Kania zoekt steun van
kerk tegen sociale crisis
Nieuwe vertrektijd
KL-867naa Tokio
volledig onb
Moskou wil praten over neutronenwapen
BUITENLAND
Maatschappijen i
overwegen schadeclaims-^
bij regering van VS t
Verkeersvliegers sceptisch over boycot van^.
Dertig jaar geëist
tegen Tejero
Moskou zit met spacjs
shuttle in de maag F
LEIDSE COURANT.
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1981 PAGItf)g'
KLM-toestel na negen uur terug
SCHIPHOL Een enigszins verbouwereer
de gezagvoerder en 219 over het algemeen la
conieke passagiers stapten gisteravond om
even over half twaalf op Schiphol uit de
KLM-boeing-747, waarmee zij negen uur eer
der op weg waren gegaan naar Tokio via
Anchorage in Alaska. De vlucht was niet
verder gegaan dan de grens van het I Jsland-
se luchtruim. Daar aangekomen werd duide
lijk dat de IJslandse tluchtverkeersleiders
geen luchtverkeer van en naar de Verenigde
Staten afhandelen.
Met de excuses voor de gevolgen van hun hou
ding nog in de oren, keerde gezagvoerder
Amersbeek naar Schiphol terug. Daar ver
klaarde hij een dergelijk optreden van ver
keersleiders nog nooit te heben meegemaakt.
Acties van verkeersleiders worden normaal
van te voren aangekondigd. Bovendien wordt
alle verkeer dat bij het ingaan van een actie
nog in het betrokken gebied is, normaal afge
handeld. Niets van dit alles bj de IJslanders, zo
moest de gezagvoerder constateren.
Met een volledige routeklaring was hij om 14.35
van Schiphol vertrokken. Niets wees er toen op
dat er in het IJslandse luchtruim acties zouden
worden gevoerd. In verband met de sluiting
van het Canadese centrum Gander zou de
vlucht via de Noordpool door het IJslandse
luchtruim lopen.
„Toen wij aan de IJslanders de klaring vroegen
hun gebied binnen te gaan, kregen wij van hen
opdracht om eerst de klaring van Anchorage te
krijgen. Met medewerking van het Canadese
cehtrum werd die toestemming snel verleend.
Toen we boven Spitsbergen het Ijslandse lucht
ruim naderden bleek de toestemming van An
chorage niet meer voldoende te zijn", aldus ge
zagvoerder Amersbeek.
De IJslanders weigerden zonder opgave van re
den het KLM-toestel door te laten. Gezagvoer
der Amersbeek nam met deze kale weigering
alleen geen genoegen en vroeg om nadere uit
leg. Dit terwijl hij cirkelde aan de grens van
het IJslandse gebied. „Na lang aandringen zei
de man aan de radio, die voor de verkeerslei
ding het contact met de vliegers onderhield, dat
men gebonden was aan een schriftelijke ver
klaring waarin de IJslandse verkeersleiders so
lidair zijn met hun stakende Amerikaanse col
lega's", zo zei hij.
Inmiddels richting Nederland vliegend volgde
het excuus voor hun optreden. In het gebied
was het volgens gezagvoerder Amersbeek op
dat moment rustig. Vóór hem vloog een vlieg
tuig van de Duitse maatschappij Lufthansa, dat
ook onderweg was naar Anchorage maar terug
moest.
Gezagvoerder Amersbeek en zijn bemannings
leden onthielden zich op Schiphol nadrukkelijk
van elk commentaar op het optreden van de
IJslandse verkeersleiders. Verbazingwekkend
vonden zij het wel dat deze verkeersleiders de
KLM hun standpunten pas op het laatste mo
ment hebben laten weten.
De passagiers werden na aankomst in hotels
ondergebracht met alleen de mededeling, dat
de nieuwe vertrektijd voor hun vlucht naar To
kio nog volledig onbekend is.
VERLIES DOOR ACTIES BELOOPT VELE MILJOENEN
Rufus (7) en Sarah (5) Connell uit Cupertlnoln Californlë, samen
met hun beren in diepe rust op de vloer van het Londense vlieg
veld Heathrow. Het zijn slechts twee van de vele duizenden men
sen over de hele wereld, die door de stakingen in de VS en Ca
nada urenlang op hun vlucht moeten wachten.
SCHIPHOL Een aantal
luchtvaartmaatschappijen,
waaronder de KLM, over
weegt bij de Amerikaanse
luchtvaartautoriteiten een
gigantische schadevergoe
ding te eisen. De maatschap
pijen verliezen door de actie
van de Amerikaanse ver
keersleiders miljoenen gul
dens per dag. Zij zijn van
mening dat de Amerikaanse
overheid voor de acties van
de verkeersleiders, die amb
tenaar zijn, aansprakelijk
Het is al eerder voorgekomen
dat maatschappijen bij een re
gering schadevergoeding eis
ten, en kregen. Dat gebeurde
onder meer een aantal jaren
geleden, na een langzaam-aan-
actie van Duitse verkeerslei
ders. De Bondsregering heeft
toen de claims van de maat
schappijen gehonoreerd.
Tot de schadeposten van een
aantal maatschappijen behoren
de kosten die worden gemaakt
om de passagiers van vertraag
de of uitgevallen vluchten re
delijk onderdak te bieden. Zo
heeft de KLM de afgelopen
dagen voor ongeveer 900 men
sen hotelaccommodatie ge
zocht. Ook Swiss-Air heeft, op
het vliegveld van Zurich ge
strande, passagiers onderdak
aangeboden. De Amerikaanse
maatschappij Pan-Am is een
van de vele maatschappijen
*AA<
die hiervan echter nidstrij
horen. In Londen liet|enigi
de honderden wachtervan
ten, dat geen verantrwa
lijkheid wordt aanvatning
het oponthoud en èrijn
verblijfkosten niet ïemi
vergoed. n aa
Op het vliegveld vallen
kampten passagiers \p he
vlucht naar New Ytatui
een extra moeilijkhei
de dienst werd gear^der
stond de bagage al inpilbc
stel. Op dat moment jen b
grondpersoneel van c^erd
haven voor twee uutEne
king. Pas na lange tij<jlertj
de toch al gedupeerden
giers hun eigendom jna
rug. halt
SCHIPHOL De Vereniging van
Nederlandse Verkeersvliegers
(VNV) staat uiterst sceptisch tegen
over de motivatie van de verkeers
leiders, die momenteel internatio
naal acties voeren, omdat het Ameri
kaanse luchtruim volgens hun infor
matie niet veilig zou zijn. De presi
dent van de VNV, F. van Vianen, zei
gisteren dat de Nederlandse vliegers
Ook de Internationale Federatie van
Verkeersvliegersverenigingen (IFAL-
PA) beschikt niet over aanwijzingen
dat de afhandeling van het luchtver
keer in de Verenigde Staten niet veilig
zou verlopen. De VNV-president zei
ronduit dat de verkeersleiders de zaak
niet goed aanpakken en met hun acties
alleen maar verwarring scheppen.
„Dat je je als verkeersleiders in het
Amerikaanse dispuut achter je collega's
schaart kan ik me best voorstellen,
maar niet op deze manier," aldus Van
Vianen. Hij zei de indruk te hebben dat
de verkeersleiders, ook de Nederland
se, zich laten spannen achter het karre
tje van de Amerikaanse verl
dersvereniging. Een woordvoe#
het Nederlands verkeersleii
waarin het merendeel van d<
landse verkeersleiders is verei
het in het geheel niet eens
VNV-president. De woordvoerc
op de eigen verantwoordelijk!
het Nederlands luchtverkeersle^
de heeft.
Bf
11
rM- -■
MOSKOU De Sovjet-Unie
heeft de Verenigde Staten
gisteren opgeroepen tot het
voeren van onderhandelin
gen die moeten uitlopen op
„het wederzijds afzien van
de produktie van het neutro
nenwapen, zo lang het nog
niet te laat is". Ze deed dat
door middel van een verkla
ring via het officiële persbu
reau Tass.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Alexander
Haig heeft gisteren op een
congres van advocaten gezegd
dat ook het neutronenwapen
de afschrikking dient. Hij rea
geerde daarmee op kritiek in
West-Europa dat door invoe
ring van het nieuwe wapen de
atoomdrempel wordt verlaagd,
kritiek die hij als „onzin" van
de hand wees.
Haig zei verder dat een verbe
tering van de betrekkingen
tussen de VS en de Sovjet-
Unie alleen mogelijk is wan
neer de Sovjet-Unie zich ge
matigder opstelt. Hij verwees
onder meer naar de initiatie
ven van de Europese Gemeen
schap tot beëindiging van het
conflict in Afghanistan. Haigs
opmerkingen waren niet zo
scherp van toon als eerdere
uitspraken.
Ondertussen blijft het protes
ten regeneh tegen het in pro
duktie nemen van het neutro
nenwapen. Een NAVO-woord-
voerder zei dat de VS op ver
zet van de NAVO-bondgeno-
ten moeten rekenen wanneer
zij de wapens op Europees
grondgebied willen opstellen.
De vredesbewegingen Pax
Christi en IKV dringen er bij
de Nederlandse regering op
aan een officieel protest te la
ten horen tegen het Ameri
kaanse besluit. Een aantal am
bassades in Den Haag werd
door actievoerders korte tijd
bezet gehouden.
Voor een assemblagebedrijf in Amarillo, Texas, waar kernwapens worden vervaar
digd, staan de modellen van drie kernwapens, die het bewdrljf in de afgelopen twintig
jaar heeft vervaardigd. Hier zal binnenkort ook de aanmaak beginnen van kernkop
pen voor de neutronengranaat.
Instrument
waarschuwt'
voor
aardbeving
ATHENE Drie Griekse
geleerden hebben een instru
ment ontworpen dat zeven
uur van tevoren kan melden
dat er een aardbeving op
komst is. Het instrument
meet electrische stoten die
door bewegingen in de aard
korst worden opgewekt
voordat zich een beving
voordoet.
Het instrument is ontwikkeld
tijdens de aardbevingen van
februari en maart in Grieken
land waarbij meer dan vier
honderd aardschokken wer
den geregistreerd.
Maatschappijen in Europa, de
Verenigde Staten en Japan
hebben al belangstelling voor
het patent getoond.
MADRID Door de openbare aanklager van het militaire
hooggerechtshof van Spanje is gisteren 30 jaar gevangenis
straf geëist tegen twee generaals en kolonel Antonio Tejero,
de commandant van de paramilitaire politie Guardia Civil,
die in februari de bestorming van het Spaanse parlement
organiseerde.
De openbare aanklager, brigade-generaal José Clavero, eiste te
gen 29 andere bij de mislukte staatsgreep betrokken officieren
gevangenisstraffen van 5 tot 20 jaar.
Een datum voor het proces is nog niet vastgesteld, maar de offi
cieren zullen volgens de minister van defensie, Alberto Oliart,
begin volgend jaar voor de krijgsraad moeten verschijnen. De
twee generaals die dertig jaar gevangenisstraf boven het hoofd
hangen zijn generaal Jaime Milans del Bosch, de voormalige
commandant van het district Valencia en Alfonso Armada,
voormalig adviseur van koning Juan Carlos en lid van de gene
rale staf. Milans del Bosch stuurde tijdens de door 288 Guardia
Civil-mannen uitgevoerde gijzelingsactie in het Spaanse parle
ment zijn tanks de straat op.
De officieren zullen bij hun proces worden beschuldigd van re
bellie. Alle 32 verdachten zullen voor dezelfde krijgsraad moe
ten verschijnen, maar dat zal nog wel de nodige problemen ge
ven. De militaire rechtspraak vereist namelijk dat officieren
veroordeeld worden door gelijken in rang. Dit betekent dat ge
neraal Del Bosch niet kan worden veroordeeld als er geen drie
sterren-generaals in de krijgsraad zitting nemen.
Egypte krijgt
Amerikaanse
mini-Awacs
KAIRO Egypte krijgt van
de Verenigde Staten binnen
kort een aantal Hawkeye-ver
kenningsvliegtuigen, een ver
kleinde versie van het vlie
gende radarstation Awacs,
waarmee Egypte legerma-
noeuvres buiten de grenzen,
met name in Libië, in de gaten
kan houden. Over het preciese
aantal zal nog worden over
legd. Volgens het Egyptische
regeringsblad El Achram is de
levering onderdeel van een
vijfjarenplan voor bewapening
van de Egyptische strijdkrach
ten. Het plan omvat ook de le
vering van 40 F-16 gevechts
vliegtuigen. Daarmee is een
bedrag gemoeid van 15,4 mil
jard gulden.
De F-16 vliegtuigen die vorige
week aan de grond werden ge
houden in verband met man
kementen aan het automati
sche besturingssysteem, kun
nen vanaf volgende week
weer vliegen. De vliegtuigen
waren aan de grond gehouden
nadat eerder bij een testvlucht
een F-16 was neergestort.
Regenval
Grote gebie
den in West
en Oost-Duits-
land hebben
ook gisteren
te kampen ge
had met aan
houdende re
genval; met de
hoeveelheid
water die het
afgelopen
weekeinde viel
de grootste
hoeveelheid
neerslag in
100 jaar. Op
dp camping
van het plaats
je Diez aan de
Lahn trachtten
kampeerders
caravans op
het droge te
krijgen. Ook in
Oost-Duits-
land heeft men
veel water
overlast. Daar
zijn tot nu tóe
vier mensen
door overstro
mingen om het
leven geko
men.
ICampingplatz
j Diez
WARSCHAU Het centraal comité van de
Poolse communistische partij heeft op zijn
buitengewone vergadering die vannacht
werd belndigd, een resolutie aangenomen
met scherpe kritiek op het vrije vakverbond
Solidariteit. Toch lijkt het centraal comité
niet besloten te hebben tot concrete maatre
gelen tegen de arbeidsonrust. In een slotver
klaring staat dat de situatie in het land is
verslechterd. „Nieuwe spanningen en in het
bijzonder straatbetogingen georganiseerd
door Solidariteit, zijn daarvoor verantwoor
delijk", aldus de verklaring, waarin verder
de slechte economische toestand onder meer
wordt geweten aan de stakingen tegen de
voedseltekorten.
Ondanks de scherpe kritiek op Solidariteit
wordt in de verklaring met geen woord gerept
over de maatregelen die de Poolse regering
denkt te nemen tegen demonstraties.
Partijleider Stanislaw Kania zei in zijn rede tot
het centraal comité dat de rust in het land moet
worden hersteld voordat de situatie zich ont
wikkelt „tot een nationale tragedie". Politburo-
lid Kazimierz Barcikowski beschuldigde in har
de bewoordingen Solidariteit van avonturisme.
Volgens hem is de vakbond erop uit de autori
teiten te verzwakken teneinde de macht in het
land te kunnen overnemen.
De Poolse aartsbisschop mgr. Jozef Glimp heeft
vandaag een ontmoeting met partijleider Kania.
Het initiatief voor de ontmoeting is van de laat
ste uitgegaan. Er zal onder meer gesproken
over de zeer gespannen verhouding tussen Soli
dariteit en de regering. De kerk zou, ,zo menen
waarnemers, een bemiddelende rol kunnen
vervullen in de sociale en economische crisis.
De leiding van Solidariteit weigerde commen
taar te geven op de groter wordende stroom
van aanvallen van de zijde van de autoriteiten.
Het vrije vakverbond sluit vandaag een verga
dering over de huidige situatie af. Volgens een
woordvoerder zal een van de resoluties oproe
pen tot vrije verkiezingen voor plaatselijke re
geringsfunctionarissen. Dat zou betekenen dat
er nieuw voedsel wordt gegeven aan het
groeiende conflict tussen Solidariteit en de re-,
gering. Ondertussen gaan in het land de acties
tegen de voedselschaarste door. In de havenste
den Gdansk en Gdynia hebben de plaatselijke
afdelingen van Solidariteit zich verzet tegen de
verscheping van Poolse levensmiddelen naar
het buitenland.
Verdragen tegen discrimina
vrouw, 3 september van krai"
GENEVE/DEN HAAG De verdragen inzake de^p.
ning van alle vormen van discriminatie jegens de,
treden op 3 september officieel in werking. Het vere
nimumaantal van 20 staten heeft de conventie gerat£°
Dit is bekendgemaakt door de afdeling voor de menfp
ten van de Verenigde Naties in Genève.
De verdragsstaten verplichten zich „alle geëigende niaau i{
te nemen om discriminatie jegens de vrouw uit te banner 3
politieke en openbare leven". Dit betreft zoal het stemrA.
recht op onderwijs en sociaal-economische rechten. De
spartijen aanvaarden tevens maatregelen te nemen om PL
del in vrouwen en de exploitatie van prostitutie in al rafnjj
men uit te bannen. Ook Nederland heeft de conventie E
kend. Dit gebeurde al vorig jaar juli, tijdens de VN-wereE
rentie over de positie van de Vrouw in Kopenhagen, g
el l
acti
Israëlische militairen in
Palestijnse hinderlaag
JERUZALEM Een Palestijnse guerrilla-eenheid lg je
de door Israël bezette westelijke Jordaanoever eènkine
sche patrouille in een hinderlaag laten lopen. Daar|ncje
den volgens een Palestijnse woordvoerder tenminsl£n
raëlische militairen gedood of gewond. Een Israëli^gm
gerwoordvoerder sprak van negen gewonden aan Lge
sche zijde. Bro
De Palestijnse guerrillastrijders hebben ook twee Isi| 0p
voertuigen vernietigd en enige wapens buitgemaakt, zo«r v
het Palestijnse persbureau WAFA. De guerrilleros bejerêj
volgens de boven aangehaalde Palestijnse woordvoerdeijx.ia
groepering die opereert in de door Israël bezette gebiefoijn
Israëlische militaire woordvoerder zei echter dat de Pa[aar
eenheid afkomstig was uit Jordanië.
„30.000 doden in El SalvadcU'
sinds 1979" k
SAN JOSÉ (Costa Rica) In El Salvador zijn sindsyp
verwerping van het regime van generaal Carlos Hu^jj
Romero op 15 oktober 1979 bijna 30.000 mensen om h^
gekomen. Dit heeft gisteren de commissie ter verdj
van de mensenrechten in Latijns-Amerika bevestigd K'
In een verklaring zegt deze organisatie dat 99 procentje
gedode personen burgers waren die niet bij de strijd in £nd
waren betrokken. De commissie voegt hieraan toe dat duo,!
doraanse strijdkrachten bij hun pogingen om het verzet t Nie
regerende junta uit te schakelen in de plattelandsgebieden
gebruikt. Ook zouden zij zich bedienen van bacteriologist,
pens die ernstige brandwonden veroorzaken. Lee
Militaire adviseurs van VS nT|
Honduras
WASHINGTON De Amerikaanse regering heeft toka
taire adviseurs naar Honduras gestuurd om de veiP
van dit Middenamerikaanse land langs de grens met),
vador te verbeteren, zo heeft het ministerie van buitlÊ
se zaken in Washington gisteren meegedeeld. E k
De Amerikanen zullen de Hondurese militairen een oft*
geven op het gebied van helicopteronderhoud, luchtoper^^
de te volgen taktiek voor kleine militaire eenheden.
De Amerikaanse adviseurs zijn niet gewapend en hebbeij k<
dracht gekregen in geen geval wapens te dragen. Onder «J.v
seurs bevinden zich enkele groene baretten, het elitekcftL
de Amerikaanse strijdkrachten. t
NDI
MOSKOU De Sovjet-Unie heeft bij de Verenigde!^
een voorstel ingediend om de aanwezigheid van a[d f
pens in de ruimte te verbieden. Er is al zo'n verbod koj
Moskou vindt dat een aanvulling noodzakelijk is,
de Amerikaanse space shuttle een succes blijkt. (J
3.E
In een commentaar op het voorstel schreeft het persburft,iaa
gisteren dat „de Sovjet-Unie wil dat er nooit wapens in d00;
te komen. Daarmee worden ook de bemande ruimteschep K
doeld, die meer dan één keer kunnen worden gebruikt"^1
mee duidelijk naar het ruimteveer werd verwezen. L
heeft zich al geruime tijd tegen het militaire gebruik vantao
ce shuttle gekeerd. Lis
