Duitsland 3 vertoont Russische visie op verdrongen oorlog Dr. Sagan van „Cosmos": bestaan UFO's niet te bewijzen TERUGBLIK Nederlands bezoek van Stevie Wonder op NCR V-radio TELEVISIE VANAVON TELEVISIE VRIJDAG RADIO VANAVOND RADIO VRIJDAG KADIÖ/TELEVISIE LEIDSE COURANT DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1981 PAGfcJ Bij een enquête in de Duitse Bondsrepu bliek is onlangs gebleken dat slechts vijf procent van de scholieren in het voortge zet onderwijs er van op de hoogte is, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog een Duit se veldtocht in Rusland heeft plaatsge vonden. In het hoger onderwijs weet een derde ervan. Dat was opnieuw kenmer kend voor het feit, dat de Tweede Wereld oorlog in de Bondsrepubliek een „taboe" is: wie er daadwerkelijk bij betrokken was wil er niet meer aan herinnerd wor den; informatie die domweg tot de alge mene ontwikkeling behoort wordi ge brekkig of in het geheel niet doorgegeven. Veel geschiedenisboeken die op de Duitse scho len worden gebruikt geven gedegen informatie over het verder verwijderde verleden. De op komst van Hitier en de gevolgen van zijn macht krijgen vaak echter een hink-^tap- sprongse benadering. De geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog vraagt in sommige boe ken niet meer ruimte dan de Franse revolutie. De oorlog tussen Duitsland en de Sovjet-Unie is echter van beslissende betekenis geweest voor de uiteindelijke afloop van Hitiers avontuur. Daarom is het goed. dat het derde Duitse net Op deze oorlog terugkomt, nog «wel in een Russi sche visie en die is helaas niet alijd even objec tief. De kennelijk moeiteloze opmars, tot Leningrad, Moskou en Stalingrad, betekenden een enorme klap voor het moreel in de bezette gebieden aan de westelijke kant van de Duitse grenzen: Hitier leek inderdaad oppermachtig. Pas toen Stalingrad niet viel, de blokkade van Lenin grad moest worden opgeheven en de gevechten in Moskou zich beperkten tot de voorsteden van de hoofdstad van Sovjet-Unie, bleek dat ook het Duitse leger kwetsbaar was. Het feit, dat de Duitsers op de terugtocht werden ge dwongen, veroorzaakte onzekerheid bij de be zettingsmacht in het westen. Daarna vond de gealliëerde invasie in Normandië plaats en werd Hitier gedwongen tot een tweede front- oorlog; een strijd die hij uiteindelijk verloor. lijkt de geschiedenis zich overigens te herhalen: de Bayerischer Rundfunk, de omroep van Beie ren, de deelstaat van Franz Joseph Strauss, doet niet mee. Net zoals die in de tijd aanvan kelijk Holocaust weigerde. Beieren wenst zijn publiek niet bloot te stellen aan een omstreden iilm, die een subjectief beeld geeft van de Tweede Wereldoorlog. En dat beeld is subjec tief omdat £)er Unvergessene Krieg „een Rus sisch produkt is, al hebben de Amerikanen er aan meegewerkt. Hoewel er inderdaad veel is aan te merken op de eenzijdigheid van het produkt, onthoudt Beieren zijn publiek daarmee een confrontatie met filmbeelden die onloochenbaar aantonen, dat het leger van Hitier tijdens zijn veldtocht in de Sovjet-Unie gruwelijke oorlogsmisdaden heeft bedreven. Met de samenstelling is ge bruik gemaakt van Russische filmarchieven, - vierduizend kilometer film- en door de Russen buitgemaakt Duits filmmateriaal, bestemd voor het Duitse weekjournaal, waarmee het moreel in het vaderland hoog moest worden gehouden. Film liegt niet, ook al wordt hij verzwakt door een zwakke begeleidende tekst, al is de selectie van de beelden in Russische handen en al heeft een Russische censor in het eindresultaat de schaar gezet Subjectief Beeld van de verschroeide aarde, waarmee het Duitse leger in Rusland te maken kreeg. Samenhang De samenhang van de gebeurtenissen ont breekt vaak in de afzonderlijke beschrijving van de vele aspekten die elk op zich een be langrijke bijdrage vormde voor de uiteindelijke afloop van de wereldbrand. En daaraan man keert het in de Russische documentaire over het Oostfront. De historische werkelijkheid wordt nogal eens verdoezeld vanwege het feit, dat de motieven van de Russische leider Stalin tot nu toe on- doorzichting zijn gebleven. Terwijl het Rode Leger een aanvankelijk machteloze strijd bleek te voeren tegen de strijdmacht van Hitier, hield de Stalin-terreur onverminderd aan en werd alle oppositie in bloed gesmoord. Bijna ongehin derd ijlde de Deutsche Wehrmacht naar het oosten, nadat slechts twee jaar eerder Polen broederlijk door Hitler en Stalin was gedeeld. Was het een krijgslist van de Russische maar- schafk? Had hij de vijand onderschat? Werd zijn opdracht om alles wat waarde had voor de intocht van de Duitsers te vernietigen -de poli tiek van de „verschroeide aarde"- ingegeven door het vermoeden dat de Sovjet-Unie heel groot is en Wladiwostok heel ver en een bezet ting van het hele rijk onmogelijk? Alle mogelijke theorieën zijn opgeworpen, maar het feit blijft dat veel „slachtoffers van het Duitse leger" in werkelijkheid het leven lieten als gevolg van de Stalin-terreur. Omgekeerd wordt in de Sovjet-Unie nauwelijks aandacht besteed aan het feit. dat Hitler-Duits- land slechts kon worden overwonnen dankzij het gezamenlijk optreden met de westelijke gealliëerden na de invasie. De invasie in Nor mandië, het moeizaam „Ardennen-offensief" en de mislukte „slag bij Arnhem" en de bevrij ding van heel het bezette Frankrijk en België en een groot deel van Nederland zijn er bijna even onbekend als de Duitse oorlog met Rus land bij de scholieren in de Bondsrepubliek. Heldendaden Maar het is wèl bijna onmogelijk de Russische televisie aan te zetten en, niet geconfronteerd te worden met de heldendaden die het Rode Le ger tegen Hitler-Duitsland heeft verricht. De Tweede Wereldoorlog is in de Sovjet-Unie -he laas- een voortdurende rechtvaardiging voor het feit dat de defensie er de allerhoogste prio riteit geniet, -het kan nóg eens gebeuren. Elke oproep in het westen voor geperfectioneerder bewapening staat de volgende dag in de Pra- vda- maar de doorsneeburger in de Sovjet-Unie is onbekend met het feit, dat zijn land bijvoor beeld over de SS-20 beschikt. Zo predikte lange tijd ieder voor „eigen" paro chie: west en oost werden elk voortdurend ge confronteerd met hun „eigen" bevrijding. En hoewel de Duitse Bondsrepubliek van alles kon worden verweten; niet dat de Westduitse media de Tweede Wereldoorlog terzijde hebben gela ten. Maar pas de serie „Holocaust", waar de lot gevallen van een, „gemiddelde" joodse familie in beeld werd gebracht, doorbrak daar twee jaar geleden het taboe, dat zo gekoesterd kon worden, omdat cijfers die in de duizenden en in de miljoenen lopen, nietszeggend zijn. Pas die film veroorzaakte er een doorbraak in het Duitse geweten; voor de vele andere confronta ties bleek de „knop aan het toestel" een dank bare ontsnappingsmogelijkheid. Nu is de Bondsrepubliek opnieuw in beroering. De strijd aan het Oostfront zal er in de komen de weken menige discussie uitlokken. In vijf tien afleveringen zal de serie „Der Unvergesse ne Krieg" -in het Nederlands misschien beter te vertalen met „De verdrongen oorlog"- via het derde net worden uitgezonden. Ook hier Het weekblad „Der Spiegel", dat een voorbe schouwing wijdde aan de serie zonder ook maar enige discussie te veroorzaken, die begin dit jaar hier al door'de NCRV werd uitgezonden, wees op duidelijke tekortkomingen van de sa menstellers. Het verdrag tussen Hitler en Sta lin, waarbij in 1939 Polen werd verdeeld, waar mee de Tweede Wereldoorlog feitelijk begon, wordt in de film verdoezeld; alle vernietiging van bezittingen op door de Duitsers onder de voet gelopen Sovjet-grondgebied wordt de Wehrmacht verweten; de massale deserties bin nen het Sovjet-leger in 1941 blijven onvermeld. Zelfs de „Amerikaanse" versie, die de Duitsers te zien krijgen is niet gelijk aan de Russische, want de Sovjetburgers werden geconfronteerd met beelden van vooral Stalin, die niet aanslui ten op wat intussen over de maarschalk in Rus sische geschiedenisboeken wordt vermeld. De film toont een gedeelte van de waarheid. de straten leeg als bij belangrijke voetbalwed strijden, wanneer op dinsdag- en vrijdagavond een aflevering op het beeldscherm verscheen. Het Amerikaanse deel van het filmteam was intussen niet zo gelukkig met dit documentaire produkt. De schrijver van het draaiboek, Harri son E. Salisbury, die tijdens de oorlog corres pondent in Moskou was en producent Isaac Kleinerman, die voor het vergaren van de filmbeelden afhankelijk waren geweest van de Russische selektie uit de Sovjet archieven -zelf hadden ze geen toegang- zagen zich geconfron teerd met het feit, dat de Russische oorlogsvete raan generaal Pawel Alexejewitsch Kurotsc- hkin het eindprodukt „bijschaafde" en gedeel ten van de tekst en film verwijderde. ANDRé HORLINGS HILVERSUM Vbor het eerst na ruim zes jaar bracht het Amerikaanse popfenomeen Stevie Won der begin mei een bezoek aan ons land. Hij gaf toen twee concerten in het tot de nok toe gevulde Rotterdam se Ahoy' Sportpaleis. NCRV's Jaap de Groot en journalist Frans van de Beek waren ook van de par tij en spraken na de concer ten met hem over zijn car rière en\zijn muziek. Ze verzamelden daarbij ge noeg materiaal voor twee „minispecials" in het NCRV- programma „Goeiemiddag". Ze worden uitgezonden op de vrijdagen 2 en 9 oktober om 12.30 uur via Hilversum 3. In 1962 begon de muzikale carrière van zanger-compo nist en multi-instrumentalist Stevie Wonder. Zijn derde single die hij als Little Stevie Wonder maakte, „Fingertips", werd een onverbiddelijke wereldhit. Zijn liederen lever den in 1977 maar liefst vier „Grammy-Awards" op in Amerika. Van zijn dubbel-al- bum „Songs in the key of life" werden alleen al in Ne derland ruim 200.000 exem plaren verkocht. Stevie Wonder (links) ontmoet NCRV's Jaap de Groot Film over gijzelingen volgend jaar op KRO-tv BOVENSMILDE De film over de gijzelingen in Bo- vensmilde en De Punt wordt waarschijnlijk in maart 1982 via de KRO-televisie uitgezonden. Momenteel worden de laatste vraagge sprekken opgenomen. De filmploeg trekt eind no vember, begin december naar Bovensmilde om de buitenop namen te maken. Zoals be kend is van verschillende kan ten ernstige kritiek geuit op het maken van deze film. De bevolking van Bovensmilde en Molukse kringen drongen er op aan om het filmplan te la ten varen. Desondanks gaat Kees Boomkens door met de opnamen. Eind volgende maand worden de interviews gemonteerd. De eindmontage vindt in januari plaats. Jongbloed van justitie naar finale popkwis Hilversum De 32-jarige Peter Jongbloed, afkomstig uit Arnhem heeft de Neder landse voorronde van de Eu ropean Music Game gewon nen. Van de tien deelnemers be reikte hij de hoogste score in een kwis die qua vorm ge lijk was aan de Europese eindronde, maar een iets ho gere moeilijkheidsgraad had. André Eckhardt uit Wester voort werd met de kleinst mo gelijke achterstand van 10 punten een goede tweede. Op korte afstand daarachter ein digde de Amsterdamnner Glenn Minderman op de derde plaats. Zij worden uitgenodigd voor de volgende Nederlandse voorronde van de popkwis. De „EBU-popkwis" wordt dit jaar voor de tiende maal georganiseerd en zal plaats vinden op 24 oktober in het Zweedse Malmö. Op vrijdag 30 oktober zal de NOS opna men hiervan uitzenden via Hilversum 3, 19.02-20.00 uur. (De „Rock en Roll-methode" vervalt op die dag). Peter Jongbloed is in het dage lijks leven ambtenaar van jus titie. Al vanaf zijn tiende jaar is hij geïnteresseerd in popmu ziek en koopt hij platen. Hij bezit inmiddels ruim vijfhon derd elpees en een zeer groot aantal singles. Momenteel pro beert hij vooral de hand te leg gen op zoveel mogelijk mate riaal van New Wave-groepen uit Groot-Brittannië en de USA. We horen hem binnen kort in de finale. Liza Minelli in de bekende film „Cabaret", vanavond met een paar liedjes daaruit op het scherm. keer duiken er weer berich ten op over ongeïdentificeer de vliegende dingen. We be ginnen er bijna in te gelo ven. Eerst dachten we dat er leven op de maan was, in 1969 werd dit „maanmannet- jessyndroom" ontzenuwd. Dan maar Marsmannetjes. Vadertje Tijd bewees dat we geen gelijk hadden. Vana vond wil dr. Carl Sagan ons in de twaalfde aflevering van Cosmos het laatste res tje ruimtefantasie ontne men. Hij is ervan overtuigd dat er nog nooit buitenaards bezoek op onze planeet is ge weest. Als argument daar voor voert hij aan dat tot nu toe nog nooit een UFO-rap- port als bewijs heeft kunnen dienen. Ned. I 22.10 uur. Dieren met zendvergunning Gevangen proefdieren zijn door biologen van het Rijksin stituut voor Natuur beheer met zendertjes uitgerust om meer te weten te komen over het gedrag van dieren. Zo leert deze aflevering van „Natuur in eigen land" ons dat de jacht op vossen in ons land honds dolheid kan bevorderen, om dat de vossen door de jacht ge dwongen zijn in onbekende gebieden te gaan huizen. Ned. I 19.40 uur. Music, music Richard en Karen Carpenter staan centraal in „Music, mu sic, music". In deze show ont vangen zij ook nog eens gasten als de jazz-zangeres Ella Fitz gerald en John Davis. De nummers „Ain't misbehaven" en „When I fall in love, it will be for ever" staan op de nomi natie. Ned. I 20.25 uur. hou het I scherm in het oog andere manier onder woorden brengen dan Connie voorzien heeft. Ned. II 19.25 uur. Vreemde vogels Weer flink ingewikkeld vana vond in de serie „Vreemde vo gels". Felix vergezelt Oscar naar het vakantieoord Jacalo- ma. Nancy komt daarbij en zorgt voor enkele vermake lijkheden. Ned. II 20.27 uur. Achter het nieuws Aandacht voor de deze week overleden feministe Joke Smit aan de hand van een biografi sche film.. Ned. II 20.52 uur. Circus Laatste programma over het Li7fl MinPÜi circus en wat daar omheen ge beurt. Vanavond het afbreken en opbouwen van de tent en wat daarbij komt kijken. Ned. II 18.59 uur. Zeker weten Onder leiding van Connie Brood mogen de kinderen weer eens zeker weten wat ze weten en het soms op een heel Opnames uit een theater in New Orleans. De kleine druk- temaakster vertolkt oude en nieuwe successen zoals „It's a miracle", „The man I love"en het nummer „City Lights" uit de musical „Cabaret'Uiter aard ontkomt ze niet aan het nummer „Money makes the world go round". Ned. II 21.45 uur. NEDERLAND 1 NOS 18.20 Journaal voor doven en slechthorenden 18.58 Journaal KRO 19.00 Tweetie 19.15 De Flinstones 19.40 Dieren met een zendvergunning 20.40 Music music music, muzikaal programma NOS 21.37 Journaal 21.55 Den Haag vandaag 22.10 Cosmos NOS 23.15 Journaal 23.20 Journaal voor doven en slechthorenden NEDERLAND2 NOS '18.25 Paspoort voor Turken 18.35 Sesamstraat 18.50 Jeugdjournaal VARA 18.59 Circus 19.25 Zeker weten kinderprogramma 20.00 Journaal VARA 20.27 Vreemde vogels serie 20.52 Achter het nieuws 21.45 Liza Minelli, showprogramma NOS 23.15 Journaal 23.20 Journaal voor doven en slechthorenden DUITSLAND 1 (Reg. progr. NDR: 18.00 Drel vom Grill, tv-serle. 18.30 18.45 Kleuterserie. 18.55 Reg 19.59 Progr. overz. WDR: li form, progr. 18.15 Der Leid 19.15 Actual. 19.45 Die Marot Monsieur Andre, tv-serie), Journ. 20.15 Discussie. 21.( progr. 21.45 Amus. progr. 2! tual. 23.00 Der Sturz, tv-fil DUITSLAND 2 18.20 Vergif. 18.57 Programii zicht. 19.00 Journaal. 19.31 progr. 20.50 Verslag. 21.00 Ac ten. 21.20 Discussie. 22.20 Wi DE ke DUITSLAND 3 WDR 18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cui tuurkunde. 19.00 Sport. 19.«P/i nal 3. 20.00 Journaal. 20.15 der lm Jahre 2000 25 Jahre wlrd. 22.05 Informatieve s Cultureel progr. 23.45 Journa BELGIE NED. 1 VO :n. £lf lie 18.00 Kleuterserie. 18.30 Jo progr. 18.57 Informatief prog -1 Mededelingen en morgen. Journaal. 20.10 Spelprogi Acutlualiteiten. 21.45 Dall, Sportprogr. 23.00 Journaal. BELGIE NED. 2 18.00 KLLEUTERSERIE. 18.30 renprogr. 18.57 Informatief 19.37 Mededelingen 19.45 Journaal. 20.10 DocJ.. 21.00 Doe. 22.25 Filmrubriek. »e BELGIE FRANS El 18.00 Gevarieerd klnderprogi Polltkeke ultz. 19.00 Regionaa zine. 19.25 Weerbericht. 19.3 naai. 19.55 Informatieve seri Nous nous sommes tant alm« Filmrubriek. 23.10 Journaal eèrej tv NEDERLAND 1 NOS 13.00 Journaal voor doven en slechthorenden NEDERLAND2 NOS 13.00 Journaal voor doven en slechthorenden DUITSLAND 1 10.00 Journ. en actual. 10.23 Wltzle- ben, tv-spel. 11.30 Umschau. 12.10 Inform, progr. 12.55 Persoverz. BELGIE FRANS 13.00-13.15 Journ. 16.15 Journ. 16.20 Report. 17.05 Jeugdprogr. 17.50-18.00 Journ. (Reg. prog.: WDR: 8.10-9.20 Schooltelevisie.) DUITSLAND 2 10.00 Journ. en actual. 10.23|Wc tv-spel. 11.30 Umschai g Inform, progr. 12.55 Pe^ 13.00-13.15 Journ. 16.00 16.45 Journ. 16.55 Jeugdjouri Gevar. progr. u DUITSLAND 3 WDR l P< BELGIE NED. 1 17.00 Schooltelevisie. BELGIE NED. 2 17.00 Schooltelevisie. va 13.30 Teletekst. 14.00-15.001 televisie. 17.00 Schooltelevislf Inform, progr. NOS leder heel uur nws. NCRV: 18.11 Hier 6n nu. 18.30 (S) Daar waar de cnolens slaan. 18.45 (S) Leger des Heildskwarlier. 19 02 (S) De wereld zingt Gods lof. 19.53 (S) Om nooit te vergeten 20.02 (S) Orgelconcert ter gele genheid van 600 jaar Nieuwe Kerk Delft. 20.35 (S) literama-donderdag. 21.02 (S) Op de vrije toer. 22 02 NCRV-Donderdag- op morgen. KRO: 0.02 (S) De nachtspiegel. HILVERSUM 2 HILVERSUM 3 NOS: leder heel uur nws. 18.04 D« spits. TROS: 19.02 Poster. 20.0 Maat's Soul Show. 22.02 Sesjur n leder heel uur nieuws. KRO: Ver volg Van zessen klaar wakker. (7.03 en 8.03 Echo.) 9.03 (S) De 6T la vensterbank. 12.03 (S) Muziek CiCht van uur tot uur. 13.03 Echo. VPRO: 7.00 Nws. 7 10 Och- tendgymn. 7.20 Radio Nieuws dienst VPRO. 9.00 Gymn. v.d. bank. AVRO: 10.55 De Nederlandse School radio. VARA: 11.10 Switch on. TROS 11.20 Week in. week uit. 12.26 Meded. voor land- 12.30 Nws. 12.36 Aktua. NOS: leder heel uur nieuws. Ronduit op drie. 8.03 EO daad-memo. 8.05 Tijdse ll De Muzikale fruitmand I, Muziek-mot.ef 10 45 Df schap van het licht. NCR MNOS: 7.00 Nws. 7.02 (S klassiek. 9.00 Nws 9.02 ziek uit de middeleeuwen naissance. 9 30 (S) Vrijt genconcert. VOO: 11.00 13.00 Nws. 13.11 Meer Kan van nut zijn. 15.30 Van onze redactie. VOO: 17.00 (S) Infor-radio. 17.24 Meded. VPRO:~15.00 (S) 17.30 Nws. 17.36 (S) Intor-radlo (vervolg). ziek voor miljoenen. EO I (S) Klassieke klankjuwelen. 14 02 (S) Theologische verkennlngei (S) Orgelbespeling. 14.40 (S) r ';-op-vier. RV 17.00-17.24 Zionisme en Socialisme Een enkele keer neemt de te levisie zichzelf tot onderwerp. Een kritische kijk op dat me dium is nooit weg. Maar zel den wordt het een indringend portret Vermoedelijk staan de makers van zulke visies daar voor te dicht bij hun eigen vak. Dat bleek ook weer uit het door de NOS vertoonde Canadese tv-drama „Voor de leeuwen geworpen". De televi siejournalist Peter Lyon, op zoek naar onderwerpen die maatschappelijk iets te eteke- nen hebben, pakt het buurt - vandalisme aan. Maar merkt bij de montage van zijn mate riaal dat zijn zoon er haantje de voorste bij is. Dat kan hij natuurlijk niet maken en daar om snijdt hij het betreffende fragment eruit. Eerste schoon heidsfoutje in zijn sociale be wogenheid. Evenmin de be doeling is dat het gezin van zijn werkster, die in de rumoe rige wijk woont en die hij voor zijn programma heeft gechar terd, last krijgt van de buurt als de film een succes blijkt te zijn. Ik kreeg de indruk dat dat allemaal te opzettelijk was geënsceneerd, teneinde het probleem te kunnen demon streren: de risico's. Namelijk van het televisie ma ken onder gebruik van men sen in jiun eigen situaties. Het kwam over als een probleem uit het boekje. Waarmee niet gezegd wil zijn dat het niet boeide of niet goed was ge speeld. Cinevisie liep vo variatie achter de hoofi( Het hield zich in hoof bezig met de onlangs g den scenariocursus. En hoorde je onder meer dat een Amerikaanse film no. slaap valt, omdat die zo g gemaakt. Niet dat ik di I in slaap val bij zulke maar zo'n uitspraak lijk toch wat te algemeen. Kenmerk hield zich i vooravond bezig met di monstraties in Berlijn. D klonk een belangrijke spraak: „Burgers en p begrijpen elkaar niet n Ook werd Alting von G nog eens opgeroepen zijn dachtmakingen jegens IKV waar te maken. HAN JONI kunst en kunstena Het Stedelijk Museuj Amsterdam zit weer in d In 1974, het jaar van he trek van de Van Gogh-0 tie naar het Van Gogl seum, dook het bezoekcijfl ver onder de 400.000. lij werd een dieptepunt W van 298.601, maar inj kwamen er weer 395.43 zoekers, aldus het jaarve

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 2