelijk niet geheel ongelukkig waren met de staking, omdat ze minder rendabele vluchten konden schrappen, krijgen in sterk toenemende mate te doen met ontevreden pas sagiers. Het nationale bureau van de verkeers veiligheid kwam de afgelopen week bovendien met de aanbeveling een onderzoek in te stellen naar een groeiend aantal klachten van de wel werkende verkeersleiders over vermoeidheid en stress. Ook in politiek Washington begint de ongerust heid over de veiligheid van het luchtverkeer toe te nemen. Een commissie uit het Huis van Afgevaardigden sprak deze week de verwach ting uit, dat het hele systeem tegen de winter van 1983 in elkaar kan klappen. De staking kost de regering en het publiek bovendien mil jarden dollars aan belasting en bedrijfsverlie zen, aldus de commissie. De regering-Reagan reageerde onmiddellijk met de mededeling, dat- er geen sprake kan zijn van het heropenen van de loononderhandelingen, laat staan van het opnieuw in dienst nemen van de ontslagen ver keersleiders. Volgens het federale bureau voor de burgerluchtvaart kan de bezetting van de verkeerstorens over ongeveer een jaar weer op het normale niveau liggen. Het werk wordt nu gedaan door 5000 werkwillige verkeersleiders en militairen. Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN President sir M. Edwardes van British Leyland heeft de vakbonden gedreigd met ontslag van alle 58.000 werknemers en sluiting van de fabriek, als vandaag besloten wordt op 1 november te gaan staken. Van vakbondszijde wordt gezegd, dat wegens dit dreigement een algemene sta king onvermijdbaar is. De staking is een gevolg van de looneisen van drie vakbonden Zij willen een loonsverhoging van 17,5 procent, op zich een hoog percentage, maar men mag niet vergeten dat Groot-Brittannié geen automatische prijscompensatie kent. Volgens president Edwards lijdt British Leyland een verlies van 5.000 gulden per minuut, nog afgezien van het verlies van bijna een half miljard gulden in de eerste helft van dit jaar. Daarom wil hij niet meer bieden dan een loonsverhoging van 3,8 pro cent. Edwards dreigt iedere stakende arbeider te ontslaan, waarna met de regering moet worden overlegd over de definitieve slui ting van de betrokken vestigingen. In de loop der jaren heeft Edwards bij BL al 68.000 arbeidsplaatsen laten verdwijnen door het sluiten van bepaalde fabrieken. Sinds de nationalisering in 1975 heeft het bedrijf de Britse overheid al ruim vijf miljard gul den gekost. British Leyland en aanverwante bedrijven verschaf fen ongeveer een miljoen mannen en vrouwen werk. dan die tot nu toe wordt ge volgd. JZfJE Griekenland is helemaal in de ban van de Kjentsverkiezingen, die daar zondag worden ge- Vorige maand al heeft premier George Rallis f\|tslag van zijn regering ingediend bij president Mitin Karamanlis. Een waarnemende regering let lopende zaken en ziet toe op een goed verloop verkiezingen, die volgens velen de belangrijk- sinds de val van de dictatuur zeven jaar gele- fe uitkomst staat nog allerminst vast. eilingen wijzen er op, 'conservatieve Nieuwe fetie van premier Rallis jrderheid van 177 zetels Onvrede 100 zetels tellende par- Sinds vorig jaar oktober, toen de regering Griekenland op nieuw onder de vleugel van de NAVO plaatste en na een win ter vol onvrede de EG binnen loodste, staat het kabinet van Rallis bloot aan nimmer afla tende, meedogenloze aanval len van de oppositie. De ta nende populariteit van de re gering komt grotendeels, hoe wel niet helemaal, voor eigen rekening. Aan de aardbevin gen van februari en maart kon het kabinet uiteraard niets 'olgende doen. Maar het onvermogen om overtuigende verbeterin gen door te voeren in de eco nomie, blunders zoals de toe stemming voor de begrafenis van een onpopulaire en poli tiek omstreden koningin op Grieks grondgebied en fiasco's zoals bijvoorbeeld in de onder- ieks lidmaatschap van handelingen met de Verenigde van een Staten over de Amerikaanse militaire bases in Griekenland, hebben het imago van de rege ring geen goed gedaan. Als gevolg van dit alles maakt Waarschijnlijk zal ver- an de belangrijkste op- rtij, de Pan hellen isti- icialistische Beweging [van zijn grote rivaal Papandreou. En dit |le verkiezingen van vi- jang, niet alleen voor Wand, maar ook voor terse wereld. Voor het |n de moderne Griekse Tflenis maakt een partij 'js van het midden staat fft naar een radicale ziging van het beleid, Me kans de te leveren, plgen van een Pasok- i ook al zou het een Jieidsregering worden, porm groot. Strevend uiteindelijk terug- van Griekenland uit fel gekant tegen Een overzicht van het bomvolle Plein van de Grondwet in Athene, waar de Pasok van Andreas Papandreou gisteren zijn verkiezingscampagne afsloot. Vanavond is de beurt aan premier Rallis. Ook hij mag op een volgepakt plein rekenen; de Grieken voelen zich nog steeds bijzonder betrok ken bij de landspolitiek. Zondag gaan de Grieken naar de stembus. de regering, die is samenge steld uit heren die, met onder brekingen, 's lands aangele genheden hebben bestierd sinds de helft van de jaren vijftig, de indruk van een mat te ploeg die haar glans verlo ren heeft en nieuwe ideeën mist. Papandreou daarentegen pro beert het onmiskenbare ver langen naar verandering te verwoorden en zichzelf te pre senteren als leider van dezelf de beweging die in Frankrijk Mitterrand aan de macht bracht. De overwinning van de socialisten in Frankrijk heeft Papandreou's geloof waardigheid veel goed gedaan. Tegenstellingen De verkiezingscampagne is er een geweest van tegenstellin gen. Papandreou is erin ge slaagd Pasok af te schilderen als iets „nieuws in Grieken land". De 62-jarige socialisti sche voorman weet een jeugdi ge indruk te maken, terwijl Rallis eruit ziet als een beza digde man hoewel hij maar een jaar ouder is. Papandreou straalt ontegenzeggelijk charis ma uit. Rallis die jarenlang in de schaduw heeft gestaan van de even charismatische Kara manlis, mist deze eigenschap ten ene male. Hoewel zijn in tegriteit door niemand in twij fel wordt getrokken, is hij er niet in geslaagd een persoon lijk stempel te drukken op zijn regering sinds hij zestien maanden geleden premier werd. De economie is een belangrij ke factor in deze verkiezing. De EG is er niet populairder op geworden doordat de eco nomische gemeenschap in de maanden sinds de Griekse toe treding geen van de door de regering verwekte verwach tingen heeft kunnen waarma ken. De NAVO komt als een dreiging over op de gemiddel de Griek die het militaire bondgenootschap associeert met de vroegere militaire dic tatuur. Hij ziet de dreiging vooral uitgaan van het NAVO- lid Turkije en niet zozeer van het Warschaupact. Pasok biedt een drastische herorganisatie van de Griekse economie. Belangrijke sectoren zullen worden „gesociali seerd", waarmee niet alleen nationalisatie wordt bedoeld, maar ook dat werknemers en vertegenwoordigers van de plaatselijke autoriteiten mede zeggenschap krijgen. Volgens de aloude tactiek van angst aanjagen schildert de Nieuwe Democratie de Pasok af als een marxistische bedreiging van de democratie. Papandre ou zal een „een soort Derde Wereldstaat" scheppen, meent Rallis. Staatsgreep De Nieuwe Democratie, zo zegt Papandreou keer op keer, is niet meer dan de laatste be lichaming van rechts dat het land 35 jaar heeft overheerst in verschillende vermommin gen; rechts „dat verantwoor delijk is voor de onderwerping en afhankelijkheid van bui tenlandse machtscentra", waarmee hij doelt op de NAVO en de EG; rechts dat niet heeft geaarzeld het demo cratische systeem aan de kant te schuiven als zijn machtsmo nopolie in gevaar was. Deze zijdelingse verwijzing naar de dictatuur sluit aan bij een an dere karakteristiek van deze campagne, de zelden genoem de, maar sluimerende gevoe lens van angst en ongemak dat een overwinning Papandreou of de kans daarop tot een staatsgreep zal leiden. De rege ring en Papandreou weten niet hoe snel ze die mogelijk heid van de hand moeten wij zen en zeggen in ongeveer ge lijke bewoordingen dat het of ficierscorps zonder uitzonde ring uit doorgewinterde demo craten bestaat, ook al werd be gin dit jaar bekend dat gepen sioneerde officieren waren aangehouden, omdat zij een staatsgreep zouden hebben be raamd. GEORGE COATS/THE GU ARDIAN ADVERTENTIE Op stap met uw krant Zoek de zon op in Tunesië, ga skiën, langlaufen of wandelen in de sneeuw van Oostenrijk, of bezoek het Engeland van Robin Hood, dat door de gunstige koers van het pond ster ling steeds meer in de belangstelling terugkomt. ENGELAND. Midweektrip van woensdagavond 18 t/m za terdagochtend 21 november naar het Sherwood Forest, waar Robin Hood zou hebben geleefd. Voorts bezoek aan het kasteel in Nottingham en aan Lincoln. De reis wordt ge maakt met schepen van de North Sea Feries. Overnacht in Engeland wordt in het Swallowhotel, vooraf gegaan door een „sherryreceptie". Behalve de lunches volledig verzorgd. Prijs 1295 p.p. op basis van tweepersoons-standaardhut en twee persoonskamer. Toeslag speciale hut 40 per persoon. TUNESIE. Met de KLM naar Tunesië voor een verbijf van 27 november t/m 4 december aan de zonnige stranden van Hammamet. Gelogeerd wordt in het in moderne Tunesische stijl gebouwde Sheratonhotel, dat met het Moorse restau rant, de luxueus ingerichte lounges en bars en met een ver warmd zwembad vlak aan het strand van de Middellandse Zee ligt. Prijs ƒ995 p.p. op basis van tweepersoonskamer met Volpension. Toeslag éénpersoonskamer ƒ175. OOSTENRIJK. Met oud en nieuw naar de sneeuw in Tirol. Gelogeerd wordt in hotel Waldhof in Terfens (nabij Innsbruck). Ruime mogelijkheid om te skiën, wandelen en langlaufen. Vertrek maandagavond 28 docambor om 21.00 uur per luxe Maaskanttouringcar. Terug woonadagochtand 6 januari. Prijs 500 op basis van tweepersoonskamer en half- pension. Toeslag éénpersoonskamer 50. Huur ski-pakket (ski's, lessen en gebruik lift) ƒ210 p.p. Zeven dagen onbe perkt gebruik ski-lift (gevorderden) 70 p.p. Inlichtingen en boekingen over al deze reizen (na 9 uur niet 0Pq zaterdag) bij Sijthoff Pers Reisorganisatie tel. 070—

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 11