bollenstreek biedt
oed alternatief
oor verouderd
roeikernenbeleid
„Oeganda is een land
met vele nog onbenutte
mogelijkheden
Alma...lief, mooi maar eenzaam
STRUCTUURSCHETS
HOLLAND WEST WIL!
AANZET GEVEN
VOOR NIEUWE
PLANOLOGISCHE
VISIE
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1981 PAGINA 5
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek
„Hond zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond (of
soms ook wel een kat) beschreven die in het asiel ver
blijft om daar een zekere dood tegemoet te gaan... tenzij
het dier een goed tehuis vindt. De in de rubriek beschre
ven honden zijn óf gevonden, óf door hondenbezitters
naar het asiel gebracht. Ze worden om uiteenlopende re
denen afgestaan, vaak begrijpelijk, maar soms ook vol
slagen onzinnig. De in „hond zoekt huis" beschreven die
ren zijn alle goed gezond, hebben een wormkuur onder
gaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van circa 60
gulden ten bate van zwerfdieren zijn ze af te halen.
Adres: Nieuw Leids Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden.
Tel.: 411670. Geopend di. t/m vr. 10-12 en 14-17 uur, za. 10
tot 12 en 14-16 uur. Zondag en maandag gesloten.
PA TER IR LEO VANDER SALM 40JAAR PRIESTER
ZOETERWOTJDE Zondag viert pater Leo van der Salm zijn veertig-jarig priesterfeest in
zijn geboortedorp Zoeterwoude. Het leven van de thans 68-jarige jubilaris is in enkele be
langrijke fasen onder te verdelen. Zijn studie voor priester én landbouwkundig ingenieur,
de oorlogsjaren, zijn 30-jarig verblijf in Oeganda en thans een geheel nieuw aspect: de gees
telijke verzorging van bejaarden en zieken in ,,'t Seghe Waert", het centrum van de inter
kerkelijke Stichting Bejaardenhuisvesting in Zoetermeer. Opvallend detail als wij bij pa
ter Van der Salm op bezoek zijn, is het feit dat hij als kind van boerderij „Oudershoeve"
aan de Noord Aa de kerktoren van de Sint Jan kon zien terwijl nu, vanuit zijn flatje in
Zoetermeer, eveneens de spits van de Sint Jan vanuit zijn huiskamer zichtbaaf is.
Na het doorlopen van de lage
re school heeft Leo van der
Salm eerst vijf jaar op de ou
derlijke boerderij gewerkt al
vorens hij zijn studie aan het
seminarie begon. Als zeven
tienjarige vertrok hij naar het
Missiehuis Hoorn van de pa
ters van Mill Hill. Via Tilburg
en Roosendaal waar een
twee-jarige studie filosofie
volgde vertrok de heer Van
der Salm in 1937 naar Enge
land voor de studie theologie
die vier jaar zou duren. Hal
verwege de studie kwam hij
voor vakantie naar Holland
doch vanwege de oorlog was
het niet mogelijk terug te ke
ren naar Engeland zodat de
studie werd afgerond in Roo
sendaal. Op 13 juli 1941 werd
de heer Van der Salm tot
priester gewijd. Toch beteken
de dat niet, eigenlijk onver
wachts, het einde van zijn stu
dietijd.
„Het missiewerk heeft me al
tijd voor ogen gestaan. Daarom
kwam het als een koude
douche dat ik op voorstel van
bisschop Reesinck (hij was bis
schop in Oeganda, red.) de op
leiding tot landbouwkundig
ingenieur ging volgen. In Oe
ganda was namelijk iemand
nodig met landbouwkundige
ervaring en zodoende kon ik
de boeken weer ter hand ne
men. Het was niet zo eenvou
dig omdat ik vrijwel geen na
tuur-, wis- en scheikunde had
gehad. Via bijlessen en veel
moeite ging het toch redelijk.
De studie had ik afgerond in
1949 en direct daarna ben ik
vertrokken, het was toen janu
ari 1950, naar Oeganda", aldus
pater Leo van der Salm.
Tijdens een gedwongen onder
breking van de studie in de
oorlogsjaren heeft pater Van
der Salm gediend als kapelaan
op de Grebbeberg te Rhenen
en tevens als aalmoezenier
van de arbeidsdienstkampen.
„Ik heb veel verschrikkelijke
dingen meegemaakt. In de on
dergrondse gezeten, postkanto
ren overvallen voor brood
kaarten enz. Mensen uit de re
gio Rhenen hebben onderge
doken gezeten in Zoeterwoude
terwijl ik bijvoorbeeld Adrie
van der Hoeven en Leen On
derwater, de postbode, heb
kunnen onderbrengen in Wa-
geningen. Voedselschaarste
meegemaakt enzovoort. Na de
oorlog ben ik direct weer naar
Wageningen gegaan en heb
enkele maanden in de ge
meenteraad gezeten. Hoofdza
kelijk voor sociaal- en op
bouwwerk", aldus pater Leo
van der Salm.
Oeganda
spoedig. Het ministerie was
akkoord met de opzet, de
school groeide enorm en het
land Oeganda was onder su
pervisie van de Engelsen goed
ontwikkeld. Ook vanaf 1962,
toen Oeganda onafhankelijk
werd, ging het goed al werd in
1966 de subsidiekraan dichtge
draaid. „We zijn toen doorge
gaan als privéschool en kon
den onze eigen koers varen.
Naast de school was een boer
derij want we waren bezig met
allerlei ontwikkelingen zoals
de verbetering van bouw- en
weiland aanpassing van het
bedrijfssysteem en rotatie van
de gewassen. Ook hebben we
getracht het inlandse vee te
verbeteren zodat we groter en
sterker vee zouden krijgen
met een hogere melkproduk-
tie. Er waren echt ontzettend
goede mogelijkheden in Oe
ganda, maar de mogelijkheden
moeten wél benut worden".
De ommekeer kwam onder
president Idi Amin. „Toen de
president zei dat Oeganda voor
de Oegandezen is, ging het
fout. De Aziaten hadden de
handel volledig in handen,
binnen enkele maanden moes
ten 50.000 Aziaten het land
verlaten. De gevolgen spreken
voor zich. De gehele economie
klapte ineen. Zo werden bij
voorbeeld in 1969 400.000 ba
len katoen uitgevoerd en in
1978 nog maar 6.000. En dat
terwijl katoen één van de be
langrijkste produkten was. Er
kwam schaarste in materiaal,
medicijnen, geen zaden voor
de gewassen, voedselgebrek en
ga zo maar door". Zichtbaar is
het dat pater Van der Salm
deze gang van zaken ten zeer
ste betreurd. Alles wat was op
gebouwd ging min of meer
verloren. In april vorig jaar
werd pater Van der Salm ge
confronteerd met de gevolgen
van het bewind van Amin. De
missiepost werd overvallen
door een roversbende, be
staande uit ex-soldaten, waar-
Na een inwerkperiode in Oe
ganda eerst drie maanden
werkzaam op een landbouw
proefstation, vervolgens biolo
gieleraar en toen een studie
van enkele maanden om „Lu-
ganda" de voertaal van een
bepaalde streek onder de knie
te krijgen was zijn belang
rijkste taak het stichten van
een middelbare school met als
specifiek vak de landbouw.
Aanvankelijk ging alles voor
bij één pater werd gedood en
enkele anderen, waaronder
pater Van der Salm, ernstig
gewond. Ongeveer een jaar ge
leden keerde hij terug naar
Holland met de bedoeling ove
rigens weer terug te gaan naar
Oeganda. Na een zware opera
tie en gelet onder welke moei
lijke omstandigheden hij in A-
frika zou moeten werken is
besloten dat hij voorgoed in
Holland zou blijven. Zoals in
de aanhef al vermeld is hij nu,
tot volle tevredenheid, werk
zaam in Zoetermeer.
Feestelijkheden
In juli is pater Van der Salm
al uitvoerig in de bloemetjes
gezet in Zoetermeer. „Ja, dat
was geweldig, personeel en be
woners hebben er voor mij een
onvergetelijke dag van ge
maakt". Morgen is het de
beurt aan de Zoeterwoudena-
ren om het veertig-jarig jubi
leum luister bij te zetten. Om
elf uur draagt de jubilaris een
plechtige H. Mis op in de Sint
Janskerk in de Zuidbuurt
waarna van een tot drie uur
gelegenheid is pater Van der
Salm te feliciteren tijdens de
receptie in Don Bosco. Wie
overigens zou verwachten dat
Leo van der Salm nu geniet
van een rustige oude dag komt
bedrogen uit. „Ik heb werk ge
noeg. 't Seghe Waert heeft in
totaal 227 bedden en het ver
pleeghuis vlakbij nog eens 305.
Omdat daar geen geestelijke
verzorging is heb ik het er
maar bijgenomen. Het is fijn
werk maar wel een hele om
schakeling van landbouwon-
derricht tot bejaarden-/zieken
verzorging", zo besluit pater
Leo van der Salm zijn verhaal
dat door zijn uitermate boeien
de manier van vertellen ge
makkelijk eens zo lang zou
kunnen zijn.
GERARD
VAN DER HOEVEN.
Pater Van der Salm: „Het missiewerk heeft mij altijd voor ogen
Deze week geen hond die op zoek
naar een baas is, maar een zogenaam
de Felis catus, een vertegenwoordig
ster van het ras der huiskatten. Deze
soort komt niet zo dikwijls voor in
deze rubriek, omdat er voor deze dier
soort grote belangstelling bestaat.
Alma, de poes van deze week, geniet
helaas niet zo'n ruime belangstelling
hoewel zij deze zeker verdient Niet
alleen vanwege haar uiterlijk (Alma
is een 'schildpadpoes' met een prachti
ge roestbruine vacht) ook haar leef
tijd pleit in haar, voordeel. Alma is
vijf jaar, haar jeugd ontgroeid en in
de kracht van haar leven.
Zoals gezegd, voor Alma die al bijna
twee-en-een-halve maand in het asiel
doorbrengt, zijn weinig potentiële bazen
op komen dagen. Haar broertje, een rode
kater, die tegelijkertijd met haar werd
binnengebracht, werd daarentegen bin
nen enkele dagen opgehaald. De reden
hiervan ligt vermoedelijk in de kleur
van zijn vacht, want rode katers zijn nu
eenmaal erg populair. Een poes met een
minder in trek zijnde vacht als Alma,'
heeft zich daarbij neer te leggen. Het ge
volg van 's mens modegrillen is wel, dat
Alma nu van haar broertje gescheiden is
en eenzaam in het asiel op een nieuwe
baas zit te wachten. Broer en zus groei
den samen op en werden ook tegelijker
tijd uit huis gezet, toen de huiselijke om
standigheden het houden van deze twee
huisdieren niet meer toelieten.
Daar Alma haar hele leven in een gezin
heeft doorgebracht, zal het geen enkel
probleem opleveren als ze nu ook weer
in een gezin wordt opgenomen. Op kin
deren is ze erg gesteld en ook met soort
genoten kan ze het prima vinden. Wel
zou ze het op prijs stellen als haar toe
komstige baas over een tuin beschikt,
want ze houdt ervan een beetje rond te
neuzen om uiteindelijk haar eigen terri
torium vast te stellen. Alma werd door
haar oude baas gesteriliseerd dus op ge
zinsuitbreiding hoeft niet gerekend te
worden.
Roxy
Het aantal belangstellenden voor de in
het asyl verblijvende huisdieren neemt
-gelukkig toe. Wilde het vroeger nog wel
eens voorkomen dat een in deze rubriek
aangeprezen kat of hond niet werd afge
haald, de laatste paar maanden is het
zaak er vroeg bij te zijn daar het elke Za
terdag storm loopt. Ook Roxy, de spaniel
van vorige week, leverde veel reacties
op. Nog dezelfde middag van het ver
schijnen van de rubriek 'Hond zoekt
huis' werd hij door een gezin met kinde
ren uit Alphen opgehaald.
beeld dat de bureaus voor ogen staat: nieuwe woonvormen in grote recreatieve groengordels.
gelegenheid moet de steden ontlasten.
Meer flexibiliteit in de planning.
Verder moet er een „wervend woonmi-
lieu" ontstaan. Gebieden met een „er
kend wervend woonmilieu" liggen, al
dus de structuurschets, dichtbij of aan
een brede duinzoom, in of nabij bos en
lommer, aan de kust of aan de plassen.
Het zijn: Heemstede, Aerdenhout,
Noord wijk. Warmond, Kaagdorp,
Noordwijkerhout, Wassenaar, Scheve-
ningen, Zandvoort, Aalsmeer. Volgens
de structuurschets moet ondermeer in
deze kustgebieden en met name in de
bollenstreek gespreid worden gebouwd.
Een deel van de bollentelers moet dan
wel verhuizen. Het is nog de vraag of
men daartoe bereid is, er is nog geen
overleg over gevoerd. „Maar het is be
kend", aldus de structuurschets, „dat de
bollenteelt intensiever wordt en neigt
tot verplaatsen. Men kan haar ver
schuiven en uitbreiden naar het weste
lijk middendeel en rand van van de
Haarlemmermeer. Hier bevinden zich
uitstekende tuinbouwgronden, en niet
ver van de luchthaven Schiphol".
De makers van de structuurschets vin
den dat de verbindingen over water
versterkt kunnen worden door nieuwe
waterlopen tussen de Kagerplassen en
Leiden, via de Braassem en de Lange-
raarse Plassen, naar de Drecht. De Rot
te kan via een nieuwe plas bij Zoeter
meer in verbinding worden gebracht
met de Vlietlanden en via de Oude Rijn
met de K?ag en de Braassem. Nieuwe
plassen zouden er volgens hen ook
moeten komen bij Valkenburg en
Voorhout. Het landschap moet worden
versterkt met 180 kilometer lange
groengordels. Verder moeten er bossen
worden aangelegd in de omgeving van
Nieuw Vennep, Hoofddorp, Zoeter
meer, Voorhout en Valkenburg. Men
gaat ervan uit, dat de kosten voor de
groen- en wateraanleg ruimschoots
worden opgevangen door besparingen
op alle mogelijke terreinen: de over
heid bespaart op infrastructurele wer
ken, de automobilist op benzine en
wachttijd, de spoorwegen door een be
tere exploitatie van de randstadlijnen,
een tweede luchthaven met dure infra
structurele werken zou overbodig wor
den.
Men wijst de LeiNo-locatie (een nieuwe
groeikern nabij Leidschendam) reso
luut af. „Dat is het „oude", achterhaal
de groeikernenbeleid, zoals de skylines
van Zoetermeer, de Bijlmermeer en Al
phen aan de Rijn daar voorbeelden van
zijn. Het resultaat van deze verstedelij
king: verregaande eenvormigheid en
massaliteit in nieuwbouwwijken. Alles
wordt aan elkaar gebouwd, en onaan
trekkelijk. De mensen verlangen juist
naar woonomgevingen met een wer
vend karakter. Dus naar een voldoende
verzorgingsniveau, gevarieerde werk
gelegenheid op korte afstand van de
woningen en naar recreatie in een na
tuurlijke omgeving". De plannen voor
woningbouw in de bollenstreek zouden
echter wel een aanvulling kunnen zijn
op de Svasek-Watermanplannen voor
de kustlocatie. In het naschrift wijst
men erop dat samenwerking met Den
Haag, Amsterdam, de kleinere gemeen
ten in de bollenstreek, de planologische
diensten van Zuid- en Noord-Holland,
Staatsbosbeheer, Provinciale Watersta
ten, bedrijfsleven, de Nederlandse
Spoorwegen, de Luchthaven Schiphol
en de Rijksplanologische Dienst nodig
is.
meenten Hillegom-Nieuw Vennep,
Hoofddorp-Bennebroek, De Kaag-Val
kenburg, Noordwijkerhout-Noordwijk-
Voorhout, Katwijk-Brittenburg en Zoe-
termeer-Leidschendam. „Eerst groen,
dan wonen", is de filosofie. „Het starre
groeikernenbeleid van de jaren zestig
tot nu is achterhaald en moet op de hel
ling", aldus de makers van de struc
tuurschets, die juist door de gekozen lo
caties ook genoeg geld denken te kun
nen besparen voor de groenvoorziening
en wateraanleg.
„Het bollengebied ligt zeer gunstig zo
wel ten'opzichte van de bestaande
streekvoorzieningen als ten opzichte
van het buitenland, via de luehthaven
Schiphol. Er zullen betrekkelijk weinig
extra voorzieningen nodig zijn".
De structuurschets voorziet in de bouw
van 24.000 woningen in Hoofddorp-
Bennebroek in de Haarlemmermeer-
polder, 13.000 in Zoetermeer-Leid-
schendam, 10.000 ten noordwesten van
Hillegom, 6.500 tussen Hillegom en
Nieuw Vennep, in totaal voor 14.500
woningen in Noordwijkerhout-Noord-
wijk-Voorhout, 9.000 woningen op de
locaties Katwijk en Merenwijk-De
Kaag, 21.000 woningen bij ontwikke
ling van Brittenburg en Valkenburg.
Uitgangspunten voor de structuurschets
zijn: herstel en aanvulling van aanwe
zige landschapselementen, groen en
water. Eerst denken aan het groen, dan
aan wonen, dan aan een wegennet. In
tegratie van wonen, recreëren en even
tueel werken. Uitbreiding van de be
staande kernen, afhankelijk van de ca
paciteit. Maximaal gebruik van de in
frastructuur, zoals de spoorlijnen Den
Haag-Haarlem en de Schiphollijn en de
aanwezige autowegen. „Schone" werk-
)EN „In nieuwe groeizones,
same in de bollenstreek, zoudèn
reid over de provincies Zuid-
oord-Holland ruim 100.000 hui-
kunnen worden gebouwd. Nu
ft het door de verregaande ver
rijking in het westelijke deel
de Randstad de verkeerde kant
gaan". Dat zegt de Structuur-
Holland West, uitgebracht
projectontwikkelaar Pan Euro-
i Nederland BV en de stede-
vkundige bureaus Maas en Wis-
De opstellers van de structuur-
ts stellen daarbij voorop, dat het
schap in ere hersteld dient te
len. Door kleinschalig bouwen
in door de reeds bestaande ge
lten zou dit mogelijk zijn.
Irie bureaus hebben de structuur-
uitgebracht om een impuls te ge-
aan de traag veranderende visie
planologie en ruimtelijke orde-
Men constateert dat momenteel
wordt gedacht aan het bou-
groeikernen. Dit is een gedach-
die voortkomt uit stellingen uit
van de zestiger jaren. Die uit-
ipunten zijn inmiddels verouderd,
immer grijpen stedebouw-
bij het maken van streek-
en dergelijke terug op die ver-
principes. Een aanzet tot een
beleid, dat is de bedoeling van
uitgevoerde structuurschets,
zal men op 28 augustus de
dan ook aanbieden aan verte-
van provincie en ge-
structuurschets zien de drie bu-
ruimte voor grote hoeveelheden
in de bollenge-
