Kardinaal Casaroli
(67) nu de spil
waarom bestuur
van de Kerk draait
Bani-Sadr roept Iraniërs op tot verzet
Carrington
hoopvol
in Moskou
Begin toch als
bverwinnaar
[it de stembus
Russische
partijtop
jbereid
te praten
Polen en Rusland
onderstrepen
hun verbondenheid
•frankrijk levert Irak desgevraagd nieuwe reactor
Onlusten Liverpool
geen rassenstri jd
Moskou ziet
groeiende
kloof
VS-Europa
Filippijnen
weer door
tyfoon
getroffen
BUITENLAND
LEIDSE COURANT/
MAANDAG 6 JULI 1981 PAGINA 7
jtOME In een document,
lat de leiding van de
iiovjetrussische communis-
Ische partij aan diverse
ocialistische partijen in.
lest-Europa heeft ge
tuurd, heeft zij zich bereid
erklaard onmiddellijk on-
erhandelingen over ont-
rapening te beginnen,
(et voornaamste punt van het
öcument is het vraagstuk van
e middellange-afstandsraket-
►n. Nogmaals wordt gesteld,
at er nu in Europa „ongeveer
en evenwicht tussen Oost en
llest bestaat wat het aantal
an de raketten voor middel-
inge afstand betreft".
Parlements
voorzitters:
Te vroeg voor
Europese
C eer kiezingen
iUXEMBURG De tijd is
og niet rijp voor Europese
erkiezingen volgens een
h oor alle EG-staten geldend,
- niform kiesstelsel. Dat is
e opvatting van de meer-
erheid tijdens een twee-
aagse bijeenkomst van
n oorzitters van de nationale
arlementen in Luxemburg.
e 'an Nederlandse zijde werd
eelgenomen door de voorzit
ters van de Eerste en Tweede
[amer, dr. Thurlings en dr.
•olman. In het slotcommuni-
ué wordt gezegd dat het ver-
andiger is te wachten totdat,
oor betere onderlinge contac-
er in tussen parlementen, de na-
er .onale kieswetgevingen dich-
ai er bij elkaar zijhn gekomen.
n Daarom moeten de voorzitters
- raker op de hoogte worden ge-
r\ louden van de werkzaamhe-
)- Jen van het Europees parle-
ient.
^Slachtoffers
rlollywood-
-noord in
Jrugshandel
gi0S ANGELES Twee
mn de vier mensen die afge-
I J)pen woensdag in Holly
wood, het sterrenstadje bij
Hos Angeles, zijn vermoord
ZgLijken een rol te hebben ge
speeld in de drugshandeL
en van de slachtoffers, een
I-jarige man, is in 1974 aan-
ïhouden op verdenking van
loord op een drughandelaar
Ie tipgever van de politie
'as. Hij werd nooit berecht
ndat de hoofdgetuige tijdens
n vuurgevecht om het leven
wam. Een tweede slachtoffer,
in 46-jarige vrouw, is vorig
ar gearresteerd wegens han-
3n'd in drugs. Zij was voor
waardelijk vrij en zou 20 juli
P5 lorkomen.
ïï-
(Van onze correspondent
Cees Manders)
VATICAANSTAD Ter
wijl de paus nu alweer bij
na twee maanden ziek en
feitelijk afwezig is, wordt
het steeds duidelijker dat er
in deze omstandigheden
maar één persoon is die het
bestuur van de wereldkerk
normaal voortzet: De staats
secretaris kardinaal Casa
roli. Agostino Casaroli, een
67-jarige Italiaan, zat in een
vliegtuig boven de Atlanti
sche Oceaan toen de paus
werd neergeschoten. Hij
keerde direct terug en deed
wat ieder van hem ver
wachtte: hij nam in feite
het bestuur van de Kerk
over.
De Kerkelijke wetboeken
zeggen nauwelijks iets over
een door ziekte afwezige paus,
wel over wat er moet gebeu
ren als de paus overlijdt.
Volgens het goddelijk en Ker
kelijk recht hoeft de paus aan
niemand verantwoording af
te leggen over wat hij doet of
denkt. Hij neemt zelf de be
slissingen, en laat aan ande
ren over wat hij niet zelf
wenst te regelen. Als een ab
soluut heerser - zoals de paus
feitelijk is - ziek wordt en
niet meer in staat is de macht
uit te oefenen, wordt er vaak
niet meer geregeerd, of zijn
raadgever die hij in normale
omstandigheden vertrouwd
maakte met de gang van za
ken, maakt van adviezen be
sluiten en het bestuur gaat
dan zo goed en zo kwaad als
dat mogelijk is door. In de
Kerkelijke hiërarchie heeft
de staatssecretaris altijd de po
sitie van een raadgever en
vertrouweling gehad. Hij
werd zelfs secretarius intimus
genoemd. De paus maakte uit
hoe belangrijk zijn raadgever
was.
Maar sinds 1967 heeft het
staats-secretariaat meer in
houd gekregen. Volgens een
besluit van paus Paulus VI
moet de staatssecretaris van
de paus hem „van nabij hei-
onderhouden van de betrek
kingen met de verschillende
departementen van de Vati
caanse curie of regeringen. En
nog duidelijker: „Hij zal alle
functies vervullen die de paus
hem toevertrouwt".
Dit betekent in de praktijk
dat de staatssecretaris zich
met het dagelijks bestuur van
de Kerk bezighoudt, de paus
adviseert in belangrijke za
ken, en ervoor zorgt dat de
pauselijke besluiten worden
uitgevoerd. Dus als de paus
een absoluut vorst is, dan is
de staatssecretaris van het
Vaticaan zijn eerste minister.
Casaroli is nu net twee jaar
staatssecretaris en in deze pe
riode heeft hij zijn reputatie,
verworven in de voorafgaan
de periode, bevestigd: die van
een kundig en bedachtzaam
bestuurder. De „Kissinger
van het Vaticaan" wordt hij
wel genoemd, vanwege zijn
successen als onderhandelaar
met de communistische regi
mes van Oost-Europa. Vol
gens sommigen heeft deze
Poolse paus hem juist daarom
tot zijn staatssecretaris ge
maakt.
Sinds de 13e mei heeft Casa-
rol vrijwel (met een onderbre
king van een reis naar Polen)
onafgebroken aan het ziekbed
van paus Johannes Paulus II
vertoefd. Hij zoekt hem op
wanneer hij wil, en hij be
paalt wie de paus te zien
Deze Poolse nonnen bevonden zich gisteren onder de vele duizenden die op het
Sint Pietersplein de - op de band opgenomen-toespraak en zegen van de paus
beluisterden.
krijgt. Hieraan ontleent Casa
roli het grootste deel van zijn.
invloed. Casaroli maakt ook
uit welke beslissing belangrijk
genoeg is om door de paus zelf
te worden genomen, en welke
geen uitstel kunnen dulden,
of naar de toekomst moeten
worden verschoven. De hoof
den van de verschillende con
gregaties of departementen
komen bij te rade, in plaats
van zoals normaal bij de paus.
Casaroli treedt ook naar bui
ten op als hoofd van de Kerk,
hij schrijft brieven, woont
plechtigheden bij, en spreekt
menigten toe namens de paus.
Maar het is duidelijk dat zijn
eigen inbreng groeit, en dat
kan ook niet anders omdat de
Kerk geregeerd moet worden
en vele beslissingen niet kun
nen wachten op het volledig
herstel van de paus. De paus
zal volgens de doktoren nog
lange tijd nodig hebben om
geheel te genezen, en zolang
zal de functie-omschrijving
van de staatssecretaris als
"helper van de paus" nog
maar een vage afspiegeling
zijn van de werkelijke ver
houdingen. Men denkt (of
hoopt) dat de staatssecretaris
zich voorgoed een belangrijk
aandeel in het bestuur van de
wereldKerk heeft verworven.
De medici hebben bekendge
maakt dat hoewel de paus
goed opknapt is er nog geen
zicht op dat de noodzakelijke
tweede operatie kan op korte
termijn kan worden uitge
voerd.
TEHERAN De gewezen Iraanse
president Bani-Sadr zal worden te
rechtgesteld als hij niet snel be
rouw topnt tegenover Khomeiny.
Dit heeft de rechter van het revo
lutionaire tribunaal in Teherani-
Guilani, gisteren verklaard. Bani-
Sadr heeft zijn landgenoten in een
interview opgeroepen zich niet
over te geven aan de Islamitische
fundamentalisten, die nu aan de
macht zijn.
Het interview, verschenen in het
Arabische weekblad „Acht dagen", is
gehouden in de schuilplaats van
Bani-Sadr in de Iraanse streek Koer-
distan, enkele dagen nadat hij op 12
juni was ondergedoken. Volgens de
voormalige president heeft geestelijk
leider Khomeiny geen contact met
het werkelijke leven in Iran en moe
ten anderen hem over de gang van:
zaken informeren. „Daarom komen
zijn besluiten vaak niet overeen met
de werkelijkheid", aldus Bani-Sadr.
Hij deed een felle uitval naar zijn po
litieke tegenstanders, onder wie de
onlangs bij een aanslag omgekomen
opperrechter Behesti en de huidige
premier, kandidaat-president Kadjai.
De laatste zal op zijn weg naar het
presidentschap concurrentie onder
vinden van enkele anderen, onder
wie de eerste president na de val van
de sjah, Bazargan.
Intussen gaan de arrestaties en exe
cuties nog steeds door. Het afgelopen
weekeinde zijn opnieuw vijftien
mensen geëxecuteerd, onder wie ze
ven leden van de links-islamitische
Moedjadein. Leden van deze groepe
ring raakten zaterdag slaags met de
revolutionaire garde. Daarbij kwa
men drie leden van de Moedjahdein
om het leven.
MOSKOU De Poolse
Volskrepubliek blijft een
vaste schakel in de socialis
tische gemeenschap. Dat
staat in een communiqué
dat gisteren werd bekend ge
maakt door het Sovjetrussi-
sche persbureau Tass, na het
bezoek van de Russische mi
nister van buitenlandse za
ken Gromyko aan het buur
land Polen.
Waarnemers zijn van mening
dat het Kremlin zich heeft
neergelegd bij het speciale
leggen van kransen bij monu
menten werd benadrukt dat
het om een routinebezoek
ging, in tegenstelling tot het
bezoek van de Russische par
tij-ideoloog Soeslov. Deze
bracht in april een bliksembe
zoek aan Warschau.
De Poolse partijleider Kanla (rechts) ontvangt de Russi
sche minister van buitenlandse zaken Gromyko (links)
tijdens diens bezoek aan Warschau. De besprekingen
zijn in een zakelijke, kameraadschappelijke sfeer verlo
pen.
Volgens het communiqué is
het overleg tussen Gromyko
en de Poolse partijleider Ka-
nia, premier Jaruzelski en mi
nister van buitenlandse zaken
Czyrek in een „zakelijke, ka
meraadschappelijke sfeer",
congres van de" Poolse commu- verlopen. In de gemeenschap-
nistische partij dat op 14 juli pchjke verklaring bevestigen
begint. Onder meer door het beid<
zijn in een „onverbrekelijke
alliantie, op basis van het
marxisme-leninsme en het so
cialistische internationalisme,
die overeenkomen met de le
vensbelangen van het Russi
sche en Poolse volk en de vei
ligheid en de opbouw van het
osocialisme en communisme
i3e landen dat zij verbonden' waarborgen".
3n]
^..ARIJS Als Bagdad erom vraagt zaken, Claude Cheysson, stelt dit in een geen wapens leveren aan de landen die
J*1 Frankrijk aan Irak een nieuwe interview, dat. gisteren is gepubliceerd betrokken zijn bij het conflict in het
fnïernrea.c*or leveren. kr vervanging in een Libanees blad. Hij legde er de Midden-Oosten, zoals Israël. Voor Irak,
de e "^tollatie die °P 7 juni door nadruk op, dat de kernenergie voor de Golfstaten, Egypte en Noord-Afrika
ag?ra®* werd verwoest. vreedzame, niet militaire doeleinden geldt dit niet, omdat zij ver van het
03e Franse minister van buitenlandse moet worden gebruikt. Frankijk zal conflictgebied liggen, aldus Cheysson.
VS onderhouden
contacten PLO
WASHINGTON Verte-
genwoordigers van de Ame
rikaanse regering onderhou
den al jaren lang contacten
met de Palestijnse bevrij-
TÖngJdewégfHg PLO. Dit'
heeft het dagblad Los Ange
les Times gisteren eemeld.
De Amerikaanse krant maakt
onder meer gebruik van de
verklaringen van een hoge
ambtenaar van het ministerie
van buitenlandse zaken. Het
officiële Amerikaanse beleid
verbiedt contacten met de
PLO, zolang die het bestaans
recht van Israël niet erkent.
ie. O
te
■UZALEM De Likoed-partij van de demissionaire
nier van Israël, Menachem Begin, lijkt als grootste uit
aki stembus te zijn gekomen na de verkiezingen van vorige
ileek. Gisteren heeft de centrale verkiezingscommissie het
dllen van de stemmen afgesloten. De officiële uitslag
Ml'ordt echter pas morgen bekend gemaakt
Israëlische radio maakte gisteren de officieuze uitslag be-
end: het Likoed-blok van Begin heeft 48 zetels veroverd, de.
oppositionele Arbeiderspartij van zijn grootste rivaal, Shimon»
et*res, haalde er maar 47. Begin heeft al laten weten dat de be-
luljrekingen met de drie kleine rechtse partijen zo ver gevorderd
hejjn dat hij binnen twee weken een regering kan vormen. Een
arprgelijke coalitie heeft echter maar een meerderheid van één
1*tel in het Israëlische parlement. Ofschoon Begin heeft ver-
'oflaard dat dit voldoende is, hebben mensen uit zijn partij gezegd
nikt zij willen dat de Telem-partij van Moshe Dayan (twee zetels)
2ékn de nieuwe regering deelneemt. Vandaag zullen Dayan en
3lf)egin hierover met elkaar praten. Dayan claimt de functie van
teJnderhandelaar over de kwestie van Palestijns zelfbestuur. Be-
3Ujn heeft deze post echter al aan zijn huidige minister van bin
ve^nlandse zaken, Burg, toegezegd.
Jegin heeft gisteren herhaald dat zijn land, indien nodig, mili
^ir zal ingrijpen in de kwestie van de Syrische raketten in Li
•anon, ongeacht de samenstelling van de nieuwe regering.
ONDANKS AFWIJZENDE REACTIES
AFGHANISTAN-PLAN
MOSKOU De Britse minister van buitenlandse
zaken Carrington gelooft dat hij vredesvoorstellen
beeft voor Afghanistan, die de Russische leiders
eenvoudig niet kunnen negeren. Hij zei dit in Mos
kou waar hij vandaag met de Russische leiders
praat
Ondanks de scherpe afwijzingen van het Britse voorstel voor
een politiek oplossing van het geschil over Afghanistan in de
Russische pers, is minister Carrington gematigd optimistisch
over het slagen van zijn missie. Hij verwacht niet dat de plan
nen zonder meer zullen worden aanvaard. Wel hoopt hij dat zijn
ambtgenoot Gromyko naar hem wil luisteren, temeer omdat het
voorstel is opgesteld met inachtneming van de Russische com
mentaren op eerdere voorstellen voor Afghanistan.
Voor hij naar Moskou vertrok heeft Carrington gisteren nog
overleg gepleegd met zijn Westduitse en Franse collega's Gen-
scher en Cheysson. De Italiaanse minister Colombo, niet niet
voor het beraad uitgenodigd, heeft hiertegen geprotesteerd.
Een Londense agent bekijkt de ravage die door de gewelddadigheden van
vrijdagavond Is aangericht In de Londense wijk Southhall.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Anders dan in de Londense wijk
Southhall, wa»r in de nacht van vrijdag op zater
dag blanke en Aziatische jongeren hevige strijd le
verden, kunnen de gevechten van de afgelopen
nachten in Liverpool bezwaarlijk „rassenstrijd"
worden genoemd. Het geweld is, aldus de autoritei
ten, op de eerste plaats tegen de politie gericht
In Toxteth, de zwarte wijk van Liverpool, werd de politie
vannacht bekogeld met stenen, zware metalen voorwerpen
en flessen brandende benzine. Een agent kreeg een scherpe
ijzeren staaf dwars door zijn antieke helm. De politie is slecht
uitgerust en kan zich tegen de projectielen alleen bescher
men met plastic schilden en plastic vizieren, bevestigd aan
hun ouderwetse helmen. Pas nadat gebruik werd gemaakt
van CS-gas, een modern soort braak- en traangas, werd het
wat rustiger in Toxteth, dat op sommige plaatsen door een
oorlog verwoest lijkt omdat branden niet geblust konden
worden en de opengebroken straten vol liggen met projectie
len en autowrakken.
De eerste rellen in Liverpool begonnen zaterdagavond, nadat
een hondertal zwarte jongens stenen gegooid had naar passe
rende wagens. Toen de politie ten tonele verscheen kwam
het, aldus mensen in de wijk, tot een spontane uiting van op
gekropte onlustgevoelens. Vooral de hoge werkloosheid on
der de jongeren, de niet-blanke in het bijzonder, zou van de
onlustgevoelens de oorziak zijn.
MOSKOU In het Russi
sche partijblad Pravda is
gisteren opvallende nadruk
gelegd op de (groeiende) te
genstelling tussen de Vere
nigde Staten en Europa over
be- en ontwapening. Het
blad deed dit in een com
mentaar naar aanleiding
van het bezoek dat de vroe
gere Bondskanselier Willy
Brandt vorige week aan
Moskou bracht.
Brandt liet na afloop van zijn
bezoek weten, dat de Verenig
de Staten zich goed moeten in
formeren over de ontwape
ningsvoorstellen van de Russi
sche leider Brezjnev. De Pra
vda constateerde dat de Vere
nigde Staten nu aan zet zijn.
Wanneer het voorstel defini
tief wordt afgewezen verwij
deren de VS zich verder van
West-Europa, waar „de ontwa
peningsgedachte al diep wortel
heeft geschoten en de volken
zich niet willen opofferen aan
de gevaarlijke plannen van
Washington".
Twee doden
bij aanslagen
in Baskenland
SAN SEBASTIAN Bij
aanslagen in de Spaanse ste
den Oyarzun en Baracaldo
zijn gisteren een agent van
de Guardia Civil en een lui
tenant van het leger omge
komen. De aanslagen zijn
vermoedelijk gepleegd door
de Baskische afscheidings
beweging ETA.
In Oyarzun openden terroris
ten het vuur op auto's van de
paramilitaire politie, nadat zij
in een hindelaag waren gelokt.
Eén lid werd gedood, een an
der raakte ernstig gewond.
Sinds begin dit jaar zijn twaalf
ledea van de Guardia Civil
vermoord. In Baracaldo, bij
Bilbao, hebben terroristen een
44-jarige luitenant doodge
schoten op het moment dat hij
zijn flat verliet om kranten te
kopen.
Aanhouding
dochter
voortvluchtige
vrijmetselaars -
leider
'ROME De Italiaanse dou
ane heeft bij een routinecon
trole op de luchthaven Fiu-
micino de dochter gearres
teerd van de voortvluchtige
leider van de geheime en
inmiddels beruchte vrij
metselaarsloge Propaganda
2, Licio Gelli.
In de koffer van 25-jarige Ma
ria Gelli werden onder een
dubbele bodem documenten
gevonden, die door de autori
teiten als „belangrijk" worden
bestempeld. Licio Gelli wordt
door de politie gezocht voor
onder meer spionage, politieke
samenzwering en fraude. Ma
ria Gelli zei bij haar arrestatie
niet te weten dat de papieren
in haar koffer zaten.
MANILLA De tyfoon
Lynn die zaterdag het Filip
pijnse eiland Luzon heeft ge
troffen, heeft tot nu toe aan
zeker tien mensen het leven
gekost
De storm trof de eilanden op
het moment dat de doden van
een eerdere tyfoon nog niet
geborgen waren. Deze tyfoon,
Kelly, heeft aan zeker 161
mensen het leven gekost, ter
wijl er nog 40 worden vermist
De tweede storm bereikte
soms windsnelheden van hon
derd kilometer per uur.
Kans op einde
hongerstaking
gevangenen IRA
Belfast Het feit dat een
delegatie van de Ierse com
missie „Justitia et Pax" gis
teravond voor de derde keer
binnen vierentwintig uur
naar de Maze-gevangenis in
Belfats is gegaan, heeft de
speculaties versterkt dat
een regeling van de crisis
rond de IR A-gevangenen
dichterbij komt
De hongerstakers lijken van
hun eisen steeds minder een
principiële kwestie te willen
maken. In een verklaring van
zaterdag spreken zij niet meer
nadrukkelijk van toekenning
van de status van politieke ge
vangene, maar laten zij door
schemeren, dat zij genoegen
zullen nemen met een aantal
verbeteringen in de levensom
standigheden in de gevange
nis. Hiertoe lijkt de Britse re
gering wel bereid.
