Gewapende rust in straten Kairo
Veel vraagtekens
bij verhouding
W?- jp Washington-Kairo
Conservatiev
in verzet
tegen Thatchj
Vlaams schoolt je verhit Belgische
In helft VN-lidstaten
politieke gevangenen
ONWEERSTAANBAAR... ZOVEEL ATTRAI
EN GEZELLIG KIIKPLEZIEROP DE FEMII
Miljoen enscha t
geborgen
NA DOODSADAT
BUITENLAND
LEIDSE COURANT/
vriidag 9 Oktober i98i
INI
Straf
vermindering
voor Battek
PRAAG Het
Tsjechoslowaak-
se hof van appèl
in Praag heeft
gisteren van de
gevangenisstraf
van zeven en
een half jaar die
de woordvoer
der van Charta
'77, Rudolf Bat
tek, was opge
legd, twee jaar
afgetrokken. De
57-jarige Battek
was tegen het
vonnis, dat in
juli van dit jaar
werd uitgespro
ken, in hoger
beroep gegaan.
Vijfjaar cel
voor Poolse
vliegtuigkaper
WEST-BERLIJN Een
rechtbank in West-Berlijn
heeft een 21-jarige Pool tot
vijf jaar gevangenisstraf
veroordeeld; Op 21 juli
van dit jaar dwong hij een
lijnvliegtuig van de Poolse
maatschappij LOT naar
West Berlijn te vliegen.
De Pool, die van Duitse af
komst is, had verklaard
dat hij wilde uitwijken
omdat de algemene toe
stand in Polen hem niet
beviel en omdat hij zijn
militaire dienstplicht niet
wilde vervullen. De recht
bank achtte onvoldoende
verzachtende omstandig
heden aanwezig om een
lager vonnis te wijzen.
Nieuwigheidje
Het Italiaanse
modehuis Versa
ce heeft in zijn
voorjaarscollec
tie 198? een
nieuwigheidje
opgenomen. Het
model toont zij
den t-shirt, een
zijden minirok en
een g«frappeer
de shawl in een
aantal verschil
lende dessins.
Ruimtependel
4 november
de ruimte in
WASHINGTON
De Amerikaanse
ruimtependel Colum
bia gaat op 4 novem
ber voor een tweede
proefvlucht de ruim
te in. Het Bureau
voor de Ruimtevaart
in Washington heeft
dit bekendgemaakt.
De NASA deelde
mee dat het herstel
aan de ruimtependel
die in september
was beschadigd door
het lekken van bij
tende vloeistof, vrij
wel is voltooid. De
astronauten Joe En-
gle en Richard Truly
zouden aanvankelijk
vandaag vanaf de
ruimtebasis Kennedy
zijn vertrokken.
MOERMANSK De berging van de lading
goud ter waarde van vele tienmtallen miljoe
nen guldens van de Britse kruiser „Edinburgh",
die tijdens de Tweede Wereldoorlog tot zinken
werd gebracht, is geslaagd. De „Stephaniturm",
het Britse bergingsvaartuig, is inmiddels de
Russische havenstad Moermansk binnengelo
pen.
Het goud aan boord van de „Edinburgh" was
eigendom van de Russen, die daarmee leveran
ties van militair materieel door de Geallieerden
wilden betalen. Het schip werd in het voorjaar
van 1942 op weg naar Engeland in de Barents-
zee onder vuur genomen door een Duitse on
derzeeër. Om te voorkomen dat schip en lading
in handen vielen van de vijand bracht de com
mandant van het Britse konvooi de „Edin
burgh" tot zinken. Het bergingsschip de „Step-
haniturm" werd in Moermansk opgewacht door..„de r
Russische en Britse officiële veriegenwoordi- Een foto van het bergingsvaartuig Stephaniturm, waa Vj
gers. De opbrengst van de actie zal door de Rus- QEOep Britse duikers VOOr V6l6 miljoenen aan QOUG "tfjgn
sische overheid en de bergers worden gedeeld, ben gehaald. -eer)
"fr, d
CAIRO De moslims vieren dezer da
gen het grote offerfeest van ld Eladha.
Maar van enige feeststemming of bijbe
horend gedruis geen spoor. - Vanwege de
dood van Sadat, vraag ik zo om mi-
heen? Bepaald niet, zo wordt me verze
kerd. Het grote offerfeest speelt zich
voornamelijk in huiselijke kring af. En
president Sadat tijdens deze ingetogen
feestelijkheden begraven, is dan ook, zc
verzekeren talrijke mensen, nauwelijks
een probleem.
Voor de Egyptische leiders lijkt het een uit
komst, dat de begrafenis van Sadat tiidens de
„stille" offerfeesten plaatsvindt. Winkels, fa
brieken, werkplaatsen zijn dezer dagen voor
het grootste, deel dicht, op straat zijn weinig
mensen te vinden, daar heerst een gewapende
rust. Alleen de politie en militairen zijn con
stant in touw. Met groot vertoon van macht en
zwaar bewapend patrouilleren ze door de half
lege straten. Voor elke bank en elk hotel zoe
ken op wacht staande geüniformeerden naar
enige schaduw in de nog hete zon. Het zijn
vaak jonge jongens, die de last van hun verant
woordelijkheid én hun schietijzer nauwelijks
lijken te kunnen dragen.
Ook de regeringsgebouwen worden zwaar be
waakt. Het hoofdkantoor van de televisie, een
van de meest geliefde doelen van de klassieke
staatsgreep, is omsingeld door achter zandzak
ken verborgen soldaten, die onder de speciaal
aangevoerde boompjes enige schaduw zoeken.
Zo te zien hebben de strijdkrachten alle enige
tijd geoefend in het plegen of onderdrukken
van een staatsgreep.
Ondertussen wordt er alles aangedaan de gewo
ne Egyptenaar vertrouwd te maken met de uit
slag van het komende referendum over de op
volging van Sadat. Op de voorpagina's van de
kranten staan Sadat en zijn opvolger Moebarak
zij aan zij, als een onafscheidelijke tweeling ge
portretteerd. De gewone Egyptenaar kende Sa
dat, maar Moebarak zal zich nog moeten bewij
zen. Over het algemeen blijken de ouderen pro-
-Sadat. Hij zorgde voor rust en orde. Sadat was
een vader, zo zei een man. Een ander: „Mijn
vader wilde zelfmoord plegen toen hij van de
dood van Sadat hoorde". Maar een student wil
wel kwijt dat hij blij is dat Sadat er niet meer
is. „Ik weet zeker dat veel mensen blij zijn dat
hij er niet meer is, maar ze vinden het vreselijk
zoals het gebeurd is". Een jonge gids zegt dat de
toeristen hem vooral nu over de politiek vra
gen. „En dan zeg ik, dat over politiek praten in
Egypte al sinds enkele jaren niet meer mogelijk
Een Egyptische soldaat weert nieuwsgierigen bij de
werkzaamheden voor het graf van Sadat die morgen
onder het gedenkteken van „De onbekende soldaat"
begraven zal worden.
(Van onze correspondent
Dick Toet)
WASHINGTON Hoe
wel de gebeurtenissen
sinds de dood van de
Egyptische president Sa
dat wijzen op een voort
zetting van de intieme
Amerikaans-Egyptische
relatie, bestaat in politieke
kringen in Washington
grote ongerustheid over
de toekomstige ontwikke
lingen in het Midden-Oos
ten in het algemeen,
Egypte in het bijzonder.
Centraal in een discussie met
meer vraagtekens dan ant
woorden staat opnieuw de
vraag of de Amerikaanse bui
tenlandse politiek, zowel bij de
sjah als bij Sadat, teveel geba
seerd is geweest op de sterke
persoonlijke banden met een
staatshoofd. In datzelfde ver
band wordt verwezen naar de
relatie met de koninklijke fa
milie van Saoedi-Arabië en de
omstreden plannen van de re
gering Reagan de Saoedi's
voor rond 20 miljard gulden
aan wapens te leveren.
In Washington zet men ook
vraagtekens achter de officiële
Egyptische lezing, dat de aan
slag op Sadat geen onderdeel
uit heeft gemaakt van een
complot. „Die Egyptische ver
klaring lijkt mij op zijn minst
zeer voorbarig. Films en foto's
wijzen op verdacht grote gaten
in het veiligheidssysteem al
dus een hoge functionaris van
Buitenlandse Zaken. Ironisch
genoeg heeft Amerika de laat
ste jaren miljoenen besteed om
de persoonlijke veiligheid van
Sadat te garanderen. Dat be
gon al met een geschenk van
oud-president Nixon ter waar
de van zo'n vijf miljoen gul
den: een kogelvrije helicopter.
Daarna zijn officieel en langs
minder formele weg nog talrij
ke dure en geavanceerde vei
ligheidstechnieken aan Egypte
geleverd. Sadats veiligheid
stroepen zijn „bovendien door
Amerikaanse specialisten ge
traind.
Ongekende
veiligheids
maatregelen
KAIRO De begrafenis van
Egyptes president Sadat, mor
genochtend onder het monu
ment voor „De onbekende sol
daat", zal worden gekenmerkt
door ongekende veiligheids
maatregelen. De route die de
rouwstoet moet afleggen is erg
kort gehouden en het publiek
zal niet of alleen op grote af
stand worden toegelaten.
Onder de deelnemers aan de
plechtigheid bevinden zich
ook de zoon van wijlen de sjah
van Iran, Reza; de voorzitter
van het Europees Parlement
mevrouw Veil en de voorzitter
van de Europese Commissie,
Thorn. De opmerkelijkste gast
maakt deel uit van de Ameri
kaanse delegatie. Het is de 14-
jarige Sam Brown, een Ameri
kaanse scholier wiens bewon
dering voor Sadat hem in 1979
een reis naar Egypte oplever
de. Een brief aan Sadat, waar
in Brown hem prees voor zijn
vredesinitiatieven, was voor
de Egyptische president aan
leiding de jongen uit te nodi
gen naar Egypte. Maar door de
crisis rond de Amerikaanse
gijzelaars in Iran kon hij hem
niet ontvangen. Gisteren
kreeg Sam Brown van het
Witte Huis te horen dat in het
vliegtuig dat ex-presidenten
en andere hoogwaardigheids
bekleders naar Egypte zou
vliegen, een plaats voor hem
was opengehouden.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De Britse premier Margaret 1
krijgt in haar eigen partij steeds met verzet tel
economisch en financieel beleid te maken. Difc
stand is hoogst onwelkom aan de vooravond
Conservatieve partijcongres volgende week in
ton.
Hoewel het er afgelopen zomer op een gegeven mora
uitzag dat premier Thatcher het roer zou omgooien, is Ij
tiek grotendeels onveranderd gebleven. Ze doet n£
vruchteloze pogingen om de inflatie omlaag te krijgen*
ten van levensonderhoud stijgen voortdurend, terwij:;
van faillissementen schrikwekkende verhoudingen aa
Thatcher's voorganger, ex-premier Edward Heath, hei
week het startsein gegeven met een scherp salvo, regef;
richt op haar economische en financiële strategie. Giste^
zijn voorbeeld gevolgd door zijn gewezen minister van^s
zaken, Geoffrey Rippon, die eveneens sterk anti-ThaJ
zind is. Rippon en Heath kregen vedrer steun van ni
dan veertien Conservatieve Lagerhuisleden. Samen 1
een alternatief economisch beleid uitgestippeld, dat
nieuwe arbeidsplaatsen moet opleveren. De veertien I
leden zijn van oordeel dat de Britse industrie twee milj
nodig heeft tegen lage rente om er weer bovenop te kif
men. De groep stelt ook een tijdelijke loonstop en een
van de sociale uitkeringen voor.
Het lijdt geen twijfel, dat dit pamflet heel wat stof 2
waaien tijdens het partijcongres. Als premier Thatchi
teurs geen bevredigend antwoord geeft, zulen zij hunl
tot een economische koerswijziging te komen voortzetfc&a*,
parlement. Lje|(
Reagan wil militair
gebruik van kerncentrales
WASHINGTON De Ameri-
kaanse president Reagan wil
met het afval van kerncentra
les brandstof gaan maken voor
de kernkoppen van de nieuwe
MX-raketten. Dit kan beteke
nen dat alle landen in de we
reld met kerncentrales, deze
voor militaire doeleinden kun
nen gaan gebruiken.
Amerika kan het gebruikte
plutonium uit kerncentrales
door middel van laserstralen
geschikt maken voor raketla
dingen. Volgens het Neder
landse Instituut voor, Vredes
vraagstukken (NIVV) heeft
het Non-proliferatieverdrag
dat verspreiding van kernwa
pens moet voorkom
deze ontwikkeling
waarde meer. Ameril
van de ondertekenaai
verdrag.
energie aan om meer
Ier kerncentrales te
„Onmiddellijke py t
moet gegeven wordei,
vesnelling van de af/ai*|
vergunningen voor c A
van nieuwe centrdf ZC
duurt dit proces tien hen
tien jaar, in de toekjJat
dat volgens Reagan's
maximaal zes tot a^.
moeten duren. lin§
rma
Gematigden
overheersen
in bestuur
Solidariteit
GDANSK In het gisteren
gekozen bestuur van het Pool
se vakbond Solidariteit zijn
gisteren vooral vakbondsleden
gekozen, van wie mag worden
verwacht dat zij in kunnen
stemmen met de gematigde
koers van vakbondsleider Wa
lesa. De stemming was, na de
kleine overwinning van Wale
sa bij de aanwijzing van een
nieuwe voorzitter van Solida
riteit, voor hem een groot een
succes.
In Warschau verwachten wes
terse diplomaten, dat de Sov
jet-Unie zal trachten partijlei
der Kania te vervangen door
een voorstander van de harde
re lijn. Kania is in de ogen van
Moskou veel te slap tegen Soli
dariteit opgetreden.
Strenge
straffen
voor bekladden
Sovjet
monument
WARSCHAU Drie leerlin
gen van een Poolse middelba
re school zijn tot gevangenis
straffen veroordeeld wegens
schending van een gedenkte
ken voor gesneuvelde Russi
sche soldaten in de Tweede
Wereldoorlog. Zij hadden ha
kenkruizen op het gedenkte
ken gekalkt, de rode Sovjet-
ster overgeverfd en de vlag
van het partijbureau vervan
gen door een exemplaar met
een hakenkruis. Een jongen
kregen eén jaar, de twee ande
ren moeten anderhalfjaar ach
ter de tralies doorbrengen.
;av<
BRUSSEL Niet het failliet van de Waalse
staalindustrie, het record-tekort op de rijksbe
groting of de installering van kernraketten in
het Vlaamse land beheersen in België de ver
kiezingsstrijd, maar de mogelijke sluiting van
een lagere schoolklas in de gemeente Komen
op de grens met Frankrijk. De kwestie Komen
is in de niet aflatende Vlaams-Waalse rivaliteit
tot prestige-zaak bij uitstek geworden.
Vandaag zullen Nederlands- en Franstalige ministers
daarover zo krachtig met elkaar in botsing komen, dat
het kabinet Eyskens zeker zou vallen indien dat twee
weken geleden al niet was gebeurd. De Vlaamse par
tijen staan unaniem op het standpunt dat „Komen" een
testcase is en dat ze Wallonië aan haar ellendig econo
misch lot zullen overlaten indien het Nederlandstalige
schooltje in die Waalse gemeente dicht gaat.
Sinds vorig jaar is er in het Franstalige Koninklijk
Atheneum van Komen een Nederlandstalige klas voor
lager onderwijs. Die is er gekomen na geweldige druk
van de Vlaamse partijen, die een beroep deden op de
taalwetten welke onderwijsvoorzieningen toestaan voor
minderheden in zogenoemde taalgrensgemeenten. Ko
men is zo'n gemeente, die sedert 1963 bij Wallonië
hoort, maar waarin een klein deel van de bevolking wil
vasthouden aan het Vlaams.
Eén van de bepalingen uit de taalwet is dat minstens
zestien ouders officieel om de oprichting van een school
in hun taal moeten vragen. Vorig jaar kregen de Vla
mingen in Komen hun klasje, waarvoor zich precies 16
kinderen meldden. Na een jaar van pesterijen en drei
gingen jegens de Vlaamse schoolkinderen bleken dit
jaar, bij de aanvang van het nieuwe schoolseizoen, ech
ter nog maar 10 leerlingen voor het schooltje te zijn in
geschreven. Het gaat om kinderen van vijf tot twaalf
jaar, en die ene Idas zou opnieuw alle leerniveau's van
het basisonderwijs moeten omvatten.
Waals minister van onderwijs Philippe Busqjnej
gisteren de knuppel in het Vlaamse hoendej j
gooid met de bekendmaking dat hij de klas ii
wil sluiten omdat niet aan de minimum-nonvai
daan. Onmiddellijk rezen gisteravond krachtigze 1
ten van aftredend premier Eyskens en anderendt
politieke leiders. De Vlamingen voeren aan da
wet uitzonderingen op de norm van zestien li he
toestaat en dat er op tal van andere plaatsen iqel j
Franstalige kinderen van die uitzonderingenach
ren. De Waalse minister Busquin moet nu beaing
hij voor Komen ook een uitzondering wil rrove I
hakt de knoop door na de speciale kabinetsvet De
vandaag.
AMNESTY INTERNATIONAL
DEN HAAG Amnesty
International houdt de
komende week een
„Week van de gewetens
gevangenen". De organi
satie, die opkomt voor de
rechten van de mens, wil
met deze week extra aan
dacht vragen voor het lot
van meer dan vierduizend
politieke gevangenen die
vastzitten zonder dat ze
geweld gebruikten of an
deren daartoe aanzetten.
Amnesty stelt in een nieuw
rapport dat meer dan de helft
van de 154 lidstaten van de
Verenigde Naties personen
vasthoudt die op geweldloze
wijze hun rechten uitoefenden.
Het rapport onderstreept dat
de gevallen die bij Amnesty
bekend zijn slechts een fraktie
vormen van de aantallen die
over de gehele wereld worden
vastgehouden. „Voor elke
naam die wij kennen zijn er
vele anderen die onbekend
zijn en die samen een groep
gewetensgevangenen van on
bekende grootte vormen. Zij
zitten in overvolle gevangenis
sen, in werkkampen en op geï
soleerde eilanden", aldus het
rapport.
Weinig regeringen, zo zegt het
rapport, geven toe dat zij in
strijd met internationaal aan
vaarde normen burgers vast
houden. Daarnaast hebben
sommige regeringen hun eigen
interpretatie van deze normen,
aldus het rapport, zoals de stel
ling dat vrijheid van menings
uiting niet het recht inhoudt
het communisme te bepleiten
of andersom, tegen het com
munisme te ageren.
Het rapport geeft een aantal
voorbeelden van gewetensge
vangenen, wier geval bij de
organisatie bekend is. Zo liet
een Joegoslavische apotheker
zich kritisch uit terwijl hij bij
zijn hospita naar t.v. keek. La
ter werd dit tegen hem ge
bruikt in een proces en werd
hij tot twaalf jaar gevangenis
straf veroordeeld wegens
„vijandige propaganda tegen
de staat". In El Salvador
woonden twee echtparen en
drie kinderen in het huis van
een vriendin. Binnengedron
gen militairen wilden weten
waar de vriendin was en mar
telden de ouders voor de ogen
van de kinderen. De kinderen
doken op in een „verbete
ringstehuis voor jongeren", de
ouders zijn verdwenen.
In de „week van de gewetens
gevangenen" organiseert Am
nesty over de hele wereld o-
penbare bijeenkomsten, nacht-
wakes en andere demonstra
ties. Groepen vrijwilligers zul
len naar ambassades trekken
om druk uit te oefenen op re
geringen voor de vrijlating
van dertien uitgekozen gevan
genen, die het lot van duizen
den anderen moeten symboli
seren.
ADVERTENTIE.
Leuk, die echte slagerij
Goed zeg, dat videogebeuren
Kiik in de entreehal. Op 'n groot
videoscherm krijgt u een voorproefje
van wat er op de beurs te beleven
valt. Ook 't bekijken waard in de
entreehal: 'n bakkerij en 'n slagerij
in Anton Pieck-sfeer.
Kiik. 'n luisterrijke HiFi/Video-
show. 't Maakt Femina ook tot 'n
feest voor meneer. U ziet er 't
nieuwste van 't nieuwste in beeld en
geluid. En u kunt er zelf video- en
geluidsopnamen maken.
Kiik 'ns wat een modeplein, 'n
Héél paviljoen in het teken van de
nieuwe mode. Met boetiekjes in
Charles Dickens-stijl. Met muziek,
terrasjes en wervelende
modeshows.
Kiik uw ogen uit op fruit. Fruit
van eigen bodem, maar ook 'n
keur van exotische vruchten werd
verwerkt tot fantastische arrange
menten. 'n Heel bijzondere show.
Kiik hoe de bakker bakt
en de slager slaagt in 't maken van
zijn delicatessen. En proef van 't
resultaat!
j—L v Geopend: 10-17 en 19-22.30 uur, zondags 10-17 uur.
Voordelige trein-toegangsbiljetten op vele stations verkrijgbaar.
Wat 'n modeshowplein!
'n Hartstikke fijne crèche
U komt gewoon niet uitgekf
1001 Snufjes krijgt u gepresente^,
niet minder dan 300 stands. Enf'
looppaden zorgen dat u fijn u'rtn
voeten kunt. Kom. Gezellig naf
Femina Familiebeurs. i ^ig
Geen omkijken naar de king <jai
Want kinderen van 3 tot 9 jaar v
maken zich best in de gratis crèc]
Toegangsprijzen net als vorig jaa
volwassenen f 7-kinderen rt<
65 ersf5,-.
Speciaal Femina gezinstarief: bij?/'
bezoek 2 ouders 2 kinderen
slechts f 17,50 (voordeel f 4,50)iord
min
FAMILIEBEURS
2 t/m 11 oktober 19^.
Ahoy' Rotterdam.
