Interlingua sleutel
tot alle talen
Liefdevoor
het zoemvolk
werd Ridder
van Rappard
met honinglepel
ingegoten
„Hoe beter
de mens
het heeft,
des te
slechter
hij wordt"
GORINCHEM Op de 50e imkerdag, die vandaag
n Apeldoorn wordt gehouden, ontbreekt mr.
..R.J. Ridder van Rappard natuurlijk niet. Hij mag
Jan in 1977 de voorzittershamer van de Vereni-
jing tot Bevordering van de Bijenteelt in Neder-
and hebben neergelegd, internationaal is de rid
der nog steeds actief aan het bijenfront. Al meer
dan 40 jaar zet hij zich in voor de bijenteelt en
met succes. Na de oorlog zocht hij contact met
imkers uit de hele wereld met als gevolg een
vereldwijde organisatie, de Apimondia, die meer
lan 70 landen omvat. „Bijen kennen geen gren
en", zegt Van Rappard, „vandaar dat ik mij heb
ngezet om ook de landen van het Oostblok er bij
e halen. Inmiddels hebben we in dat deel van
:uropa al drie congressen gehad, dus ik mag
tellen dat mijn initiatief weerklank heeft gevon-
Te liefde voor het zoemvolkje werd Van Rappard
net de honinglepel ingegoten. Zijn moeder was een
ictieve imker die hem de fijne kneepjes van het vak
aerde. Ridder van Rappard: „Vanaf 1932 heb ik
elf bijen gehouden. Maar ik ben een echte vereni-
lingsman. Zo werd ik in 1936 voorzitter van een
leine regionale bond. Ik was toen burgemeester
an Zoelen. Een jaar later werd ik benaderd door
Ie landelijke organisatie. Er was een vacature ont-
-taan omdat de voorzitter was gestorven. Ik heb
jezegd dat ik er wel voor voelde maar dat men dan
/el diende te fuseren met mijn bond. Ik verbaasde
nij over de grote verscheidenheid aan bonden. Er
varen tegenstellingen tussen katholiek en niet ka-
holiek en het was mij absoluut niet duidelijk wat
lat nu met het houden van bijen te maken had. Om
:ort te gaan, de helft van mijn kleine bond ging
nee en ik ben 40 jaar voorzitter gebleven".
,ln 1939 bezocht ik mijn eerste internationale con-
res in Zürich. Een tijd van politieke beroeringen,
o mochten de Duitsers en Italianen van hun rege-
ing riiet verschijnen. Het volgende congres zou in
941 in Nederland gehouden worden maar de oor-
>g brak uit met alle gevolgen van dien. Na de oor-
>g heb ik er naar gestreefd de internationale con-
acten uit te breiden. Ondanks mijn weerzin tegen
„Als bijenhouder
ben ik redelijk
succesvol, al ben
en blijf ik een
amateur".
de Duitsers was ik van mening dat
ook zij op het volgende congres
ïanwezig moesten zijn. In 1949
;wam men tijdens het 13e congres
n Amsterdam bijeen. De landen
an het oostblok waren er toen nog
liet bij. In 1954 werd het internatio-
lale congres in het oostblok be-
egd".
Kennis
„Ik mag veronderstellen dat men
veet dat ik het systeem daar veraf
schuw maar dat neemt niet weg dat
)Ok imkers uit die landen met hun
cennis kunnen bijdragen tot bevor
dering van de bijenteelt. Zoals ge-
legd, bijen kennen geen grenzen.
Wij imkers zijn met ons allen bezig
aan een gemeenschappelijke
ïobby. Door die contacten te leg-
jen werd de mogelijkheid geopend
>m intermenselijk met elkaar om te
jaan".
Van Rappard zou Van Rappard niet
ijn om in zijn speeches niet een
jolitieke boodschap te verpakken.
lo zette hij in 1965 zijn stekelige
mgel in het pijnlijk getroffen „rode
/lees". „Ja dat was in Boekarest,
ïerst mocht ik van de autoriteiten
laar mijn openingsspeech niet
/oorlezen. Wel, heb ik ze toen ge-
egd, dan ga ik maar weer naar
;uis met de congresleden van de
iverige westerse landen. Ik heb mij
.tamelijk nooit in mijn leven de wet
laten voorschrijven. Het hielp maar
mijn speech zou niet in het Roe
meens vertaald worden. Zo nu en
dan gaf ik een gevoelige steek en
tot slot haalde ik een oude commu
nistische leuze aan maar dan wel
op mijn eigen wijze geïnterpreteerd.
Imkers, sprak ik, imkers uit alle lan
den. verenigt u. Er ging een sidde
ring door de zaal. Ze konden er niet
om lachen want dat hebben die
mensen daar al lang verleerd".
„Ik wenste mij verder niet te con
formeren aan de gebruikelijke slo
gans. Zo trok men een vergelijking
tussen Marxisme en de bijenwereld.
Door een bij speciaal voedsel te ge
ven kan men in sommige gevallen
namelijk een koningin verkrijgen.
Dus stelde het regime dat als je het
de mensen materieel beter maakt,-
dan krijg je vanzelf betere mensen.
Lariekoek. Hoe beter de mens het
heeft, des te slechter hij wordt. Kijk
maar om je heen. Van dienstbaar
heid ten opzichte van de medemens
is in deze uitgeholde maatschappij
nauwelijks sprake meer".
Magie
„Juist de dienstbaarheid van een
bij trekt mij persoonlijk zo aan. De
grenzeloze magie die uitgaat van de
onderlinge samenwerking. Het is
waarlijk ongelooflijk wat zo'n bijen
volk presteert. Elk individu zet zich
in terwille van de gemeenschap.
Een bij is wel humeurig maar zijn
egoïsme is geheel geneutraliseerd.
Door die samenwerking stijgt de
produktie. De mens daarentegen
wordt verteerd door het virus van
het egoïsme. Daar heb ik mij mijn
hele leven ai tegen verzet".
„Aan de andere kant acht Ik het
absoluut niet acceptabel om de lijn
van het bijenvolk door te trekken
naar de mensenmaatschappij.
Daarvoor heb ik te veel hoogach
ting voor het individu. Ik ben sterk
gehecht aan de individuele verant
woordelijkheid van ieder mens. In
stinctief voelt de mens dat hij ver
antwoording moet afleggen voor
zijn daden".
„Wij, Van Rappards zijn al vanaf
1400 aristocraten. Ik ben voor een
pyramidale opbouw van de maat
schappij. De mens moet een voor
beeld hebben om na te volgen. Dat
houdt in dat ik mij persoonlijk ver
plicht voel om te dienen. Mijn vader
zei ooit tegen mij, jongen ik heb er
altijd voor gezorgd dat de mens
minder kan gappen van zijn mede
mens. Probeer dat na te streven. Ik
dacht dat ik die opdracht goed heb
vervuld. Nu zitten we met een maat
schappij in ontbinding. Men heeft
geen voorbeelden meer".
Als een rode draad slingert de poli
tiek door elk gesprek met de ridder
heen. Hij kan en wil het niet laten.
Zelfs in Rusland schroomde Van
Rappard niet om uit te halen. „In
1975 kreeg ik een uitnodiging van
de Russische regering. Ditmaal
werd mijn toespraak niet door de
autoriteiten onderschept. De toe
spraak had ik bij me gehouden. Ik
hield mijn rede, maar op het eind
was het weer eens tijd voor een min
of meer schokkende uitspraak. Ik
zei, de eerste, de enige en wellicht
laatste technisch goed onderlegde
arbeider uit de Russische historie
heeft het vak in ons land geleerd.
Uw tsaar Peter de Grote. De voor
zitter van Apimondia dacht dat ik
het land niet meer zou uitkomen,
maar dat .is wel meegevallen".
Tijdschrift
Van Rappard mag dan in 1977 als
voorzitter van de Vereniging tot Be
vordering van de Bijenteelt in Ne
derland zijn afgetreden, als decaan
van de ereleden van Apimondia
houdt de stekelige bestuurder een
stevige vinger in de honingpap. „Je
mag wel zeggen dat de voorzitter
en ik de zaken regelen. Deze
maand ben ik nog naar een sympo
sium in Roemenië geweest. Api
mondia is een onderdeel van de bij
enteelt. Wij geven Apiacta uit, een
internationaal tijdschrift dat in vijf
talen verschijnt. Ik hecht veel waar
de aan die internationale contacten.
Daarom heb ik ze tót heden ten
dage aangehouden".
„De imkerij van mijn moeder ge
leerd hebbende mag Ik stellen dat
Ikzelf als bijenhouder redelijk suc
cesvol ben ai oefen ik mijn hobby
uit als amateur. Ik ben geen weten
schapper. Op de eerste plaats ben
ik bestuurder. Mijn vader en een
halfbroer van mijn vader waren zeer
actief binnen de Gelderse Maat
schappij voor Landbouw. Het be
sturen heb ik dus niet van vreem
den. Ik ben dan ook niet een bij
zonder bekwaam imker. Ik heb vijf
volken en haal daarmee zo'n hon
derd pond honing dit jaar. Redelijk.
Ons land is nu eenmaal niet opti
maal geschikt voor de imkerij. Kli
matologisch lenen andere landen
zich daar beter voor. Over het eind-
produkt honing is veel geschreven.
Honing is een vetsuiker en makke
lijk verteerbaar. Of het gezond is
weet ik niet. Medisch gezien is het
zeker niet onmisbaar. Al is een bij-
produkt als het bijengif heilzaam
voor rheumapatiënten. Het heeft
zeker zijn gezondheidswaarde, Api
mondia kent verschillende weten
schappelijke afdelingen".
„Ik zelf zie grote filosofische waar
den in de imkerij. Op de onderlinge
samenwerking heb ik reeds gewe
zen. De bijenteelt is het oudste be
roep in samenwerking met de na
tuur. Het is een kwestie van harmo
nie. Zo is een goed bestuursstelsel
bepalend of er harmonie heerst of
niet. De bij houdt ons voor hoe het
in de mensenmaatschappij wèl
goed kan gaan. Laten we er onze
lering uit trekken".
DAVID LEVIE
DUURSTE TALENPROJECT ALLER TIJDEN
BEEKBERGEN Wie denkt dat
het Latijn zo dood ie als een pier
heeft het mis. Weliswaar maakt
deze taal geen bloeitijd door zoals
in de tijd van de Caesara gebrui
kelijk was, maar dank zij Interlin
gua ia het Latijn weer nieuw leven
ingeblazen. Interlingua staat voor
modern en vereenvoudigd Latijn.
Sterk vereenvoudigd zelfs want
wie een beetje talenkennis heeft
kan zich het Interlingua vrij een
voudig meester maken. „Deze we
reld kent vele latente linguïsten of
hoe je ze ook noemen mag", zegt
de heer Frits Goudkuil uit het Gel
derse Beekbergen. Hoewel de
meesten nog nooit van Interlingua
gehoord hebben, levert zeker het
vertalen geen enkel probleem
voor hen op. Echt, mensen die ta
len leren kennen automatisch In
terlingua. De woordenschat van
Interlingua vindt men namelijk
voor 90 procent terug in het
Spaans, Portugees en Italiaans,
voor 80 procent in het Frans en in
iets mindere mate in het Engels,
Duits en Russisch". Goudkuil is de
man die zich bezig houdt met de
boekenservice van Interlingua. Hij
is uitgever van Interlingua-litera-
tuur en regelmatig verschijnen ar
tikelen van eigen hand in diverse
Interlingua-bladen. Over de hele
aardbol verzendt hij de gewenste
boeken die hij veelal uit de Vere
nigde Staten importeert. Goüdkuil
neemt verder het secretariaat
waar van de Nederlandse Interim-
gua-afdeling. „het kost me erg
veel tijd maar dat heb ik er graag
voor over", vertelt hij. „Ik zie het
als een soort roeping want deze
wereld heeft behoefte aan een
eenvoudig en duidelijk communi
catiemiddel. Interlingua kan de
mensen daarbij helpen".
„Interlingua is een sleutel tot de ta
len van de belangrijkste talenfami
lie", aldus Goudkuil. Ook ons eigen
Nederlands heeft een ruim deel van
de Latijnse erfenis meegekregen.
Naar schatting vindt men 65 pro
cent van de woordenschat van het
Interlingua in onze taal terug, zij het
dan met een iets andere schrijfwijze
en uitspraak. Voor een groot deel
zijn dat bekende woorden zoals
concert, instrument, radio, televisie,
artiest maar ook minder bekende
als urbanisatie, integriteit, renove
ren en adequaat. Woorden waarvan
men de betekenis ni9t altijd weet.
Zo kan zelfs de studie van Interlin
gua er toe bijdragen dat men zijn
eigen moedertaal kent".
Kunsttalen
Moeilijke woorden vormden de aan
zet voor Goudkuil om zich in de taal
te verdiepen. „Dat was in de zeven
de klas van de lagere school. Ruim
vijftig jaar geleden. In de krant
stonden heel wat woorden waarvan
ik de betekenis niet kende. De
meester op school gaf me de op
dracht al die moeilijke woorden op
te schrijven. Later werd dan de be
tekenis daarvan behandeld. Zo is
het eigenlijk gekomen. Voor de oor
log ben ik op de fiets naar Parijs,
België en Duitsland geweest en in
die landen hoorde je vreemde talen.
Ik werd er door geboeid. Toen de
oorlog uitbrak was het afgelopen
met die reisjes. Ik heb me toen op
Esperanto toegelegd. Op een gege
ven moment las ik ergens een arti
kel over de vijf kunsttalen. Zo kwam
ik bij Interlingua terecht en wat me
meteen opviel was het feit dat deze
taal veel makkelijker te leren was
dan Esperanto. Na de oorlog heb ik
een brief geschreven naar ene me
neer Berger in Zwitserland om na
dere informatie. Hij heeft me een
folder toegestuurd en er ontstond
een briefwisseling in Interlingua.
Berger was zo enthousiast dat hij
me vroeg het secretariaat van Ne
derland op me te nemen. Van het
een is het ander gekomen. Later
ben ik toen gestart met die boeken
service".
Nederland kent slechts een handvol
officiële interlinguïsten. „Van een
echte vereniging is nauwelijks spra
ke", legt Goudkuil uit. „Het* is niet
zo als bij de esperantisten. Er zijn
wel onderlinge contacten maar we
komen niet regelmatig bij elkaar.
Wij zijn wel een onderdeel van de
internationale vereniging de UMI.
De Union Mundial pro Interlingua is
een internationale vereniging voor
de verbreiding en praktische toe
passing van Interlingua, met leden
in de belangrijkste landen. De UMI
geeft een tijdschrift uit, Currero, de
bode, waarin diverse informatieve
artikelen staan. De kosten van een
abonnement zijn gering, zo'n acht
gulden per jaar en men kan tevens
gratis lid worden van de vereniging.
Periodiek geeft de UMI een adres-
senboekje uit met de namen en
adressen van interlinguïsten die
contact zoeken met buitenlanders.
Dit voor bijvoorbeeld vriendschap
pelijke correspondentie, talen of
andere studies, toerisme of filate
lie".
Tijdschrift
„Verder geeft de Servicio de Libros
elk jaar een biblioaraphia de Inter
lingua uit, waarin nieuwe publikaties
In Interlingua worden opgenomen.
Deze catalogus, met dacht Ik, inte
ressante lectuur en documentaires
wordt op aanvraag gratis toegezon
den. En dan is er nog een aardig
boekje met de titel „Un introduc
tion in Interlingua". Het bevat de
uitspraak, de eenvoudige taalre
gels, woordenlijsten en veel korte
verhaaltjes in Interlingua, compleet
met vertaling van de mogelijk moei
lijke woorden in het Nederlands.
Bovendien bevat het veel informa
tiemateriaal, zoals een jaar lang
gratis het tijdschrift Currero, een bi
bliografie over Interlingua en nog
het een en ander. De kosten zijn
bewust laag gehouden".
Aanzienlijk hoger waren de kosten
om deze kunstmatige taal een
venskans te goven. Goudl
spreekt van het duurste taalproj
aller tijden. Het begon in de jai
twintig. In 1924 werd met financl
steun van met name Amerikaai
filantropische instellingen en univ
siteiten de „International Auxilia
Language Association (IALA) opg
richt, die tot doel had zich diep
gaand bezig te houden met de stP
die van de mogelijkheden om t f
een kunstmatige taal te kome[
Langzaam groeide uit tientallen j
ren van research en vergelijken
taalstudie, het Interlingua, een ta
geënt op de belangrijkste talen
vrijwel onmiddellijk te begrijpen,
terlingua genoot veel belangstellii
van de kant van de wetenschap. C
moderne en vereenvoudigde Lati
werd kort na zijn publikatie door
verse wetenschappelijke tijdschr
ten, congressen en instellingen to
gepast. Een paar voorbeelde
American Heart Journal. Journal i
Dental Medicine, het congres voi
dermatologie in Stockholm, h
derde wereldcongres voor psychi
trie in Montreal en het demogi
fisch instituut in Gotenburg.
Experimenten
Goudkuil: „Het aloude Latijn, ee
de universele taal voor de wetei
schap wordt steeds minder op
scholen gedoceerd doordat dei
gecompliceerde taal te veel studi
tijd vereist. Voor het wetenschai i
pelijk onderwijs is het echter noo< j
zakelijk kennis te hebben van hP
technisch-wetenschappelijk voc
bularium, dat als Latijnse erfenis
de nationale talen is geabsorbeer
Interlingua biedt hier uitkomst,
de Scandinavische landen in
bijzonder in Zweden waar r
veel waarde hecht aan een effici'
te wetenschappelijke opleidii
leert men het thans veelal in
scholen in plaats van het veroudi
de klassieke Latijn. Verder hebbf
experimenten in de Verenigde Sti
ten aangetoond dat leerlingen vlug
ger tot een goede beheersing va
het Spaans komen door eerst Inteif I
lingua te leren".
„Maar er zijn nog meer voordelef
Zo wordt iedere Nederlande k
geacht de wet te kennen. Maar wi I
het Latijn of het Interlingua niet belli
heerst is veelal niet in staat het wetdi
boek, officiële stukken of contrack
ten naar behoren te begrijpen. I n
citeer nu een stukje uit de kranll
Een oude dame schreef aan de ge i<
meente of haar bouwvallig huisje m
kon worden opgeknapt. De gs -
meente liet haar een epistel doerf»
toekomen waarin stond dat haaft
huisje op de nominatie stond voa*
amovatie en of ze hiermede ako
koord kon gaan. Blijkbaar verkeens
de die dame in de mening dat am
vatie hetzelfde is als renovatie. Torv;
dat de slopers kwamen. En op m»
disch gebied. Op potjes met pilll
staat vaak voor oraal gebruik. Hl'
is gebleken dat vele patiënten oral
verwarren met anaal. In plaats va
de pillen in de mond te stoppé
steken ze die in hun anus. Aldi
verdwijnen jaarlijks voor vele du
zenden guldens aan dure mediaF'
menten in de WC".
st. I
iciër I
idinjJ
in dl
'ude^
Vakantie
