V an Agt is evreden over compromis iernwapens fieidoeSouta/nt Vijftien jarige VVDM krijgt het steeds moeilijker nu bijna alles is bereikt 3nnenland" d< [V-piraten halen itoorzenders weg lit bioscoop VOORLICHTING KERNWAPENS NU ACTUEEL leidse courant dinsdag 4 augustus 1981 pagina 7 dei A iet (Vervolg van de voorpagina) «.^EN HAAG CDA-leider Van Agt, die vo- It^ke week voorstelde de defensieparagraaf schrappen, toonde zich nu zeer tevreden [ustusgt het door de informateurs gevonden weritimpromis. Positief beoordeelde hij vooral e" U er weer een koppeling zou lijn gelegd als ltesen het te nemen besluit omtrent de nieu- el befe raketten en de vraag of Nederland be- "Mafcunde NAVO-kerntaken moet afstoten. Fraijanvankelijk hadden de informateurs voor- aar'^steld dat in elk geval het aantal kernta- oeve%n in de komende regeerperiode aanzien- camjk zou worden teruggebracht. Den Uyl be en Ifreed deze zienswijze, omdat er volgens le oofcm nog steeds geen relatie is tussen beide ïen t(ken. De PvdA-voorman uitte zijn teleur- serdeeiiing over de vondst van de informateurs rt 0Qin het oordeel van de fracties over ie kern ed japenproblemen „mede" te laten afhangen een 4n de inhoud van de verkiezingsprogram- ïgen>ia's. „Voor ons telt uitsluitend het program z n gji daarin staat dat er geen kruisraketten 1 wi>men," aldus Den Uyl. Jolgens informateur Van Thijn mag de roorge- Josejjide defensieparagraaf zeker niet beschouwd erno<orden als een „vrije kwestie". Als dat wel zo ersi^u zijn, zouden de partijen niet het recht heb- iaarin het kabinet over deze zaak ten val te bren- jn. Nu mogen ze dat nadrukkelijk wil. De °^dA-informateur sprak van een „ovtreen- dej>mst om het niet eens te zijn". De nu v«orge- nerikgide tekst is, aldus Van Thijn, een „zeer crisis- oe™^voelige materie". "s &~f66-fractieleider Terlouw verklaarde varnior- in dat wat betreft defensie er alleen ee» op- van de informateurs ligt dat het ze wel zou kunnen. Zij baseren die op het gegeven dat men ook binnen het CDA niet staat te trappe len om in december al een beslissing te nemen over de plaatsing van middellange-afstandsra- ketten. „Maar als dit zo is, waarom mag dat dan niet in het programma staan, zo vraag ik mij af. Het ja dan nee plaatsen van deze wapens is op dit moment een vrijwel onoplosbaar probleem, al wil dit niet zeggen dat het kabinet daar op zou moeten vallen. Het liefst was ik met de eer der overeengekomen formule gaan werken, als het mogelijk was geweest zonder die voetnoot van de PvdA, want die beklemtoont nog eens de aanwezigheid van een tijdbom onder een te vormen klabinet", aldus Terlouw. Middenschool Weliswaar is ook formeel overeenstemming be reikt over de taakverdeling tussen de toekom stige PvdA-minister van onderwijs (Van Keme- nade) en zijn beide CDA-staatssecretarissen (Hermes en Deetman), maar het is steeds niet geheel duidelijk wie ten aanzien van het mid- denschoolbeleid de grootste vinger in de pap krijgt. Van Agt en Den Uyl lieten gisteren we ten dat deze overeenstemming vrijdag via een briefwisseling tussen hen beiden tot stand is ge komen. Van Agt liet zich gisteren nogal geringschat tend uit over het takenpakket dat de PvdA-mi nister zal toevallen en dat volgens hem veel zal lijken op dat van minister De Brauw, de minis ter zonder portefeuille belast met het weten schappelijk onderwijs en het wetenschapsbeleid tijdens het kabinet-Biesheuvel. Volgens hem zal de CDA-staatssecretaris voor het voortgezet on derwijs tevens het beleid betreffende de mid- Van Agt bracht met een tevreden gezicht zijn Den Uyl zucht als hij voor de zoveelste maal advies over de formatie uit aan de koningin. moet poseren bij zijn bezoek aan de koningin. denschool onder zijn hoede krijgen. Den Uyl reageerde gisteren nogal verbaasd op de woor den van de CDA-onderhandelaar. Hij stelde na drukkelijk dat Van Agt vrijdag al akkoord is gegaan met de PvdA-wens dat de minister „de eerst verantwoordelijke" zal zijn voor de mid denschool. „De onderwijstaken zijn bevredi gend geregeld en de positie van Van Kemenade is veilig gesteld. Maar ik blijf het niet fraai vin den dat de verdeling van de taken nu al tijdens de informatie is gebeurd", aldus Den Uyl. Het beleid dat ten aanzien van de toekomstige middenschool zal worden gevoerd, speelt zich af op twee terreinen binnen het onderwijsbe leid. Officieel valt de middenschool onder het hoofdstuk „ontwikkeling en vernieuwing in het voortgezet onderwijs", dat onder de taken van de CDA-staatssecretaris voor het voortge zet onderwijs (Deetman) zal vallen. Anderzijds zal de zogeheten Voorbereidingswet Geïnte greerd Onderwijs (die een apart wettelijk kader aan de middenschoolexperimenten zal bieden) door de minister en de staatssecretaris voor het voortgezet onderwijs samen worden opgesteld, zo is tussen PvdA en CDA afgesproken. Van Agt en Den Uyl zijn globaal de volgende taakafbakening overeengekomen: een CDA-staatssecretaris (Hermes) die wordt belast met het primair onderwijs (kleuter-, en lager onderwijs, basisonderwijs) en het buiten gewoon onderwijs; een CDA-staatssecretaris (Deetman) voor het voortgezet onderwijs, inclusief ontwikkeling en vernieuwing, en voor de opleidingen voor leer krachten in het lager en voortgezet onderwijs. Ook de medezeggenschap in het voortgezet on derwijs behoort tot zijn taken; de PvdA-minister (Van Kemenade) krijgt het hoger beroeps onderwijs, het wetenschappelijk onderwijs en een deel van het Wetenschapsbe leid in zijn takenpakket. Verder zal hij ook het stimuleringsbeleid voor het primair onderwijs (kinderen in achterstandssituaties en de culte- rele minderheden) onder zijn vleugels nemen. Bovendien zal hij, samen met de CDA-staatsse cretaris voor het voortgezet onderwijs, zorgen voor de wettelijke voorbereidingen voor de middenschool. CDA, PvdA en D'66 zijn het er niet over eens wie het beoogde kabinet moet trachten te for meren. Van Agt vindt nog steeds dat er één formateur dient te komen en dat die tot het CDA moet behoren. Zelf vindt Van Agt zich niet bij uitstek geschikt voor die taak, omdat hij naar zijn mening als onderhandelaar wellicht meer invloed heeft op de inhoud van het even tuele regeerakkoord. Den Uyl wil tenminste twee formateurs benoemd zien, één van CDA en én van PvdA. Zonder sfeerverbetering somber perspectief De informateurs Lubbers, De Koning en Van Thijn hebben zelf uiteindelijk maar de resterende knopen doorgehakt. En kele formuleringen, waar de fractievoorzitters van CDA, PvdA en D'66 het kennelijk zonder te veel gezichtsverlies niet meer over eens konden worden, hebben zij nu voor ei gen rekening en verantwoordelijkheid neergeschreven. Een verstandige, maar ook moedige stap. VERSTANDIG omdat zij hiermee toch op eigen gezag een doorbraak in de al veel te lang slepende informatiebespre kingen wisten te bewerkstelligen. Verstandig ook omdat zij, door de fractievoorzitters nu maar gewoon voor het blok te zetten, de komende formatieperiode wellicht stevig hebben versneld. Op het eerste gezicht ligt er voor die formatiefase nog veel conflictstof, maar is dat wel zo? Doordat er over de kwestie van de kernwapens nu een formulering tot stand is gekomen mag worden aangenomen, dat die kwestie in de formatie niet meer terugkomt. Vervolgens is de afspraak om sociaal-eco nomische deskundigen en de sociale partners te raadplegen zo scherp omlijnd geformuleerd, dat ook dat punt naar ver wacht mag worden niet al te veel problemen meer zal geven. De bewindslieden op Onderwijs tenslotte, Van Kemenade en Deetman, zijn het roerend eens over hun toekomstige samen werking. Na het voorbereidend werk van de informateurs kan de formatie dus vrij snel verlopen. Dat zegt overigens nog niets over de kwaliteit van het kabinet van CDA, PvdA en D'66. De sfeerverslechtering, die tussen de deelnemende partijen in de informatieperiode is ontstaan en waarvan de heren Den Uyl en Van Agt ook gisteravond weer treffende staaltjes te zien gaven, zal in de eerste maanden van het kabinet goedgemaakt moeten worden. Gebeurt dat niet, dan ziet het er voor dat kabinet vrij somber uit. TENSLOTTE: de stap van de drie informateurs vereiste ook enige politieke moed, want zij hebben de knopen doorgehakt over de hoofden van de politieke leiders heen. Die moed werd deze keer vooral aan de dag gelegd door Van Thijn, die door zijn medeondertekening de PvdA een formulering van de kernwapenparagraaf heeft opgedrongen, die in zijn kring niet al te best zal vallen. W©efsgesteHtf>eid van gisteren IJ akantielanden Ierland en Schotland: Tijdelijk peregen of motregen, 15-20 gra- 'Jen. later opklaringen en en- Tcele buien. Engeland: Perioden met zon, 9-24 graden. louch/oorwe6en: Veel bewolking, te. VcjjdeIijk regen, 15-20 graden, est tfweden en Finland: Zonnige terioden, 17-24 graden. ienelux. West-Duitsland, De lemarken: Perioden met zon __jn vrijwel overal droog, maar mt ook wolkenvelden of mist, 17- 23 graden, later zonnig, 23-28 !n 'Paraden. 'en9t!ent raai-Europa: Wolkenvel- |aa,sjen en verspreide regen- of 666<Tnweersbuien, 19-25 graden, frankrijk, Alpengebied, Do- Ïaulanden: Zonnig en warm, 7-33 graden. ,uid-Europa: Overwegend onnig en warm, in Italië en iet Balkangebied zeer warm, 0-35 graden, hier en daar ieer dan 35 graden., Itmpttmp slag 24 10 0.1 25 24 12 0.1 Amsterdam mist De Bilt mist Deelen mist Eelde onbew Eindhoven mist Den Helder mist Lh. R'dam onbew Vlissingen nist 23 16 Z.-Limburg nist 24 15 Aberdeen .bew. 19 6 Barcelona inbew. 26 19 Berli|n inbew. 23 13 Bordeaux inbew. 29 Brussel <nbew. 24 16 Frankfort «nbew. 27 17 Helsinki hbew. 21 7 Innsbruck I.mw. 28 16 Klagenfurt ragen 32 18 Kopenhagen otbew." 21 10 rejenb. 28 18 0.1 oroew. 30 23 zwbew. 22 15 >ntew. 35 25 0 rwbew. 21 14 0 iwaew. 31 18 0.3 Istanboet n.oitv. - - - Las Palmas l.bew. 25 20 O Beiroet n.oitv. - - - Tel Aviv ontew. 29 23 0 Tunis ontew. -16 )prichtster van ilarmcentrale INWB overleden >EN HAAG De opricht- ter van de ANWB-alarm- mtrale, mej. M. van Len- iep is het afgelopen week in 1953 was nej. Van Lennep bij de ANWE in dienst getre den. Niet lang hierna begon zij met de organisatie van de alarmcentrale die ze almaar verder uitbouwde tot ze op 1 mei 1976 haar functie wegens gezondheidsredenen moest neerleggen. AMSTERDAM Op initia- "tf van twee Amsterdamse ievisie-piraten Einstein tv Mokum tv, zijn zondag- ht uit het Citytheater in hoofdstad twee stoorzen- 's gestolen. De bioscoop ibruikte deze stoorzenders olgens de piraten, om hun itzendingen op het kabel- ït te dwarsbomen. De City- ictie ontkent de diefstal, politie zal geen actie on- ernemen zolang er geen angifte is gedaan van dief- 0 tal. is de piraten werden programma's de afgelopen ijd gestoord. Peilingen wezen ■^it dat de storingapparatuur ^abij het City-theater moest taan. Zij ontdekten een extra Antenne op het dak van de •ioscoop. Een medewerker [an Einstein-tv liet zich zon- lagavond in het theater inslui-- fn. Via de kabels van de zen- lantenne op het dak ontdekte 'ij in het gebouw twee stoor- -nders die met tijdklokken 'erden in- en uitgeschakeld. „insluiper" heeft de zen- irs losgekoppeld en meege nomen. Volgens hem betrof het vrij dure apparatuur. De City-directie spreekt men van een „science-fictionver- haal". Volgens een woordvoer der had het theater geen stoor zenders in huis. Het bezoek aan de nachtvoorstellingen van het City-theater liep en kele maanden geleden sterk terug door de concurrentie van de piraten. Medio mei werden de voorstellingen ge staakt, maar anderhalve maand later hervat, omdat de City-directie meer bezoek aan de nachtvoorstellingen ver wachtte. De piraten hebben verklaard de apparatuur te zullen overdragen aan de con troledienst van de PTT. Een woordvoerder van de PTT, de heer De Voogd, wilde zich vanochtend niet uitlaten over de waarschijnlijkheid van de geschiedenis, maar zat wel te wachter op een telefoontje van de piraten. Vanochtend was er nog geen contact ge weest tussen de piraten en de PTT. De woordvoerder zei verder dat de PTT nooit stoor zenders gebruikt. Hij wist niet waar de deze apparaten van daan zouden kunnen komen. Op de soldatenkamers van tegenwoordig hebben de blote meiden van wel eer plaats moeten maken voor veelzeggende eigentijdse affiches. UTRECHT „De oprichting, hoe goed bedoeld ook, is in feite toch een jeugdige gril en kan nauwe lijks serieus genomen worden. Wellicht werd deze jongen geïnspi reerd door de publiciteit rond de activiteiten van de vakbeweging in Duitsland onder de militairen en meent hij door middel van de vakbeweging een einde te kunnen maken aan de militaire discipli ne". Met deze woorden introdu ceert Ruim Zicht, het blad van het Nederlands Katholiek Vakver bond, in augustus 1966 de door sol daat Loebas Oosterhuis in het le ven geroepen Vereniging Van Diensplichtige Militairen (VVDM). M.a.w.: een lachertje, meer niet Vandaag bestaat diezelfde VVDM welgeteld 15 jaar en in die periode heeft deze organisatie zich ondanks het voor de hand liggende sterk wis selende ledenbestand ontpopt tot een volwassen en erkende onderhande lingspartner van het ministerie van defensie. De VVDM weet zich in die positie gesteund door één van elke drie vaderlandse dienstplichtige mili tairen. Kent ons leger momenteel zo'n 40.000 actieve diensplichtigen, 14.000 ervan soldaten, korporaals, onderofficieren en officieren beta len maandelijks trouw hun 4,- VVDM-contributie. Kent de doorsnee burger de VVDM- activiteiten in feite slechts door de nu al weer sinds jaar en dag in het leger geaccepteerde vrije haardracht, de werkelijkheid leert dat de soldaten- vakbond in de afgelopen 15 jaar bij zonder waardevol werk heeft ver richt. Anno 1981 kan dan ook gezegd worden, dat het Nederlandse leger in grote trekken veel overeenkomst vertoont met het normale maatschap pelijke leven. Maar de realiteit is niet anders. Vormden de welig onder baret en helm uitpiekende „meisjeskapsels" voor velen destijds een nadrukkelijke steen des aanstoots, deze modegril is dus allerminst representatief voor de daadwerkelijke kracht en bewogen heid van de VVDM. Maken we de balans op, dan blijkt dat de wedde, het soldatenloon, met meer dan 1000 procent is gestegen. De veertig-urige werkweek werd ingevoerd, er kwam een compensatieregeling voor overu ren, iedere soldaat heeft recht op 22 vakantiedagen per jaar, het militaire tuchtrecht verloor een niet onbelang rijk deel van zijn willekeur, het para te weekend werd afgeschaft en de diensttijd werd van 24 via 20 tot 14 maanden ingekort. Verder mogen soldaten tegenwoordig buiten diensttijd zowel in als buiten WDM vertegenwoordiger» Van Beek, Logemann en Wensing (v.l.n.r.) op het zonnige terraa van het Protestants Militair Tehuis in Nunspeet. de kazerne hun „burgerkloffie" dra gen, kunnen ze zelf bepalen hoe laat ze naar bed gaan en opstaan en mo gen ze hun legeringskamers naar ei gen believen inrichten. Ook werd de gevreesde tuchtklasse in Nieuwers- luis afgeschaft en verdween last but not least de groetplicht. Zet je al deze verworvenheden op een rijtje, dan vraag je je onwilleke- ruig af wat die VVDM na 15 jaar van bruisende activiteiten nog voor toe komst heeft. Bijna alle doelstellingen lijken immers bereikt. Motiveren Anton Logmann, VVDM-actiecoordi- nator, of aktiepeuk zoals hij zichzelf in militair jargon liever omschrijft, onderkent dat probleem. „Inderdaad wordt het steeds moeilij ker onze leden te motiveren. Alles dat we tot nu toe bereikt hebben, werkt in feite in ons nadeel. Het le ven in militaire dienst is er in de af gelopen 15 jaar heel wat draaglijker op geworden, al blijft het natuurlijk altijd voor verbeteringen vatbaar. Vooral kleinschalig. Negen van de tien huidige problemen liggen op de kazernes en dus is het onze taak om naar de soldaten toe te gaan. Daarom ook kent elk onderdeel, elke kazerne, een VVDM-vertegenwoordiger. Deze jongens proberen eventuele proble men in eigen bereik zo veel mogelijk zelf proberen op te lossen. Ze komen bovendien elke twee maanden met het hoofdbestuur in een zogeheten al gemene ledenvergadering bij elkaar om de beleidszaken van de VVDM te bepalen. Het hoofdbestuur bestaat uit zeven vrijgestelde dienstplichtigen, die vanuit de Utrechtse Hojel Kazer ne, waar drie kamers van Defensie worden gehuurd, opereren". Niveau hoger Doordat er in praktijk slechts drie van de tien dienstplichten „onder de wapens" worden geroepen, is de se lectie strenger geworden. Het oplei dingsniveau van de soldaten is daar door de laatste jaren aanzienlijk ge stegen, terwijl die van het lager be roepskader daar vaak bij achter blijft. Schept dat in de meeste gevallen niet die kleinschalige problemen? VVDM-schoolingscoordinator Jan van Beek hierover: „Dat is belangrij ke factor. Als het lagere kader niet in staat blijkt bepaalde bevelen of or ders nader te omschrijven, als de juis te argumenten door gebrek aan ken nis of door andere oorzaken achter wege blijven, ontstaan er botsingen. Voor beide partijen een nare zaak. Dat begrijpen wij als VVDM donders goed, maar wij zijn er nu eenmaal voor de dienstplichtigen. Dat gebrek aan kennis wreekt zich momenteel het sterkst bij de zogenaamde NBC- lessen. De informatie over Nucleaire, Biologische en Chemische strijdmid delen, die elke soldaat binnen zijn onderdeel krijgt, is zondermeer on toereikend. Bij dat soort lessen wordt doodleuk gezegd, dat men bij het val len van een atoombom plat op de grond moet gaan liggen, daarna tot 90 dient te tellen en vervolgens weer zonder al te veel risico's op kan staan. Ofwel de cursussen die het kader volgt deugen niet, óf het kader is niet in staat de zaken op een juiste manier aan de troep over te brengen. Een hele slechte zaak. Zeker nu juist de kernbewapening ook binnen het le ger als discussiepunt centraal is ko men te staan". Logemann: „Voor ons staat vast dat 60 procent van de dienstplichtigen zeer ernstige bezwaren tegen het ge bruik van kernwapens heeft. Je kunt je terecht afvragen in hoeverre de VVDM zich daarmee moet gaan be moeien. Onze belangrijkse doelstel ling is het geven van informatie via forumavonden en door de vertoning van de unieke Engelse film „Warga me". Die informatieavonden worden veelal belegd bij onderdelen, die op het punt staan zogenaamde site- wachten te gaan vervullen. Site- wachten is de militaire benaming voor het bewaken van atoomkoppen en dergelijke". „Ook in dat opzicht botsen we vaak met de interpretatie door kazerne commandanten van de opgestelde spelregels. In de ene kazerne mag die voorlichting wel worden gegeven, in de andere weer niet. De militaire willekeur is dus nog niet helemaal verdwenen. En dat terwijl de leger leiding erkent dat de voorlichting over nucleaire zaken ondanks dat NBC-opleidingscentrum slecht is. De meest simpele VVDM-brochure op dat terrein is in ieder geval volledi ger en beter". Aan de wieg Kolonel F. Weening, commandant van de tussen Elspeet en Nunspeet gelegen en aan ruim 3000 militairen huisvesting biedende Gen. Winkel mankazerne, heeft in 15 jaar geleden aan de wieg van de VVDM gestaan. Als kapitein-adjudant van de toen malige commandant van het le Le gerkorps, luitenant-generaal Van Hootegem, voerde hij de gesprekken met Loebas Oosterhuis, de soldaat verbindingen, die zich als oprichter van deze in de wereld nog steeds unieke vakbond ontpopte. „Ik vond dat destijds een interessante zaak. Generaal Van Hootegem was zijn tijd ver vooruit. Hij had volstrekt moderne opvattingen over het om gaan met soldaten. Hij koesterde de stelling: waar goede verhoudingen heersen zijn weinig of geen proble men. En de grondoorzaken van bijna alle problemen binnen het leger zijn terug te brengen tot een gebrek aan communicatie. Een in die tijd door de starre doorvoering van rangen en standen zeer veel voorkomende zaak. Daarom hebben we destijds Ooster huis ongeveer een jaar lang begeleid. Met belangstelling, maar ook wel de gelijk met plezier. Al konden ook wij toen uiteraard niet overzien wat er allemaal uit zou groeien". Wat zijn uw ervaringen als kazerne commandant met de VVDM? „Formeel zijn VVDM-zaken ministe- rieële zaken. Defensie en de VVDM zijn overlegpartners. In de praktijk heb ik-als kazernecommandant wel regelmatig met de VVDM te maken. Ik probeer daarbij de bestaande re gels niet alleen te respecteren, maar ze ook naar de geest te interpreteren. Toch blijken er dan vaak tegengestel de belangen in het spel. Vroeger kwam dat overigens meer voor. Ik erken, dat die vakbond een functio nele rol binnen het leger vervult. Er zijn namelijk altijd ingeroeste zaken, die je als beroépsmilitair niet of min der snel onderkent. De vakbond houdt je wakker". Verlanglijstje Het huidige verlanglijstje van de VVDM omvat ondermeer de navol gende punten: De soldaat dient de vrije keuze te hebben of hij wel dan niet in de ka zerne wil eten en-of slapen. Niet eten, niet betalen. Gratis huisvesting. Verbetering van compensatie voor overuren. Vrij reizen voor alle reizen in dienst tijd, ook naar en van huis. Aanpas sing van autovergoeding, die nu 14 cent per km bedraagt. Verkorting van diensttijd tot 12 maanden. De wedde, nu nog gekoppeld aan mi- numim jeugdlonen, optrekken naar beroeps-niveau. Gelijk loon voor ge lijk werk. Wachttijden bij belangrijke militaire objecten vervangen door elektroni sche bewakingsdiensten-apparatuur. Gelijk aantal verlofdagen voor alle dienstplichtingen. In Nederland gele gerde soldaten hebben 100 dagen per jaar, in West-Duitsland gelegerde sol daten nu 78 dagen per jaar. In de tuchtspraak dient de onafhan kelijke burgerrechter de militaire rechtsprekers te gaan vervangen. Betere voorlichting over kernwa pens.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 7