Auto's van het jaar2000
Halsbeschermer
voor autogordel
Tweede slechte modeljaê
voor auto-industrie VS
IN EN OM DE KAS
Vraag naar vleestomaten gegroeid
LAND EN TUINBOUW/VERKEER
LEIDSECOURANT j
ZATERDAG 10 OKTOBER 1981 PAGIh
Het vele nieuws op de Frank
furter autotentoonstelling
strekte zich niet alleen uit tot
auto's die binnenkort lever
baar worden. Daarnaast wa
ren er nog vele experimentele
en speciale modellen om het
geheel nog interessanter te
maken. Daaronder was waar
het de speciale modellen aan
gaat een duidelijke wederge
boorte van de open auto te
bemerken, als alternatief op
de „alsmaar sneller" rage.
Een cabriolet is immers even
goed een exclusieve auto voor
de echte liefhebber, die niet
zo benzineverslindend is als
een wagen die door zijn enor
me prestaties opvalt. Nog op
merkelijker waren echter de
vele toekomststudies die er
stonden.
Een belangrijk deel ervan is
ontstaan met hulp van rege
ringssubsidie voor een pro
gramma om zuiniger, veiliger
en stiller toekomstauto's te
ontwikkelen. Aan het nu afge
ronde research-programma
deden vele Duitse autofabrle-
ken mee, maar ook een sa
menwerkingsverband van een
aantal Technische Hogescho
len. Die ontwikkelden samen
een Uni-car, welke door Kar-
mann voor hen is gebouwd.
Uit hetzelfde programma
„Auto-2000" kwamen prototy
pes van Mercedes Benz, VW
en Audi voort, terwijl Ford en
Opel geheel naar eigen ideeën
met prototypes voor een toe
komstauto kwamen. Ook Vol
vo had in die richting Iets te
bieden, want die bracht een
prototype met gasturbine-mo
tor, waarin de fabriek toe
komstmogelijkheden ziet, zo
dra voldoende hittebestendige
materialen beschikbaar zijn
voor de turbinerotorbladen.
Darmee zat Volvo op één lijn
met Mercedes, die voor hun
„auto 2000" ook een gastur
bine als mogelijkheid zien
voor een topmodel in de geest
van de huidige S-klasse.
Voorlopig was hun prototype
echter net als de Uni-car, die
er ook uiterlijk veel van weg
heeft, voorzien van een turbo
dieselmotor met resp. 2,5 en
3,3 liter inhoud.
Gelijkvormige ideeën
In het algemeen waren er vele
overeenkomsten tussen de
gedachen van Mercedes, de
Universiteiten en Volkswagen.
Ook de laatste dacht aan een
turbo-diesel met directe In
spuiting, maar terwijl de gro
tere Mercedes en Uni-car zes-
en viercilinders hebben doet
de VW (ter grootte van een
Golf) het met een driecilinder.
Als alternatief voor een luxe
versie zou een vlerclllnder tur
bo-benzinemotor met net als
de diesel ongeveel een liter ci
linderinhoud In aanmerking
komen. Verdere overeenkom
sten: een stationcar-achtlg
model, dat met zijn hoge hoe
kige achterkant zowel een
goede stroomlijn als een be
hoorlijke binnenruimte biedt.
(Dat model vinden we overi
gens al in de productie terug,
bij de nieuwe VW Polo). De
Ford Probe III en Opel De pro
totypen houden het wat voor
zichtiger op de bekende fast
back-lijn en bereiken daarmee
eveneens luchtweerstands-
waarden van rond Cw=0,25
(tegenwoordige auto's: rond
Cw=0,40). Aandeel aan die
verminderde luchtweerstand
heeft naast de gladde wigvor
mige carrosserie het nkapse-
len van de motor (tevens voor
warmte en geluidsisolatie) en
mede daarmee glad maken
van de wagenbodem. Uiter
aard wordt overal In meer of
mindere mate gebruik ge
maakt van kunststof en alumi
nium voor de carrosserie. Erg
ver ging daarin Audi, die een
wat conventioneel aandoend
model presenteerde dat ech
ter voor een belangrijk deel
uit voorgevormde kunststof
panelen bestaat (zoals dak en
wagenbodem) en zodoende
licht, sterk en makkelijk te
produceren Is. Ook hier weer
turbo-aandrijving, toegepast
op de bekende vlerclllnder
1600 motor. Van de station
car-vorm was nog een voor
beeld te zien bij Cltroëns' pro
totype Xenia, eveneens een
voorbeeld van hoe kunststof
fen en stroomlijn in de toe
komst voor een belangrijk la
ger verbruik zouden kunnen
zorgen.
U moet daarbij den
ken in de richting van 1:15
voor een grote wagen zoals
Mercedes en Uni-car, of 1:25
voor de „alternatieve Golf"
van VW.
Elektronisch dash
board nabij
Een ander overal oprukkend
verschijnsel, dat zonder uit
zondering ook de prototypes
sierde, is het elektronische
dashboard dat informatie niet
alleen anders, maar ook meer
uitgebreid verstrekt. Kenmerk
van zo'n dashboard is de in
produktleauto's al aardig ver
breide boordcomputer, die
zijn gegevens over verbruik,
gemiddelde snelheldd enz.
dan echter in het centrale in
strumentenbord projecteert.
De Instrumenten werken met
llchtdioden (eigenlijk alweer
achterhaald), vloeikristallen
die nu In verschillende kleuren
gemaakt kunnen worden of
met kathodebuizen als laatste
vinding.
Lichtwinkels
Grootste probleem met die
„lichtwinkels" Is niet
ze overdag slecht
zijn, maar hoe ze in
opslag
kunnen worden,
den daartoe alleen de
de computer wc
pen met een
Zeer geliefd zijn
verkeersgeleidlngssyst
die makkelijk in
board kunnen
werkt (aanbevolen
waarchuwing, afstand
Het zijn
maar
economisch te
niet altijd even
Maar U kunt er zeker
dat op niet al te
onze auto op dezze
pes zal gaan lijken. ]gj
Een door Bayer uit polyethu-
raanschuim vervaardigde
hoes behoedt automobilis
ten voor verwondingen aan
de halsslagader welke kun
nen worden veroorzaakt
door de scherpe kant van de
autogordel. De hoes past op
iedere veiligheidsriem en
vangt ook de druk op die bij
een botsing op het sleutel
been wordt uitgeoefend. De
gepatenteerde hoes is be
dacht door een dertienjarige
gymnasiast, die zich mis
schien heeft laten inspireren
door de aversie die menig
automobilist tegen het be
klemmende accesoire heeft.
De holes heeft een glad op-
ppervlak, is licht in gewicht,
blijvend elastisch, afwasbaar
en behoeft geen onderhoud.
Door middel van drukkno
pen wordt hij om de auto
gordel vastgezet en dan
door de bestuurder op de
juiste hoogte geschoven.
Foto rechts: Hoes met uitvinder
Het modeljaar 1981 (oktober
tot en met september) heeft
een achteruitgang in de Ame
rikaanse autoverkoop te zien
gegeven van 2,6 procent. Vol
gens deskundigen is de ver
koop nu even slecht als in de
jaren dertig. Er werden bijna
6,6 miljoen personenwagens
verkocht tegen 6,79 miljoen in
het voorgaande - ook slechte
- modeljaar. In het nabije ver
leden was 1975 ook en slecht
Jaar; er werden toen 6,58 mil
joen personenwagens ver
kocht. Kort daarop trad er een
fors herstel op, want in 1976
werden er 8,5 miljoen aan de
man gebracht.
De autofabrikanten zitten nu
met twee achtereenvolgende
Jaren waarin de verkoop der
tig procent kleiner is dan het
recordjaar 1973, toen er tien
miljoen auto's werden ver
kocht. Chrysler lijkt het enige
concern te zijn dat het wat be
ter doet na een zeer slechte
periode. De verkoop kwam
het afgelopen modeljaar uit op
764.535 tegen 649.043 in het
modeljaar 1980. General Mo
tors meldt voor de Oldsmobile
een toeneming met 6,9 pro
cent tot 882.505 en voor de
Bulck met acht procent tot
756.186. De overige modellen
deden het slechter.
ns
lei
r
zonder duidelijke tekerfh'
herstel. Het ziet er naai
korteingen, prijsverlfS
en andere voordelen oig]
kopers te trekken. In
ber verkochten de AmpS
se fabrikanten 518.52207
slechts 6,7 procent mis-
in sepotember vorig jJ"
danks grote kortinge
hele modeljaar betel
voor GM een achteruit
de verkoop met 4,3 i
tot 4.032.727. Ford vr\
er 1.487.964-, -4,4 proc«C
der en American
Het modeljaar Is beëindigd dan In het modeljaar vl
Goede mogelijkheden voor
import bloemen in Japan
Een Japanse organisatie heeft een studie gemaakt over de
bloementeelt en handel in dat land, die interessante gegevens
heeft opgeleverd. Zo bleek dat er goede importmogelijkheden
bestaan, waarbij echter moet worden voldaan aan enkele
voorwaarden. In 1979 importeerde Japan 54 miljoen bloemen
van verschillende soorten met een totale importwaarde van
32.6 miljoen gulden, hetgeen neerkomt op 60 cent per bloem.
Volgens het rapport bezit de Japanse bloem de hoogste kwa
liteit en zijn mede daardoor extreem duur. De in open grond
gekweekte bloemen worden evenals de geïmporteerde bloe
men als „populair" aangeduid en zijn dan ook lager in prijs.
Gemiddeld ontvangt de Japanse kweker 30 cent per bloem.
De totale bloemenomzet in Japan bedraagt volgens het rap
port 5.9 miljard gulden, waarvan 4.1 miljard gulden aan snij
bloemen en 1.2 miljard voor potplanten plus 0.6 miljard gul
den aan kunstbloemen.
Laatstgenoemde bloemsoorten worden onderscheiden in
kunstbloemen van zijde, papier, plastic, die worden gebruikt
in bloemstukken, samen met verse bloemen als hoofdartikel,
in totaal voor 561 miljoen gulden. Voorts creatieve bloemen,
20 soorten van papier of ribfluweel, die worden gebruikt voor
kamer- en winkeldecoratie. Dan zijn er droogbloemen, ge
droogde of permanente bloemen voor eenzelfde doel en ter
waarde van 10 tot 20 miljoen gulden.
Hun aandeel in de markt groeit gestaag. De eigen produktie
werd in 1979 geschat op 3.2 miljard gulden, waarvan aan snij
bloemen 1,1 miljard gulden en potplanten 0.5 miljard gulden.
Aan bloeiende bomen 1.5 miljard gulden en bolplanten 0.1
miljard gulden. Dit zijn zowel bollen voor de tuin als voor de
bloem. Van de geproduceerde aantallen aan snijbloemen vor
men de chrysanten 44%, op verre afstand gevolgd door de
anjers met 15%, rozen 7%, lelies 3%, tulpen 1%, violieren 2%,
overige bloemen 28%. De chrysantenproduktie stijgt jaarlijks
met 5%, de rest blijft stabiel. Ook de produktie van bladeren
en takken neemt toe.
De toename van het gebruik van bloemen In huis Is onder
meer te danken aan de bruidstraining voor vrouwen. Ze gaan
die in hun huwelijk ook toepassen. Per hulshouding wordt per
jaar ongeveer 69 gulden uitgegeven, dat is per persoon 18
gulden. Het is mogelijk de kleuren aan te geven, maar het
meest geliefd zijn de roos, anjer, cyclaam, chrysant, lelie in
rood, rosé, geel en wit. Japanners houden van heldere en vro
lijke kleuren. Van de aantallen importbloemen was 40% chry
santen, 40% orchideeën. De import is vooral sinds 1975 sterk
gestegen, namelijk van 6 miljoen gulden naar 32.6 miljoen in
1979. Voornaamste exportland is Thailand met 35% van de to
tale import, gevolgd door Taiwan met 23% en Singapore met
17% UA, 12%, Australië 3% in 1977. Alle In Japan verkochte
orchideeën en anthuriums zijn geïmporteerd. Van de gladiolen
komt 1.6% uit Import, van chrysanten 1.0% en van de anjers
0.4%. De rozenlmport bedroeg in 1978 slechts 13.000 van de
in totaal 203 miljoen verkochte stuks. Aan orchideeën kweek
te Japan 7.9 miljoen planten. Het produktiecljfer van de gla
diolen heeft betrekking op de bollen. Naar schatting zijn er 20
tot 30 importeurs in Japan. Een lijst van die Importeurs is ver
krijgbaar bij het Produktschap voor Siergewassen in Den
Haag.
Het rapport noemt als moeilijkheden bij de import onder meer
de strenge pd-inspectie, hoge transportkosten die import van
grote partijen nodig maken. Er is dreiging van prijsdaling als
grote hoeveelheden in een korte periode worden geïmpor
teerd.
Als aanbevelingen worden gegeven: meer gedetailleerde stu
die van de markt, Idem van distributiekanalen, mogelijkheden
om goede samenwerking op te bouwen met de plaatselijke
handelaren van wie de rol nog belangrijker Is dan van de Im
porteur.
In de afgelopen week was er
duidelijk sprake van een ople
ving op de vleestomaten-
markt. De prijzen trokken
weer aan naar een niveau dat
schommelde tussen de 10 en
14 gulden per kist van 6 kilo.
In de maanden juni, juli en au
gustus liet de prijsvorming
duidelijk te wensen over. Dit is
niet zo verwonderlijk als er
een blik geworpen wordt op
de aanvoer. In de maand juni
van het Jaar 1979 werd er
2600 ton aangevoerd, in het
afgelopen seizoen was dit ge
groeid naar maar liefst 6000
ton. Ook in de maand juli was
er sprake van een enorm aan-
voerverschll. In 1979 bedroeg
de aanvoer 1800 ton en dit
seizoen bijna 5300 ton. In au
gustus was er met een aan
voer van bijna 4500 ton nog
sprake van een meeraanvoer
van 2300 ton. In de maand
september werden de ver
schillen kleiner en ontstond er
meer ruimte voor een betere
prijsvorming. Nu, begin okto
ber is de aanvoer nagenoeg
even groot als vorig seizoen
en liep de prijs op naar 2.-
per kilo (vorig seizoen 1.70).
De aanvoer zal geleidelijk ver
der afnemen. Deze afname
kan in de loop van de maand
wel eens fors uitpakken. Dit
wordt dan veroorzaakt door
het feit dat vrij veel vleesto-
matentuinders te kampen
hebben gehad met een aan
tasting van het aardappel mlx-
vlrus In hun gewassen. Hier
door zullen veel teelten voor
tijdig beëindigd moeten wor
den. Voor de komende week
wordt er op ongeveer gelijke
prijzen gerekend, omdat er op
de hele Westeuropese toma-
tenmarkt op een toenemende
concurrentie gerekend moet
worden.
Ronde tomaten ook
duurder
De aanvoer van ronde toma
ten neemt nu wekelijks met
behoorlijke hoeveelheden af.
Dit heeft er in belangrijke
mate toe bijgedragen dat de
prijs verder op kén lopen.
Voor de A-l-export werd er
1.73 per kilo betaald. De
concurrentie op de Westdult-
se markt nam begin oktober
echter fors toe. Hierin speelde
vooral Spanje een belangrijke
rol. Dit land vergrootte zijn ex
port In een week tijd met ruim
1 miljoen kilo. Dit land en
Roemenië zijn duidelijk vroe
ger In het seizoen aan de
markt in vergelijking met vorig
jaar. Voor de Hollandse toma
ten kon deze klap opgevangen
worden door een grotere afzet
naar Frankrijk, Scandinavië,
Zwitserland en Engeland. De
aanvoer zal verder afnemen
en er worden weinig prijsve-
randerlngen verwacht.
Komkommermarkt ij-
zersterk
De markt voor komkommers
bleef In de afgelopen week
gustlg, door de verdere terug
val van het aanbod trok de
prijs zelfs verder aan. Zo va
rieerde de prijs voor de sorte
ringen van 41 t/m 76 van 92
cent tot 1.26 per stuk (vorig
Jaar bij een groter aanbod van
58 cent tot 73 cent). Er wer
den minder komkommers
naar West-Dultsland, Enge
land en Frankrijk geëxpor
teerd. Scandinavië nam echter
een groter deel voor zijn reke
ning. Zolang Griekenland nog
niet op het exporttoneel is
verschenen mag er bij een af
nemend aanbod op hogere
prijzen gerekend worden. Dit
zal waarschijnlijk niet zo gek
lang meer duren omdat Grie
kenland In 1980 in de week
van 5 t/m 10 oktober de eer
ste komkommers aan West-
Dultsland leverde. Zodra dit
gaat gebeuren zal de prljsdruk
toenemen.
Rode paprika's gedui
keld
In de afgelopen week moesten
de rode paprika's flink Inleve
ren, de gemiddelde prijs daal
de met maar liefst 1.40 per
kilo en kwam op 2.80 uit.
Dit werd In belangrijke mate
veroorzaakt door het groter
geworden aanbod. De totale
concurrentie op de Westduit-
se markt bleef ook In de afge
lopen week sterk achter bij
die van vorig seizoen. Er was
sprake van een verschil van
maar liefst 3 miljoen kilo.
Vooral Italië en Hongarije le
verden aanzienlijk minder.
Toch had deze ontwikkeling
geen gunstige uitwerking op
de prijsvorming van de Hol
landse paprika's. Dit Is niet zo
verwonderlijk als er gekeken
wordt naar het prijsniveau van
de Hollandse paprika's op de
Westduitse groothandels
markten. Zo schommelde de
prijs voor een kilo rood tussen
de 4.20 DM en 5.20 DM. Voor
het Italiaanse produkt schom
melde de prijs tussen de 1.10
DM en 2.20 DM. De groene
sorteringen wisten zich rede
lijk In prijs te handhaven. Voor
de komende week wordt er op
een kleiner aanbod van groen
gerekend, zodat er hier een
prijsherstel mogelijk is. Voor
rood wordt er op een groeiend-
aanbod gerekend en voor
deze sortering zal de prljsdruk
waarschijnlijk blijven bestaan,
lagere prijzen zijn niet uitge
sloten.
Overige gewassen
Voor veel gewassen geldt, dat
er sprake is van een afne
mend aanbod, met uitzonde
ring van de wintergroenten die
in grotere hoeveelheden wor
den aangevoerd. De aanvoer
van courgettes nam verder af
met als gevolg hogere prijzen.
De prijs liep zelfs op naar
1.88 per stuk. Door de nog
beperkte aanvoer zal dit ge
was duur blijven. Het heeft wel
lang geduurd, maar de aan
voer van spitskool verminder
de nu duidelijk merkbaar. Dit
had tot gevolg dat de prijs
met een dubbeltje per kilo op
liep naar 32 cent. Dit gewas
zal ook geleidelijk aan duurder
worden. Natuursla liep in prijs
op naar 29 cent per krop.
Glassla lag echter flink wat la
ger In prijs, want de gemiddel
de prijs kwam niet verder dan
16 cent per krop. De aanvoer
van prei verminderde en de
prijs liep op naar 74 cent per
kilo. Deze prijs lijkt de komen
de week niet veel te verande
ren. BIJ koolrable was er even
eens sprake van een prijsher
stel door een kleiner aanbod.
De gemiddelde prijs kwam op
62 cent per stuk uit. Er wordt
op gelijke of hogere prijzen
gerekend. De aanvoer van
bloemkool is vrij groot, de
vraag naar dit gewas stelt te
leur, vandaar dat de prijzen
beneden het niveau van vorig
seizoen liggen. Voor de „zes
sen" werd er 1.38 per stuk
betaald, de „achten" brach
ten 1.13 per stuk op. Door
een toenemend aanbod lijken
de prijzen lager uit te vallen.
BIJ andijvie vielen er grote
prijsverschillen te constateren.
De prijs varieerde van 20 cent
tot 83 cent per kilo. Dit werd
veroorzaakt door de grote
kwaliteitsverschillen tussen de
aangevoerde partijen. Door
een kleiner aanbod zal de ge
middelde prijs voor dit gewas
stijgen. Aubergines wisten
zich goed te handhaven, de
gemiddelde prijs lag op
3.30 per kilo. Door kleinere
aanvoeren zal de prijs verder
oplopen. De aanvoer van wit
lof begint geleidelijk aan ook
van meer betekenis te wor
den. De gemiddelde prijs lag
op 3.30 per kilo. Voor de
komende week wordt er een
prijsdaling verwacht. De aan
voer van spruiten nam verder
toe. Het was verheugend om
te kunnen constateren dat de
vraag goed meegroeide. De
gemiddelde prijs liep zelfs wat
op en kwam op 96 cent per
kilo. Bij aanhoudend koel
weer lijkt de prijs verder op te
lopen.
Dankbare winterklus
De tijd dat alleen wereldreizigers en zeelieden wisten
mango of een pisang was en waarin een sinaasappel c
rijn een bijzondere vrucht was, ligt lang achter ons. Mt
derne transportmiddelen worden vruchten vanuit alle le'
len naar ons land toe gebracht en bijna elke groentem
permarkt heeft tegenwoordig de exotische kiwi's, avoie<
ananassen in voorraad. e
De echte tuinier weet niet alleen van de smaak van de w
ten te genieten maar denkt daarna meteen aan de mep
zelf zo'n plant te kweken. En dat is een bijzonder aardnn
vooral in de maanden dat we de tuin maar beter de tuM
laten. j z
Er zijn vele plantensoorten die zich In vensterbank ofin
aardig laten opfokken uit een pit. Gemakkelijk gaat daea
avocado waarin de grote pit veel kiemkracht bevat. Ia<
(maar daardoor juist spannender) is de alom bekende H,
omdat daarvoor verse (ongebrande) bonen nodig zijn. t
verliezen bovendien nog snel hun kiemkracht, ze moetm«
dagen na de oogst al gepoot worden om kans van slagc k
ben. lls
Maar ook pitten van sinaasappel die zo „jong" mogeliicl
zijn best zaden en pitten die hun kiemkracht zeer lann
(graankorrels gevonden in Egyptische koningsgraven oive
nog eeuwen nadat ze als gift voor de dode in de pirami<
bijgezet), maar vooral bij tropische soorten loopt de k a
vaak snel terug. 'e<
Om zaden en pitten goed te laten kiemen zijn drie din^n
zuurstof, vocht en warmte. Tropische gewassen hortë
warmte; zorg dus voor een temperatuur van minstens en
graden. Wanneer de pit een kiempje vertoont is heAt
plant voldoende licht te geven.
Verwacht niet te snel resultaten: de plant kan weliswlnj
spoedig groeien maar vruchten dragen is een andere )dl
bij het voorbeeld van de koffieboon te blijven: het duufa
vier Jaar voordat daaraan de eerste witte (en lekker fd
bloempjes verschijnen. Door kunstmatige bevruchting
vruchten gevormd worden. Die hebben zeven maanden!4
te rijpen. i b
Een sinaasappel bloeit ook pas na een jaar of drie. Ctn
kunstmatige bestuiving met een penseeltje noodzalft
duurt minstens een jaar voordat de vruchten volgroëQ*
zijn. Planten kweken uit pitten is een dankbare maar O®
vende hobby; u heeft er ook veel geduld bij nodig.®1
maakt het resultaat des te aantrekkelijker.
Een uit een ongebrande boon gekweekte I
uitgroeien tot een boom van omgeveer vijf i
De „gemid
delde" auto
van het jaar
2000 (links)
wijkt qua lijn
niet veel af
van het pro
totype van
Mercedes
(rechts).
