npop
Herwaardering gevraagd voor
kamermuziek van Mendelssohn
„Schoolconcert
de basis
voor mijn
succes"
PLATEIV
KLASSIEK
JAAP DEKKER:
Concertagenda
Uit het pak met nieuwe
grammofoonplaten komen
3 2|drie lp's te voorschijn die
keijhelemaal of voor de helft
gewijd zijn aan nog maar
te horen kamermu-
00.-ziek van Mendelssohn. Zou
er dan toch nog sprake kun-
nen zijn van een redelijk
hteioordee/ over dat deel van
0aizijn werk dat doorgaans zo
'laatdunkend wordt beje-
gend? De ontvanger van de
platen herinnert zich dat
DO..een studievriend al in de ja
ren dertig sprak van „goud-
glanzend-gebakken -brood-
acfljes-stijl" en hij herinnert
ooi zich ook dat nog maar een
am paar weken geleden, toen
Jon op een concert een vroeg
„j kwartet van Beethoven ver
vangen moest worden door
27 een dito van Mendelssohn,
het publiek onverholen
on| blijk gaf van zijn teleurstel-
1. oW
d/<j
Inderdaad is Mendelssohn
0.- al vrij gauw na zijn vroege
dood op 38-jarige leeftijd
¥0r een omstreden figuur ge-
worden. Dat Wagner na
aanvankelijke bewondering
jalouzie en wrok ging koes
teren jegens de kleinzoon
van een liberaal joods filo
soof en de zoon van een rij-,
ke, naar het christendom
overgestapte bankier doet
aan de betekenis van de
B componist natuurlijk niets
of, evenmin als de banvloek
die Hitler en zijn trawanten
in Wagners voetspoor over
hem uitspraken. Buiten
rancune-politiek en rassen-
strijd om, in een zuiver ar
tistieke sfeer dus, lopen de
meningen over Mendels
sohn óók al heel lang uit
een.
Niet over alles wat hij
maakte overigens Zijn to
neelmuziek bii Shakespea
re's „Midzomernachts-
droom" en zijn octet, twee
werken van een 17-jarige,
blijven altijd buiten de dis
cussie, evenals het vioolcon
cert in e klein en de Ita
liaanse symfonie die veel
vuldig worden uitgevoerd.
Blijft al het andere wat deze
hoogbegaafde componeerde,
daarbij dan zover ten ach
ter? Geen sprake van. Luis
ter maar naar het schitte
rend pleidooi dat Anner Bij-
lsma op een door Philips
onder nummer 9500 953 uit
gebrachte Harlekijn-pro
ductie houdt voor de cello
sonates uit 1836 en 1846. Hel
zijn uiteraard romantische,
innerlijk sterk bewogen
stukken in een magnifiek
evenwicht van de naar hun
aard toegepaste instrumen
ten, ten minste als men,
zoals hier gebeurt, instru
menten kiest uit de tijd van
Mendelssohn zelf.
Tegen een moderne Stein-
way kan een moderne cello*
het zelden opnemen maar
er ontstaat terstond een be
tere, natuurlijke balans als
wordt uitgegaan van een
verrukkelijk klinkende Ita
liaanse cello uit 1935 en een
Broadwood-Hammerkla vier
uit 1837 met een korter
klinkende, hellere en ook
in de laagte zingende toon.
Niets en niemand behoeft te
worden geforceerd om de
intieme bevalligheid van
Mendelssohns eerste sonate
recht te doen en de onstui
mige tweede binnen de sti
listische perken te houden.
Een overrompelende plaat,
mede door het klavierspel
van Stanley Hoogland.
Niet alleen Bijlsma die
meestal bij de barokspecia-
listen wordt ingedeeld, ook
de zich op andere muziek
toeleggende violist Jaap
Schröder is met een zich
niet meer in de oorspronke
lijke staat bevindende maar
voor de vroege 19e eeuw
bijzonder geschikte Stradi
varius Mendelssohn te lijf
gegaan. Het resultaat is
eveneens verrassend, ook
omdat Christopher Hog-
wood een fortepiano uit
1835 van de Colt-Collectie
kon inbrengen. Op L'Oi-
seau-Lyre DSLO 571, die
Philips importeert, spelen
zij behalve een posthume
sonate van Schubert de eni
ge vioolsonate van Mendels
sohn, het werk van een 14-
jarige. De bezonken lyriek
van het middendeel wordt
eüankeerd door de inge-
ouden passie van de hoek-
delen: een opmerkelijk gaaf
en zelfs persoonlijk stuk dat
in deze vertolking onmid
dellijk aanspreekt
Terecht heeft de Klassieke
Vakhandel besloten de eer
ste plaat van het Orlando
Strijkkwartet dat deze
maand ook zijn eerste lu
strum viert, uit te roepen
tot „plaat van de maand".
Daartoe in staat gesteld
door een stipendium van
het Nederlands Impresa
riaat en door deeltijdbanen
in het Utrechts orkest kon
den de Hongaarse primari
us, de Duitse tweede violist,
de Oostenrijkese altist en de
Roemeense cellist zich in
tensief aan kamermuziek
wijden. Al na een paar
maanden wonnen zij het Ja-
chino-concours en in 1978
in Helsinki ook de eerste
prijs van de Europese Radio
Unie. Hun voortreffelijk ge
slaagd plaat-debuut (Philips
nr. 9500 995) bevat behalve
het zogenaamde Ameri
kaanse kwartet van Dwors-
jak - zijn populairste kamer-
muziekwerk - ook een
overtuigende weergave van
het eerste kwartet van
Mendelssohn, dat veel min
der bekend is.
Het werk van Mendelssohn
dateert uit 1829 toen de
componist 20 jaar oud was.
Hij was toen al lang uitge
komen onder de invloed
van zijn leermeester Zeiter
die niet erg veel op had met
het werk van Beethoven.
Misschien wel déérom be
gint de oud-leerling zijn
eerste kwartet met een her
innering aan Beethovens
opus 74, waarna een kern
achtig allegro volgt Een
charmant kabinetstukje,
een gratieuse canzonetta
sluit vervolgens aan bij een
zangrijk andante waarna
zonder onderbreking een
stormachtige finale het
werk besluit Ik kan mij
niet voorstellen dat er luis
teraars zijn die niet voor het
Orlando Kwartet door de
knieën gaan, in Dworsjak
maar óók in deze miskende
Mendelssohn.
JOHN KASANDER
X Ro
BodiRNHEM Het zweet breekt hem uit. „Is
bosrifit hier zo warm, of ligt dat aan mij?" Met
>.p.d.en servetje veegt hij de zweetpareltjes van
ïfn voorhoofd. Weet je, met niemand heb ik
rover gesproken. Alleen Olga weet ervan.
iwatJerder helemaal niemand".
veek aap Dekker is enigszins van streek. De im-
Nedaer goedlachse pianist uit Arnhem, die een
burg an tal jaren geleden op handen werd gedra-
20 ife/i. kan maar moeilijk verkroppen dat hij
immer de erkenning heeft gekregen, waar
Vu|p; recht op heeft.
i
e Dui
8-30 >r
Het gebeurde een paar jaar geleden. Jaap had
\net de elpee „Nusery Rhymes" een enorm
tucces. Inhakend op die grote verkopen in
^Hgfederland was hij de studio ingegaan om een
gelijksoortige elpee voor de Duitse markt te
O waken. De boogie-pianist zocht een aantal
^^bekende Duitse kinderliedjes uit en bewerkte
volgens het in Nederland zo succesrijke
concept Die elpee werd in Duitsland uitge-
cbracht, maar zonder de gebruikelijke promo
tes Wietrip. De platenmaatschappij beloofde beter-
ichap. Een uitgebreide tournee werd alsnog
jp poten gezet. Dat ging zo goed, dat Jaap
■ÉPekker uiteindelijk met een lijst van negen
i'êoiTeleurgesteld
Tussen de opnamen door ging Jaap winkelen
jn de oude Hanzestad Bremen. In plaats van
'™in*yh elpee tussen de stapels zwarte schijven
e'aan te treffen, moest de Arnhemmer gedesil-
fusioneerd vaststellen dat de elpee niet in de
winkels te vinden was. Hij vroeg zijn Duitse
Jpaatschappij om uitleg en kreeg het verweer
uz „daar zou de Nederlandse vestiging voor zor-
fen" te horen. In Nederland werd hij naar
kastje terug gestuurd: „Nee hoor, een
puur Duitse zaak". Weer thuis klom een boze
Dekker in de pen en schreef een brief aan de
toenmalige platendirecteur.
tuden briefje
VljzBy dat boze briefje sloot hij toen zijn gouden
A, tplaat in die hij voor „Nursery Rhymes" had
gekregen. Niet omdat hij dat edelmetaal nu -
zo graag kwijt wilde, maar als een soort „hon
gerstaking". In de ogen van de Arnhemse
pianist heeft een hongerstaker best wel hon
ger, maar toch wijst hij keer op keer zijn eten
%f. Om een lang verhaal kort te maken, het
^^cwam tot een breuk en uiteindelijk sloot
lekker een nieuw contract met Polydor. De
Ironie wil nu echter, dat, toen hij voor deze
maatschappij zijn eerste elpee opnam, hij in
Hft/e studio van zijn vroegere vaste producer
&oven de deur drie elpees zag hangen. Een
f gouden, en één platina voor „Nursery Rhy-
en één gouden voor „New bottle, old
wine", zijn vierde elpee. (Jaap heeft er intus
sen acht op zijn naam staan). Dit betekende
dat de producent het edelmetaal allemaal
wel heeft gekregen en Jaap, die er minstens
recht op heeft, nooit.
Zijn reactie: „Als artiest word je daar moede-
foos van. Zo'n gouden of platina plaat is een
tichtbaar stukje erkenning voor het werk dat
ie hebt gedaan. Dat ik die platen nooit heb
gekregen, grijpt me erg aan. Nog altijd!"
Wieg
De muzikale wieg van Dekker stond in Apel
doorn. Behalve met het dagelijks rondbren
gen van 130 kranten in een zo kort mogelijke
tijd, volgde hij op de particuliere muziek
school van Dick Kars muzieklesen. De mu
ziek boeide hem. Later liet hij er zelfs zijn op
leiding MO-Frans voor schieten.
Dekker: „Ik was gezakt voor een tentamen
en besloot toen me te gaan toeleggen op mu
ziek. Na gespeeld te hebben in diverse beat-
groepen als „Modesty-Blaise", „Les Copains"
en „Human OPrchestra" ben ik een poosje
solo gaan knoeien. Ik had nu eenmaal in mijn
kop dat ik de muziek in wilde.
Jazzfestival
„In de zomer van 1971 deed ik mee aan het
Internationale Jazzfestival in Loosdrecht Ik
behaalde een flink succes en het resultaat
was een platencontract bij Bovema. De eerste
elpee was nauwelijks een succes. Voor de
promotie van beide platen was ik een keer in
de studio van Radio Veronica, de toen nog ac
tieve zeezender. Omdat ik flink verkouden
was had ik voordat ik naar de studio ging
een paar stevige grogs naar binnen gewerkt
Een tikkeltje teut ging ik achter de piano zit
ten en natuurlijk moest ik ook een stukje spe
len. Eigenlijk wist ik niet wat ik moest spe
len, zodat ik wat ballorig reageerde met het
kinderversje „Drie maal drie is negen". Zon
der dat ik er erg in had, veranderde het wijs
je onder mijn handen in een boogie. Zelf had
ik nauwelijks in de gaten dat het wel aardig
klonk. Pas na de uitzending werd ik van ver-
Jaap Dekker kan nog steeds niet verkr
gen.
schillende kanten opgebeld door mensen, die
het zo leuk vonden en meenden dat ik er een
hele elpee mee moest maken. Kinderliedjes
in boogie-stijl. Dat werd dus „Nursery Rhy
mes".
dat hij nooit erkenning heeft gekre-
Veranderd
Jaap Dekker is veranderd. Na „Nursery Rhy
mes" bleven verdere grote platensuccessen
uit De elpees gingen steeds moeilijker over
de toonbank en Jaap's platen raakten in de
vergeethoek. Hij kwam nog even terug als
componist van filmmuziek. In die muzikale
richting debuteerde hij met een single voor
de toenmalige Franse vriend van Willeke
van Ammelrooy, Jean-Marie Pallardy. Voor
„La danseuse" maakte hij in 1975 de muziek.
De film werd nooit in Nederland uitgebracht,
maar de single kwam wel terecht bij de va
derlandse radio. Regisseur René van Nie
hoorde de plaat en kwam via de NOS achter
het adres van de componist. Hij benaderde
Jaap met het verzoek voor de film „Een Stil
le Liefde" de muziek te schrijven „in dezelf
de stijl als voor La Danseuse". Jaap maakte
de muziek: kreeg talrijke complimenten,
maar toen de film na twee of drie weken was
geflopt, hield het promotiecentrum van de
platenmaatschappij ook op en werd de plaat
uit de handel gehaald.
De zo succesvolle carrière van de Arnhemse
pianist ging zo langzaam aan diggelen. Zeil
zegt hij: „Op een gegeven ogenblik zat ik echt
aan de grond. Ik zag geen uitweg, geen toe-,
komst meer".
„Nu kan ik tenminste op een vast inkomen rekenen".
Schoolconcert
„Een jaar of vijf geleden ben ik naar de
Stichting „Schoolconcert" gestapt en heb ge
roepen, dat ik wel graag schoolconcerten wil
de geven. Eigenlijk was ik te laat. Het hele
programma voor de komende schoolcursus
was al gemaakt Maar toch wilde men wel 'ns
wat horen. Na een paar minuten was de be
slissing genomen. Ik werd opgenomen in hei
programma".
„Het resultaat is, dat ik nu al een aantal jaren
achtereen kan rekenen op vast werk. Weke
lijks treed ik zo'n keer of vier, vijf op voor
leerlingen op scholen. Daarnaast heb ik na
tuurlijk nog met mijn Boogie Set het gewone
schnabbelwerk. Jazz-café's en zo.
Landscape From The Tearooms Of Mars...
To The Hell-Holes Of Uranus (RCA)
Een nieuwe loot aan de boom van Blitzers is Landscape uit
Engeland. De groep is geformeerd rond Richard James
Burgess, producer van het uiterst succesvolle Spandau Bal
let. Zij maakt net als de Spandau's afstandelijke en dansba
re muziek, maar verder houdt de vergelijking met SB op.
Landscape is de zogenaamde „muziek van morgen" met
een spelbepalende rol voor synthesizer en aanverwante in
strumentmachines. De heren, vijf in getal, zingen bij voor
keur over moderne onzin zoals in European Man, Face Of
The 80's, New Religion en de titelsong, en scoorde met Ein
stein A Go-Go (weer zo'n pseudo-moderne titel) een riante
top tien hit in Engeland. Daarmee lijkt Landscape in aan
merking te komen voor de vacante troon van de via de
VUT-regeling aangenaam vlot geloste Gary Numan. Maar
ja, het is nu eenmaal een gegeven dat men in Engeland
voor een beetje nieuw aandoende act bijzonder snel op hol
slaat. Want als je goed luistert, ontdek je spoedig dat
Landscape eigenlijk nog minder nieuw is dan meneer Nu
man. Het doet nieuw aan, maar dat zal eerder met het
prachtige hoesontwerp en de kledij ruimtelegerre-
genjassen van de heren te maken hebben. Want een
liedje als New Religion is zó Emerson, Lake Palmer, dat
het niet leuk meer is. Voorts verspeelt Landscape haar eni
ge, met songs als Norman Bates en European Man opge
bouwde krediet met wanstaltige partituurtjes als Computer
Person. Tjongejonge, mijn eerste orgelles. Over Landscape
moeten we verder eigenlijk kort zijn: deze „hi-ha-Riha-
boys" (leuke naam voor volgend groepje?) profiteren
schaamteloos van het succes van Ultravox en Visage.
AvdM
Pages Pages CapitolEMI)
De kern van de Amerikaanse formatie Pages wordt ge
vormd door de twee doorgewinterde studiomuzikanten Ri
chard Page en Steve George. Op hun derde elpee hebben
ze de hulp ingeroepen van een aantal gerenommeerde
gastmusici, onder wie zich mensen als Al Jarreau en Jeff
Porcaro bevinden. Met You Need A Hero wordt de plaat
geopend en er is maar een half oor voor nodig om te horen
dat er met de uiterste zorg aan Pages is gewerkt En zo
hoort het ook. Het geluid van dit duo vertoont hier en daar
gelijkenissen met hun muzikale vriend Kenny Loggins en
de latere Doobie Brothers. Deze All American Boys komen
het best tot hun recht in ballads als Come On Home en
Only A Dreamer die als een licht zomerbriesje op de luiste
raar inwerken. De plaat moet iets aan kracht inboeten
wanneer Pages overschakelt op ingetogen roek-werk als in
Automatic, wat een te geforceerde indruk maakt. Overi
gens is geen van de negen composities op deze langspeler
wereldschokkend te noemen. Pages bewijst dat je ook zon
der vernieuwingsdrift luisterwaardige produkten kunt af
leveren. Gewoon door knap musciseren leveren Richard
Page en Steve George een plaat die over de hele linie een
genoegen is om naar te luisteren.
N.M.
Bram Tchaikovsky Funland AristaAriola)
Een nieuwe begeleidingsgroep, nieuwe platenmaatschappij,
maar geen nieuwe Bram Tchaikovsky. Dat is de conclusie
na beluistering van de derde elpee van deze ex-zanger van
de Motors (die in Europa een hitje hadden met Airport). In
vergelijking met de voorganger van Funland de niet al
te succesvolle Russians Are Coming is er wel een op
merkelijk verschil. Bram grijpt na een stevige rockplaat
weer terug naar materiaal dat wat meer „soulful" klinkt
Niet de gitaar, maar de over elkaar heen gesmeerde meer
stemmige achtergrondvocalen domineren Funland. „Bram
nieuwe stijl" komt het best uit de verf in Soul Surrender,
Heart of Stone en de slijper en single-kandidaat Together
My Love. Ook met een gedurfde cover van Breaking
Down The Walls Of Heartache (wat een titel!), dat we ken
nen in een gedreven toeter-versie van Dexy's Midnight
Runners, blijft Tchaikovsky overeind. Maar echte zepers
staan er ook op Funland in de vorm van Miracle Cure
pure rock zoals het ook op honderd Jerry Lee Lewis platen
is te horen en het zeurderige Why Does My Mother
'Phone Me, wat een verdwaalde indruk op de plaat maakt.
Net zo verdwaald als de wat mistroostig kijkende Bram in
het pretpark, zoals hij op de fraaie hoes staat afgebeeld
Misschien dat het leven voor de ex-Motors voorman wat
vrolijker wordt wanneer zijn solo-carriere door een wat
groter publiek wordt gewaardeerd. Ondanks een flinke
handvol composities die beslist de moeite waard zijn, is het
nog maar de vraag of daar met het verschijnen van Fun
land verandering in zal komen.
N.M.
6 juni Mother's Finest, Paradiso in Amsterdam.
6 juni Tapes Mathilde Eleveld, Paard van Troje in Den Haag.
6 juni Rotjoch, 0'16 Oosteinde 16 in Voorburg.
7 juni R.L. Burnsidc, café De Paap, Papestraat 32 in Den Haag.
7 juni Ruts DC, De Lantaren in Rotterdam. Aanvang 20.30 uur.
8 juni Monochrome Set, Paard van Troje in Den Haag.
9 juni Check The Computer, muziekcafé de Paap, Papestraat 32 in Den
Haag.
11 juni Cramps, Paard van Troje in Den Haag.
12 juni Au Pairs, Paard van Troje in Den Haag.
12 juni Dice, 0'16, Oosteinde 16 in Voorburg. Aanvang 21.00 uur.
13 juni Rainbow. Ahoy' in Rotterdam.
13 juni Split Enz, De Doelen in Rotterdam.
13 juni Six, 0'16 Oosteinde 16 in Voorburg. Aanvang 21.00 uur.
14 juni Dire Straits, Eden hal in Amsterdam.
15 juni Dire Straits, De Doelen in Rotterdam.
15 juni Rupert Hine, Paradiso in Amsterdam.
16 juni Ultravox, Jaap Edenhal in Amsterdam. Voorprogramma DAF.
16 juni The Lights, muziekcafé de Paap, Papestraat 32 in Den Haag.
18 juni Haagse groepen presentatie. Paard van Troje in Den Haag.
19 juni The Beat, Melkweg in Amsterdam.
20 juni Passage On-off, Paard van Troje in Den Haag.
23 juni Mike Oldfield, Doelen in Rotterdam.
23 juni Staytion, muziekcafé de Paap. Papestraat 32 in Den Haag.
26 juni Neon, Paard van Troje in Den Haag.
27 juni Stere Strange, Leids Vrijetijdscentrum in Leiden.
28 juni Dr. Feelgood, Paard van Troje in Den Haag.
30 juni Spotlight Kid, muziekcafé de Paap, Papestraat 32 in Den Haag.
7 juli Dodo, muziekcafé de Paap, Papestraat 32 in Den Haag.
14 juli Tilt Team. muziekcafé de Paap, Papestraat 32 in Den Haag.
