UTO'S MOETEN
CHONER RIJDEN
sL
bijdragen voor geneesmiddelen
'ariefsverh oging
tij trein en tram
iet te vermijden
Milieuwetten zijn er; nu ook toepassen
I^inst betaald voetbal
Bijstand slokt alle groei in CRM-hegroting op
Y ooruitzichten
voor land-en
tuinbouw slecht
NENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1981 PAGINA 17
ilksgezondheid
I HAAG Door wijziging van de sociale
itekostenverzekering en door eigen bijdra-
Ivoor geneesmiddelen en verpleeginrichtin-
1 (AWBZ) zal volgend jaar een bezuiniging
van 285 miljoen worden bereikt van de in to
taal bijna 600 miljoen die in de sector volksge
zondheid worden omgebogen.
De kosten voor de gezondheidszorg in Neder
land stijgen minder snel, zo blijkt uit het over
zicht bij de begroting van volksgezondheid. In
1979 bedroeg de kostenstijging 7,3 procent, in
1980 daalde de kostengroei tot 6,8 procent. In
de begroting van volksgezondheid en milieuhy
giëne staat te lezen dat de nieuwe Wet Tarie
ven Gezondheidszorg mogelijk al per 1 januari
1982 operationeel gemaakt kan worden. Deze
wet wordt door de vorige minister Ginjaar als
belangrijk instrument aangeduid voor de be
heersing van de kosten in de gezondheidszorg.
De begroting van dit departement is ver
schoond gebleven van extra ombuigingen: een
totaal bedrag van ruim 4,5 miljard gulden bete
kent zelfs een stijging van 60 miljoen in verge
lijking met 1981. Gezien de slechte financieel -
economische situatie zal de nieuwbouw en uit
breiding van ziekenhuizen het volgend jaar tot
het uiterste worden beperkt, aldus de toelich
ting op de begroting.
ürkeer en waterstaat
H
N HAAG De tarieven
het stads- en streekver-
r moeten in april 1982 met
procent extra omhoog, bo
de normale stijging van de
jjeven op basis van de infla-
De tarieven van de NS zul-
het komende jaar met twee
cent extra verhoogd moe-
worden, terwijl een nieu-
extra tariefsverhoging voor
3 noodzakelijk lijkt. De ta-
sverhogingen bij stads- en
riekvervoer zijn nodig om
noodzakelijke investerigen
nieuw materieel te kunnen
^ostigen en de uitbreiding
van het openbaar vervoer in
nieuwe stadswijken te betalen.
Bij de NS zijn de tariefsverho
gingen nodig om een achttal
knelpunten in het lijnennet
mee te kunnen aanpakken.
Deze boodschap schrijft ex-mi
nister Tuijnman in de toelich
ting op de begroting voor ver
keer en waterstaat. Op dit mo
ment is nog niet bekend hoe
zijn opvolger, minister Zeeval-
king (D'66) over de genoemde
tariefsverhogingen denkt. Tot
nu toe heeft Zeevalking alleen
laten weten dat hij het gebruik
van het openbaar vervoer
krachtig wil stimuleren. Voor
het dekken van de verliezen
in het openbaar vervoer is vol
gend jaar 2,7 miljard uitge
trokken, 200 miljoen gulden
meer dan in 1981.
In de toelichting op de begro
ting zegt oud-minister Tuijn
man dat een forse aanpassing
van de tarieven nodig is, om
dat bijvoorbeeld de gebruikers
van het openbaar vervoer in
de steden nog geen kwart be
talen van de kostprijs van hun
vervoer. Tuijnman spreekt de
verwachting uit, dat ook zijn
opvolger Zeevalking „voor en
kele noodzakelijke maar wei
nig populaire beslissingen op
het terrein van verkeer en
vervoer zal worden gesteld".
HAAG De nieuwe re
geringsploeg is ook het plan
teitëelaten om de motorrijtui-
hbelasting op te heffen. In-
aats van die belasting zou-
;n de autobezitters een hoge-
accijns op brandstoffen
;oipeten gaan betalen,
i cftorlopig is rekening gehou-
itgp met een kwartje extra ac-
prjis per liter brandstof. Dit
itaU onder meer kunnen leiden
jesl meer energiebesparing
daK>r het wegverkeer. Ver-
-ai icht wordt dat het nieuwe
kabinet dit plan overneemt.
Binnen de ministeries van
verkeer, financiën en econo
mische zaken wordt nog gestu
deerd op maatregelen om mo
gelijke negatieve gevolgen van
de afschaffing van de motor
rijtuigenbelasting, zoals kos
tenverhoging voor het zaken
verkeer. meer tanken in het
buitenland en herleven van
het wrakkenprobleem, te on
dervangen.
Het autorijden zal ook duurder
worden door enkele milieu
maatregelen die in de begro
ting voor milieuhygiëne wor
den aangekondigd. Volgens
die maatregelen, die in 1982
ingaan, zal de luchtvervuiling
door een auto met vijftig pro
cent omlaag moeten. Automo
toren dienen daarvoor te wor
den aangepast. Op 1 februari
1982 zullen de zwaardere eisen
ingaan. Tegelijk zullen in ver
band met roetvervuiling
zwaardere eisen worden ge
steld aan auto's met een diesel
motor.
WIEZ'JN HET?
(VERDELING NAAR BE
ROEP VAN DE WERK
LOZEN. In van hef
totaal aantal werklozen)
mediol981
KANTOOR PERSONEEL
12, A
KMLbOUW VAKPER-
^:pyf SONEEL 14,6
MINDER GESHIK-
TEN 16,3
HANDELSPERSO-
NEEL 8.5
METAALBEWERKERS 6,2
ONDERW'JZEND PERSONEEL 5,5
Sociaal-en geneeskundig pers. 5.2
I Horeca-personeel 3, i
X//A Diversen
Nederland
koploper
in hulp
verlening
ontwikkelings
samenwerking
DEN HAAG Van alle
westerse landen geeft Ne
derland verhoudingsgewijs
het meeste geld uit aan
ontwikkelingshulp. In
1982 zal het totale begro
tingsbedrag voor het eerst
boven de vier miljard gul
den uitkomen: 4.278 mil
joen. Dat betekent een stij
ging met 5,5 procent ten
op zichte van 1981.
De minister van ontwik
kelingssamenwerking had
het liefst nog meer geld
uitgetrokken voor de hulp
aan de Derde Wereld.
Doordat het nationaal in
komen in 1981 daalt, krijgt
hij echter automatisch
minder beschikbaar. Het
hulpbedrag is daar immers
middels het percentage
van 1,5 aan gekoppeld. De
bewindsman vraagt zich af
of het wel wenselijk is dat
hierdoor de hulp aan de
Derde Wereld zou kunnen
gaan dalen, naar mate het
hier ook slechter gaat.
Voorlopig staat Nederland
nog bovenaan. Gemeten in
percentages van het bruto
nationaal product zit Ne
derland nu op 0,99 pro
cent. De andere westerse
landen komen niet verder
dan 0,37 procent. Toch
heeft de minister van ont
wikkelingssamenwerking
nog de nodige wensen. Hij
klaagt erover dat er nog
altijd posten op zijn begro
ting staan die hij daar niet
thuis vindt horen, zoals de
hulp aan de Vietnamese
bootvluchtelingen. Ook
wil hij af van de regeling
dat hij een deel van het
geld voor zijn begroting op
de kapitaalmarkt moet le
nen. Daar is de rente im
mers tot grote hoogte ge
stegen en die moet betaald
worden uit de hulpgelden.
h ilieuhygiëne
nflEN HAAG Het gaat niet goed met het mi-
le^u, niet in Nederland, niet in Europa en niet
I de wereld. De afvalbelten worden steeds ho-
lr, grond blijkt vervuild te zijn met chemica-
In, lucht en water worden niet schoner; de
■■ïjn is nog steeds het riool van Europa en de
iiergie wordt verkwist, evenals grondstoffen.
[aar desondanks kan men niet zeggen dat het
iilieubeleid van de overheden heeft gefaald,
zegt de inmiddels verdwenen VVD-minister
Ginjaar in zijn begroting.
Voor onderhoud en herstel van het milieu heeft
men naast inzicht en ervaring, gereedschap no
dig. Dat gereedschap is in de vorm van wetge
ving in ons land grotendeels voorhanden. Het
zal nu gebruikt moeten worden, waarbij af
doende oplossingen niet binnen enkele jaren te
verwachten zijn. Daarbij moet er wel voor ge
waakt worden dat het milieubeleid niet als een
luxe gezien wordt, die men zich alleen kan ver
oorloven als het economisch goed gaat. In te
gendeel, stilstand is acheruitgang in het milieu
beleid, waardoor herstelmaatregelen later meer
geld kosten of de schade al onherstelbaar is ge
worden. Dat risico mogen wij niet overdragen
aan nieuwe generaties. Milieubeleid is overle-
vingsbeleid, aldus Ginjaar.
Hij maakt verwijten aan andere ministers en
aan de industrie. Naar zijn mening dient alle
beleid aan de gevolgen voor het milieu getoetst
te worden. Op een andere manier gaat het niet
langer, zo zegt Ginjaar. Hij wijst op de positieve
gevolgen van het milieubeleid voor de volks
huisvesting, landbouw en visserij (minder scha
de aan gewassen en veestapel), monumenten,
recreatie en natuur. Op economisch terrein zal
de arbeidsproduktiviteit kunnen toenemen als
gevolg van een gezonder milieu.
De oud-minister noemt het daarbij betreurens
waardig dat bij „sommigen" de gedachte leeft
dat het met het milieubeleid best wat minder
kan, omdat ons land toch al voorop zou lopen.
Tegelijk doet hij een beroep op de industrie om
haar verzet tegen het milieubeleid op te geven
en de kansen van dat beleid (nieuwe milieu
technologie en betere bedrijfsvoering) te grij
pen. Daarmee komt Ginjaar in conflict met de
inmiddels ook verdwenen minister Van Aar-
denne. Deze stelt in de begroting van economi
sche zaken dat er gezien de economische situa
tie en de positie van het bedrijfsleven, prioritei
ten gesteld moeten worden. Milieukosten kun
nen dan ook alleen aan de bedrijven worden
opgelegd als zij die elders kunnen compenseren,
zodat de concurrentiepositie niet in gevaar
komt. Voorts wil Van Aardenne meer onder
zoek naar de milieukosten voor de bedrijven.
cultuur, recreatie en
matschappelijk werk
EN HAAG Het be-
lald voetbal zal het hui-
|ige seizoen afsluiten met
inst. Dit gebeurt aan het
nde van het eerste vier-
irenplan voor de gezond-
laking van het betaald
lethal, waarbij door de
eiiverheid 32 miljoen gul
den in deze sector is gesto
ken. Vóór maart 1982 zal
gesloten worden óf er een
dAieuw vieijarenplan komt.
pit plan zal, zo blijkt uit de be-
jroting van CRM, eventueel
|ezelfde uitgangspunten en
Voorwaarden hebben die tot
Jlu toe golden:
1 gelijkhouden van salarissen
elers,
rentelasten niet laten stijgen.
terugdringen exploitatiete
korten.
In de toelichting op de begro
ting, die geschreven is onder
verantwoordelijkheid van
staatssecretaris Wallis de
Vries, wordt geconstateerd dat
er eerst van enige stagnatie
sprake is geweest in het af
stemmen van inkomsten op
uitgaven in het betaald voet
bal. Wallis de Vries wijst erop
dat inmiddels die afstemming
wel een feit is (het exploitatie
tekort bij alle clubs was aan
het eind van het vorige sei
zoen dertig miljoen gulden,
red.). Ook meldt hij dat een
programma is afgerond voor
stadionverbetering, gericht op
hogere veiligheid voor bezoe
kers, aanleg van lichtinstalla
ties en betere medisch-hygië-
nische voorzieningen. Wat de
sociale aspecten betreft wordt
melding gemaakt van het af
sluiten van een nieuwe CAO
voor beroepsvoetballers en de
opzet van commissies perso
neelsbeleid bij voetbalclubs.
In totaal wil CRM in 1982 43,3
miljoen gulden uitgeven aan
de sport, twee miljoen meer
dan in 1981. Het ministerie
richt zich daarbij vooral op
steun aan landelijke sportorga
nisaties. Het beleid is erop ge
richt de sport voor iedereen
toegankelijk te maken, als on
derdeel van het maatschappe
lijk welzijn. In overleg met het
ministerie van volksgezond
heid wordt bekeken hoe het
enorme aantal sportblessures
(jaarlijks honderdduizenden)
kleiner te maken is. Verder
wordt er gewerkt aan de opzet
van een sportmedische ethiek,
ook voor topsporters en wordt
aandacht gevraagd aan de ver
sterking van de rechtspositie
van degenen die in de sport
werken.
2 c m
OOM
SOC ZAKEN
en VOLKSGE
ZONDHEID
19.926
z
S5
VOLKSHUIS-
VESTlNG.ro
111.953
fel
VERKEER en
WATERSTAAT
9698
<3
20 -
8< o
uj-j ud
z
<2
<2
BuJfN
COi/icn
i/> 2
3 o
-> co
diversen
118.27 8
landbouw en visserij
DEN HAAG Door de gerin
ge groei van de koopkracht
van de bevolking zal de bin
nenlandse afzet van produkten
van land- en tuinbouw in 1982
naar verwachting verder afne
men. Dit jaar zal die afzet al
1,5 procent lager liggen dan in
1980. De produktiegroei in de
land- en tuinbouw zal dan ook
vooral in het buitenland moe
ten worden afgezet. Ook daar
zijn de vooruitzichten echter
niet rooskleurig. Een afne
mende bevolkingsgroei in de
EG, stagnerende inkomensont
wikkeling en een grotere con
currentie betekenen een grote
druk op onze exportpositie. Er
ontstaan weliswaar nieuwe af
zetmogelijkheden door de toe
treding van Griekenland tot
de EG, maar het accent op de
export zal toch moeten liggen
buiten de EG, met name in het
Midden-Oosten, Venezuela en
Nigeria.
Dit zegt de inmiddels verdwe
nen minister Braks (landbouw
en visserij) in een toelichting
op de begroting voor 1982. On
danks de sombere vooruitzich
ten ziet Braks de verwachtin
gen voor de ontwikkeling in
de land- en tuinbouw voor het
komende jaar toch als wat po
sitiever, een stelling die hij
echter niet onderbouwt. Inte
gendeel, de minister noemt de
hoge rentestand ongunstig
voor de land- en tuinbouw en
een rem op de investeringen.
Daarnaast blijven energiekos
ten en kosten voor veevoeder
(door de oplopende dollar
koers) stijgen, waardoor pro-
duktiekosten oplopen. Ook
ontstaat er door de ongunstige
werkgelegenheidssituatie een
verborgen werkloosheid in de
land- en tuinbouw die de be
drijfstak zelf moet dragen en
financieren.
In de begroting is in het kader
van de bezuinigingen bij de
rijksoverheid, 33 miljoen gul
den geschrapt terwijl 100 vaca
tures niet zullen worden opge
vuld. Er zal vier miljoen gul
den minder aan boeren gege
ven worden om vernieuwin
gen op hun bedrijven door te
voeren, er komt vijf miljoen
gulden minder voor exportbe
vordering en hulp aan boeren
met financiële problemen en
vijftien miljoen minder voor
landbouwonderwijs.
Aandacht voor ver)huur kamers
DEN HAAG De regering gaat onderzoeken op welke wijze
het aanbod van huurkamers, waaraan vooral in studentensteden
grote behoefte bestaat, kan worden vergroot. In de studie zal on
der meer worden bekeken in hoeverre vraag en aanbod worden
beïnvloed door de huidige wetgeving. Te denken is aan de huur-
bescherming, die veel mensen doet aarzelen iemand op kamers
te nemen, en aan de fiscale wetten. Er is wel geopperd inkomen
uit kamerverhuur vrij te stellen van belasting.
Ook zullen er voorstellen worden gedaan het huidige systeem
van huurprijsklassen af te schaffen. Nu is het zo dat geringe
puntenverschillen kunnen leiden tot aanzienlijke prijsverschil
len. De bedoeling is een „glijdende" verhouding in te voeren
tussen kale huur en kwaliteit (aantal punten).
Onderwijs reageert traag op elektronica
DEN HAAG Het te geringe tempo, waarin het onderwijs rea
geert op de nieuwe ontwikkelingen op het terrein van de micro-
elektronica, baart enige zorg. Het onderwijs speelt nog veel te
weinig in op de snelle ontwikkelingen op dat terrein. Dat geldt
zowel voor het reguliere onderwijs als voor de om-, her- en bij-
scholingsprogramma 's.
Dit vermeldt het Wetenschapsbudget '82, dat nog onder minister
Van Trier van wetenschapsbeleid is opgesteld. Die ministerspost
is nu afgeschaft. Het wetenschapsbeleid zal nu deels onder ver
antwoordelijkheid van minister Van Kemenade (coördinatie van
het wetenschapsbeleiden deels onder minister Terlouw van
economische zaken (technologisch onderzoek) worden gevoerd.
Korhoenders en dassen uitgezet
DEN HAAG Er zullen korhoenders en dassen in ons land
worden uitgezet om de achteruitgang in de populatie van deze
dieren tegen te gaan. Daarnaast zullen gegevens worden verza
meld over het vóórkomen van marters en otters. Afhankelijk
van deze gegevens gaat men bekijken of ook het aantal van deze
dieren moet worden vergroot. Daarentegen zal door het plaatsen
van vangkooien de schade, die mussen aan land- en tuinbouw
toebrengen worden tegengegaan. Een en ander blijkt uit de be
groting voor landbouw en visserij.
PTT-tarieven niet omhoog
DEN HAAG De PTT-tarieven zullen het komende jaar naar
alle waarschijnlijkheid niet omhoog gaan, ondanks een toene
ming van het verlies bij de posterijen met ruim 125 miljoen tot
217 miljoen gulden. Met de Nederlandse dagbladpers en de Ne
derlandse nieuwsbladpers is nog overleg gaande over een tarief-
verhoging.
De PTT zal volgend jaar 1515 mensen extra in dienst kunnen
nemen. Overigens wordt verwacht dat bij de PTT ook arbeids
besparende technieken zullen moeten worden ingevoerd. Daaro
ver wordt overleg aangekondigd met de vakbonden. Nieuwe
technische ontwikkelingen zijn vooral te verwachten bij de
PTT-gelddiensten. Bekeken wordt onder meer of er „girobetaal-
apparaten" in winkels geplaatst kunnen worden.
t DEN HAAG De totale kosten voor bijstandsuit
keringen zullen volgend jaar stijgen tot ruim 6,5
jniljard gulden. Dat is een stijging van ruim negen
honderd miljoen gulden in vergelijking met de vo
rige CRM-begroting. De groei van het aantal bij
standsuitkeringen is voornamelijk het gevolg van
<je enorme toename van het aantal schoolverlaters,
RWw" keroeP t*oet °P een uitkering krachtens de
Met die stijging is al rekening gehouden met de
Jachttijd voor een uitkering, die verlengd is tot
een half jaar. Dit houdt in dat schoolverlaters pas
op 1 januari (en niet meer op 1 oktober) in aanmer
king komen voor een RWW-uitkering. In de toe
komst zal een belangrijk deel van het RWW-be-
stand worden overgebracht naar de algemene
werkloosheidswet, die eind 1984 gereed moet zijn.
In de loop van het volgend jaar zal de RWW zoda
nig worden herzien dat scholing met behoud van
uitkering mogelijk wordt en dat RWW'ers onder
bepaalde voorwaarden onbetaald werk nogen ver
richten.
De CRM-begroting voor 1982 bedraagt 11,75 mil
jard gulden. De stijging van 900 miljoen gulden in
vergelijking met de vorige begroting wordt dus ge
heel door de post Bijstandszaken opgeslokt. De
prijsstijgingen zijn niet verwerkt in de nieuwe be
dragen, hetgeen inhoudt dat dit departement vol
gend jaar aanmerkelijk minder te besteden heeft.
Met name de uitgaven voor culturele minderheden
zijn flink gekort: van 195 miljoen in '81 naar 166
miljoen in '82.
Het aantal arbeidsplaatsen in de bejaardenzorg zal
ook volgend jaar, gezien de stijging van het aantal
bejaarden in Nederland, flink moeten worden uit
gebreid. Vorig jaar zijn er maar liefst 3600 arbeids
plaatsen bijgekomen als gevolg van de toenemende
behoefte aan bejaardenzorg.
Voor de gewenste uitbreiding van de werkgelegen
heid in de welzijnssector is gewoon geen geld, zo
wordt in de toelichting bij»de begroting toegege
ven. Daarom zal het accent verlegd moeten wor
den naar herverdeling van arbeidsplaatsen in die
sector.
cultuur, recreatie en
maatschappelijk werk
In de CRM-begroting, die onder de vorige minister
Gardeniers is opgesteld, wordt vastgehouden aan
de invoering van een eigen bijdrage voor het Alge
meen Maatschappelijk Werk, ondanks de bezwa
ren die daartegen vanuit de Tweede Kamer zijn
geopperd. De fracties van CDA en VVD eisten van
Gardeniers dat eerst een onderzoek zou worden in
gesteld naar de aanvaardbaarheid van een dergelij
ke regeling. Het is zeer onzeker of het nieuwe ka
binet, met PvdA-mmister Van der Louw de s"?igen
bijdrage zal handhaven.
