Poolse parti jtop: Contact
met arbeiders verloren
Schmidt eij
Mitterrand.
eensgezind
RADICALE TIJDSCHRIFTEN LUCHTEN ANTIPATHIE
JEGENS RRITS KONINGSHUIS
PARTIJCONGRES VANMORGEN BEGONNEN
i
i
Radioapparatuur
bij relschoppers
in beslag genomen
Eucharistisch Congres: aanloop in Toulouse
Italiaanse bisschop moet ontruiming kerkvragen
KORTE METTEN
kerk
wereld
7
BUITENLAND
LEIDSE COURANT/
DINSDAG 14 JULI 1981 PAGINA
Ter gelegenheid van het
komende huwelijk van
prins Charles en Lady
Diana komen bijna alle
Engelse maand- en week
bladen met een speciaal
huwelijksnummer. In de
meeste wordt slechts lo
vend geschreven over het
„gelukkige paar" en de
„sprookjesdag" die hun te
wachten staat. Maar er
zijn ook enkele radicaal
linkse tijdschriften, die
geen geheim maken van
hun antipathie jegens de
koninklijke familie. Gu-
ardian-medewerker Alan
Rusbridger las de betref
fende tijdschriften en
geeft in onderstaand arti
kel een samenvatting van
hun kijk op de Engelse
monarchie.
LONDEN De Britse koning George I sloot zijn
vrouw 32 jaar lang op in een kasteel en slaagde er des
alniettemin in een George II voort te brengen, die
overleed ten gevolge van een val van een wc-bril in
Kensington Palace. George III probeerde een eike
boom de hand te schudden; George IV was dronken
tijdens zijn eigen bruiloft; Edward VII speelde vals bij
het kaarten en de huidige koningin-moeder is een fer
vent aanhanger van de voormalige Rhodesische pre
mier Ian Smith. Dit zijn slechts enkele, korte kijkjes
in de geschiedenis van het Engelse koningshuis, zoals
die worden opgediend in het zeer dikke huwelijks
nummer van de Socialist Review, het maandelijks
verschijnende blad van de Socialistische Arbeider
spartij. Het is een van de vele, allemaal op elkaar lij
kende „huldeblijken"aan het adres van prins Charles
en zijn bruid, waarvan het momenteel wemelt op de
planken van de alternatieve Engelse boekenwinkels.
De auteur van dit artikel, Colin Sparks, weet echter
nauwelijks kleurrijke anecdotes over prins Charles te
vertellen. „Naar het schijnt", zo zegt hij, „heeft hij
niets speciaals dat hem van duizenden andere rijke
idioten onderscheidt". Maar zijn analyse van Charles'
voorouders noopt Colins tot het volgende huwelijksad
vies. „De antecedenten van zijn familie zijn zo ver
schrikkelijk en zo doorspekt met boze opzet en onge
luk, dat hij er maar beter aan doet zijn naam te veran
deren en een normaal leven te gaan leiden".
Prins Charles' verloofde, de lieftallige Lady Diana, zal
er waarschijnlijk geen traan om laten dat de vrouwe
lijke tegenhanger van de Socialist Review, Women's
Voice, niet met een soortgelijk advies komt. Het spe
ciale huwelijksnummer van dit vrouwenblad beperkt
zich tot het commentaar: „Elk beroep op haar (om niet
met een lid van een vooraanstaande Britse familie te
trouwen red.) lijkt een pure verspilling van tijd en
moeite". Het tijdschrift verwijt Lady Diana niet eens
dat ze de Engelse troonopvolger heeft gekozen. „Ge
zien de lijst van andere potentiële kandidaten, die al
lemaal even stom zijn, lijkt het alleen maar heel erg
verstandig om de rijkste en aanzienlijkste kandidaat te
kiezen".
Het communistische blad Marxism Today citeert in
haar speciale huwelijksnummer een onderzoek, waarj
uit zou blijken dat vijftien procent van de Engelse be,
volking voorstander is van een republiek. Voor dezi/
mensen voorspelt het komende huwelijk nog „jarej
van marteling" in de vorm van een „stroom konink»
lijk kroost". Het blad doet overigens op alle potentiël)
moordenaars van leden van het koninklijk huis ee^
beroep zich op 29 juli in te houden ten behoeve van
het algemeen belang. „Het zou voor tenminste vijftien
procent van de Engelsen de druppel zijn die de emmet
doet overlopen, als de een of andere dwaze moorde
naar erin slaagt het bruidspaar te verheffen tot de sta,
tus van levende martelaren, zoals president Reagan ei
de paus".
ALAN RUSBRIDGER/THE GUARDIATi
(Van onze speciale verslagge- leden het contact met de ar-
ver beidersklasse verloren. Dit
Leo van Vlijmenis de conclusie van het offi-
WARSCHAU De leiding ciële rapport van het centra-
van de Poolse communisti- le comité aan het negende
sche partij heeft al jaren ge- buitengewone partijcongres,
Een oude vrouw zeult met een grote zak met boodschappen
langs het gebouw waar vandaag het bijzondere Poolse partijcon
gres is begonnen.
dat vanmiddag om 12 uur of
ficiéél is geopend. Het con
gres wordt bijgewoond door
een Russische delegatie, die
onder leiding staat van de
66-jarige Viktor Grisjin. Dat
Grisjin, een niet al te be
langrijk lid van het politbu
reau, de delegatie leidt heeft
in de Poolse hoofdstad enige
opluchting gebracht. Vol
gens deelnemers aan het
partijcongres betekent dit,
dat het Kremlin besloten
heeft lijdelijk af te wachten
hoe het partijcongres in
Warschau zal verlopen.
Indien zwaardere figuren als
partij-ideoloog Soeslov of mi
nister van butenlandse zaken
Gromyko de delegatie zouden
hebben aangevoerd, zou dit
een grote druk op het partij
congres hebben gelegd. Nu
denken de Polen iets meer de
vrije hand te hebben om even
tueel ook beslissingen te ne
men die het Kremlin minder
welgevallig zijn.
Officiëel moet het partijcon
gres aanstaande zaterdag voor
bij zijn. De officiële woord
voerder van het partijcongres
liet gisteren echter doorsche
meren, dat de beraadslagingen
wel eens „met een paar uur
verlengd zouden kunnen wor
den, omdat er bijzonder be
langrijke en verstrekkende be
slissingen genomen moeten
worden. En dat vergt tijd".
Het rapport van het Centrale
Comité, waarvan gisteren al
grote uittreksels in de Poolse
kranten werden gepubliceerd,
spreekt een vernietigend oor
deel uit over degenen die de
afgelopen tien jaar de partij
hebben geleid. In het rapport
staan onder meer onthutsende
cijfers over de leegloop van de
partij. Zeker 300.000 Polen
hebben de partij de rug toege
keerd. Niét in het rapport staat
wat in partijkringen allang
Viktor Griszyn (links), de leider van de Sovjet-delegatie op het
partijcongres, schudt de hand van partijleider Kania, die hem
gisteren van het vliegveld haalde.
een publiek geheim is: zeker
nog eens 200.000 partijleden,
voornamelijk arbeiders, zullen
hun partijboekje inleveren in
dien dit buitengewone partij
congres niet met werkelijke
hervormingen komt. Op grond
van het nu gepubliceerde rap
port begint het vertrouwen in
de gunstige afloop van het
partijcongres met name aan de
partijbasis al af te nemen.
Wat er de komende dagen ook
gebeurt, Polen gaat een uiterst
sombere toekomst tegemoet.
„Het land is failliet", zo gaf
een woordvoerder van de
Warschause afdeling van Soli
dariteit toe. „En het is voor
ons niet meer van belang of
dit nu het faillisement van het
socialisme is of niet. We zijn
radeloos omdat we niet meer
uit de put lijken te kunnen ko
men. Het is een chaos. Volgen
de week zal het weer erger
zijn en de week daarop nóg er
ger". En een Poolse journalist
zei gisteren: „Ik heb me een
jaar geleden samen met een
paar collega's wel eens afge
vraagd hoe het faillissement
van een socialistich land in
zijn werk zou gaan. Maar dat
het er zó zou uitzien, heeft nie
mand van ons kunnen beden
ken". Het schrikbeeld van een
totale chaos heeft de angst
voor een eventueel ingrijpen
van de Russen ver naar de
achtergrond gedrongen. Als
sterkste argument tegen zo'n
inval wordt nu aangevoerd,
dat het Kremlin toch niet zo
gek zal zijn om 35 miljoen
hongerige paupers in te lijven.
En voor wie dat argument
toch riog te zwak vindt hebben
de Poolse militairen gisteren
op de voorgevel van hun ge
bouw op het Plein van de
Overwinning een in meters
hoge letters geschreven leus
opgehangen: „Ons leger staat
pal en zal pal bliiven staan
voor de onafhankelijkheid en
voor het socialistische wezen
van het volk". Hoe het partij
congres ook zal verlopen, het
is duidelijk waar het Poolse le
ger staat.
LEO VAN VLIJMEN
VS en Israël
oneens over
levering
omstreden
F-16's
JERUZALEM Amerika
zal Israël vrijdag de vier F-
16 straaljagers, waarvan de
levering was opgeschort in
verband met de Israëlische
aanval op de Iraakse kern
centrale op 7 juni, leveren
samen met zes F-16's die al
eerder waren toegezegd. Vol
gens een woordvoerder van
het Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken
heeft Washington zich ech
ter nog niet over levering
uitgesproken.
De Amerikaanse diplomaat
McFarlane en de Israëlische
premier Begin hebben gisteren
wel een verklaring uitgegeven
waarin staat dat de geschillen
tussen beide landen zijn opge
lost. Op de vraag of de vier F-
16's geleverd worden, wilde
McFarlane echter geen ant
woord geven.
Premier Begin, die van presi
dent Navon nog geen forma
tie-opdracht heeft gekregen, is
er met zijn dreigement nieuwe
verkiezingen uit te schrijven
in geslaagd de drie mogelijke
coalitiepartners over te halen
hun eisen op het gebied van
religieuze zaken en de porte
feuilleverdeling te laten val
len. De Arbeiderspartij van
Shimon Peres heeft echter een
extra parlementszetel weten te
bemachtigen, omdat het onaf
hankelijk gekozen parlements
lid Aloni haar zetel aan de Ar
beiderspartij afstond. Peres
heeft Navon gevraagd hem de
formatie-opdracht te geven.
Iran keert zich
tegen zakenwereld
TEHERAN De islamiti-
sche fundamentalisten ke
ren zich tegen de zakenwe
reld in Iran. Gisteren zijn 28
„contra-revolutionairen" te
rechtgesteld, onder wie de
vooraanstaande zakenman
Karim Dastmalchi. Hij is
een van de mensen die de re
volutie tegen de sjah hebben
gefinancierd.
Dastmalchi, aanhanger van de
voortvluchtige ex-president
Bani-Sadr, zou de islamitische
republiek in discrediet hebben
gebracht in een aantal inter
views. De zakenlieden zijn
sinds het begin van Kho-
meiny's bewind steeds meer
van de fundamentalisten ver
vreemd. Er bestond verschil
van mening over nationalise
ring van de handel met het
buitenland, die juist door hen
wordt beheerst.
Schmidt (rechts) en Mitterrand moesten tijdens de plenaire*
gadering van de Kanselarij in Bonn beiden van een tolk, en*
van een koptelefoon, gebruik maken omdat ze eikaars taali
beheersen. j
„SAMENWERKING HOEKSTEEN VOtf
EUROPA" 1
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Ook de komende jaren zullen Frantó
en de Bondsrepubliek zo nauw mogelijk samenl
ken. Op dit moment bestaat over alle belangril
internationale problemen grote overeenstenvöd
tussen beide landen. Dit hebben bondskanse
Helmut Schmidt en Frankrijks nieuwe presic
Francois Mitterrand gisteren verklaard aan
eind van het tweedaags bezoek van de Franse pL
dent aan de Westduitse hoofdstad Bonn.
Beide staatslieden vinden dat de Frans-Duitse betrekkin
steeds belangrijker worden voor Europa en de wereldpolis
Mitterrand sprak over de „hoeksteen van de Europese st^i
teit". Tijdens de gesprekken, die zijn vervroegd met het oog
de economische topconferentie die volgende week in Ot(<
wordt gehouden, zijn Schmidt en Mitterrand overeengekoL
om bij de Verenigde Staten aan te dringen op stabiliseringL,
de dollarkoers. Ook over de Amerikaanse politiek van hogejg
te zal gesproken worden. C
Op het punt van de atoombewapening zijn Schmidt en Mi*
rand het eens dat er tussen Oost en West onderhandeld
worden teneinde het militair evenwicht te herstellen. Terwijg
bondskanselier de nadruk legt op een snel begin van dezej)
derhandelingen, hecht Mitterrand meer belang aan moder^,
ring van de westelijke wapens alvorens met de Sovjet-Un|j
onderhandelen. L
Dat er ondanks alle overeenstemming toch nog „delicate pr<jj'
men" (Mitterrand) tussen Frankrijk en de Bondsrepubliek^
staan, heeft waarschijnlijk te maken met de „nieuwe econE
sche orde" die Mitterrand voor ogen staan. Het is bekendr
Schimdt daaar anders over denkt.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Oproerkraaiers in de Britse steden gebruiken
radiozenders om leeftijdgenoten op te roepen naar plaatsen
waar rellen aan de gang zijn. Ook uitzendingen van com
merciële radiostations worden gebruikt om al dan niet juis
te informaties over de gewelddadigheden te geven. De rel-
lenschoppers blijken over apparatuur te beschikken waar
mee zij „in de uitzendingen van deze stations kunnen bre
ken". Britse politiefunctionarissen, die over de opsporing
en in beslag name van een aantal zenders berichtten, spra
ken over een „belangrijke ontwikkeling".
Volgens een woordvoerder van Scotland Yard veroorzaken
vooral de berichten op de commerciële radio een ware golf van
telefoontjes naar de politie, die vaak moet zeggen van geen rel
len te weten.
Opgeschrikt door de uitbreiding van de rellen tijdens het afgelo
pen weekeinde hebben veel Londenaren hun koffers gepakt en
zijn ze tijdelijk vertrokken naar familie, kennissen of hun eigen
tweede woning op het platteland. De autoriteiten beginnen meer
en meer te vrezen dat Londen op 29 juli, de dag van het huwe
lijk van kroonprins Charles en Lady Diana, een doodse in plaats
van een feestelijke stad zal zijn. Een groot deel van de hotels
blijft in ieder geval leeg.
Naast degenen die op staande voet besloten hebben hun gezin
tijdelijk te evacueren, zijn er veel winkeliers die hun etalagera-
men dichtspijkerden, zelfs in wijken waar zich nog geen rellen
hebben voorgedaan.
Intussen proberen steeds meer Engelse benzinestations een bij
drage aan de bestrijding van de rellen te leveren. In een poging
het gebruik van brandbommen door jonge straatschenders tegen
te gaan, wordt voortaan geweigers kleine bussen met benzine te
vullen. Dit heeft dan weer als nare bijkomstigheid dat talrijke
Britten, die zo trots zijn op hun gazonnetjes, geen brandstof meer
kunnen aanschaffen voor hun grasmaaier.
Griekse hongerstaakster naar ziekenhuis
ATHENE Sofia Kyritsi, een van de vier Griekse gevan
genen die bijna twee maanden in hongerstaking zijn om po
litieke status af te dwingen, is in zorgwekkende toestand in
een ziekenhuis opgenomen. Kyritsi is een van de actievoer
ders die in 1978 tot vijf jaar gevangenisstraf zijn veroor
deeld op beschuldiging van het vervaardigen van brand
bommen. De drie anderen zetten hun actie voort.
Gisteren is in Toulouse een internatio
naal symposion geopend ter inleiding op
het Internationaal Eucharistisch Con
gres, dat donderdag in Lourdes in
Frankrijk begint. Het symposion moet de
wetenschappelijke onderbouw leveren
voor het thema van het congres in Lour
des, dat gehouden wordt onder de leuze
„Eucharistie: brood gebroken voor een
nieuwe wereld".
Bij de eerste zitting werd een brief voor
gelezen, die namens de paus door staats
secretaris Casaroli aan de congressisten
is geschreven. Daarin vraagt de paus, dat
vooral gekeken zal worden naar de der
de wereld, waar de mensen honger lij
den of waar hun fundamentele rechten
worden geschonden.
Aan het congres nemen ruim 150 geno
digden deel, onder wie talrijke bisschop-
grn, zoals b.v. Dom Helder Camara uit
razilië. Talrijke organisaties op het ge
bied van hulpverlening en gerechtigheid
wonen het congres bij. De Nederlandse
commissie „Justitia et Pax" is vertegen
woordigd door pater J. W. Saelman en
mevrouw J. Merkx. Ook de Wereldraad
van Kerken en andere organisaties heb
ben afgevaardigden naar het congres in
Toulouse gestuurd, dat geleid wordt door
kardinaal Gantin, voorzitter van de pau
selijke commissie Justitia et Pax.
Het is de bedoeling, dat het symposion
van Toulouse in drie dagen toewerkt
naar een reeks praktische conclusies, die
dan voorgelegd worden aan het Interna
tionaal Eucharistisch Congres in Lourdes
in de vorm van een „Boodschap aan de
Kerk en aan de wereld".
Uit ons land nemen ongeveer 120 con
gressisten deel aan het congres in Lour
des. Aan Nederland was een contingent
van 480 deelnemers toegewezen. Evenals
in andere landen was de belangstelling
in ons land voor Lourdes niet zo groot,
zodat driekwart van het toegewezen
contingent aan de organisatoren in Lour
des kon worden teruggegeven. Per bus,
trein en vliegtuig reizen de Nederlandse
congressisten 80.ouderen en pl. m. 40
jongeren naar Zuid-Frankrijk.
Onder hen bevinden zich kardinaal Wil-
lebrands in diens functie van president
van het Secretariaat voor de Christelijke
Eenheid, verder bisschop Möller van
Groningen en bisschop Simonis van Rot
terdam. Bisschop Simonis is voorzitter
van het Nederlandse Comité, dat de
deelneming aan Lourdes heeft voorbe
reid. In totaal werden 50.000 deelnemers
aan het eucharistische congres verwacht.
Uiteindelijk hebben er zich rond 30.000
aan gemeld. Tot volgende week biedt
Lourdes niet het gebruikelijke beeld van
de bedevaartsplaats met zijn honderden
zieken en begeleiders. Lourdes heeft
zich volledig voorbereid om de tiendui
zenden congressisten te herbergen.
Honderd jaar geleden werd in Frankrijk
het eerste Eucharistisch Congres gehou
den. Het initiatief kwam geheel en al
van leken. Inmiddels is het door de ker
kelijke leiders overgenomen. Het inter
nationale comité staat onder voorzitter
schap van kardinaal Knox. De paus
heeft voor het congres 1981 het thema
vastgelegd, terwijl theologen een basis
document ervoor opstelden. De woord
voerders op het congres zijn ook alle
maal bisschoppen en priesters.
Toen de paus in 1979 het thema voor het
congres in Lourdes vaststelde, drong hij
aan op een authentiek begrip van de eu
charistie en op een betere voorbereiding
en waardige deelname eraan. Maar ook
om als consequentie de houding te her
zien tegenover de armsten in de wereld
en te werken aan de bevrijding. De paus
gaf het congres als opdracht mee te wer
ken aan de innerlijke omkeer van de
mensen en aan grotere maatschappelijke
actie.
In Zuid-Italië heeft een bisschop voor de
tweede maal een gerechtelijke instandtie
moeten vragen de gelovigen uit zijn
kerk te verwijderen. De dorpskerk van
het plaatsje Gioiosa Jonica, in het hart
van Calabrië, is al jaren inzet van een
ruzie tussen de dorpsbewoners en de bis
schop.
Het begon toen de bisschop van het nabij
gelegen Locri in het dorp een jonge pas
toor benoemde. Deze geestelijke hield
zich niet aan de traditionele kerkelijke
opvattingen in Italië. Hij droeg de mis op
in het Italiaans, weigerde bisschoppelijke
brieven voor te lezen, en legde het
standpunt van de kerk inzake echtschei
ding 'naast zich neer. Hij ontwikkelde
zich bovendien tot een sociale raadsman
van het dorp, hielp de arme boeren te
gen de grootgrondbezitters, en bracht de
praktijken van de mafia bij de politie
aan. In de kerk stichtte hij een school
voor analfabeten.
De bisschop onthief de jonge pastoor uit
zijn functie en benoemde een andere
priester in zijn plaats. Maar deze priester
kwam de kerk niet in, want de dorpsbe
woners hadden het gebouw inmiddels
samen met de aanvankelijke pastoor be
zet. De nieuwe pastoor eiste de kerk op
en liep ten einde raad naar de politie.
Maar de bezetters weigerden te vertrek
ken en ook tegenover een rechter en de
politie weigerden zij op te stappen. Ze
vinden dat de kerk van hen is. Wel zijn
ze bereid tot een compromis: beide pries
ters kunnen de kerk op verschillende-
uren blijven gebruiken. Er moet alleen
een afspraak gemaakt worden hoe laat
de een de mis op kan dragen en hoe laat
de ander.
De bisschop kan dit natuurlijk niet ac
cepteren, en blijft ontruiming eisen. De
justitie voelt er duidelijk niets voor zich
in dit religieuze wespennest te steken en
houdt de boot af. De bisschop heeft het
nu hogerop gezocht bij een ander rechts
college.
Tot opvolger van pater
Wil Snels als provinciale
overste van de paters Re
demptoristen is voor een
periode van drie jaar ge
kozen pater Marinus
Krinkels. Pater Krinkels
(55) studeerde filosofie in
Rome en Leuven en socio
logie in Nijmegen. Hij is
docent filosofie en pro
rector aan de Hogeschool
voor Theologie en Pasto
raat (HTP) in Heerlen,
rector van een klooster in
Wittem en redactiesecre
taris van het Tijdschrift
voor Praktische Theolo
gie. De verkiezing van pa
ter Krinkels heeft als ge
volg, dat de vorige pro
vinciaal, pater Snels, af
treedt als presidiumlid
van de stichting Samen
werking Nederlandse
Priesterreligieuzen
(SNPR).
De Boliviaanse regering
heeft de radiozender „Radio
Fides" toestemming gege
ven weer te gaan uitzenden,
zij het slechts culturele en
educatieve programma's.
Het door jezuieten verzorg
de radiostation werd na dé
militaire machtsovername
vorig jaar juli gedwongen
zijn activiteiten te staken.
„Radio Fides" verwierf een
naam door zijn informatie
ve nieuwsuitzendingen, op
voedkundige programma's
„Vrijheid en Gezag" is het
thema van het veertiende
Europese congres van
oud-studenten en leerlin-
egesld
ïstusl
ge Ui
gen van jezuietencolleg
dat van 13 tot 15 augustu
in het Canisiuscollege
Berlijn wordt gehouden.i
Er komen delnemers uikl
Spanje, Frankrijk, Nedeisg
land, België, Duitsland,,.
Oostenrijk, Italië en Mal
ta. Pater Vincent O'KeefO
sj, een van de vier assis
tenten van het generalaat^
in Rome, is de voornaam-jt
ste inleider. sl
Het „Diepgangcentrum" in!
Hazerswoude zal in het ko-is
mende seizoen voor de vijf-iü
tiende keer een serie lezin-jti
gen aanbieden. Als thema ish
gekozen „Aan welke kantf.
staat God?", bekeken uitft
vijf gezichtshoeken doorn,
Hans Bouma, Gerrit Lins-^
sen, Threes van Dijck em
Jan Peijnenburg, Jank
Schrama en Leo Bakker.*
De cursus, die openstaat!
voor religieuzen en andereji
belangstellenden begint in'
oktober en wordt gehoudenh
in Rotterdam, Den Haag.fi
Leiden, Alkmaar, Haarlemfe
en Hoorn. Het adres isjj
Diepgangscentrum, pater
Godfried Claassen ocd.to
Rijndijk 108, 2394 AJ Ha-».
zerswoude-Rijndijk. di
