|ls een Kaart
Joelt Caroline
ich helemaal
bmedienne
por op de
itekenplaat
jlEUWE MUSICAL „AMERIKA, AMERIKA"
N Voor Caroline Kaart be-
Inmiddels een ander leven. Ja-
htereen vibreerde zij op klas-
solo-toer, tientallen Mattheus
s en Requiems van Verdi. Nu
zij avond aan avond in het en-
Ie van Jos Brink dansmelodieën
igen in diens nieuwe musical
irika, Amerika". Proefvoorstel-
nog allemaal in afwachting
"de grote dag van de première
öonderdag 15 oktober in de
jemse Schouwburg. Een tijdje
[en kwam het telefoontje van
5p Brink als geroepen. Avond aan
'èi"jd alleen door het land en soms
ïn9|eenzaam door de ijzel weer te-
Et Pan ^'eef het »Erbarme Dich"
l®y/n haar doorzingen.
'k
|S fine: ,,En toen ineens Jos aan de lijn.
0? fd zijn gezelschap van „Maskerade"
s m compleet gehouden, maar Hennie
glffivilde weer terug naar het toneel.
>rtl£m Julst m'i gevraagd, vroeg Ik. Zei
k bJat ie al in zijn jongensjaren een be-
ëraar van mij was. Ik vertelde hem
>mlflJn kant- dat ik een verandering in
allopven ontbeerde als een dorstige een
n ia water. Huiselijke omstandigheden
igsi*n mii 'n een moeilijke hoek gedron-
d (Pe roddelpers maakte ervan, dat ik
ulfjeerde naar het land van mijn jeugd,
e 0land. Dat leverde mij tientallen tele-
rig|es op van zaaleigenaren of mijn
enomen optreden geannuleerd
der' worden. Ik kon dat tegenspreken,
w€op die manier wordt wel de loop van
in pbliek aangetast. Ik had het met dit
kerKnaP moeilijk, maar een Schotse ei
nd'hap verlangt van je, je nimmer uit
an ild te laten slaan. Een Schot zoekt en
v(altijd een uitweg. Ik leef en woon ge-
lagi °P mezelf. Willy van Hemert komt
•n v langs om zijn problemen met mij te
aai eken. Ik draag nog steeds zijn naam,
,l ||,die is minder geschikt voor het thea-
aar)at vond Jos Brink ook. Die stelde
g^oor wat ik zelf ook al had gedacht.
)rdon de naam Caroline Kaart als ar-
nnaam te gebruiken. Kaart kennen
g als de geboren theaterman. Ik weet
dat als hij nog leefde, hij er voor de
honderd procent achter zou hebben
geljan, dat ik zijn naam gebruik in al die
a njwburgen, waar ook hij roem oogstte
Dngjn vele vaste publieken. Onder de
jp i Kaart doe ik trouwens hetzelfde
n. yals Johan Kaart. Dat zit wel goed. En
h'ej die ik van Jos kreeg mag er ook we-
tr n)k speel een voorname weduwe, di
van een wereldconcern, een waar-
ouw, die op zoek gaat naar haar
oeU Aan het slot van de musical vindt zij
ik. Dat hebben Jos Brink en Frank
w \örs in hun zangspel zo gewild. Ik heb
een beweeglijke rol, maar Ik hoef
lee te dansen in het ensemble. Dat
ie trouwens niet lukken met mijn al
m d onwillige knie, waarvoor ik onder
isulPde behandeling ben van een fysio-
3f (jpeut. Een ander probleem vormen
'ee schatjes, hondjes, met complete
bkuurtjes, die Ik niet alleen thuis kan
Die gaan elke avond mee. Zitten in
edkamer verliefd op mij te wachten.
ig het mooiste van alles vind ik, dat Ik
leer alleen door de nacht hoef te rij-
Ik word gereden, gehaald en ge
it door de gezelschapsbus met colle
Caroline Kaart: „Dat telefoontje van Jos Brink kwam ala geroepen, maar het is wel
hard werken".
ga's erin, die de vrolijkheid tot diep in de
nacht er in weten te houden. Ik voel me
gewoonweg niet eenzaam meer".
Vlaggeschip
Het duo Brink-Sanders heeft zijn musical-
verhaal gesitueerd op de Nieuw Amster
dam, het vlaggeschip van de Holland-
Amerikalijn, dat in 1939 een van zijn laat
ste tochten naar Amerika maakte. Jos is
goed thuis op schepen, omdat zijn vader
fiscaal met de zeevaart te maken had.
Nochtans scheepten beiden zich vorig jaar
in op een soortgelijk groot schip om van
Engeland naar New York te varen. In die
sfeer bedacht Jos de tekst en ontwierp
Frank de dansen. Men ziet en hoort dat
bijvoorbeeld in het nummer „Sloepenrol",
een komische nabootsing van wat er aan
boord geoefend moet worden in geval van
een ramp. Dat de gedachten al varende in
Amerika vertoeven ontwaart men aan een
nummer, dat gelijkenis vertoont met de
New Yorkse Easterparade op Fifth Ave
nue. Zeker aan het slot doet Amerika van
zich spreken in een scène als „Wonde
ren", waarin met het vrijheidsbeeld op de
achtergrond de aankomst In het beloofde
land wordt gevierd. Verstilde momenten?
Jazeker. Dan zingt Caroline met machtig
vocaal vermogen: „Arm om Je heen".
Op dat schip loopt een joodse jongen
rond, die zich veel voorstelt van een car
rière als magische entertainer. Daarvoor
moet hij in Amerika zijn, maar bovendien
wordt hem de grond te heet onder de voe
ten in Europa. Die jongen zoekt in Jos een
veilig heenkomen. Als purser treedt Frank
Sanders voortdurend in zijn leven, want
het wemelt aan boord van dames, Lucie
de Lange als prostituée, Mary Michon als
schrijfster en nog ander levendig vrouw
volk In de personen van Simone Kleinsma,
Annelies Balhan en Adrl Felderhof. Al deze
dames drukken Jos adembenemend aan
de boezem. Hoogst komisch beweegt hij
zich door al deze verwikkelingen.
Van hu
mor tot hartstocht, II n'y a qu'un pas, Is
maar een stap in deze musical, die mede
door componist Henk Bokklnga weer van
vrolijke noten werd voorzien, waaruit Ferry
Wleneke arrangementen weefde. Meerma
len schijnt de spanning aan boord van het
schip te snijden, die kleine gecompliceer
de leefgemeenshap, die afspiegeling van
de maatschaDDeliike werkelijkheid, vol ja
loezie. intriges en mentale opdoffers. Dit
alles ontlaadt zich met grote regelmaat in
een lach, golven van gein, komische wind
kracht 8.
Dat hebben Jos en Frank zo gewild na 200
Humor „made in de USA" blijkt In Ne
derland over het algemeen niet zo ge
weldig op de lachspieren te werken.
Hoewel ik heb begrepen dat velen zich
een kriek lachen bij het aanschouwen
van de serie Soap, en ook MASH en Ar
chie Bunker ooit de weg naar de pret-
spieren uitstekend wisten te vinden, is
dolle pret niet onlosmakelijk verbonden
met de Amerikaanse humor. Aan de an
dere kant blijkt de gemiddelde Ameri
kaan ook niet zo bevattelijk voor onze
komische uitbarstingen, zoals ooit Toon
Hermans aan den lijve heeft ondervon
den.
Enfin, lolbroeken zijn er desondanks ge
noeg in de Verenigde Staten. En of zij
nu leuk zijn of niet: er wordt gewoon ge
lachen. Hetzij op een geluidsband, hetzij
doordat de floormanager het publiek
kenbaar maakt dat er op bepaalde mo
menten gelachen dient te worden. De
aardigste grap die ik hier heb meege
maakt komt op naam van het Kingston
Trio, dat ooit één hit scoorde. Het trio
geeft regelmatig concerten en kondigt
dan aan, dat er „een medley van onze
hits" gezongen gaat worden.
Amerikanen kunnen ook nog wel eens
geestig uit de hoek komen vla t-shirts
en bumperstickers („Get real stoned,
drink wet cement"), maar dan heb je het
wat de kolderieke hoogstandjes betreft
wel zo ongeveer gehad.
Het opmerkelijkste voorwerp waarop de
Amerikaan met een speelse natuur zich
kan uitleven Is evenwel de kenteken
plaat van zijn auto. Hoewel het ook In
dit land zwart ziet van de reguleringen
en verbodsbepalingen, mag iedereen
zijn eigen kenteken samenstellen. In de
meeste staten verwerf je dat recht door
25 dollar extra te betalen boven de 30
dollar per jaar voor een normaal kente
ken. Er zijn voorwaarden gesteld aan de
tekst. Verwijzingen naar sex en religie
zijn verboden. Ook afkortingen als FBI
en CIA zijn taboe. Voor de rest heb je
niet meer dan 6 letters en of cijfers tot
je beschikking.
Binnen deze vrij beperkte mogelijkhe
den hebben talrijke Amerikanen er toch
nog veel van weten te maken. Het meest
voorkomend zijn voor-, achter- en bijna
men. Maar soms worden complete
boodschappen meegedeeld. Rodger Ad-
kins rijdt bijvoorbeeld rond met de
tekst: „ILUVJO" („Ik hou van Jo"). Me
nigmaal draaien andere automobilisten
het raam omlaag om naar de identiteit
van Jo te informeren. Jo is Ad kins
vrouw.
Andere kentekens dragen boodschap
pen mee als IOKUOK(„Ik O.K., jij
O.K.") en „OUQTU" (wat zoveel bete
kent als „o jij leukerd"), dan wel een in
genieus geconstrueerde uitnodiging als
10 SNE 1", wat in de Amerikaanse uit
spraak overeenkomt met Tennis anyo
ne?", ofwel „Wil er iemand met me ten
nissen". Sommige in Amerika wonende
Nederlanders spelen het spel olijk mee.
Een Nederlandse wetenschapper met
vrouw en twee kinderen reed hier twee
jaar rond met „4 DUTCH" op voor- en
achterzijde van de auto. Ook onge
vraagd kunnen Nederlanders hier nog
wel eens in verlegenheid worden ge
bracht. Een Nederlander trachtte het
hem verstrekte kenteken met de letters
CPN om te wisselen. De man, een belij
dende VVD'er, heeft uiteindelijk maar
het zekere voor het onzekere genomen
en raison van 25 dollar de letters VVD
op zijn nummerbord laten zetten. Deze
Vanlty-kentekens (ijdelheid-kentekens),
zoals ze hier worden genoemd, zijn ove
rigens niet alleen pure pret. Elk jaar le
veren ze de staten een aardig bedrag
aan extra-inkomsten op.
DICK TOET
Caroline voelt zich in het bepaalde sfeertje van de musical al helemaal thuis
uitverkochte voorstellingen met „Maskera
de". Waarom loopt het publiek er zo op?
Volgens kenners zit hem dat In de tv. Elke
avond terreur, treurnis en dreiging op de
buis. Elke ellende, waar ook ter wereld,
krijgt men door bedrijvige documentaris-
ten en nieuwsjagers opgelepeld. Dat lijkt
geen leven meer. Men ziet het verschijnsel
zich herhalen van het succes van de Holly-
woodfilms, die miljoenen in het laatje
brachten juist in tijden van diepe depres
sie, voortdeinende droefenis. Die wil men
ontlopen. Men vlucht het theater in. Men
schiet liever in de lach dan opnieuw gal te
spuwen. Men begeeft zich met overgave In
de glitter en de schitter. Dat kan In de mu
sical, waarvoor de makers scènes hebben
ontworpen, die zich nu eens weerkaartst
weten In de zilveren zee, dan weer gouden
golvende glanzingen de zaal ingooien.
Helemaal thuis
Caroline Kaart voelt zich In dit sfeertje al
helemaal thuis. Zij liet zich trouwens gaar
ne in die richting sturen door goede vrien
den, die zeiden dat zij weer aan het werk
moest gaan, niet moest gaan zitten knie
zen om narigheid.
Caroline: „Vooral theatermaker Joop v.d.
Ende heeft mij enorm geholpen. Die heeft
mij uit de put gepraat en geholpen, door
de deur heen geduwd. Hij zei: „Je moet Je
publiek laten merken, dat je nog bestaat.
Anders denken ze, dat Je de strijd hebt
opgegeven. Dat is niet goed voor een ar
tieste, die er juist op uit moet zijn de men
sen houvast te bieden in onzekere tijden".
Ik heb In de veemarkthal In Zwolle samen
met Marco Bakker staan zingen, juist toen
weer over mij de vreselijkste publikaties
verschenen. Dan moet je toch erg flink zijn
om dan het hoogste lied te blijven zingen.
Dwars door Je ellende heen. Kwam je
thuis, dan wachtte niemand op je. De
Schotten vatten In zulk een geval de buil
bij de horens. Dat heb ik toen ook gedaan.
Ik hoef me toch niet te laten ruïneren.
Werken lijkt de enige therapie. En nog wat
anders. Ik ben hoofdredacteuren van die
roddelbladen eens stevig te woord gaan
staan. Dat heeft wel geholpen. Een, en wel
de grootste met de bekendste naam,
plaatste zelfs een rectificatie. Dat was nog
nooit gebeurd. Hij laat zich nog liever ver
oordelen. Nu zat die rectificatie zo onge
lukkig in elkaar, dat ik daar ook weer niets
aan had, maar gelukkig kwam er weer een
tijdje een eind aan het geschrijf. Maar ja,
we leven in een klein land. En die blaadjes
moeten vol. Vandaag of morgen zullen ze
wel weer beginnen. Als ze door hun onder-
werpjes heen zijn, kom je vanzelf weer aan
de beurt. Ook al leef ik hier in mijn Laren-
se huis gewoon alleen met mijn honden en
heb ik verder echt niets te vertellen over
mijn privéleven. Maar nu begint voor mij
een nieuw leven. Dat betekent ook een te
rugkeer naar mijn jeugd. Want ik ben wel
bekend van het klassieke werk, maar in
mijn jeugd ben ik in het theater begonnen.
Mijn jeugdliefde ligt In het theaterwerk. Ik
heb heel wat musicals gezien. En ik heb
altijd het verlangen in me gedragen om
nog eens in een musical te acteren. Ik kan
Jos wel om zijn hals vallen. Dat doe ik dan
ook van tijd tot tijd. Tegelijk voel ik me
weer helemaal de vrouw van Kaart als ik in
die musical mijn werk sta te doen. Ook hij
hield van publiek. Ook hem deden de lach
en het applaus goed. Daar leefde hij van.
Datzelfde onderga ik' nu ook. Het is een
feest om dat mee te maken".
Zij kijkt nog steeds haar ogen uit op de ei
sen van het musicalvak. Een musical wordt
gemaakt met inbreng van diverse zijden.
De schrijver van de tekst leert je waar de
nadruk ligt, maar de regisseur vertelt je
hoe het uitgespeeld moet worden. Dan
komt de choreograaf (Frank Sanders of
Barrie Stevens) om je mee te delen hoe de
bewegingen waren gedacht. Een driespan
van mensen, die je in de repetitjetijd
steeds om Je heen hebt. Die het steeds
weer anders uit willen proberen. Er wordt
nu al hevig gelachen tijdens de proefvoor-
stellingen. Dat kost tijd. De musical duurt
te lang. Moeten er stukken uit. Het over
blijvende moet opnieuw In elkaar gestoken
worden. Een proces om je hart aan op te
halen als je er in geïnteresseerd bent. Er
zijn ook artiesten, die het er moeilijk mee
hebben. Er gaan verhalen over musicals
die met slaande ruzie in elkaar zijn gesto
ken.
Caroline: „Ik hou daar niet van. Vind ook
dat dit het produkt niet ten goede komt. Ik
leerde op het toneel werken in het Schotse
Glunbourne. Daar bestaat inspraak niet.
Daar ben ik niet mee groot gebracht. Als
je als artiest bovendien zoveel aandacht
voor jezelf opeist, gaat dit altijd ten koste
van iemand of iets. Ik doe dus niet mee
aan inspraak. In voorkomende gevallen
wisselen Jos en ik een knipoog uit of een
glimlach. Daar kun je zo ontzettend veel
mee zeggen".
Blindelings
Net als in „Maskerade" zullen ook in
„Amerika Amerika" weer snelle kleedwis
selingen plaats hebben. Japonnen en kos
tuums, ze moeten allemaal snel grijpbaar
gereed op een rijtje liggen. Verkleden in
een musical moet gebeuren volgens het
systeem van blindelingse handelingen. Wie
misgrijpt staat voor joker, zoals Jos, toen
hij snel veranderde van oude heer in dou
airière, zijn snor vergat en als manwijf uit
de coulissen opdook. Grote hilariteit in de
zaal, zo groot, dat deze truc voor herhalin
gen vatbaar bleek, vooral met dat pret-
hoofd van de heer Brink er bij.
Bewegen is niet het voornaamste in een
musical legt Caroline nog uit. De kunst van
het zingen is meer dan een mooie stem. Je
moet een lied zien als een eenacter, een
toneelstukje waarin spanning gebracht
moet worden door dictie en voordracht te
gelijk. Dat is haar eigenlijke vak en daar
om denkt zij, dat Jos juist haar in zijn mu
sical heeft gehaald. Maar zij vindt het toch
een heel waagstuk om een volkomen nieu
weling binnen te loodsen in een bestaande
groep. De mensen om je heen moeten aan
je wennen. Je moet er zelf ook helemaal
ingroeien, omdat je In een wervelende
show op het toneel helemaal op elkaar aan
moet kunnen, vertrouwd zijn met eikaars
mogelijkheden. Dan krijg je een kick van
het theater.
Op de radio blijft Caroline intussen „Klas
siek met Caroline" doen. Vertrouwd werk,
maar momenteel hecht zij meer aan de
onverwachte opleving in haar leven.
Als een Kaart voelt zij zich helemaal een
comedienne.
TON OLIEMULLER
|P
