Gebruik cocaïne mogelijk oorzaak gedragvan Koos H. Mgr. Gijsen dringt aan op sluiting pastorale school Aartsbisschop van Canterbury naar Utrecht Anne Frank Stichting waarschuwt tegen groeiende discriminati NEDERLAND TOLERANT VOORAL VOOR BINNENLANDS GEBRUIK Delegatie van Pax Christi naar Polen Korte metten BINNENLAND LEIDSE COURANT WOENSDAG 14 OKTOBER 1981 PAGl AMSTERDAM „Wat met discriminerende maatrege len begon, eindigde met massale uitroeiing". De ver» wijzing is duidelijk, zeker in het Amsterdamse Anne Frank Huis, waar het pa neel met deze tekst deel uit maakt van een komende vrijdag te openen tentoon stelling over minderheids groepen, discriminatie en racisme in het Nederland van vandaag. „Nederland tolerantaldus de vraag die als motto aan de tentoonstelling is meegege ven. Ook de nieuwe staats secretaris voor minderhe denbeleid, drs. G. van Ley- enhorst, die de officiële ope ningsceremonie verricht, zal er geen „ja" op durven zeggen. De geestelijk vader van de tentoonstelling, Janrense Boonstra: „De reputatie van verdraagzaamheid heeft Ne derland opgebouwd in de loop van vele eeuwen. Ons land stelde zijn grenzen open voor Hugenoten uit Frankrijk, voor Engelse edellieden in de dagen van Cromwell, terwijl in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog talloze Öosteu- ropese en Duitse joden naar Nederland kwamen. Tijdens de grootscheepse immigratie van nieuwe bevolkingsgroe pen in de jaren zestig en ze ventig is onze verdraagzaam heid steeds meer op de ach tergrond geraakt En nu zit ten we in een situatie waarin discriminatie en racisme tot de dagelijkse feiten van het leven zijn gaan behoren". De expositie, die bestaat uit tekst en foto's, behandelt niet alleen discriminerend gedrag door individuele burgers, maar gaat ook in op discrimi nerende elementen in optre den en maatregelen van de overheid. Gewezen wordt bij voorbeeld op het soms opval lend harde optreden van de politie tegen kleurlingen en anderstaligen, op het uitwij- zingsbeleid inzake zigeuners en op de zogenaamde „1 no- vember-wet", die buitenland se werknemers op straffe van afwijzing verplicht drie jaar bij dezelfde baas te werken. De „spontane" discriminatie, op straat, in het café, op het werk, wordt onder meer met kranteberichten geillustreerd. Een journalist van de Groene Amsterdammer tekende in een volle tram, waar een Su rinaams meisje haar plaats aanbod, de reactie op: „Ik ga niet op een plaats zitten waar net een nikker heeft gezeten". Volgens Janrense Boonstra. is goede informatie over de leef wereld en de soms moeilijke omstandigheden van de min derheidsgroepen ^én van de belangrijkste methoden om intolerantie te verminderen. In een serie van vijftig dia's wordt op de tentoonstelling dan ook geprobeerd het ver haal van een Turks gezin te vertellen. „Nederland tole rant is vooral bedoeld voor Nederlandse bezoekers aan het Anne Frank Huis, wier aandeel overigens niet meer dan twintig procent uit maakt van het totaal (vorig jaar 330.000). Vanuit de ervaring dat voor oordelen en vreemdelingen haat ook bij jongeren een groeiend verschijnsel zijn, vindt de Anne Frank Stich ting het van groot belang dat ook veel scholieren deze ten toonstelling bezoeken. Daar om is aan de expositie een speciaal onderwijsprogramma gekoppeld, dat een handlei ding wil bieden voor opdrach ten aan leerlingen en groepsdiscussies. De tentoonstelling blijft Amsterdam te zien tot volgend jaar en wordt da op verzoek overgebracht r scholen, bibliotheken, mingscentra etc. Het Anne Frank Huis ligt J de Prinsengracht 263 en is opend van 09.00 tot 17.00 i op zon- en feestdagen 10.00 tot 17.00 uur. WILLEM SCHE DEN HAAG De strafzaak tegen de van moord ver dachte Haagse portier Koos H. kon gisteren pas begin nen, toen op verzoek van de eerste kroongetuige Van B. uit angst voor represailles de publieke tribune was ontruimd. Van B., die de verdachte al kent uit de schoolbanken, zou getuige zijn geweest van een ge sprek tussen Koos en diens voormalige vriend Freddy db B. in de nachtgelegenheid Pompidou in Schevenin- gèn. De eerste vraag die Van B. ter chloroformsporen aange- door de rechter kreeg gesteld, troffen, beantwoordde hij positief. Rechtbankpresident mr. Koot te: „Is het waar dat u vlak na de moord op Emy den Boer, portier was in nachtclub Pom- Eidou en Koos daar snikkend ad aangetroffen in gezelschap van Freddy de B.?" „Ja Liefdesnacht Tweede getuige charge (door de advocaat van H. opgeroe pen) was de 26-jarige ex-vrien din van Koos. De vrouw, moe der van een jong meisje, maakte bij binnenkomst in de Mr. Kootte: „Waar hadden die rechtszaal een zeer nerveuze twee het over?' „Freddy zei: Koos, kap ermee. Stop toch met die rotzooi". „Daar bedoelde hij zeker co caïne mee?" „da, dat zal wel. In elk geval hoorde ik Koos huilen. Dat had ik nog nooit eerder mee- indruk. Deze secretaresse, op geleid bij Schoevers, had al van meet af aan te kennen ge geven niet meer met de affai- re-H. te willen worden gecon fronteerd. De vrouw, die na psychiatrische behandeling verhuisde naar Amersfoort, gemaakt Ik begreep dat er sprak op fluistertoon en kon kort tevoren iets was gebeurd, haar tranen bi. het kruisVer- waar hij zich druk 'over maak te. Ik hoorde hem duidelijk zeggen: Ik heb haar door d'r hoofd en hart geschoten". „Kon u Koos zien" „Nee, niet duidelijk. Zij ston den in de hal bij de garderobe. De plaats waar zij en ik ston den werd afgescheiden door een matglazen ruit. Ik zag wel hun schimmen en kon aan de bewegingen zien wie iets zei". „Herkende u de stem en het gesnik van Koos?' hoor nauwelijks bedwingen. Vooral bij de intieme passages uit het leven dat zij met Koos deelde, kreeg zij het vaak te kwaad. De rechtbank was met name geïnteresseerd in de „eerste liefdesnacht" van de vrouw omdat zij toen mogelijk de twee fatale schoten op Emy heeft gehoord. Mr. Kootte: „Is het waar dat u in de nacht van 3 op 4 april bij Koos hebt geslapen?" „Ja, ik had voor die avond een „Ja, maar pas later werd het K__ me helemaal duidelijk toen ik hij kwam niet in de krant las dat het meisje Ut. was gevonden". Met een nichtje ben ik naar de De Hagenaar zei er verder Zuidwal gegaan om bij Koos - briefje in de bus te doen. voor honderd procent van overtuigd te zijn dat Freddy Hij zag ons en deed open. nipt. m»t de moorden on di Daarna zijn we de stad inge- niets met de moorden op de meisjes Visser, Post en Den Boer te maken heeft gehad. Koos zag hij daar echter wel toe in staat, vooral omdat deze altijd een flesje chloroform op zak had. Tijdens een ritje in de auto van Koos naar een ille gaal gokhuis had Van B. een grote fles met dit spul in de wagen gezien. In het bloed en de longen van Emy werden la- x inge gaan en hebben een bar be zocht". Pistoolschoten Terug op de Zuidwal en een maal in eikaars armen hoorde Koos gerommel op de zoldere tage. Hij sprong uit zijn bed en stormde naar boven. Kort hierop vernam zijn minnares twee doffe knallen. Bij terug komst in de sponde zei Koos dat zijn Deense dog weer bezig was en dat hij het dier een paar klappen had verkocht De technische recherche bracht dit geluid later in ver band met de pistoolschoten, die op Emy den Boer waren afgevuurd. Onderzoek wees uit dat een schot van een klein kaliber pistool, gelost in het geluiddichte zolderkamertje dat Koos daar had ingericht, erbuiten niet te horen was. Niet zo vreemd, want alle wanden waren met tenminstë dertig centimeter dik isolatie materiaal bekleed. Tussen de met spiegels behangen slaap kamer en deze isolatiecel was een intercom-verbinding aan gebracht. De trap die naar het kamertje voerde was gedeelte lijk zonder tapijt. Alleen de onderste drie treden waren ge stoffeerd. De vraag van de rechtbank of Koos zich eertijds van die vloerbedekking heeft ontdaan omdat er wellicht bloedspetters op zaten, werd door de secretaresse ontken nend beantwoord. Porno-lectuur Opmerkelijk was voorts de warme voorkeur die het twee tal had voor (kinder)sexfilms en porno-lectuur. Na de aan houding van Koos trof de poli tie in het huis 49 sexfilms en een karrevracht erotische van diefstal afkomstige boekwerkjes aan. Bovendien had de vriendin nog getracht zich te ontdoen van elf kinder pornofilms door ze aan de bu ren te geven. Die speelden de films echter door naar de poli tie. Verder was de rechtbank geïnteresseerd in de drie da gen durende afwezigheid van de verdachte in de maand sep tember 1980, de periode waar in Edith Post werd vermoord. Wist Koos' ex-vriendin hier vanaf en zo ja wat voor ver klaring had ze hiervoor gekre gen? „Ja, van 27 tot en met 30 sep tember is Koos weggeweest om, zoals hij zei, te klussen in Wassenaar. Toen hij terug kwam was hij te vies om aan te pakken en hij had een lelij ke wond aan zijn linkerpink". Mr. Kootte: „Heeft hij u nog verteld hoe hij die wond had opgelopen, en waarom hij er zo vies uitzag?" „Hij vertelde me dat een hond in Amsterdam hem had gebe ten. Als ik verder vroeg werd hij kwaad en kregen we ru zie". Mr. Kootte: „Gelooft u nu nog steeds in de onschuld van H.? „Eerst heb ik het niet kunnen geloven, maar inmiddels besef ik dat ik dat standpunt niet langer kan vasthouden". Tuinman Die mening was ook de derde getuige, Koos' vroegere boe zemvriend maar nu aartsvij and Freddy de B., toegedaan. Deze voormalige opperman, sinds kort voor een waslijst van roofovervallen, verkrach tingen en geweldplegingen voor acht jaar achter de tralies gezet, was er zelfs heilig van overtuigd dat Koos geen drie, maar achttien moorden op jonge meisjes op zijn geweten neeft Permanent geeuwend en zichtbaar ongeïnteresseerd beantwoordde de Hagenaar de vragen van de rechtbank. Hij zei dat hij reeds twee weken voor de aanhouding van. Koos in oktober een gesprek met hem had gehad over het ver moorden van meisjes. Mr. Kootte: „Wat was de in houd van dat gesprek?" Freddy: „Koos had me al eer der verteld dat hij zijn laatste moord, verkleed als tuinman, in de maand september in de Wassenaarse duinen zou ple gen. De tijd daarvoor was nu aangebroken, zei hij". Volgens De B. had Koos hem gevraagd samen de bus te volgen, die het aanstaande slachtoffertje Edith Post op een schoolreisje naar Lunteren zou brengen: Freddy wilde niet mee, maar leende Koos wel zijn Polaroid camera. Met dat toestel maak te de portier foto's van Edith, die hij later toonde aan Freddy. Cocaïne Rechtbankpresident mr. Koot te vroeg zich af waarom Freddy op dat moment niet in greep en Koos maar zijn gang liet gaan. „Ik heb het hem uit zijn hoofd willen praten, maar het hielp niet". Zowel president Kootte als de voormalige vriendin van H. hadden het in die tijd sterk toegenomen cocaïnegebruik van Koos eerder op de dag al aangewezen als oorzaak van zijn bij vlagen onvermurwbaar gedrag. Mr. Duijnstee, de advocaat van Koos, kwam terug op de acht tien moorden waarover Freddy langs zijn neus weg had gerept, maar rechter Kootte zei dat de raadsman zich die moeite maar beter kon besparen, omdat het verklaren van de drie Koos ten laste ge legde moorden al ingewikkeld genoeg was. Mr. Duijnstee: „Als hij zo veel van al die moorden blijkt af te weten dan word ik nieuwsgie rig wie die Freddy de B. dan eigenlijk is". Daarop wenste de ex-opper man de advocaat wel ant woord te geven. Freddy de B.: „Ik heb de spullen van tien vermoorde meisjes in mijn handen gehad: tasjes, kettink jes. Tijdens een ritje met Koos langs de gevangenis in Sche- veningen zei hij me eens: „Kijk, daar zit iemand on schuldig vast vooz een moord die ik heb gepleegd". Daarmee doelde Koos, aldus Freddy, op de plantsoenarbei der Harke de J., die is veroor deeld voor de moord op het Surinaamse schoolmeisje Mai- trie Koeldiep. „De hegge- schaar waarmee dat kind werd vermoord, heb ik nog bij Koos thuis gezien". Driftig De rechtbank hoorde het re laas van de kleine en lijkbleke Freddy aandachtig aan, maar ging er niet verder op in. De getuige, die er bij zat alsof hij nachten niet had geslapen ant woordde met een onverschil ligheid die Koos bijna naar de kroon stak. De twee vroegere vrienden werden omringd door potige parketwachters, de breedste op een stoel hen in het midden. Koos wederom de hele dag meer dan enkele woorder leen met zijn eveneens na lijks aan bod gekomen caat wisselde hij zo nu e: driftig van gedachten. M( op de vierde dag van dit rathonproces zal de H portier zijn stilzwijgen mi doorbreken. Dan zal hij namelijk tegenover de scherpe president S.F. K geplaatst zien. De harde i van de moord op Edith 1 Emy den Boer en Tialdal ser heeft de rechter inr dossier liggen. Gisteren! hij die nogmaals op eens De rechter legde onderi het verband tussen de m op de kleding van Emfl overeenkwamen met 1 van de autobekleding Koos. De in het laborato geanalyseerde bloedspore een deken van Koosriry bloedgroep B van een b dere samenstelling te zitf0fj ven, vormen eveneens ar deel van de technische bfiO( voering. Emy had namelif zeldzame bloedgroep. zijn de getuigenissen Wassenaarse installateu tjt. zijn vrouw, die Edith bij Lp», in de auto hebben gezien eminent belang. Maar ook 7ri het gegeven, dat op de dr waarin Emy na haar werd vervoerd, hondenh zijn aangetroffen, die eflll niet van de Deense dog Koos kunnen zijn gev#Sp Dan is er nog de verkli van een slagersechtpaar, Tialda Visser het laatste if ven heeft gezien in de 1 Lombardstraat met een die als een donker omschreven. Koos i PETER VIE AP VAN DER MEU Een delegatie van Westeu- ropese vredesbewegingen is naar Katowice in Polen vertrokken voor een ont moeting met de Poolse ka tholieke basisbeweging van „de gemeenschappelij ke weg". Het voornaamste doel van de reis is een drie dagen durende conferentie over de mensenrechten in de kerk. De delegatie is overwegend Nederlands, namelijk enkele leden van Pax Christi Neder land, vertegenwoordigsters van „Vrouwen voor Vrede" en leden van de Dominicus- parochie te Amsterdam. Pax Christi West-Duitsland heeft drie afgevaardigden meege stuurd. De deelnemers, zo wordt veiligheidshalve me degedeeld, betalen hun reis- en verblijfkosten voor het grootste deel zelf. In de conferentie zal met name de taak van de leek in de kerk ter sprake komen. Daarnaast wordt grote aan dacht besteed aan de actuele vraagstukken van Polen. De Poolse basisbeweging onder houdt goede contacten met de vakbond „Solidariteit". De bisschop van Roermond, mgr. J. Gijsen, zal er vrijdag in een gesprek met de vijf dekens uit de Oostelijke Mijnstreek alsnog op aan dringen, dat de gewestelijke pastorale school, die onder verantwoording van de vijf dekens is opgericht, wordt gesloten. Volgens de perschef van het bisdom Roermond heeft mgr. Gijsen zich van de school in Heerlen gedistantiëerd, om dat hij geen vertrouwen heeft in enkele cursusleiders. Zij zouden niet op het spoor van de bisschop zitten. Ook is de school buiten medeweten van de bisschop opgericht De school, een tweejarige cursus voor vrijwilligers in het pastoraat is in het leven geroepen onder verantwoor ding van de dekens van Schaesberg, Hoensbroek, Brunssum, Kerkrade en Heerlen. Zij menen, dat ook hun visie op het christendom legitiem is en recht van spre ken heeft Sinds 14 septem ber volgen drieënveertig cur sisten, die zijn afgevaardigd door achtentwintig parochies, de opleiding. Volgens deken Jochems bevinden zich onder de cursusleiders enkele oud priesters en docenten van de Hogeschool voor Theologie en Pastoraat in Heerlen. Door het bisdom Roermond worden al drie jaar cursussen georganiseerd voor kateche- se, waaraan wordt deelgeno men door ongeveer driehon derd mensen. Nadat de bis schop in een eerste gesprek door de dekens over bestaan en opzet van de gewestelijke school was ingelicht, ver zocht hij de dekens deze op leiding niet te laten door gaan. In een brief aan alle priesters in zijn bisdom verzocht mgr. Gijsen de pastores om leken geen opleiding aan de school in Heerlen te laten volgen, omdat een aantal docenten in denken en streven negatief staan ten opzichte van het denken en streven van de universele kerk, zoals dit wordt verwoord door paus en bisschop. Volgens deken Jochems zul len de vijf dekens zich alsnog beraden over hun houding tegenover de bisschop. Met een eucharistieviering zal zaterdag 7 november in Utreht worden herdacht, dat in 1931 in Bonn de anglicaan se kerkgemeenschap en de oud-katholieke kerken, aan gesloten bij de Unie van Utrecht van 1889, besloten el kaar te erkennen als deel van de katholieke kerk. Ook kenden beide kerkgenoot schappen elkaar toen het recht toe, deel te nemen in het sacramentele leven van eikaars kerken. Voorgangers in deze viering zijn de aartsbisschop van Canterbury, mgr. Robert Runcie en de aartsbisschop van Utrecht van de oud-k^- tholieke kerk, mgr. Kok. De rooms-katholieke aartsbis schop van Utrecht en voor-' zitter van het Vaticaanse se cretariaat voor de christelijke eenheid, kardinaal Wille brands, zal de dienst bijwo nen. De dag tevoren zal dr. Lukas Vischer, voormalig hoofd van de sectie „Geloof en Kerkorde" van de Wereld raad van Kerken, de vraag behandelen of de uitgangs punten van de overeenkomst van Bonn uit 1931 ook model kunnen staan voor overeen komsten met andere kerkge nootschappen. In de overeen komst van Bonn is onder meer gesteld, dat de inter communie niet van elke kerk eist het aannemen van elke leerstellige mening, sacra mentele plechtigheid of litur gische praktijk, die de andere kerkgemeenschap bezit. De intercommunie sluit wel in, dat elke kerk gelooft, dat de andere al het wezenlijke van het christelijke geloof bezit en vasthoudt Pater R. Vaanhold voorzitter SNPR De algemene vergadering van de Stichting Samen werking Nederlandse Priester Religieuzen (SNPR), dat is de overkoe pelende organisatie van or den en congregaties van priesterreligieuzen, heeft in Heeswijk pater Rein Vaanhold osc (43) gekozen tot zijn nieuwe voorzitter. Hij volgt daarmee pater Ad van Luyn, salesiaan, op. Pater Johan Egberink (54), karmeliet, werd gekozen tot vice-voorzitter. Pater Vaan hold is sinds januari 1975 provinciaal overste van de Orde der Kruisheren in Ne derland. Pater Egberink, die in de plaats komt van pater Hans van Leeuwen sj, is sinds juli 1975 provinciaal overste van de geschoeide karmelieten in Nederland. In het dagelijks bestuur van de SNPR werden voorts ge- of herkozen de paters P. Struik op, C. Rademaker sscc en A, van Schaik sss. Ook maken daar nog deel van uit de paters H. Steenbergen omi en A. Verschuur svd. De Vredesprijs van de Duitse boekhandel, die zoals gemeld is toegekend aan de Russische schrijver, vertaler en literatuurwe tenschapper Lew Kopelew zal worden uitgereikt op zondag 18 oktober in de Pauluskerk in Frankfort Kopelew is in 1912 in Kiev geboren. Hij verbleef negen jaar in Sovjetrussische ge vangenissen en kampen. Daarna werd hem een schrijfverbod opgelegd en werd hij ook overigens in zijn werk gediscrimineerd. In november 1980 kreeg hij toestemming om de Sovjet Unie te verlaten. Kort daarop werd hem het Sov jet-staatsburgerschap ont nomen. Kopelew werd vooral bekend door zijn au tobiografie. In de oorkonde bij de prijs wordt hij een man genoemd „die heeft in gezien, dat onverzettelijke zedelijke maatstaven tegen alle ideologieën in bewaard moeten blijven en die daarvan voorbeeldige getuigenis heeft afgelegd. Het breed moderamen (alge meen bestuur) van de synode van de hervormde kerk heeft ds. P. Magré uit Kethel be noemd tot secretaris „Afrika" bij de Raad voor de Zending van de hervormde kerk in de plaats van ds. J. M. Hoekstra, die over enige tiid met eme ritaat gaat. Ds. Magré (48) zal op 1 januari in dienst treden. Hij heeft onder meer negen jaar in Kameroen gewerkt. Sedert 1972 is hij predikant in Kethel en Spaland. In zijn nieuwe functie gaat hij de contacten onderhouden met de kerken in Afrika, waar mee de Raad voor de Zen ding banden heeft Paus Johannes Paulus heeft opnieuw de wens gesproken binnen afzien! re tijd Spanje te bezoek* i Voor een groep pel grin uit Avila betreurde hij b „wegens bekende omsta digheden" niet, zoals de t' doeling was, in de komc de dagen persoonlijk kunnen deelnemen aan d^P plechtigheden bij de vi« - honderdste sterfdag v» Teresa van Avila. Da uitte hij de wens, dat Voorzienigheid hem in a te verre toekomst daart^ het gunstige i mocht verschaffen". De nieuwe conservatieve ra nister-president van Noorw gen, Kaare Willoch, heeft enige katholieke afgevaa digde in het Noorse pari t ment dr. Lars Roar Langsl (45) benoemd tot ministi*" van cultuur. Hij maakt sin i$i 1969 deel uit van het Sto ting, doceert aan de univen w teit van Oslo en heeft vel jj- boeken en publikaties op rij naam staan. De ministersbi noeming wordt niet allee ïT gezien als een bewijs voor he persoonlijk aanzien, dat geniet, maar ook als een ken, dat het oecumenisch 1 maat in Noorwegen verbe cq] terd is. De president van de Duiti 10 Caiïtasorganisatie, prei» dr. Georg Hüssler Is voof weer zes jaar herkozen i» deze functie, die hij sin» 1969 vervult Dr. Hüssler I) tevens sinds 1975 p* sident van de overkoepf lende organisatie Cariw Internationa lis, die hf zetel In Rome heeft

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 8