Bram na tien
jaar terug in
Sch e veningen
ll
KUNST
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 2 JULI 1981 PAGIN.
ii
hopen van het oude Scheveningen. Wham, recht voor zijn raap, was toen nog zijn credo,
waarmee hij een landelijke doorbraak forceerde.
SCHEVENINGEN Bram, de overjari
ge drop-out der Lage Landen, de rustelo
ze zwerver in de grensgebieden van zen-
boedhisme en flower-power, is terug in
Scheveningen, waar hij elf jaar geleden
in het oude Kurhaus met zijn „wham,
recht voor de raap" geserveerde instant
wijsheden een landelijke doorbraak for
ceerde. Deze charismatische communi
cant leek toen voorbestemd om de nieu
we Man Job te worden op de mestvaalt
van een zieltogende badplaats, maar een
accute identiteitscrisis deed hem na kor
te tijd twijfelen aan de waarde van aard
se glorie en hals over kop nam hij het
dramatische besluit om naar Tibet te lif
ten, waar hij op het dak van de wereld
koortsachtig op zoek ging naar de Abso
lute Bram.
Na slopende omzwervingen langs zieners,
goddelijke navelstaarders en goeroe's be
reikte hij begin 1981 het eiland Bali, waar hij
onder een zacht vibrerende palm op het
strand alsnog het spoor vond naar de On-
verbiddellijke Waarheid. Aan hem werd
werd in een verblindend licht "the reality"
geopenbaard, dat alles in dit leven omkeer
baar is. Ja is nee, voorkant is tegelijk ach
terzijde en goed draagt in zich alle kenmer
ken van het kwaad. „Turn it over" werd
Brams nieuwe credo, waarmee hij in de ko
mende jaren het aanschijn van onze samen
leving drastisch zal veranderen.
Zijn overhaaste terugkeer naar Nederland
was daarna het gevolg van een telegram,
dat hem door tussenkomst van Interpol in
Hotel Bali Beach bereikte. Daarin nodigde
zijn oude vriend Thiis Overmaat hem uit
voor een réunie van alle communeleden, die
in het begin der zeventiger jaren eikaars
zijn zo weldadig bevrucht hebben. Over
maat wilde daarmee tegelijk het feit vieren,
dat hij zowel twaalfeneenhalf jaar werkloos
is als lid van deze commune. Hij woont nu
in Drente, waar hij met een aantal gelijkge
stemde zielen een leefgemeenschap heeft in
een oude boerderij, genaamd de Hobbit-stee.
Van deze groep maken onder meer deel uit
Elly Verzijp en Frits van der Water, die in
dertijd opviel door zijn net niet sexy hals
ketting.
„De hernieuwde kennismaking is helaas
een fiasco geworden", vertelde een gedesil
lusioneerde Bram gistermiddag op het door
weekte Scheveningse strand aan Paul van
Vliet, die daar juist doende was om uit wind
en water inspiratie te putten voor zijn na-
gelnieuwe show, waarmee hij morgenavond
in het Circustheater begint aan een tournee
door Nederland en België. „Het oude sfeer
tje", legde hij zijn gewezen mentor uit,
„werkt niet meer. Ik probeerde aan het
kampvuur een paar ijzersterke grappen uit,
maar daar werd lauw op gereageerd. Jam
mer. De luidjes zitten muurvast aan de hang
up van de sixties. Aan sergeant Pepper en
zangers als Cohen en Dillen. Dat soort ach
terhaalde vogels. Ik dacht: „Weg wezen
Bram. Hier heb je niks meer te zoeken" en
ik ben naar mijn ouders in Den Haag gelift
Die hadden me ook tien jaar niet gezien en
het werd tijd om me weer eens aan die vo
gels voor te stellen".
Tijdens een geestverruimende strandwande
ling naar Wassenaarse Slag en terug bood
Paul van Vliet Bram aan om diens nieuwe
heilsboodschap „Turn it over" uit te dragen
in zijn nieuwe one-man-show. „Ik heb een
onwrikbaar vertrouwen in die bevlogen vo
gel", zegt Van Vliet. „Hij heeft me aan de
vloedlijn veel verteld over zijn nieuwe „rea
lity" en ik ben er van overtuigd, dat wat hij
te zeggen heeft van groot belang is voor de
mensheid. Als hij straks zijn draai vindt en
er weer ouderwets tegenaan gaat, gebeurt er
zo goed als zeker iets heel moois. Bram barst
in elk geval van energie. Dat blijkt alleen al
uit het strijdlied, dat hij voor de tachtiger ja
ren heeft gemaakt. „Free, free, free. Turn it
over. One, two, free" heeft hij het genoemd.
Het is een prachtig brok getuigenis gewor
den".
Oude bekenden
In de nieuwe one-man-show van Paul van
Vliet figureren nog twee andere oude be
kenden. Dat zijn de droeve drinker, die te
vergeefs experimenteert met partnerruil en
de gids van het Reservaat voor uitstervende
Nederlandse beroepen, die het publiek
straks zal rondleiden in een nieuwe vleugel,
waar de jongste aankopen zijn onderge
bracht. Men treft hier onder andere de laat
ste werkende Nederlander, de laatste kerk
ganger, de laatste pompbediende, de laatste
ongesubsidieerde ondernemer en het laatste
goede huwelijk. In het oude gedeelte van
het Reservaat staan enige hokken al gerui
me tijd leeg. Daarin leefden tot voor kort
zeldzame Nederlanders, die inmiddels met
succes zijn gereclasseerd en weer tot ieders
Bram, terug van weggeweest en
weergekeerd.
ay vogels: goede oude tijden zijn
In het Kurhaus, waar Bram In het begin der zeventiger Jaren triomfen vierde, werd hij wel
kom geheten door directeur Walter Mankei, die zijn ongewone gast met begrijpelijke verbij
stering tegemoet trad.
Paul van Vliet
schreef nieuwe
one-man-show in
fabelachtige
recordtijd van
twee maanden
tevredenheid functionneren in onze samen
leving. Het zijn een oude oma, een ortho
doxe katholieke priester, die door bisschop
Gijsen naar Limbureg is gehaald en een
kleine kruidenier, die door De Bijenkorf is
opgekocht voor de afdeling "de eerlijke
keuken".
Zachte sector
Nieuw is Theo, een moderne onderwijzer uit
de zachte sector, die aan blijmoedig commu
niceren de voorkeur geeft boven eigen auto
riteit. „Ik ben Theo", zegt hij met een vuur
vaste glimlach tegen zijn leerlingen. „Ik ben
iullie nieuwe educatieve therapeut Als jul
lie me een zak vinden, mogen jullie het zeg-
Eén van zijn leerlingen is Thomas, de zoon
van een radio- en televisie-commentator,
die een kruising is tussen Boebi Brugsma,
Ad Langebent, mr. G.B.J. Hilterman en
Henri Schoup. Beiden zullen in de show ook
duchtig van zich doen spreken. Nieuw is
ook de Russische zangeres Tanja, die met
haar zes zonen de pauze-finale voor haar re
kening neemt. „Tania", waarschuwt Van
Vliet tevoren, „is een kanjer van een vrouw.
Zij is het Russische antwoord op de Hulk".
Een avond aan zee
Aan zijn nieuwe show, die in Scheveningen
gebracht wordt onder de vertrouwde vlag
Bram, in volledig nieuwe outfit rugzak uit
de dump, legerjack vol stickers heeft na
een rondgang langs goddelijke navelstaar
ders, zieners en goeroe's opnieuw bezit ge
nomen van Scheveningen.
„Een avond aan zee met Paul van Vliet" is
hij begonnen op 23 maart 1981. „Aanvanke
lijk zouden we op tournee gaan met een
programma „Tien jaar one-man-show",
waarvoor we oude succesnnummers van stal
hadden gehaald" zegt hij. „Op dat idee wa
ren we gekomen na een reeks voorstellin
gen in België, waarin we volgens dezelfde
formule hadden gewerkt. Camille Pauwels
van het impressariaat Spiraal zei na afloop:
„Daar moet je in Nederland mee doorgaan.
Dat wordt ook gegarandeerd een topper".
En waarachtig, de reacties van de theater
directeuren wezen overduidelijk in die rich
ting. Onze zakelijke leidster Annet Riezebos
boekte het seizoen moeiteloos vol tot en met
de grote bakken als Carré in Amsterdam en
Luxor in Rotterdam.
Met veel animo ben ik toen aan die klus be
gonnen, maar na krap een maand dacht ik:
.Dit houd ik nooit vol. Het vooruitzicht om
nog anderhalf jaar „Meisjes van dertien" en
.Majoor Kees", de „Boer en „Baron Taets"
te moeten spelen leek me een gruwelijke
opgaaf. En dat ondanks de lol, die ik aan
elke voorstelling beleefde. Voor het publiek
was het allemaal „gefundenes fressen", de
reacties waren zonder uitzondering positief.
Maar zelf had ik het idee, dat ik het ont
groeid was. Best leuk voor een speciale gele
genheid, een jubileum-avond. Maar beslist
ook niet meer
„In Vlaardingen heb ik toen van het ene
moment op het andere de beslissing geno
men: Ik ga een nieuwe show maken. Dat
was dus op die gedenkwaardige 23e maart.
En vanaf die dag hebben we in een gekken
huis gezeten en als werkpaarden aan die on
mogelijke opgaaf getrokken. Lex Jasper,
onze muzikale leider, schreef in ijltempo
achttien stukken muziek en ik schreef
evenveel liedjes, zes conferences en vier
teksten voor komische typetjes. Dat was
beulenwerk, maar het lukte wonderwel.
Overdag reizen, 's avonds ergens in het
land spelen en een groot deel van de nacht
schrijven: dat is maanden mijn leven ge
weest".
„Heel wat nummers heb ik ook onderweg
gemaakt, in parkeerhavens en in mijn auto.
Ik heb het voordeel, dat ik goed kan denken
onder het rijden. Het ritme van het land
schap inspireert me daarbij voortdurend in
hoge mate".
„Ik kan ook prima werken in hotelkamers,
want daar is niks, dat je afleidt. Thuis heb je
allerlei uitvluchten bij de hand: de ijskast,
de post, visite, je boekenkast Het is een ver
gaarbak, waar je hele leven in zit en dat
remt de werklust enorm af. In een hotelka
mer kom je alleen jezelf tegen en hem kun
je vrij gemakkelijk overhalen om wat op te
schrijven. Al was het alleen maar om de tijd
te doden".
Nadat Bram zich
uitgebreid geïn
stalleerd had op
de marmeren
vloer van de
Kurzaal, Kreeg
hij een moK kof
fie als warme
troost voor het
verlies van de
zaal, waar hij
eens zijn bood
schap wham-
recht voor de
raap bracht.
lijk bovenop zijn remmen, reed met gieren
de banden terug en schreeuwde: Wat is er
aan de hand Paul? Heb je pech? Of voel je je
niet goed? Ik voel me prima, riep ik terug.
Ik schrijf even een liedje. Oké Paul, zei hij
en weg was ie. Daarna kwamen successieve
lijk ook de andere medewerkers langs. En
steeds diezelfde reactie: remmen, zorgelijk
informeren „Pech of onwel?" en wegscheu
ren".
Uitwaaien
„Op die zeer ongebruikelijke manier heb ik
er in een paar weken een complete avond
vullende show uitgeperst en konden we
gaan repeteren in Het Spant in Bussum. Na
die week waren we tot op de draad toe ver
sleten en weggooiartikelen geworden. Om
uit te waaien ben ik naar Hotel Huis ter
Duin in Noordwijk gegaan en daar kon ik
gelijk met een kwaadaardige griep mijn bed
induiken. Ook dat was nieuw voor me, want
in die zeventien jaar ben ik geen dag ziek
geweest en heb ik zegge en schrijve één
voorstelling moeten afzeggen. Dat was in
Eindhoven, herinner ik me".
Bondsspaarbank
Ouverture
Als het zo doorgaat, halen we
Scheveningen misschien. Ik logeerde in een
motel in Hoogeveen, waar ik een vrijwel
lege kamer had met uitzicht op het dak van
een bowlingcentrum. En het regende ook
nog eens de godganselijke dag. Ik moest
's avonds in Emmen spelen en omdat ik nog
de hele dag vóór me had, begon ik voorzich
tig aan de ouverture. Ik was al aardig ge
vorderd toen Jacques d'Ancona van het
Nieuwsblad van het Noorden belde. Wat
ben je aan het doen?, vroeg hij. Ik zit te
schrijven, zei ik. Ik hoorde even niks en
toen riep ie: Hoe kun je in zo'n troosteloze
omgeving in vredesnaam één letter op pa
pier krijgen?. Ik zal het je nog sterker ver
tellen, riep ik, als jij vanavond in Emmen
naar de voorstelling komt kiiken, heb ik de
ouverture voor mijn nieuw show af. Lukt je
nooit, waarschnuwde hij nog als rechtgeaar
de Groninger. Maar 's avonds had ik hem
wel degelijk kant en klaar ai".
Land zonder schild
„Iets dergelijks gebeurde met het lied Het
land zonder schuld. Dat heb ik tussen Kerk-
rade en Nijmegen op een parkeerplaats
langs de weg gemaakt. Ik kreeg ineens een
ingeving en dacht: nu of nooit Terwijl ik
bezig was kwam één van de jongens van de
muziek langs. Hij zag in een flits mijn auto
en daarin een gebogen hoofd. Hij stond ge-
„Achteraf zeg je tegen elkaar: Er is een
wonder geschied. Menselijkerwijs gesproken
kon dit niet Aan mijn vorige show Vandaag
en Morgen heb ik ruim een jaar gesleuteld,
wat een stuk normaler is. Maar deze keer
lukte het vanaf de eerste dag en had ik de
grootste moeite om mijn eigen gedachten bij
te benen. Te gek, zou Bram zeggen. En daar
heeft de vogel gelijk in. Want het is ook nog
eens een vrolijke show geworden met veel
lach erin. Een soort Bondsspaarbank voor
alle mensen. Maar dan weer helemaal an
ders".
„En nu maar gespannen wachten op de
reacties van het publiek. Die weten we pas
na de première, want door tijdnood hebben
we geen gelegenheid gehad om wat proef-
voorstellingen te geven. Ook dat is compleet
nieuw voor me. Tot nog toe hebben we elke
show uiterst zorgvuldig voorbereid tijdens
een lange reeks try outs in het land. Maar
deze keer springen we zonder zwemvest om
direct in het diepe.
Voor een perfectionist is dat een griezelig
vooruitzicht. Maar gelukkig kan ik altijd
nog terugvallen op Bram. Die heeft zijn ten
tje inmiddels opgeslagen achter het toneel
van het Circustheater en houdt tijdens de
kassa-uren spreekuur in de hal voor ver
dwaalde zielen. Als Bram morgenavond nou
maar onder stoom ligt, zal het allemaal best
lukken".
LEO THURING
foto's: MILAN KONVALINKA
Architect
Amerikaanse L
ambassade
in Den Haag
overleden
Ne
s
w
V{
Zi
"g<|
ak(]
zi
1 et
e f
m
tel#
nteK
a
H
NEW YORK Marrïo
Breuer, de Amerikaanse ém
chitect van Hongaarse otfis
sprong die bouwer was wil
de Amerikaanse ambassajig
in den Haag is gisteren
79-jarige leeftijd in Ne
York overleden.
Breuer is de architect van
doorlopende stalen buizen,
idee dat hij opdeed toen hij
ceerde aan het Bauhaus
Duitsland in 1925. Hij w!
geispireerd door het stuur vi
zijn eerste fiets in dat jaar. Zi
redenering was dat als sf
gebogen kon worden voor
fietsstuur, het ook gebogtl
kon worden voor het mak<|
van meubels.
Breuer verlegde later zi
belangstelling van meubel et
interieur naar externe bouw
Docent geworden aan de f
culteit van bouwkunde van
Harvarduniversiteit, tel<
Breuer onder zijn studeni
I.M. Pei, Edward Larral
Barnes, Ulrich Franzen, Pal
Rudoplh en Philip Johnso
Allen werden bouwmeeste,,
van naam die richting gave
aan de Amerikaanse archite
tuur. R
Breuer is ook de ontwerp«v<
geweest van de Bijenkorf
Rotterdam, steden in Zw3
Amerika en Azië, fabrieke0'
kantoren en openbare gebof4
wen. JJ'
Breuer bezat eredoctorat^1.'
van Harvard, Notre Dame é21
het Praat Institute in Ne"1
York en hij bezat de „GoF4
Medal" van het American Iisl
stitute of architects en de go»"1
den legpenning van de Acadi"'
mie van Bouwkunst va"
Frankrijk. jv.
De architect overleed in zij#
huis in Manhattan na ee
langdurig ziekbed.
li
Cézanne duur op"
Londense veiling
LONDEN Een veiling vat
116 impressionistische en mq-|
derne schilderijen en sculptu I
ren heeft bij Sohtheby 45 mil J
joen gulden opgebracht. Di
hoogste prijs werd gebodei
voor een landschapsschilde i
ring uit 1876 van de Franst^
impressionist Paul Cézanne.
Het doek bracht ruim 3,2 mil
joen gulden op.
Een schilderij van Fernano
Léger ging voor iets meer dai)J
twee miljoen gulden van d
hand, een recordprijs voor eei f
werk van deze Franse kunste r
naar. Verder werden nog hog
prijzen afgehamerd voor wei^
ken van o.m. Alfred Sislej
Pablo Picasso en Raoul Dufy.
II
S
Ramond v
komt
tekort
WASSENAAR Raymond
had vier keer achtereen gt.i
wonnen op Duindigi, in har
den van zijn eigenaar ei
trainer Cees van Leeuwei
uit Wassenaar. Gisterei
moest hij het in een mini
veldje van slechts zes paar
den openemen tegen Parioct
S. Hoewel Parioca S even
eens in geweldige vorm is J
ging Raymond toch als favo
riet van start
Afgelopen zondag had hij iijj
het internationale hoofdnumj
mer grootheden als Robin But-j,
tenzorg en The Import Laret^
achter zich gelaten. Maar gisj,
teren kwam Raymond in dip
eindstrijd net iets te kort tej.
genover Parioca S en moe^r.
genoegen nemen met de tweea',
de plaats. Begrijpelijk, wanL
een goede draver kun je nig
eenmaal niet twee keer in ééiy
week aan de start laten veiL
schijnen.
De uitslagen: E
EERSTE KOERS 2120 m: 1. Ushkai'
bath P. (W. v.d. Pijl) km. tijd 3 04?c
1.28.0, 2. Ukasja Laren. 3. United
Mendel. Winn 2.70pl 1,70 3,30 2.0IN
kopp 17,00 trio 141,99. Niet gestarl
Ulriska D (8) en Tartan (14).
TWEEDE KOERS 2040 m: 1. Us#
Hanover (J. de Rijk) 1.23.1,
Fortuna, 3. Tommy. Winn 1.
2,70 1,50 kopp 23,50 trio 117,9
DERDE KOERS 2520 m: 1
S. (H. Lange weg) 1.24.8, 2. Titajc;
Princess, 3. Uneres. Winn 1,20 p) 1,11
1,10 kopp 2,70 trio 11,90. Niet gesta
Rising Fortuna (7).
VIERDE KOERS 2100 nu 1. Seat
Raaphorst (K. Davies) 1.18.6,
Swentibold, 3. Boxberger Squaw
Winn 1,40 pl 1.40 1,10 U0 kopp 3.11
trio 35,80.
VIJFDE KOERS 2040 nu 1. Teetp
Osaewaard (M. Pools) 1.23.4, 2. UdÉ
S.. 3. T. Alkestis Laren. Winn 9,00 d
2,70 1,30 3,00 kopp 9,10 542,10. Ni<{
gestart: Sultan Fortuna (9). L
ZESDE KOERS 1609 nu 1. Raldo W
(P. Heynen) 1.20.7, 2. Tuesday, J
Ulaan Voorne. Winn 31,10 pl 2,21
1,70 1,30 kopp 110,50 trio 1040,50. 1
ZEVENDE KOERS 1900 nu 1. F
theon (T. Cain) 2.06.4, 2. Fire a
Thunder, 3. Sir Ralph. Winn 2,40 p
1,60 1,20 1,40 kopp 5.40 trio 60.M
Niet gestart: Captain Steed, Happ
van Aduard (M. Haks) 1.22.9,
Tippy Vorst, 3. Royal Lady.
14,50 pl 3,20 1,70 7,20 kopp 26
1173,20. Niet gestart Ria A
NEGENDE KOERS 2120 nu
rioca S. (H. Langeweg) 1.21.0, 2. I
mond, 3. Olympus. Winn 3,30 pl l.lf
1,10 kopp 2,00 trio 12,80. Niet g
Kairouan Lee. r"
TIENDE KOERS 160» nu 1. SindÉ?
Frejo (J. v. Dooyeweerd) 1.21.7, ill
Tornado Laren, 3. Speedy Christinl k
Winn 2,10 pl 1,10 2,80 1,50 kopp
trio 36,20. T*
TOTALISATOR-OMZET c
f 404.583,00.
