"Veel variatie tijdens
EJazerswouds Stekfestival
Beproefde Dawn teerde in Stompwijk
een levensles, maar gaat nu weer,
nog wijzer, terug naar Long Island
NGELSE GROEP BAD MANNERS ALS UITSMIJTER
Economisch
wel en wee
a if AD/GEWEST
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 12 JUNI 1981 PAGINA 5
:ere
01
i A
DAGERAAD" MANTRONE HEEFT HAAR JAAR EROP ZITTEN
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer Van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel'18 vragen.
Nog een maandje en
„Dageraad" vliegt op de
kracht van brullende, doch
energieke straalmotoren
weer op huis aan. Naar de
warmte van Long Island,
naar de bloemen, de radio-
overlast van de wat
afgelegen buren, naar de
kleine ramen, de oleanders,
de skyline van New York,
het nooit verstommende,
door Kennedy Airport
aangezogen,
vliegtuiggedreun. Weg van
de stilte van het Hollandse
polderland, weg van het
weidegebied met z'n vogels
die haar aandacht nooit zo
erg hebben getrokken. Ze
heeft wel de ooievaar
peinzend gezien aan de
slootkant,, maar daar heeft
de donkerharige
„Ochtendstond" niet van
wakker gelegen. Volgens een
„pleegbroertje" Turk weet ze
nog steeds het verschil niet
tussen een zeemeeuw en een
mus. Nee, vogels, die hoefden
niet zo erg van haar. Maar
ook op Long Island heeft ze
er geen oog voor gehad. Dat
zegt dus niks. Maar ze zal het
allemaal wel even gaan
missen, als ze weer thuis is.
Amerikaanse Dawn (een
naam waar de dauw op ligt)
Mantrone heeft een jaar lang
als een Nederlandse geleefd,
gestudeerd, plezier en
muziek gemaakt, een andere
mentaliteit geproefd. Twaalf
maanden thuis, bij de familie
Turk in Stompwijk.
Volgende week wordt ze 18
en dat gaat vlak voor het
scheiden van de markt nog
even op z'n Stompwijks
gevierd.
Eind augustus vorig jaar
maakte ik een praatje met
Dawn. Ze was toen net ruim
een maand in Nederland.
Heimwee, een aardige hekel
aan fietsen, veel te koud en
le nat, ze had geluid nodig,
onder drie dekens slapen in
de zomer vond ze kul, ze
sprak amper een woord
Nederlands behalve „koffie",
„thee" en „huis". Nee, ze
leek eerder een slachtoffer
van de organisatie American
Field Service, AFS, die zich
bezighoudt met het
uitwisselen van jonge
mensen, „all over the world",
ter verruiming van ieugdige
blik en geest, voor de
verbetering van de relaties
tussen jongeren. Daar zijn
gastfamilies voor nodig en de
Stompwijkse Turken zijn
daar nu één van geweest.
Dochter Marianne Turk
heeft het afgelopen jaar in
Red Hook, New York,
gewoond, en die komt
volgende maand weer naar
Stompwijk. Boordevol
herinneringen en ver-
irkj Amerikaanst, met honderd
punten voor haar Engels (een
useB tien met 'n griffel) in de
hoogste klas van Red Hook
High. En dat terwijl
Marianne volgens de
plaatselijke pers van Red
:e'
Hook al bij haar komst bijna
perfect Engels gebruikte.
Dawn Mantrone had het heel
wat moeilijker. Ze had geen
idee van de Hollandse
schraap- en keelklanken en
ze moest bovendien elke dag
op de fiets tegen de wind
optornen om op het Erasmus
College in Zoetermeer te
komen, waar ze 4 Havo heeft
gedaan. De laatste testweek
heeft ze gemist
(voorbereidingen voor de
thuisvaart), maar gezien de
behaalde cijfers vertrouwt
Dawn dat ze geslaagd is.
Aanpassen aan de
omstandigheden, incasseren,
accepteren; buiten het
gewennen om is het Dawn
Matrone allemaal best gelukt.
Haar vocabulaire is goeddeels
Nederlands geworden, met
behoud van het (New
Yorkse) accent. Ze heeft
vrede gekregen met kou,
regen en, gewoon, zon. Ze
zegt nu, juni '81, „dertig
graden thuis is ook niet alles;
het kan ook tè warm zijn".
Maar de laatste maanden zijn
haar gedachten toch weer
steeds meer naar huis
uitgegaan: the folks daar
terugzien. Vast een beetje
inpakken, cadeautjes kopen
voor Stompwijkers en Long
Islanders. Het afscheid
nadert. Dat is een beetje
huilen, en glimlachen „in
advance": het vooruitzicht
van de hereniging is ook niet
zo gek.
Het is nu tijd om te
„evalueren'een Hollands
jaar voor een jonge
Amerikaanse nog eens voor
de geest te draaien. De
sporen van „going Dutch"
zijn bespeurbaar. Sinds april
zowat is de tijd heel hard
gegaan. Dawn is een jaartje
ouder geworden; haar volle
slankheid heeft twee
kilootjes verloren, maar ze is
niet groter geworden. De
door haar eens min of meer
gehate fiets is haar nu
vertrouwd: ze weet bijna niet
meer beter, dan trappen naar
school. Wind en regen zijn
gebleven. Dat was eind
augustus zo, het was
hetzelfde gisteren, toen
regenschermen het uitzicht
op de madelieven in het veld
versperden. „Ik voel me hier
thuis", zegt Dawn, aan het
einde van haar Stompwijkse
reis; „en zij, de Turken, zijn
mijn familie". Nederlands
formulerend moet ze nog
behoorlijk wat denkwerk
leveren, maar het is
formidabel hoe ze zich door
de taalbarrière heeft
heengeslagen. Leest nu
Hollands Glorie van Den
Hartog; en Merijntje Gijzen,
dacht ik, of iets dergelijks op
de boekenlijst.
Straks weer thuis in de
States. Daar zag ik een
probleem. Dawn heeft nu
een jong jaartje van haar
leven gegeven aan
verruiming van inzicht, heeft
geploeterd op een bijna
barbaars aandoende
spreektaal althans heel
wat niet-Nederlanders zijn
die mening toegedaan, maar
wij weten wel beter, al was
het alleen maar uit
zelfverdediging en niet uit
overtuiging. Wat gaat Dawn
doen om haar aangeleerde
tweede taal niet geheel teloor
te doen gaan op Long Island
„Ik zal proberen iemand te
vinden daar met wie ik
Nederlands kan spreken. Ik
wil ook veel brieven gaan
schrijven (Ma Turk spitste de
oren en keek sceptisch), of
een cursus Nederlands
geval voorgenomen op de
terugreis tot New York in
het vliegtuig niet anders dan
Nederlands te praten".
Dawn Mantrone (nog even
en ze is een matrone, met
haar Italiaanse bloed en
aanleg) is moedig geweest,
actief van geest, flexibel van
instelling. Ze heeft bijna heel
Nederland gezien, genoten
van steden zoals Leiden en
Amsterdam. Heeft aan
volksdansen gedaan, is
werkend lid van de
Stompwijkse fanfare Juliana,
waarin ze de alt-sax blaast.
Het is een fijne tijd geweest.
Een heel jaar in een gezin
leven is heel anders dan
gewoon op vakantie gaan.
„Ik ken de Nederlandse
manieren na 12 maanden erg
goed. Ik ben aan alles zowat
gewend geraakt. Een heel
verschil met in het begin.
Erg veel geleerd ook. De
politieke ideeën in Europa
zijn heel anders dan in
Amerika. Het is belangrijk te
weten hoe andere mensen
denken. Die Nederlandse
kabinetvorming op brede
basis interesseert me wel.
Miin politieke belangstelling
is hier in Nederland
gegroeid".
Discriminatie: „Nederlanders
doen dat niet zoveel, maar
wel meer dan de mensen
denken; niet zo openlijk,
dacht ik". Politieke partijen
in Nederland: „De
programma's zijn duidelijker
dan de Amerikaanse. De
verschillen tussen de partijen
vind ik beslist duidelijk. In
Amerika gaat het veel meer
om de personen dan om wat
een partij eigenlijk wil. D '66
sprak me het meest aan".
Dawn Mantrone is het nog
steeds niet eens met haar
president Ronald Reagan. Bij
de verkiezingen zei ze nog: ik
ga niet terug als die gekozen
wordt. Maar ze gaat nu toch
maar naar huis.
Leuke dingen in Nederland:
grote ramen en al die
gordijnen. Op Long Island
zou ze best ook van die grote
vensters willen hebben.
Onderwijssysteem: „In
Nederland over het algemeen
beter dan in Amerika,
eerlijker verdeeld vooral. In
Amerika, ik bedoel, is het
Dawn Mantrone, nog even op een ijzeren hekje, met Long Island in het vooruitzicht.
onderwijs gevariëerder, maar
de jeugd in een rijke buurt
krijgt beter onderwijs dan die
in een arme plaats waar
minder geld is voor
onderwijs, 't Scheelt waar je
woont. Hier in Nederland
kan je alles landelijk doen;
het is een veel kleiner land
waar je alles beter in de hand
hebt. Het is me wel
opgevallen, dat de jongeren
hier minder belangstelling
hebben voor discussies en
debatteren. Vogels dat
weet u al zeggen me niet
veel. Op Long Island vliegen
die grote vogels, vliegtuigen,
de hele dag over".
Eten. Wat is andijvie in het
Engels Dawn die er niet
gek op is) zou het niet weten.
Woordenboek, en opgezocht:
endive. Ze wist niet eens of je
het moest uitspreken als
„endiv" of als „endaiv". Het
is het eerste, maar ze kende
het woord niet, omdat ze niet
van andijvie (en spinazie)
houdt. Ze heeft de hot dogs
niet gemist en heeft geen
hekel meer aan de meeste
groenten. Dageraad eet,
volgens een goede Hollandse
gewoonte, wat de pot schaft.
Dawn is inmiddels gevorderd
tot de hagelslag, maar denkt
nu toch al steels terug aan de
ongekookte groenten en
salades van thuis. Maar wat
waar is, is waar: Ma Turk
kan hartstikke lekker koken.
„Eigenlijk ben ik in een
verkeerde familie
terechtgekomen, wat dat eten
betreft
De Long Islandse is verder
verzot geraakt op
stroopwafels, appelflappen en
„Surinaams" (een „beetje
Chinees en Indonesisch")
eten. Met veel sauzen.
Lekker Dat woord, lekker,
zal ze niet gauw vergeten.
Eén van de eerste woorden
die buitenlanders zich in
Nederland, in het gebruik,
aanleren. De Duitsers hebben
het, op een, voor hun
taalarm, ogenblik in hun
toch wijdlopige woordenschat
opgenomen. Ik kan me niet
voorstellen, dat wij het van
de Duitsers zouden hebben.
Hoe dan ook. En verder
heeft het weetgierige meisje
Dawn zich bekwaamd in het
borduren. Achtenswaardig
zijden gepriegel. De grote
kaart van Nederland (met
Stompwijk erop) moet nog
bijgestikt en voltooid worden.
Daarna gaat het dundoek
mee de oceaan over, om
opgehangen te kunnen
worden in een meisjeskamer,
waar „the Dutch" tot een
overgebriefd leven komen.
Levensschool van een jaar.
Van huis tot huis, van nieuw
tot oud, van gewoonte tot
inzicht. In die volgorde.
Dawn Mantrone is over een
paar dagen pas achttien,
maar ze is inmiddels een
voorbeeld van een generatie
die de vleugels spreidt en een
heleboel ervaring en wijsheid
voortijdig vergaart, op heel
wat golflengten. Nog een
paar notities, (terwijl het
gutst van de regen), wat
Dawn betreft: liever een
grote stad dan Stompwijk,
waar het gezellig is maar
klein en toch wel stil. Long
Island: dat gaat het toch weer
worden; mij een biet. De
Pelgrimvaders vonden het in
de 17e eeuw hier ook nog
best om vol te houden, maar
ze zochten wel liever de
horizon op. O ja:
hemelsbreed; Nederlands
idioom. Dawn heeft enig idee
wat hemelsbreed wil zeggen.
In Nederland houdt dat al
vrij snel op, maar op Long
Island komt er nog heel wat
achteraan
Waren er nog zaken en
toestanden die Dawn
Mantrone niet zo „bestig"
vond In Nederland,
Holland Ze kwam er niet
uit. Ma Turk zat er ook al bij,
maar legde geen strobreedte
in de weg. I het begin, ja,
toen vond Dawn die
bijgehouden agenda's nogal
hinderlijk: er werd te veel
geregeld. Maar ze heeft het
geleerd: „Ik accepteer veel.
Dat was ook mijn bedoeling.
Misschien, dat ik in Amerika
me dingen herinner die ik
minder aardig vond". En
haar gastmoeder Turk, Ma
Turk, herinnerde Dawn aan
een eerder in het jaar gedane
uitspraak: „Iets is niet fout,
maar anders..."
Je moet het zelf maken, zelf
ervaren. De nog prille
Dageraad van Long Island:
„Ik kan zelf niet over
Amerika praten. Dat is te
groot. Alleen maar over mijn
eigen streek, mijn omgeving.
Terugkomen naar Nederland
doe ik zeker Met de
vakantie. Anyhow". Ze,
Dawn, is bijna verslaafd
geraakt aan het sjoelbakken.
Een schitterende bak bij de
Turken, heeft ze besjoeld.
Zo'n sjoelbak laat ze over
enkele maanden op Long
Island namaken. Dawn doet
de deur achter me dicht, aan
de Stompwijkse weg. En ik
denk: best mogelijk, dat ze
die sjoelbak vergeet; eenmaal
thuis, in de warmte en de
compacte massa van de nog
bijna „nieuwe" wereld die
haar thuis is. Op grote
afstand; vandaag nog.
- IAZERSWOUDE Jeugd-
1 1 ociëteit 'Ons Stekkie' houdt
jorgen weer haar jaarlijkse
itekpopfestival'. Een gebeu
kt" en dat naar landelijke nor-
an nen inmiddels het predicaat
>eD -an enig formaat' verdient.
len n totaal zes groepen zullen
ncilpun muzikale kunnen ten
ehore brengen. Het pro-
ramraa biedt veel verschil-
1 ende muzieksoorten. Van
1 Bard-rock' tot 'ska-muziek'.
-n Irote klapper tijdens het
gei 'estival zijn natuurlijk de
ïvefngelse 'ska'-muzikanten
- "Van de groep Bad Manners.
tu let podium van het Stekfes-
Möval staat opgesteld in een
1Tote feesttent aan de Sport-
i 1 larklaan in Hazerswoude-
órp.
:e' kt festival in Hazerswoude
;tc Sat van start met optredens
na7an twee plaatselijk bands.
tond half vier barst het
De jeweld van de groep The Pro-
1°. luct los. Aansluitend treedt de
101 [roep Ivy Green op. Ook een
en [roep uit Hazerswoude, die
16 iinds 1975 muziek maakt. Mu-
:n Hek die vanaf '77 het predi-
in 331 punk kreeg opgespeld.
Hvi*vy 9reen k eeg in de afgelo-
JL jaren landelijke bekend-
>ni met*e £l°or optredens in
"et Amsterdamse Paradiso,
Pirnaar ook door de muziek op
.vinyl vast te leggen. De Haar
lemse groep Van Dattum
Punkformatie Ivy Green doet in eigen huis van zich spreken.
maakt om 18.00 uur haar op
wachting. De vijfmansformatie
speelt een muzieksoort die zich
het beste als 'Hard-beat' laat
'Spiksplinter new-wave'. Na
de act van Van Dattum is de
beurt aan de Haagse formatie
Lancee. De groep die rond
zanger/componist Ferdy Lan
cee is geformeerd. Ook Lancee
kan op enig succes bogen. Hun
elpee 'Models' werd onlangs
met een Edison bekroond. De
onderscheiding werd voorna
melijk toegekend op basis van
het eigen geluid van de groep.
De qua naam geheimzinnig
aandoende groep Mark Foggo
and the Secret Meeting
bracht begin vorig jaar haar
eerste single 'New Shoes' in ei
gen beheer uit. Een methode
die tegenwoordig regelmatig
gehanteerd wordt, al was het
maar omdat de platenmaat
schappijen geen interesse heb
ben en de jongens zelf willen
uitmaken wat er op de plaat
verschijnt. In het geval van
'New Shoes' bleken de platen-
bonsen ongelijk te hebben. De
slotact van het Stekpopfestival
wordt verzorgd door de Engel
se formatie Bad Manners.
Het optreden in Hazerswoude
maakt deel uit van een tour
die de groep op het moment
door Nederland maakt. De
tour wordt een dag later afge
sloten in het Amsterdamse Pa
radiso. Op het Stekpopfestival
zal de groep nummers ten ge
hore brengen van hun twee el
pees 'Ska'NB' en 'Loony Tu
nes'. De groep kan in eigen
land op een behoorlijke popu
lariteit bogen, die Bad Man
ners dan voornamelijk aan een
aantal op het bekende 'Two
Tone Label' uitgebrachte hit
singles dankt. In Nederland is
het succes nog niet zo groot.
Toch brengt de groep 'ska-
muziek' van allure en dat zal
in Hazerswoude nog eens on
derstreept worden.
De Leidse stads
vernieuwing heeft
internationale
faam verworven.
Dat zou men al
thans kunnen af
leiden uit het be
zoek dat de Deen
se minister van
huisvesting, de
heer H. E. Erllng
Olsen, gisteren
aan Leiden bracht.
Vergezeld van zijn
Nederlandse colle
ga jhr. P. Bee-
laerts van Blok
land, en de Leidse
wethouder van
ruimtelijke orde
ning C. Waal, be
zocht de minister
ondermeer het ge
restaureerde
Burchtcomplex,
het Zijlsingel-He
rengracht gebied
en het Witte Sin
gel-Doelencom
plex. Voor de Ne
derlandse be
windsman was het
bezoek een aardig
studiereisje in het
kader van zijn
voorgenomen be
zuinigingsoperatie
op de stadsver
nieuwing. Hij heeft
immers op 2 juli
een gesprek met
de Leidse bestuur
ders over de ge
volgen van zijn be
leid voor de Leidse
stadsvernieuwing.
In ferme taal heeft
het Leidse ge
meentebestuur de
heer Beelaerts van
Blokland reeds
schriftelijk haar
ongenoegen laten
blijken.
Rebelse
poezen
verjagen
bewoonsters
NOORD WIJK De be
woonsters van een zo
merhuis aan de Golf
baan kregen een dezer
dagen heel wat te stellen
met een paar rebelse kat
ten. Van jongsat waren
de poezen door ben ver
zorgd en vertroeteld.
Wellicht waren ze wat al
te zeer verwend, want op
een gegeven moment
ontpopten de dieren zicb
als furieuze mirakels.
Toen een van de bewoon
sters de trap afdaalde,
werd zij door de katten
aangevallen en zodanig
op verschillende plaat
sen van het lijf gekrabd
en gebeten, dat zij zicb
onder behandeling van
een dokter moest stellen.
Het probleem was daarna
om de terroristische vier
voeters de deur uit te krij-
fen. Daartoe riep men de
ulp in van de politie. Ge
zien de informatie, bereid
de de patrouille zich op
alle gebeurlijkheden voor.
In volledige ME-uitrustig
en gewapend met schild
en lange lat, togen de die
naren van Hermandad
naar het bewuste zomer
verblijf. Alle pogingen om
de katten te vangen, faal
den echter. „Het leken wel
jonge poema's," rappor
teerden de agenten later.
Eerst na veel moeite slaag
de een politieman er in om
een kat bij het nekvel te
pakken. Uit pure kwaad
aardigheid beet zij echter
door de dikke handschoen
heen en verwondde de
wetsdienaar zo gemeen,
dat ook hij naar de dokter
moest. Er viel met de kat
ten geen land te bezeilen
en hoe ongelooflijk het
ook moge klinken: ook de
ME, inmiddels drie man
sterk, zag er geen gat in en
blies in arren moede de af
tocht. Men riep toen de
hulp van een veearts in,
maar deze zag evenmin
kans om de vierbenige fu
ries met een injectiespuit
te benaderen. Al met al
bleven de doodbenauwde
bewoonsters met de „eigen
kweek" zitten. Zij besloten
daarom om. maar el
ders te gaan slapen.
Popfestival op
Haasbroek
ZOETERWOUDE Ten
einde raad hebben twee Zoe
te rwoudse popgroepen sell
het heft in handen genomen
om op een popfestival naar
buiten te kunnen treden. Ge
heel op eigen houtje organi
seren zij zondag 14 juni een
popconcert op het parkeer
terrein van sportpark Haas
broek.
Zoals vele beginnende pop
groepen hebben de Zoeter-
woudse formaties „The Happe
ning" en „Hegt" het erg moei
lijk om aan de bak te komen.
Daarom hebben zij de handen
ineen geslagen en dit heeft ge
resulteerd in het „Het ten ein
de raad festival". In de mu
ziektent zullen vanaf 17.00 uur
tot ongeveer 22.00 uur drie
groepen spelen terwijl tussen
de bedrijven door het geluid
van disco „American Sound"
te horen is. Het spits wordt af
gebeten door de Leids/Haar-
lemse formatie „SO!?". Als
tweede groep komt „Hegt" op
de bühne en tot slot de groep
„The Happening".
De winkel in sanitaire artike
len enz. van A. Barendse en
Zn. b.v. aan de Herengracht 92
is opgeheven en verplaatst
naar de Leliestraat 44-54.
Aan de Lusthoflaan 13 is het
glazenwassersbedrijf van M.
van Es gevestigd.
Aan het Pieterskerkhof 7 is
het „Antiquariaat Blaeu" ge
vestigd (in- en verkoop van 2e
hands boeken vanuit een ge
sloten huis).
Aan de Smellekenhorst 29 is
„Restaurant Voldaan" geves
tigd, expl. van een ind. rest op
beurzen.
Aan de van 's-Gravensande-
straat 123 is de in- en verkoop
van oud papier, lompen en
metalen van J. Blokker geves
tigd.
Aan de Aletta Jacobslaan 7 is
het ingenieursbureau T. Storm
gevestigd.
Het kantoor inventaris, -meu
belen bedrijf van Aspa aan de
Willem Barentzstraat 23 is
verplaatst naar Zoetermeer.
De kleinhandel (vanuit een
woonhuis) in olieverfportret
ten „Oliepoort Leiden" aan de
Apollolaan 74 is opgeheven.
De slagerij van H. Ruitenbeek
aan de Willem Klooslaan 9 is
overgenomen en voortgezet
door A. Voorbouw.
Aan de Vondellaan 45 is „Dia-
sonics b.v. imp. en handel aan
grootverbruikers in medische
app. gevestigd.
De eigenaar van de speciaal
zaken in kaas „Kaashal Bas
Schipper" aan het Diamant
plein 6 en „Bas Schippers spe
ciaalzaken" aan de Groenes-
teeg 84-86 is in staat van fail
lissement verklaard. De beide
winkels zijn opgeheven.
