Britse SDP en Liberalen
voortaan samen in de slag
m
P
deTijd
Kuron: Poolse
partij verlamd
m
Nieuwe encycliek in Italië
op „waardige" wijze ontvangen
HP
Wapengesprek
V S-So v jet-U nie
op 17 november
ttenland
[A werd
1977
ondig
zuiverd
RAF achter aanslag
op Amerikaanse
generaal
Verzet El Salvador
wil afgezant bij VN
EKSTERS
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1981 PAGINA 7
Post:
INGTON In de
nse inlichtingen-
CIA heeft in 1977 een
zuiveringsactie plaats-
jden na de ontdekking
verscheidene agenten
>n samengewerkt met
isten in Libië. Dat
het Amerikaanse dag-
„Washington Post" gis-
i onthuld.
>ns anonieme functiona-
van de CIA was, wat de
itingendienst in 1977 beti-
als een „personeelsin-
>ing" in de sectie clan
operaties, in werke-
een reorganisatie,
lij meer dan 800 posten
i betrokken. De eerste
ies werden genomen, zo
le Washington Post, toen
irecteur, admiraal Stans-
Turner, die de huidige
•resident Bush was opge-
ontdekte dat enkele van
;enten hadden samenge-
met twee oud-werkne-
van de CIA bij de trai-
en uitrusting van terro-
ji in Libië. Deze twee ex-
jgenten, Edwin Wilson
ancis Terpil, zijn in 1980
mldigd van het hebben
landen met terroristen en
meden van een moord-
lot tegen een tegenstan-
an de Libische leider, ko-
Moamar Gaddafi. De
directeur ontsloeg onmid-
k de twee bij de zaak be
en agenten. Toen Turner
ateerde, dat andere spion-
nog steeds „cowboytje
den" werden clandestiene
ities aan een strikte con-
onderworpen, aldus de
lington Post. Na de zuive-
operatie waren 17 geheim
v ten ontslagen, 157 vrijwil-
net pensioen gegaan, 50
functie veranderd binnen
IA en 600 posten geleide-
opgeheven na natuurlijke
eiïngen.
Igische
adelaars
ar Nederland
gen hun nood
onze correspondent
Mare de Koninck)
tJSSEL De ongeveer
10 Belgische pendelarbei-
die in de zuidelijke
jstreek van Nederland
;en, hebben gisteren in
sel hun nood geklaagd
tun minister van sociale
Luc Dhoore. De
iders willen snel
rlichting van hun uit-
-lijk zware financiële
ipkracht van de Belgi-
pendelaars naar Neder-
is als gevolg van de ster-
oonmatiging in ons land
t afgenomen. Zo moeten
in-België wonende werk-
ters in Nederland sociale
tn betalen, hetgeen gemid-
neerkomt op een afhou-
van 24 procent van het
terwijl in Belgie dat per-
age rond slechts 10 pro-
ligt. Voorts is de kinder-
ag in Nederland meer dan
ig procent lager dan die in
waar een werknemer
het eerste kind elke
ind duizend gulden krijgt.
lef'
CONSERVATIEVEN EN SOCIALISTEN VERONTRUST
(Van onze correspondent
Roger Simons)
een jaar of twee moeten worden Je SïJïu JSfVfEL™
gehouden.
enigen zijn die het land kunnen rege
ren, hoewel zij sinds het einde van de
Tweede Wereldoorlog geen enkel pro-
LONDEN De Britse Libera- Samen kunnen de Liberalen en SDP driftig, aangemoedigd door partijleider bleem definitief opgelost hebben. Bo-
len en de nieuwe Sociaal-Demo- dat doel verwezenlijken; alleen staan David Steel. Slechts 112 van de ruim vendien ontneemt de huidige radicali-
cratische Partij, gesticht door zij machteloos, een gevolg van het Brit- 1700 congresgangers stemden uiteinde-
Labour-dissidenten, hebben een se districtenstelsel, dat in het voordeel lijk tegen de samenwerking met de ex-
electoraal verbond opgericht
Dat is even slecht nieuws voor
Labourleden.
Shirley Williams, Roy Jenkins en an-
van de sterkste partijen werkt.
Als de Liberalen en de SDP aan het be-
wind komen zal het in de kortst moge- dere SDP-leiders waren met David
de Conservatieven van premier lijke tijd het huidige verkiezingssys- steel in de wolken over de uitslag van
Margaret Thatcher als voor de teem vervangen door een stelsel van de stemming. Zij verklaarden, dat hen
socialisten van Labourleider evenredige vertegenwoordiging, zoals niets in de weg staat om bij de volgende
Michael Foot. Het stembus-ak- wij in ons *and kennen. Het is best mo- verkiezingen een bevredigende parle-
lrnnrri int Hnel trariiiin- ge"jk dat de Liberale Partij en de SDP mentaire meerderheid te behalen. De
KOOra neeit lOl aoei ae iraaiUO- «t 1„„n 1.litclaa^n van r^pntp nninipnpilincrpn
huidige
sering binnen Labour veel traditionele
aanhangers de lust om in de toekomst
nog eens hun stem op de socialisten uit
te brengen.
Maar ook wanneer SDP en Liberalen,
Steel in de wolken over de uitslag van als gevolg van het districtenstelsel, bij
nieuwe verkiezingen geen meerderheid
halen, is him positie ijzersterk. Zij zul
len dan alleen bereid zijn om met La
bour of de Conservatieven een coalitie
aan te gaan, wanneer de toekomstige
ïii daarna hun eigen weg zullen gaan, hoe- uitslagen van recente opiniepeilingt
neie „groie pounese partijen wej door sommige leden van het nieu- bevestigen dat. Het Britse volk schijnt partner belooft volledig mee te werken
te verslaan in de volgende par- we verbond ook aan een blijvende fusie genoeg te hebben van Conservatieven aan de invoering van een nieuw kies-
lementsverkiezingen, die over gedacht wordt.
en socialisten, die geloven dat zij de stelsel.
Op het politie
bureau van
Wiesbaden
werden gister
middag de
zware bom
men getoond
die eerder op
de dag langs
een spoorlijn,
waarvan het
Amerikaanse
leger veel ge
bruik maakt,
werden gevon
den. Ongeveer
zes kilo
springstof zat
verborgen In
twee brand
blussers, die
waren verbon
den met een
tijdmechanis-
me.
BONN-De Westduitse stadsguerrillabeweging Rote Ar-
mee-Fraktion heeft in een brief aan het dagblad de Frank
furter Rundschau de verantwoordelijkheid opgeëist voor de
aanslag van dinsdagmorgen op de Amerikaanse generaal
Kroesen. Kroesen, opperbevelhebber van de Amerikaanse
troepen in West-Duitsland, raakte licht gewond.
Volgens de brief is de aanslag gepleegd door het commando Gu-
drun Ensslin, genoemd naar het RAF-lid dat wegens de bom
aanslag in 1972 op het Amerikaanse hoofdkwartier in Heidel-
berg tot levenslange gevangenisstraf werd veroordeeld. In okto
ber 1977 trof men haar en twee andere RAF-leden dood aan in
hun cel. Kort tevoren was in Somalië door Duitse commando's
een eind gemaakt aan een vliegtuigkaping, georganiseerd om de
vrijlating van RAF-gevangenen af te dwingen. Nog steeds is niet
geheel duidelijk of het drietal inderdaad zelfmoord heeft ge
pleegd, zoals de Westduitse autoriteiten verklaarden.
Overigens is de politie er nog niet zeker van dat degenen die de
verantwoordelijkheid voor de aanslag hebben opgeëist ook wer
kelijk lid zijn van de RAF. In de brief werden geen nadere bij
zonderheden gegeven over de aanslag. In het verleden was het
vermelden van die gegevens voor de RAF een manier om de
eigen authenticiteit te waarborgen. Wat volgens de politie voor
de echtheid van de brief pleit is het noemen van het commando
Gudrun Ensslin en de korte tijd die, zo heeft men kunnen na
gaan, heeft gezeten tussen het moment van de aanslag en het
posten van de brief.
WARSCHAU De verkla
ring van Jacek Kuron voor
een comité van nationale
redding die het Poolse Polit
buro tot zijn woedende uit
val bracht, stond afgedrukt
in het blad van de War-
schau-afdeling van Solidari
teit Kuron, wiens comité
voor sociale zelfverdediging
(KOR) in feite het instru
ment was waarmee de basis
werd gelegd voor de oprich
ting van Solidariteit vorig
jaar, schreef dat elke con
frontatie met de regering'
rampzalig zou zijn. „We
moeten geen dingen onder
nemen die de Sovjet-Unie
duidelijk dwingen tot inter
ventie", aldus Kuron. Vol
gens hem moet Solidariteit
zich ten volle inzetten voor
de nationale veiligheid en
een breuk tussen Polen en achter de omverwerping van
haar militaire bondgenoten het bewind en nog eens veer-
ndien
voorkomen. Bovendien is tig procent zou het verloop
hij van mening dat de vak- van de strijd aanzien,
bond het niet moet laten Het door Kuron voorgestelde
aankomen op een botsing comité voor nationale redding
met de regering over zaken waarin vertegenwoordigers
als vrije verkiezingen. van Solidariteit, van de kerk
Volgens de dissidentenleider en van de communistische
zou dit tot een burgeroorlog partij zitting zouden moeten
leiden waarin alle radicale nemen, zou met een program-
handelingen van de autoritei- ma moeten komen dat van te
ten heel wat sympathie zouden voren door Solidariteit dient te
vinden. Kuron spreekt in zijn worden opgesteld. Op deze
artikel duidelijk de vrees uit wijze zou de strijd om de
dat bij de bevolking de ge- macht de Poolse communis-
dachte veld wint dat „het nu tische partij is immers ver-
welletjes is en dat de regering lamd kunnen worden opge-
nu maar eens de krachtige lost. Solidariteit zelf kan vol-
middelen moet krijgen om eni- gens hem de macht niet over-
ge orde te kunnen scheppen", nemen maar er moet stap
Naar zijn mening zou dertig voor stap naar worden ge-
procent van de bevolking ach- streefd dat de maatschappij de
ter de autoriteiten staan, dertig macht in handen krijgt
Ijzeren cactus
De Zwitser John Tobler kan deze grote cactus, die in het
hart van Zürich staat, dagenlang water blijven geven,
groeien zal het gevaarte nooit, hooguit aan de voet rood
bruin worden van de roest. Het is namelijk een ijzeren cac
tus, neergezet om de inwoners van de Zwitserse stad te wij
zen op de vijftigste verjaardag van de jaarlijkse cactus-ten
toonstelling in Zürich.
PRESIDENT DUARTE NAAR
WASHINGTON
SAN SALVADOR Het verzet in de Middenamerikaanse
staat EI Salvador heeft aangekondigd dat een delegratie zal
worden gestuurd naar de binnenkort te houden algemene
vergadering van de Verenigde Naties in New York. Guiller-
mo Ungo, een vooraanstaand politiek leider van het verzet,
zal de delegatie aanvoeren.
Intussen heeft de Salvadoraanse president Duarte, die volgende
week een bezoek brengt aan Washington voor overleg over de
grootscheepse Amerikaanse hulp aan zijn regime, het verzet an
dermaal opgeroepen de wapens neer te leggen. „Zo kan men be
wijzen werkelijk het volk te vertegenwoordigen", aldus Duarte,
die daarmee reageerde op de erkenning van het verzet door
Frankrijk en Mexico als de vertegenwoordiger van het Salvado
raanse volk.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
het kapitalisme en het communisme paus signaleert, een tijdloos karakter
wisten zich in hun uiterste vorm al dreigen aan te nemen als er niets aan
door de kerk veroordeeld. Misschien gedaan wordt. Werkgevers, werkne-
ROME Over het geheel genomen dat de sociaal-democratie zich nu voor mers, eigenaren van de onderneming,
hebben de Italianen nogal op de het eerst duidelijk herkent (zonder al te gehandicapten, vakbonden, intellectue-
nieuwe encycliek Laborem Exercens veel interpretatie-gymnastiek) in een len, technocraten, gastarbeiders en po-
van Paus Johannes Paulus II gerea- echte encycliek, hoewel de officiële litici, zij allen krijgen in de encycliek
geerd. Men zou van een 'waardige* woordvoerders van het Vaticaan dit een „beurt", en afgaande op de
ontvangst kunnen spreken. In het al- nooit zullen durven toegeven. reacties tot ieders tevredenheid,
gemeen vindt men het jongste pause- De grote verdienste van deze encycliek De Italiaanse vakbonden vinden in de
lijk rondschrijven een goed stuk. is dat op zovele sociale problemen zo encycliek een aanmoediging om op de
duidelijk wordt ingegaan. Volgens som- ingeslagen weg voort te gaan, en zo ook
De Kerk heeft al vaker het belang van mige commentaren doet dat afbreuk de werkgevers. Volgens de eersten is in
het werk voor de mens als middel om aan de tijdloosheid van zo'n uniek do- het stuk duidelijk te merken dat de
zich te ontplooien onderstreept, en ook cument als een encycliek, maar ande- paus zelf ook hard gewerkt heeft, dat
de twee grote economische systemen, ren vinden juist, dat de noden die de hij zelf de inspanningen heeft ervaren
en vooral ook dat gevoel van saamho
righeid tussen de werkers onderling.
En de werkgevers vinden de veroorde
ling van het primaat van het kapitaal
over het werk, de werker, geen afkeu
ring van de praktijk zoals die in Italiëe
bestaat Zij waarschuwen voor een ver
gaande op de eerste draaiing van de werkelijke betekenis
van de encycliek.
De vrouwenbeweging is uiteraard te
leurgesteld, omdat de paus opnieuw de
vrouw terugstuurt naar huis en haard,
maar dit was al bekend. Lichtpuntje is
nu, dat de paus zegt, dat er een sociale
herwaardering moet komen van de
functie van de moeder.
henocno
Ill recteriand
Hervormd Nederland consta
teert bij het aantreden van het
nieuwe kabinet dat ons poli
tiek systeem kraakt. „Evenre
dige vertegenwoordiging 'lijkt
ontzettend democratisch. Maar
in feite ontneemt dit kiessys
teem de kiezers de mogelijk
heid zich dwingend uit te
spreken over het allerbelang
rijkste: de regeringsvorming.
Daarmee wordt het vertrou
wen van de mensen in ons
parlementaire stelsel onder
mijnd". Over de aanstaande
blokkade van Dodewaard
ft het blad: „Het belang
et protest tegen de kern-
tnergie is te groot dan dat het
mag worden ondergraven door
ondemocratische praktijken.
Daarmee wordt alleen maar in
de kaart gespeeld van de kern-i
ienergie-lobby". Elders zegt in
ternationaal secretaris Wim
Bartels van het IKV: „Als er
geen hoop meer is op stopzet
ting van de wapenwedloop, zal
de morele stellingname van de
katholieke kerk in Amerika
verschuiven naar een onvoor
waardelijke verorodeling van
het bezit van kernwapens, zo
heeft kardinaal Krol van Phi
ladelphia meegedeeld. Dat is
een belangrijke ontwikke
ling". Deze sombere voorspel
ling tenslotte uit Polen: „Be
zorgd kiikt men uit naar de
naderende winter, die door
gaans temperaturen van min
30 graden brengt. Of de bevol
king dan nog zo geduldig
urenlang in de rij staat voor de
karig bevoorrade winkels, lijkt
U
te betwijfelen. Van de anders
zo hartelijke humor in Polen is
nog maar weinig te bespeu
ren".
Elsevier kenschetst de troon
rede als een pauzefilmpje.
Toch al deze voorspelling:
„Het is een open vraag hoe de
geldontwaarding zich zal ont
wikkelen onder het huidige
kabinet. Maar de grootse plan
nen van de minister van So
ciale Zaken en het feit, dat ei
voor die plannen eigenlijk
geen geld is, doen het ergste
vrezen." Generaal Von Mey-
enfeldt praat over zijn kruis
tocht tegen kernwapens. „Na
tuurlijk denk je erover na, dat
de Sovjet-Unie eens komt
Maar ik weet het niet. Drie
honderd miljoen West-Euro
peanen, dat is voor de Russen
ook geen sinecure. En wat
doen de Polen? Schieten Oost-
Duitsers op West-Duitsers? Ik
geloof niet dat ze eraan begin
nen". Kritiek in het blad op de
nieuwe encycliek van de paus.
„Het was nuttig geweest als hij
wat leesbaarder, wat minder
elitair van stijl, wat populair
der geschreven was. Nu richt
hij zich uitsluitend tot de intel
lectuele laag van het Gods
volk, en dat is ook een vorm
van structureel geweld het
soort geweld dat de enycliol-
nu juist wil tegengaan'
exclusief interview et.,
met de Poolse vice-prei.i
Rakowski. „Als de leiders van
Solidariteit de machtsvraag
nog agressiever gaan stellen,
dan staat ons zeker een fase
van confrontatie te wachten".
De Tijd blikt met Lubbers te
rug op de totstandkoming van
het kabinet „Men staat voor
gemeenschappelijke klussen.
Er moet dwars door de partij
structuren heen worden sa
mengewerkt In die context
denk ik dat Van Agt een goe
de voorzitter zal zijn, en dat
proces zal bevorderen door
zijn techniek en zijn wijze van
leiding geven. Ik ben dus niet
moedeloos, maar ik zal niet
zeggen: dat gaat allemaal
prachtig. Ik denk dat er veel
bloed, zweet en tranen aan te
pas komen". Een ander artikel
gaat over de Titanenstrijd tus
sen Den Uyl en Wim Kok die
op uitbreken staat. „De kans
dat links Nederland de rijen
zal sluiten, zoals de Internatio
nale wil, is alleen maar klei
ner geworden. Rechts ligt op
de loer. Links (materialistisch
links en doctorandussen-links)
ook. Wat kan er dan nog over
blijven van de solidariteit?"
Een ander artikel over gynae
cologie constateert: „De baar
moeder moet er maar uit, krij
gen steeds meer vrouwen te
horen. Maar was die operatie
wel altijd zo nodig? Het aantal
vrouwenartsen is nu eenmaal
sterk gegroeid en ze hebben
natuurlijk graag werk omhan
den" Een gesprek tenslotte
bisschop Werner Krusche,
uwe voorzitter van de
.1 var. Evangelische Ker-
in Oost-Duitsland. „Het is
onjuist ons te zien als een zwij
gende, aangepaste, conformis
tische kerk, als een kerk van
de stilte. Nee, onze kerk aan
vaardt de socialistische maat
schappij als de ruimte waarin
zij moet leven en werken en
waarin zij een levendige God
servaring opdoet".
Vrij Nederland is erin ge
slaagd premier Van Agt een
vraaggesprek te ontfutselen
over de afgelopen formatiepe
riode. „Ik weet wat voor soort
verhalen we in de komende
weken hier in de ministerraad
tegemoet gaan. Dat is: we moe
ten nu allemaal lering trekken
uit het nieuwe beleid van Mit
terrand in Frankrijk. Ik kan
het verhaal nu al houden ik
heb het nog niet gehoord,
maar ik kan het zo houden.
Stimulering van de economi
sche groei: daar moet Neder
land zich ook aan kunnen ver
gasten. Nou, die stimulering,
uitdijing van overheidsuitga
ven Ja ja. Wie binnen nu en
1, 2 jaar grote successen wil
dering van de werkloosheid,
die zal onze economie verder
uit het lood brengen". Ten
overvloede waarschuwt een
ander artikel dat over de eco
nomische toestand gaat: „De
meerderheid van het parle
ment beseft nog steeds niet dat
deze crisis de omvang krijgt
van die in de jaren dertig?'.
Een interview ook met regis
seur Peter Baan, die weggaat
bij Sater, omdat hij is uitgeke-.
ken op het linkse toneel. „De
gretigheid waarmee linkse
mensen zichzelf aanvallen, die
zelfhaat rechts kan zich
weer rustig met andere dingen
gaan bezighouden, want links
vreet zichzelf wel op". Het
blad heeft een boekenbijlage.
De Haagse Post wijdt 31 pagi
na's aan een reconstructie van
de kabinetsformatie. Marcel
van Dam kan het korter. „Als
we Van Agt werkelijk onge
lukkig willen maken, dan
moeten we hem juist accepte
ren". Ook de voorspelling dat
staatssecretaris Saskia Stuive
ling de Neelie Smit-Kroes van
het nieuwe kabinet gaat wor
den. Een portret voorts van
deurwaarders, die het in deze
moeilijke tijd steeds drukker
krijgen. „Zoals de banken
mensen hebben aangespoord
tot het aangaan van leningen,
dat gaat de perken wel een
beetje te buiten. De mensen
stinken erin. Het wordt zo
aanlokkelijk gemaakt En van
die 4 5 procent leners die
nooit terugbetaalt, zullen de
banken niet wakker liggen;
die zijn allang gedekt door de
hoge rentes die ze vragen. Dal
vind ik niet netjes". Een arti
kel ook over de Hoofdstad-
Operette, het enige gesubsi
dieerde theater met een zaal
bezetting van 95 procent „Zc
is het leven. Lichtheid en op
gewektheid moeten de drama
tiek uitwissen.. Je moet niel
wegzinken in dramatiek, daar
heeft niemand wat aan. Dat ze
ondanks alles staan te stralen,
is nu juist wat de operette on
sterfelijk maakt Die onwaar
schijnlijkheid maakt de ope
rette tot het hoogste kunstge
not".
BRUSSEL De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie gaan
waarschijnlijk op 17 november in Genève praten over de
mogelijkheid tot beperking van de atoomwapens voor de
middellange afstand. Dit is gisteren in Brussel vernomen.
NAVO-diplomaten hebben gisteren in de Belgische hoofdstad
overlegd over deze problematiek. Zoals bekend voeren de Ame
rikaanse minister van buitenlandse zaken Haig en zijn Russische
collega Gromyko volgende week in New York voorbereidende
besprekingen.
Amerikaanse functionarissen zeiden verder dat zij tevreden zijn
over de steun van de Westeuropese bondgenoten voor hun plan
nen. Naar verluidt zou Washington de Nederlandse wens tot een
verder uitstel van de beslissing over het al dan niet plaatsen van
48 kruisraketten hebben geaccepteerd. De steun van Groot-Brit-
tannië, West-Duitsland en Italië voor het moderniseringsplan
zou, zo heet het, genoeg druk op de Sovjet-Unie uitoefenen om
de NAVO-plannen zeer serieus te nemen.
Bonn wil uitstel plaatsing raketten
WASHINGTON De Westduitse regering heeft de Verenigde
Staten verzocht de plaatsing van 464 kruisraketten, voorzien
voor december 1983, uit te stellen tot april 1984. De Bondsrepu
bliek voelt er weinig voor om als enig NAVO-lid op het Europe
se vasteland land de raketten al in 1983 in ontvangst te nemen.
In april 1984 worden de nieuwe atoomwapens, zoals de plannen
nu aangeven, ook in Talië geplaatst. Alleen Groot-Brittannië
heeft er mee ingestemd dat de nieuwe wapens in 1983 worden
gestationeerd.
Vietnam gebruikt chemische wapens
BANGKOK Vietnamese troepen in Cambodja maken gebruik
van verboden chemische wapens. De regering van Thailand
heeft zich met deze verklaring achter de beschuldigingen van de
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Haig geschaard,
dat in Zuidoost-Azië met chemische wapens van Sovjet-makelij
wordt gevochten. Overigens heeft de regering in Bangkok geen
harde bewijzen voor het gebruik van de chemische wapens op
tafel gelegd. Vietnam en Cambodja hebben de Amerikaanse be
schuldigingen van de hand gewezen.
