umoer rond uitbreiding
Jachthaven Frankfurt
Duitse tak Britse
koninklijke familie
zoekt rech tsherstel
,TERNATIEF DORP KAN AANLEG
[EUWE STARTBAAN NIET STOPPEN
Poolse drukkers
gaan vrijwel
zeker in staking
Hongerstaker Michael Devine
verkeert in levensgevaar
VS hervatten
levering F-16
aan Israël
fITENLAND
Mr doden bij
ifjnongeluk
■ïeiders Iraanse
erzetsbeweging
jrechtgesteld
Israël wil
wapens
aan Taiwan
verkopen
Betogers op
Rode Plein
verwijderd
ïrgiftigde
§r aanse olie
git nieuwe
"jchtoffers
Bijna-
botsing
vliegtuigen
in de VS
LEIDSE COURANT
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1981 PAGINA 9
ndse i
(Van onze correspondent
eker.l Door Ami van Vree)
'g V>KFURT Tussen de bo-
de wivan een dicht bos, onder het
sr. inai van opstijgende en dalen-
1 P^^mbo-jets, is een dorp van
Schpudige hutten gebouwd. De
;epteijners, ongeveer 40 studenten,
- Du Jieren, werklozen, maar ook
srikaine werknemers die dagelijks
Euroien weer pendelen, leiden er
sober leven. Spandoeken en
en aan de rand van het bos
i de buitenstaanders weten
t om het dorp ontstaan is: als
ist tegen de geplande uit-
van de Frankfurter lucht-
Rhein-Main met een derde
aan.
Tjenprp is verzamelpunt en symbool ge-
Tachqn van de milieu-beweging in de
rh°r republiek. Hoe lang de rust in deze
AbboK' gemeenschap, die tot nu toe door
de autoriteiten oogluikend werd toege
staan, nog zal duren, is hoogst onzeker.
Als er geen wonder gebeurt zullen aan het
eind van deze zomer of begin herfst de
draglines verschijnen om over een lengte
van vier kilometer een strook van 600
meter bos te rooien. Waar dit toe leidt is
even onzeker. De „dorpsbewoners" zijn
vredelievend en niet op geweld uit Maar
tegen die tijd zal er zeker een grote „ver
sterking" aanwezig zijn om zich tegen de
gewraakte uitbouw te weren. Men vreest
„Japanse toestanden", verwijzend naar de
hevige strijd bij de uitbouw van Tokio's
nieuwe vliegveld Narita, die er toe heeft
geleid dat dit vliegveld nu nog altijd meer
op een vesting lijkt, met prikkeldraad, po
litiemacht, wapens en honden, dan op een
gewone burger-luchthaven.
Zoals zo vaak staan neemt een deel van de
bevolking er geen genoegen meer mee dat
natuur wordt opgeofferd aan de belangen
van economische groei, terwijl aan de an
dere kant degenen staan die van mening
zijn dat economische stilstand automatisch
achteruitgang betekent. In dit licht bezien
valt het niet te ontkennen dat de luchtha
ven Frankfurt een economische factor
van grote betekenis voor de regio is. Het
is het een-na grootste vliegveld van Euro
pa wat het aantal passagiers betreft, ter-
wiil het op het gebied van vrachtvervoer
onbetwist de eerste plaats inneemt. Daar
naast is het een van de belangrijkste
draaischijven voor het Europese en inter
continentale luchtverkeer en tevens basis
van de nationale Duitse luchtvaarmaat
schappij Lufthansa. In totaal geeft Rhein-
-Main met al zijn nevenbedrijven werk
aan 32.000 personen. Al ongeveer 15 jaar
geleden werd het duidelijk dat de bestaan
de start- en landingscapaciteit onvoldoen
de zou zijn om het toenemende luchtver
keer op te kunnen vangen. Deze voorspel
ling bleek uit te komen. Op dit moment
zit Frankfurt tijdens de spitsuren, waarin
elke minuut een vliegtuig landt of opstijgt,
„vol": een groter aanbod kan met de beide
bestaande startbanen niet worden ver
werkt
De directie van de luchthaven beschouwt
de bouw van een nieuwe startbaan als
enige mogelijkheid om in de toekomst de
functie van Frankfurt als internationaal
knooppunt voor de luchtvaart veilig te
stellen. De mogelijkheid om een deel van
het luchtverkeer naar andere vliegvelden
in de Bondsrepubliek, die nog lang niet
hun capaciteit hebben bereikt te verleg
gen, wordt van de hand gewezen. In
Frankfurt kunnen de mensen in de korte
tijd overstappen op een vliegtuig met an
dere bestemming; elders kunnen ze dat
niet En de maatschappijen zullen als
Frankfurt overvol raakt nog eerder naar
een buitenlandse luchthaven dan naar een
ander Duits vliegveld uitwijken, aldus de
leiding in Frankfurt „Amsterdam", zo
zegt men, „zit daar al op te azen".
Zoals gezegd vermogen deze argumenten
de tegenstanders niet te overtuigen: het
zal hen een zorg zijn als Frankfurt uit de
internationale luchtvaartgunst raakt. Inte
gendeel, het zou worden begroet hoe
minder lawaai, hoe liever en bovendien
wordt dan een waardevol stuk natuur be
houden, is hun redenering. Tot nu toe
heeft de luchthavendirectie op alle fron
ten gezegevierd. Zij won glansrijk de tal
loze processen die tegen de uitbouw wer
den gevoerd tot in hoogste instantie toe.
De milieu-groeperingen kunnen er dan
ook nauwelijks meer op rekenen dat hun
protest effect zal hebben. Hun enige hoop
is nu nog gevestigd op een „Volksbegeh-
ren", een referendum onder de bevolking,
maar deze oplossing lijkt juridisch en ge
zien de tijd nauwelijks haalbaar.
De graafmachines lijken niet tegen te
houden en het dorp zal wel moeten wor
den ontruimd. Voor dat moment worden
nu al protestgroepen in heel de Bondsre
publiek gemobiliseerd. Zii zien er een test
case in voor de hele milieu-beweging in
het land, met alle schakeringen en ver
schillende politieke achtergronden. Hon
derdvijftig organisaties hebben al hun
steun toegezegd. Tegen deze achtergrond
zou het niet verbazen als het protest in
Hessen de grote demonstraties in Brok-
dorf en Gorleben in de schaduw gaat stel
len. De grote vraag is dan of het bij „vrij
wel bijbelse geweldloosheid" zal blijven,
zoals de dorpsbewoners beloven. Het con
flict rond de nieuwe starbaan heeft name
lijk alle kenmerken om uit te kunnen
groeien tot een „ecologische burgeroor
log".
T.lp
station In Zuid-Wenen
ingsploegen gisteren
>t deel van de dag in
geweest om mensen
uit een trein, waar
elf wagons op elkaar
toen de locomotief
volle vaart tegen een
*>lok reed. De passagiers,
wie zich geen buiten-
b vakantiegangers bevon-
1 fl*aren vooral forensen uit
J provincie Burgenland. Er
i vier doden en meer dan
jewonden. Veel slachtof-
and^oes,en roe* speciale ap-
omeir uit de wrakstukken van
heetf'n worden gered,
mer
ie gr"
»n tes T
roiq terecht!
e Ie van de
jtcfckeld is
grooK
AN, LONDEN in de beruchte Evin-gevangenis
Iraanse hoofdstad Teheran zijn gisteren 23 vooraan-
gencjde leden van de linkse versets beweging Moedjahien-e-
terechtgesteld. Zij waren allen lid van het centrale
de organisatie, die in een strijd op leven en dood
met het bewind van de geestelijkheid,
vooi
zo'rt de eerste maal dat tegelijkertijd zoveel leidende personen
;n infn terechtgesteld. De 23 terechtgestelden waren door een
t zijritische recvhtbank ter dood veroordeeld wegens gewapen-
m aftand tegen de islamitische republiek en het voeren van
I tegen God en de profeet
^gezette president van Iran, Abolhassan Bani-Sadr, be-
wt het huidige bewind in zijn land als onwettig en heeft
enoten opgeroepen het omver te werpen. Hij beschouwt
ilf als wettig president van Iran, zo zegt hij in een bood-
aan het Iraanse volk.
Kxischap, gedateerd op 15 augustus, verscheen maandag in
"bnt Islamitische Revolutie, dat nu in Londen verschijnt en
ntal (ar Frankrijk uitgeweken oud-president steunt. De bood-
■ner» zal volgens Iraanse ballingen clandestien in Iran worden
1 be,reid.
1 tr®Hidag voor de Spaanse kust gekaapte motortorpedobootja-
5n 'bbarzin is gisteren in de Marokkaanse stad Casablanca ge
waar van de autoriteiten bevoorrading werd afge-
Iran is beurtelings de Amerikaanse inlichtingen
en Frankrijk verantwoordelijk gesteld voor de ka-
an <Van het schip.
JERUZALEM Israel
hoopt zijn wapenexport in
de komende vier jaar met
een bedrag ter waarde van
ruim twee miljard dollar
(ongeveer 5,5 miljard gul
den) uit te breiden. Het wil
dat ten dele doen door Was
hington er toe te bewegen Is
raël te maken tot Amerika's
„gevolmachtigde" wapenle-
Dit heeft de Israëlische mi
nister van economische za
ken, Jacob Meridor, gisteren
in een toespraak te kennen
gegeven.
De minister meent dat Israel
de wapenexport in de komen
de vier kan vergroten met een
waarde van ongeveer vier mil-
iard gulden, maar dit zal af-
ïangen van Washington aan
gezien de ondèrdelen voor
veel wapens uit de VS betrok
ken moeten worden.
MOSKOU Een groepje
Sovjet-burgers van Duitse
afkomst heeft gisteren op
het Rode Plein in Moskou
getracht te demonstreren te
gen het feit, dat hen al ja
renlang een vertrek naar de
Bondsrepubliek wordt ge
weigerd.
ming weggevoerd. De beto
gers, mannen, vrouwen en een
kind van drie jaar, waren uit
Stalingrad naar de hoofdstad
gekomen, Zij hadden spandoe
ken bij zich met leuzen als
„SOS roepen de Duitsers in de
Sovjet-Unie".
WARSCHAU De Poolse drukkers hebben giste
ren besloten morgen en donderdag een nationale
stalking te bonden. Gisteravond stelden zij het laat
ste ultimatum en een woordvoerder van de vakcen
trale Solidariteit liet weten dat er weinig han« be
staat dat de staking wordt afgelast
De bond van drukkers heeft toegang tot de Poolse
nieuwsmedia geëist en wil dat de regering een ein
de maakt aan de voortdurende campagne van kri
tiek tegen de bond. JËr zijn hierover geen nieuwe
besprekingen gevoerd en de propaganda tegen ons
duurt sterker dan ooit voort", zo liet de woordvoer
der van de drukkersbond weten.
De drukkers deden tevens een beroep op de lezers gedurende de
staking geen kranten. Kennelijk vrezen de drukkers dat de
overheid kranten zal laten drukken bij staatsdrukkerijen.
Een drukkersstaking die de officiële pers tot zwijgen zou kun
nen brengen, zou een ernstige uitdaging aan het adres van de
communistische partii betekenen. De pers is in het communisti
sche systeem een belangrijk propagandamiddel dat nauwgezet
wordt gecontroleerd.
Het besluit van de drukkers om in staking te gaan volgt slechts
een dag nadat een confrontatie met de regering was vermeden
politieke
die handelde over de vrijlating van i
i gevangenen.
ID In Spanie zijn de
>en dagen vijf mensen
den aan het gebruik van
Ttigde spijsolie. Het totaal
slachtoffers bedraagt
>r 96. De olie, die aan de
|werd verkocht, was ge-
met raapzaadolie voor
frieel gebruik. Bij elkaar
Jg merken zijn, zo is uit
Onderzoek gebleken, gif-
ttp dit moment worden in
nhuizen in Spanie nog
pensen die de olie hebben
ftigd behandeld.
(Van onze correspondent Bert van Vel-
zen)
LONDEN Michael Devine heeft van
daag zijn achtenvijftigste dag van zijn
hongerstaking in de gevangenis van
Long Kesh doorgebracht Hij is inmid
dels blind geworden door vitaminenge-
brek en het lijkt onvermijdelijk dat hij
het tiende slachtoffer gaat worden van
de hongercampagne, die door de gevan
gen Noordierse IRA-leden wordt ge
voerd om van de Britse regering een
politieke of een krijgsgevangenen sta
tos af te dwingen. Michael Devine (27)
begon zijn vasten een week na Paddy
Quinn, die op 31 juli in een coma raak
te en toen op bevel van zijn moeder on
der medische behandeling werd ge
steld. Quinn had toen 47 dagen gevast
Zaterdag werd gemeld dat Paddy
Quinn niet meer aan de hongeractie
deelneemt Eerder gaf Brendan McLau-
glin na 13 dagen het vasten op wegens
maagbloedingen.
De 25-jarige Jackie McMullan, die vijf jaar
geleden tot levenslang werd veroordeeld
wegens wapenbezit en de moord op een
politieman xs gisteren gaan vasten in Long
Kesh. Hij neemt de plaats in van Thomas
McElwee, de negende dode als gevolg van
de hongercampagne. McMullan was een
vriend van Kieran Doherty, die na 73 da
gen vasten stierf.
Een poging van de Britse minister voor
Noord-Ierland, Humphry Atkins, om alle
politieke groeperingen in Ulster bijeen te
brengen om tot een oplossing van de crisis
in 4e gevangenis te komen leek maandag
op niets uit te lopen. De katholieke arbei
derspartij (SDLP) zei dat het niet geloof
waardig zou zijn als zij op het initiatief
zou ingaan omdat het advies van deze
partij ter beëindiging van de hongersta
king al door de regering was verworpen.
De twee voornaamste aan Londen getrou
we partijen in Noord-Ierland voelen
eveneens bar weinig voor het plan.
(Van onze correspondent
Bert van Velzen)
LONDEN Na het uitbre
ken van de Eerste Wereld
oorlog was de stemming op
dé Britse eilanden zeer anti-
- Duits, Koning George V, uit
het Huis van Saxe-Coborg
Gotha, koos de kloeke naam
Windsor, die beter leek te
passen in het banier van Al
bion. Aan het Britse bof
vond een zuivering plaats:
de vlootvoogd Louis Batte n-
berg raakte zijn baan kwijt
en zijn naam werd Mount-
batten. De neven en nichten
aan de „verkeerde (Duitse)
kant" van de familie verlo
ren bon Engelse titels. Nu,
bijna drie generaties later,
heeft een Duitse prins, Karl
Alexander von Th urn und
Taxis om rechtsherstel ge
vraagd. Deze achterneef van
prins Charles sou de ko
ninklijke hertogdommen
van Albany en Cumberland
in ere hersteld willen zien
en hij is van oordeel dat de
Duitse kant van de Britse
koninklijke familie niet
langer in de schaduw van
het verleden behoort te le
ven.
Karl Alexander von Thurn
und Taxis (26) woont in Zuid-
-Frankrijk en hij verschafte
onlangs een opmerkelijke sta
tistiek: Charles, de Prins van
Wales, heeft op het Europese
continent minstens zestien ne
ven en nichten met Duitse
vorstelijke namen, terwijl hij
er in Engeland maar twee
heeft: de kinderen van prinses
Margaret (de kinderen van
prinses Anne worden gewoon
als mevrouw en meneer opge
voed). Volgens Karl behoeft
Buckingham Palace zich niet
langer meer te schamen voor
Een van de weinige keren dat
een lid van de Britse koninklij
ke familie, In dit geval prins
Philip, In gezelschap werd ge
zien van een lid van de Duitse
tak van de familie. Samen met
zijn zus prinses Sophie van
Hannover In 1979 op de begra
fenis van de kleinzoon van wij
len Lord Mountbatten.
Duitse en Griekse familiele
den. Een restauratie van de
oude titels zou volgens hem
zeer goed zijn voor de Europe
se eenheid.
Harold Brooks-Baker, opper
hoofd van „Debrett's Peerage"
(het instituut dat onder meer
de slagorde van vorsten en
edellieden bepaalt) verklaarde
dat alle Europese vorstelijke
families de eenheid van „De
Familie", waaronder alle ge
lieerde vorsten in Europa val
len, graag hersteld willen zien.
Als de oude titels in ere zou
den worden hersteld zou Ernst
Leopold, de erfprins van Saxe-
-Coburg, Hertog van Albany
worden en Ernst August,- pre
tendent van het koninkrijk
Hanover zich Hertog van
Cumberland mogen noemen.
Prins Karl Alexander meent
dat koningin Elizabeth en
prins Philip hun familieleden
op het continent meer openlijk
zouden moeten ontvangen.
Buckingham Palace lijkt ech
ter niet van plan haast te ma
ken met een officieel herstel
van de oude familiebanden en
het opgraven van oude titels.
Op de gastenlijst van het hu
welijk van prins Charles en
lady Diana ontbraken bijvoor
beeld de namen van prins
Georg van Hannover en zijn
vrouw, prinses Sophie, de zus
ter van prins Philip. Wel
mochten zij in Windsor Castle
logeren maar tijdens de huwe
lijksceremonie wuifde Sophie
van afstand naar haar schoon
zus, koningin Elizabeth. Dit
voorbeeld illustreert enerzijds
de hartelijkheid van de fami
liebetrekkingen en anderzijds
de grote protocolaire afstand
die er tussen de families be
staat
De „Duitse familie" is vrijwel
onbekend onder de Britten.
Sinds de „de-Teutonisering"
van het Britse hof door koning
George V is Buckingham Pa
lace altijd zeer delicaat met de
Duitse connecties omgegaan,
zeker in het openbaar. Maar
toen prins Well Heinrich van
Hannover, een kleinzoon van
keizer Wilhelm II, in 1960 met
prinses Alexandra van Ysen-
burg Buedingen trouwde,
leende koningin Elizabeth de
bruid een diamanten kroon.
In de loop der jaren is geble
ken dat de Duitse familieleden
van de Britse koninklijke fa
milie hun titels buitengewoon
ernstig nemen. Maar bijna nie
mand gelooft dat koningin Eli
zabeth de oude hertogdommen
van Albany en Cumberland
voor haar continentale familie
in ere zal herstellen. De Duitse
familie heeft in het Groot-
Brittannië van vandaag niets
meer te vertellen.
NEW YORK De 118
passagiers van een Ame
rikaans verkeersvlieg
tuig zijn vannacht aan
een ernstig vliegtuigon
geluk ontsnapt, toen de
piloot van hun toestel
kans zag een vrijwel ze
kere botsing met een
zweefvliegtuigje te voor
komen. De vliegtuigen
kruisten elkaar op 1500
meter hoogte.
Het zweefvliegtuig vloog op
zicht, het verkeersvliegtuig
werd door de verkeerstoren
van de stad Newark begeleid.
Een onderzoek moet uitwijzen
of er sprake is van een fout
van de verkeersleiders. Zo ja,
dan is de bijna-botsing het
ernstigste incident zijn sinds
het begin van de staking van
verkeersleiders in de VS.
LOS ANGELES De Verenigde Staten hebben bet drie
maanden geleden uitgevaardigde besluit om de levering
van moderne gevechtsvliegtuigen van het type F-16 en F-15
gemaakt De Amerikaanse 1
zaken Alexander Haig heeft dit giste
ren bekend gemaakt Op 10 juni schortte Washington ae le
vering aan Israël op van vier toestellen van het type F-16
omdat Israël drieslagen eerder gebruik had gemaakt van
Amerikaanse vliegtuigen bij het bombardement van een
Iraakse kernreactor in aanbouw.
De opschorting werd op 17 juni uitgebreid tot zes volgende F-
16's als reactie op de Israëlische luchtaanval op Beiroet Later
werd ook nog de levering van twee jagers van het type F-15
opgeschort. In totaal is de levering van zestien gevechtsvliegtui
gen aan Israël uitgesteld.
Premier Begin, die het besluit tot opschorting fel had bekriti
seerd en onrechtvaardig noemde, heeft zondag verklaard dat hij
zich op geen enkele wijze wil binden aan afspraken over hoe
wapens die in het buitenland zijn aangekocht zullen worden ge
bruikt. Een Amerikaanse wet verbiedt dat wapens die aan het
buitenland worden verkocht voor aanvallen worden gebruikt
Het Russische persbureau Tass noemt het Amerikaanse besluit
„huichelachtg, omdat Washinton weet dat Israël de wapens
voor de aarnal wil gebruiken"."
