ouwtrekken om nieuwe
secretaris- generaal
GOED PITTIG.
NIET ZO SCHERP
BRANDARIS.OMDAT-IE
GOED ZWAAR IS.
Sun en Ma, laatste
levende herinneringen
aan keizerri jk China
alestijnen niet bereid tot overleg
ERENIGDE NATIES:
Thatcher weigert ontmoeting
met IRA-sympathisant
Inval
Z-Afrika
in Angola
^ITENLAND
LHDSECOURANT/
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1981 PAGINA 11
EN HAAG Achter de schermen van de Vere
gde Naties in New York is het touwtrekken be-
W jnnen om de opvolging van de huidige secretaris-
I meraal. de Oostenrijker Kurt Waldheim. Vóór 31
J tcember van dit jaar, aan het eind van Wald-
jms tweede ambtstermijn, moet de algemene ver-
idering van de V.N. de nieuwe secretaris-generaal
moemd hebben. Of dat weer Waldheim wordt is
pg zeer de vraag. Hoewel hij, na een aanvankeiij-
e weigering, nu toch een derde termijn lijkt te
nbiëren, hebben de landen uit de Derde Wereld
twi n eigen kandidaat gesteld. Het is de Tanzaniaan-
minister van buitenlandse zaken Salim Achmed
ilim en hij kan zeer waarschijnlijk rekenen op de
eun van meer dan de helft van alle 154 leden van
k Pia<» v v
echt5 V*N'
'cheo e secretaris-generaal geeft leiding aan het secreta-
oren aat van de Verenigde Naties, het administratieve
e ut van de organisatie. De secretaris-generaal heeft
staan ^ter °0^ 6611 P^^eke r°l- Jaarlijks laat hij zijn licht
hijnen over belangrijke internationale vraagstukken,
matis ma® °P e'6en initiatief zaken bij de Veiligheidsraad
n Vj. rohangig maken. De Veiligheidsraad kan hem ook
illustr ^rackten geven, zoals het instellen van een vredes-
i-jct acht. Van belang is verder de rol die de secretaris-
arche!neraa^ bemiddelaar-achter-de-schermen kan spe-
od2i n' po^e, waarin zijn persoonlijkheid in hoge
ircje iate bepalend is voor het slagen van een missie,
en m
n pi peelruimte
oe groot de politieke speelruimte van de secretaris-
eneraal is, hangt behalve van zijn persoonlijkheid ook
ht kran taakopvatting af. De eerste twee secretarissen-
eneraal, de Noor Tryve Lie en de Zweed Dag Ham-
zijn i 'arskjöld, kwamen door hun optreden enkele malen
;t lai1 con^ct met de grote mogendheden. Hun opvolgers
Boi Thant en Waldheim opereerden veelal zo behoed-
keur aam, dat de politieke betekenis van het instituut se-
lerzo ^taris-generaal van de Verenigde Naties er in de
irevt oorbije jaren alleen maar op achteruit is gegaan.
ajs leze ontwikkeling heeft sinds Kurt Waldheim in 1971
se vil ecretar's"6eneraa^ werd, zowel in zijn voordeel als in
i Pess 'in na^ee^ gewerkt. De Oostenrijker heeft van de
brek eden van de Veiligheidsraad die zijn kandidatuur met
n va en veto kunnen blokkeren, alleen de Verenigde Sta-
VQn' en en China echt tegen zich in het harnas gejaagd.
hebb< Washington heeft zich de nodige keren boos gemaakt
en m ver Waldheims veroordehngen van Israël en zijn
'opsli T>endschappelijke contacten met PLO. Bovendien is
j ijn rol tijdens de onderhandelingen over de Ameri-
^zjej| aanse gijzelaars in Iran nog steeds niet duidelijk.
Haldheim zou tijdens een bezoek aan Iran geheime af-
De Tanzaniaan Salim Achemd Salim is tijdens
zijn verblijf in New York ook enige tijd voorzitter
van de algemene vergadering van de V.N. ge
weest. In deze hoedanigheid bracht hij onder
meer een bezoek aan de paus.
spraken hebben geschonden die hij met president Car
ter zou hebben gemaakt Daardoor zou de vrijlating
van de 52 aanzienlijk zijn vertraagd.
China kan zich niet vinden in de houding van de se
cretaris-generaal inzake Cambodja. De Chinese eis tot
onmiddellijke terugtrekking van alle Vietnamese troe
pen uit Cambodja heeft in New York niet veel gehoor
gevonden.
pp; De mening van de Derde Wereld over de huidige se
cretaris-generaal van de VN wordt grotendeels bepaald
door het feit dat hij er niet in is geslaagd de Noord-
ZuicUlialoog weer op gang te brengen. Zijn invloed was
onvoldoende om de supermachten daadwerkelijk te
betrekken bij het wegwerken van de tegenstelling
arm-rijk.
Eigen kandidaat
Maar hoe de Derde Wereld over Kurt Waldheim denkt
is eigenlijk van ondergeschikt belang. Sinds de verga
dering van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid in
juni in Nairobi hebben deze landen voor de eerste maal
een eigen kandidaat: Salim Achmed Salim, de nu 39-
jarige Tanzaniaanse minister van buitenlandse zaken.
In de jaren zestig maakte hij als links politiek activist
carrière in het pas onafhankelijk geworden Tanzania.
Na ambassadeursposten in Egypte, India en China
werd hij in 1970 vaste vertegenwoordiger van zijn land
bij de Verenigde Naties, een post die hij bekleedde tot
november 1980, toen hij minister werd. In de tien jaar
die hij in New York doorbracht werd hij beschouwd
als de machtigste en best-geïnformeerde Afrikaan bij
de Verenigde Naties, een organisatie die hij inmiddels
van haver tot gort kent. Mensen die in die jaren met
hem hebben samengewerkt noemen Salim „geduldig,
onvermoeibaar, zeer intelligent en een geducht onder
handelaar", kwaliteiten die voor een secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties onontbeerlijk zijn.
Wie de pro's en contra's van Waldheim en Salim mo
menteel tegen elkaar afweegt, komt tot de conclusie
dat de Tanzaniaan de beste papieren heeft. Hij wordt
in elk geval gesteund door vijftig Afrikaanse landen,
een groot aantal (ontwikkelings)landen uit de „Groep
van '77" en leden van de Beweging van Niet Gebon
den Landen. Bij elkaar leveren zij hem in de algemene
vergadering een meerderheid op. Maar de vaste leden
van de Veiligheidsraad (de Verenigde Staten, de Sov
jet-Unie, Groot-Brittannië, Frankrijk en de Volksrepu
bliek China) hebben de sleutel voor de aanwijzing van
een nieuwe secretaris-generaal in handen hebben. De
kandidatuur van een hun onwelgevallige kandidaat
kan door een veto worden geblokkeerd. Dat gebeurde
ook in 1971, toen de huidige ambassadeur van Argenti
nië in Londen, Carlos Ortiz de Rozas, de voornaamste
kandidaat was. Hij kreeg meer stemmen dan Wald-
Kurt Waldheim, de huidige secretaris-generaal
van de Verenigde Naties.
heim, maar moest door een veto van de Sovjet-Unie de
eer aan de Oostenrijker laten.
Verzet
Naar het zich nu laat aanzien zullen alleen de Verenig
de Staten en mogelijk de Sovjet-Unie zich tegen de
verkiezing van Salim verzetten. De Tanzaniaan is jong,
een politiek activist en komt uit de Derde Wereld.
Voor veel landen eigenschappen die hem bij uitstek
geschikt maken om het verminderde prestige van de
secretaris-generaal op te vijzelen. Voor de nieuwe
Amerikaandse regering echter reden genoeg om toch
maar weer zijn steun aan Kurt waldheim te geven.
De Sovjet-Unie kan zich niet zonder groot gezichtsver
lies tegen een kandidaat uit de Derde Wereld verzet
ten. Maar uitspraken van Salim dat hij bij een eventue
le verkiezing zijn politieke activiteiten niet zal indam
men en van plan is het apparaat van de Verenigde Na
ties te hervormen, zitten zowel de VS als de Sovjet-
Unie niet lekker. De bureaucratie binnen de volkere
norganisatie, zijn beperkte politieke betekenis en de
geringe macht van de secretaris-generaal komen voor
al het Witte Huis en het Kremlin van pas.
Dompteur
Toen de Burmaan Oe Thant op 31 december 1971 af
trad als secretaris-generaal bleek hij bijzonder teleur
gesteld in de Verenigde Naties. Hij bracht zijn frustra
ties aldus onder woorden: „Het Handvest van de Vere
nigde Naties heeft een wet in de jungle gebracht, die
ons veroorlooft de muizen te temmen maar niet de
leeuwen". In tal van landen en in buiten de Derde We
reld wordt gehoopt dat de Tanzaniaan Salim de domp
teur is, die in de jungle van de wereldpolitiek ook in
staat is de leeuwen in de hand te houden.
JOS TIMMERS
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
overwegen
;roting
kip aan
Salvador
pHINGTON De Vere-
Staten overwegen de
lijkheden om de militaire
fonomische hulp aan El
tr, die dit jaar 95 mil-
I gulden bedraagt, uit te
n. Dit is in Washington
ard.
de woordvoerder van
linisterie van buitenland-
I» waèaken, Dean Fischer, wil
„de nieuwe strategie van
uerrilla's, die er op gericht
economie van het land te
ietigen" kunnen beant-
rden. In El Salvador zijn
ifgelopen jaar door geweld
TO! rechts, links en de rege-
Jtroepen vele duizenden
sen omgekomen.
ltair( lllimillllllllllimillllllllllllllllllllllllllli
inse regering wil
idstraf afschaffen
982
gen
Dit
irdei
eert IIJS De Franse rege-
kee heeft bij de Nationale
Igadering een wetsvoor-
ingediend over de af-
ffing van de doodstraf.
|ens een regerings-
do, rdvoerder is het voorstel
motf „historische betekenis".
het indienen van het
7d o "stel komt president Mit-
uiand opnieuw een verkie-
gaai sbelofte na. Frankrijk is
/or van de laatste westerse
alf 'en, waar de doodstraf nog
aid uit het strafrecht is ge-
Duig aPt en ook wordt voltrok-
Uit onderzoeken is geble-.
dat een kleine meerder-
van de Fransen (52 pro-
t) tegen de doodstraf is. In
angenissen zitten nog ze-
mensen op hun terecht-
agej'ing onder de guillotine te
et fl:hten.
Ie K
Ma Deqing links en Sun Yaoting rechts.
PEKING Op erf van het staatsbureau
voor het onderhoud van tempels en kloos
ters in Peking kan men twee oude heren
aantreffen, die daar al dertig jaar de bloe
men en vissen verzorgen. Sim Yaoting en
Ma Deqing, beiden 80 jaar oud, zijn de
laatste nog levende herinneringen aan het
keizerlijke verleden van China. Sun en
Ma waren in de laatste jaren van het kei
zerrijk eunuch in de paleizen in de Verbo
den Stad. Zij zijn de laatste vertegenwoor
digers van een bediendenklasse, die be
rucht was door zijn streven naar macht en
door zijn vele samenzweringen.
In de loop der eeuwen hebben de keizerlijke
paleizen aan vele duizenden eunuchen onder
dak geboden. Op het moment dat Sun in 1916
het paleis betrad waren er nog 1.000. Acht
jaar later, toen het definitief met de keizer
gedaan was, bedroeg hun aantal niet meer
dan 200.
Sun, die volgens eigen zeggen de favoriet was
van de jonge keizerin Wan Rong, verdiende
veel als eunuch. Hij waste de handen van de
keizerin, schonk haar thee en ondersteunde
haar als zij wandelde. Ma daarentegen was
een arme eunuch. Hij werkte als koelie in het
paleis.
De hele keizerlijke hofhouding was van de
eunuchen afhankelijk. Na zonsondergang wa
ren de eunuchen de enigen die zich, samen
met de keizerlijke familie, in de Verboden
Stad mochten bevinden. Wat overigens niet
betekende dat zij altijd goed werden behan
deld. Ontelbaar zijn de verhalen over wrede
optredens van de keizers. Voor zij naar Pe
king kwamen waren Ma en Sun arme boe
renzonen. Beiden melden zich als eunuch aan
om hun familie uit de geldzorgen te helpen.
Er bestond, ook in de laatste jaren van het
keizerrijk, een wachtlijst van kandidaat-eu
nuchen. In 1916 betrad Sun de Verboden
Stad, waar hij dezelfde c_»g nog werd geka-
streerd. Acht jaar later, toen de keizer werd
verdreven, stond Sun samen met de overige
door de buitenwereld als minderwaardige
mensen behandelde eunuchen op straat. In
1949, na de communistische machtsovername,
kwam er verandering in hun positie. De eu
nuchen werden door de staat beschermd.
„Wij hebben geleerd dat wij de meest onder
drukte mensen waren", aldus Sun. „Na een
leven vol misère, konden wij na 1949 einde
lijk een gelukkig leven leiden".
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
a EXANDRIE BEIROET Een
vai r het eerst twijfelende Sadat en een
ya rerminderd schampere Palestijnse
bijdi rijdingsorganisatie PLO hebben
vo< snelle succesvolle afronding van de
oor lerhandelingen over Palestijns zelf-
injktuur volgens de akkoorden van
David zeer onwaarschijnlijk ge
it. President Sadat van Egypte en
>mr< mier Bgin van Israël hebben giste
ren tijdens hun top in Alexandrië wel
tot hervatting besloten (waarschijnlijk
op op 23 september in New York),
maar hun standpunten liggen nog mij
len ver uiteen.
Volgens een woordvoerder van de PLO
zullen Egypte en Israël geen Palestijn be
reid vinden om deel te nemen aan de on
derhandelingen. Sadat twijfelde er voor
het eerst aan of er nog voor het einde van
het jaar resultaat geboekt wordt. Sadat
acht het niet zinvol nu al Palestijnen bij
het overleg te betrekken. Egypte, Israël
en de Verenigde Staten dienen eerst voor
overeenstemming te zorgen over een plan
tot zelfbestuur voor de Palestijnen, aldus
Sadat. In een latere fase zou men dan met
gematigde Palestijnen in contact willen
komen.
LONDEN Er komt geen gesprek tussen
de Britse premier Thatcher en het nieuwe
Lagerhuislid en IRA-sympathisant Owen
Carron. Een woordvoerder van mevrouw
Thatcher heeft Carron aangeraden een on
derhoud te vragen met iemand van het de
partement voor Noordierse zaken.
Toch zien waarnemers in Londen in het ant
woord van premier Thatcher, dat een opval
lend gematigde toon had, een aanwijzing dat zij
de deur naar een gesprek met Carron niet ge
heel heeft dichtgegooid.
De Britse regering heeft niet willen reageren
op berichten in de Times, volgens welke zij be
reid zou zijn bepaalde hervormingen aan te
brengen in het regime in 'de zogenaamde
H-blokken van de Maze-gevangenis, als de
hongerstakers en overige actievoerders hun
protestacties opgeven.
Alle gevangenen in Noora-Ierland zouden, als
de hongerstaking v.iorbij is, hun eigen kleren
kunnen dragen. Zoals bekend neemt een aantal
gevangenen sinds enkele jaren deel aan het zo
genaamde „dekenprotest", waarbij zij alleen de
kens om zich heen dragen, in hun cellen eten
en weigeren een uur per dag te worden ge
lucht.
ADVERTENTIE
Donkere tabakken. Uitgekiende samenstelling. Mooi lang
gesneden. Praktisch zonder gruis. Prettig van geur en pittig
van smaak zonder scherp te zijn Zouden er daarom elke
week een paar zwareshag-rokers opBrandaris overstappen?
(Vervolg van de voorpagina)
LISSABON Angola heeft
intussen de ambassadeurs van
Frankrijk, West-Duitsland en
Groot-Brittannië uitgenodigd
een bezoek te brengen aan de
provincie Kuene waar de ge
vechten met de Zuidafrikaan -
se strijdkrachten zich afspelen.
Engeland, West-Duitsland en
Frankrijk hebben intussen
Zuid-Afrika met klem ver
zocht zijn troepen uit Angola
terug te trekken. De Verenig
de Staten zeggen de aanval te
betreuren, maar menen dat zij
in het licht gezien moet wor
den van de aanwezigheid van
SWAPO-leden in Angola.
Het Angolese blad Diario de
Noticias schreef dat de Zuid-
afrikaanse militaire actie uit
eindelijk tot doel kan hebben
een deel van Angola te bezet
ten om daarmee Namibië ge
heel te isoleren, „zodat daar
het proces van onafhankelijk
heid naar de wens van Zuid-
Afrika verloopt".
KENNAN:
Europeanen
moeten met
Moskou
onderhandelen
HAMBURG De Sovjet-
Unie en de Verenigde Staten
dienen direct al hun raket
ten te land in Europa terug
te trekken. De NAVO zou in
plaats van haar kernwapens
te vernieuwen en te perfec
tioneren haar conventionele
strijdkrachten dienen te ver
sterken. Dit heeft de voor
malige Amerikaanse ambas
sadeur in Moskou, George F.
Kennan, verklaard in een
vraaggesprek met het West-
duitse weekblad Die Zeit.
Tevens dient de dialoog met
Moskou te worden gezocht
om het slechter worden van
de betrekkingen tussen Oost
en West tegen te gaan. Dit is
het uur van de Europeanen,
aldus Kennan. „Ik zie nie
mand behalve de Europese
NAVO-partners die thans in
staat moeten worden geacht
tot een dergelijk contact.
Kennan herhaalde zijn advies
dat de supermogendheden als
eerste stap hun kernwapens
direct halveren. Thans koer
sen zij, zo zegt hij, politiek en
militair op een botsing af.
Angst- en omsingelingscom
plexen aan de oostelijke kant
en getalsmatig vergelijken van
de krachtverhoudingen aan de
westelijke kant hebben de nei
ging een eigen leven te gaan
leiden, doch door het maken
van steeds weer nieuwe wa
pens naast de reeds bestaande
mogelijkheden om de hele we
reld vele malen te vernietigen,
wordt deze niet veiliger, aldus
Kennan.
Grote razzia
in Zuid-Afrika
KAAPSTAD De Zuidafri-
kaanse politie heeft gisteren
bij het ochtendgloren hon
derden zwarten gearresteerd
die een tijdelijke toevlucht
hadden gezocht op een ter
rein dat voor hen door de
kerk beschikbaar was ge
steld, nadat zij vorige week
uit een krottenwijk bij
Kaapstad waren verwijderd.
Functionarissen van het
Rode Kruis en de kerk zei
den dat de politie een twee
meter hoge omheining -om
het terrein had neergehaald
en ongeveer achthonderd
zwarten die daar in tenten
verbleven, met politiewa
gens had weggevoerd.
Veel van hen zijn vrouwen en
kinderen van zwarte arbeiders
die ia Kaapstad werken en die
niet van elkaar gescheiden
willen worden. De regering
van Transkei heeft gedreigd
de zwarte arbeiders die door
de Zuidafrikaanse autoriteiten
naar dit thuisland waren gede
porteerd naar Kaapstad terug
te sturen omdat er voor hen in
Transkei geen werk te vinden
is. De Zuidafrikaanse overheid
heeft hierop gereageerd met
verscherpte politiecontrole als
gevolg waarvan tientallen
zwarten die op weg waren
naar Kaapstad zijn opgepakt.
Zes doden bij
mijnongeluk
IBBENBUREN Bij een in
storting in een kolenmijn in
het Westduitse Ibbenbüren
zijn zes zeven mijnwerkers om
het leven gekomen. Vier men
sen worden nog vermist en
reddingsploegen hebben zeven
gewonden naar boven gehaald.
Na een ontploffing, die zich op
een diepte van 1.300 meter
voordeed, stortte een deel van
een mijngang in. De zeventien
mijnwerkers werden bedolven
onder het puin.
