,16, !13! v v v v weekpuzzel door dr. Pluizer 1 postzegels fotografie DENKSPORTEN/HOBBY y 'oplossing vorige puzzel 1 L E u N 5 T O L 1 ~r s ~r E D 1 ,3, 1 N F 2 1 E U ft. Z E NI E R, O E Jvj 5 w A L S E r<l P O V E. E Ni V O U D 1 V E M 1 G A V 1 E A i N S T E R, 1 s O L E E N T 5 c H L A N D 'li' G E O G A F E 12 A M 6 U L N C E U 1 T s N U M. E s W 0 s T E L E NI M 15 G E w R. 0 N G E M E 5 T A F E T E 17 E G E L M T 18 E X T R/ E M i T 19 E X c. E L L E Ni T 20 1 s S O N A N T NR. 33 KRUISWOORDRAADSEL H H Si Hl m 80 r- 1 LEIDSE COURANT. ZATERDAG 15 AUGUS1 G E G T G z T ft. T Z A z T Z A A S Horizontaal: 1. geweven boordsel, 5. behaagziek, 9. zangvogel, 13. vallei, 15. lichaamsdeel, 16. stad In Italië, 18. boom, 19. rivier In Utrecht, 21. Bul gaarse munt, 22. huisdier, 23. voorzet sel, 24. mannelijk beroep, 28. per soonlijk vnw., 29. verfstof, 31. vlakte maat, 32. projectieptaatje, 33. dunne Ijskorst op wegen, 35. lang en slank, 37. oude vlaktemaat, 39. verfstof, 41. vreemde munt, 43. Insekt, 44. plaats In Overijssel, 46. ondernemingsvorm (afk.), 48. Spaanse titel, 49. Nederland (afk.), 50. buiten dienst (afk.), 51. loon van schepelingen, 52. tak van sport, 53. bloedvat, 54. eerstkomende (afk.), 55. ontkennende uitdrukking, 57. bij belse naam; 59. lidwoord, 60. putem- mertje, 61. soort wedstrijdslee, 63. af stammeling (fig.). 65. telwoord, 66. geestelijke, 68. wars van laagheid, 70. het essentiële, 71. tenen mand, 72. dwaas, 74. drietenlge struisvogel, 76. hoewel, 77. zwierbol, 81. persoonlijk vnw., 82. bergweide, 84. bovendien, 85. wig om hout te klieven, 86. hori zon, 87. net, 89. vis, 91. leus, 93. wa tergewas, 94. handwerkzaamheid, 95. deel v.h. oog. Verticaal: 1. mantelachtig kleed, 2. te ken van de dierenriem, 3. landbouw werktuig, 4. hemellichaam, 6. onder andere (afk.), 7. eenvoudig ledikant, 8. eminentie (afk.), 9. talent, 10. voorzet sel, 11. gymnastiektoestel, 12. manne lijk beroep, 13. onstekingskoord, 14. echtgenoot, 16. rivier in Rusland, 17. schrijftrant, 20. zachte en vette zelf standigheid, 21. muziekinstrument, 24. onbezonnen, 25. verdriet, 26. rivier in Duitsland, 27. Ned. munt, 30. zoog dier, 34. duw, 36. Ned. omroepvereni ging (afk.), 38. hoofddeksel, 39. Spaanse uitroep, 40. orgaan v.e. wesp, 42. deel v.e. dynamo, 44. slor dig, 45. verzoekschrift, 47. beroep, 50. slaapplaats, 56. telwoord, 58. verza melnaam van zekere dieren, 60. aan matigende houding, 61. binnenrand v.e. biljart, 62. platform In een synago ge, 64. gemiddeld (afk.), 65. deel v.e. breuk, 66. tulnvak, 67. het doel tref fend, 69. nachtverblijf, 70. schand paal, 71. erepoort, 73. zangwijze op woorden, 75. rivier In Duitsland, 78. te eniger tijd, 79. hooistapel, 80. stekel- huldig dier. 83. trekgat in water, 86. deel van de onderkaak, 88. muziek noot, 89. uitroep, 90. voorzetsel, 92. van een (afk.). Oplossingen onder vermelding van Puzzel 33 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van: Leldse Courant. Postbus 11, 2300 AA Leiden. Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. De prijswinnaars van puzzel 32 zijn: A. Pont, Robijnhof 476, 2332 KM Lelden. Thea van Veen, Dorpsstraat 119, 2435 AM Zevenhoven. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. door L. Hofland ELO-Rating Analyse Het 'nakaarten' wordt door menigeen als zinloos en verve lend ervaren, immers: het spel komt nooit meer terug, achter af is alles veel eenvoudiger en met open kaarten kan iedereen het. Mijns inziens staat dat nog te bezien. Natuurlijk is de kans dat men te eniger tijd hetzelfde spel In handen krijgt praktisch nihil, nog afgezien van de vraag of men het dan nog zal herkennen. Wat analyse, na af loop van het spel, echter wel. degelijk nuttig maakt is de her kenning van de principes van aanval en verdediging, het ont dekken van de mogelijkheden die het spel biedt en het leren kennen van de manoeuvres die de kansen kunnen doen keren. Met (ten minste) een goede analyticus aan tafel valt er veel oost en west volgde: noord twee schoppen - zuid drie har ten - noord vijf harten en zuid zes harten. VB64 P 10 9 7 O VB 10 H 105 10954 N A03 P 432 W O 08642 oAH9753 82. L V B9 H7 O AHVB85 o geen A7643 er van uit dat oost, voor zijn openingsbod, de hoge ontbre kende plaatjes zou hebben (zo niet alle) en stak met een klei ne troef naar noord over om met een kleine schoppen te vervolgen. Als oost het aas neemt heeft zuid drie schop penslagen, zes hartenslagen, twee klaverslagen en een vrij te troeven ruitenslag. Oost speelde daarom laag bij en zuids heer won de slag. Hierna volgden twee troefrondjes waarbij noord aan slag kwam. Nu kwam ruitenvrouw op tafel en toen oost niet dekte (als hij het wel doet troeft zuid, gaat met klaveren naar tafel en gooit op ruitenboer een schop- benodigde slagen, omdat hij, afhankelijk van wat oost doet, hetzij geen schoppen-, hetzij geen klaverslag verliest. En nu de analyse. Kan het con tract down worden gespeeld? Gelet op de mogelijkheden die zuid ten dienste staan, is er slechts één die onderzocht moet worden. Oost moet de eerste slag niet dekkenl Het blijkt dan dat zuid verloren is, omdat hij te vroeg moet beslis sen welke kaart hij moet af gooien. Als hij schoppen weg doet valt zijn heer onder het aas en het helpt ook niet als hij klaveren afgooit. West houdt de schoppendekking en een dwangpositie wordt door oost pen af, met hetzelfde resultaat) In de kiem gesmoord als hij, na West kwam uit met ruiten 2, op te steken. Neem het onder- oost speelde het aas bij en staande spel. Oost opende met zuid troefde hoog in. Het pro een ruiten, zuid forceerde de tfleem voor de leider Is, dat hij manche met twee ruiten en on- In elk van de zwarte kleuren der voortdurend passen van een verliezer heeft. Zuid ging verdween schoppen 7, waarna zuid alleen nog een klaverslag afstond en zijn contract maak te. Zuid heeft zijn aanvalskan- sen uitstekend benut. Het spe len van een kleine schoppen met schoppenaas aan slag ge komen te zijn, klavervrouw naspeelt. Probeert u het maar. Moeilijk? Jazeker, maar eigen lijk alleen als zuid een speler is die, met twee directe verlie- uit noord verzekert hem van de zers, toch klein slem biedt. Dammen op de Dam Volgende week zaterdag. 29 augustus, wordt voor de derde achtereenvolgende keer in Amsterdam het openluchttoer- nooi .Dammen op de Dam' ge houden. Het toernooi is het gevolg van een initiatief van de toen 75 jaar bestaande Rabobank Am sterdam. Het unieke toernooi, onder auspiciën van de KNDB, de Koninklijke Nederlandse Dambond, trok veel belang- niet-leden bij elke Rabobank in Amsterdam en omgeving. Harm Wiersma begint om 12 uur aan een simultaanwedstrijd waaraan telkens 20 spelers kunnen meedoen. Eventueel worden om 2 uur nieuwe spe lers ingezet als er snelle beslis singen zijn gevallen. Bij slecht weer wordt het toer nooi gespeeld in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Spelers van IJmuiden boekten stelling van dammers en pu-successen op een toernooi in bliek. De KNDB beschouwt .Dammen op de Dam' tevens als opening van het nieuwe sei zoen. Het toernooi duurt van 11 tot 4 uur en bestaat uit een sneldamtoernooi en simultaan dammen. Aan het sneldamtoernooi kun nen ongeveer 200 spelers meedoen, die elk zeven par tijen spelen van 20 minuten. De sterkste groep kent deelne mers als Jannes van der Wal, Rob Clerc, Auke Scholma en Jos Stokkel. KNDB-leden kun nen zich aanmelden via de se cretaris van hun vereniging, Vichy. Jeroen Sterel (7), Theo Tielrooy (7) en Cees Pippel (6) eindigden op de eerste drie plaatsen. Sterel werd toernooi- winnaar na een sneldampartij met Tielrooy. Vigné was met een vierde plaats de beste Fransman. Pippel had het toernooi kun nen winnen, maar liet zich ver rassen door Philippe Lesnes uit Lyon. De Fransman speelde in de stand van het diagram 29-241, hopend op 6-11 of 12- 18. Inderdaad speelde Pippel 12-18? en toen was de Frans man er als de kippen bij om de LESNES partij te beëindigen: 24-191 14x23 gedwongen (op 13x24 wint 44-40 45x34 39x10) 15-10 4x15 25-20 15x24 30-31 26x37 44-40 45x34 39x26 waarna schijf 37 sneuvelt. Op 19 september begint de landelijke clubcompetitie. De volgende ronden worden afge werkt op 26 september, 3, 10, 24, 31 oktober, 7, 14, 28 no vember en eventuele beslis singswedstrijden op 12 en/of 19 december. De Indeling van de klassen luidt: Hoofdklasse: IJmuiden, RDG, VAD, Huizum, Almelo, Hulssen, OG Utrecht, DAVO, NOAD en Fivelgo; 1A: DIO, Excelsior, Schiedam, Bennekom, Alblasserdam, Phi lips, TDV, Constant, Lent en Dordrecht. 1B: Twente's Eer ste, Assen, Uithoorn, Purme- rend, VAD 2, DEZ Lensen, Zaandam, Groningen, Hel Noorden en DIOS; 2A: DKNW Overijssel, Dokkum, Huizum 2, De Oldehove, TwIJ- zelerhelde. Fivelgo 2, Roden, Houdt Stand, Rinsumageest en Woudsend, 2B: OG 2 Utrecht, Treebeek, De Ridder, Eureka, Amersfoors, DoetinChem, Wa- genlngen, Brunssum, Schaes- berg en OG Zeist, 2C: Leiden, IJmuiden 2, Heemstede, Am sterdam '80, OG Vinkeveen, ADW, Beverwijk, Almelo 2, Vorden en Enschede. 2D: Het Oosten, RDG 2, Monster, Go- rinchem, 's-Gravenpolder, DAVO 2. Katwijk, Middelburg en Vlaardingen. Regelmatig worden aan mij vragen gesteld over de ELO- rating; „Wat geeft het getal aan?" en „Hoe werkt de bere kening van dit getal?" In dit artikel zal ik proberen op deze vragen, op niet al te wiskundi ge wijze, fe antwoorden. Zo'n 20 jaar geleden was de wereldranglijst en daarmee sa menhangend de titelverlening een flinke chaos. Meester- en grootmeesterresultaten kon men behalen in toernooien waar voldoende titelhouders aan deelnamen, maar dit kon den dan sterke of uitgeran geerde titelhouders zijn. Op deze manier werden te veel zwakke spelers (groot)meester, die er op hun beurt weer voor 2550 grootmeesters en sterke internationale meesters (veelal kandidaat-grootmeesters), 2450-2500 internationale meesters, 2400-2450 2350- 2400 FIDE-meesters, 2300- 2350 tophoofdklassers (in Ne derland nationale meesters). 2200-2300 hoofdklassers. Om nu bijvoorbeeld grootmeester te worden, moet men niet al leen voldoende grootmeesters en meesters verslaan, maar deze moeten dan ook een be hoorlijk ELO-getal bezitten. Op de precieze voorwaarden voor het behalen van een groot meesterresultaat zaJ ik hier niet ingaan; aan de hand van een simplistisch voorbeeld zal ik dit enigszins duidelijk probe- zorgden, dat er nóg meer titel- ren te maken, houders kwamen. Kortom een Stel dat speler A twintig Jaar enorme devaluatie van de titel geleden In een toernooi speel- (groot)meester, hetgeen de re- de met elf „Donners" (In die geling, dat de titels voor het Ie- tijd een sterke grootmeester) ven behouden bleven, nog en hij behaalde ongeveer 50%, eens extra in de hand werkte, dan had hij zonder meer een Door dit alles ontstond de be- grootmeesterresultaat be hoefte aan het meten van haald. 'Nu speelt deze A dit speelsterkte op een zeker mo- Jaar tegen elf Donners (zijn ra- ment, wat Inhoudt, dat als een ting Is In de loop der tijd ge- speler in kracht afneemt dit zakt naar 2460, de kracht van onmiddellijk aan te geven is. een meester), deze keer is 50% Een zekere professor Elo heeft bij lange na niet voldoende toen een systeem ontwikkeld, voor het begeerde resultaat, dat aan iedere speler een getal terwijl dit twintig Jaar geleden 'toekent dat ieder Jaar opnieuw bij een grootmeester, die zo bekeken wordt, aan de hand afgezakt was, wel genoeg was van de resultaten in dat Jaar. geweest. Voor de berekening Globaal ziet die waardering er van een ELO-getal is er een nu als volgt uit: groter dan wiskundige formule, die er, 2600 wereldtop, 2550-2600 eenvoudig voorgesteld, als sterke grootmeesters, 2500- volgt uit ziet (lezers, die geen enkele wiskundige kennis be zitten of willen bezitten, moe ten deze alinea maar verge ten): Rn - Ro+w (S-V), hierbij is Rn de nieuwe rating, Ro de oude rating, w een wegingsfac tor, S de behaalde score in een bepaald toernooi en V de verwachte score, die, Ro in aanmerking genomen, had moeten worden behaald. De wegingsfactor w Is afhankelijk van het aantal partijen waarop Ro gebaseerd is (hoe meer dit Is des te kleiner wordt w) en het aantal partijen van het toernooi (hoe meer partijen, hoe groter w wordt). De voordelen van dit waarde ringssysteem lijken levens groot als men het vergelijkt met bijvoorbeeld het meester- puntensysteem van de Neder landse Bridge Bond. Hier kan men in bijna iedere wedstrijd meesterpunten behalen, die nooit meer afgenomen kunnen worden. Begrijpelijk is dan, dat een noeste spaarder van deze punten, tot duizelingwekkende hoogte kan stijgen. Een zure zaak voor bridgemeesters, die hun minder begaafde collega's (veelal oudere „spaarders") dezelfde titel zien dragen. De fout bij de Bridgebond ligt bij het feit, dat zij hun eigen pun tensysteem niet serieus ne men, anders zou men punten af moeten nemen van spelers die ook wel slechte resultaten behalen. Toch kleeft er aan het Elosysteem ook een nadeel, dat veroorzaakt wordt door de I ia 10- Rijkai mineri Inaktlviteit van spelers c kampioen van Nederlap*«ni Zuidema Is hiervan voorbeeld. Een aantft geleden was hij een i, Internationale meestert rating van 2450, do spelen blijft deze ral handhaafd, maar kerwijs is zijn speelkrafaeinie zienlijk afgenomen. Ertkens c retfsch) toernooi met t. maal „Zuidema's", »n| Gr een aankomend ideaal zijn om de (ge titel binnen te halen, wiskundige schaker die „inaktivieit" in de I faktor w kan betrekl^ slot het probleem voort tus: 'P'oy Wi Yf* rslraa schee IK *1 A m mm Wit: Kg1, Dd2, Ta1, 1 Pe4, a2. c3, d3, f2, g2 Zwart: Kg8, Dd8, Lb5, Pa5, h7. Opgave: wi Britse landschappen Omdat wij een speciale rubriek hebben gewijd aan de zegels die werden uitgegeven ter ge legenheid van het huwelijk van prins Charles van Engeland met lady Diana Spencer is het verdere Engelse nieuws wat naar de achtergrond verdwe- scherming. Desondanks tonen de zegels plekjes in geheel En geland gelegen. De serie wordt geopend met een zegel van 14 p. met als motief Glenfinnan aan het meer dat het Loch Shlel heet in de Schotse Hooglanden. Ver- nen. Er valt echter meer te volgens een zegel van 18 p. melden over het uitgiftepro gramma van Engeland, daar op 24 juni en op 12 augustus eveneens bijzondere zegels In omloop werden gebracht. Voor 24 juni ging het om een met als motief Derventwater in het bekende merendistrict. Een zegel van 20 p. toont Stackpole Head in Wales, het gebied van de Engelse krijtrot sen en de zanderige baaien. bijzondere serie met als motief Een stukje Noord-lerland is te vijf van de fraaiste plekjes die zien op een zegel van 22 p., In Engeland te vinden zijn. Deze zegels werden uitge bracht naar aanleiding van het eveneens in de vorm van krij trotsen en schuimende bran ding. Met een zegel van 25 p. gouden jubileum van de Schot- wordt aandacht gevraagd voor se Vereniging voor Natuurbe- Met de zomerse, zonnige da gen waarvan momenteel te ge nieten valt krijgt de fotograaf mogelijkheden die hem anders ontgaan. Zoals het fotografe ren even na zonsondergang, een moment waarop nog niet zo lang geleden het foto's ma ken onmogelijk was geworden. Even na zonsondergang kan er een prachtige sfeer zijn, vooral wanneer de zon de lucht nog helder verlicht en de eventueel aanwezige wolken donker, of soms fel gekleurd, tegen de hemel afsteken. De moderne fotografie maakt het vastleggen van deze sfeer een eenvoudige opgave. We beschikken tegenwoordig dankzij de elektronica over be taalbare en toch zeer geavan ceerde camera's. Daarnaast heeft de ontwikkeling van nieu we en nog gevoeliger films niet stil gestaan. Met die snelle films kunnen onder relatief on gunstige omstandigheden nog goede foto's gemaakt worden, zelfs met de tamelijk eenvoudi ge camera's waarmee de meeste amateurfotografen zich moeten redden. Belichte film niet bewaren Een kleurenfilm zit van huis uit verpakt in zilverpapier en een kartonnen doosje, veilig voor inwerkingen van buiten af. Eenmaal in de camera gaat de film soms voor maanden de kast in. Op zich hoeft dit niet schadelijk te zijn. De camera Is doorgaans goed gesloten, maar toch kan na enige tijd, als de lucht een bepaalde che mische samenstelling heeft, een inwerking plaatsvinden die gevolgen heeft voor de kleu ren. Bewaar dus een belichte film niet te lang, want meestal zal een dergelijke film al drie maanden na het fotograferen op het belichte deel een kleine kleurafwijking in de foto's laten zien. En wie er echt niet toe komt binnen enkele maanden een kleurenfilm op te schieten of af te draaien, doet er goed aan zijn camera op een koele plaats te bewaren. Kleuren en dia's Te vaak vergeet de fotoama- Verrassing na zonsondergang teur dat werken met kleurne- gatieffilms een andere werkwij ze vraagt dan werken met dia films. De kleuren op een (licht) overbelichte kleurnegatieffilm komen briljanter over op het positief. Daarom is het aan te raden een eenvoudige pocket camera altijd te laden met een hooggevoelige film. Dia's daar entegen moeten aan de krappe kant belicht worden. Belicht dus dia's op het hoogste, felste licht en de schaduwpartijen komen wel mee. Zijn er boven dien veel contrasten, wat In het zuiden veel kan voorkomen, pak dan een gevoeliger, zach ter film. Teleac-wedstrijd Na de record-belangstelling voor de tetevisiecursus over fo tograferen en filmen volgt deze zomer als een speelse afslui ting een foto-en filmwedstrijd waaraan ook niet cursisten kunnen deelnemen. Het thema voor foto's en films is hetzelf de: mensen, dieren en dingen, een onderwerp dat ruime mo gelijkheden biedt. Om het de Fotograferen na het ondergaan van de zon kan tot ver rassende resultaten leiden. deelnemers makkelijk te ma- 4402900, t.n.v. „Fototgraferen ken heeft Teleac een wed- en filmen" te Nijmegen te be- strijdpakket samengesteld dat stellen. Voor foto's en dia's is alle elementen bevat voor het de uiterste inzenddatum 1 ok- inzenden en weer terugkrijgen tober, voor films 1 januari. Er van de ingezonden foto's, dia's zijn aantrekkelijke prijzen en en films. Voor foto-Inzenders is de winnaars worden uitgeno- de prijs van djt pakket 9.50, digd voor een televisie-pro voor filmers 10,50, via giro gramma. Schotland, en wel voor het Schotse eiland St. Kilda. Dit ei land ligt 110 mijl verwijderd van het Schotse vasteland en werd voor het laatst bewoond In 1930. Zoals gebruikelijk vertoont le der van de zegels het silhouet van de Britse vorstin. Het ont werp werd vervaardigd door Michael Fairclough te Farnham en het drukken was in handen van Harrison and Sons (High Wycombe) Ltd.. Ondernemingsgeest, hand vaardigheid en de wil om iets te presteren worden aange wakkerd bij de jeugd middels de „Duke of Edinburgh Award" (de Hertog van Edln- bourgh-prijs). Deze prijs wordt Jaarlijks uitgereikt aan jongelui tussen de 14 en 25 jaar die zich verdienstelijk hebben ge maakt of opmerkelijke presta ties hebben verricht in één der genoemde categorieën. Deze prijs werd 25 Jaar gele den Ingesteld om de jeugd de nodige deugden bij te bren gen. Vanwege dit jubileum ver scheen in Engeland een uit vier zegels bestaande bijzondere serie. Een zegel van 14 p. toont een jongen en een meis je op trektocht. Een meisje, bezig met een pottebakkers- schijf is te zien op een zegel van 18 p. Met als motto „Ser vice" ziet men op een zegel van 22 p. een meisje bezig met het toepassen van reani matie bij een hartpatiënt. De serie wordt afgesloten met een zegel van 25 p. die door mid del van een hordenloper het motto „Recreatie" brengt. Naast het silhouet vanf stln dragen al de zef" monogram van prins PL*e hertog van Edinburgh.! tieven werden ook inL met de prins gekozen, h'e werp kwam van de Philip Sharland en hett.^,, In offset was in hanfy^ John Waddington of ^ev Ltd. [u/fj De PTT van het Vor#™* Liechtenstein heeft®'1/1 7 september a.s. acht»'*, dere zegels op de 2 staan. Het gaat hierbij i series bestaande uit ie zegels. ftel De eerste serie van vie //e heeft als thema het alifdaj legen kasteel „Gutenb4a/cr een zegel van 20 r. ouw het kasteel, waarvan op schiedenis terug gaat iet het jaar 800, gelegeipep een heuvel. De zegel v ïn geeft een beeld van dfen bij het kasteel. Zowel 17. van 50 r. als die van ij^ tonen beelden van vei^ binnen het kasteel. ere Het ontwerp voor dezfaJ kwam van de hand v f Zeiller uit Wenen. Drr* werden in vellen van 'P' gedrukt door de Oosieei Staatsdrukkerij te Werrc „Korst- en andere mo an het thema voor de tw< SP1 rie van vier zegels d' e eens op 7 septemb r. schijnt. Deze nederigf"e Flora's kinderen zijn o wijze in meerdere kle gebeeld op zegels in f" de van 40 r., 50 r., rc 371 De latijnse namen van e< beelde soorten luide sgt „Xanthorla parletina" Ie j melia physodes", „Sp i d palustre" en „Ambly k serpens". Het ontwei id vervaardigd door Loui kc uit Vaduz. Ook dezeher werden in vellen van IE gedrukt door de Oos Staatsdrukkerij in Wer

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 20