Gouwe-aquaduct organisatorisch hoogstandje Nieuwe zorgen over veiligheid Amerikaanse kerncentrales We ruimen het bos meteer een beetje op Pater dr.C.Braun,generaal van msc, verruilt Nederland voor de wereld PECH EN TEGENSLAG BEGELEIDDEN PAS-EN MEETWERK Houtsprokkelaars: 1 HYS'80 doet aan klantenbinding BINNENLAND/BUITENLAND /SPORT LEIDSE COURANT ZATERDAG 3 OKTOBER 1981 PAGIN1 ROME De Nederlan der Kees Braun is vorige week, zoals gemeld, gene- raal-overste geworden van alle ongeveer 2500 missionarissen van het H. Hart (Missionaires du Sa- cré Coeur, MSC) die er in de wereld zijn. Hij is ge kozen door 56 afgevaar digden op het generale kapittel van de orde, dat in september in Rome is gehouden. Pater dr. C. Braun msc wekt niet de indruk over zijn nieu we baan erg opgetogen te zijn, maar misschien is dat ook zijn aard niet. Hij vindt het wel prettig, dat de „collega's" zo veel vertrouwen in hem heb ben, maar waarom dat moest uitdraaien op zijn verkiezing tot generaal-overste, is hem niet duidelijk: „Het is gewoon niet te zeggen waarom ik nu iuist gekozen ben. Er circu leerden wat namen, waaron der ook die van mij. Maar ik had nooit yerwacht, dat ik het uiteindelijk zou worden", zegt hij nu, enkele dagen na de (overigens geheime) verkie zingen. Het is voor Kees Braun (in 1926 geboren te Katwijk aan de Kijn) dit jaar misschien wel te snel gegaan. In juli was hij nog hoofd van de afdeling „Godsdienstige Programma's" van de KRO en per 1 augus tus verhuisde hij naar Breda- seweg 204 in Tilburg, naar het „hoofdkwartier" van de con gregatie in Nederland, omdat hij tot provinciaal-overste was benoemd. En direct tijdens zijn eerste optreden als Ne derlands delegatieleider op het kapittel in Rome hebben ze hem al generaal-overste, dus wereldleider van de con gregatie gemaakt. De MSC is een wereldomvat tende organisatie en zit over al: van de sprookjesachtige Gilberts-eilandengroep in de nog echt „Stille" Zuidzee tot in rumoerig Zuid-Afrika en in Guatemala, waar het poli tieke geweld inmiddels ook het missionaris-zijn tot een hachelijke onderneming heeft gemaakt. Pater Braun mag dan niet goed begrijpen waarom hij ge neraal-overste geworden is, wat hij te doen heeft, staat hem duidelijk voor ogen. „De tijd dat de missie een eenrichtingsverkeer was is gelukkig voorbij", zegt hij. Zijn congegratie wil zoals vele andere missionerende or den en congregaties in de arme landen een gezonde lo kale kerk van de grond krij gen. De rol van de missiona rissen in de traditionele zin des woords, moet zich daarbij beperken tot het verlenen van assistentie, to( hulp bij het uitdiepen van het geloof en bij het uitdragen van het evangelie. En daar waar gekozen moet worden tussen rijk of arm, tussen overheersers en onder drukten, „daar kiezen wij als congregatie bewust voor de armen zegt de nieuwe gene raal-overste. „De keuze voor armen en onderdrukten is uitgangspunt, hoe we dat plaatselijk gaan invullen, moeten we bekijken". De MSC-congregatie heeft in en kele landen die invulling al gedaan: in Nicaragua bleef pater Laviana msc in de strijd. Een derde-wereldboek werk, dat de pater op de om slag toont met guerrilla-pak en dito geweer laat er weinig twijfel over bestaan aan wel ke kant de missionaris stond. In Guatemala zijn onlangs nog enige msc-ers gedood en dat kan elke dag weer gebeu ren in landen als Zaire, de Fi lippijnen, Peru, Kameroen en overal waar vroeg of laat ook de missionarissen van het H. Hart moeten kiezen. De voorganger van pater Braun, een Australiër, heeft de landen waar leden van ziin congregatie werken, bezocht om zich persoonlijk van de si tuatie op de hoogte te stellen. Dr. Kees Braun zal daaraan ook niet kunnen ontkomen. Dat betekent eindeloze vlieg reizen, veel van huis, vreem de talen, diplomatie, onder autoriteiten. Het zal hem i maal niet meevallen. Naar hii zelf zegt, ziet hij er ook wel een beetje tegenop. Hij is een aantal jaren vicaris- generaal van het bisdom Rot terdam geweest, maar zegt hij: „Ik vod me geen echte be stuurder. Ik ben ook nog nooit buiten Europa geweest. De enige contacten die ik had met de missiegebieden buiten Europa liepen via de generale kapittels die ik heb bijge woond. Dan hoorde je van de missionarissen zelf hoe het daar was." Maar voorlopig zit dr. Braun nog in Rome, huiswerk te doen. Italiaans moet hij nog leren en de financiële organi satie van zijn orde heeft hij ook nog niet onder de knie. Het „onderkomen" aan de Via Asmara vlakbij het cen trum van Rome, is grandioos. Een oude villa midden in een park, omgeven door dikke, drie meter hoge muren. De naaste buren, de ambassades van Libye en die van Albanië zijn door het enorm hoge ge boomte niet eens te zien en het rimpelloze zwembad wacht op degene, die de na- jaarskoelte trotseert. Desgevraagd zegt de econoom van de congregatie dat dit fraaie onderkomen van de missiepaters geheel gefinan cierd wordt door onroerend goed bezit elders in de stad. Pater dr. C. Braun De financiële toestand van de congregatie is dus niet slecht, zoals die zich althans in Rome laat aanzien. Fraaie gebou wen, maar oneconomisch. Pater Braun blijft in elk geval zes jaar in Rome. Dat is zijn ambtstermijn. Omdat herver kiezing één keer mogelijk is, zullen dat er wel twaalf wor den. Zijn eerste buitenlandse reis gaat naar Frankrijk en Nederland. Niet omdat deze landen zulke belangrijke mis siegebieden zijn, maar naar het één gaat hij, omdat daar in 1854 (in Issodoun) de con gregatie werd gesticht, naar het ander gewoon, om zijn spullen op te halen... CEES MANDERS GOUDA Een organisa- 'torisch, maar geen tech nisch hoogstandje, zo noe men deskundigen van ^Rijkswaterstaat het Gou we-aquaduct, dat aan staande dinsdag door mi nister Zeevalking van 'verkeer en waterstaat of- ■ficieel zal worden geo- jpend. De Gouwebrug in .rijksweg 12 bij Gouda, die iom de haverklap omhoog •moest voor de passerende -schepen, zal dan zijn ver- Vangen door een zeven- jhonderd meter lange be- ttonnen bak onder de Gou- „we zodat het verkeer <voortaan onder dit vaar- Avater kan doorrijden. f. De totale lengte van de bak is 'zogezegd zevenhonderd meter lang, inclusief de op- en afrit ten. Het gedeelte van de bak 'met een plafond, waar het wa ter overheen stroomt, heeft slechts een lengte van vijftig meter. Vandaar de naam aqua duct in plaats van tunnel. De bouw heeft in totaal ruim tachtig miljoen gulden gekost. Het gemotoriseerde verkeer van en naar Den Haag kan er pas drie dagen na de opening gebruik van maken. Na twee dagen kan het verkeer van en naar Rotterdam rijden. Slagader Rijksweg 12 heeft een belang rijke functie voor het west oost-verkeer van en naar Den Haag en Rotterdam. Voor de twee miljoen inwoners in en rond Den Haag is deze weg in feite de enige oost-west-ver binding voor het snelverkeer. Dagelijks maken 70.000 motor voertuigen gebruik van de Gouwebrug, die na de open stelling van het aquaduct een rol zal blijven vervullen voor fietsers en voetgangers. Nage gaan wordt op welke wijze de brug kan worden benut voor het lokale verkeer. Rijkswaterstaat noemt het van vitaal belang dat deze slagader ook in de toekomst goed zal blijven functioneren. Daarom is reeds in 1973 begonen met een ingrijpende reconstructie van deze weg tussen Gouda en het verkeersplein Oudenrijn. De weg krijgt tussen Gouda en Utrecht tweemaal drie rijstro ken. Met de bouw van het aquaduct is al met deze moge lijkheid rekening gehouden, want de rijbaan van het aqua duct beschikt over twee rijba nen met vier rijstroken en twee vluchtstroken. Pech „Tijdens de bouw, die al in ok tober 1975 begon, hebben wij pech en tegenslag gehad", al dus ing. C. Hansen van Rijks waterstaat, leider van het project Volgens het oorspron kelijke plan had het aquaduct in oktober 1979 klaar moeten zijn. Aangezien er een dam- wand is bezweken moesten de contracten worden herzien en aanvullende opdrachten wor den verstrekt Tevens is toen De nieuwe verkeerssituatie bij Gouda. Links de kruising van de A 12 met de Gouwe, onder de oude brug die aansiuting geeft op Gouda en de weg naar Waddinxveen, daarboven de nieuwe tunneibak. een nieuwe opleveringsdatum vastgesteld: 1 mei 1881. Die datum is dus gehaald. De deskundigen van water staat en de aannemer tasten nog steeds in het duister over de oorzaak van het bezwijken van de wand. Men houdt het op de manoeuvres van de scheepvaart; per dag passeren op deze plaats ongeveer hon derd schepen en tijdens de bouw was er alleen éénrich tingsverkeer. De bouw moest in fasen ge schieden. De open bak en het kleine gesloten deel moesten stukje voor stukje worden aan gelegd en niet in één keer. Dit pas- en meetwerk ging zes jaar lang bijna dag en nacht door. Alle werkzaamheden zijn ove rigens precies volgens het be stek uitgevóerd. Een hele pres tatie gezien het feit dat men niet alleen had te maken met het scheepvaartverkeer dat moest doorgaan, ook de vijf waterhuishoudingen in het ge bied van het aquaduct speel den een rol. Het verrichte kar wei wordt dan ook niet zozeer een technisch, alswel een orga nisatorisch hoogstandje ge noemd. Hydroblok Voor het eerst heeft men in Nederland gebruik gemaakt van een bijzondere manier om betonnen palen in de grond te heien. Men werkte met het zo genaamde hydroblok, een uit vinding van de aannemer (Holl. Beton Mij. Rijswijk), aldus ir. J. waarmee onder meer buiten gaats wordt gewerkt bij het Elaatsen van boorplatforms. Iet dit blok kan onder water worden geheid, zoals ook het storten van het beton in het water moest geschieden. „De hoeveelheden materiaal zijn niet zo groot geweest, maar het was wel een moeilijk karwei", meent ing. Hansen. Op de bouwplaats werkten ge middeld tachtig mensen, de „achterban" niet 'meegere kend. In het begin had men gebrek aan vakmensen en er zijn zelfs timmerlui uit Ierland ingezet. „Tachtig man lijkt weinig. Maar door de fasering konden niet teveel mensen te gelijk werken en viel het werk tVan onze 4 correspondent Dick Toet) WASHINGTON De' Amerikaanse beweging .tegen kernenergie heeft nieuwe inspiratie gekre gen. Tijdens de „hoogtij dagen", die volgden op de toijna-ramp in de kern reactor op Three Mile Is land in 1978, kon de be- .weging bijna ongevraagd rekenen op brede steun van een geschrokken be volking. Geleidelijk, maar ogenschijnlijk onstuitbaar, zakte de beweging daarna terug naar wat het was: een aktieve en bewogen, maar relatief kleine keten van tegen de bierkaai vechtende aktiegroepen. De conservatieve omme zwaai in Washington leek de anti's de kans om uit te f roeien tot een invloedrij- e volksbeweging defini tief te ontnemen. De anti-beweging heeft inmid dels sterke nieuwe impulsen gekregen. De leiders erkennen ruiterlijk daarbij de onbedoel de, maar niettemin in dank af genomen steun van de kerne nergie-industrie zelf gekregen te hebben. Drie recente ont wikkelingen staan daarbij cen traal: Op het moment, dat zo'n 3000 demonstranten aan de kust van Californie hun biezen pakten na een vergeefse po ging de start van de Diablo Canyon-reactor tegen te hou den, moest de exploitant ege- ven dat een pijnlijke fou het opstarten nog minstens enkele BEWEGING TEGEN KERNENERGIE IN VS KRUGT WEER INSPIRATIE maanden zou vertragen. De stalen omhulsels van 46 kern reactoren in het land worden als gevolg van straling in een veel hoger tempo broos dan aanvankelijk was aangeno men, zo concludeerden offi cials van de federale atoom commissie in Washington de afgelopen week. Voor 13 van deze reactoren bestaat de mo gelijkheid, dat ze al volgend jaar dichtmoeten voor ingrij pende reparaties. Een ongeluk in een kernreac tor in Clay Station(Californie) in 1978 zou naar nu is geble ken rampzalige gevolgen heb ben gehad als de reactor 7 tot 12 jaar ouder was geweest. De aktie bij de Diablo Canyon- -reactor wordt in het licht van deze ontwikkelingen door de beweging tegen kernenergie gezien als het begin van een nieuw offensief. Mogelijkhe den voor aktie zijn er de ko mende tijd genoeg. Na het door Three Mile Island ver oorzaakte hiaat - sinds 1978 stapel gezet en is de bouw van 35 kernreactors afgelast - zul len tot eind 1983 33 nieuwe atoomcentrales, waarvoor eer der vergunning werd ver leend, in werking woreden ge zet. Als dat gebeurt telt de Verenigde Staten 1983 106 operationele centrales. Hoewel bij de demonstraties tegen de start van de Diablo Canyon-reactor in San Luis Obispo volgens sommige akti- visten zo'n 50.000 demonstran ten verwacht waren, spreken de organisatoren toch van een succes. „De reactor ligt zeer af gelegen, maar we hebben onze boodschap toch goed overge- kregen", zei woordvoerdster Raye Fleming van de aktie- voerders nog voordat de tech nische opstartingsproblemen zich voordeden. Van de ruim 3000 demonstranten werd meer dan de helft gearres teerd, waaronder acteur Ro bert („Baretta") Blake en zan ger Jackson Brown. Deson danks had de 'Dodewaard-ach- tige' aktie een nogal vreed zaam verloop. Het probleem dat zich voordeed, toen de meeste demonstranten al wa ren vertrokken, had nauwe lijks pijnlijker kunnen zijn. Bij een laatste inspectie werd ont dekt dat goedkeuringslabels voor het buizensysteem van de reactor bedoeld waren voor een tweede reactor, die ernaast nog in aanbouw is. Dat bete kent, dat het buitensysteem van de eerste reactor alsnog geanalyseerd moet worden, een karwei van zeker enkele weken. Het buizensysteem isa van groot belang, omdat het bestand moet zijn tegen aard bevingen tot 7,5 op de Richter- schaal. De reactor ligt nog geen 4 km. van een potentieel gevaarlijke scheur in de aard korst. Intussen is gebleken dat dezelfde verwisseling heeft plaatsgevonden bij zeker vijf andere belangrijke onderdelen van de reactor. „Een dergelij ke fout is ongeveer gelijk aan een student die het verkeerde huiswerk overschrijft", zei woordvoerder Peter Bradford van de federale atoomcommis sie. Terwijl de Diablo-kwestie nog volop speelde, onthulde de New York Times ernstige pro blemen bij 46 andere reacto ren. Hoewel de federale atoomcommissie nog een on derzoek instelt, hebben een aantal deskundigen van de Nuclear Regulatory Commis sion (NRC) al laten weten, dat zeker een aantal van deze kerncentrales tegen het einde van volgend jaar in de geva renzone komen. Het gaat hier bij om een veel sneller dan verwacht intredende broos heid van het 20 cm. dikke sta len omhulsel van de reactoren. Kern van het probleem zou het metaal zijn, dat is gebruikt om de stalen platen aaneen te lassen. In dat metaal is koper verwerkt, dat ernstig te lijden blijkt te hebben onder de ra dio-actieve straling. Voor nieuwe reactoren zijn inmid dels zwaardere eisen gesteld. Van de dertien reactoren die de meeste zorgen baren, liggen er 9 aan de Oostkust, twee in Wisconsin, een in Nebraska en een in Californie. Ze varieren in operationele ouderdom van ruim 10 tot net 3 jaar. Bij het onderzoek is komen vast te staan, dit een ongeluk in de Rancho Seco-reactor in Calefornie rampzalige gevol gen gehad zou kunnen hebben als de reactor ouder was ge weest. Doordat een deel van de controle-apparatuur defect raakte, moest deze reactor in 1978 in ijltempo buiten wer king worden gesteld. In een uur tijds werd de binnenkant van de reactor afgekoeld van 550 tot 280 graden Fahrenheit, een temperatuurwisseling, die in een oudere reactor mogelijk tot fatale gevolgen zou hebben geleid. DICK TOET UTRECHT De rage van open haarden en allesbra ders („stel je voor dat er oorlog komt of dat het gas raaktheeft ook zijn nadelen. Zo signaleert Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in N derland deze maand in haar tijdschrift Natuurbehoi een steeds toenemende sprokkelwoede met alle kwal ke gevolgen vandien. De open haard of de allesbrander moet immers aan de pra worden gehouden en dat kan nog wel aardig in de papieren 1 pen. Voor een kofferbakje vol open-haardhout tel je minste! een gulden of vijftien neer. Hout uit het bos halen is dus ve geodkoper en dat brandt ook best. Volgens Natuurmonument! komt het dan ook steeds vaker voor dat de bossen worden afg stroopt op zoek naar hout om de open-haardidylle levend warm te houden. Natuurbeschermers en bosbeheerders zijn met die nieuwe tret allerminst gelukkig. Sprokkelhout is hout dat in het bos thij hoort en dat volgens Natuurmonumenten ook daar moet blijve Het afgevallen hout vormt namelijk een onderdeel van het b als natuurlijk systeem en het is een deel van de kringloop in h bos. Op en onder dat hout zit een hele wereld van schimmel bacteriën en insecten en die hebben allemaal een functie in h bos. Met het massaal sprokkelen van hout worden dan ook b langrijke schakels in het biologisch systeem van de strooisellal verbroken. Onwetendheid Ir. E.P.L. Hessels, directeur terreinbeheerder van de Verenig» tot Behoud van Natuurmonumenten, gelooft dat er meestal spil ke is van onwetendheid bij het publiek. Vaak wordt door de ti trokkenen een verhaal opgehangen in de trant van „Vroeg werd het toch ook gedaan" en „We ruimen het bos meteen e<| beetje op". Ir.Hessels: „De mensen verkeren vaak in de veronderstellit dat ze iets goeds doen. Het is in een bos toch maar een romm« tje, dus dat kunnen we net zo goed maar meenemen". Vooral I gebieden als 't Gooi, maar ook op de Veluwe, wordt steeds mei „opgeruimd", en ook onze oosterburen zouden er een handje vj hebben. In West-Duitsland is het sprokkelen van hout namel officieel verboden, terwijl de takken hier iets gemakkelij] voor het oprapen liggen. Volgens ir. Hessels kan de sprokkelrage het best worden in(, damd door het geven van voorlichting. De mensen wijzen op nadelen die er voor de natuur aan kleven, en bij die voorlicht» uitgaan van de onwetendheid en niet van kwade bedoelingen, zijn die (misschien niet bij bosjeszeker aanwezig. Geheid weg Daarover kan ook Staatsbosbeheer meepraten. Die grote bosl heerder kan gezaagde stammetjes van een meter al niet m< rustig in het bos laten liggen. Want die zijn geheid weg, als even niet op wordt gelet. Vandaar dat Staatsbosbeheer de stan men voortaan maar in stukken van twee meter zaagt Die zi niet zo gemakkelijk mee te nemen. Ir. W.M. Breemer, adjunct-houtvester van Staatsbosbeheer in provincie Overijssel, vertelt dat ook bij zijn dienst de klachti over houtsprokkelaars de laatste tijd sterk toenemen.- Dit of danks het feit dat verschillende wegen worden afgesloten vo autoverkeer, wat toch zeker als een belemmering mag wordi gezien. Ook wordt Staatsbosbeheer geregeld gebeld door mensen vragen om toestemming om hout mee te nemen. Keurige n sen dus, maar een sprokkelvergunning wordt nooit meer geg ven. Wel zijn er soms mogelijkheden om stukken hout op sta te kopen in overleg met de boswachter. Op grote schaal vindt echter niet plaats. De meest aanbevelenswaardige manier bli dus gewoon die 15,- betalen bij de houthandel voor een achte bakkie vol Illllllllllllilllllllllllll ONDANKS VERLIES TEGEN DEN BOSCI DEN HAAG HYS'80 verloor gisteravond de tweet thuiswedstrijd van het seizoen tegen de Eagles uit Dc Bosch. Maar ondanks de nederlaag van 7-6 dee HYS'80 toch aan klantenbinding en gingen de ruil duizend toeschouwers meer voldaan naar huis dan a gelopen maandag toen er met 16-1 van het zeer zwal ke Leeuwarden werd gewonnen. Twee dingen kw; men gisteravond op De Uithof aan het licht. De talen volle Nederlands/Canadese doelman Mark Storimai (19) kan ook blunders makën en de formatie van tra ner/coach George Peternousek is bereid ook bij ee achterstand van 7-2 terug te vechten. HYS'80 stond in de eerste periode enkele keren met de rug t gen de muur en mocht blij zijn dat Den Bosch de eerste perio< afsloot met een slechts kleine voorsprong van 1-0, door een dcx punt na ruim veertien minuten spelen van de stick van Clauc Boileau. Deze treffer kwam notabene tot stand op een momei dat de Hagenaars met één man meer op het ijs stonden omd Mulders een straf moest uitzitten. De wedstrijd was in de tweede periode nauwelijks twee minui oud toen Wim van Dijk uit een pass van Arnold Troch de star voor HYS'80 in evenwicht kon brengen. Zes minuten later na HYS door uitblinker Dave Wilson zelfs een voorsprong. Ma door doelpunten van Mari Saris, Pat Retty, Joe Young, Joh Dielissen en Wouk van 't Wout sloot Den Bosch de tweede p riode af moet een op het eerste gezicht veilge voorsprong van 2. Doelman Storimans had aan zeker twee doelpunten schul Daarnaast had de defensie van de Hagenaars in deze fase van wedstrijd helemaal geen greep op de gevaarlijke uitvallen va de Eagles. De laatste periode bracht het publiek op de banken. Eerst brad Joe Young de stand voor Den Bosch nog op 7-2, maar daarr kwam HYS erg sterk terug. De Hagenaars hadden echter gee geluk en pas zeven minuten en achtenveertig seconden voor tij i zorgde Bruce Hubbarde voor een Haagse treffer. Daarna was hi i allemaal HYS'80 wat de klok sloeg. Door doelpunten van H Bronkhorst, Joop Ierschot en Eelco Blok was het met nog t minuten en dertien seconden spelen 7-6 in het voordeel van D« Bosch. De bezoekers wisten niet meer waar ze het moesten zo ken. Met nog ruim een minuut spelen haalde coach George Pe nousek doelman Mark Storimans van het ijs, waardoor HYS m een leeg doel achter zich een veldspeler meer in stelling Dave Wilson, Bruce Hubbarde, Joop Ierschot, Ted Meijer, And Strijker en Paul Temmerman deden pogingen om bij de uitst kende doelman Michel Geisterfer een gelijkmaker af te dwii gen. Het lukte echter niet HYS'80 verloor maar een gelijksp was zeker verdiend geweest Vanavond komt HYS in Nijmegen tegen het nog ongeslagen Ni megen in actie. Maandagavond komt Amsterdam op De Uitht op bezoek. De Amsterdammers zegevierden gisteravond met 1( 2 over Leeuwarden. Kemphanen verloor in Eindhoven met 4- van Tilburg Trappers. ARTHUR VAN RIJSWIJ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 4